ἀκριβής: Difference between revisions

|Definition=ἀκριβές,<br><span class="bld">A</span> [[exact]], [[accurate]], [[precise]], E.''El.''367, etc.; σημεῖον Th.1.10; δίαιτα Hp.''Aph.''1.4; [[τριταῖος]] [[returning precisely]] at its time, Id.''Epid.''1.24; [[γαλήνη]] [[complete]] calm, Jul. ''Or.''1.25c.<br><span class="bld">II</span> of persons, [[precise]], [[strict]], δικασταί Th.3.46; ἐπίσκοποι [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''762d; δεινὸς καὶ ἀκριβής Lys.7.12; [[ἀκριβὴς τοῖς ὄμμασι]] = [[sharp-sighted]], Theoc.22.194; of arguments, Ar.''Nu.''130; ἀ. μουσική E. ''Supp.''906, etc.; [[τὸ ἀκριβές]] = [[ἀκρίβεια]], Hp.''VM''9; τὸ πάνυ ἀκριβές Th.6.18: freq.in Adv. [[ἀκριβῶς]] = [[to a nicety]], [[precisely]], [[ἀκριβῶς]] [[εἰδέναι]], [[ἀκριβῶς]] [[ἐπίστασθαι]], [[ἀκριβῶς]] [[καθορᾶν]], [[ἀκριβῶς]] [[μαθεῖν]], etc., [[Herodotus|Hdt.]]7.32, etc.; ἀκριβῶς [[οἶσθα]] [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''330; opp. [[ἁπλῶς]], Isoc.5.46; opp. [[τύπῳ]] ([[in outline]], [[roughly]]), [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1104a2: Comp. ἀκριβέστερον Pl.''R.''436c, ''Act.Ap.''18.26: Sup. ἀκριβέστατα Pl.''R.''484c; [[ἀκριβῶς καὶ μόλις]] = [[with greatest difficulty]], Plu.''Alex.''16:—also [[οὐκ εἰς ἀκριβὲς ἦλθες]] = [[you did not come at the right moment]], E.''Tr.''901.<br><span class="bld">2</span> [[in the strict sense of the word]], ὁ ἀκριβὴς [[ἰατρός]] = the [[doctor]] in the [[precise]] [[sense]] Pl.''R.''342d; ὁ τῷ ἀκριβεῖ λόγῳ ἰατρός ib.341c.<br><span class="bld">b</span> [[pure-bred]], [[genuine]], [[Κόλχος]] Eun.''Hist.''p.263D.<br><span class="bld">c</span> Astron., [[true]], opp. [[φαινόμενος]], Procl. ''Hyp.''4.31.<br><span class="bld">3</span> [[parsimonious]], [[stingy]], ἀκριβὴς τοὺς τρόπους Men.235. Adv. [[ἀκριβῶς]], [[διαιτᾶσθαι]] And.4.32.—Rare exc. in Att., mostly Prose. (The sense points to [[ἄκρος]] as the first part of the word, but ἀκρῑβης remains dub.)

