πρόσωπον: Difference between revisions

|Definition=τό: pl. [[πρόσωπα]], Ep. (Aeol.acc. to Sch.Il.7.212)<br><span class="bld">A</span> προσώπατα Od.18.192, ''AP''5.230 (Maced.), Opp.''C.''1.419, etc.; dat. προσώπασι Il.7.212: a masc. nom. [[πρόσωπος]] is cited from Pl.Com.250:—[[face]], [[countenance]] (cf. [[μέτωπον]]), Hom., always in plural, even of a single person, Il.7.212, 18.414, Od.19.361, al. (exc. Il.18.24), and so in Hes. ''Op.''594 ([[varia lectio|v.l.]] -πον), [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''871.6(v.infr.), ''El.''1277(lyr.), ''OC''314, X.''An.'' 2.6.11(dub.), ''AP''9.322 (Leon.): sg. in ''h.Hom.''10.2,31.12, and usually in later writers; πρόσωπον κλιθὲν προσώπῳ Simon.37.12; εἰς πρόσωπον [[βλέπειν]] E. ''Hipp.''280; <b class="b3">ἐς πρόσωπον τινὸς ἀφικέσθαι</b> come before him, ib.720; πρόσωπον πρός τινα στρέφειν Id.''Ph.''457; οὐκ ὄψεσθε τὸ πρόσωπον μου [[LXX]] ''Ge.''43.3, cf. ''UPZ'' 70.5 (ii B.C.); <b class="b3">κατὰ πρόσωπον</b> [[in front]], [[facing]], Th.1.106, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''1.6.43, etc.; <b class="b3">τὴν κατὰ πρόσωπον τῆς ἀντίας φάλαγγος τάξιν</b> ib.6.3.35; <b class="b3">κατὰ πρόσωπον Αἰγύπτου</b> [[facing]], [[fronting]] [[Egypt]], [[LXX]] ''Ge.''25.18; opp. <b class="b3">κατὰ νώτου</b>, Plb. 1.28.9; <b class="b3">κατὰ πρόσωπον ἄγειν</b>, opp. <b class="b3">κατὰ κέρας ὑπεραίρειν</b>, Id.11.14.6, etc.; [[κατὰ πρόσωπον]] = [[in person]], ἡ κατὰ πρόσωπον ἔντευξις Plu.''Caes.''17; <b class="b3">κατὰ πρόσωπον παραμυθήσασθαι</b>, opp. <b class="b3">διὰ τοῦ ψαφίσματος</b>, ''IG''42(1).86.22 (Epid.); so κατὰ πρόσωπα Eudox.''Ars''11.21; also <b class="b3">πρὸς τὸ πρόσωπον</b> [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''10.9; <b class="b3">ἐπὶ προσώπου Ἰεριχώ</b> in [[front]] of [[Jericho]], [[LXX]] ''De.''34.1; ἔρρ' ἐκ προσώπου Herod. 8.59; [[ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς]] = [[from the face of the earth]], [[LXX]] ''Am.''9.8; <b class="b3">βλέπειν εἰς πρόσωπον τινός</b> regard his [[countenance]], Ev.Matt.22.16: usually of the face of man or God, as λειτουργῶν τῷ προσώπῳ Κυρίου [[LXX]] ''1 Ki.''2.11; <b class="b3">οἱ ἄρτοι τοῦ προσώπου</b>, of [[showbread]], ib.21.6: of the ibis, [[Herodotus|Hdt.]]2.76; of dogs, ἀπὸ τῶν προσώπων φαιδραί [[Xenophon|X.]]''[[Cynegeticus|Cyn.]]''4.2; of horses, [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''631a5; of deer, ib.579a2; of fish, Anaxandr. 30,33.16; [[face]] of the moon, [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''871.6 (pl.), Plu.2.920b: metaph., ἀργυρωθεῖσαι πρόσωπα . . ἀοιδαί Pi.''I.''2.8.<br><span class="bld">2</span> [[front]], [[façade]], Id.''P.''6.14, cf. [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''189 (lyr., pl.); <b class="b3">κατὰ πρόσωπον τοῦ ἱεροῦ, τῆς νεώς</b>, ''PPetr.''3p.2 (iii B.C.), Ach.Tat.3.1,2; τιθέναι τὰς φιάλας ἐπὶ πρόσωπον Asclep.Myrl. ap.Ath.11.501d.<br><span class="bld">II</span> one's [[look]], [[countenance]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''639,794 (anap., pl.), ''Eu.''990 (anap., pl.), etc.; <b class="b3">οὐ τὸ σὸν δείσας πρόσωπον</b> [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''448: metaph., φαίνοισα π. Ἀλάθεια Pi.''N.''5.17.<br><span class="bld">2</span> Astrol., decan considered as the [[domain]] of a [[planet]], <b class="b3">ἐν ἰδίοις προσώποις</b> Vett.Val.62.21, Paul. Al.''C.''2.<br><span class="bld">III</span> = [[προσωπεῖον]], [[mask]], D.19.287 (<b class="b3">προσωπεῖον</b> is v.l.), Arist. ''Po.''1449a36, b4, ''Pr.''958a17, Dsc.3.144 ([[varia lectio|v.l.]]), Poll.2.47; πρόσωπον ὑπάργυρον κατάχρυσον ''IG''12.276.6, cf. 42(1).102.58,68 (Epid., iv B.C.), ''Clara Rhodos'' 6/7.428; <b class="b3">ὀθόνινον πρόσωπον</b> prob. in Pl.Com.142; πρόσωπον περίθετον Aristomen.5; of the Roman [[imago|imagines]], Plb.6.53.5; [[bust]] or [[portrait]], Sammelb.5221, ''OGI''432.1 (Naksh-i-Rustam, iii A.D.).