Anonymous

αὐαίνω: Difference between revisions

From LSJ
m
LSJ1 replacement
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1")
m (LSJ1 replacement)
 
(21 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=avaino
|Transliteration C=avaino
|Beta Code=au)ai/nw
|Beta Code=au)ai/nw
|Definition=Att. αὑ- (cf. <b class="b3">ἀφ-, ἐπαφ-αυαίνω</b>), impf. (καθ-) αύαινον <span class="bibl">Luc. <span class="title">Am.</span>12</span>: fut. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> αὐανῶ <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>819</span>: aor. <b class="b3">ηὔηνα</b> or αὔ- <span class="bibl">Hdt.4.172</span>, inf. αὐῆναι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.84</span>, part. αὐήνας <span class="bibl">Id.<span class="title">Morb.</span>3.17</span>:—Pass., impf. <span class="bibl">Ar. <span class="title">Fr.</span>613</span>: aor. <b class="b3">ηὐάνθην</b> or <b class="b3">αὐ-</b> (v. infr.), ἐξ- <span class="bibl">Hdt.4.151</span>: fut. <b class="b3">αὐανθή-σομαι</b> (cf. <b class="b3">ἀφ-</b>):—but also Med. <b class="b3">αὐανοῦμαι</b> in pass. sense, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span> 954</span>: Mss. and editors differ with regard to the augm.: (v. <b class="b3">αὔω</b>):— [[dry]], <b class="b3">αὐανθέν</b> (of a log of wood) <span class="bibl">Od.9.321</span>; αὐ. ἰχθῦς πρὸς ἥλιον <span class="bibl">Hdt.1.200</span>, <span class="bibl">2.77</span>, cf. <span class="bibl">92</span>,<span class="bibl">4.172</span>; <b class="b3">αὐαίνεσθαι ὑπὸ τοῦ καύματος, διὰ ξηρότητα</b>, <span class="bibl">X. <span class="title">Oec.</span>16.14</span>, <span class="bibl">19.11</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">An.</span>2.3.16</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[wither]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.7.1</span> (Pass.): metaph., εὐνομίη αὐαίνει ἄτης ἄνθεα <span class="bibl">Sol.4.36</span>; αὐανθεὶς πυθμήν <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>260</span>; <b class="b3">αὐανῶ βίον</b> I [[shall waste]] life [[away]], [[pine away]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>819</span>: <b class="b3">αὐανοῦμαι</b> I <b class="b2">shall wither away</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>954</span>; ηὑαινόμην θεώμενος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span> 613</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> intr., <b class="b2">to be dry</b>, μήτε ὑγραὶ μήτε λίαν αὐαίνουσαι <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span> 1.17</span>.—The Act. is comparatively rare, esp. in Attic.</span>
|Definition=Att. αὑ- (cf. <b class="b3">ἀφ-, ἐπαφαυαίνω</b>), impf. (καθ-) αύαινον Luc. ''Am.''12: fut.<br><span class="bld">A</span> αὐανῶ S.''El.''819: aor. ηὔηνα or αὔ- [[Herodotus|Hdt.]]4.172, inf. αὐῆναι Hp.''Mul.''1.84, part. αὐήνας Id.''Morb.''3.17:—Pass., impf. Ar. ''Fr.''613: aor. ηὐάνθην or <b class="b3">αὐ-</b> (v. infr.), ἐξ- [[Herodotus|Hdt.]]4.151: fut. αὐανθήσομαι (cf. <b class="b3">ἀφ-</b>):—but also Med. [[αὐανοῦμαι]] in pass. sense, S.''Ph.'' 954: Mss. and editors differ with regard to the augm.: (v. [[αὔω]]):—[[dry]], [[αὐανθέν]] (of a [[log]] of [[wood]]) Od.9.321; αὐ. ἰχθῦς πρὸς ἥλιον [[Herodotus|Hdt.]]1.200, 2.77, cf. 92,4.172; <b class="b3">αὐαίνεσθαι ὑπὸ τοῦ καύματος, διὰ ξηρότητα</b>, X. ''Oec.''16.14, 19.11, cf. ''An.''2.3.16, etc.<br><span class="bld">2</span> [[wither]], Thphr.''HP''3.7.1 (Pass.): metaph., εὐνομίη αὐαίνει ἄτης ἄνθεα Sol.4.36; αὐανθεὶς [[πυθμήν]] A.''Ch.''260; <b class="b3">αὐανῶ βίον</b> I shall [[waste]] [[life]] [[away]], [[pine away]], S.''El.''819: [[αὐανοῦμαι]] I [[shall wither away]], Id.''Ph.''954; ηὑαινόμην θεώμενος Ar.''Fr.'' 613.<br><span class="bld">II</span> intr., to [[be dry]], μήτε ὑγραὶ μήτε λίαν αὐαίνουσαι Hp.''Mul.'' 1.17.—The Act. is comparatively rare, especially in Attic.
