3,258,334
edits
ἄσθμα: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - " A.''Pers.''" to " A.''Pers.''"
m (Text replacement - "<span class="sense"><p>" to "<span class="sense">") |
|||
| (6 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=asthma | |Transliteration C=asthma | ||
|Beta Code=a)/sqma | |Beta Code=a)/sqma | ||
|Definition=ατος, τό, < | |Definition=-ατος, τό,<br><span class="bld">A</span> [[short-drawn breath]], [[panting]], ἄσθμα καὶ ἱδρώς Il. 15.241; <b class="b3">ἀργαλέῳ ἄσθματι</b> ib.10; [[ὑπ' ἄσθματος κενοί]] = [[exhausted]] [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''484; ἄσθματι στρευγόμενος Tim.''Pers.''93; ὑπὸ ἄσθματος [[ἀδυνατεῖν]] Pl.''R.'' 568d, cf. 556d; as symptom of [[anger]], Phld.''Ir.''p.27 W.; [[death rattle]], Pi.''N.''10.74.<br><span class="bld">II</span> Medic., [[asthma]], Hp.''Aph.''3.22(pl.), etc.<br><span class="bld">III</span> [[breath]], [[breathing]], Mosch.3.53, Luc.''DDeor.''11.2, Philum.''Ven.''36.3; [[blast]], ἀρκτῴοις ἄσθμασι ''AP''9.677 (Agath.); ἄσθμα φλογός Coluth.179; κεραυνοῦ [[Nonnus Epicus|Nonn.]] ''[[Dionysiaca|D.]]'' 1.2. (On the accent v. Hdn.Gr.1.522.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=[[ἆσθμα]], -ματος, τό<br /><b class="num">• Grafía:</b> frec. edd. [[ἄσθμα]]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[respiración dificultosa]], [[jadeo]], [[falta de aliento]] ἆ. καὶ ἰδρώς <i>Il</i>.15.241, ἀργαλέῳ ἔχετ' ἄσθματι <i>Il</i>.15.10, 16.109, ὑπ' ἄσθματος κενοί A.<i>Pers</i>.484, ἄσθματι στρευγόμενος Tim.15.82, ὑπὸ ἄσθματος ἀδυνατοῦσα πορεύεσθαι Pl.<i>R</i>.568d, ἆ. τῶν χίλια δεδραμηκότων στάδια Phld.<i>Ir</i>.8.38, τὸ ἄ. γινόμενον συνεχὲς ἐκ τοῦ καμάτου D.C.<i>Epit</i>.9.1.14<br /><b class="num">•</b>[[estertor de la muerte]] ἄσθματι δὲ φρίσσοντα πνοὰς ἔκιχεν Pi.<i>N</i>.10.74.<br /><b class="num">2</b> medic. [[asma]] Hp.<i>Aph</i>.3.22.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[respiración]], [[aliento]] Mosch.3.53, Luc.<i>DDeor</i>.19.2, Philum.<i>Ven</i>.36.3, Q.S.11.384, σοῦ τὸ ἆ. Philostr.<i>Ep</i>.38, τὸ ἄ. (αὐτῆς) ἡδύ Aristaenet.1.12.21, οὐλοὸν ἆ. A.R.2.85, ἰσχυρὸν ἆ. D.Chr.36.47, ἆ. τεταγμένον καὶ μέτριον Ast.Am.<i>Hom</i>.14.2.5<br /><b class="num">•</b>de donde en plu. [[resuello]] ἀρκτώοις ἄσθμασι <i>AP</i> 9.677 (Agath.)<br /><b class="num">•</b>[[soplo]] οἷον ὑπ' ἄσθματος Plu.2.77a, τὸ συνεκπίπτον ἆ. Plu.2.99b, fig. ἐν ἄσθματι θυμοῦ <i>Meropis</i> 3, de la inspiración poética πνεῦσον ἐμοὶ τεὸν ἆ. Nonn.<i>D</i>.25.261, cf. Anon. hex. en <i>POxy</i>.3537re.5.<br /><b class="num">2</b> [[ráfaga]] πυρός <i>AP</i> 7.210 (Antip.), φλογός Colluth.178, κεραυνοῦ Nonn.<i>D</i>.1.2<br /><b class="num">•</b>en plu. [[exhalaciones]], [[vapores]] de un río νοτεροῖς ἄσθμασιν <i>AP</i> 9.244 (Apollonid.).<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *ἀν-σθμα prob. rel. c. [[ἄνεμος]] de una raíz *<i>H2en-H2</i> ‘[[soplar]]’ y un suf. -σθμα c. una σ de oscura interpr. | |||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=το (AM [[ἄσθμα]] και [[ἆσθμα]])<br /><b>ιατρ.</b> η [[ασθένεια]], το [[άσθμα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[πνοή]], η [[αναπνοή]]<br /><b>2.</b> η ισχυρή [[πνοή]], το δυνατό [[φύσημα]] (ζώου ή του ανέμου)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[λαχάνιασμα]]<br /><b>2.</b> ο [[επιθανάτιος]] [[ρόγχος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πιθ. [[άσθμα]] <span style="color: red;"><</span> <i>άνσθμα</i>, που ανάγεται στην ΙΕ. [[ρίζα]] <i>an</i>(<i>∂</i>)- «[[φυσώ]], [[πνέω]]» του τ. [[άνεμος]]. Η λ. σχηματίζεται με το ινδοευρωπαϊκό [[επίθημα]] -<i>mņ</i>, το οποίο στην Ελληνική [[συχνά]] εμφανίζεται παρεκτεταμένο μ' ένα οδοντικό ( | |mltxt=το (AM [[ἄσθμα]] και [[ἆσθμα]])<br /><b>ιατρ.