|dgtxt=(ἀκρῑβής) [[ἀκριβές]]<br /><b class="num">I</b> c. sent. posit.<br /><b class="num">1</b> c. ref. a manifestaciones habladas [[que se ajusta a la realidad]], [[verdadero]], [[propio]] μάρτυρες Heraclit.B 101, λόγος Pl.<i>R</i>.342b<br /><b class="num">•</b>[[riguroso]], [[estricto]] [[δικαστής]] Th.3.46, ret. τὰ μεγάλα τῶν ἠθῶν καὶ τὰ ἀκριβῆ καὶ τὰ μέτρια Anaximen.<i>Rh</i>.1434^b31.<br /><b class="num">2</b> [[exacto]], [[preciso]] [[σημεῖον]] Th.1.10, [[αἰτία]] Arist.<i>Metaph</i>.1025^b7, [[δίαιτα]] [[régimen]] bien [[reglamentado]]</i> Hp.<i>Aph</i>.1.4, θώραξ coraza que ajusta bien</i> X.<i>Mem</i>.3.10.15, ([[φιάλη]]) ἧς ὁλκὴ δραχμαὶ ἀκριβεῖς <i>ID</i> 1432B.a.1.16, cf. 1441A.2.84 (ambas II a.C.)<br /><b class="num">•</b>de ciencias, artes [[riguroso]], [[exacto]] E.<i>Supp</i>.906, Ar.<i>Nu</i>.130, Pl.<i>Prm</i>.134c<br /><b class="num">•</b>[[celoso]], [[competente]] [[νομοθέτης]] Pl.<i>Lg</i>.628d, [[ἀκριβὴς τοῖς ὄμμασι]] = [[de vista aguda]]</i> Theoc.22.194, [[ἀναμέτρησις]] <i>PWisc</i>.86.27 (III d.C.), [[ἐπ' ἀκριβές]] = [[con precisión]]</i> Tat.<i>Orat</i>.31.6<br /><b class="num">•</b>en la [[vida]] [[ascético|ascética]] [[escrupuloso]] Gr.Nyss.<i>Ep</i>.2.4<br /><b class="num">•</b>[[claramente distinguible]] [[ὄρθρος]] Seu.Ant.<i>Res</i>.p.828.8<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀκριβές]] = [[la exactitud]], [[la medida exacta]] Hp.<i>VM</i> 9<br /><b class="num">•</b>[[el rigor absoluto]] Hp.<i>Vict</i>.3.67<br /><b class="num">•</b>[[lo exacto]] Arist.<i>Metaph</i>.996^a9, <i>ICr</i>.3.4.9.32 (Itanos II a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[el número justo]] Men.<i>Asp</i>.154<br /><b class="num">•</b>neutr. como adv. [[ἀκριβές]] = [[rigurosamente]] Arist.<i>Metaph</i>.1064^a7.<br /><b class="num">3</b> [[en el sentido estricto de la palabra]] ὁ ἀ. [[ἰατρός]] Pl.<i>R</i>.342d, cf. 341c<br /><b class="num">•</b>[[genuino]], [[auténtico]] Κόλχος Eun.<i>Hist</i>.67.8, [[γαλήνη]] Iul.<i>Or</i>.1.25c<br /><b class="num">•</b>[[legal]], [[que tiene todo su valor]] νόμισμα <i>PCair.Zen</i>.21.12 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>astr. [[verdadero]] op. [[φαινόμενος]]: [[σελήνη]] Procl.<i>Hyp</i>.4.61.<br /><b class="num">II</b> c. sent. peyor. [[tacaño]] ἀκριβὴς τοὺς τρόπους Men.<i>Fr</i>.176.4, περὶ τὴν [[δίαιτα]]ν ἀ. Plu.<i>Cat.Mi</i>.3.<br /><b class="num">III</b> adv. [[ἀκριβῶς]]<br /><b class="num">1</b> [[exactamente]] [[εἰδώς]] Gorg.B 11a.22, [[ἀκριβῶς]] ἀπεδίδου λόγον Plb.8.17.6, τὸ πρᾶγμα [[ἀκριβῶς]] ἐξητασμένον <i>POxy</i>.237.6.31 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[de una manera bien reglamentada]] [[διαιτᾶσθαι]] And.4.32, cf. Isoc.2.19<br /><b class="num">•</b>[[exactamente]] ῥυθμὸν [[δεῖ]] ἔχειν ... μὴ [[ἀκριβῶς]] Arist.<i>Rh</i>.1408^b31, 32<br /><b class="num">•</b>[[con seguridad]] τὸ δὲ [[μέλλον]] [[ἀκριβῶς]] [[οἶδεν]] [[οὐδείς|οὐδεὶς]] [[θνατός]] = pero en cuanto al [[futuro]] ningún [[mortal]] sabe con [[certeza]] Hermol.<i>Lyr</i>.1.2, ἐπιγνόντα [[ἀκριβῶς]] <i>PLond</i>.354.24 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[en detalle]], [[detalladamente]] [[ἀκριβῶς]] ἐξελένξαι <i>PLond</i>.1912.77 (I d.C.)<br /><b class="num">•</b>de la vida ascética [[escrupulosamente]] Clem.Al.<i>Strom</i>.7.15.91.

