καλός: Difference between revisions

|Definition=ή, όν, Aeol. κάλος (v. infr.), α, ον, Boeot. καλϝός <span class="title">Schwyzer</span> 538 (vi B. C.):—<span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[beautiful]], of outward form, freq. of persons, κάλλιστος ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθεν <span class="bibl">Il.2.673</span>: in Hom. usu. in the phrase κ. τε μέγας τε <span class="bibl">Il.21.108</span>, al.; <b class="b3">μέγας καὶ κ</b>. <span class="bibl">Od.9.513</span>; καλή τε μεγάλη τε <span class="bibl">13.289</span>, <span class="bibl">15.418</span>; <b class="b3">καλὸς δέμας</b> [[beautiful]] of form, <span class="bibl">17.307</span>; κ. ἰδέᾳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>10</span> (<span class="bibl">11</span>).<span class="bibl">103</span>; εἶδος κάλλιστος <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.2.1</span>; κ. τὸ σῶμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Mem.</span>2.6.30</span>; τὰς ὄψεις <span class="bibl">Theopomp.Hist.195</span>; <b class="b3">Χορῷ καλή</b> [[beauteous]] in the dance, <span class="bibl">Il. 16.180</span>: c. inf., καλλίονες καὶ μείζονες εἰσοράασθαι <span class="bibl">Od.10.396</span>; <b class="b3">ἐσορᾶν κ</b>. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>8.19</span>: freq. of parts of the body, [[fair]], [[shapely]], <b class="b3">κ. πρόσωπα, ὅμματα, παρήϊα, σφυρά</b>, <span class="bibl">Il.19.285</span>, <span class="bibl">23.66</span>, <span class="bibl">Od.19.208</span>, <span class="bibl">Il.4.147</span>; Χρώς <span class="bibl">5.354</span>, al.; of clothes, <b class="b3">εἵματα, φάρεα, Χιτών, Χλαῖνα, πέδιλα</b>, <span class="bibl">Od.6.111</span>, <span class="bibl">24.277</span>, <span class="bibl">Il.2.43</span>, <span class="bibl">Od.10.365</span>, <span class="bibl">1.96</span>; πέπλος κάλλιστος ποικίλμασιν ἠδὲ μέγιστος <span class="bibl">Il.6.294</span>; of arms and armour, <b class="b3">κνημῖδες, ἀσπίς, σάκος, κόρυς, φάσγανα, ἔντεα</b>, <span class="bibl">3.331</span>, <span class="bibl">11.33</span>, <span class="bibl">22.314</span>, <span class="bibl">18.612</span>, <span class="bibl">15.713</span>, <span class="bibl">Od.19.18</span>; of buildings, manufactured articles, etc., αὐλὴ κ. τε μεγάλη τε <span class="bibl">14.7</span>; <b class="b3">κ. δώματα, τεῖχος, πόλιες</b>, <span class="bibl">3.387</span>, <span class="bibl">Il.21.447</span>, <span class="bibl">18.491</span>; <b class="b3">ἄμαξα, τράπεζα, θρόνος</b>, <span class="bibl">24.267</span>, <span class="bibl">11.629</span>, <span class="bibl">Od.1.131</span>; also <b class="b3">τέμενος, ἀγρός</b>, <span class="bibl">Il.12.314</span>, <span class="bibl">Od.24.206</span>; so after Hom., Λύδιον κ. ἔργον Sapph.19, etc.; <b class="b3">ἐέρσα κ</b>. ead.<span class="bibl"><span class="title">Supp.</span>25.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> in Att. added to a name in token of love or admiration, as <b class="b3">Ἀρίσημος κ</b>. <span class="title">IG</span>12.921, etc.; <b class="b3">ἐν τοῖσι τοίχοις ἔγραφ' Ἀθηναῖοι καλοί</b>" <span class="bibl">Ar. <span class="title">Ach.</span>144</span>, cf.<span class="bibl"><span class="title">V.</span>98</span>; <b class="b3">Ἀλκιβιάδης ὁ καλός, Σαπφὼ ἡ καλή</b>, Pl.<span class="title">Alc.</span>1.113b, <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>235c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">ἡ Καλή</b> or [[Καλλίστη]], as epith., <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>140</span> (lyr.), <span class="bibl">Paus. 1.29.2</span>, <span class="title">CIG</span>4445 (Beroea). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> <b class="b3">Καλοί, οἱ</b>, divinities worshipped in childbirth, <span class="title">IG</span>5(1).1445 (Messene, ii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">τὸ καλόν</b> [[beauty]], Sapph.79, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>21</span> (anap.), etc.; <b class="b3">τὰ καλά</b> [[the proprieties]] or [[elegancies]] of life, <span class="bibl">Hdt.1.8</span>, <span class="bibl">207</span>; ἁπάντων καλῶν ἄμμορος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>1.84</span>; αἱ τέχναι ἃς πηγάς φασι τῶν κ. εἶναι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.2.13</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> with ref. to use, [[good]], [[of fine quality]], κ. λιμήν <span class="bibl">Od.6.263</span>; <b class="b3">Βορέῃ ἀνέμῳ… καλῷ</b> [[fair]], <span class="bibl">14.253</span>, <span class="bibl">299</span>; <b class="b3">κ. ἀργύριον</b>, opp. [[κίβδηλον]], [[genuine]] silver, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.1.9</span>; opp. [[ἀποτετριμμένον]], [[good]] silver currency, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>21.33</span> (iii B. C.); ἐλαῖαι <span class="bibl"><span class="title">PHib.</span> 1.49.12</span> (iii B. C.); γῆ <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>8.15</span>; κ. οἶνος <span class="bibl"><span class="title">PFay.</span>133.8</span> (iv A. D.); στρατόπεδον κάλλιστον <span class="bibl">Th.5.60</span>; ἀνταπεδώκατε πονηρὰ ἀντὶ καλῶν <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span> 44.4</span>; κ. ἐς στρατιάν <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.3.6</span>; πρός τι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span>295c</span>, <span class="bibl"><span class="title">Grg.