3,274,216
edits
μετριάζω: Difference between revisions
From LSJ
CSV import
m (Text replacement - "de herb." to "de herb.") |
(CSV import) Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=metriazo | |Transliteration C=metriazo | ||
|Beta Code=metria/zw | |Beta Code=metria/zw | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> to [[be moderate]], [[keep measure]], S.''Ph.''1183 (lyr.), Th.1.76, Arist.''Pol.''1298a40; τινι in a thing, ib.1314b33: with Preps., μετριάζω ἐν ταῖς [[εὐπραξία]]ις D.20.162; περὶ τὰ τοιαῦτα [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''784e; περὶ τὸ [[δίκαιον]] D.H.13.13; πρὸς λύπην [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 603e; ἐπί τινι Luc.''Im.''21; <b class="b3">μετριάζω ἐν τῷ προθύμῳ</b> [[show]] but [[moderate]] [[zeal]], Hdn.8.3.5: c. gen., μετριάζω τῶν παθῶν Hierocl. ''in CA''10p.436M.<br><span class="bld">2</span> of disease, [[remit]], [[abate]], opp. [[παροξύνεσθαι]], Gal.16.711.<br><span class="bld">3</span> of persons, [[be only middling]], to [[be unwell]], Men.1037, [[LXX]] ''Ne.''2.2, Poet. de herb.3.<br><span class="bld">4</span> [[οἱ μετριάζοντες]] = οἱ [[μέτριον]] τὸ [[αἰδοῖον]] ἔχοντες, Arist.''GA''718a24.<br><span class="bld">5</span> [[jest]], Sch.Ar.''V.'' 64.<br><span class="bld">II</span> trans., [[moderate]], [[regulate]], [[control]], ὅρκοις μετριάσαι ψυχὴν νέαν Pl. ''Lg.''692b; [τὴν βασιλείαν] Arist.''Pol.''1313a26; <b class="b3">τι ἡμῖν ἀπὸ τοῦ ἐκφορίου</b> [[reduce]] our [[rent]], ''PCair.Zen.''433.12 (iii B. C.); τὴν [[τιμωρία]]ν Ph.1.41. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0162.png Seite 162]] mäßig sein, sich mäßigen, Thuc. 1, 76, wo der Schol. erkl. ταπεινοί ἐσμεν; πρὸς λύπην, Plat. Rep. X, 603 e; [[περί]] τι, Legg. VI, 784 e, wie Arist. pol. 7, 13; ἐν ταῖς εὐπραξίαις, Dem. Lpt. 162; Sp., wie Iambl., ἐν τοῖς ἀτυχήμασιν; ἐπὶ τοῖς ἀτυχήμασι, Luc. Imag. 21; Plut. oft, bes. von einem gewissen Gleichmaaß des Gemüths, leidenschaftslos, ruhig; Hdn. 8, 3, 5, οἱ ὑπὲρ [[ἄλλου]] μαχόμενοι μετριάζουσιν ἐν τῷ προθύμῳ τῆς μάχης, d. i. sie haben nur einen mittelmäßigen Muth. – Von Kranken, sich bessern, Ael. N. A. 9, 15, Galen. – Auch trans., mäßigen, in Schranken halten, ὅρκοις μετριάσαι ψυχὴν νέαν λαβοῦσαν [[ἀρχήν]], Plat. Legg. III, 692 b. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0162.png Seite 162]] mäßig sein, sich mäßigen, Thuc. 1, 76, wo der Schol. erkl. ταπεινοί ἐσμεν; πρὸς λύπην, Plat. Rep. X, 603 e; [[περί]] τι, Legg. VI, 784 e, wie Arist. pol. 7, 13; ἐν ταῖς εὐπραξίαις, Dem. Lpt. 162; Sp., wie Iambl., ἐν τοῖς ἀτυχήμασιν; ἐπὶ τοῖς ἀτυχήμασι, Luc. Imag. 21; Plut. oft, bes. von einem gewissen Gleichmaaß des Gemüths, leidenschaftslos, ruhig; Hdn. 8, 3, 5, οἱ ὑπὲρ [[ἄλλου]] μαχόμενοι μετριάζουσιν ἐν τῷ προθύμῳ τῆς μάχης, d. i. sie haben nur einen mittelmäßigen Muth. – Von Kranken, sich bessern, Ael. N. A. 9, 15, Galen. – Auch trans., mäßigen, in Schranken halten, ὅρκοις μετριάσαι ψυχὴν νέαν λαβοῦσαν [[ἀρχήν]], Plat. Legg. III, 692 b. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=[[être modéré]], [[se conduire avec modération]].<br />'''Étymologie:''' [[μέτριος]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μετριάζω:'''<br /><b class="num">1</b> [[быть умеренным]], [[сдержанным]] (τινί, Arst., πρός и περί τι Plat., ἔν τινι Dem. и ἐπί τινι Luc.): διὰ τὸ μετριάζειν Arst. благодаря умеренности; μετρίαζε Soph. будь сдержанным, успокойся; ὁ μετριάζων (τῷ μεγέθει) Arst. средний, нормальный;<br /><b class="num">2</b> [[умерять]], [[сдерживать]] (ψυχὴν ὅρκοις Plat.);<br /><b class="num">3</b> [[слабеть]], [[недомогать]] Men. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μετριάζω''': εἶμαι [[μέτριος]], φέρομαι | |lstext='''μετριάζω''': εἶμαι [[μέτριος]], φέρομαι μετὰ μετριότητος, μετρίαζ’, μὴ ταράσσου, μένε [[ἥσυχος]], Σοφ. Φ. 1183, Θουκ. 1, 76, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 14, 8· τινί, ἔν τινι πράγματι, [[αὐτόθι]] 5. 11, 2 καὶ 24· οὕτω μετὰ προθέσ., μ. ἐν ταῖς εὐπραξίαις Δημ. 506, ἐν τέλ.· περὶ τὰ τοιαῦτα Πλάτ. Νόμ. 784Ε· πρὸς λύπην ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 603Ε· ἐπί τινι Λουκ. Εἰκόν. 21· μ. ἐν τῷ προθύμῳ, δεικνύω μέτριον ζῆλον, Ἡρόδ. 8. 3. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «μετριάζει· μετριοφρονεῖ». 2) εἶμαι ἐν μετρίᾳ ὑγείᾳ, εἶμαι ἀρκετὰ καλά, Γαλην.· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] εἶμαι «μετρίως» καλά, δηλ. εἶμαι [[ἀσθενής]], Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 448, Ἑβδ. (Νεεμ. Β΄, 2). 3) [[χαριεντίζομαι]], [[λέγω]] τι παίζων, Ψευδο-Κύριλλ. Ἀλ. Χ., 1077C, Σχόλ. εἰς Ἀριστοφ. Σφ. 64. ΙΙ. [[μετριάζω]], [[διευθύνω]], [[ῥυθμίζω]], ὅρκοις μετριάσαι ψυχὴν νέαν λαβοῦσαν [[ἀρχήν]], Λατ. moderari, Πλάτ. Νόμ. 692Β, Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 11, 2· [[μετριάζω]] τὸ δίκαιον, συγκιρνῶ τὸ αὐστηρὸν τῆς δικαιοσύνης, Διον. Ἁλ. 13. 13. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />(ΑΜ [[μετριάζω]], Μ και μιτριάζω και μιτριγιάζω)<br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] κάποιον ή [[κάτι]] μέτριο, [[κρατώ]] [[κάτι]] [[μέσα]] στα όρια του μέτρου, [[μειώνω]] [[κάτι]] ως [[προς]] την [[ποσότητα]] ή την [[ένταση]], [[περιστέλλω]], [[περιορίζω]]<br />(α. «[[μετριάζω]] την [[ταχύτητα]]» β. «οὐκ ἂν ποτ' ᾠήθησαν ὅρκοις μετριᾱσσαι ψυχήν νέαν | |mltxt=<b>(I)</b><br />(ΑΜ [[μετριάζω]], Μ και μιτριάζω και μιτριγιάζω)<br /><b>1.</b> [[καθιστώ]] κάποιον ή [[κάτι]] μέτριο, [[κρατώ]] [[κάτι]] [[μέσα]] στα όρια του μέτρου, [[μειώνω]] [[κάτι]] ως [[προς]] την [[ποσότητα]] ή την [[ένταση]], [[περιστέλλω]], [[περιορίζω]]<br />(α. «[[μετριάζω]] την [[ταχύτητα]]» β. «οὐκ ἂν ποτ' ᾠήθησαν ὅρκοις μετριᾱσσαι ψυχήν νέαν λαβοῦσαν [[ἀρχήν]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[αμβλύνω]], [[απαλύνω]], [[μαλακώνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ειρωνεύομαι]], [[κοροϊδεύω]] («εσύ μού μετριάζεις», Σουμμ.)