{{bailly

|btext=ής, ές :<br /><b>1</b> [[exact]], [[sûr]];<br /><b>2</b> [[scrupuleux]], [[consciencieux]];<br /><b>3</b> [[qui s'adapte exactement]], [[qui va bien]];<br /><b>4</b> [[exact]], [[précis]] : ἐς τὸ ἀκριβὲς [[εἰπεῖν]] THC pour parler exactement.<br />'''Étymologie:''' p.ê. de [[ἄκρος]].

{{elru

|elrutext='''ἀκρῑβής:'''<br /><b class="num">1</b> [[точный]] ([[αἰσθητήριον]] Arst.): ἀ. ὄμμασι Theocr. зоркий; οὐκ ἔστ᾽ ἀκριβὲς οὐδὲν εἴς τι Eur. нет точных признаков для определения чего-л.;<br /><b class="num">2</b> [[исполнительный]], [[тщательный]], [[добросовестный]] ([[δικαστής]] Thuc.; [[ἰατρός]] Plat.);<br /><b class="num">3</b> [[строгий]], [[совершенный]] ([[ἐπιστήμη]], [[ἀλήθεια]] Plat.);<br /><b class="num">4</b> [[изысканный]], [[тонкий]], [[искусный]] (λόγοι Arph.);<br /><b class="num">5</b> [[узкий]], [[тесный]], [[ограниченный]] ([[εἶδος]] τῶν διαλόγων Plat.);<br /><b class="num">6</b> [[расчетливый]], [[бережливый]] ([[ταμίας]] Plut.);<br /><b class="num">7</b> [[точно облегающий]], [[хорошо прилаженный]] (θώρακες Xen.).

{{ls

|lstext='''ἀκρῑβής''': -ές, [[ἀκριβής]], [[πιστός]] ἐν πάσῃ λεπτομερείᾳ, αὐστηρὸς ἐν πάσῃ σχέσει καὶ ὑπὸ πᾶσαν ἔποψιν, Εὐρ. Ἠλ. 367, Θουκ., κτλ., [[δίαιτα]], Ἱππ. Ἀφ. 1243· ἀκρ. [[πυρετός]], ἐπανερχόμενος ἀκριβῶς κατὰ τὴν αὐτὴν ὥραν, ὁ αὐτ. Ἐπιδ. 1. 943. ΙΙ. ἐπὶ προσώπων, [[ἀκριβής]], [[αὐστηρός]], [[δικαστής]], Θουκ. 3. 46· [[προσεκτικός]], [[ἐξαίρετος]], [[ἰατρός]], Πλάτ. Πολ. 342D· ὁ μέχρις ὑπερβολῆς αὐστηρὸς εἰς τὰ καθ’ ἕκαστα, [[περίεργος]], ὁ αὐτ. Νόμ. 762D· ἀκριβὴς τοῖς ὄμμασι, ὁ ἔχων ὀξεῖαν τὴν ὅρασιν, Θεόκρ. 22, 194: - οὕτω καὶ ἐπὶ ἐπιχειρημάτων λογικῶν, Ἀριστοφ. Νεφ. 130· ἐπὶ σκέψεων καὶ ἰδεῶν, Εὐρ., κτλ., πρβλ. [[περισσός]] ΙΙ. 3: - [[τὸ ἀκριβές]], = [[ἀκρίβεια]], Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 11, Θουκ. 6. 18: - [[λίαν]] συχν. ἐν ἐπιρρ. [[ἀκριβῶς]], λεπτομερῶς, μετ’ ἀκριβείας, [[ἀκριβῶς]] εἰδέναι, ἐπίστασθαι, καθορᾶν, μαθεῖν, κτλ., Ἡρόδ. 7. 32, κτλ.· [[ἀκριβῶς]] ὢν [[περισσόφρων]], Αἰσχύλ. Πρ. 328· ἀντίθ. τῷ [[ἁπλῶς]], Ἰσοκρ. 91D· τῷ τύπῳ (= κατὰ περίληψιν, γενικῶς), Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 2. 2, 3· ἀκριβῶς καὶ [[μόλις]], Λατ. vix ac ne vix quidem, μετὰ μεγίστης δυσκολίας, Πλουτ. Ἀλέξ. 16· [[οὕτως]]: οὐκ εἰς ἀκριβὲς ἦλθες, οὐχὶ ἐν καταλλήλῳ στιγμῇ, Εὐρ. Τρῳ. 901· ἐπϳ ἀκριβές, Εὐσέβ. Ἱ. Ἐκκλ. 6. 31, 2, καὶ ἀλλ. 2) [[φειδωλός]], [[γλίσχρος]], ἀκριβός, [[λιτός]], ἀκρ. τοὺς τρόπους, Μένανδ. παρὰ Στοβ. 387. 45, ἴδε Γαισφ. ἐν τόπῳ, ἀκριβῶς διαιτάσθαι, Ἀνδοκ. 33. 19· σπάν. ἐκτὸς παρ’ Ἀττ. καὶ [[μάλιστα]] τοῖς πεζ. - Συγκρ. καὶ ὑπερθ. -έστερος, -έστατος, συχν. παρὰ Πλάτωνι μετὰ τῶν -έστερον, -έστατα, ὡς ἐπιρρ. (Ἡ [[σημασία]] ὁδηγεῖ ἡμᾶς εἰς τὸ [[ἄκρος]], ὡς τὸ πρῶτον συνθετικὸν τῆς λέξεως [[μέρος]], ἀλλὰ τὸ -ῑβης διαμένει ἀμφιβόλου παραγωγῆς).

