τίθημι: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1109.png Seite 1109]] (θε), 2. Pers. praes. bei Hom. immer τίθησθα, auch impf., Od. 9, 404, inf. τιθήμεναι für τιθέναι, Il. 23, 83. 247, τιθέμεν Hes. O. 746; imperf. ἐτίθην, τίθεσαν, Od. 22, 456, in der Iterativform τίθεσκον, und (von [[τιθέω]]) ἐτίθουν, ἐτίθει u. τίθει, Hom. u. Folgde im gew. Gebrauch, Pind. hat auch praes. τιθεῖς, P. 8, 11, wie τιθεῖ Minnerm. 1, 6. 3, 7; fut. [[θήσω]], aor. ἔθηκα u. ἔθην, conj. θῶ, θέωμεν, Od. 24, 285, zweisylbig auszusprechen, auch [[θείω]], Il. 16, 83. 437 Od. 1, 89, [[θείομεν]] für θείωμεν = θῶμεν, Il. 23, 244. 486 Od. 13, 364, sing. θήῃς, Il. 16, 96, in der Od. aber schreibt Wolf θείῃς, θείῃ, int. θέμεναι, selten [[θέμεν]], wie Hes. O. 61. 67 u. öfter bei Pind.; perf. τέθεικα; – med. τίθεμαι, part. auch τιθήμενος, Il. 10, 34, impf. ἐτιθέμην, Hom. Il. u. Folgde; fut. θήσομαι, aor. I. ·ἐθηκάμην, θήκατο, Il. 10, 31, Hes. Sc. 128, θηκάμενος Pind. P. 4, 29. 113; att. nur aor. II. ἐθέμην, opt. θεῖτο, Od. 17, 225, imper. θέο, 10, 333, – pass. aor. ἐτέθην, fut. τεθήσομαι, perf τέθειμαι, kommen bei Hom. noch nicht vor, – [[setzen]], [[stellen]], [[legen]], zunächst – 1) im örtlichen Sinne, an einen bestimmten Ort [[hinsetzen]], [[hinlegen]], hinbringen, φύσας μέν ῥ' [[ἀπάνευθε]] τίθειπυρός, Il. 18, 412; πυρὸς ἐγγὺς εὐνήν, Od. 14, 518; ἅρματα δ' ἂμ βωμοῖσι τίθει, Il. 8, 441, wie κλάδους βωμοὺς ἐπ' ἄλλους θές Aesch. Suppl. 478; u. so zu erklären οὐχ ἱκετηρίαν οὐδεὶς [[τριήραρχος]] ἔθηκε, sc. ἐπὶ τῷ βωμῷ, eigtl. den Zweig, das Zeichen der Hülfeflehenden auf den Altar legen, Dem. 18, 107; κλῶνας ἐξ ἀμφοῖν χεροῖν τιθεὶς ἐλάας, Soph. O. C. 485. – Von den Präpositionen, die damit verbunden werden, ist zu merken, daß sehr gewöhnlich ἐν dabeisteht, so daß ähnlich, wie beim lat. ponere, collocare in aliquo loco, mit dem Stellen u. Legen zugleich das darauf folgende Sein od. sich Befinden am Orte ausgedrückt wird, ἐν κίστῃ ἐτίθει ἐδωδήν, Od. 6, 76; [[ἱστία]] θέσαν ἐν νηΐ, Il. 1, 433; πρώτας ἐν γαίῃ θέσαν, 12, 260; ἐν πυρῇ νεκρόν, 23, 165; ἐν τείχει θέσαν, Pind. P. 3, 38; ταῦτ' ἐν μέσῳ [[τίθημι]], Aesch. Ch. 143; πόδα ἐν χέρσῳ, Suppl. 32; ἐν μέσῳ σκάφει θέντες σφε, Soph. Trach. 801; ἐν τάφῳ τιθεῖσα, Ant. 500; auch εἰς ταφὰς ἐγὼ [[θήσω]], Ai. 1089; bes. ἐν χερσὶ τίθει, Il. 1, 585; ἐν χείρεσσ' Οδυσῆϊ τίθει, 10, 529, u. öfter, was so geläufig war, daß es den allgemeinen Begriff des [[Einhändigens]], [[Darreichens]], Gebens erhielt, u. auch ἵππον ἐν χείρεσσι τίθει Μενελάου gesagt wurde, Il. 23, 597; vgl. noch σπείσας δ' αἴθ οπα [[οἶνον]] Ὀδυσσῆϊ ἐν χείρεσσιν ἔθηκεν, Od. 14, 448. – Daran reihen sich ursprünglich auch örtlich zu nehmende, auf das Geistige gehende Vrbdgn: ἄλλῳ δ' ἐν στήθεσσι τιθεῖ νόον [[εὐρύοπα]] [[Ζεύς]], Il. 13, 732; νόον, ὅν τινά οἱ νῦν ἐν στήθεσσι τιθεῖσι θεοί, Od. 2, 124; θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι θεοὶ θέσαν, Il. 9, 637, u. ä., Einem einen Gedanken, einen Rath. Muth in die Seele legen, eingeben. Auch med., ἐν, στήθεσσι θέτο θυμόν, Il. 9. 629, αἰδῶ καὶ νέμεσιν, ἔν φρεσὶ θέσθαι, 13, 121, vgl. 15, 561. 660; ähnlich κότον θέσθαι τινί, gegen Einen Groll bei sich festsetzen, ihm fortwährend grollen, 8, 449; θέσθαι θυμὸν [[ἄγριον]] ἐν στήθεσσιν, Zorn in der Brust festsetzen, ἐν θυμῷ τίθεν, Pind. P. 3, 65; u. ohne acc., ἐν φρεσὶ θέσθαι, bei sich festsetzen, im Herzen beschließen, worauf bedacht sein, c. int., Od. 4, 729. – Selten εἰς, Il. 23, 704. 24, 795. 297; τίθεμαι εἰς καρδίην, M. Arg. 2 (V, 32); Soph. vrbdt ὡς ἐς πυράν με θῇς, Trach. 1254; εἰς χεῖρα Τεύκρου δεξιὰν φιλοφρόνως θείς, Ai. 739; εἴ τις θεῶν ἄνδρα ἕνα θείη εἰς ἐρημίαν, Plat. Rep. IX, 578 e; ψυχἡν είς τὸ [[μέσον]] α ύτοῦ θείς, Tim. 34 b, vgl. Legg. IV, 719 a; auch λόγους ψιλοὺς εἰς μέτρα τι θέν τες, II, 669, d, Prosa in Verse bringen. – Ἐπί τινος, Od. 6, 202; Aesch. Pers. 188; Plat. Conv. 222 c; auch ἐπί τινα und ἐπί τινι; übertr., ἐπὶ φρένα θῆχ' ἱεροῖσιν, er richtete seinen Geist, seine Aufmerksamkeit auf die Opfer, Il. 10, 46; σίδαρον ἔπὶ [[κάρα]] τιθεῖσα κούριμον, Eur. Or. 964; τὰ ἱμάτια θήσει ἐπὶ τὸν [[θρόνον]], Her. 1, 9; u. med., κρέα θέμενος ἐπὶ τὰ γόνατα, er legte sich das Fleisch auf die Kniee, Xen. An. 7, 3, 23. – Ἀνά τινι, Il. 8, 441. – Ὑπό τινι, Il. 24, 644; δέμνι' ὑπ' αἰθούσῃ θέμεναι, Od. 4, 297, auch ὑπό c. accus., Od. 4, 445. – Ἀμφ' ὤμοισι τιθήμενον [[ἔντεα]], Il. 10. 34, wie Eur. Med. 1160. – Auch mit dem bloßen, dat., κολεῷ μὲν ἄορ θέο, Od. 10, 333. 13, 364 u. sonst. – Ποῦ σφε θήσομεν χθονός, Aesch. Spt. 993; μὴ χαμαὶ τιθεὶς τὸν σὸν πόδα, den Fuß auf die Erde setzen, Ag. 880; übh. τιθέναι πόδα für gehen, Ar. Thesm. 1100; vgl. [[πόθι]] γεραιὸν [[ἴχνος]] [[τίθημι]]; Eur. Phoen. 1710; Andr. 547 I. T. 32; θὲς εἰς χορὸν [[ἴχνος]] El. 859, u. öfter. – 2) [[einsetzen]], errichten,<b class="b2"> aufstellen</b>, gründen, βωμόν, Pind. Ol. 13, 82, στάλαν, N. 4, 81, wie Pol. 25, 1, 72 im med., στήλην τίθεσθαι, für sich aufrichten. [[θεμείλια]], Il. 12. 29. auch von Pflanzen, φυτά, einsetzen, Xen. Oec. 19, 7; – ἀγάλματα, Weihgeschenke im Tempel aufstellen, Od. 12, 347, vgl. Il. 6, 92; Eur. ὑψηλῶν ἐπὶ [[νηῶν]] τέθεικε σκῦλα πλεῖστα βαρβάρων, El. 7; V alck. Phoen. 577; Wolf Dem. Lept. p. 307. – Vom Künstler, arbeiten, [[darstellen]], ἐν δ' ἐτίθει νειὸν μαλακήν, Il. 18, 541. 550 u. öfter, vom Hephästus, der den Schild arbeitet; [[παράδειγμα]] θέσθαι αὐτό, als Beispiel aufstellen, Plat. Soph. 218, d. – Bes. al τέρματα, ein Ziel stecken, aufstellen, festsetzen, Il. 23, 333 Od. 8, 193 u. sonst; auch τιμήν τινι, Einem eine Ehre bestimmen, zuerkennen, Il. 24, 87. – b) ἀγῶνα, einen Wettkampf ansetzen, festsetzen, κοινοὺς ἀγῶνας θέντες, Aesch. Ag. 819; Plat. Menex. 249 b; ἀγῶνα ἔθηκε, Xen. An. 1, 7, 10; Ἡρακλέα τὸν Ὀλύμ πιον ἀγῶνα [[θεῖναι]], Pol. 12, 26, 2. Aehnlich ἀέθλων κρίσιν καὶ πενταετηρίδα θῆκε, Pind. Ol. 3, 22; u. im med., θυσίαν θέμενοι, Ol. 7, 42; τὰ [[Πύθια]] δι' [[ἑαυτοῦ]] [[θεῖναι]], sie anstellen u. feiern, so daß er der Ordner ist, Dem. 5, 22, vgl. 9, 32; Bast ep. crit. p. 72. Häufiger noch von den Kampfpreisen, sie [[aussetzen]], ἄεθλα, Il. 23, 263. 653. 700; [[ἀέθλιον]], 748; γυναῖκα, βοῦν, [[δέπας]], σόλον, τεύχεα, [[τόξον]], Il. 23, 263. 656. 826 Od. 11, 546. 21, 74; τὰ ἆθλα τίθεται, Thuc. 1, 6. So auch [[θεῖναι]] εἰς μέσσον, Il. 23, 704 (vgl. oben); τιθέναι εἰς τὸ κοινόν, zum Gemeingut machen, zum Genuß für Alle preisgeben. – c) übh. anordnen, festsetzen, bestimmen; θεσμόν, Aesch Eum. 462; πάντα παγκάλως ἔθεσαν, Pers. 775; τὰ δ' ἄλλα φροντὶς θήσει δικαίως, Ag. 881; πρὶν ἄν τις οὕτω λόγον τιθῇ καὶ διακοσμῇ, Plat. Phaedr. 277 c; – νόμον τιθέναι, ein Gesetz geben, von dem, der nach eigenem Gutdünken Gesetze giebt, oder dem Gesetzgeber, der vom Volke dazu erwählt ist und für das Volk die Gesetze schreibt; so von Solon, Plat. Rep. I, 339 c; Dem. 24, 102. 