<br><span class="bld">2</span> [[dramatic part]], [[character]], Phld.''Rh.''1.199S., Arr.''Epict.''1.29.45 and 57; <b class="b3">κωφὸν πρόσωπον</b> Cic.''Att.''13.19.3; [[character]] in a book, <b class="b3">τὸ τῆς Ἑλλάδος ὄνομα καὶ πρόσωπον</b> Plb.8.11.5; <b class="b3">τὸ τοῦ Ὀδυσσέως πρόσωπον</b> Id.12.27.10, cf. Phld.''Po.''5.32; also <b class="b3">ἀστοχεῖν τοῦ προσώπου</b>, of an [[author]], Callisth.44J.; ἐπὶ προσχήματι καὶ προσώπῳ δικαστῶν Ael.''Fr.''168.<br><span class="bld">IV</span> [[person]], Phld.''Rh.''1.52S. (pl.); ἀδίκως μὴ κρῖνε πρόσωπον Ps.-Phoc.10; <b class="b3">προσώπῳ, οὐ καρδίᾳ</b> [[in person]], [[in bodily presence]], ''1 Ep.Thess.''2.17, cf. ''2 Ep.Cor.''5.12; [[ποιεῖν]] or <b class="b3">πληροῦν τὸ πρόσωπον τινός</b> to represent a [[person]], PRein.56.30 (iv A.D.), ''Sammelb.'' 6000ii 12 (vi A.D.); <b class="b3">λαμβάνειν πρόσωπον τινός</b> admit a [[person]] to one's presence, εἰ προσδέξεταί σε, εἰ λήψεται πρόσωπόν σου [[LXX]] ''Ma.''1.8; hence, = [[προσωποληπτεῖν]], ''Ev.Luc.''20.21, ''Ep.Gal.''2.6; <b class="b3">μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν μου</b>, i.e. do not reject my prayer, [[LXX]] ''3 Ki.''2.20; <b class="b3">θαυμάσαι πρόσωπον ἀσεβοῦς</b> ib.''Pr.''18.5; <b class="b3">ὁ θεὸς ὁ μέγας... ὅστις οὐ θαυμάζει πρόσωπον οὐδὲ οὐ μὴ λάβῃ δῶρον</b> ib.''De.''10.17.<br><span class="bld">2</span> [[legal personality]], Bion Borysth. ap. D.L.4.46.<br><span class="bld">3</span> Gramm., [[person]], D.T.638.4,A.D.''Pron.''3.12, etc.; <b class="b3">γυναικεῖα πρόσωπα</b> Alex.Trall.2.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">πρόσωπον πόλεως</b> a [[feature]] of the [[city]], of a person, Cic.''Fam.''15.17.2.<br><span class="bld">5</span> [[falsa lectio|f.l.]] in Zeno Stoic.1.23 (cf.Nicol.''Prog.''p.4 F.).

{{bailly

|btext=ου (τό) :<br /><b>1</b> [[face]], [[figure]] ; βλέπειν τινὰ εἰς [[πρόσωπον]] EUR regarder qqn en face ; κατὰ [[πρόσωπον]] [[ἔντευξις]] PLUT rencontre <i>ou</i> entretien face à face, un tête-à-tête ; <i>p. ext.</i> aspect, air ; <i>p. anal.</i> face <i>ou</i> front d'une armée;<br /><b>2</b> figure artificielle, <i>particul.</i> masque de théâtre ; rôle, personnage de théâtre ; personne <i>en gén.</i><br />'''Étymologie:''' [[πρός]], [[ὤψ]].

{{elnl

|elnltext=πρόσωπον -ου, τό &#91;[[πρός]], [[ὤψ]]] ep. plur. προσώπατα, dat. προσώπασι [[gezicht]], [[uiterlijk]]; Hom. en poët. plur. ook voor een enkele persoon; χερσὶ δ’ ἄμυσσε... καλὰ πρόσωπα met haar handen haalde zij haar fraaie gezicht open Il. 19.285; οὐ τὸ σὸν δείσας πρόσωπον zonder angst voor jouw uiterlijk Soph. OT 448; οὐδ’ ἐς πρόσωπον Θησέως ἀφίξομαι ik zal Theseus niet onder ogen komen Eur. Hipp. 720; overdr. voorkant:; διδύμων προσώπων καλλιβλέφαρον φῶς het fraaie ooglicht van twee façades Eur. Ion 189; milit. front:. κατὰ πρόσωπον frontaal Thuc. 1.106.2; τὴν κατὰ πρόσωπον τῆς ἀντίας φάλαγγος τάξιν ἔχειν de voorste linie recht tegenover de vijandelijke slaglinie bezetten Xen. Cyr. 6.3.35. theatermasker (~ προσωπεῖον); Aristot. Poët. 1449a36; [[personage]] (in toneelstuk); Cic. Att. 13.19.3; overdr. [[uiterlijke schijn]]:. τοὺς ἐν προσώπῳ καυχωμένους wie zich op uiterlijke schijn laat voorstaan NT 2 Cor. 5.12. persoon, persoonlijke aanwezigheid:. οὐ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων jij ziet niemand naar de ogen NT Mt. 22.16; οὐ λαμβάνεις πρόσωπόν (jij spreekt) zonder aanzien des persoons NT Luc. 20.21; ἀπορφανισθέντες ἀφ’ ὑμῶν,... προσώπῳ οὐ καρδίᾳ van u verweesd, uit het oog, maar niet uit het hart NT 1 Thes. 2.17; τὴν κατὰ πρόσωπον ἔντευξιν de persoonlijke ontmoeting Plut. Caes. 17.8.