|txtha=(ές, genitive (οῦς, [[exact]], [[careful]]. The neuter comparitive is used adverbially in ἡ ἀκριβεστάτη [[αἵρεσις]] the straitest [[sect]] i. e. the [[most]] [[precise]] and [[rigorous]] in interpreting the Mosaic [[law]], and in observing [[even]] the [[more]] [[minute]] precepts of the [[law]] and of [[tradition]], [[Herodotus]] down.)  

|mltxt=-ές (Α [[ἀκριβής]])<br /><b>1.</b> αυτός που εκτελείται ή συντελείται με [[τελειότητα]] και με [[κάθε]] [[λεπτομέρεια]], ο [[χωρίς]] ελλείψεις, ο [[σωστός]], ο [[αλάνθαστος]]<br /><b>2.</b> αυτός που ανταποκρίνεται, που συμφωνεί με παραδεδεγμένο [[πρότυπο]] ή προκαθορισμένους όρους<br /><b>νεοελλ.</b><br />(για πρόσωπα)<br /><b>1.</b> αυτός που εκτελεί ή λέει [[κάτι]] με [[ακρίβεια]], προσέχοντας τις λεπτομέρειες και φροντίζοντας για την [[τελειότητα]]<br /><b>2.</b> αυτός που τηρεί τις υποχρεώσεις του, [[τακτικός]], [[συνεπής]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που επανέρχεται με [[ακρίβεια]], σε κανονικά διαστήματα, [[περιοδικός]], [[κανονικός]]<br /><b>2.</b> [[αυστηρός]], [[αδέκαστος]]<br /><b>3.</b> [[φειδωλός]], [[οικονόμος]]<br /><b>4.</b> [[μετρημένος]], [[λιτός]]<br /><b>5.</b> αυτός που η ιδιότητά του ανταποκρίνεται στο πραγματικό [[νόημα]] της λέξης, [[κυριολεκτικός]], [[πραγματικός]], [[εξαίρετος]], [[ευσυνείδητος]]<br /><b>6.</b> (ως όρος της Αστρονομίας) [[αληθινός]], σε αντίθ. με το [[φαινόμενος]]<br /><b>7.</b> (για επιχειρήματα) [[λογικός]], [[εύστοχος]]<br /><b>8.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[τὸ ἀκριβές]]<br />η [[ακρίβεια]]<br /><b>9.</b> «ἀκριβὴς τοῖς ὄμμασι», αυτός που έχει οξύτατη όραση<br /><b>10.</b> <b>επίρρ.</b> <i>ἀκριβῶς</i><br />α) με [[ακρίβεια]], με [[πιστότητα]]<br />β) με [[φειδώ]], με [[μέτρο]]<br />γ) με λεπτομέρειες, εξονυχιστικά (σε [[αντίθεση]] με τα [[ἁπλῶς]] και <i>τύπῳ</i> (= σε γενικές γραμμές).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λ. της αττικής [[κυρίως]] πεζογραφίας, η οποία πέρασε και στην επιστημονική [[ορολογία]], όπου χρησιμοποιήθηκε [[επίσης]] ως [[χαρακτηρισμός]] του λογοτεχνικού ύφους. Ετυμολογικά η λ. [[είναι]] αβέβαιης προέλευσης. Πιθανότερη θεωρείται η [[άποψη]] [[κατά]] την οποία το επίθ. [[ακριβής]] [[είναι]] σύνθ. από το επίθ. [[ἄκρος]] και το ρ. [[εἴβω]] ([[παράλληλος]] τ. του ρ. [[λείβω]]) «[[στάζω]]». Σύμφωνα με