22, 30 u. A.; u. pass., τοῖς τεθήσεσθαι μέλλουσι νόμοις, Plat. Legg. V, 730 b. Dagegen im med. sich ein Gesetz machen, geben, vom Volke bei demokratischer Verfassung, der gewöhnlichste Ausdruck, wo von griechischer Gesetzgebung die Rede ist, τίθεται τοὺς νόμους ἑκάστη ἡ ἀρχὴ πρὸς τὸ αὑτῇ [[συμφέρον]], Plat. Rep. I, 338 e. – Auch absolut, verfügen, verordnen, οὕτω νῦν Ζεὺς θείη, so verfüge, gebe es jetzt Zeus, Od. 8, 465. 15, 180; auch med., [[καλῶς]] ἔθεντο ταῦτα πατέρες, Eur. Or. 511; c. inf., befehlen, τήν οἱ [[Θέτις]] θῆκ' ἐπὶ νηὸς ἄγεσθαι, Il. 16, 223; vgl. Pors. Eur. Or. 1662 u. Seidl. Troad. 1066. So von Lykurg oft bei Xen. Lac. 1, 5 ff. ἔθηκε mit folgdm acc. c. inf. – Auch als Strafe festsetzen, χαλεπώτερα [[θεῖναι]], Dem. 22, 30. – Τέλος [[θέμεν]], ein Ende machen, Pind. Ol. 2, 17; [[τέλος]] δ' ἔθηκε Ζεὺς [[ἀγώνιος]] [[καλῶς]], Soph. Trach. 26; [[κήρυγμα]] [[θεῖναι]], Ant. 8, eine Bekanntmachung durch den Herold erlassen; und med., ὅρον ἄλλον θέμενος, Plat. Legg. V, 739 d; ἐκ τούτων τὰ δίκαια τίθενται καὶ [[ταύτῃ]] τὴν εἰρήνην ὁρίζονται, Dem. 8, 8. – Aehnlich ἐν ἀπόρῳ εἴχοντο θέσθαι τὸ παρόν, Thuc. 1, 25, Anordnungen zu treffen (s. unter 5). – d) [[ὄνομα]] θεῖναί τινι, einen Namen für Einen festsetzen, ihm einen Namen beilegen, geben, Od. 19, 403; gewöhnlich im med. (eigtl. seinem Kinde), [[ὄνομα]] θέσθαι, 19, 406. 18, 5; τί [[δῆτα]] αὐτοῖς [[ὄνομα]] θήσονται βροτοί; Aesch. frg. 6; Plat. Crat. oft u. sonst; auch ohne [[ὄνομα]], Theaet. 157 b. – e) [[beisetzen]], von Todten, τὰ ὀστᾶ φασι τεθῆναι ἐν τῇ Ἀττικῇ, Thuc. 1, 138; ἐν τῷδε τῷ μνήματι ἐτέθησαν, Plat. Menex. 242 c; Xen. Cyr. 8, 7, 6. – f) Geld [[niederlegen]] bei Einem, bes. als Pfand, Plat. Legg. VII, 820 e; φιάλην λαβόντες καὶ θέντες ἐνέχυρα μετὰ χρυσίων, Dem. 41, 11, vgl. 52, 4; das med. wird vom Gläubiger gebraucht, als Pfand nehmen, also ὁ θείς, der ein Pfand niederlegt, ὁ θέμενος, der, bei dem er es niederlegt, Plat. Legg. VII, 820 e; vgl. Lob. Phryn. 468; χρήματα θέσθαι [[παρά]] τινι, Geld bei Einem niederlegen, es ihm anvertrauen, Her. 6, 86, 1. Auch Geld erlegen, bezahlen, εἰσφοράς, Dem. 22, 42. 44; τὸν μὴ δυνάμενον τὰ ἑαυτοῦ [[θεῖναι]] [[οἴκοθεν]] εἰς τὸ [[δεσμωτήριον]] ἕλκεσθαι, 56; κἀκεῖ τὸ [[μετοίκιον]] τέθεικε, 29, 3; τόκον τιθέναι, Zinsen entrichten, 41, 9 u. öfter. – 3) τὴν ψῆφον τιθέναι ist eigentlich das Rechensteinchen aufs Brett setzen, damit rechnen, zählen, vgl. Plat. Legg. II, 674 e. Dah. ψῆφον τίθεσθαι, sein Stimmtäfelchen abgeben, bes. bei Wahlen und gerichtlichen Abstimmungen; ψῆφον ἐπὶ φόνῳ θέσθαι, Eur. Or. 754; ψῆφον δ' εὔφρον' ἔθεντο, Aesch. Suppl. 631. 634; Xen. An. 1, 3, 17, übh. seine Meinung, sein Urtheil abgeben; eben so τίθεσθαι τὴν γνώμην [[περί]] τινος, seine Meinung worüber sagen, Her. 7, 82 u. sonst; daher τίθεσθαί τινι, sc. ψῆφον, Einem sein Stimmtäfelchen, seine Stimme geben, beistimmen, κἀγὼ [[ταύτῃ]] τῇ γνώμῃ τίθεμαι, auch ich stimme dieser Meinung bei, Soph. Phil. 1434. – Dah. übertr., [[meinen]], wofür ansehen, es setzen als, τοῦτ' ἐκείνης [[τίθημι]] ἀντίστροφον [[ἅπαν]], Plat. Phil. 51 e; οὐ τίθημ' ἐγὼ ζῆν τοῦτον, Soph. Ant. 1151, ich erachte das nicht, daß der lebt, das nenne ich nicht ein Leben; [[δαιμόνιον]] αὐτὸ τίθημ' ἐγώ, El. 1262. – Auch [[annehmen]], [[voraussetzen]], für ausgemacht annehmen; θῶμεν δύο εἴδη τῶν ὄντων, Plat. Phaed. 79 a; [[θήσω]] δὲ ἀδικοῦντα, Dem. 23, 76, vgl. 22, 44; mit folgdm acc. c. inf., [[τίθημι]] στασιάζειν αὐτούς, Isocr. 4, 145; [[θήσω]] [[τοίνυν]] ἐγὼ μὴ τοιοῦτον εἶναι τοῦτο, ich will nun annehmen, dies sei nicht so, Dem. 20, 20; τιθῶμεν γὰρ [[ταῦτα]], Din. 1, 68; vgl. Schäf. D. Hal. C. V. 287; καὶ ἐμὲ κοινωνὸν τῆς ψήφου ταύτης τίθετε, Plat. Rep. V, 450 a, betrachtet mich als beistimmend; ὡς λέγοντά με τίθετε, IX, 560 c, vgl. Prot. 343 e; τὰς βλάβας πάσας ἀδικίας τιθείς, Legg. IX, 861 e. – So auch im med., τὴν τοιαύτην δύναμιν ἀνδρείαν ἔγωγε καλῶ καὶ τίθεμαι, Plat. Rep. IV, 430 b; θέμενος ἡδονὴν εἶναι τἀγαθόν, Phil. 13 b; τιθέμενος ψυχὴν εἶναι γένεσιν ἁπάντων πρώτην, Legg. X, 899 c, vgl. Theaet. 158 a Phil. 66 d, Φιλοκράτην μόνον τοιοῦτον εἶναι τίθεμαι, Dem. 25, 44. – 4) Etwas an einen Platz stellen, oder in [[eine Klasse setzen]], [[wozu rechnen]], auch im med., τίθεσθαί τινα ἐν τιμῇ, Einen in Ehren halten, Her. 3, 3; ἐν δόξᾳ θέμενος, es als Ruhm erachtend, Pind. Ol. 11, 63; τίθεσθαί τι ἐν αἰσχρῷ, Etwas unter die schändlichen Dinge zählen, es für schändlich halten; τίθεσθαί τινα ἐν φιλοσόφοις, unter die Philosophen rechnen, vgl. Valck. Diatr. p. 8 f; bes. ἐν μέρει τινός, übh. [[wofür halten]], ansehen, εἰ ἐν ἀρετῆς καὶ σοφίας τίθης μέρει τὴν ἀδικίαν, Plat. Rep. I, 348 e, vgl. Phil. 31 c; ἐν τοῖς μεγίστοις ὠφελήμασι καὶ [[τόδε]] ἐγὼ [[τίθημι]], Xen. Ages. 7, 2; Thuc. 1, 35; εἰς [[ἄλλην]] ἢ τὴν τοῦ ἀγαθοῦ μοῖραν αὐτὴν τιθέντες, Plat. Phil. 54 d; εἰς δύο αὐτὰ τίθεμεν ἐναντία ἀλλήλοιν εἴδη, Polit. 306 c, wir rechnen es zu zwei einander entgegengesetzten Arten; ἐὰν εἰς ταὐτὸν ἀριστοκρατικὸν καὶ βασιλικὸν θῶμεν, Rep. IX, 587 d; εἰς ἀνθρώπων ἤθη, VI, 580 d; εἰς ταύτην τίθεμαι τὴν τάξιν αὐτόν, Dem. 23, 24; τοὺς τυράννους εἰς τὸν δῆμον θήσομεν, τοὺς δὲ ὀλίγα κεκτημένους εἰς τοὺς πλο υσίους, Xen. Mem. 4, 2, 39; auch c. gen., καὶ ἐμὲ θὲς τῶν πεπεισμένων, rechne auch mich zu den Ueberzeugten, Plat. Rep. IV, 424 c; ἀριθμὸν τῶν ὄντων τίθεμεν, Soph. 238 a; ἆρ' οὐ τοῦ σώματος ἕκαστα τίθης, beziehst du es nicht auf den Körper? Theaet. 184 e; τῆς ἡμετέρας ἀμελείας ἂν θείη, Dem. 1, 10. Auch μνήμην καὶ ἐπιστήμην τῆς αὐτῆς ἰδέας τιθέμενος, Plat. Phil. 60 d. – Dah. übh. [[wofür halten]], ansehen, gew. im med., zur Bezeichnung der bloßen Subjectivität des Urtheils, τί δ' ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε; warum haltet ihr das für Schimpf? Od. 21, 333; ἀσχολίας ὑπέρτερον θήσομαι, höher halten, vorziehen, Pind. I. 1, 3; μὴ 'πίπροσθε τῶν ἐμῶν τοὺς σοὺς λόγους θῇς, Eur. Suppl. 515; in Prosa oft; εὐεργέτημ' ἂν ἔγωγε θείην, Dem. 1, 10; μηδὲ τοῦτ' ὡς [[ἀδίκημα]] ἐμὸν θῇς, sieh es nicht als ein Unrecht an, das ich gethan habe, 18, 193; περὶ ἐλάττονος θέσθαι, geringer achten, Lys. 6, 45; τὴν Σκῦρον [[οὐδαμοῦ]] τίθης, Eur. Andr. 209, d. i. du achtest Skyros gar nicht, wie μὴ θῆται παρ' οὐδὲν τὰς ἐμὰς ἐπιστολάς, für Nichts achten, I. T. 732, und παρ' οὐδὲν τίθεσθαι τὰ ἡμέτερα πράγματα, Luc. Vit. auct. 13, vgl. sacrif. 