κρότος: Difference between revisions

|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">rattling noise</b>, made to collect a swarm of bees, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 627a16</span>; <b class="b3">κ. ποδῶν</b> [[beat]] of the feet in dancing, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>783</span> (pl.), <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span> 546</span> both lyr.); κ. σικινίδων <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>37</span>; <b class="b3">ὁ τῶν δακτύλων κ</b>. [[snapping]] of the fingers, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>17.5</span>; <b class="b3">ἐνόπλιος κ</b>. [[clash]] of arms, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>22</span>; ὁ κ. τῶν λόγων <span class="bibl">Luc.<span class="title">Dem.Enc.</span>15</span> (but perh. 'welding'); ἡ εὔροια καὶ ὁ τῆς γλώσσης κ. <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VS</span>2.25.6</span>; ῥυθμοῖο κ. <span class="title">APl.</span>4.226 (Alc. Mess.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">κ. χειρῶν</b> [[clapping]] of hands, [[applause]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>157</span>: abs., <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.1.13</span>, etc.; θόρυβον καὶ κ… ἐποιήσατε <span class="bibl">D.21.14</span>, cf. <span class="bibl">19.195</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> in token of ridicule, γέλως καὶ κ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">La.</span>184a</span>.</span>

{{ls

|lstext='''κρότος''': -ου, ὁ, ξηρὸς [[ἦχος]] ὃν προξενεῖ τις [[ὅπως]] συναγάγῃ [[σμῆνος]] μελισσῶν, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 40, 51· κρ. ποδῶν, τὸ [[κτύπημα]] τῶν ποδῶν κατὰ τὸν χορόν, Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 783, Τρῳ. 546, πρβλ. Κύκλ. 37· ὁ τῶν δακτύλων κρ., ὁ [[κρότος]] ὁ ἀποτελούμενος διὰ τῆς συγκρούσεως τῶν δακτύλων, ὡς νῦν ποιοῦσιν οἱ ὀρχούμενοι, Αἰλ. π. Ζ. 17. 5· [[ἐνόπλιος]] κρ., ὁ ἐκ τῆς συγκρούσεως τῶν ὅπλων [[κρότος]], Πλουτ. Μάρ. 22· ὁ κρ. τῶν λόγων Λουκ. Δημ. Ἐγκώμ. 15. 2) κρ. χειρῶν, τὸ χειροκρότημα, [[εὐφημία]], [[ἔπαινος]], Ἀριστοφ. Βάτρ. 157· ἀπολ., Ξεν. Ἀν. 6. 1, 13, κτλ.· θόρυβον καὶ κρότον... ἐποιήσατε Δημ. 519. 10, πρβλ. 402. 8. β) εἰς [[σημεῖον]] ἀποδοκιμασίας, κρ. καὶ [[γέλως]] Πλάτ. Λάχ. 184Α· ἴδε [[κροτέω]] ΙΙ. 2. β.

{{bailly

|btext=ου (ὁ) :<br />bruit qu’on fait en frappant sur qch ; <i>particul.</i> :<br /><b>1</b> [[κρότος]] δακτύλων ÉL bruit qu’on produit en faisant claquer les doigts;<br /><b>2</b> [[κρότος]] [[χειρῶν]] AR, <i>ou abs.</i> [[κρότος]] bruit qu’on fait en battant des mains, applaudissement;<br /><b>3</b> <i>p. ext.</i> bruit d’un discours, d’un chant.<br />'''Étymologie:''' [[κροτέω]].