</span>474d</span>, etc.: c. inf., λόφος κάλλιστος τρέχειν <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.8.26</span>; <b class="b3">ἐν καλῷ</b> [[[τόπῳ]]] in a [[good]] place, <b class="b3">καθίζεσθαι, ὁρμεῖν</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>292</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>2.1.25</span>; <b class="b3">ἐν καλῷ μὲν τοῦ κόλπου καὶ τῶν πόλεων, ἐν κ. δὲ τοῦ τὴν Χώραν βλάπτειν</b>, ib.<span class="bibl">6.2.9</span>; <b class="b3">ἐν καλῷ</b> under [[favourable circumstances]], <span class="bibl">Th.5.59.60</span>; <b class="b3">ἐν κ</b>. (sc. [[Χρόνῳ]]) in [[good time]], in [[season]], <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1106</span>; <b class="b3">ἐν οὐ κ</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>579</span>; <b class="b3">ἐν καλῷ</b> [[[ἐστι]]] c. inf., <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>384</span> (so <b class="b3">καλόν ἐστι</b> c. inf., <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1155</span> (lyr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span> 278</span>, <span class="bibl">Th.8.2</span>); ἐς καλόν <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>78</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>89e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>174e</span>; <b class="b3">τί γὰρ ἐμοὶ ζῆν καλόν</b>; what is the [[good]] of life to me? <span class="bibl">Ph.2.594</span>; <b class="b3">καλῇ πίστει</b>, = Lat.[[bona fide]], PTeb.418.14 (iii A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of sacrifices, [[auspicious]], σφάγια <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>379</span>; οἰωνοί <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>1333</span>; ἱερά <span class="bibl">Th.4.92</span>; τὸ τέλος κ. τῆς ἐξόδου <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.2.9</span>; κ. τὰ ἱερὰ ἦν αὐτῷ <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>3.2.3</span>: c. inf., ἰέναι… κ. ἡμῖν τὰ ἱερὰ ἦν <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>2.2.3</span>: Com., <b class="b3">τὰ τῆς πυγῆς κ</b>. (for <b class="b3">τοῦ θεοῦ</b>) <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pax</span>868</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> in a moral sense, [[beautiful]], [[noble]], [[honourable]], in Hom. only in neut., οὐ καλὸν ἔειπες <span class="bibl">Od.8.166</span>, cf. <span class="bibl">17.381</span>; μεῖζον κλέος… καὶ κάλλιον <span class="bibl">18.255</span>; freq. [[καλόν]] [[[ἐστι]]] c. inf., κ. τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κ' ἐμὲ κήδῃ <span class="bibl">Il.9.615</span>; <b class="b3">οὐ γὰρ ἔμοιγε κ</b>. (sc. [[ἄρχειν]]) <span class="bibl">21.440</span>; οὐ κ. ἀτέμβειν οὐδὲ δίκαιον <span class="bibl">Od.20.294</span>; so in Trag., καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>72</span>, etc.; μάθετε καλὸν ποιεῖν <span class="bibl">LXX<span class="title">Is.</span>1.17</span>: Comp., οὐ μέν τοι τόδε κάλλιον οὐδὲ ἔοικε <span class="bibl">Od.7.159</span>, cf. <span class="bibl">Il.24.52</span>; after Hom. freq. of actions, etc., κάλων κἄσλων <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>2.4</span> (unless of persons here); <b class="b3">κ. ἔργματα</b> [[noble]] deeds, <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).42</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>839</span>, etc.; <b class="b3">ἀναστροφὴ κ</b>. <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Pet.</span>2.12</span>: in pl., [[excellences]], πλῆθος καλῶν <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>13.45</span>; πολλῶν καλῶν δεῖ τῷ καλόν τι μωμένῳ <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>938</span>; <b class="b3">τὰ τοῦ παιδὸς κ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>8.17</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">τὸ κ</b>. [[moral beauty]], [[virtue]], [[honour]], opp. <b class="b3">τὸ αἰσχρόν</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Mem.</span>1.1.16</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>183d</span>, etc.; ὅττι καλόν, φίλον ἐστί, τὸ δ' οὐ καλὸν οὐ φίλον ἐστίν <span class="bibl">Thgn.17</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>881</span> (lyr.), <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ly.</span>216c</span>; οὐ ταὐτὸν ἡγῇ σύ, ὡς ἔοικας, κ. τε καὶ ἀγαθὸν καὶ κακὸν καὶ αἰσχρόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Grg.</span>474d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Smp.</span>201e</span>; <b class="b3">τοὐμὸν κ</b>. <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>300</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of persons, in early writers coupled with [[ἀγαθός]], v. [[καλοκἀγαθός]]; later κ. ποιμήν <span class="bibl"><span class="title">Ev.Jo.</span>10.11</span>; κ. στρατιώτης <b class="b2">2 Ep.Tim</b>. <span class="bibl">2.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> in Att. and Trag. freq. ironically, [[fine]], [[specious]], <b class="b3">γέρας κ</b>. <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>209</span>; κ. γὰρ οὑμὸς βίοτος ὥστε θαυμάσαι <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>393</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>652</span>; κ. Χάρις <span class="bibl">D.9.65</span>; κ. ὕβριν ὑβρισμένοι <span class="bibl">Id.23.121</span>; καί σοι… θωπεῦσαι καλόν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 1003</span>; μετ' ὀνομάτων καλῶν <span class="bibl">Th.5.89</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> Degrees of Comp.: Comp. <b class="b3">καλλίων, ον</b>, <span class="bibl">Il.24.52</span>, <span class="bibl">Od.10.396</span>, etc.: neut. [[κάλιον]] [ᾰ] <span class="bibl">Alc.134</span>: Sup. <b class="b3">κάλλιστος, η, ον</b>, <span class="bibl">Il.20.233</span>, etc.; late [[καλλιώτερος]] or <b class="b3">-ότερος</b>, <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1672.6</span> (i A. D.), Sch.