}}
}}
{{ls
{{DGE
|lstext='''αὐαίνω''': Ἀττ. αὐ- (πρβλ. ἀφ-, ἐπαφαυαίνω): παρατ. (καθ-) αύαινον Λουκ. Ἔρωτ. 12: μέλλ. αὐανῶ Σοφ., ἴδ. κατωτ.: ἀόρ. ηὔηνα ἢ αὔ- Ἡρόδ.· - Παθ., παρατ. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514· ἀόρ. αὐάνθην ἢ αὔ-, ἴδε κατωτ. ἐξ- Ἡρόδ. 4. 151: μέλλ. αὐανθήσομαι (πρβλ. ἀφ-)· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μέσ. αὐανοῦμαι [[μετὰ]] παθ. σημασ., Σοφ., ἴδε κατωτ. Χειρόγραφα καὶ ἐκδόται διαφωνοῦσιν ὡς πρὸς τὴν αὔξησιν: (περὶ τῆς ῥίζης ἴδε τὸ αὔω). Ξηραίνω, αὐανθὲν (ἐπὶ ξύλου) Ὀδ. Ι. 321· αὐαίνειν ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Ἡρόδ. 1. 200, πρβλ. 2. 77, 92., 4. 172: - Παθ., Ξεν. Οἰκ. 16. 14., 19, 11, Ἀν. 2. 3, 16, κτλ. 2) [[καταξηραίνω]], [[μαραίνω]], αὐαίνει δ’ ἄτης ἄνθεα φυόμενα Σόλων 15. 35· αὐανθείς [[πυθμήν]], ξηρανθείς, Αἰσχύλ. Χο. 260· αὐανῶ βίον, θὰ [[φθείρω]] τὴν ζωὴν μου, θὰ μαρανθῶ, Σοφ. Ἠλ. 819· αὐανούμαι, θὰ μαρανθῶ, θὰ «λυώσω», ὁ αὐτ. Φ. 954· ηὐαινόμην θεώμενος Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514. ΙΙ. ἀμετάβ. = τῷ Παθ., τὰς δὲ ὑστέρας ὧδε μελεδαίνειν, [[ὅκως]] [[μήτε]] ὑγραὶ ἕωσι [[μήτε]] [[λίαν]] αὐαίνουσαι Ἱππ. 598. 27. - Τὸ ἐνεργ. [[εἶναι]] σχετικῶς σπάνιον, ἰδίως ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ.