|mltxt=ο (AM [[κρότος]], Μ και [[κρότος]], τὸ)<br /><b>1.</b> [[δυνατός]] και [[ξηρός]] [[ήχος]] μικρής διάρκειας που προέρχεται [[συνήθως]] από [[κρούση]] ή [[σύγκρουση]] (α. «μέ ξύπνησε [[ένας]] [[φοβερός]] [[κρότος]]» β. «ὀλολύγματα παννυχίοις ὑπὸ παρθένων ἰαχεῑ ποδῶν κρότοισιν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> (γενικά) ο [[έντονος]] [[ήχος]] ή ο [[θόρυβος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(ακουστ.)</b> [[ήχος]] πολύ σύντομης [[συνήθως]] διάρκειας, ο [[οποίος]] στερείται του χαρακτηριστικού του ύψους<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> ζωηρή [[εντύπωση]] ή [[μεγάλη]] [[απήχηση]] ενός γεγονότος, [[πάταγος]] («τα τελευταία σκάνδαλα έκαναν κρότο διεθνώς»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[ταραχή]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[παίρνω]] τὸ [[κρότος]]» — καταλαμβάνομαι από φόβο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[χειροκρότημα]], [[επιδοκιμασία]] («[[κρότος]] χειρών», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>(ειδ.)</b> [[ξηρός]] [[ήχος]] που προκαλεί [[κανείς]] προκειμένου να συγκεντρώσει [[σμήνος]] [[μελισσών]] («δοκοῡσι δὲ χαίρειν αἱ μέλιτται καὶ τῷ κρότῳ», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[αποδοκιμασία]] («ἦν δὲ [[γέλως]] καὶ [[κρότος]] ὑπὸ τῶν ἐκ τῆς ὁλκάδος», <b>Πλάτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[κρότος]] [[είναι]] μεταρρηματ. παρ. του <i>κροτῶ</i>, το οποίο μαρτυρείται [[νωρίτερα]] και συχνότερα από το [[κρότος]]. Πρόκειται πιθ. για επιτατικό σχηματισμό, που ανάγεται ίσως σε <i>krnt</i>- και συνδέεται με τα σημασιολογικώς συγγενή <i>βρομῶ</i>, <i>δουπῶ</i>, [[καθώς]] και με αγγλοσαξ. <i>hrindan</i>, <i>hrand</i>, αρχ. νορβ. <i>hrinda</i>, <i>hratt</i> «[[χτυπώ]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κρόταλο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κροτικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κροτοθόρυβος]]. (Β' συνθετικό) [[άκροτος]], [[δίκροτος]], [[έκκροτος]], [[μονόκροτος]], [[πολύκροτος]], [[τρίκροτος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αμφίκροτος</i>, [[απόκροτος]], <i>δυσκροτος</i>, [[επίκροτος]], [[εύκροτος]], [[ιππόκροτος]], [[κατάκροτος]], [[κωδωνόκροτος]], <i>λιγόκροτος</i>, [[μετρόκροτος]], [[νεόκροτος]], [[περίκροτος]], [[ποδίκροτος]], [[ποσσίκροτος]], [[υψίκροτος]], [[φιλόκροτος]], [[χαλκόκροτος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αλεξίκροτος]]].

{{elru

|elrutext='''κρότος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> шум, грохот, лязг ([[ἐνόπλιος]] Plut.); топот (ποδῶν Eur.);<br /><b class="num">2)</b> звучание, звуки (λόγων Luc.);<br /><b class="num">3)</b> (тж. κ. [[χειρῶν]] Arph.) хлопание, рукоплескания: κ. ἦν [[πολύς]] Xen. раздались громкие рукоплескания;<br /><b class="num">4)</b> шум неодобрения, шиканье (κ. καὶ [[γέλως]] Plat.).

|elnltext=κρότος -ου, ὁ geklap, gedreun:; κ. ποδῶν het gestamp van voeten Eur. Hcld. 783; χειρῶν κ. het geklap van handen Aristoph. Ran. 157; abs. applaus:. κρότοι ἐπαίνους ἀποδιδόντες instemmend applaus Plat. Lg. 700c.