<span class="bibl">E. <span class="title">Tr.</span>966</span>; also καλώτερος <span class="bibl">Hdn.<span class="title">Epim.</span>69</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">C</span> Adv.:—Poets freq. use neut. [[καλόν]] as Adv., κ. ἀείδειν <span class="bibl">Il.18.570</span>, <span class="bibl">Od.1.155</span>; καλά <span class="bibl">Il.6.326</span>; later <b class="b3">τὸ κ</b>. <span class="bibl">Theoc.3.3</span>, <span class="bibl">18</span>, <span class="bibl">Call.<span class="title">Epigr.</span>53</span>, <span class="bibl">Herod.1.54</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> regul. Adv. [[καλῶς]] (Dor. καλώς <span class="bibl">Sophr.22</span>), [[well]], [[rightly]], οὐδ' ἔτι κ. οἶκος ἐμὸς διόλωλε <span class="bibl">Od.2.64</span>; [[καλῶς]] [[ζῆν]], [[καλῶς]] [[τεθνηκέναι]], etc., <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>479</span>, etc.; [[καλῶς]] [[φρονεῖν]] = to be in one's [[right]] [[mind]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>836</span>; οὐ κ. ταρβεῖς <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>457</span>; [[καλῶς]] [[ἀγωνιεῖσθαι]] = [[fairly]], on the [[merit]]s of the [[case]], <span class="bibl">Lys.13.88</span>; <b class="b3">Χρήματα δατῆθθαι κ</b>. <span class="title">Leg.Gort.</span>4.39; κ. εἰρημένα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span> 576.6</span>; κάλλιον λέγεις <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>161b</span>; κάλλιστ' ἂν εἴποι <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1172</span>: freq. in phrase <b class="b3">καλῶς καὶ εὖ, καλῶς τε καὶ εὖ</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>319e</span>, <span class="bibl"><span class="title">Prm.</span>128b</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of good [[fortune]], [[well]], [[happily]], [[καλῶς]] [[πράσσειν]], = [[εὖ π]]., <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 979</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>271</span>; κ. καὶ εὖ πράττειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Chrm.</span>172a</span>; [[καλῶς]] [[ἔχειν]] = to be [[well]], <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>799</span>, etc.; κ. ἔχει σοι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>946</span>, cf. <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>816</span>; [[καλῶς]] [[ἔχει]] c. inf., 'tis [[well]] to... <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.11.1</span>: c. gen., <b class="b3">κ. ἔχειν τινός</b> to be [[well off in]] [[respect to]] a thing, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Superf.</span>29</span>; κ. παράπλου κεῖσθαι <span class="bibl">Th.1.36</span>; εἰ κ. σφίσιν ἔχοι <span class="bibl">Id.4.117</span>; οὔτε τοῖς θεοῖς ἔφη κ. ἔχειν, εἰ… <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.3.3</span>; καλλιόνως ἔχει <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>169e</span>, etc.; κάλλιστα ἕζει <span class="bibl">Id.<span class="title">Hp.Ma.</span>295b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[καλῶς]], = [[πάνυ]], [[thoroughly]], [[altogether]], τὸν κ. εὐδαίμονα <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>317</span>, = <span class="bibl">S. <span class="title">Fr.</span>934</span>; κ. ἔξοιδα <span class="bibl">Id.<span class="title">OC</span>269</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OT</span>1008</span>; κ. ὑπὸ τοῦ πυρὸς διεφθάρθαι <span class="bibl">D.S.13.108</span>: Comp., κάλλιον εἰδέναι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span>300d</span>; <b class="b3">κάλλιον ἐοικέναι</b> to be [[just]] like, Hp.<span class="title">Genit.</span>8. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b3">κ. ἀκούειν</b> to be [[well]] spoken of, <span class="bibl">Men.<span class="title">Mon.</span>285</span>, Plu.2.177e. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> <b class="b3">κ. ποιῶν</b> [[rightly]], [[deservedly]], κ. ποιῶν ἀπόλλυται <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>863</span>, cf. <span class="bibl">D.1.28</span>, al., <span class="bibl">Aeschin.3.232</span>; in requests, <b class="b3">κ. ποιήσεις πριάμενος</b>, etc., <span class="bibl"><span class="title">PPetr.</span>3p.143</span> (iii B. C.), etc.; also c. inf., κ. π. γράψαι <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>1203.7</span> (i B. C.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">6</span> in answers, to approve the words of the former speaker, [[well said]]! <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1216</span>, <span class="bibl">D.39.15</span>; also, to decline an offer courteously, [[no]], [[thank you]]! <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>888</span>; κ. ἔχει <span class="bibl">Antiph.165</span>, <span class="bibl">Men.<span class="title">Pk.</span>266</span>; <b class="b3">πάνυ κ</b>. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>512</span>; <b class="b3">ἀμέλει κ</b>. ib.<span class="bibl">532</span>: Sup., <b class="b3">κάλλιστ', ἐπαινῶ</b> ib.