|sltr=[[πρόσωπον]] (-ον, -ου, -ον; -α acc.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[face]] οὔ [[τοι]] ἅπασα [[κερδίων]] φαίνοισα [[πρόσωπον]] ἀλάθεἰ [[ἀτρεκής]] ([[varia lectio|v.l.]] ἀτρεκές ap. Stobaeum) (N. 5.17) οὐδ' ἐπέρναντο γλυκεῖαι μελιφθόγγου [[ποτὶ]] Τερψιχόρας ἀργυρωθεῖσαι πρόσωπα μαλθακόφωνοι ἀοιδαί (I. 2.8) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> facade met., of the [[prelude]] to an [[ode]] ἀρχομένου δ' ἔργου [[πρόσωπον]] χρὴ [[θέμεν]] τηλαυγές (O. 6.3) φάει δὲ [[πρόσωπον]] ἐν καθαρῷ νίκαν Κρισαίαις ἐνὶ πτυχαῖς ἀπαγγελεῖ (P. 6.14)

|txtha=προσώπου, τό (from [[πρός]] and ὤψ, cf. [[μέτωπον]]), from Homer down; the Sept. hundreds of times for פָּנִים, [[also]] for אַפַיִם, etc.;<br /><b class="num">1.</b><br /><b class="num">a.</b> the [[face]], i. e. the [[anterior]] [[part]] of the [[human]] [[head]]: T Tr WH [[omit]]; Lachmann brackets the [[clause]]); τό [[πρόσωπον]] τῆς γενέσεως, the [[face]] [[with]] [[which]] [[one]] is [[born]] (A. V. his [[natural]] [[face]]), πίπτειν [[ἐπί]] [[πρόσωπον]] (cf. Winer's Grammar, § 27,1n.; 122 (116)) and [[ἐπί]] τό [[πρόσωπον]], [[ἔπεσαν]] [[ἐπί]] τά πρόσωπα, G L T Tr WH); ἀγνωυμενος τίνι τῷ προσώπῳ, [[unknown]] to [[one]] by [[face]], i. e. [[personally]] [[unknown]], προσώπῳ, οὐ [[καρδία]] (A. V. in [[presence]], [[not]] in [[heart]]), [[κατά]] [[πρόσωπον]], in or toward (i. e. so as to [[look]] [[into]]) the [[face]], i. e. [[before]], in the [[presence]] of ([[see]] [[κατά]], II:1c.): opposed to [[ἀπών]], τίνος added, [[before]] (the [[face]] of) [[one]], [[ἔχω]] τινα [[κατά]] [[πρόσωπον]], i. e. to [[have]] [[one]] [[present]] in [[person]] (A. V. [[face]] to [[face]]), [[ἀντέστην]] [[κατά]] [[πρόσωπον]], I resisted him to the [[face]] ([[with]] a [[suggestion]] of [[fearlessness]]), [[κατά]] [[πρόσωπον]] λέγειν [[τούς]] λόγους, [[Polybius]] 25,5, 2; [[add]] ἀντιστῆναι [[κατά]] [[πρόσωπον]] τίνος [[simply]] denotes to [[stand]] [[against]], [[resist]], [[withstand]]); τά [[κατά]] [[πρόσωπον]] the things [[before]] the [[face]], i. e. [[open]], [[known]] to [[all]], ὁρᾶν τό [[πρόσωπον]] τίνος, to [[see]] [[one]]'s [[face]], [[see]] him [[personally]], [[ἰδεῖν]], θεωρεῖν, [[θεωρέω]], 2a.); [[particularly]], βλέπειν τό [[πρόσωπον]] τοῦ Θεοῦ ([[see]] [[βλέπω]], 1b. β.), ὁρᾶν τό [[πρόσωπον]] τοῦ Θεοῦ ([[see]] [[ὁράω]], 1), ἐμφανισθῆναι τῷ [[πρόσωπον]] τοῦ Θεοῦ, to [[appear]] [[before]] the [[face]] of God, [[spoken]] of Christ, the [[eternal]] [[priest]], [[who]] has entered [[into]] the [[heavenly]] [[sanctuary]], אֵל־פָּנִים פָּנִים we [[have]] the [[phrase]] [[πρόσωπον]] [[πρός]] [[πρόσωπον]], [[face]] (turned ([[see]] [[πρός]], I:1a., p. 541 b)) to [[face]] ([[εἶδον]] τινα, [[βλέπω]] [[namely]], [[τόν]] Θεόν, [[see]] God [[face]] to [[face]], i. e. [[discern]] [[perfectly]] his [[nature]], [[will]], purposes, [[πρό]] προσώπου τίνος (פ לִפנֵי) (cf. Winer's Grammar, § 65,4b. at the [[end]]; Buttmann, 319 (274)), i. e. [[before]] [[one]], to [[announce]] his [[coming]] and [[remove]] the obstacles from his [[way]], [[πρό]] προσώπου τίνος (of [[time]]) [[before]] a [[thing]], לִפְנֵי in Sept. [[simply]] [[πρό]] (cf. [[πρό]], b., p. 536b [[bottom]])). [[πρός]] φωτισμόν τῆς γνώσεως τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ ἐν προσώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ, [[that]] we [[may]] [[bring]] [[forth]] [[into]] the [[light]] the [[knowledge]] of the [[glory]] of God as it shines in the [[face]] of Jesus Christ, [[πρόσωπον]] is '[[face]],' and Paul is led to [[use]] the [[word]] by [[what]] he had said in [[countenance]], [[look]] (Latin vultus), i. e. the [[face]] so [[far]] [[forth]] as it is the [[organ]] of [[sight]], and (by its [[various]] movements and