|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">beat of the feet, clapping of the hands, of rowers etc., noise, clapping, applause</b> (Att. etc.).<br />Compounds: Often as 2. member, e.g. <b class="b3">μονό-</b>, <b class="b3">δί-</b>, <b class="b3">τρί-κροτος</b> <b class="b2">with one, two, three rows of rowers</b> (E., X., Plb.; Morrison Class. Quart. 41, 122 ff.), <b class="b3">ἱππό-κροτος</b> <b class="b2">beaten by horses, sounding from the beat of horses</b> (Pi., E.), <b class="b3">ἀπό-κροτος</b> <b class="b2">beaten hard</b> (Th., X.).<br />Derivatives: <b class="b3">κροτέω</b>, also with preflx, esp. <b class="b3">συν-</b>, in diverse meanings, <b class="b2">rattle (make), beat, stamp</b> (O 453, IA.) with <b class="b3">κρότημα</b> (S., E.), <b class="b3">-ησμός</b> (A. Th. 561, after <b class="b3">ὀρχησμός</b>? Chantraine Formation 141), <b class="b3">-ησις</b> ([Pl.] Ax., Ph. Bel.), <b class="b3">-ητικός</b> (Dosith.). - <b class="b3">κρόταλα</b> n. pl. [[clapper]], [[castanets]] (h. Hom., Pi., Hdt.), sg. metaph. [[boaster]] (Ar., E.), with <b class="b3">κροτάλια</b> n. pl. <b class="b2">(clappering) ear-rings</b> (pap.), NGr. <b class="b3">κροταλίας</b>, <b class="b3">-ίτης</b> <b class="b2">clappersnake?</b> (Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 83), <b class="b3">κροταλίζω</b> [[clapper]] (A 160, Hdt. usw.) with <b class="b3">-ίστρια</b>, <b class="b3">-ιστρίς</b> [[castanetteplayer]] (pap.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: On <b class="b3">κρόταφος</b>, <b class="b3">-φίς</b> s. v. As soundverb compare <b class="b3">κροτέω</b> with <b class="b3">κομπέω</b>, <b class="b3">κοναβέω</b>, <b class="b3">δουπέω</b>, <b class="b3">βρομέω</b>, partly denomin., partly intensive deverbatives (see s. vv. and Schwyzer 726 w. n. 5). The earlier and more often attestations of <b class="b3">κροτέω</b> compared with <b class="b3">κρότος</b> speak for the priority of the verb. - The only usable comparison gives a German. verb with inner (orig. only presential?) nasalising, OE [[hrindan]], [[hrand]], OWNo. [[hrinda]], [[hratt]] [[push]] (IE <b class="b2">*kre-n-t-</b>? Pok. 621); the analysis rests only on the comparison with <b class="b3">κροτ-</b>, and must prob. be rejected. - Wrong connections in Bq s. v.

|ftr='''κρότος''': {krótos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': ‘Schlagen der Hände und Füße, der Ruder usw., Getöse, das Klatschen, Beifallgeklatsche’ (att. usw.).<br />'''Composita''' : Oft als Hinterglied, z.B. μονό-, δί-, [[τρίκροτος]] [[mit einer]], [[zwei]], [[drei Ruderreihen]] (E., X., Plb. u.a.; Morrison Class. Quart. 41, 122 ff.), [[ἱππόκροτος]] [[von Rossen gestampft]], [[vom Hufschlag der Rosse ertönend]] (Pi., E. u. a.), [[ἀπόκροτος]] [[fest gestampft]], [[hart]] (Th., X. u. a.).<br />'''Derivative''': Daneben [[κροτέω]], auch mit Präflx, bes. συν-, in verschiedenen Bedd., ‘rasseln (machen), schlagen, stampfen, klatschen’ (Ο 453, ion. att.) mit [[κρότημα]] (S., E.), -ησμός (A. ''Th''. 561, nach [[ὀρχησμός]]? Chantraine Formation 141), -ησις ([Pl.] ''Ax''., Ph. ''Bel''. u. a.), -ητικός (Dosith.). — κρόταλα n. pl. [[Klappern]], [[Klapperbleche]], [[Becken]], [[Kastagnetten]] (''h''. ''Hom''., Pi., Hdt. usw.), sg. übertr. [[Schwätzer]] (Ar., E.), mit [[κροτάλια]] n. pl. ‘(klappernde) Ohrringe’ (Pap. u. a.), ngr. κροταλίας, -ίτης [[Klapperschlange]] (Redard Les noms grecs en -της 83), [[κροταλίζω]] [[klappern]], [[rauschen]], [[klatschen]] (''A'' 160, Hdt. usw.) mit -ίστρια, -ιστρίς [[Kastagnettenspielerin]] (Pap.). — Zu [[κρόταφος]], -φίς s. bes.<br />'''Etymology''' : Als Schallverb gesellt sich [[κροτέω]] zu [[κομπέω]], [[κοναβέω]], [[δουπέω]], [[βρομέω]] u. a., die teils Denominativa, teils intensive Deverbativa sind (vgl. s. vv. und Schwyzer 726 m. A. 5). Das frühere und häufigere Vorkommen von [[κροτέω]] im Vergleich zu [[κρότος]] spricht für die Priorität des Verbs; auch einige der Kompp. mit -κροτος sind verbal orientiert. — Den einzig brauchbaren Vergleich bietet ein german. Verb mit innerer (urspr. nur präsentischer?) Nasalierung, ags. ''hrindan'', ''hrand'', awno. ''hrinda'', ''hratt'' [[stoßen]] (idg. ''qre''-''n''-''t''-). — Verfehlte weitere Anknüpfungen sind bei Bq s. v. und WP. 1, 484f. notiert.<br />'''Page''' 2,26