3; ἐν οὐδενὶ λόγῳ, Plut. Brut. 45; oft bei Pol., ἐν μεγάλῳ τίθεσθαί τι 3, 97, 4, οὐκ ἐν μικρῷ τίθεσθαί τι 9, 13, 8, ἐν πλείστῳ 40, 4, 6, [[ταῦτα]] ἐν ἐλάττονι τούτου 4, 6, 12; ἡγεμόνα θετέον [[ἄριστον]] Ἀμίλκαν τῶν [[τότε]] γεγονέναι, 1, 64, 6, man muß erachten, daß er der beste Feldherr gewesen ist; εἰς ἀνανδρίαν τιθέασι τὰ τοιαῦτα τῶν ἐγκλημάτων, 6, 37, 10, wofür annehmen; εἰς τὴν τύχην, dem Schicksal zuschreiben, auf Rechnung des Schicksals schreiben; bei Dem. 27, 34, τὰ ἀναλώματα [[πλείω]] τιθείς, höher anschlagend; vgl. Lys. 32, 28. – 5) an die unter 2 aufgeführten Beispiele reiht sich die Bdtg [[einsetzen]], [[machen]], [[verursachen]], stiften; φιλότητα μετ' ἀμφοτέροισι τίθησι [[Ζεύς]], Il. 4, 83, woraus sich, im med. bes. bei Pind. u. den Tragg., ein umschreibender Gebrauch erklärt, σκέδασιν [[θεῖναι]], Zerstreuung anrichten, = σκεδάσαι, zerstreuen, Od. 1, 116. 20, 225; κρύφον = κρύπτειν, σπουδὴν [[ἀμφί]] τινος = σπουδάζειν, Pind. Ol. 2, 97 P. 4, 276; αἶνον = αἰνεῖν, N. 1, 5; ἐπιστροφὴν θέσθαι = ἐπιστρέφεσθαι, Soph. O. R. 134; τάφον θοῦ = θάψον, O. R. 1448; συγγνωμοσύνην, Trach. 1255, vgl. Ai. 13; φροντίδα κεδνὴν θώμεθα, Aesch. Pers. 139, u. sonst bei Tragg. Aehnl. bes. bei Pol. u. Sp. συνθήκας, εἰρήνην [[πρός]] τινα τίθεσθαι, Pol. 1, 11, 7. 5, 4, 7; ὅρκον, πίστεις, 5, 60, 10. 7, 7, 1; ἀρὰς [[κατά]] τινος, Plut. Thes. 35. – Aber πόλεμον θέσθαι ist = den Krieg ruhen lassen, beilegen, Plat. Menex. 245 e; u. ähnl. τίθεσθαι τὰ [[πρός]] τινα, den Streit mit Einem beilegen, Pol. 5, 60, 9, vgl. 8, 23, 5. – Und wie es in diesen Vrbdgn dem ποιεῖσθαι entspricht, so heißt es übh. Etwas in eine Lage setzen, [[wozu machen]], einrichten; – a) von Personen; in ein Amt [[einsetzen]], θεῖναί τινα μάντιν, ἱέρειαν, ἀρχέπολιν, Od. 15, 253 Il. 6, 300, Pind. P. 9, 54; βασιλῆα, δέσποιναν, Ol. 13, 21 P. 9, 7; μὶν αἰχμητὴν ἔθεσαν θεοί, Il. 1, 290; [[ἀλλά]] μ' ἔφασκες Ἀχιλλῆος θείοιο κουριδίην ἄλοχον θήσειν, Iliad. 19, 298, mich zur Frau des Achilles zu machen, die Heirath zu vermitteln, während θέσθαι τινὰ ἄκοιτιν oder γυναῖκα ist sich ein Mädchen zur Gemahlinn, zur Frau machen, nehmen, Od. 21, 72. 316; auch παῖδα τὸν αὑτᾶς πόσιν αὑτᾷ θεμένα, Aesch. Spt. 912, zu ihrem Gemahl machend; σῦς ἔθηκας ἑταίρους, du verwandeltest die Gefährten in Schweine, Od. 10, 338, wie βοῦν τὴν γυναῖκα ἔθηκε Aesch. Suppl. 295; ähnl. ναῦν λᾶαν [[θεῖναι]], ein Schiff zu Stein machen, in Stein verwandeln, Od. 13, 163; θεούς τε καὶ γῆν θεμένη μάρτυρας, zu Zeugen nehmend, Eur. Suppl. 261; vgl. Pind. N. 3, 22; auch θέσθαι τινὰ γέλωτα, Einen zum Gelächter, lächerlich machen, Her. 3, 29. 7, 209. – Eben so mit Adjectiven, ἥτε με τοῖον ἔθηκεν, [[ὅπως]] ἐθέλει, die mich dazu macht, wozu sie will, Od. 16, 208; sehr gewöhnl. θεῖναί τινα ἀθάνατον καὶ ἀγήραον, Einen unsterblich und nicht alternd machen; ἀτιμότερον, Einen minder geachtet machen; Il. 2, 318. 482. 6, 139. 9, 483. 16, 90 Od. 5, 136. 6, 229 u. sonst oft; ἀκήριον [[αἶψα]] τίθησιν, Il. 11, 392; παναφήλικα παῖδα τίθησιν, Il. 22, 490; ἀΰπνους [[ἄμμε]] τίθησθα, Od. 9, 404, θῆκέ μιν ζαλωτόν, Pind. Ol. 7, 6; νώδυνον, N. 8, 50; θαητὸν θησέμεν, P. 10, 58; [[ἐνταῦθα]] δή σε Ζεὺς τίθησιν ἔμφρονα, Aesch. Prom. 850; ὡς [[σφᾶς]] νηπίους ὄντας τὸ πρὶν ἔννους ἔθηκα, 442; [[Ἄρης]] ἀρὰν πατρὸς τιθεὶς ἀληθῆ, macht die Verwünschung wahr, läßt den Fluch in Erfüllung gehen, Spt. 927, u. öfter, u. andere Tragg., vgl. z. B. Eur. I. T. 1445 Andr. 93; seltner in Prosa, οὐ γὰρ ἂν τὸ πραχθὲν ἀγένητον θείη Plat. Prot. 324 b, τίθεσθαι [[πιστόν]] τινα ἑαυτῷ Xen. Cyr. 8, 7, 13. – Auch mit folgdm inf., θῆκε νικῆσαι, er machte, daß er siegte, ließ ihn siegen, Pind. N. 10, 48; [[ἐπεί]] σ' ἔθηκε Ζεὺς ἀμηνίτως δόμοις κοινωνὸν εἶναι χερνίβων, Aesch. Ag. 1006, vgl. 1147; κάμνειν με τήνδ' ἔθηκε τὴν νόσον, Eur. Heracl. 990. – Bes. merke man noch b) παῖδά τινα τίθεσθαι oder [[υἱόν]], Einen zu seinem Kinde machen, d. i. ihn an Kindes Statt annehmen, adoptiren, Plat. Legg. XI, 929 c u. oft bei den Oratt.; ungewöhnlich von Frauen; θέσθαι παῖδα ὑπὸ ζώνῃ, sich einen Knaben unter den Gürtel legen, d. i. schwanger werden, H. h. Ven. 256. 283. – c) eben so auch von Sachen u. Zuständen, machen, bereiten, [[bewirken]], [[veranlassen]]; [[δόρπον]], ein Mahl bereiten, Od. 20, 394; γυῖα ἐλαφρά, Einem die Glieder leicht machen, Il. 5, 122; [[φόως]] ἑτάροισιν, den Gefährten Licht od. Rettung schaffen, 6, 6; ἔργα [[θεῖναι]], Handlungen zu Stande bringen, verrichten, 3, 321; κέλαδον καὶ ἀϋτήν, 9, 547; ὀρυμαγδόν, Od. 9, 235; auch θεῖναί τινι ἄλγεα, [[γόον]], [[πένθος]], κήδεα, Einem Schmerzen, Trauer, Kummer bereiten, Il. 1, 2. 17, 37, h. Cer. 249; [[πῆμα]] θεοὶ θέσαν Ἀργείοισιν, Od. 11, 555; u. eben so im med. mit der Beziehung auf das Subject, für sich bereiten; δαῖτα, [[δόρπον]], sich ein Mahl bereiten, Il. 7, 475. 9, 88 Od. 17, 269; [[δῶμα]], [[οἰκία]], αὖλιν, Il. 2, 750. 9, 232 Od. 15, 241; κέλευθον, sich den Weg bereiten, sich Bahn machen, Il. 12, 418; μάχην, sich Kampf bereiten, d. i. den Kampf anfangen, 24, 402; μεγάλην ἐπιγουνίδα θέσθαι, sich einen feisten Schenkel machen, fleischige Lenden ansetzen, Od. 17, 225. – So auch act. u. med. bei Pind. u. Tragg.; χάρματ' ἄλλοις ἔθηκεν, Pind. Ol. 2, 99; δόλον αὐτῷ θέσαν Ζηνὸς παλάμαι, P. 2, 39; u. θήκασθαι ἀνδρὸς αἰδοίου πρόσοψιν, sich eines ehrwürdigen Mannes Ansehen geben, P. 4, 29; βλάβην, Aesch. Spt. 187; φοινίαν ἄτην, Ch. 823; μέλλουσι θήσειν Ἀγαμεμνονίων οἴκων ὄλεθρον, Ch. 848; πόλει κατασκαφάς, Sept. 47; ἔθηκε πᾶσιν εἰρήνην φίλοις, Pers. 755; μεγάλα πάθεα ταῖς Δαναΐδαις, Eur. I. A. 1335; μάχας ἀνδρῶν τιθεῖσα καὶ φόνους, I. A. 1419; ὑμῖν πολλὴν ἔθηκε σωτηρίαν, Med. 915; [[θήσω]] τοῖς ἐμοῖς ἐχθροῖς γέλων, Med. 383, u. öfter; μαρτύρια θέσθαι, sich Zeugnisse verschaffen, Her. 8, 55; [[χάριν]] τίθεσθαί τινι, sich bei Einem Dank oder Gunst erwerben, ihm einen Gefallen erzeigen, 9, 60. 170; Dem. 51, 17 u. A.; – εὖ, [[καλῶς]] θέσθαι τι, Etwas für sich gut einrichten, anwenden, in Bereitschaft halten, Her. 7, 236; vgl. Valck. Eur. Hipp. 708. – d) εὖ θέσθαι τὰ ὅπλα, die Waffen wohlgerüstet, in Bereitschaft halten, wie εὖ ἀσπίδα θέσθω, Il. 2, 382; allein ist θέσθαι τὰ ὅπλα (s. [[ὅπλον]]) sowohl die Waffen anlegen, sich kampffertig machen, u. daher auch kämpfen, z. B. εἰς δῆριν [[ἕνεκα]] πάτρας Epigr. bei Dem. 18, 289, καὶ αὐτὸς ὑπὲρ τοῦ δήμου θέμενος τὰ ὅπλα Dem. 21, 145, [[οὔτε]] ἐν τῷ Πειραιεῖ, [[οὔτε]] ἐν τῷ ἄστει ἔθετο τὰ ὅπλα Lys. 31, 14, οἱ τὴν ἀσπίδα θέμενοι, = ὁπλῖται, Plat. Legg. VI, 756 a, – als auch die Waffen, bes. die großen Schilde u. Spieße der Schwerbewaffneten zusammenstellen, was die Soldaten immer thun, wenn sie dem Feinde gegenüber, oder die Waffenübungen nur auf kurze Zeit unterbrechend, sich ausruhen, also bewaffnet Halt machen; auch τίθεσθαι τὰ ὅπλα εἰς τάξιν od. τάξει; u. so περὶ [[τεῖχος]] od. πρὸς πόλιν, bewaffnet die Mauern umgeben, die Stadt belagern; τίθεσθαι τὰ ὅπλα [[ἀντία]], die Waffen gegen den Feind kehren, sich mit den Waffen entgegenstellen, Xen. An. 4, 3, 26 u. sonst; – auch = ein Lager aufschlagen, sich mit den Waffen lagern, Her. 9, 52, oft bei Xen.