<span class="bibl">508</span>; ἔχει κάλλιστα <span class="bibl">Theoc.15.3</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">7</span> ironically, [[finely]], καλῶς ἐρήμης γ' ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>739</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>588</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>344</span>, <span class="bibl">Din.1.69</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">8</span> <b class="b3">κ. ὁ ἱερεύς</b> [[hurrah for]] the priest! <span class="title">SIG</span>1109.14 (Athens, ii A. D.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">9</span> repeated with the Adj., καλὴ καλῶς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>253</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pax</span>1330</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ec.</span>730</span>; καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>9.94</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">10</span> Comp. καλλιόνως Pl.<span class="title">Tht.</span> l.c., <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>660d</span>: Sup. καλλίστως <span class="title">PMag.Par.</span>1.2443,2465, Sch.<span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>310</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">D</span> for compds., v. [[καλλι-, καλο-]]. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">E</span> Quantity: ᾱ in Ep. and early Iamb. Poets (exc. <span class="bibl"><span class="title">h.Ven.</span>29</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>63</span>, <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>585</span>): ᾰ in Lyr. (exc. κᾱλῶς <span class="bibl">B.12.206</span>) and Trag. (<span class="bibl">A. <span class="title">Fr.</span>314</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1381</span> are corrupt).--In Eleg., Epigr., and Bucol. Poets ᾰ or ᾱ (the latter usu. in thesi); τὰ μὴ κᾰλὰ κᾱλὰ πέφανται <span class="bibl">Theoc.6.19</span>, cf. <span class="bibl">Herod.7.115</span>, <span class="bibl">Call.<span class="title">Jov.</span>55</span>.--In Comp., ῐ in Hom., ῑ in Trag. and later.</span>

|sltr=<b>κᾰλός</b> (-ός, -όν; -όν nom., acc., -ά, -ῶν, -οῖς, -ά.: comp., superl., v. infra.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> of actions, [[noble]], [[honourable]] ἐσλῶν καλοῖς ἔργοις ([[Aristarchus]]: ἐσλὸν κακοῖς codd.) (O. 2.97) πολλοὶ δὲ μέμνανται, καλὸν εἴ τι ποναθῇ (O. 6.11) φθόνον ἀμειβόμενον τὰ καλὰ ἔργα (P. 7.19) ἀοιδαὶ καὶ λόγοι τὰ [[καλά]] [[σφιν]] ἔργ' ἐκόμισαν (N. 6.30) ἔργοις δὲ καλοῖς [[ἔσοπτρον]] ἴσαμεν ἑμὶ σὺν τρόπῳ (N. 7.14) διὰ πόντον βέβακεν ἐργμάτων ἀκτὶς [[καλῶν]] [[ἄσβεστος]] [[αἰεί]] (I. 4.42) μυρίαι δ' ἔργων [[καλῶν]] τέτμανθ ἑκατόμπεδοι ἐν σχέρῳ κέλευθοι (I. 6.22) ὁ δὲ [[καλόν]] τι πονήσαις (Pae. 2.66) θνᾴσκει δὲ σιγαθὲν καλὸν [[ἔργον]] fr. 121. 4. σὺν δ' ἀνάγκᾳ πὰν [[καλόν]] fr. 122. 9. cf. ὁ δὲ [[καλόν]] τι [[νέον]] [[λαχών]] [[some]] [[new]] [[honour]] (P. 8.88) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> [[beautiful]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> of [[living]] things, [[handsome]] ἦν δ' ἐσορᾶν [[καλός]] (O. 8.19) [[ὡραῖος]] ἐὼν καὶ καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις (O. 9.94) (Ἁγησίδαμον) ἰδέᾳ τε καλὸν ὥρ ᾳ τε κεκραμένον (O. 10.103) εἰ [[σοφός]], εἰ [[καλός]], εἴ [[τις]] ἀγλαὸς [[ἀνήρ]] (O. 14.7) [[καλός]] [[τοι]] [[πίθων]] παρὰ παισὶν αἰεὶ [[καλός]] (P. 2.72) —3. ἐξαίρετον [[γόνον]] ἰδὼν κάλλιστον [[ἀνδρῶν]] (P. 4.123) ἐὼν καλὸς ἔρδων τ' ἐοικότα μορφᾷ (N. 3.19) [[ὅστις]] ἐὼν καλὸς εἶχεν Ἀφροδίτας ὀπώραν (I. 2.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> of things. ἀλλ' οὐ καλὰ δένδρἐ ἔθαλλεν (O. 3.23) δόλον [[αὐτῷ]] θέσαν Ζηνὸς παλάμαι, καλὸν [[πῆμα]] the [[effigy]] of [[Hera]], embraced by [[Ixion]] (P. 2.40) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> pro subs.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> s., [[work]] of [[beauty]] ἀντὶ μόχθων παντοδαπῶν [[ἔπος]] εἰπόντ' ἀγαθὸν ξυνὸν ὀρθῶσαι [[καλόν]] (I. 1.46) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> pl.,<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> blessings ἁπάντων [[καλῶν]] [[ἄμμορος]] (O. 1.84) ἀμφὶ [[καλῶν]] μοίρᾳ (O. 8.86) [[ἴτω]] τεὸν [[χρέος]], ὦ παῖ, νεώτατον [[καλῶν]] (P. 8.33) οἰκείων παρέσφαλεν [[καλῶν]] θυμὸς [[ἄτολμος]] [[ἐών]] (N. 11.31) πάντ' ἔχεις, εἴ σε τούτων μοῖῤ ἐφίκοιτο [[καλῶν]] (I. 5.15) τίνι [[τῶν]] [[πάρος]], ὦ [[μάκαιρα]] Θήβα, [[καλῶν]] ἐπιχωρίων [[μάλιστα]] θυμὸν τεὸν εὔφρανας; (I. 7.2) τόσσαι [[καλῶν]] fr. 22. [[καλῶν]] μὲν ὦν μοῖράν τε τερπνῶν ἐς [[μέσον]] χρὴ παντὶ λαῷ δεικνύναι fr. 42. 3.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[noble]] actions, achievements καλὰ ἔρξαις ἀοιδᾶς [[ἄτερ]] (O. 10.91) [[δηρίομαι]] πολέσιν περὶ πλήθει [[καλῶν]] (O. 13.45) ὅσαι τ' εἰσὶν ἐπιχωρίων [[καλῶν]] ἔσοδοι, τετόλμακε (P. 5.116) [[κεῖνος]] αἰνεῖν καὶ τὸν ἐχθρὸν καλὰ ῥέζοντ' ἔννεπεν (P. 9.96) [[θεόθεν]] ἐραίμαν [[καλῶν]] (P. 11.50) τόλμαν τε [[καλῶν]] ἀρομένῳ σύνεσιν [[οὐκ]] ἀποβλάπτει φρενῶν ( [[courage]] [[for]] [[noble]] deeds: sc. [[Μοῖρα]]) (N. 7.59) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>III</b> [[what]] is [[fine]], [[good]] to [[hear]], [[see]]. φάμενἀμφὶ δαιμόνων [[καλά]] (O. 1.35) [[ἔχω]] [[καλά]] τε φράσαι (O. 13.11) καλὰ μελπόμενος (N. 1.20) τὰ καλὰ τρέψαντες [[ἔξω]] i. e. the [[fair]] [[side]] (P. 3.83) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>IV</b> in wider [[sense]], [[good]], things [[noble]] ξένον [[καλῶν]] τε ἴδριν [[ἅμα]] καὶ δύναμιν κυριώτερον (O. 1.104) στρατὸν μηδ' ἀπείρατον [[καλῶν]] (O. 11.18) μὴ παρίει [[καλά]] (P. 1.86) φαντὶ δ' [[ἔμμεν]] τοῦτ ἀνιαρότατον καλὰ γινώσκοντ ἀνάγκᾳ ἐκτὸς ἔχειν [[πόδα]] (P. 4.288) ἥβαν γὰρ [[οὐκ]] ἄπειρον ὑπὸ χειᾷ [[καλῶν]] δάμασεν ([[fort]]. corruptum) (I. 8.70)