changes) the [[index]] of the [[inward]] thoughts and feelings: κλίνειν τό [[πρόσωπον]] εἰς [[τήν]] γῆν, to [[bow]] the [[face]] to the [[earth]] (a [[characteristic]] of [[fear]] and [[anxiety]]), τό [[πρόσωπον]] τοῦ κυρίου [[ἐπί]] τινα, [[namely]], ἐστιν, the [[face]] of the Lord is (turned) [[upon]] [[one]], i. e. he looks [[upon]] and watches him, στηρίζειν τό [[πρόσωπον]] ([[Hebrew]] שׂוּם or פָּנִים נָתַן; cf. Gesenius, Thesaurus, ii., p. 1109 on the [[same]] [[form]] of [[expression]] in Syriac, Arabic, Persian, Turkish) τοῦ πορεύεσθαι εἰς [[with]] an accusative of the [[place]] (A. V. [[steadfastly]] to [[set]] [[one]]'s [[face]] to go etc. ([[see]] [[στηρίζω]], a.)), τό [[πρόσωπον]] τίνος ἐστι πορευόμενον εἰς [[with]] the accusative of [[place]], τό [[πρόσωπον]] [[σου]] πορευόμενον ἐν μέσῳ αὐτῶν, [[ἀπό]] προσώπου τίνος φεύγειν, to [[flee]] in [[terror]] from the [[face]] (German Anblick) of [[one]] enraged, κρύπτειν τινα etc. ([[see]] [[κρύπτω]], a.), [[ἀνάψυξις]] [[ἀπό]] προσώπου Θεοῦ, the [[refreshing]] [[which]] comes from the [[bright]] and [[smiling]] [[countenance]] of God to [[one]] [[seeking]] [[comfort]], [[ἀπό]], p. 59a [[middle]]; [[μετά]] τοῦ προσώπου [[σου]], [[namely]], [[ὄντα]], in the [[presence]] of [[thy]] [[joyous]] [[countenance]] ([[see]] [[μετά]], I:2b. β'.), εἰς [[πρόσωπον]] τῶν ἐκκλησιῶν, turned [[unto]] (i. e. in (R. V.)) the [[face]] of the churches as the witnesses of [[your]] [[zeal]], [[ἵνα]] ἐκ πολλῶν προσώπων ... [[διά]] πολλῶν εὐχαριστηθῇ, [[that]] from [[many]] faces (turned toward God and expressing the [[devout]] and [[grateful]] feelings of the [[soul]]) [[thanks]] [[may]] be rendered by [[many]] ([[accordingly]], [[both]] ἐκ πολλῶν προσώπων and [[διά]] πολλῶν belong to εὐχαριστηθῇ (cf. Meyer ad loc.; [[see]] [[below]])), [[ἀπό]] προσώπου τίνος (פ מִפְּנֵי), from the [[sight]] or [[presence]] of [[one]], A. V. [[before]] the [[face]]; ἐν προσώπῳ Χριστοῦ, in the [[presence]] of Christ, i. e. Christ looking on (and approving), [[πρόσωπον]] [[here]] and in [[person]] (cf. R. V.): — [[here]] [[nearly]] equivalent to on the [[part]] of (Vulg. in persona Christi); [[there]] equivalent to 'an [[individual]]' ([[Plutarch]], de garrul. 13, p. 509b.; [[Epictetus]] diss. 1,2, 7; [[Polybius]] 8,13, 5; 12,27, 10; 27,6, 4; Clement of [[Rome]], 1 Corinthians 1,1 [ET]; 47,6 [ET]; Phryn., p. 379, and Lobeck's [[note]], p. 380)).<br /><b class="num">c.</b> Hebraistically, the [[appearance]] [[one]] presents by his [[wealth]] or [[poverty]], his [[rank]] or [[low]] [[condition]]; [[outward]] circumstances, [[external]] [[condition]]; so used in expressions [[which]] [[denote]] to [[regard]] the [[person]] in [[one]]'s [[judgment]] and [[treatment]] of men: βλέπειν εἰς [[πρόσωπον]] ἀνθρώπων, θαυμάζειν πρόσωπα, λαμβάνειν [[πρόσωπον]] (τίνος), [[βλέπω]], 2c., [[θαυμάζω]] [[λαμβάνω]], I:4). καυχᾶσθαι ἐν προσώπῳ [[καί]] οὐ [[καρδία]], to [[glory]] in those things [[which]] [[they]] [[simulate]] in [[look]], viz. [[piety]], [[love]], [[righteousness]], [[although]] [[their]] [[heart]] is devoid of these virtues, the [[outward]] [[appearance]] of [[inanimate]] things (A. V. [[face]] ([[except]] in James as [[below]])): τοῦ ἄνθους, τοῦ οὐρανοῦ, τῆς γῆς, T brackets; WH [[reject]] the [[passage]]); Psalm 103(104):Ovid. metam. 1,6; maris facies, Vergil Aen. 5,768; on [[this]] [[use]] of the [[noun]] facies [[see]] Aulus Gellius, noctes atticae 13,29); [[surface]]: τῆς γῆς, [[πᾶς]], I:1c.) (Genesis 11:8).

{{ls