|btext=<i>f.</i> [[θήσω]], <i>ao.</i> [[ἔθηκα]], <i>pf.</i> τέθηκα, <i>pqp.</i> ἐτεθήκειν;<br /><i>Pass. f.</i> τεθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἐτέθην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]] <i>ou</i> [[κεῖμαι]];<br /><b>I. 1</b> poser, placer : [[θεμείλια]] [[θεῖναι]] IL poser des fondements ; τρόπαια τιθέναι ESCHL dresser des trophées ; <i>avec une prép. avec</i> dat. <i>ou</i> gén. <i>si l’on veut exprimer l’idée du lieu où l’on a déposé, avec</i> acc. <i>si l’on veut marquer l’idée du mouvement par lequel on dépose</i> ; τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τ., τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] HDT mettre sens dessus dessous, bouleverser ; [[ποτέρωθι]] θήσομεν ; XÉN de quelle manière jugerons-nous cette tromperie ? [[ἐν]] χειρὶ <i>ou</i> χερσὶ τιθέναι [[τί]] τινι IL mettre à qqn qch dans la main ; τιθέναι τινὰ [[ἐν]] Λυκίης δήμῳ IL transporter qqn parmi le peuple de Lycie ; [[ἐν]] αἰτίῃ τιθέναι τινα HDT imputer la faute à qqn ; [[ἐν]] λεχέεσσι τ. IL mettre au lit ; [[ἐς]] δίφρον [[θεῖναι]] IL charger sur un char ; [[ἐς]] ταφάς SOPH, [[ἐν]] τάφῳ SOPH mettre au tombeau ; [[ἐς]] πυρὰν [[θεῖναι]] SOPH mettre sur le bûcher ; [[ἐς]] μέσον τιθέναι [[τι]] IL présenter publiquement (un prix proposé) ; τὴν ἐλπίδα τ. ἔν τινι PLUT mettre son espoir en qch;<br /><b>2</b> mettre à une place appropriée, disposer, exposer, proposer : ἄεθλα IL des prix ; <i>Pass.</i> ἆθλα τίθεται THC on établit des prix ; τιθέναι [[δέπας]] IL, βοῦν IL proposer comme prix une coupe, un bœuf ; τιθέναι τὸ [[μέρος]] ἕκαστον XÉN placer chaque détachement de troupes ; [[αἱ]] τράπεζαι κατὰ τοὺς ξένους ἀεὶ ἐτίθεντο XÉN les tables étaient toujours placées à proximité des hôtes ; <i>particul.</i> planter, acc.;<br /><b>II.</b> déposer, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> mettre de côté, garder : [[τιθήμεναι]] ὀστέα IL enterrer des ossements, des restes ; [[ἐν]] τάφῳ, [[ἐν]] τάφοισι [[θεῖναι]] SOPH <i>m. sign. ; Pass.</i> τὰ [[ὀστᾶ]] φασι [[τεθῆναι]] [[ἐν]] [[τῇ]] Ἀττικῇ THC on dit que ses restes ont été déposés dans l’Attique;<br /><b>2</b> donner en garde : [[ἀργύριον]] τιθέναι ATT déposer de l’argent ; [[τι]] mettre qch en gage, engager ; <i>ellipt.</i> τιθέναι ATT déposer, mettre en gage ; <i>fig.</i> χάριν <i>ou</i> [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί HDT <i>litt.</i> déposer chez qqn un service qui mérite la reconnaissance, <i>càd</i> bien mériter de qqn par un service;<br /><b>3</b> déposer une somme d’argent ; payer, acquitter, acc.;<br /><b>4</b> déposer par écrit ; inscrire, porter en ligne de compte, acc.;<br /><b>III.</b> mettre dans telle situation, dans tel état ; <i>au propre</i> θεῖναί τινα αἰχμητήν IL faire de qqn un guerrier armé d’une lance ; ἄλοχόν τινος τιθέναι τινά IL faire d’une personne l’épouse de qqn, la lui donner pour épouse ; [[σῦς]] [[θεῖναι]] ἑταίρους OD changer les compagnons (d’Ulysse) en porcs ; θεῖναί τινα λίθον IL, λᾶαν OD changer qqn en pierre ; avec un adj. : θεῖναί τινα πηρόν IL, τυφλόνrendre qqn paralysé, aveugle ; εὐδαίμονα τιθέναι τινά XÉN rendre qqn heureux ; ἀναστάτους οἴκους τιθέναι SOPH renverser les maisons, détruire les familles ; <i>avec un adv.</i> : [[οὕτω]] [[νῦν]] Ζεὺς θείη OD puisse Zeus arranger cela ainsi ; [[ὡς]] [[ἄρ]]’ ἔμελλον [[θησέμεναι]] IL c’est ainsi qu’ils devaient l’arranger;<br /><b>IV.</b> poser en principe ; regarder comme : [[δαιμόνιον]] αὐτὸ τίθημ’ [[ἐγώ]] SOPH je considère cela comme venant d’une puissance supérieure ; [[εὐεργέτημα]] τιθέναι [[τι]] DÉM considérer qch comme un bienfait ; ὕστερόν τινος τ. [[τι]] PLUT mettre une chose après une autre, estimer une chose moins qu’une autre ; avec [[ὡς]] : ἃ [[ἄν]] μοι δοκῇ [[τούτῳ]] [[τῷ]] λόγῳ ξυμφωνεῖν [[τίθημι]] [[ὡς]] ἀληθῆ [[ὄντα]] PLAT ce qui peut me paraître s’accorder avec ce principe, je le tiens pour vrai ; [[ποῦ]] [[ἄν]] [[τις]] θείη τινά ; LUC quel cas doit-on faire de qqn ? [[πρόσθεν]] τινὸς τιθέναι [[τι]] EUR estimer une ch. plus haut qu’une autre, mettre une ch. au-dessus d’une autre ; [[ἐν]] τοῖς φίλοις τιθέναι τινά XÉN compter qqn parmi les amis ; τοὺς ὀλίγα κεκτημένους, ἐὰν οἰκονομικοὶ [[ὦσιν]], [[εἰς]] τοὺς πλουσίους τ. XÉN mettre au nombre des riches ceux qui n’ont qu’une petite fortune, s’ils sont capables de la bien administrer ; avec une prop. inf. : [[οὐ]] τίθημ’ ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον SOPH de celui-ci je n’admets pas qu’il vive, il ne vit pas selon moi;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> créer : [[ἐν]] δ’ ἐτίθει νειόν, [[τέμενος]] IL là-dessus (sur le bouclier d’Achille) il représenta un champ nouvellement défriché, un enclos sacré ; [[δόρπον]] ἔμελλε [[θησέμεναι]] OD le repas qu’elle devait bientôt faire;<br /><b>2</b> faire arriver, exciter, provoquer, produire : ὀρυμαγδόν OD un grand bruit, du tumulte ; μνηστήρων σκέδασιν [[θεῖναι]] OD une dispersion des prétendants ; πολέεσσι δὲ θῆκε κέλευθον IL il ouvrit un chemin à beaucoup ; [[σῆμα]] τ. [[Τρώεσσι]] IL envoyer un présage aux Troyens ; φιλότητα μετ’ ἀμφοτέροισιν τ. IL faire naître l’amitié entre deux personnes ; Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκεν IL il causa des souffrances aux Grecs ; κακὸν πολέεσσι τ. IL causer des malheurs à beaucoup ; [[φῶς]] τιθέναι τινί IL, [[φάος]] τ. τινί IL produire de la lumière, <i>càd</i> procurer le salut à qqn ; τ. [[ἐν]] στήθεσσι νόον IL, βουλὴν [[ἐν]] στήθεσσι θεῖναί τινι IL faire naître dans l’esprit de qqn, <i>càd</i> suggérer à qqn une pensée, un dessein ; ἐπὶ <i>ou</i> ἐνὶ φρεσὶ θεῖναί τινι IL, OD inspirer à qqn une pensée ; avec un inf. : inspirer la pensée de;<br /><b>3</b> fixer, déterminer, disposer, instituer : [[ὄνομα]] θεῖναί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τιθέναι νόμον SOPH donner une loi ; [[κήρυγμα]] [[θεῖναι]] SOPH faire connaître publiquement un ordre ; τιθέναι ἀγῶνα organiser <i>ou</i> instituer un concours;<br /><i><b>Moy.</b></i> τίθεμαι (<i>f.</i> [[θήσομαι]], <i>ao.</i> ἐθηκάμην, <i>ao.2</i> [[ἐθέμην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]]);<br /><b>I.</b> poser qch à soi, pour soi <i>ou</i> sur soi, <i>particul.</i><br /><b>1</b> poser qch à soi : τετράποδος βάσιν θηρὸς τ. EUR <i>litt.</i> poser un pas de quadrupède, <i>càd</i> marcher comme un quadrupède ; <i>en parl. de bulletins de vote</i> τὴν ψῆφον τίθεσθαι ESCHL déposer son suffrage (dans l’urne) ; <i>ellipt.