δαίω: Difference between revisions

|Definition=(A), Act. only pres. and impf. (but <b class="b3">ἔδευσε</b> may be for <b class="b3">ἔδαυσε</b> aor. 1, cf. infr. <span class="bibl">11</span>, <span class="title">Berl.Sitzb.</span> 1902.1098): —Pass., pres. and impf., Hom.: aor. 2 subj. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> δάηται <span class="bibl">Il.20.316</span>: also intr. in pf. <span class="bibl">2</span> Act. <b class="b3">δέδηα</b>, plpf. <b class="b3">δεδήειν</b> (v. infr.); Ep. part. fem. δεδᾰυῖα <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>6.305</span>: aor. part. δαισθείς <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>914</span> (if not from <b class="b3">δαίνυμι</b>): also aor. 2 subj. <b class="b3">δαβῇ, ἐκδαβῇ</b>, Hsch.: pf. Pass. <b class="b3">δέδαυμαι</b> (v. infr. <span class="bibl">11</span>). (<b class="b3">Δαϝ-ψω</b>, cf. <b class="b3">δε-δαυ-μένος, δαβελός</b>, Skt. <b class="b2">dunō óti</b> 'burn'):—poet. Verb, [[light up]], [[kindle]], <b class="b3">δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρ</b> <b class="b2">she made</b> fire [[burn]] from... <span class="bibl">Il.5.4</span>, cf. <span class="bibl">7</span>; ἐκ δ' αὐτοῦ δαῖε φλόγα <span class="bibl">18.206</span>, cf. <span class="bibl">227</span>; so πῦρ καὶ φῶς δ. <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>864</span> (lyr.); φλόγα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>496</span>: metaph., δαῖε δ' ἐν ὀφθαλμοῖς… πόθον <span class="bibl">A.R.4.1147</span>:—Pass., <b class="b2">blaze, burn fiercely</b>, ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο καῖε δὲ νεκρούς <span class="bibl">Il.21.343</span>; <b class="b3">πυρὶ ὄσσε δεδήει</b> [[blazed]] with fire, <span class="bibl">12.466</span>; ἐν δέ οἱ ὄσσε δαίεται <b class="b2">blaze like fire</b>, <span class="bibl">Od.6.132</span>; σεμνῶν ὀργίων ἐδαίετο φλόξ <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>765</span>: mostly metaph. sense, μάχη πόλεμός τε δέδηεν <span class="bibl">Il.20.18</span>, al., cf. <span class="bibl">12.35</span>, <span class="bibl">17.253</span>; <b class="b3">Ὄσσα δεδήει</b> Rumour <b class="b2">spread like wild-fire</b>, <span class="bibl">2.93</span>; φιλοφροσύνη δεδήει [[glowed]], <span class="bibl">Emp.130.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">burn up</b>, μῆρ' ἐπὶ βωμῶν <span class="title">Epigr.Gr.</span>1035.20 (Pergam.); <b class="b3">σάρκας ἔδευσε</b> (sic) <b class="b3">πυρί</b> <span class="title">Berl.Sitzb.</span> l.c.; <b class="b3">τὰν χώραν δ</b>. Decr.Byz. ap. <span class="bibl">D.18.90</span>; <b class="b2">use cautery</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Haem.</span>2</span> (very rare in Prose):—Pass., φλογὶ σῶμα δαισθείς E. l.c.; μηρίων δεδαυμένων <span class="bibl">Semon.30</span>; <b class="b3">ἐν ἔρωτι δεδ</b>., prob. in <span class="bibl">Call.<span class="title">Epigr.</span>50</span> (cf. δάκνω <span class="bibl">111</span>).</span><br /><span class="bld">δαίω</span> (B), <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[divide]]:—Act. is not found in this sense (for aor. <b class="b3">ἔδαισα</b> v. [[δαίνυμι]]) <b class="b3">, δαΐζω</b> being used:—Pass., <b class="b3">δαίεται ἦτορ</b> my heart [[is torn]], [[distracted]], <span class="bibl">Od.1.48</span>: Ep. 3pl. pf., <b class="b3">Αἰθίοπας, τοὶ διχθὰ δεδαίαται</b> ib.<span class="bibl">23</span>: —more freq. in Med., [[distribute]], κρέα δαίετο <span class="bibl">15.140</span>; κρέα πολλὰ δαιόμενος <span class="bibl">17.332</span>; πήματα… δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.81</span>; cf. [[δατέομαι]]. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> aor. <b class="b3">ἔδαισα</b>, [[feast]], from Hdt. downwards, though formed from <b class="b3">δαίω</b>, belongs in sense to <b class="b3">δαίνυμι</b> (q. v.):—Med., <b class="b2">feast on</b>, [ἀμβροσίην] δαίονται <span class="bibl">Matro <span class="title">Conv.</span>72</span>. (<b class="b3">δαι-</b> also in <b class="b3">δαίς, δαίνυμι</b>, etc.: prob. akin to <b class="b3">δα-</b> in <b class="b3">δατέομαι</b>.) </span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0518.png Seite 518]] <b class="b2">brennen, anzünden</b>; entstanden entweder aus δα'FΩ (das Digamma in ι übergegangen), oder aus δαFίω (das Digamma ausgeworfen); Wurzel auf jeden Fall δαF-; durchaus verschieden also von [[δαίομαι]] »theilen«, Wurzel δα –. Das Digamma in [[δαίω]] »brennen« bezeugt z. B. die Form δεδαυμένος, μηρίων δεδαυμένων Simonid. (Amorgin.?) in Etym. m. p. 250, 18 und Cram. An. Ox. 1 p. 106, 4 (Bergk L. G. ed. 2 fr 30 p. 587); durch conj. hergestellt δεδαυμένον Callimach. epigr. 53; vgl. Hesych.<b class="b2"> δεδαυμένον</b>· περιπεφλεγμένον; [[δάβελος]]· [[δαλός]], Λάκωνες; Sanskrit. davas, dâvas = calor, ignis, s. Curtius Grundzüge d. Gr. Etym. 1 S. 197; wahrscheinlich sind [[δαίω]] »brennen«, [[αὔω]] oder αὕω nebst [[αὐαίνω]] oder αὑαίνω, εὕω, [[καίω]] (καύσω, καF-), dem Ursprunge nach identisch; vgl. [[λείβω]] [[εἴβω]], [[δείλη]] [[εἵλη]], [[δαήμων]] [[δαίμων]] [[αἵμων]], [[δνόφος]] [[νέφος]] [[γνόφος]] [[κνέφας]], [[μέλας]] [[μέλαινα]] μελαινός [[κελαινός]], δᾶ γᾶ γέα γῆ [[γαῖα]] αἶα, Verwandt mit [[δαίω]] »brennen« auf jeden Fall [[δαΐς]] »die Fackel« und [[δαλός]]. – Transitiv. werden von [[δαίω]] gebraucht praes. und imperfect. activ.: Hom. πῦρ Il. 9, 211 Od. 7, 7; φλόγα Il. 18, 206, wie Aesch. Ag. 496; π ῦρ καὶ φῶς Ch. 864; übertr., δαῖε δ' ἐν όφθαλμοῖς γλυκερὸν πόθον, Verlangen aus den Augen leuchten lassen, Ap. Rh. 4, 1147. – In Prosa Dem. χώραν δαίοντος καὶ δενδροκοπέοντος in dem Psephisma der Byzantier 18, 90. – Intransitiv wird das medium gebraucht nebst perf. und plusquamperf. act. δέδηα ἐδεδήειν, = brennen, in <b class="b2">Brand sein, in Flammen stehen</b>, in Flammen <b class="b2">gerathen, sich entzünden</b>: Hom. Iliad. 18, 227 ἀκάματον πῦρ δεινὸν ὑπὲρ κεφαλῆς Πηλείωνος δαιόμενον· τὸ δὲ δαῖε θεὰ [[γλαυκῶπις]] [[Ἀθήνη]]; vom Blitz Iliad. 8, 75 αὐτὸς δ' ἐξ Ἴδης μεγάλ' [[ἔκτυπε]], δαιόμενον δὲ ἧκε [[σέλας]]; neben [[καίω]] Odyss. 5, 61 πῦρ μὲν ἐπ' [[ἐσχαρόφιν]] μέγα καίετο, [[τηλόθι]] δ' ὀδμ ὴ κέδρου τ' εὐκεάτοιο θύου τ' ἀνὰ νῆσον ὀδώδει δαιομένων; Iliad. 21, 343 [[Ἥφαιστος]] δὲ τιτύσκετο θεσπιδαὲς πῦρ. [[πρῶτα]] μὲν ἐν πεδίῳ πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς πολλούς: hier kann δαίετο Homerisch medium statt des activ. sein, Hephästos Subject zu δαίετο. – Soph. Tr. 762 ἐδαίετο [[φλόξ]]; λύχνοις ἅμα δαιομένοισιν Theocr. 24, 51. – Uebertr., δαίεται [[ὄσσε]], die Augen funkeln, Od. 6, 132. – Δάηται. conjunct. aor . 2. med., in auffallender Verbindung, δάηται δαιομένη, zwei Mal dieselbe Stelle: μή ποτ' ἐπὶ Τρώεσσιν ἀλεξήσειν κακὸν [[ἦμαρ]], μηδ ὁπότ' ἄν Τροίη μαλερῷ πυρὶ [[πᾶσα]] δάηται δαιομένη, δαίωσι δ' ἀρήιοι υἷες Ἀχαιῶν, Iliad. 20, 316. 21, 375. – Perf. u. plusqpft. act., intransitiv, übertr.: πυρὶ δ' [[ὄσσε]] δεδήει Iliad. 12, 466; [[μάχη]] πόλεμός τε δέδηεν Iliad. 20, 18, die Schlacht <b class="b2">ist entbrannt</b>; 35, wohl Tmesis; [[πάντῃ]] γάρ σε περὶ στέ φανος πολέμοιο δέδηεν Iliad. 13, 736, wohl Tmesis; τόσση γὰρ [[ἔρις]] πολέμοιο δἔδηεν Iliad. 17, 253; μετὰ δέ σφισιν [[ὄσσα]] δεδήει ότρύνουσ' ἰέναι, Διὸς [[ἄγγελος]] Iliad 2, 93, vergl. das Deutsche »ein Gerücht verbreitet sich wie ein Lauffeuer«; οἰμωγὴ δὲ [[δέδηε]], hat sich<b class="b2"> erhoben, flammt auf</b>, Odyss. 20, 853.