|lstext='''πρόσωπον''': τό· πληθ. πρόσωπα, Ἐπικ. [[προσώπατα]] Ὀδ. Σ. 192, Ὀππ., κλπ.· δοτικ. προσώπασι Ἰλ. Η. 212, πρβλ. Λοβέκ. Παραλ. 176· ὀνομαστική τις ἀρσεν. [[πρόσωπος]] μνημονεύεται ἐκ τοῦ Πλάτ. τοῦ Κωμ. ἐν Ἀδήλ. 39, ἴδε Meineke εἰς Κωμ. Ἀποσπ. 1, σ. 173: (ὤψ). Ὡς καὶ νῦν, [[πρόσωπον]], [[ὄψις]] (πρβλ. [[μέτωπον]]), παρ’ Ὁμ. ἀεὶ ἐν τῷ πληθ., ἔτι καὶ ἐπὶ ἑνὸς ἀνθρώπου πλὴν ἐν Ἰλ. Σ. 24· ἀλλ’ ἐν τοῖς ὕμνοις καὶ παρ’ Ἡσιόδῳ ὁ ἑνικὸς ἐπικρατεῖ, ὡς καὶ παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]]· ἡ Ὁμηρικὴ [[χρῆσις]] ἀπαντᾷ ἐν Σοφ. Ἀποσπ. 713, Ξεν. Ἀν. 2. 6, 11, Ἀνθ. Π. 9. 322, ἴδε Κόντου Γραμματ. Παρατηρ. ἐν Ἀθηνᾶς τ. Ζ΄, σελ. 35 κἑξ.· - φαίνειν [[πρόσωπον]], δεικνύειν τὸ [[πρόσωπον]], Πινδ. Ν. 5. 31· βλέπειν τινὰ εἰς πρ. Εὐρ. Ἱππ. 280· ἐς πρ. τινος ἀφικέσθαι, ἐνώπιον [[αὐτοῦ]], [[αὐτόθι]] 720· πρ. στρέφειν [[πρός]] τινα ὁ αὐτ. ἐν Φοιν. 457· -κατὰ πρ., μὲ τὸ [[πρόσωπον]] ἐστραμμένον κατέναντι, Θουκ. 1. 106, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 43, κτλ.· τὴν κατὰ πρ. τῆς ἀντίας φάλαγγος τάξιν [[αὐτόθι]] 6. 3, 35· κατὰ πρ. Αἰγύπτου, [[ἔναντι]] Αἰγύπτου, Ἑβδ. (Γέν. ΚΕ΄, 18)· ἀντίθετον τῷ κατὰ νώτου, Πολύβ. 1. 28, 9· κατὰ πρ. ἄγειν, ἀντίθετ. τῷ ἐπὶ ἢ κατὰ [[κέρας]] ὁ αὐτ. 11. 14, 6, κτλ.· ἡ κατὰ πρ. [[ἔντευξις]], [[πρόσωπον]] πρὸς [[πρόσωπον]], tête-à-tête, Πλουτ. Καῖσ. 17· [[ὡσαύτως]], πρὸς τὸ πρόσωπον Ξεν. Κυν. 10, 9· βλέπειν εἰς πρ. τινος Εὐαγγ. κ. Ματθ. κβ΄, 16· οὕτω, λαμβάνειν πρ. τινος, = προσωποληπτεῖν τινα, Λουκ. κ΄, 21, Ἐπιστ. πρ. Γαλ. β΄, 6. - Ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἀνθ’ οὗ ἐπὶ ζῴων ἦν ἐν χρήσει ἡ [[λέξις]] [[προτομή]]· ἀλλ’ ὁ Ἡρόδ., 2. 76, ἔχει τὴν λέξιν [[πρόσωπον]] ἐπὶ τῆς ἴβιος, Ἀριστ. περὶ τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 29, 6., 9. 47, 2· [[ὡσαύτως]] ἐπὶ κυνῶν, Ξεν. Κυν. 4, 2· ἐπὶ ἵππων, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 47, 2· ἐπὶ ἐλάφων, [[αὐτόθι]] 6. 29, 6: - ἡ [[ὄψις]] τῆς σελήνης, Σοφ. Ἀποσπ. 713· - μεταφορ., ἀρχομένου δ’ ἔργου [[πρόσωπον]] χρὴ [[θέμεν]] τηλαυγές, «παντὸς γὰρ ἔργου, φησίν, ἀρχομένου περίβλεπτον καὶ ἐξαίρετον δεῖ ποιεῖν τὸ τῆς προσόψεως, [[ἤτοι]] τὴν εἰσβολὴν καὶ τὴν ἀρχὴν λαμπρὰν καὶ [[ἐπίσημον]]» (Σχόλ.), Πινδ. Ο. 6. 4, πρβλ. Ι. 2. 13. 2) τὸ [[πρόσθεν]] [[μέρος]] παντὸς πράγματος, κατὰ πρ. τῆς νηὸς Ἀχιλλ. Τάτ. 3. 1, 2· ἐπὶ [[πρόσωπον]] τιθέναι τὰς φιάλας Ἀσκληπιάδης ὁ Μυρλεανὸς παρ’ Ἀθην. 501D. ΙΙ. ἡ [[ὄψις]], ἡ [[μορφή]], ἡ φυσιογνωμία τινός, Λατ. vultus, Αἰσχύλ. Ἀγ. 639, 794, κτλ.· οὐ τὸ σὸν δείσας πρ., πρβλ. τὸ τοῦ Ὀρατίου vultus instantis tyranni, Σοφ. Ο. Τ. 448· [[καθόλου]] [[πρόσωπον]], [[μορφή]], Σιμωνίδ. 44 (50). 12, πρβλ. Dissen εἰς Πινδ. Ν. 5. 16. ΙΙΙ. = [[προσωπεῖον]], [[προσωπίς]], Δημ. 433· 22 (ἔν τισιν Ἀντιγράφοις φέρεται [[προσωπεῖον]]), Ἀριστ. Ποιητ. 5, 2 καὶ 4, Προβλ. 31. 7, 5, Πολυβ. Β΄, 47, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 990· πρβλ. πρ. ὑπάργυρον κατὰ χρυσὸν Συλλ. Ἐπιγρ. 139. 7· ὀθόνινον πρ. ([[οὕτως]] ὁ Hoeschel ἀντὶ [[ὀθόνιον]]) Πλάτ. Κωμ. ἐν «Σοφισταῖς» 9· πρ. περίθετον Ἀριστομ. ἐν «Γόησιν» 1. 2) [[πρόσωπον]] δράματος, [[χαρακτήρ]], Λατιν. persona, Ἀρρ. Ἐπίκτ. 1. 29, 45 καὶ 57, παρὰ Σουΐδ. ἐν λ. [[εὐθυδικία]]. - Περὶ τῶν προσωπείων τῶν ἀρχαίων ἴδε Λεξικ. τῶν Ἀρχαιοτ. ἐν λέξει [[πρόσωπον]] ἢ [[προσωπεῖον]]. 3) ὡς τὸ [[πρόσχημα]] ΙΙ. Λατ. forma, Πινδ. Π. 6. 14, πρβλ. Ι. 2. 13. IV. [[ἄνθρωπος]], Πολύβ. 8. 13, 5., 12. 27, 10, Καιν. Διαθ., κτλ.· ἀδίκως μὴ κρῖνε [[πρόσωπον]] Ψευδο-Φωκυλ. 8· προσώπῳ, οὐ καρδίᾳ, ἐν προσωπικῇ παρουσίᾳ, Α΄ Ἐπιστ. πρ. Θεσσ. β΄, 17, πρβλ. Β΄πρ. Κορ. ε΄, 12· - περὶ τῆς ἐκκλησιαστ. σημασίας ἴδε Ἰακωψ. Patr. Ap. σ. 6, Suicer ἐν λέξ. 2) [[ὡσαύτως]] παρὰ τοῖς γραμματ., [[πρόσωπον]] ὡς παρεπόμενον ῥημάτων καὶ ἀντωνυμιῶν. V. οἱ ἄρτοι τοῦ προσώπου = οἱ ἄρτοι τῆς προθέσεως Ἑβδομ. (Α΄Βασιλ. ΚΑ΄, 6)· - ἐκ προσώπου τῆς Ρωμαίων Ἐκκλησίας παρὰ τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ρωμαίων, ὡς [[ἀντιπρόσωπος]] αὐτῆς, Εὐσ. ΙΙ. 293C. = τῷ Λατ. persona = [[ὑπόστασις]], Ἱππόλ. 821Α, Ἀθαν. ΙΙ. 729Β, Βασίλ. ΙΙΙ, 601Α,C, κλπ.