</i> τίθεσθαί τινι ATT voter pour qqn ; τίθεσθαι [[τῇ]] γνώμῃ SOPH approuver une opinion ; [[δῶμα]] [[θέσθαι]] OD se bâtir une maison ; οἰκίαν [[θέσθαι]] IL avoir établi sa demeure, habiter;<br /><b>2</b> poser pour soi : δίφρον OD se placer <i>ou</i> se faire placer un siège ; [[ἐς]] δίφρον [[θέσθαι]] IL charger sur sa voiture (des victimes);<br /><b>3</b> poser sur soi qch à soi : ἀμφ’ ὤμοισι [[ἔντεα]] τίθεσθαι IL mettre une armure autour de ses épaules ; τὰ ὅπλα τίθεσθαι <i>ou</i> [[θέσθαι]] ATT mettre ses armes sur soi <i>ou</i> entre ses mains, s’établir <i>ou</i> se poster armé, se présenter armé et prêt au combat ; τίθεσθαι τὰ ὅπλα [[παρά]] τινα THC, [[μετά]] τινος passer armé du côté de qqn, entrer dans son parti ; [[θέσθαι]] τὰ ὅπλα περὶ τὴν σκηνήν XÉN entourer la tente en armes;<br /><b>II.</b> déposer pour soi, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> déposer à terre qch à soi : [[θέσθαι]] τὴν ἀσπίδα XÉN déposer son bouclier;<br /><b>2</b> mettre de côté pour soi : τὰ [[ὄντα]] XÉN son avoir;<br /><b>3</b> déposer qch à soi entre les mains d’un autre : ἐγγύην ESCHL fournir une garantie, une caution;<br /><b>4</b> payer : [[εἴκοσι]] τάλαντα XÉN vingt talents;<br /><b>III.</b> mettre pour soi, dans son intérêt, dans telle situation, dans tel état, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> faire pour soi, rendre pour soi : [[θέσθαι]] τινὰ γυναῖκα OD, ἄκοιτιν OD faire d’une femme son épouse, la prendre pour femme ; <i>abs.</i> τίθεσθαί τινα PLUT adopter qqn ; [[ὥς]] μ’ ἔθεσθε προσφιλῆ SOPH comme vous m’avez rendu votre ami ; τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι [[δεῖ]] ἕκαστον ἑαυτῷ XÉN il faut que chacun se crée des partisans, des amis fidèles ; γέλωτα [[θέσθαι]] τινά HDT se faire de qqn un objet de risée, <i>càd</i> se moquer de qqn;<br /><b>2</b> régler, organiser pour soi : [[θέσθαι]] τὸ πάρον THC arranger les affaires présentes ; τὰ ἴδια [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC arranger convenablement ses affaires privées ; [[θέσθαι]] τὸν πόλεμον diriger la guerre, terminer la guerre ; [[νεῖκος]] [[εὖ]] [[θέσθαι]] SOPH arranger une querelle ; τὸ σφέτερον ἀπρεπὲς [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC pallier leur honte d’une bonne manière ; εὐτυχίαν τὴν παροῦσαν [[καλῶς]] [[θέσθαι]] THC faire du bonheur présent un emploi utile ; [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]] ; SOPH comment doit-on s’accommoder de cela ? <i>càd</i> que faut-il penser de cela ? [[θήσω]] [[οὕτω]] DÉM je veux l’admettre ainsi;<br /><b>IV.</b> poser un principe pour soi, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> admettre;<br /><b>2</b> regarder comme : [[τί]] δ’ ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε ; OD pourquoi regardez-vous cela comme un outrage ? [[πόρρω]] τ. [[τί]] τινος DÉM mettre une ch. bien loin derrière une autre ; [[ἐν]] οὐδένι λόγῳ τίθεσθαι PLUT regarder comme n’étant digne d’aucune attention, considérer comme rien ; [[ἐν]] ἀδικήματι [[θέσθαι]] THC regarder comme un tort ; [[ἐν]] οἰωνῷ τίθεσθαι PLUT considérer comme un présage ; [[ἐν]] αἰσχρῷ τίθεσθαί [[τι]] EUR considérer qch comme une honte ; [[ἐν]] παρέργῳ τίθεσθαί [[τι]] SOPH mettre qqn au nombre des choses dont on doit s’occuper, dût cette personne n’avoir parmi elles que le dernier rang ; [[ἐν]] ὑστέρῳ τίθεσθαί [[τι]] PLUT mettre une ch. après une autre ; οὐδὲν τίθεσθαι PLUT regarder comme rien;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d’où</i> :<br /><b>1</b> créer, faire naître pour soi <i>ou</i> en soi : μεγάλην ἐπιγουνίδα OD se faire des cuisses fortes ; [[θέσθαι]] κέλευθον IL se faire <i>ou</i> se frayer une voie ; κότον [[θέσθαι]] τινί IL nourrir de la colère contre qqn ; avec un inf. : οὐδ’ [[ὑμεῖς]] περ ἐνὶ φρεσὶ θέσθε μ’ ἀνεγεῖραι OD vous ne pensiez pas à me réveiller ; [[θέσθαι]] μάχην IL livrer un combat ; ἀγορῆν [[θέσθαι]] OD tenir une assemblée ; εὐκλεᾶ [[θέσθαι]] βίον SOPH mener une vie glorieuse ; ἐπιστροφὴν [[θέσθαι]] SOPH montrer de l’attention ; λησμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir un oubli, oublier ; συγγνωμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir le pardon, pardonner ; [[θέσθαι]] φόνον SOPH perpétrer un meurtre ; τάφον [[θέσθαι]] τινός SOPH se charger d’enterrer qqn;<br /><b>2</b> fixer, déterminer, instituer : [[ὄνομα]] τίθεσθαί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τ. νόμον HDT donner une loi.<br />'''Étymologie:''' R. Θε, poser ; cf. [[θέσις]], [[θέμα]], [[θήκη]].

|auten=[[τίθησθα]], τίθησι and [[τιθεῖ]], 3 pl. [[τιθεῖσι]], ipf. (ἐ）[[τίθει]], τίθεσαν, fut. inf. [[θησέμεναι]], aor. [[ἔθηκα]], θῆκε, θῆκαν, ἔθεσαν, θέσαν, subj. [[θείω]], θείῃς ([[θήῃς]]), θέωμεν, [[θείομεν]], opt. [[θείην]], [[θεῖμεν]], [[θεῖεν]], imp. [[θές]], inf. [[θεῖναι]], [[θέμεναι]], [[mid]]. pres. [[part]]. τιθήμενος, fut. [[θήσομαι]], aor. θήκατο, [[ἔθετο]], θέτο, ἔθεσθε, θέσθε, opt. θεῖο, θεῖτο, imp. [[θέω]], θέσθε: I. [[act]]., [[put]], [[place]], [[properly]] [[local]], w. dat. of [[place]] or w. prep.; metaph., [[put]] [[into]] [[one]]'s [[mind]], [[inspire]], [[suggest]], [[μένος]] τινὶ ἐν θῦμῷ, θῦμόν τινι, βουλὴν ἐν [[στήθεσσιν]], Od. 1.321, Il. 24.49, Ρ , Od. 11.146; [[similarly]] of ‘proposing,’ ‘[[offering]]’ prizes at games, ‘depositing,’ ‘setting up’ offerings in a [[temple]], ‘determining’ the [[limit]], [[end]], or outcome of [[anything]], Il. 23.263, Od. 12.347, Il. 23.333, Od. 8.465; [[make]], [[cause]] (poetic [[for]] ποιεῖν), ὀρυμαγδὸν ἔθηκεν, Od. 9.235; κέλευθόν τινι, Il. 12.399; and forming a periphrasis, σκέδασιν [[θεῖναι]] (= σκεδάσαι), Od. 1.116 ; Ἀχαιοῖς ἄλγἐ ἔθηκεν, ‘caused,’ ‘gave [[rise]] to’ miseries [[for]] the Greeks, Il. 1.2; so w. [[double]] acc., τινὰ ἄλοχον [[θεῖναι]], Τ 2, Od. 13.163.—II. [[mid]]., the [[above]] meanings subjectively applied, [[put]] or [[place]] [[for]] [[oneself]], [[something]] of [[one]]'s [[own]], κολεῷ [[ἄορ]], ἀμφὶ ὤμοισιν [[ἔντεα]], Od. 10.34, 333; met., ἐν φρεσι τι, ‘[[take]] to [[heart]],’ ‘[[consider]],’ Od. 4.729 ; ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε, ‘[[hold]],’ ‘[[deem]] [[this]] a [[disgrace]] to yourselves,’ Od. 21.333; [[make]] or [[prepare]] [[for]] [[oneself]], Il. 9.88, Il. 24.402; w. [[two]] accusatives, τινὰ [[θέσθαι]] γυναῖκα, φ , Il. 9.629.