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [át. αὑ-; aum. ηὐ- y ᾱὐ-]<br /><b class="num">I</b> en v. act.<br /><b class="num">1</b> gener. [[secar]] (ἰχθῦς) ἂν αὐήνωσι πρὸς ἥλιον Hdt.1.200.<br /><b class="num">2</b> fig. [[marchitar]] αὐαίνει δ' ἄτης ἄνθεα φυόμενα marchita las nacientes flores del infortunio</i> Sol.3.35<br /><b class="num">•</b>de pers. [[consumir]], [[agotar]] αὐανῶ βίον S.<i>El</i>.819.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[secarse]] (ῥόπαλον) αὐανθέν <i>Od</i>.9.321, αὐαίνε[ται δὲ ...] ἡλίῳ en contexto incompleto, quizá de caídos en combate, Archil.203.3, ὑγρὸν αὐαίνεται Heraclit.B 126, σκύλος <i>Meropis</i> 6.2, αὐανθεὶς πυθμήν A.<i>Ch</i>.260, ἤν τις αὐτὰ αὐανθῆναι ἐάσῃ Hp.<i>Nat.Puer</i>.17, cf. <i>Mul</i>.1.17<br /><b class="num">•</b>de plantas [[marchitarse]], [[agostarse]] ὑπὸ τοῦ καύματος X.<i>Oec</i>.16.14, διὰ ξηρότητα X.<i>Oec</i>.19.11, πεύκη καὶ [[ἐλάτη]] ... αὐαίνονται Thphr.<i>HP</i> 3.7.1, cf. <i>CP</i> 3.10.8, ὅσα αὐανθείη ἂν παριόντος πυρός Plot.4.4.32, ὥστε ... αὐανθῆναι τὰ δένδρα D.C.<i>Epit</i>.8.6.16, σταφυλή Q.S.11.148.<br /><b class="num">2</b> fig. de pers. [[consumirse]] αὐανοῦμαι τῷδ' ἐν αὐλίῳ μόνος S.<i>Ph</i>.954, ἠυαινόμην θεώμενος Ar.<i>Fr</i>.660, ὁ ἐραστὴς ὁ [[ἄρρην]] αὐαίνεται Ach.Tat.1.17.4<br /><b class="num">•</b>c. ac. de rel. ὡς δ' ὅτε τις ... κέαρ αὐαίνηται Q.S.10.278.<br /><b class="num">• Etimología:</b> v. [[αὖος]].
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> αὑανῶ, <i>ao.</i> [[ηὕηνα]], <i>pf. inus.</i><br />faire sécher : ἰχθῦς πρὸς ἥλιον HDT des poissons au soleil ; <i>fig.</i> βίον SOPH laisser sa vie se consumer dans le chagrin ; <i>Pass.</i> être desséché : [[ῥόπαλον]] αὐανθέν OD bâton desséché ; <i>fig.</i> se dessécher (d’ennui, de chagrin, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' [[αὔω]], [[αὕω]].
|btext=<i>f.</i> αὑανῶ, <i>ao.</i> [[ηὕηνα]], <i>pf. inus.</i><br />faire sécher : ἰχθῦς πρὸς ἥλιον HDT des poissons au soleil ; <i>fig.</i> βίον SOPH laisser sa vie se consumer dans le chagrin ; <i>Pass.</i> être desséché : [[ῥόπαλον]] αὐανθέν OD bâton desséché ; <i>fig.</i> se dessécher (d'ennui, de chagrin, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' [[αὔω]], [[αὕω]].
}}
{{pape
|ptext=(nach Suid. att. [[αὑαίνω]], [[wofür]] [[ἀφαυαίνω]] spricht; gew. ohne augm., ηὑαινόμην θεώμενος Ar. bei Suid.; vgl. ἐξαυ.), <i>[[austrocknen]], [[dörren]]</i>, πρὸς τὸν ἥλιον, an der [[Sonne]], Her. 4.172; βίον αὐανῶ, das [[Leben]] <i>in [[Trauer]] [[verzehren]], [[hinschmachten]]</i>, Soph. <i>El</i>. 809, Schol. μετὰ σκληρότητος [[διαβιβάζω]]. – Pass., <i>[[trocken]] [[werden]]</i>, αὐαίνετο Xen. <i>An</i>. 2.3.16; [[αὐανθείς]] Aesch. <i>Ch</i>. 258; αὐανθέν <i>Od</i>. 9.321; αὐανοῦμαι, ich werde [[verschmachten]], Soph. <i>Phil</i>. 942; αὐανθήσομαι Lycophr. 1424.
}}
{{elru
|elrutext='''αὐαίνω:''' и [[αὑαίνω]]<br /><b class="num">1</b> [[сушить]] ([[ἰχθῦς]] πρὸς ἥλιον Her.); pass. сохнуть, высыхать, засыхать ([[ῥόπαλον]] αὐανθέν Hom.; ὁ [[φοῖνιξ]] αὐαίνετο Xen.);<br /><b class="num">2</b> (тж. βίον αὐ. Soph.) pass. чахнуть, томиться, изнывать (αὐανοῦμαι τῷδ᾽ ἐν αὐλίῳ Soph.).