|mltxt=-ή, -ό (AM [[καλός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) α) (<b>με [[ηθική]] σημ.</b>) [[αγαθός]], [[ενάρετος]], [[χρηστός]], [[έντιμος]], [[άκακος]] (α. «[[καλός]] [[άνθρωπος]]» β. «καλή [[ψυχή]]»)<br />β) [[ικανός]], [[ευσυνείδητος]], [[επιμελής]], [[επιτήδειος]], που έχει ανεπτυγμένες τις ιδιότητες και ικανότητες τις οποίες απαιτεί η [[φύση]] ή η [[θέση]] του (α. «[[καλός]] [[υπάλληλος]]», β. «[[καλός]] [[μαθητής]]» γ. «καλή [[νοικοκυρά]]»)<br /><b>2.</b> (για αφηρ. ένν., πράξεις, αισθήματα και ιδιότητες) αυτός που επιδοκιμάζεται, ηθικά [[ωραίος]], [[συνετός]], [[έντιμος]], [[σωστός]] («[[καλός]] [[λόγος]]»<br />«καλή [[σκέψη]]»)<br /><b>3.</b> (για πράγματα, φαινόμενα, καταστάσεις και ενέργειες) [[ευμενής]], [[ωφέλιμος]], [[ευνοϊκός]], [[πρόσφορος]] (α. «οι ειδήσεις [[απόψε]] δεν ήταν καλές» β. «οὐ γὰρ σφάγια γίγνεται καλά», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> (για [[πράγμα]] που γίνεται αντιληπτό με την όραση) αυτός που βλέπεται ευχάριστα, όμορφος, αισθητικά [[ωραίος]] (α. «[[καλός]] [[πίνακας]]» β. «πᾱν [[κτίσμα]] Θεοῡ καλόν», ΚΔ)<br /><b>5.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[ωραίος]] στην όψη, στη [[μορφή]], στην [[εμφάνιση]], [[καλοκαμωμένος]] (α. «[[είναι]] καλή στο [[πρόσωπο]]» β. «[[αὐθέντρια]] καλή», Διγ. Ακρ.<br />γ. «γυνὴ προσελθοῡσα καλὴ καὶ [[εὐειδής]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> [[κατάλληλος]], [[ικανοποιητικός]], [[ενδεδειγμένος]] («καλή γη»)<br /><b>7.</b> (το αρσ. και το θηλ. εν. με γεν. της κτητ. αντων. ή ως επιφ.) ο [[καλός]] μου</i>, <i>η καλή μου</i> (<i>σου</i>, <i>του</i>, <i>της</i>) και [[καλέ]] μου</i>, <i>καλή μου</i><br />ο ή η [[σύζυγος]], ο [[αρραβωνιαστικός]] ή η αρραβωνιαστικιά, ο [[αγαπημένος]] ή η αγαπημένη<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για αποχαιρετιστήρια [[ευχή]]) [[αίσιος]], [[ευτυχής]], [[ευχάριστος]] (α. «καλό [[ταξίδι]]» β. «καλή [[χρονιά]]»)<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η καλή</i> (ενν. <i>όψη</i> ή [[πλευρά]] ή [[μεριά]])<br />η πρόσθια όψη υφάσματος<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. εν. ως ουσ.</b> <i>το καλό</i><br />α) [[ωφέλεια]], [[συμφέρον]] («δεν ξέρεις ποιό [[είναι]] το καλό σου»)<br />β) [[ευτυχία]]<br />γ) [[καλός]] [[τρόπος]], [[ευμενής]] [[διάθεση]], καλή [[συμπεριφορά]] («του μίλησα με το καλό»)<br />δ) <b>(αισθ.)</b> το αισθητικά [[ωραίο]]<br />ε) <b>(ηθ.)</b> [[έννοια]] που εκφράζει σε γενικότατη [[μορφή]] ό,τι [[είναι]] ηθικό και χρηστό, ό,τι ανταποκρίνεται στα αιτήματα της ηθικότητας, ο [[αντίποδας]] του κακού<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα καλά</i><br />τα προσήκοντα, τα πρέποντα<br /><b>5.</b> [[μεγάλος]], [[ισχυρός]] (α. «έφαγε μια καλή [[μερίδα]]» β. «του 'δωσα ένα καλό [[χαστούκι]]»)<br /><b>6.</b> (η κλητ. εν. του αρσ.) [[καλέ]]<br />α) (ως επιφών. ή ως [[παραπλήρωμα]] στίχου)<br />i) κλητικό (Α. «[[καλέ]] συ» β. «[[καλέ]] [[πατέρα]]»)<br />ii) για [[δήλωση]] εκπλήξεως, θαυμασμού ή απορίας (α. «[[καλέ]], πώς μεγάλωσες!» β. «[[καλέ]], τί [[ακούω]]!»)<br />iii) για [[δήλωση]] ειρωνείας (α. «[[καλέ]], τί μάς λες!» β. «[[καλέ]] άντες!»)<br />β) ως παρακελευσματικό [[μόριο]] («[[καλέ]], κάνε [[γρήγορα]] ό,τι σού λέω!»)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «καλή [[λευτεριά]]» — [[ευχή]] σε εγκύους για φυσιολογικό τοκετό ή σε υποδούλους για [[απελευθέρωση]]<br />β) «καλά στέφανα» — [[ευχή]] για μνηστευμένους μελλόνυμφους<br />γ) (ειρωνικά) «ώρα του καλή» — για [[δήλωση]] αδιαφορίας του ομιλητή για κάποιον ή [[κάτι]] που φεύγει<br />δ) «καλή ώρα» και «[[καληώρα]]»<br />i) ως εισαγωγικό σε [[παρομοίωση]] ή [[σύγκριση]] ή αναδρομἡ (α. «[[είναι]] ανάποδο [[παιδί]], [[καληώρα]] σαν τον γιο σου» β. «ήταν [[καλοκαίρι]] σαν [[καληώρα]]»)<br />ii) σε ευτυχισμένη ώρα («να πάρεις... άνδρα σου... εκείνον το χρυσό αϊτό που βρέθηκε καλή ώρα», <b>Ερωτόκρ.</b>)<br />ε) «[[είμαι]] στα καλά μου» ή «[[είμαι]] στις καλές μου» — [[είμαι]] σε καλή ψυχική [[διάθεση]], [[είμαι]] [[ευδιάθετος]]<br />στ) «καλό και τούτο» — για δυσάρεστο [[συμβάν]] ή [[πάθημα]]<br />ζ) «μια και καλή» — μια για [[πάντα]]<br />η) «από την καλή»<br />i) (ειρων. και κατ' ευφημ.) [[κατά]] [[βάθος]], και από την κακή [[πλευρά]] («τον [[ξέρω]] αυτόν από την καλή»)<br />ii) απερίφραστα, έξω από τα δόντια («του τά 'ψαλα από την καλή» — του μίλησα ανοιχτά, [[χωρίς]] ενδοιασμούς)<br />θ) «το καλό που σού [[θέλω]]» — άκουσε τη [[συμβουλή]] μου [[γιατί]] [[είναι]] για το [[συμφέρον]] σου<br />ι) «[[βγαίνω]] σε καλό» — έχω καλή [[εξέλιξη]]<br />ια) «[[λέγω]] καλό» και «[[λέγω]] καλά» — εκφράζομαι επαινετικά<br />ιβ) «για (το) καλό (μου, σου <b>κ.λπ.</b>)» — για όφελός μου, σου κ.λπ.<br />ιγ) «σε καλό σου» — για [[δήλωση]] αποδοκιμασίας, απορίας ή και αγανακτήσεως<br />ιδ) «στο καλό» — ως [[ευχή]] σε κάποιον που φεύγει<br />ιε) (κατ' ευφ.) «άι στο καλό» και «πήγαινε στο καλό, χριστιανέ μου» — στην [[οργή]], στ' [[ανάθεμα]]<br />ιστ) «για καλό και για [[κακό]]» και «καλού-κακού» — για [[κάθε]] ενδεχόμενο<br />ιζ) «τον [[πήρα]] από καλό» — τον είδα με καλό [[μάτι]], τον συμπάθησα<br />ιη) «έβαλε τα καλά του» — φόρεσε τα [[επίσημα]], τα γιορτινά του<br />ιθ) «δεν [[είναι]] στα καλά του» — δεν [[είναι]] σε καλή διανοητική [[κατάσταση]]<br /><b>8.</b> <b>παροιμ.</b> α) «ο [[καλός]] καλό δεν έχει» — οι χρηστοί και έντιμοι άνθρωποι [[συνήθως]] δεν προκόβουν<br />β) «[[κάμε]] το καλό και ρίξ' το στο γιαλό» — η αγαθή [[πράξη]] έχει [[αξία]] αυτή καθ' εαυτήν και δεν [[πρέπει]] να γίνεται με [[ιδιοτέλεια]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[αξιόπιστος]] («καλή [[μαρτυρία]]»)<br /><b>2.