|sltr=<b>τῐθημι</b> ([[τιθεῖς]], -ησι; [[τιθείς]]: [[τιθέμεν]]: fut. [[θήσω]], -εις; θησέμεν: impf. τίθεν: aor. ἔθηκας, (ἔ）θηκε（ν), θέσαν, θέν coni.: med. fut. [[θήσομαι]], -ονται: aor. θέτο, (ἔ）θεντο; [[θέμενος]], -οι, -αν, -αι; θηκάμενος, -οι; [[θέσθαι]]: [[pass]]. τιθεμένων.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[lay]], [[place]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[τρία]] ἔργα ποδαρκὴς [[ἁμέρα]] θῆκε κάλλιστ' ἀμφὶ κόμαις (O. 13.39) [[ἐπεὶ]] τείχει θέσαν ἐν ξυλίνῳ σύγγονοι κούραν (P. 3.38) med., χρυσότοξον [[θέμεναι]] παρὰ [[Πύθιον]] Ἀπόλλωνα θρόνους (sc. αἱ Μοῖραι) (O. 14.10) [[ἐπεὶ]] δ' ἄλκιμον νέκυν ἐν τάφῳ πολυστόνῳ θέντο Πηλείδαν (Pae. 6.99) [ταὶ δ ἐπιγουνίδιον θαησάμεναι [[βρέφος]] αὐταῖς (Bergk: θα- vel θηκάμεναι, θησάμενοι codd.: κατθηκάμενοι Mosch.) (P. 9.62) ]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> med., [[put]] [[upon]] [[oneself]], [[assume]] “φαιδίμαν ἀνδρὸς αἰδοίου πρόσοψιν θηκάμενος” (P. 4.29) met., “[[κᾶδος]] ὡσείτε φθιμένου δνοφερὸν ἐν δώμασι θηκάμενοι” (P. 4.113) ἀλλ' ὅ γε Μέλαμπος [[οὐκ]] ἤθελεν λιπὼν πατρίδα μοναρχεῖν Ἄργει [[θέμενος]] οἰωνοπόλον [[γέρας]] (ἀποθέμενος interpr. Schr.) (Pae. 4.30) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> [[lay]], [[place]], [[establish]] in [[various]] senses. <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[act]]. &amp; med., [[build]], [[fashion]] δόμον ἔθεντο πρῶτον i. e. [[for]] [[themselves]] (O. 9.44) κελήσατό μιν [[θέμεν]] Ἱππίᾳ βωμὸν εὐθὺς Ἀθάνᾳ (O. 13.82) (νεφέλα) ἅντε δόλον [[αὐτῷ]] θέσαν Ζηνὸς παλάμαι (P. 2.39) εἰ δέ [[τοι]] μάτρῳ μ' [[ἔτι]] Καλλικλεῖ κελεύεις στάλαν [[θέμεν]] (N. 4.80) ἢ γαῖαν κατακλύσαισα θήσεις [[ἀνδρῶν]] [[νέον]] ἐξ ἀρχᾶς [[γένος]]; (Barnes: θήσει codd. Dion. Hal.: sc. ἀκτὶς ἀελίου) (Pae. 9.19) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[act]]. &amp; med., [[establish]], [[found]] festivals, simm., πενταετηρίδ' θῆκε ζαθέοις ἐπὶ κρημνοῖς Ἀλφεοῦ (sc. [[Ἡρακλέης]]) (O. 3.22) Ζηνὸς ἐπ' ἀκροτάτῳ βωμῷ [[χρηστήριον]] [[θέσθαι]] (sc. Ἴαμον) κέλευσεν i. e. [[for]] [[himself]] and his descendants. (O. 6.70) ἱππίων ἀέθλων κορυφάν, ἅ τε Φοίβῳ θῆκεν Ἄδραστος ἐπ' Ἀσωποῦ ῥεέθροις (N. 9.9) τιθεμένων ἀγώνων [[πρόφασις]] ἀρετὰν ἐς αἰπὺν ἔβαλε σκότον fr. 228.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[establish]], [[set]] up as a [[prize]] (χαλκὸν) ὅν τε Κλείτωρ καὶ [[Λύκαιον]] πὰρ Διὸς θῆκε δρόμῳ σὺν ποδῶν [[χειρῶν]] τε νικᾶσαι σθένει (ed. Morel.: ἔθηκεν codd.) (N. 10.48) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> met., [[establish]], [[instil]] (in the [[mind]]) εἰ δὲ τί οἱ [[φίλτρον]] ἐν θυμῷ μελιγάρυες ὕμνοι ἁμέτεροι τίθεν (P. 3.65) cf. (P. 1.40) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[lay]] met. [[τιθεῖς]] ὕβριν ἐν ἄντλῳ (sc. [[Ἡσυχία]]) (P. 8.11) ἀλλὰ χρονίῳ σὺν Ἄρει πέφνεν τε ματέρα θῆκέ τ' Αἴγισθον ἐν φοναῖς (P. 11.37) τὸ κοινόν [[τις]] ἀστῶν ἐν εὐδίᾳ τιθεὶς ἐρευνασάτω (καταθεὶς v. l.) fr. 109.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> [[act]]. &amp; med., [[place]], [[put]] esp. c. [[abstract]] [[subject]] [Πίσας [[χάρις]] νόον ὑπὸ γλυκυτάταις ἔθηκε φροντίσιν (v. [[ὑποτίθημι]]) (O. 1.19) ] [[κόρος]] τὸ λαλαγῆσαι θέλων κρυφόν τε [[θέμεν]] ἐσλῶν καλοῖς ἔργοις ([[Aristarchus]]: κρύφιον codd.: [[τιθέμεν]] Hermann: locus varie temptatus) (O. 2.97) μαστεύει δὲ καὶ [[τέρψις]] ἐν ὄμμασι [[θέσθαι]] [[πιστόν]] ([[τουτέστι]] θεωρῆσαι Σ.) (N. 8.43) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> [[make]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[act]]. &amp; med., [[perform]] σεμνὰν θυσίαν θέμενοι (O. 7.42) [[Ζεὺς]] ἄμπαλον μέλλεν [[θέμεν]] (O. 7.61) καὶ [[κεῖνος]] ὅσα χάρματ' ἄλλοις ἔθηκεν (O. 2.99) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> med., [[make]] [[for]] [[oneself]], [[undertake]] [[εὔχομαι]] ἀμφὶ [[καλῶν]] μοίρᾳ νέμεσιν διχόβουλον μὴ [[θέμεν]] (sc. [[Δία]]) (O. 8.86) ἀγώνιον ἐν δόξᾳ [[θέμενος]] [[εὖχος]], ἔργῳ [[καθελών]] having made [[himself]] a [[now]] (O. 10.63) καὶ τὰν πατρὸς [[ἀντία]] Μήδειαν θεμέναν γάμον αὐτᾷ (O. 13.53) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> c. [[abstract]] subs. in periphrasis [[τλᾶθι]] [[τᾶς]] εὐδαίμονος ἀμφὶ Κυράνας [[θέμεν]] σπουδὰν ἅπασαν (= σπουδάζειν) (P. 4.276) [[Ὀρτυγία]], [[σέθεν]] ἁδυεπὴς [[ὕμνος]] ὁρμᾶται [[θέμεν]] αἶνον ἀελλοπόδων μέγαν ἵππων (= αἰνεῖν) (N. 1.5) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[act]]. &amp; med., c. pr. adj., subs. ἄφθιτον θέν νιν (Mommsen: θέσαν αὐτόν codd.: θῆκαν Rauchenstein) (O. 1.64) ἀποίητον οὐδ' ἂν [[χρόνος]] δύναιτο [[θέμεν]] ἔργων [[τέλος]] (O. 2.17) ἀρχομένου δ' ἔργου [[πρόσωπον]] χρὴ [[θέμεν]] τηλαυγές (O. 6.4) θῆκέ μιν ζαλωτὸν ὁμόφρονος εὐνᾶς (O. 7.6) ὃς σὲ μὲν Νεμέᾳ πρόφατον, Ἀλκιμέδοντα δὲ πὰρ Κρόνου λόφῳ θῆκεν Ὀλυμπιονίκαν (O. 8.18) τὸ δὲ κύκλῳ [[πέδον]] ἔθηκε δόρπου λύσιν (O. 10.47) [[Ἰσθμοῖ]] τά τ' ἐν Νεμέᾳ παύρῳ ἔπει [[θήσω]] φανέῤ ἀθρ (O. 13.98) πάντα λόγον [[θέμενος]] σπουδαῖον [[making]] his [[every]] [[word]] [[earnest]] (P. 4.132) νιν θῆκε δέσποιναν χθονὸς (P. 9.7) “[[ἔνθα]] νιν ἀρχέπολιν θήσεις” (P. 9.54) “θήσονταί τέ νιν (“utrum recte iam vett. gramm. ad [[θῆσθαι]] rettulerint necne dubitare possis, quamquam θρέψουσι schol. 113,” Schr.) (P. 9.63) ἔθηκε καὶ [[βαθυλείμων]] ὑπὸ Κίρρας πετρᾶν ἀγὼν κρατησίποδα Φρικίαν (P. 10.15) ἔλπομαι δ' τὸν Ἱπποκλέαν [[ἔτι]] καὶ [[μᾶλλον]] σὺν ἀοιδαῖς [[ἕκατι]] στεφάνων θαητὸν ἐν ἅλιξι θησέμεν ἐν καὶ παλαιτέροις, νέαισίν τε παρθένοισι [[μέλημα]] (P. 10.58) λυγρόν τ' ἔρανον Πολυδέκτᾳ θῆκε [[ματρός]] τ ἔμπεδον δουλοσύναν τό τ [[ἀναγκαῖον]] [[λέχος]] (P. 12.15) παλίγγλωσσον δέ οἱ ἀθάνατοι ἀγγέλων ῥῆσιν θέσαν (N. 1.59) κιόνων [[ὕπερ]] Ἡρακλέος [[ἥρως]] θεὸς ἃς ἔθηκε ναυτιλίας ἐσχάτας μάρτυρας κλυτούς (N. 3.22) τό (sc. [[ῥῆμα]]) μοι [[θέμεν]] Κρονίδᾳ τε Δὶ καὶ Νεμέᾳ Τιμασάρχου τε πάλᾳ ὕμνου [[προκώμιον]] εἴη (N. 4.9) ἐπαοιδαῖς δ' ἀνὴρ νώδυνον καί [[τις]] κάματον θῆκεν (N. 8.50) Διομήδεα δ' ἄμ- βροτον ξανθά ποτε Γλαυκῶπις ἔθηκε θεόν (N. 10.7) οὐ γνώμᾳ διπλόαν θέτο βουλὰν (N. 10.89) μᾶτερ ἐμά, τὸ τεόν, χρύσασπι Θήβα, [[πρᾶγμα]] καὶ ἀσχολίας ὑπέρτερον [[θήσομαι]] (I. 1.3) Ἰλίου δὲ θῆκεν [[ἄφαρ]] ὀψιτέραν ἅλωσιν (sc. [[Ἀπόλλων]]) Πα. . . λτ;τί δγτ; ἔθηκας ἀμάχανον ἰσχύν τ' [[ἀνδράσι]] καὶ σοφίας ὁδόν; (sc. ἀκτὶς ἀελίου) (Pae. 9.3) in zeugma, ἐθελήσαις [[ταῦτα]] νόῳ [[τιθέμεν]] εὔανδρόν τε χώραν (P. 1.40) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>4</b> fragg. ][[θέμεν]] Δ. 1. 12. θῆ]κε (supp. Snell) Δ. . . πεπρωμέναν θῆκε μοῖραν μετατραπεῖν (Bergk: ἔθηκε codd.) fr. 177a. Φερσεφόνᾳ ματρί τε χρυσοθρόνῳ θῆ[κεν ἀστ]οῖσιν τελευτὰν ([[τέλος]] Σ unde τελετὰν coni. Lobel) P. Oxy. 2622, fr. 1, 5 ad ?fr. 346c.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>5</b> in tmesis. ἐπὶ γὰρ τίθησι (v. [[ἐπιτίθημι]]) (P. 2.10) ὑπὸ ἔθηκε (v. [[ὑποτίθημι]]) (O. 1.19)

|astxt=[[τίθημι]], [in LXX for שִׁית ,נתן ,שׂוּם, etc.;] <br /><b class="num">1.</b>causative of [[κεῖμαι]],<br /><b class="num">(a)</b>to [[place]], [[lay]], [[set]]: Lk 6:48, Ro 9:33, al.; of laying the [[dead]] to [[rest]], Mk 15:47, Lk 23:55, Jo 11:34, Ac 7:16, al.; seq. [[ἐπί]], c. gen., Lk 8:16, Jo 19:19, al.; id. c. acc., Mk 4:21, II Co 3:13, al.; [[ὑπό]], Mt 5:15, al.; [[παρά]], Ac 4:35, 37. Mid., to [[have]] [[put]] or placed, to [[place]] for [[oneself]]: of putting in [[prison]], Ac 4:3, 5:18, 25, al.; of giving [[counsel]], βουλήν, Ac 27:12; of laying up in [[one]]'s [[heart]], Lk 1:66 21:14 ( I Ki 21:12); <br /><b class="num">(b)</b>to [[put]] [[down]], [[lay]] [[down]]: of bending the knees, τ. [[γόνατα]], to [[kneel]], Mk 15:19, Ac 7:60, al.; of putting [[off]] garments, Jo 13:4; of laying [[down]] [[life]], τ. ψυχήν, Jo 10:11, 15 17, 18 13:37, 38 15:13, I Jo 3:16; of laying by [[money]], παρ᾽ ἑαυτῷ, I Co 16:2; of setting on [[food]], Jo 2:10; metaph., of setting [[forth]] an [[idea]] in symbolism, Mk 4:30. <br /><b class="num">2.</b>to [[set]], [[fix]], [[establish]]: [[ὑπόδειγμα]], II Pe 2:6. <br /><b class="num">3.</b>to [[make]], [[appoint]]: Mt 22:44, Mk 12:36, Lk 20:43, Ac 2:35, Ro 4:17, al. Mid., to [[make]], [[set]] or [[appoint]] for [[oneself]]: Ac 20:28, I Co 12:28, I Th 5:9, I Ti 1:12, al.; seq. [[ἵνα]], Jo 15:16 (cf . ἀνατίθημι]], [[προσανατίθημι]], [[ἀποτίθημι]], [[διατίθημι]], [[ἀντιδιατίθημι]], [[ἐκτίθημι]], [[ἐπιτίθημι]], [[συνεπιτίθημι]], [[κατατίθημι]], [[συνκατατίθημι]], [[μετατίθημι]], [[παρατίθημι]], [[περιτίθημι]], [[προτίθημι]], [[προστίθημι]], [[συντίθημι]], [[ὑποτίθημι]]).