}}
{{ls
|lstext='''αὐαίνω''': Ἀττ. αὐ- (πρβλ. ἀφ-, ἐπαφαυαίνω): παρατ. (καθ-) αύαινον Λουκ. Ἔρωτ. 12: μέλλ. αὐανῶ Σοφ., ἴδ. κατωτ.: ἀόρ. ηὔηνα ἢ αὔ- Ἡρόδ.· - Παθ., παρατ. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514· ἀόρ. αὐάνθην ἢ αὔ-, ἴδε κατωτ. ἐξ- Ἡρόδ. 4. 151: μέλλ. αὐανθήσομαι (πρβλ. ἀφ-)· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μέσ. αὐανοῦμαι μετὰ παθ. σημασ., Σοφ., ἴδε κατωτ. Χειρόγραφα καὶ ἐκδόται διαφωνοῦσιν ὡς πρὸς τὴν αὔξησιν: (περὶ τῆς ῥίζης ἴδε τὸ αὔω). Ξηραίνω, αὐανθὲν (ἐπὶ ξύλου) Ὀδ. Ι. 321· αὐαίνειν ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Ἡρόδ. 1. 200, πρβλ. 2. 77, 92., 4. 172: - Παθ., Ξεν. Οἰκ. 16. 14., 19, 11, Ἀν. 2. 3, 16, κτλ. 2) [[καταξηραίνω]], [[μαραίνω]], αὐαίνει δ’ ἄτης ἄνθεα φυόμενα Σόλων 15. 35· αὐανθείς [[πυθμήν]], ξηρανθείς, Αἰσχύλ. Χο. 260· αὐανῶ βίον, θὰ [[φθείρω]] τὴν ζωὴν μου, θὰ μαρανθῶ, Σοφ. Ἠλ. 819· αὐανούμαι, θὰ μαρανθῶ, θὰ «λυώσω», ὁ αὐτ. Φ. 954· ηὐαινόμην θεώμενος Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514. ΙΙ. ἀμετάβ. = τῷ Παθ., τὰς δὲ ὑστέρας ὧδε μελεδαίνειν, [[ὅκως]] [[μήτε]] ὑγραὶ ἕωσι [[μήτε]] [[λίαν]] αὐαίνουσαι Ἱππ. 598. 27. - Τὸ ἐνεργ. [[εἶναι]] σχετικῶς σπάνιον, ἰδίως ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
|auten=([[αὔω]]): only aor. [[pass]]. [[part]]. αὐανθέν, [[when]] it [[was]] [[dry]], Od. 9.321†.
|auten=([[αὔω]]): only aor. [[pass]]. [[part]]. αὐανθέν, [[when]] it [[was]] [[dry]], Od. 9.321†.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [át. αὑ-; aum. ηὐ- y ᾱὐ-]<br /><b class="num">I</b> en v. act.<br /><b class="num">1</b> gener. [[secar]] (ἰχθῦς) ἂν αὐήνωσι πρὸς ἥλιον Hdt.1.200.<br /><b class="num">2</b> fig. [[marchitar]] αὐαίνει δ' ἄτης ἄνθεα φυόμενα marchita las nacientes flores del infortunio</i> Sol.3.35<br /><b class="num">•</b>de pers. [[consumir]], [[agotar]] αὐανῶ βίον S.<i>El</i>.819.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[secarse]] (ῥόπαλον) αὐανθέν <i>Od</i>.9.321, αὐαίνε[ται δὲ ...] ἡλίῳ en contexto incompleto, quizá de caídos en combate, Archil.203.3, ὑγρὸν αὐαίνεται Heraclit.B 126, σκύλος <i>Meropis</i> 6.2, αὐανθεὶς πυθμήν A.<i>Ch</i>.260, ἤν τις αὐτὰ αὐανθῆναι ἐάσῃ Hp.<i>Nat.Puer</i>.17, cf. <i>Mul</i>.1.17<br /><b class="num">•</b>de plantas [[marchitarse]], [[agostarse]] ὑπὸ τοῦ καύματος X.<i>Oec</i>.16.14, διὰ ξηρότητα X.<i>Oec</i>.19.11, πεύκη καὶ [[ἐλάτη]] ... αὐαίνονται Thphr.<i>HP</i> 3.7.1, cf. <i>CP</i> 3.10.8, ὅσα αὐανθείη ἂν παριόντος πυρός Plot.4.4.32, ὥστε ... αὐανθῆναι τὰ δένδρα D.C.<i>Epit</i>.8.6.16, σταφυλή Q.S.11.148.<br /><b class="num">2</b> fig. de pers. [[consumirse]] αὐανοῦμαι τῷδ' ἐν αὐλίῳ μόνος S.<i>Ph</i>.954, ἠυαινόμην θεώμενος Ar.<i>Fr</i>.660, ὁ ἐραστὴς ὁ [[ἄρρην]] αὐαίνεται Ach.Tat.1.17.4<br /><b class="num">•</b>c. ac. de rel. ὡς δ' ὅτε τις ... κέαρ αὐαίνηται Q.S.10.278.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> v. [[αὖος]].