την [[άποψη]] αυτή η λ. θα προήλθε από αρχικό τ. <i>ἀκρ</i>-<i>ειβὴς</i> με γιωτακισμό ([[τροπή]] του -<i>ει</i>- σε -<i>ι</i>-, [[πρβλ]]. και <i>εἵμα</i>- [[ἱμάτιον]]). Το επίθ. αρχικά θα σήμαινε «αυτός που στάζει στο [[άκρο]], στο ανώτατό του [[τμήμα]]». Επομένως «ο [[γεμάτος]] [[μέχρι]] τα [[άκρα]]» και κατ’ [[επέκταση]] «[[ακριβής]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ακρίβεια]], [[ακριβεύω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἀκριβάζω]]<br />(<b>αρχ. μσν.</b>) <i>ἀκριβῶ</i><br /><b>μσν.</b><br />[[ἀκριβεστέρως]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[ακριβολόγος]], [[ακριβοδίκαιος]], [[επακριβής]], [[υπερακριβής]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ἐθελακριβής]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ἀκριβόλεκτος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ανακριβής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ακριβομέτρης]], [[ακριβόμετρο]]. Βλ. και [[λήμμα]] <i>ακ</i>-].

|etymtx=-ές<br />Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[exact]], [[precise]] (Hp.)<br />Compounds: <b class="b3">ἀκριβο-λογία</b> (Arist.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Schwyzer Glotta 12, 12ff. derived the word from [[ἄκρος]] and [[εἴβω]] with early itacism; unacceptable.

|ftr='''ἀκριβής''': -ές<br />{akribḗs}<br />'''Meaning''': [[genau]], [[sorgfältig]], [[sparsam]], [[streng]] (ion. att.); auch als Stilbegriff, s. Weßdörfer Die Φιλοσοφία des Isokrates 95f.<br />'''Derivative''': Abstraktbildung [[ἀκρίβεια]] [[Genauigkeit]] (ion. att.). Mehrere Denominativa: 1. [[ἀκριβόω]] (Schwyzer 731f.) [[genau ausführen]], [[genau kennen]] (att. und spät), auch intr. [[genau sein]] (Arist.). Davon [[ἀκρίβωσις]] [[genaue Beobachtung]] (J.) und [[ἀκρίβωμα]] [[genaue Ausführung]], [[genaue Kenntnis]] (Phld., Epikur.). 2. [[ἀκριβεύω]] [[richtig benutzen]], [[genau unterrichten]] (S. E., Did., Pap.). 3. [[ἀκριβάζω]] mit [[ἀκριβασμός]], -ασμα, -αστής [[genau untersuchen]], auch [[stolz sein]] (pass.), bzw. [[genaue Untersuchung]], [[Untersucher]], auch [[Gebot]], [[Gesetz]], [[Gesetzgeber]] (LXX, Aq., Thd.).<br />'''Etymology''': Unerklärt. Nach Schwyzer Glotta 12, 12ff. zu [[ἄκρος]] und [[εἴβω]] mit frühem Itazismus; ältere Versuche, alle unbefriedigend, sind bei Bq zu finden.<br />'''Page''' 1,58-59