|lsmtext='''τίθημι:''' [ῐ], (από √<i>ΘΕ</i>) <i>τίθης</i>, Επικ. [[τίθησθα]]· <i>τίθησι</i>, Δωρ. [[τίθητι]], γʹ πληθ. [[τιθέασι]], Ιων. [[τιθεῖσι]]· επίσης βʹ και γʹ ενικ. [[τιθεῖς]], [[τιθεῖ]] (όπως αν προερχόταν από το ρ. [[τιθέω]])· παρατ. <i>ἐτίθην</i>, <i>ἐτίθης</i>, <i>ἐτίθη</i>, Επικ. <i>τίθη</i>· επίσης, το βʹ και γʹ πρόσ. είναι <i>ἐτίθεις</i>, <i>ἐτίθει</i>, Επικ. γʹ πληθ. <i>τίθεσαν</i>, [[τίθεν]], μεταγεν. <i>ἐτίθουν</i>· Ιων. παρατ. <i>ἐτίθεα</i>· προστ. [[τίθει]], απαρ. <i>τιθέναι</i>. Επικ. επίσης [[τιθήμεναι]], [[τιθέμεν]]· μέλ. [[θήσω]], Επικ. απαρ. [[θησέμεναι]], <i>θησέμεν</i>· αόρ. [[ἔθηκα]], σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ.· Επικ. γʹ πληθ. <i>θῆκαν</i>· αόρ. βʹ <i>ἔθην</i>, δεν είναι σε [[χρήση]] στον ενικ. της οριστ., πληθ. [[ἔθεμεν]], <i>ἔθεσαν</i>, Επικ. [[θέσαν]]· προστ. [[θές]], υποτ. <i>θῶ</i>, Ιων. [[θέω]], Επικ. [[θείω]], Επικ. βʹ και γʹ ενικ. <i>θείῃς</i>, [[θείῃ]], αʹ πληθ. <i>θέωμεν</i>, [[θείομεν]] αντί <i>θείωμεν</i>· ευκτ. [[θείην]], αʹ πληθ. <i>θείημεν</i> και [[θεῖμεν]], γʹ πληθ. <i>θεῖεν</i>· απαρ. [[θεῖναι]], Επικ. [[θέμεναι]], [[θέμεν]]· μτχ. [[θείς]], παρακ. [[τέθεικα]] — Μέσ., <i>τίθεμαι</i>, βʹ ενικ. <i>τίθεσαι</i>, προστ. <i>τίθεσο</i>, <i>τιθοῦ</i>, Επικ. <i>τίθεσσο</i>· Επικ. μτχ. [[τιθήμενος]]· μέλ. [[θήσομαι]], αόρ. <i>ἐθηκάμην</i>, σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ. και στη μτχ.· βʹ ενικ. <i>ἐθήκαο</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>θήκατο</i>· μτχ. <i>θηκάμενος</i>· αόρ. βʹ [[ἐθέμην]], προστ. [[θέο]], <i>θοῦ</i>· υποτ. [[θῶμαι]], ευκτ. <i>θείμην</i> — Παθ., <i>τίθεμαι</i>, μέλ. <i>τεθήσομαι</i>, αόρ. [[ἐτέθην]], παρακ. [[τέθειμαι]].<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Με τοπική [[σημασία]], [[θέτω]], [[βάζω]], [[τοποθετώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· στους Αττ., <i>πόδατίθημι</i>, [[θέτω]] ή [[στηρίζω]] το [[πόδι]] μου, δηλ. περπατάω, [[τρέχω]], σε Αισχύλ.· [[τετράποδος]] βάσιν θηρὸς τίθεσθαι, δηλ. [[βαδίζω]] με τα [[τέσσερα]], σε Ευρ.· <i>θεῖναί τινί τι ἐν χερσίν</i>, να βάλει [[κάτι]] στα χέρια κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐς χεῖρά τινος</i>, μέσα στο [[χέρι]] του, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[θέσθαι]] τὴν ψῆφον, να βάλει [[κάποιος]] την ψήφο του στην [[κάλπη]], σε Αισχύλ.· ομοίως, <i>τίθεσθαι τὴν γνώμην</i>, να δίνει [[κάποιος]] τη [[γνώμη]] του, την άποψή του, σε Ηρόδ.· και <i>τίθεσθαι</i> απόλ., [[ψηφίζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> <i>θεῖναί τινί τι ἐν φρεσί</i>, <i>ἐν στήθεσσι</i>, να τοποθετήσεις, να φυτέψεις [[κάτι]] στην [[καρδιά]] κάποιου, σε Όμηρ.· ἐνστήθεσσι [[τιθεῖ]] νόον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Μέσ., [[θέσθαι]] θυμὸν ἐν στήθεσσι, να θέτεις [[οργή]] στην [[καρδιά]] κάποιου, στο ίδ.· [[θέσθαι]] τινὶ κότον, να τρέφεις [[μίσος]] [[εναντίον]] κάποιου, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[καταθέτω]], όπως στην [[τράπεζα]], σε Ηρόδ., Ξεν.· επίσης, ἐγγύην [[θέσθαι]], σε Αισχύλ. — Παθ., <i>τὰ τεθέντα</i>, οι καταθέσεις, σε Δημ.· μεταφ., [[χάριν]] ή [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί, κάνω [[κάτι]] σε κάποιον ώστε να μου οφείλει [[χάρη]], [[υποχρεώνω]] κάποιον, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[πληρώνω]], [[καταβάλλω]], σε Δημ.<br /><b class="num">6.</b> [[βάζω]] στον λογαριασμό, [[υπολογίζω]], [[λογαριάζω]], in rationes referre, στον ίδ.<br /><b class="num">7.</b> στη στρατιωτική [[ορολογία]], <i>τίθεσθαι τὰ ὅπλα</i>, έχει [[τρεις]] σημασίες· <b>α)</b> [[συσσωρεύω]] τα άρματα, τα [[θέτω]] σε [[τάξη]], όπως σε [[στρατόπεδο]], [[κατασκηνώνω]], σε Θουκ.· απ' οπου, [[λαμβάνω]] κάποια [[θέση]], παρατάσσομαι σε [[θέση]] μάχης, σε Ηρόδ. κ.λπ. <b>β)</b> [[βάζω]] [[κάτω]] τα όπλα μου, παραδίδομαι, σε Ξεν.· ομοίως, πόλεμον [[θέσθαι]], [[καταλύω]] τον πόλεμο, τον [[παύω]], σε Θουκ. <b>γ)</b> εὖ [[θέσθαι]] ὅπλα, να τηρεί [[κάποιος]] τα όπλα του σε [[καλή]] [[τάξη]], σε Ξεν.· όπως το <i>εὖ ἀσπίδα θέσθω</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">8.</b> [[βάζω]] σε τάφο, [[θάβω]], στο ίδ., σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">9.</b> τιθέναι τὰ [[γόνατα]], [[γονατίζω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> [[ορίζω]] [[βραβείο]] σε αγώνες, Λατ. proponere, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Παθ., <i>τὰ τιθέμενα</i>, τα [[βραβεία]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[θεῖναι]] ἐς [[μέσον]], Λατ. in [[medio]] ponere, [[θέτω]] στην [[κρίση]] του λαού, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[τίθημι]] εἰς τὸ κοινόν, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στήνω]] σε ναό, [[αφιερώνω]], σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> [[παρέχω]], [[δίδω]], <i>τιμήν τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ. — Μέσ., [[ὄνομα]] [[θέσθαι]], [[δίνω]] όνομα σε κάποιον, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> <i>τιθέναι νόμον</i>, [[θέτω]] ή [[δίδω]] νόμο, [[νομοθετώ]], λέγεται για νομοθέτη, σε Σοφ. κ.λπ. — Μέσ., λέγεται για τα δημοκρατικά νομοθετικά σώματα, [[ορίζω]] νόμο, [[ψηφίζω]] νόμο για τον εαυτό μου, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, [[θεῖναι]] θεσμόν, σε Αισχύλ.· σκῆψιν [[θεῖναι]], [[προφασίζομαι]], [[υπαινίσσομαι]], [[εφευρίσκω]] [[δικαιολογία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">V.</b> [[ορίζω]], [[ιδρύω]], <i>ἀγῶνα</i>, σε Αισχύλ., Ξεν.<br /><b class="num">VI.</b>[[διορίζω]], [[διατάζω]], με αιτ. και απαρ., σε Ξεν.· <i>γυναιξὶ θήσει</i>, σε Ευρ.· ομοίως με επίρρ., [[οὕτω]] [[νῦν]] [[Ζεὺς]] θείη, [[μακάρι]] έτσι να δώσει ο [[θεός]], σε Ομήρ. Οδ.· ὥςἄρ' ἔμελλον [[θησέμεναι]], σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β. I. 1.</b> [[θέτω]] σε ορισμένη [[κατάσταση]], <i>θεῖναί τινα αἰχμητήν</i>, <i>μάντιν</i>, σε Όμηρ.· <i>θεῖναί τινα ἄλοχόν τινος</i>, κάνω κάποια [[γυναίκα]] κάποιου (λέγεται για τρίτο [[πρόσωπο]] που χρησιμεύει ως [[προξενητής]]), σε Ομήρ. Ιλ.· τοῖόν με ἔθηκε [[ὅπως]] ἐθέλει, με κατέστησε τέτοιον όπως ήθελε, σε Ομήρ. Οδ.· <i>σῦςἔθηκας ἑταίρους</i>, έκανε τους συντρόφους μου γουρούνια, στο ίδ.· <i>ναῦνλᾶαν ἔθηκε</i>, στο ίδ.· ομοίως με επίθ., <i>θεῖναί τινα ἀθάνατον</i>, κάνω κάποιον αθάνατο, στο ίδ.· επίσης λέγεται για πράγματα, <i>ὄλεθρον ἀπευθέα θῆκε</i>, τον κατέστησε άγνωστο, στο ίδ.· [[συχνά]] στη Μέσ., <i>γυναῖκα</i> ή ἄκοιτιν [[θέσθαι]] τινά, κάνω κάποια [[γυναίκα]] μου, την κάνω σύζυγό μου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>παῖδα</i> ή <i>υἱὸν τίθεσθαί τινα</i>, όπως το <i>ποιεῖσθαι</i>, κάνω κάποιον [[παιδί]] μου, τον [[υιοθετώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., κάνω κάποιον να πράξει [[κάτι]], <i>τιθέναι τινὰ νικῆσαι</i>, κάνω κάποιον να αναδειχθεί [[νικητής]], σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σχετικά με πνευματική [[ενέργεια]], [[κυρίως]] στη Μέσ., [[θέτω]], [[αναλαμβάνω]], [[κρατώ]], [[υπολογίζω]] ή [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως...· τί δ' ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε; σε Ομήρ. Οδ.· [[εὐεργέτημα]] [[τίθημι]] τι, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με επίρρ., [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]]; πώς πρέπει να θεωρούμε τα πράγματα; σε Σοφ.· [[οὐδαμοῦ]] τιθέναι τι, [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως ανάξιο λόγου ή προσοχής, [[nullo]] in [[numero]] habere, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> ακολουθ. από εμπρόθ. προσδ., <i>τίθημί τινα ἐν τοῖς φίλοις</i>, σε Ξεν.· <i>τίθεσθαί τινα ἐν τιμῇ</i>, σε Ηρόδ.· [[θέσθαι]] παρ' οὐδὲν, να θεωρεί [[κάτι]] ως μηδαμινό, ως ανάξιο λόγου, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., οὐ τίθημ' ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον, δεν [[θεωρώ]] ότι ζει, δεν τον [[λογαριάζω]] ως ζωντανό, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[λαμβάνω]] [[κάτι]] ως δεδομένο, [[υποθέτω]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> κάνω, [[εργάζομαι]], [[εκτελώ]], Λατ. ponere, λέγεται για τεχνίτη, <i>ἐν δ' ἐτίθει νεῖον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[ποιώ]], [[προξενώ]], [[απεργάζομαι]], <i>ἔργα</i>, στο ίδ.· <i>ὀρυμαγδόν</i>, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> στη Μέσ., κάνω ή [[παρασκευάζω]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου, [[θέσθαι]] κέλευθον, [[ανοίγω]] δρόμο για τον εαυτό μου, σε Ομήρ. Ιλ.· μεγάλην ἐπιγουνίδα [[θέσθαι]], να αποκτήσει μεγάλους μηρούς, σε Ομήρ. Οδ.· [[θέσθαι]] πόνον, [[προκαλώ]] στον εαυτό μου ενοχλήσεις, του [[προξενώ]] βάσανα, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> περιφραστικά αντί απλού ρήματος, σκέδασιν [[θεῖναι]] = σκεδάσαι, [[διασκορπίζω]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως στη Μέσ., [[θέσθαι]] μάχην αντί <i>μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σπουδὴν</i>, πρόνοιαν [[θέσθαι]], σε Σοφ.<br /><b class="num">IV.</b> εὖ [[θέσθαι]], [[διευθετώ]], [[τακτοποιώ]] ή [[κυβερνώ]] [[καλά]], τὰ [[σεωυτοῦ]], σε Ηρόδ.· τὸ [[παρόν]], σε Θουκ.· επίσης, [[καλῶς]] [[θεῖναι]] ή [[θέσθαι]], σε Σοφ., Ευρ.· εὖ [[θέσθαι]], σε Σοφ.

|ftr='''τίθημι''': {títhēmi}<br />'''Forms''': Aor. [[ἔθηκα]] (böot. ἀνέθε? wohlbegründete Bedenken von Forssman Münch. Stud. 23, 7 ff.), pl. [[ἔθεμεν]], Fut. [[θήσω]] (alles seit Il.), Aor. Pass. [[ἐτέθην]] (att.), Perf. τέθηκα, -εικα, Med. -ειμαι (j.-att., hell. u. sp.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘(hin)setzen, (nieder)legen, (fest-, her)stellen, gründen, einrichten, schaffen’.<br />'''Composita''' : überaus oft m. einem oder zwei Präfixen in versch. Bedd., z.B. ἐπι-, κατα-, συν-, προ-, προσ-, ὑπο-,<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen, die größtenteils unter besonderen Schlagwörtern behandelt sind: [[θέσις]], [[θεσμός]], [[θέμις]], [[θέμεθλα]], [[θεμε(ί)λια]], [[θεμέρη]], [[θεμόω]], [[θήκη]], [[θωή]], [[θωμός]], [[θᾶκος]], [[θαμά]], [[θάμνος]]. Außerdem noch 1. [[θῆμα]] n., fast nur von den präfigierten Verba, z.B. [[ἀνάθημα]] n. [[das Aufgestellte]], [[Weihgeschenk]] (seit Od.) mit -ματικός (Plb.). 2. [[θέμα]] (Schwachstufe sekundär) n. [[Satz]], [[Einsatz]], [[Thema]] (Arist., hell. u. sp.) mit [[θεμάτιον]], -ατικός, -ατίτης, -ατίζω, -ατισμός; [[ἀνά]]-, [[ἐπίθεμα]] usw. von ἀνα-, [[ἐπιτίθημι]] usw. 3. [[θημών]], -ῶνος m. [[Haufe]] (ε 368, Arist., Opp. u.a.), [[θημωνιά]] f. ib. (LXX u.a.; Scheller Oxytonierung 69). 4. [[θέτης]] m. als Simplex nur Is. 10, 24 = [[Versetzer]], [[Verpfänder]] und Pl. ''Kra''. 389 d (Augenblicksbildung), überaus oft in Univerbierungen, z.B. [[ἀγωνοθέτης]] (: ἀγῶνα [[θεῖναι]]) [[Kampfordner]], [[Kampfrichter]] (ion. att.; ausführlich Fraenkel Nom. ag. 1, 42 ff.) mit ~ -θέτις, -[[θετικός]], -θετέω, -θεσία. 5. [[θετήρ]]· [[τολμητής]], [[πράκτης]] H., [[διαθετήρ]] [[Anordner]] (Pl. ''Lg''., Them.; ~ -της Hdt. u.a.), ἀγωνοθετήρ = ~ -της (Versinschr. Catana); vgl. Fraenkel a. O. 6. [[θετός]] [[adoptiert]] (Pi., ion. att.); oft zu den präfigierten Verba, z.B. [[ἐπίθετος]] [[hinzugefügt]], [[künstlich]] (att. usw.); [[θητόν]]· βωμόν H. 7. [[θετικός]] (: [[θέσις]]) ‘zu einer [[θέσις]] gehörig, d.h. [[auf die Adoption bezüglich]], [[zum Disputieren geeignet]] (Arist., hell. u. sp.); [[συνθετικός]] (: [[σύνθεσις]]) u.a. 8. -θεσίαι, -ία in συν-, ἐκ-, [[ἐπιθεσία]](ι) [[Vertrag]], [[Auftrag]] (Il. u.a.; Schwyzer 469), ἀγωνο- ~ s. 4. oben.<br />'''Etymology''' : Altererbtes Verb für [[hinsetzen]], [[niederlegen]], [[gründen]], [[schaffen]] (zur Bed. Benveniste Word 10, 252 f.), das in allen idg. Sprachen weiterlebt oder stärkere oder schwächere Spuren hinterlassen hat. Die nachstehende Übersicht beschränkt sich auf Formen und Wörter, die das Griechische direkt angehen. 1. Akt. Wurzelaor. böot. ἀνέθε̄ (? s. ob.), wenn überhaupt richtig, = aind. ''ádhāt'', apers. ''adā'', arm. ''ed'', idg. *''ē''-''dhē''-''t''. 2. Mit κ-Erweiterung θῆκε (Hom.) = alat. ''fēced'', idg. *''dhēq''-''et''; myk. ''te''-''ke''? (Bed. unsicher). 3. Med. Wurzelaor. [[ἔθετο]] = aind. ''adhita'', idg. *''é''-''dhə''-''to''. 4. Redupliziertes athemat. Präsens [[τίθημι]] : aind. ''dádhāmi'', aw. ''da''δ''ąmi'' (für älteres ''di''-?), idg. *''dhí''-''dhē''-''mi''. 5. Verbaladj. [[θετός]] formal = aind. ''hitá''- (für *''dhitá''-) [[hingestellt]], [[bestimmt]], [[geeignet]], idg. *''dhə''-''tó''-; [[ἐπίθετος]] = aind. ''ápihita''- : lat. ''con''-''ditus''; [[θητόν]] (-ός?) formal = aw. ap. ''dāta''- n. [[Gesetz]], lit. ''dė́tas'' [[gesetzt]]. 6. Vgl. noch Fut. [[θήσω]]: aind. ''dhāsyā́mi'', lit. ''dė́siu'' (gemeinsame Grundlage ganz unsicher). 7. [[θῆμα]] formal = aind. ''dhā́man''- n. [[Sitz]], [[Stätte]], [[Satzung]], [[Gesetz]], aw. ''dāman''- n. [[Stätte]], [[Schöpfung]], idg. *''dhē''-''mn̥''. 8. [[θετήρ]] : aind. ''dhātár''-, aw. ''dātar''- m. ‘Anstifter. Schöpfer’, lat. ''con''-''ditor'' [[Anleger]], [[Gründer]]. — Griechische Neubildung τέθηκ-α (wie [[ἕστηκα]]) gegenüber aw. ''da''δ''a'', aind. ''dadháu''; dazu [[τέθεικα]], [[τέθειμαι]] nach [[εἷκα]], [[εἷμαι]]. Ebenso [[ἐτέθην]] (wie [[ἐστάθην]] u.a.; schwerlich Neubildung zu ἐτέθης angebl. = aind. ''adhithās''). — S. noch zu [[θέσις]], [[θέμις]] usw. — Weitere idg. Formen, die fürs Griech. nicht in Betracht kommen, bei WP. 1, 826ff., Pok. 235ff. ebenso wie in den Spezialwörterbüchern, bes. W.-Hofmann s. ''faciō''. Einzelheiten zur griech. Morphologie und Flexion m. Lit. bei Schwyzer 686ff.. 741, 761 f., 774f., 782.<br />'''Page''' 2,897-898