<br /><b>μσν.</b><br />συμβιβάζομαι<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[είμαι]] [[μετριόφρων]], [[είμαι]] [[ταπεινός]], ταπεινώνομαι («[[διατί]] τὸ πρόσωπόν σου πονηρὸν καὶ οὐκ εἶ μετριάζων;», ΠΔ)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[χαριεντίζομαι]], [[αστειεύομαι]], [[χαριτολογώ]]<br /><b>3.</b> [[διασκεδάζω]], [[παίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[συμπεριφέρομαι]], [[σκέπτομαι]] ή [[μιλώ]] με [[μέτρο]], με [[σύνεση]]<br /><b>2.</b> (<b>για πρόσ.</b>) α) [[είμαι]] [[κάπως]] [[ασθενής]], [[αδύναμος]]<br />β) [[είμαι]] αρκετά καλά, σε μέτρια [[υγεία]]<br /><b>3.</b> [[διευθύνω]], [[ρυθμίζω]]<br /><b>4.</b> (για νόσο) αμβλύνομαι, βρίσκομαι σε ύφεση<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μετριάζω]] ἐν τῷ προθύμῳ» — [[επιδεικνύω]] μέτριο ζήλο, έχω μέτριο [[θάρρος]]<br />β) «οἱ μετριάζοντες» — αυτοί που έχουν [[αιδοίο]] μέτριου μεγέθους<br />γ) «μετρίαζε» — μην ταράζεσαι, μένε [[ήσυχος]], (<b>Σοφ.</b>)<br />δ) «[[μετριάζω]] τὸ δίκαιον» — [[μετριάζω]] την [[αυστηρότητα]] της δικαιοσύνης, τήν [[αναμιγνύω]] με ανθρωπισμό, (Δίον. Αλ.)<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[μέτριος]]. Ο τ. [[μετριάζω]] με [[αφομοίωση]] του -<i>ε</i>- σε -<i>ι</i>-].<br /> <b>(II)</b><br />[[μετριάζω]] (Μ)<br />[[μετρώ]], [[εξακριβώνω]] με [[μέτρηση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Μεταπλασμένος τ. του <i>μετρῶ</i> [[κατά]] τα ρ. σε -[[ιάζω]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μετριάζω:''' ([[μέτριος]]), μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">I.</b> είμαι [[μετριοπαθής]], [[τηρώ]] το μέτρο, σε Σοφ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., [[μετριάζω]], [[ρυθμίζω]], [[ελέγχω]], Λατ. moderari, σε Πλάτ. κ.λπ. | |lsmtext='''μετριάζω:''' ([[μέτριος]]), μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">I.</b> είμαι [[μετριοπαθής]], [[τηρώ]] το μέτρο, σε Σοφ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> μτβ., [[μετριάζω]], [[ρυθμίζω]], [[ελέγχω]], Λατ. moderari, σε Πλάτ. κ.λπ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{mdlsj | ||
| | |mdlsjtxt=[[μετριάζω]], fut. -σω [[μέτριος]]<br /><b class="num">I.</b> to be [[moderate]], [[keep]] [[measure]], Soph., Thuc., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[transitive|trans.]] to [[moderate]], [[regulate]], [[control]], Lat. moderari, Plat., etc. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{lxth | ||
| | |lthtxt=''[[moderate agere]]'', to [[act with moderation]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.76.4/ 1.76.4]. | ||
}} | }} | ||