|mltxt=το / [[πρόσωπον]] ΝΜΑ, πληθ. πρόσωπα και [[προσώπατα]] ΝΑ<br /><b>1.</b> το εμπρόσθιο [[μέρος]] του κεφαλιού του ανθρώπου και σπαν. τών ζώων, η [[μορφή]], το [[μούτρο]] (α. «έλαμπε το πρόσωπό του από [[χαρά]]» β. «τὸ πρόσωπόν σου νίψαι», ΚΔ)<br /><b>2.</b> το πρόσθιο [[μέρος]] [[κάθε]] πράγματος, η [[πρόσοψη]] (α. «το [[πρόσωπο]] του σπιτιού» β. «κατὰ [[πρόσωπον]] της [[νεώς]]», Αχιλλ. Τάτ.)<br /><b>3.</b> η [[επιφάνεια]], [[ιδίως]] της γης («πᾶν [[ἔθνος]] ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπὶ πᾶν τὸ [[πρόσωπον]] τῆς γῆς», ΚΔ)<br /><b>4.</b> [[ήρωας]] λογοτεχνικού, [[ιδίως]] θεατρικού, έργου και ο [[ρόλος]] του<br /><b>5.</b> ο [[άνθρωπος]] ως [[άτομο]] άσχετα με το [[φύλο]] και σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το ζώο και το [[πράγμα]] (α. «γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα» β. «εἰ προσδέξεταί σε, εἰ λήψεται πρόσωπόν σου», ΠΔ)<br /><b>6.</b> η αφηρημένη [[ιδιότητα]] να [[είναι]] [[κανείς]] [[υποκείμενο]] γενικά έννομων σχέσεων, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων (α. «νομικό [[πρόσωπο]]» — [[καθετί]] που μπορεί να έχει δικαιώματα και υποχρεώσεις<br />β. «[[φυσικό]] [[πρόσωπο]]» — ο [[άνθρωπος]])<br /><b>7.</b> <b>γραμμ.</b> [[γραμματική]] [[κατηγορία]] που δηλώνει τη [[θέση]] του ομιλητή και του ακροατή [[κατά]] την επικοινωνιακή [[πράξη]]: α' [[πρόσωπο]] που δηλώνει τον ομιλητή, β' [[πρόσωπο]], που δηλώνει τον ακροατή, γ' [[πρόσωπο]], το [[πρόσωπο]] ή το [[πράγμα]] για το οποίο γίνεται [[λόγος]]<br /><b>8.</b> <b>θεολ.</b> οι [[τρεις]] αιώνιοι τρόποι της ύπαρξης του θεού καθ' εαυτόν και της αποκάλυψής του στον κόσμο<br /><b>9.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «ἐν ἱδρῶτι τοῦ προσώπου σου φαγῇ τὸν ἄρτον σου» — με τον προσωπικό σου μόχθο να κερδίζεις τα [[προς]] το ζην (ΠΔ)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[ρόλος]] που διαδραματίζει [[κάποιος]] σε μία [[περίσταση]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «χάθηκε από το [[πρόσωπο]] της γης» — εξαφανίστηκε<br />β) «[[κατά]] [[πρόσωπο]]» — απευθείας, ενώπιον κάποιου<br />γ) «δεν έχω [[πρόσωπο]] να βγω στον κόσμο» — [[ντρέπομαι]], δεν [[τολμώ]] από [[ντροπή]]<br />δ) «δεν είδε Θεού [[πρόσωπο]]» — όλα του έρχονται [[ανάποδα]], [[τίποτε]] δεν κατόρθωσε να πετύχει<br />ε) «με τί [[πρόσωπο]] θα τον αντικρύσω» λέγεται σε περιπτώσεις [[μεγάλης]] ντροπής<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> α) «το [[πρόσωπο]] [[είναι]] [[σπαθί]]» — εάν [[κάποιος]] ζητήσει [[κάτι]] αυτοπροσώπως υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να το πετύχει<br />β) «[[κάλλιο]] κόκκινο [[πρόσωπο]] [[παρά]] μαύρη [[καρδιά]]» — [[είναι]] προτιμότερο να στενοχωρηθεί [[κανείς]] αρνούμενος [[χάρη]] που του ζητήθηκε, [[παρά]] να μετανοήσει αργότερα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[φυσιογνωμία]] κάποιου<br /><b>2.</b> <b>αστρολ.</b> [[δεκανός]] ο [[οποίος]] θεωρείται ως [[κατοικία]] κάποιου πλανήτη<br /><b>3.</b> το [[προσωπείο]], η [[προσωπίδα]] («ὅς ἐν πομπαῖς [[ἄνευ]] τοῦ προσώπου κωμάζει», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>4.</b> [[προτομή]] ή [[προσωπογραφία]] κάποιου<br /><b>5.</b> τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα («ποιήσασθαι μετάβασιν ἐπὶ τὸ τῆς Ἑλλάδος [[ὄνομα]] καὶ [[πρόσωπον]]», <b>Πολ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πρόσωπον]] πόλεως» — το χαρακτηριστικό της πόλης<br />β) «oἱ ἄρτοι τοῦ προσώπου» — οι άρτοι της προθέσεως<br />γ) «[[πρόσωπον]] Κυρίου» ή «[[πρόσωπον]] Θεού» ή «[[πρόσωπον]] οὐρανοῦ» — ο Θεός<br />δ) «[[κατά]] [[πρόσωπον]]» — [[απέναντι]]<br />ε) ποιῶ τινος τὸ [[πρόσωπον]]» — [[εκπροσωπώ]], [[αντιπροσωπεύω]] κάποιον<br />στ) «[[πίπτω]] ἐπὶ [[πρόσωπον]]» — [[πέφτω]] στα γόνατα<br />ζ) «τοσόνδ' ἔχεις τόλμης [[πρόσωπον]]» — τόσο [[θρασύς]] και [[αναιδής]] είσαι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για συνθ. «εκ συναρπαγής» από τη φρ. [[πρός]] ὦπα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>ὤψ</i>, <i>ὠπός</i> «όψη, [[οφθαλμός]]», <b>πρβλ.</b> [[μέτωπον]], <i>εἰσῶπα</i>, <i>ἐνῶπα</i>) με σημ. «το [[μέρος]] του κεφαλιού που βρίσκεται [[μπροστά]], στην [[πλευρά]] τών ματιών» (<b>πρβλ.</b> γοτθ. <i>and</i>-<i>augi</i>, αγγλοσαξ. <i>and</i> - <i>wlita</i>, γερμ. <i>Αntlitz</i> «όψη, [[πρόσωπο]]» <span style="color: red;"><</span> γοτθ. <i>wlitz</i> «όψη»). Η λ. <i>πρόσ</i>-<i>ωπον</i> (<b>πρβλ.</b> <i>προσ</i>-<i>όψομαι</i>, μελλ. του <i>προσ</i>-<i>ορώ</i> συνδέεται με το αρχ. ινδ. <i>prat</i><i>ī</i><i>ka</i>- «όψη» (<span style="color: red;"><</span> <i>prati</i> = [[προτί]], τ. του [[προς]] <span style="color: red;">+</span> μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>ok</i>^w- «[[βλέπω]]», <b>βλ. λ.</b> [[ὄπωπα]]). Η ονομ. και δοτ. πληθ. [[προσώπατα]] και <i>προσώπασι</i> έχουν σχηματιστεί [[προς]] [[διευθέτηση]] μετρικών αναγκών, [[κατά]] τα [[οὔατα]] / <i>οὔασι</i> (<b>βλ. λ.</b> <i>οὖς</i>). Η λ. [[πρόσωπο]](<i>ν</i>) με αρχική σημ. «το μπροστινό [[μέρος]] του κεφαλιού του ανθρώπου, η [[μορφή]], η όψη» χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει και τον άνθρωπο γενικά ως [[άτομο]], ως [[υποκείμενο]], ως χαρακτήρα, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το ζώο και το [[πράγμα]] (<b>πρβλ.