</b> [[ευχάριστος]] («τα καλά μαντάτα»)<br /><b>3.</b> (για [[καταγωγή]]) [[ευγενής]] («από καλό [[αίμα]]», Φορτουν.)<br /><b>4.</b> (για τρόπο συμπεριφοράς) [[ευγενής]]<br /><b>5.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τα καλά</i><br />α) τα υλικά [[αγαθά]], τα [[υπάρχοντα]], η [[περιουσία]], τα πλούτη<br />β) προσωπικά προτερήματα, πλεονεκτήματα, αγαθές ιδιότητες («[[κάθε]] [[άνθρωπος]] έχει τα καλά του και τα [[κακά]] του»)<br /><b>6.</b> <b>το ουδ. εν. ως ουσ.</b> <i>το καλό</i>(<i>ν</i>)<br />α) καλή [[πράξη]], [[αγαθοεργία]]<br />β) [[καλοσύνη]], [[αγαθό]]<br />γ) [[ευεργεσία]]<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «καλή [[καρδιά]]» — [[καλοσύνη]], [[προθυμία]]<br />β) «με το καλό(ν)» — με [[ασφάλεια]], [[χωρίς]] [[πάθημα]] («να έρθεις [[πάλι]] με το καλό»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[άψογος]]<br /><b>2.</b> (για νόμο ή [[δίκαιο]]) [[δίκαιος]], [[αμερόληπτος]]<br /><b>3.</b> (για [[αγάπη]]) [[σταθερός]]<br /><b>4.</b> [[αγαπητός]], [[προσφιλής]]<br /><b>5.</b> [[πρόθυμος]]<br /><b>6.</b> [[αξιόλογος]], [[υπολογίσιμος]]<br /><b>7.</b> [[χρήσιμος]], [[ωφέλιμος]]<br /><b>8.</b> [[επίλεκτος]], [[εκλεκτός]], [[γενναίος]]<br /><b>9.</b> [[εύστοχος]], [[αποτελεσματικός]]<br /><b>10.</b> [[αντάξιος]]<br /><b>11.</b> (για [[κάστρο]]) [[ισχυρός]], [[ανθεκτικός]]<br /><b>12.</b> [[σίγουρος]], [[ασφαλής]] («τὰς βίγλας τὰς καλάς», Διγ. Ακρ.)<br /><b>13.</b> [[καθαρός]], [[γνήσιος]], [[αμιγής]] («τὸ καλὸν χρυσάφιν», Σαχλίκ.)<br /><b>14.</b> (ως επιτ.) αυτός που έχει μια [[ιδιότητα]] σε μεγάλο βαθμό («εἶχε ὅλους τοὺς καλύτερους ἀνδρειωμένους», Χρον. σουλτ.)<br /><b>15.</b> (<b>το ουδ. πληθ.</b>) <i>καλά</i><br />(με αριθμτ.)<br />ακριβώς, [[πάνω]] από («ὄμοσεν ὅρκους καλὰ χίλιους», Λίβ. και Ρόδ.)<br /><b>16.</b> <b>φρ.</b> α) (ευχετικά) «νά 'χει (τήν) καλή του ώρα» — ας [[είναι]] [[ευτυχισμένος]]<br />β) «καλὸν πωρνόν» — πολύ [[πρωί]]<br />γ) «[[ἀκούω]] καλόν» — [[ακούω]] ευνοϊκή [[κρίση]]<br />δ) «εἰς τὸ καλόν (μου)» — για όφελός (μου)<br />ε) «μὲ τὸ καλόν» — με ειρηνικό τρόπο<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>το ουδ. εν. ως ουσ.</b> <i>τὸ καλόν</i><br />[[ωραιότητα]], [[ομορφιά]], σωματικό [[κάλλος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σε [[συνεκφορά]] με το καὶ [[ἀγαθός]] ή <i>κἀγαθός</i>) [[καλός]] κἀγαθός</i> και [[καλοκἄγαθος]]<br />αυτός που συνδυάζει σωματικό [[κάλλος]] και [[ηθική]] [[τελειότητα]]<br /><b>2.</b> (στην Αθήνα) [[ευγενής]], [[ευπατρίδης]], [[επιφανής]] [[άνδρας]]<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. εν. ως ουσ.</b> <i>τὸ καλόν</i><br />το ηθικό [[κάλλος]], το ηθικώς [[αγαθό]], η [[αρετή]]<br /><b>4.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ καλά</i><br />οι τέρψεις, τα θέλγητρα, οι απολαύσεις<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «καλὸς εἴς τι» και «καλὸς [[πρός]] τι» — [[κατάλληλος]], [[επιτήδειος]] σε [[κάτι]]<br />β) «ἐν καλῷ (ενν. <i>τόπῳ</i>)» — σε κατάλληλη [[θέση]]<br />γ) «ἐν καλῷ (ενν. <i>χρόνῳ</i>)» — σε κατάλληλη ώρα, [[στιγμή]], [[περίσταση]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>καλά</i> και [[καλώς]] (AM [[καλῶς]] και καλόν, Μ και καλά)<br /><b>1.</b> με καλό τρόπο, [[ορθά]], σωστά, δίκαια, ευνοϊκά<br /><b>2.</b> [[τελείως]], εντελώς<br /><b>3.</b> φιλικά, ευνοϊκά<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «έχει [[καλώς]]» και «[[καλώς]]» — [[μάλιστα]], σύμφωνοι, [[δέχομαι]]<br /><b>5.</b> «[[καλώς]] έχω» — βρίσκομαι σε καλή [[κατάσταση]], [[υγιαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αρκετά, ικανοποιητικά<br />(«[[δόξα]] τῳ Θεῴ, [[ακούω]] [[ακόμη]] καλά»)<br /><b>2.</b> ευσυνείδητα<br /><b>3.</b> επαρκώς, αποτελεσματικά<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[καλώς]] ορίσατε», «[[καλώς]] ήλθατε», «[[καλώς]] σάς βρήκαμε», «[[καλώς]] τά δέχτηκες», «[[καλώς]] τά χαίρεστε» — για χαιρετισμό, [[φιλοφροσύνη]], κ.λπ.<br />β) «[[καλώς]] τον ([[τάδε]]) ή την ([[τάδε]])» και «[[καλώς]] -τον, -την, -σε, -σας» — σέ, σάς (ξανα-) [[βλέπω]] με [[χαρά]]<br />γ) «καλά-καλά» — για να επιτείνει ή να μετριάσει την [[έννοια]] της λέξεως με την οποία συνάπτεται (α. «μέ κοίταζε καλά-καλά» — με κοίταζε [[επισταμένως]]<br />β. «δεν ξημέρωσε καλά-καλά» — [[μόλις]] είχε αρχίσει να ξημερώνει)<br />δ) «[[γίνομαι]] καλά» — αποκαθίσταται η [[υγεία]] μου, θεραπεύομαι<br />ε) «[[είμαι]] καλά» — [[υγιαίνω]]<br />στ) «[[πηγαίνω]] καλά» — [[προοδεύω]], [[προκόβω]]<br />ζ) «καλά που» ή «καλά και» — ευτυχώς που («καλά που το θυμήθηκες»)<br />η) «καλά να (τά) πάθεις» — επάξια πάσχεις, σού αξίζει αυτό που έπαθες<br />θ) «καλά τον έχω» και «καλά τον [[κρατώ]]» — δεν μού ξεφεύγει<br />ι) «καλά τον έκαμες» και «καλά τον διόρθωσες» — του φέρθηκες όπως του άρμοζε<br />ια) «τά 'χω καλά [[μαζί]] του» — [[είμαι]] [[φίλος]] του, έχω καλές σχέσεις [[μαζί]] του<br />ιβ) «τον [[κάνω]] καλά» — του επιβάλλομαι, [[αναλαμβάνω]] την [[ευθύνη]] γι' αυτόν, [[είναι]] του χεριού μου<br />ιγ) «[[πάει]] καλά» ή [[απλώς]] «καλά»<br />i) είμαστε σύμφωνοι, [[δέχομαι]], εντάξει<br />ii) (για ασθενή ή για δουλειά) βελτιώνεται η [[κατάσταση]]<br />ιδ) «στα καλά» και [[απλώς]] «καλά» — υπερβολικά, πολύ («τον πήρε στα καλά τον ύπνο» — παρακοιμήθηκε)<br />ιε) «για καλά» — επικίνδυνα («αρρώστησε για καλά»)<br />ιστ) «καλά [[κάνω]] εγώ» ή «εγώ [[κάνω]] καλά» — [[αναλαμβάνω]] εγώ την [[ευθύνη]]<br />ιζ) «καλά-καλά» — [[οπωσδήποτε]], [[ούτως]] ή [[άλλως]]<br />ιη) «βαστιέμαι καλά» — βρίσκομαι σε ανθηρή οικονομική ή σωματική [[κατάσταση]]<br />ιθ) «[[βαστώ]] καλά» — [[αμύνομαι]], [[αντέχω]]<br />κ) «σώνει και καλά»<br />i) επίμονα, με [[πείσμα]]<br />ii) απαραιτήτως, κατ' ανάγκην<br />κα) «στα καλά καθούμενα» — [[χωρίς]] [[αιτία]] και [[αφορμή]], αδικαιολόγητα, [[ξαφνικά]]<br /><b>5.