</b> η [[ασθένεια]], το [[άσθμα]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> η [[πνοή]], η [[αναπνοή]]<br /><b>2.</b> η ισχυρή [[πνοή]], το δυνατό [[φύσημα]] (ζώου ή του ανέμου)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[λαχάνιασμα]]<br /><b>2.</b> ο [[επιθανάτιος]] [[ρόγχος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πιθ. [[άσθμα]] <span style="color: red;"><</span> <i>άνσθμα</i>, που ανάγεται στην ΙΕ. [[ρίζα]] <i>an</i>(<i>∂</i>)- «[[φυσώ]], [[πνέω]]» του τ. [[άνεμος]]. Η λ. σχηματίζεται με το ινδοευρωπαϊκό [[επίθημα]] -<i>mņ</i>, το οποίο στην Ελληνική [[συχνά]] εμφανίζεται παρεκτεταμένο μ' ένα οδοντικό ([[πρβλ]]. [[ίθμα]]), ενώ το -<i>σ</i>- του τ. παραμένει ανεξήγητο ([[πρβλ]]. [[ισθμός]]). Επίσης αμφισβητείται η [[ποσότητα]] του <i>α</i>- που παραδίδεται και ως μακρό.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ασθμαίνω]], [[ασθματικός]], [[ασθματώδης]]]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: [[short-drawn breath]], [[panting]], as medic. term [[asthma]] (Il.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Unclear. <b class="b3">-θμα</b> is known as a suffix (cf. <b class="b3">ἴ-θμα</b>), but derivation from <b class="b2">h₂enh₁-</b> [[breathe]] in [[ἄνεμος]] seems impossible: it would give <b class="b3">ἀνε-</b> (also as the result of zero grade <b class="b2">*h₂nh₁-</b>). For the <b class="b3">-σ-</b> cf. <b class="b3">ἰ-σθμός</b>. Chantr. gives the difficult comment: "dans le cas de [[ἄσθμα]] le [[σ]] donne une certaine valeur d'harmonie imitative." If he means that it is onomatopoetic, this could be supposed for the (whole) root <b class="b3">ἀσ-</b>. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἄσθμα''': {ásthma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[schweres]], [[kurzes Atmen]], [[Keuchen]], als mediz. Terminus [[Asthma]] (ion. poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon das von den Medizinern gebrauchte Adj. [[ἀσθματικός]], vereinzelt [[ἀσθματίας]], [[ἀσθματώδης]]; ferner das Denominativum [[ἀσθμαίνω]] [[schwer atmen]], [[keuchen]] (seit Il.); daneben die späte Bildung [[ἀσθμάζω]] (''AB''); unsicher [[ἀσθμάομαι]] (Pap., vgl. Kapsomenakis Voruntersuchungen 26 A. 4), wovon immerhin [[ἄσθμησις]] (Gloss.).<br />'''Etymology''' : Die Bildung von [[ἄσθμα]] ist im einzelnen etwas unklar. Jedenfalls ist es eine θμα-Ableitung (vgl. [[ἴθμα]] usw.), wahrscheinlich von ''an''(''ə'')- [[atmen]] in [[ἄνεμος]] (s. d.). In der so gewonnenen Grundform *ἄνσθμα (vgl. die Literatur bei Schwyzer 337) bleibt das -σ- noch zu rechtfertigen; vgl. indessen [[ἰσθμός]]; ähnlich lat. ''hālāre'' [[hauchen]], falls nach geläufiger Auffassung aus *''an''-''slā''- (denominativ). — Ältere Erklärungen bei Bq.<br />'''Page''' 1,161-162 | |ftr='''ἄσθμα''': {ásthma}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[schweres]], [[kurzes Atmen]], [[Keuchen]], als mediz. Terminus [[Asthma]] (ion. poet. seit Il.).<br />'''Derivative''': Davon das von den Medizinern gebrauchte Adj. [[ἀσθματικός]], vereinzelt [[ἀσθματίας]], [[ἀσθματώδης]]; ferner das Denominativum [[ἀσθμαίνω]] [[schwer atmen]], [[keuchen]] (seit Il.); daneben die späte Bildung [[ἀσθμάζω]] (''AB''); unsicher [[ἀσθμάομαι]] (Pap., vgl. Kapsomenakis Voruntersuchungen 26 A. 4), wovon immerhin [[ἄσθμησις]] (Gloss.).<br />'''Etymology''': Die Bildung von [[ἄσθμα]] ist im einzelnen etwas unklar. Jedenfalls ist es eine θμα-Ableitung (vgl. [[ἴθμα]] usw.), wahrscheinlich von ''an''(''ə'')- [[atmen]] in [[ἄνεμος]] (s. d.). In der so gewonnenen Grundform *ἄνσθμα (vgl. die Literatur bei Schwyzer 337) bleibt das -σ- noch zu rechtfertigen; vgl. indessen [[ἰσθμός]]; ähnlich lat. ''hālāre'' [[hauchen]], falls nach geläufiger Auffassung aus *''an''-''slā''- (denominativ). — Ältere Erklärungen bei Bq.<br />'''Page''' 1,161-162 | ||
}} | }} | ||