</b> [[προσωπικότητα]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[προσωπείο]](<i>ν</i>), [[προσωπίς]] (-<i>ίδα</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[προσωπεύομαι]], [[προσωπιάς]], [[προσωπίδιον]], [[προσώπιον]], [[προσωποῦττα]]<br /><b>μσν.-νεοελλ.</b> [[προσωπικός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προσωπάκι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[προσωπολήπτης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[προσωποποιός]]<br /><b>μσν.</b><br />[[προσωποειδής]], [[προσωπολεξία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προσωπαλγία]], [[προσωπάρχης]], [[προσωπογραφία]], [[προσωποδέρνω]], [[προσωποκρατώ]], [[προσωπολάτρης]], [[προσωπολογία]], [[προσωπομετρία]], [[προσωποπαγής]]. (Β' συνθετικό) [[αμφιπρόσωπος]], [[αντιπρόσωπος]], [[απρόσωπος]], [[αυτοπρόσωπος]], [[γυναικοπρόσωπος]], [[διπρόσωπος]], [[ερυθροπρόσωπος]], [[ετεροπρόσωπος]], [[ευπρόσωπος]], [[κακοπρόσωπος]], [[μακροπρόσωπος]], [[μικροπρόσωπος]], [[μονοπρόσωπος]], [[πλατυπρόσωπος]], [[πολυπρόσωπος]], [[στενοπρόσωπος]], [[στρογγυλοπρόσωπος]], [[τερατοπρόσωπος]], [[τριπρόσωπος]], [[χαλκοπρόσωπος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αιγοπρόσωπος]], [[αιλουροπρόσωπος]], [[αισχροπρόσωπος]], <i>ανδροπρόσωπος</i>, [[βουπρόσωπος]], [[δυσπρόσωπος]], <i>εμπρόσωπος</i>, [[επιπρόσωπος]], [[ηδυπρόσωπος]], [[θηλυπρόσωπος]], [[ιδιοπρόσωπος]], [[ιπποπρόσωπος]], [[καλλιπρόσωπος]], [[καλοπρόσωπος]], [[καραβοπρόσωπος]], [[κριοπρόσωπος]], [[κυνοπρόσωπος]], [[λεοντοπρόσωπος]], [[μουσοπρόσωπος]], [[ξενοπρόσωπος]], [[ομοιοπρόσωπος]], [[ονοπρόσωπος]], [[ορνιθοπρόσωπος]], [[ουλοπρόσωπος]], [[οφιοπρόσωπος]], [[παμπρόσωπος]], [[σκληροπρόσωπος]], [[ταυροπρόσωπος]], [[τραγοπρόσωπος]], [[χρυσοπρόσωπος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αβροπρόσωπος</i>, [[αγγελοπρόσωπος]], [[αγριοπρόσωπος]], <i>αδροπρόσωπος</i>, <i>ασκημοπρόσωπος</i>, [[ασπροπρόσωπος]], <i>αχνοπρόσωπος</i>, [[διπλοπρόσωπος]], [[εκπρόσωπος]], [[κοκκινοπρόσωπος]], <i>κρινοπρόσωπος</i>, [[λευκοπρόσωπος]], [[μαλακοπρόσωπος]], <i>μαυροπρόσωπος</i>, <i>μεγαλοπρόσωπος</i>, <i>ξανθοπρόσωπος</i>, <i>ολιγοπρόσωπος</i>, <i>ομορφοπρόσωπος</i>, [[ταυτοπρόσωπος]], [[τριτοπρόσωπος]], [[φεγγαροπρόσωπος]], <i>φιλοπρόσωπος</i>, [[χαριτοπρόσωπος]], [[ωραιοπρόσωπος]], [[ωχροπρόσωπος]]].

|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[face]], [[countenance]], [[mask]], [[role]], [[person]] (Il.).<br />Other forms: ep. pl. also <b class="b3">-πατα</b> (cf. below).<br />Compounds: Rarely as 1. member, e.g. <b class="b3">προσωπο-λήπτης</b> m. [[who respects persons]], [[who is partial]] with <b class="b3">-ληπτέω</b>, <b class="b3">-ληψία</b> (NT). Very often as 2. member, mostly late., e.g. <b class="b3">μικρο-πρόσωπος</b> [[small-faced]] (Arist.).<br />Derivatives: Dimin. <b class="b3">προσωπ-ίδιον</b> (Ar.), <b class="b3">-εῖον</b> (<b class="b3">-ιον</b>) n. [[mask]] (Thphr., LXX), the plantname <b class="b3">-ιον</b>, <b class="b3">-ίς</b>, <b class="b3">-ιάς</b>, <b class="b3">-ῖτις</b> (Dsc. a.o.; prob. after the form of the flower; Strömberg Pfl.namen 47), <b class="b3">-οῦττα</b> f. [[face-shaped vessel]], "face-urn" (Polem. Hist., Poll.).<br />Origin: IE [Indo-European] [775] <b class="b2">*h₃ekʷ-</b> [[see]]<br />Etymology: Like [[μέτωπον]] [[forehead]] (s.v.) [[πρόσωπον]] is also prop. a hypostasis, i.e. from <b class="b3">*προτι-ωπ-ον</b>, prop. "what is opposite the eyes, the sight (of the partner)"; cf. Schwyzer-Debrunner 517 n. 1. Thus also e.g. Goth. [[and-augi]] n., also OE [[and-wlit-a]] m., OHG [[ant-lizz-i]] n. [[face]], [[Antlitz]] (Goth. [[wlits]] [[aspect]], [[shape]]). Slightly diff. Sommer Nominalkomp. 115 n.1 (with deviating interpretation of the prefix): [[the part of the head]], [[that lies over against the eyes]], [[on the side of the eyes]]. Through connection with ep. <b class="b3">προτι-όσσομαι</b>, <b class="b3">προσ-όψομαι</b> [[look at]], [[ὄπωπα]] etc. [[πρόσωπον]] could also be (re)interpreted as verbal noun (cf. [[Angesicht]]). -- With [[πρόσωπον]] agrees almost exactly Skt. [[prátīkam]] n. [[face]], [[appearance]] from [[práti]] = [[πρότι]] and a zero grade form of the IE word for [[see]], [[look]] (s. 2. [[ὄψ]] and [[ὄπωπα]]), <b class="b2">*proti-h₃kʷ-</b> (cf. on [[ὀπιπεύω]]); so [[πρόσωπον]] from an older formation elucidated after (<b class="b3">ἐν)ὦπα</b> etc. (Schwyzer 426 n. 4)? Quite uncertain Toch. A [[pratsak]], B [[pratsāko]] [[breast]] (A [[ak]], B [[ek]] [[eye]]). On the IE expressions for [[face]] s. Malten Die Sprache des menschlichen Antlitzes im frühen Griechentum (Berlin 1961) 1ff. -- The ep. plural <b class="b3">προσώπ-ατα</b>, <b class="b3">-ασι</b> can easily be explained as an enlargement favoured by the metre (Schwyzer 515 n. 3); the assumption of an old <b class="b2">n(t</b>)-stem (Chantraine Gramm. hom. 1, 213 as alternative) is improbable. -- Further details w. lit. in WP. 1, 170, also Mayrhofer s. [[prátīkam]].