</b> <b>παροιμ.</b> «ή χορέψτε καλά ή αφήστε το χορό» — [[κάθε]] [[εργασία]] ή [[πρέπει]] να γίνεται στην [[εντέλεια]] ή να μη γίνεται [[καθόλου]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> επιμελώς, άρτια («ήταν καλά δασκαλεμένος»)<br /><b>2.</b> διεξοδικά, [[λεπτομερώς]]<br /><b>3.</b> αρμονικά<br /><b>4.</b> δίκαια, [[νόμιμα]]<br /><b>5.</b> σε καλή [[κατάσταση]], [[χωρίς]] [[βλάβη]]<br /><b>6.</b> [[σαφώς]], ευκρινώς, ξεκάθαρα<br /><b>7.</b> προσεκτικά<br /><b>8.</b> [[δυνατά]], [[στερεά]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «άμε [[καλώς]]» — πήγαινε στο καλό<br />β) «καλά και (να)» — αν και, [[μολονότι]] («καλά και [[ταραχή]] πολλή... μόδωκε το [[σφάλμα]] σου», Ερωφ.)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> αίσια, σε καλή [[κατάσταση]]<br /><b>2.</b> αποδοτικά, με [[επιτυχία]]<br /><b>3.</b> με [[επάρκεια]]<br /><b>4.</b> καλοπροαίρετα, συνετά<br /><b>5.</b> υπομονετικά<br /><b>6.</b> σε μεγάλο βαθμό, πολύ<br /><b>7.</b> [[επιδέξια]]<br /><b>8.</b> ευχάριστα, με [[ευημερία]]<br /><b>9.</b> με [[ασφάλεια]]<br /><b>10.</b> ανεμπόδιστα, [[χωρίς]] περιπλοκές<br /><b>11.</b> <b>φρ.</b> α) «καλὰ καὶ ἄν» — [[ακόμα]] και αν<br />β) «οὐδὲ καλά» — [[μόλις]]<br />γ) «ὕπα(γε) [[καλῶς]]» — στο καλό<br />δ) «[[χίλια]] [[καλῶς]] <span style="color: red;">+</span> ορστ. ενεστ. του [[ὑπάγω]]» — στο καλό<br />ε) «([[χίλια]]) [[καλῶς]] (που) <span style="color: red;">+</span> αορ. ρ. που δηλώνει [[κίνηση]]» — με το καλό <span style="color: red;">+</span> το ανάλογο ρ. («[[χίλια]] [[καλώς]] εὑρήκαμεν ἐδῶώ τὴν ἀφεντιά σου»)<br /><b>12.</b> (ο τ. <i>καλόν</i> ως επίρρ.) καλύτερα («καλὸν μὴ ἐγεννήθης» Διγ. Ακρ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (ειρωνικά) [[λαμπρά]], θαυμάσια<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[καλῶς]] ἔχω» — [[είμαι]], βρίσκομαι σε καλή [[κατάσταση]]<br />β) (ως επίρρ. [[έκφραση]]) «[[καλῶς]] ποιῶν» — δικαίως, επαξίως, [[ορθώς]]<br />γ) «[[καλῶς]] ποιῶ τινι» — φέρομαι φιλικά σε κάποιον, [[περιποιούμαι]] κάποιον<br />δ) «[[καλῶς]] ποιῶ» — [[κάνω]] αγαθές πράξεις<br />ε) «[[καλῶς]] [[πράττω]]» — [[ευτυχώ]]<br />στ) «ὁ [[καλῶς]] [[εὐδαίμων]]» — ο εντελώς [[ευτυχής]], [[κατά]] [[πάντα]] [[ευτυχής]]<br />ζ) «[[καλῶς]] ὁ [[ἱερεύς]]» — [[άξιος]] ο [[ιερέας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Ο τ. [[καλός]] προέρχεται από <i>καλFός</i> και συνδέεται πιθ. με αρχ. ινδ. <i>kaly</i>-<i>ā</i><i>na</i> «με ωραίους βραχίονες». Ορισμένα παράγωγα του επιθέτου (<b>[[πρβλ]].</b> [[κάλλος]]), οι συνήθεις τύποι τών παραθετικών του (<b>[[πρβλ]].</b> [[καλλίων]], [[κάλλιστος]]), [[καθώς]] και η [[μορφή]] με την οποία απαντά πολύ [[συχνά]] ο τ. ως α' συνθετικό στην Αρχαία Ελληνική <i>καλλ</i>(<i>ι</i>)- εμφανίζουν διπλασιασμό του -<i>λ</i>- (-<i>λλ</i>-), ο [[οποίος]] [[είναι]] [[δυσερμήνευτος]]. Στη Νέα Ελληνική όμως το [[επίθετο]] ως α' συνθετικό απαντά [[κυρίως]] με τη [[μορφή]] <i>καλο</i>-. Το επίθ. [[καλός]] σχηματίζει ανώμαλα παραθετικά στην Αρχαία Ελληνική: συγκριτ. βαθμό [[καλλίων]] (σπανιότερα <i>καλλιώτερος</i> και <i>καλλώτερος</i>) και υπερθ. βαθμό [[κάλλιστος]] που χρησιμοποιείται και [[σήμερα]] στη Νέα Ελληνική, εμφανίζει συγκριτ. βαθμό [[καλύτερος]] (παλιότερη γρφ. [[καλλίτερος]]). Ήδη από τον Όμηρο και σε όλη τη [[διάρκεια]] της Αρχαίας Ελληνικής, το επίθ. [[καλός]] χρησιμοποιείται με τη γενική σημ. «[[ωραίος]], όμορφος, [[ευειδής]]» και μόνο το ουδ. <i>τὸ καλόν</i> μαρτυρείται και με [[ηθική]] [[έννοια]] «ψυχική [[ομορφιά]], [[αρετή]]». Στη φρ. [[καλός]], <i>κἀγαθός</i>, η οποία αποτελούσε κοινωνική [[αξία]] και παιδαγωγικό ιδεώδες, το [[επίθετο]] [[καλός]] αναφερόταν στη σωστή [[ανάπτυξη]] του σώματος, στο σωματικό [[κάλλος]], ενώ το [[επίθετο]] [[ἀγαθός]] στην ψυχική, [[ηθική]] [[ομορφιά]]. Στην Αρχαία Ελληνική η λ. [[καλός]] χρησιμοποιούνταν [[επίσης]] για να δηλώσει γενικά τον χρήσιμο, αυτόν που βρίσκεται σε καλή [[κατάσταση]] και κατ' επέκτ., τον ικανό, επιτήδειο, κατάλληλο. Ειδικότερα δήλωνε [[επίσης]] αυτόν που έχει ευγενή [[καταγωγή]], τον ευπατρίδη. Ως [[προς]] αυτές τις σημ., το [[καλός]] απαντά ως συνώνυμο του [[ἀγαθός]] και εν μέρει ως αντίθετο του [[κακός]]. Η λ. με την [[ηθική]] [[έννοια]] «[[ενάρετος]], [[χρηστός]]» μαρτυρείται από την Καινή Διαθήκη και [[εξής]] όχι μόνο στο ουδ., όπως στην Αρχαία, [[αλλά]] και στα [[τρία]] γένη. Έτσι στη Νέα Ελληνική, η λ. χρησιμοποιείται κατ' εξοχήν με την [[έννοια]] «[[καλόψυχος]], [[τίμιος]]», ενώ έχει και πιο εξειδικευμένες χρήσεις, π.χ. «[[ωραίος]], [[ευχάριστος]]» (<b>[[πρβλ]].</b> >καλό [[ταξίδι]], [[καλός]] [[καιρός]]), «[[ευγενικός]]» (<b>[[πρβλ]].</b> καλή [[συμπεριφορά]]), «[[ευσυνείδητος]], [[φιλότιμος]]» (<b>[[πρβλ]].</b> [[καλός]] [[υπάλληλος]], [[καλός]] [[μαθητής]]).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[καλλονή]], [[κάλλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[καλλοσύνη]], [[καλότης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[καλότητα]]<br />(<b>νεοελλ.-μσν.</b>) [[καλοσύνη]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Για τα σύνθ. με Α' συνθετικό <b>βλ.</b> <i>καλλι</i>- και <i>καλο</i>-). (Β' συνθετικό) [[απειρόκαλος]], [[πάγκαλος]], [[φιλόκαλος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>εθελόκαλος</i>, [[μισόκαλος]], [[υπέρκαλος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αφιλόκαλος]], [[λιόκαλος]], [[περίκαλος]]].