}}
}}
{{grml
{{grml
Line 26: Line 32:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''αὐαίνω:''' Αττ. αὑ-· μέλ. <i>αὐανῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ηὔηνα</i> ή <i>αὔ</i> — Παθ. αόρ. αʹ <i>ηὐάνθην</i> ή <i>αὐ</i>, μέλ. Μέσ. <i>αὐανοῦμαι</i>, με Παθ. [[σημασία]]· ([[αὔω]], [[ξηραίνω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[ξηραίνω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ξηραίνω]] ή [[μαραίνω]], <i>αὐανῶ βίον</i>, θα [[φθείρω]] τη [[ζωή]] μου, σε Σοφ. — Παθ., [[αὐανθείς]], αποξηραμένος, μαραμένος, σε Αισχύλ.· ομοίως με Μέσ. απαρ. <i>αὐανοῦμαι</i>, θα φθαρώ, θα μαραθώ, σε Σοφ.
|lsmtext='''αὐαίνω:''' Αττ. αὑ-· μέλ. <i>αὐανῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ηὔηνα</i> ή <i>αὔ</i> — Παθ. αόρ. αʹ <i>ηὐάνθην</i> ή <i>αὐ</i>, μέλ. Μέσ. <i>αὐανοῦμαι</i>, με Παθ. [[σημασία]]· ([[αὔω]], [[ξηραίνω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[ξηραίνω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ξηραίνω]] ή [[μαραίνω]], <i>αὐανῶ βίον</i>, θα [[φθείρω]] τη [[ζωή]] μου, σε Σοφ. — Παθ., [[αὐανθείς]], αποξηραμένος, μαραμένος, σε Αισχύλ.· ομοίως με Μέσ. απαρ. <i>αὐανοῦμαι</i>, θα φθαρώ, θα μαραθώ, σε Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''αὐαίνω:''' и [[αὑαίνω]]<br /><b class="num">1)</b> сушить ([[ἰχθῦς]] πρὸς ἥλιον Her.); pass. сохнуть, высыхать, засыхать ([[ῥόπαλον]] αὐανθέν Hom.; ὁ [[φοῖνιξ]] αὐαίνετο Xen.);<br /><b class="num">2)</b> (тж. βίον αὐ. Soph.) pass. чахнуть, томиться, изнывать (αὐανοῦμαι τῷδ᾽ ἐν αὐλίῳ Soph.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Line 39: Line 42:
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''αὐαίνω''': [[αὐαλέος]]<br />{auaínō}<br />'''See also''': s. [[αὖος]].<br />'''Page''' 1,183
|ftr='''αὐαίνω''': [[αὐαλέος]]<br />{auaínō}<br />'''See also''': s. [[αὖος]].<br />'''Page''' 1,183
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=[[ξεραίνω]], [[μαραίνω]]). Ἀπό τή λέξη [[αὖος]] (=[[ξερός]]) τοῦ [[αὔω]] (=[[ἀνάβω]]) ἀπό ρίζα αϝ- ὅπου καί οἱ λέξεις: [[αὐστηρός]], [[αὐσταλέος]], [[αὐχμός]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[αὔανσις]] (=[[μαρασμός]]), [[αὐαλέος]] (=[[ξερός]]), [[αὐασμός]] (=[[ξηρασία]]), [[αὐαντή]] ([[νόσος]]) = [[μαρασμός]].
}}
}}