|mdlsjtxt=[ὤψ]<br /><b class="num">I.</b> the [[face]], [[visage]], [[countenance]], [[mostly]] in plural, [[even]] of a [[single]] [[person]], Hom., Soph., etc.; βλέπειν τινὰ εἰς πρ. Eur.; ἐς πρ. τινὸς [[ἀφικέσθαι]] to [[come]] [[before]] him, Eur.:— κατὰ πρ. in [[front]], [[facing]], Thuc., etc.; ἡ κατὰ πρ. [[ἔντευξις]] a [[tete]]-a-[[tete]], Plut.; also, πρὸς τὸ πρ. Xen.; λαμβάνειν πρ. τινος, = προσωποληπτεῖν τινα, NTest.:—metaph., ἀρχομένου πρ. ἔργου Pind.<br /><b class="num">II.</b> one's [[look]], [[countenance]], Lat. [[vultus]] Aesch., etc.; οὐ τὸ σὸν δείσας πρ., cf. Hor. [[vultus]] instantis tyranni, Soph.<br /><b class="num">III.</b> = [[προσωπεῖον]], a [[mask]], Dem., Arist.<br /><b class="num">2.</b> [[outward]] [[appearance]], [[beauty]], Pind.<br /><b class="num">IV.</b> a [[person]], NTest., etc.; [[πρόσωπον]] in [[bodily]] [[presence]], NTest.

|ftr='''πρόσωπον''': {prósōpon}<br />'''Forms''': ep. pl. auch -πατα (vgl. unten)<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Gesicht]], [[Antlitz]], [[Maske]], [[Rolle]], [[Person]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Vereinzelt als Vorderglied, z.B. [[προσωπολήπτης]] m. [[der auf die Person Rücksicht Nehmende]], [[Parteiische]] mit -ληπτέω, -ληψία (NT). Sehr oft als Hinterglied, meist sp., z.B. [[μικροπρόσωπος]] [[mit kleinem Gesicht]] (Arist.).<br />'''Derivative''': Davon das Demin. [[προσωπίδιον]] (Ar. u.a.), -εῖον (-ιον) n. [[Maske]] (Thphr., [[LXX]] u.a.), die Pfl.namen -ιον, -ίς, -ιάς, -ῖτις (Dsk. u.a.; wohl nach der Form der Blüte; Strömberg Pfl.namen 47), -οῦττα f. [[gesichtsförmiges Gefäß]], " Gesichtsurne" (Polem. Hist., Poll.).<br />'''Etymology''': Wie [[μέτωπον]] [[Stirn]] (s.d.) ist auch [[πρόσωπον]] eig. eine Hypostase, u.zw. aus *προτιωπον, eig. "was gegenüber den Augen, dem Anhlick (des Partners) liegt"; vgl. Schwyzer-Debrunner 517 ''A'' 1. Ebenso z.B. got. ''and''-''augi'' n., auch ags. ''and''-''wlit''-''a'' m., ahd. ''ant''-''lizz''-''i'' n. ‘''Antlitz''’ (got. ''wlits'' [[Ansehen]], [[Gestalt]]). Etwas anders Sommer Nominalkomp. 115A.1 (mit abweichender Deutung des Präfixes): [[der Teil des Kopfes]], [[der augenwärts]], [[auf der Augenseite liegt]]. Durch Anknüpfung an ep. [[προτιόσσομαι]], [[προσόψομαι]] [[ansehen]], [[ὄπωπα]] usw. konnte auch [[πρόσωπον]] als Verbalnomen umgedeutet werden (vgl. ''Angesicht''). — Zu [[πρόσωπον]] stimmt fast genau aind. ''prátīkam'' n. [[Gesicht]], [[Antlitz]], [[Erscheinung]] von ''práti'' = πρότι und einer schwachstufigen Form des idg. Wortes für [[sehen]], [[Blick]] (s. 2. [[ὄψ]] und [[ὄπωπα]]); [[πρόσωπον]] somit aus einer älteren Bildung nach (ἐν)ὦπα usw. verdeutlicht (Schwyzer 426 A. 4)? Ganz unsicher toch. A ''pratsak'', B ''pratsāko'' [[Brust]] (A ''ak'', B ''ek'' [[Auge]]). Zu den idg. Ausdrücken für [[Gesicht]], [[Antlitz]] s. Malten Die Sprache des menschlichen Antlitzes im frühen Griechentum (Berlin 1961) 1ff. — Der ep. Plural [[προσώπατα]], -ασι läßt sich unschwer als eine vom Metrum begünstigte Erweiterung erklären (Schwyzer 515 A. 3); die Annahme eines alten ''n''(''t'')-Stammes (Chantraine Gramm. hom. 1, 213 als Alternative) ist von der Auffassung von ὦπα, ὤψ abhängig; vgl. [[sub verbo|s.v.]] — Weitere Einzelheiten m. Lit. bei WP. 1, 170, auch Mayrhofer s. ''prátīkam''.<br />'''Page''' 2,602-603