|elnltext=κᾰλός -ή -όν, ep. en Ion. κᾱλός, Aeol. κάλος -α -ον; comp. καλλίων -ον, n. Aeol. κάλιον, later ook καλώτερος en καλλιότερος; superl. κάλλιστος -η -ον adj. van uiterlijk mooi, fraai; met acc. resp.:; καλὸς μὲν δέμας ἐστιν hij (de hond) is mooi van bouw Od. 17.307; κ. τὸ σῶμα met een mooi lichaam Xen. Mem. 2.6.30; met inf.:; κ. εἰσοράασθαι mooi om te zien Od. 10.396; Att. bij persoonsnamen als teken van genegenheid:. Ἀθηναῖοι καλοί Atheners zijn top Aristoph. Ach. 144; Ἰσοκράτης ὁ κ. die lieve Isocrates Plat. Phaedr. 278e. van kwaliteit / functioneel mooi, goed:; καλὸς λιμήν een mooie haven Od. 6.263; κ. ἀργύριον echt zilver Xen. Mem. 3.1.9; κ. γῆ goede aarde NT Luc. 8.15; met prep.:; ( τὸ σῶμα ) καλὸν τὸ μὲν πρός δρόμον, το δὲ πρὸς πάλην het lichaam is soms geschikt om hard te lopen, soms om te worstelen Plat. HpMa 295c; καλὸν... ἐς στρατίαν een voordeel voor het leger Xen. 3.3.6; met inf.: οὗτος ὁ λόφος... κάλλιστος τρέχειν die heuvel is heel geschikt om er te lopen Xen. An. 4.8.26; ἰέναι... πάνυ καλὰ ἡμῖν τὰ ἰερὰ ἦν de offers waren heel gunstig voor ons om te gaan Xen. An. 2.2.3. moreel mooi, eervol, goed:; κλέος κάλλιον een mooiere roem Od. 18.255; n. καλόν met inf..;: οὐ... καλὸν ἀτέμβειν... ξείνους het is niet fraai gasten tekort te doen Od. 20.294; καλόν μοι... θανεῖν het is eervol voor mij om te sterven Soph. Ant. 72; οὐ ταὐτὸν ἡγῇ... καλόν τε καὶ ἀγαθὸν καὶ κακὸν καὶ αἰσχρόν; is volgens jou mooi en goed niet hetzelfde, net als slecht en lelijk? Plat. Grg. 474d; iron. fraai:; γέρας καλόν een fraai voorrecht Aeschl. Eum. 209; καλὸς γὰρ οὑμὸς βίοτος ὥστε θαυμάσαι mijn leven is verbazingwekkend fraai Soph. El. 393; christ. (geestelijk) mooi, goed, deugdzaam:. καλὰ ἔργα goede daden NT Mt. 5.16; ὁ ποιμὴν ὁ καλός de goede herder (Christus) NT Io. 10.11; καλὴ ὁμολογία goede belijdenis NT 1 Tim. 6.12. sociaal edel, van hoge afkomst; vaak met ἀγαθός, zie καλοκἀγαθός. subst. τὸ καλόν het schone, schoonheid:; Ἔρως δ ’ ἐστιν ἔρως περὶ το καλόν Eros is liefde voor het schone Plat. Smp. 204b; in morele zin fatsoen, deugd:. πάλαι δὲ τὰ καλὰ ἀνθρώποισι ἐξεύρηται lang geleden zijn de goede zeden door mensen uitgevonden Hdt. 1.8.4; τὸ καλὸν ποιοῦντες μὴ ἐγκακῶμεν laten we niet moe worden het goede te doen NT Gal. 6.9. adv. acc. n. καλόν en plur. καλά mooi, op fraaie wijze:. καλὸν ἀείδειν mooi zingen Od. 1.155; οὐ μὲν καλὰ χόλον τόνδ ’ ἔνθεο θυμῷ het is niet fraai dat je deze wrok hebt opgevat Il. 6.326; εἰς καλόν op een geschikt moment Soph. OT 78; νῦν γὰρ ἐν καλῷ φρονεῖν nu hebben we de kans om goed na te denken Soph. El. 384; ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ μάχη ἔσεσθαι het leek dat het gevecht onder goede omstandigheden zou plaatsvinden Thuc. 5.59.4; ποῦ καθίζωμ ’ ἐν καλῷ waar vind ik een goede plaats om te zitten? Aristoph. Th. 292. adv. καλῶς; comp. κάλλιον en καλλιόνως; superl. κάλλιστα goed, eervol, juist:; καλῶς ζῆν ἢ καλῶς τεθνηκέναι τὸν εὐγενὴ χρή eervol leven of eervol sterven past een edel man Soph. Ai. 479; οὐ κ. ταρβεῖς uw vrees is ongepast Soph. Tr. 457; καλῶς τε καὶ εὖ goed en degelijk Plat. Prot. 319e; καλῶς ποιεῖν goed doen NT Mt. 12.12; κ. ποιεῖν, met nom. en ptc.:;: κ. ἐποίησας παραγενόμενος je hebt er goed aan gedaan te komen NT Act. Ap. 10.33; iron.: fraai:. καλῶς ἐρήμης γ ’ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος je zou het prachtig doen als alleenheerser over een verlaten land Soph. Ant. 739; καλῶς γ ’ ἄν οὖν δέξαιντό μ ’ οἴκοις ze zouden mij zeker hartelijk ontvangen in hun huis! Eur. Med. 504. geslaagd, succesvol, gunstig:; καλῶς πράσσειν succes hebben Aeschl. PV 979; καλῶς δ ’ ἔχει τὰ πλεῖστα het meeste is een succes Aeschl. Sept. 799; κ. ἔχει σοι het staat voor je klaar Aristoph. Ach. 946; ἐπειδὴ δὲ καλῶς εἶχεν αὐτῷ toen hij voldaan was Lys. 1.39; κ. ἔχει met inf..;: οὔτε τοῖς θεοις ἔφη καλῶς ἔχειν, εἰ... het zou de goden ook niet goed staan, zei hij, als... Xen. Mem. 1.3.3; met gen.: καλῶς παράπλου κεῖται het ligt gunstig om er langs te varen Thuc. 1.36.2. zeker, volkomen, helemaal:. καλῶς ἔξοιδα ik weet het zeker Soph. OC 269; καλῶς εἶ δῆλος οὐ εἰδώς het is volkomen duidelijk dat je onwetend bent Soph. OT 1008; κάλλιον εἰδέναι beter weten Plat. HpMa 300d. terecht, gelukkig:; καλῶς... ποιῶν ἀπόλλυται terecht is hij geruïneerd Aristoph. Pl. 863; gecombineerd met adj. καλός:. ὅπως τὸ κανοῦν καλὴ καλῶς οἴσεις zorg dat je de mand heel voorzichtig draagt Aristoph. Ach. 253. in antwoorden, instemmend: oké!, prima!; καλῶς, ἔχ ’ αὔτ ’ oké, pak hem Aristoph. Ran. 532; als beleefde weigering: nee, dank u:; ἐπίθες λιβανωτόν.— καλῶς, ἕτεροι γάρ εἰσιν leg er wierook op. — nee, bedankt, er zijn namelijk andere (goden) Aristoph. Ran. 888; πάνυ καλῶς nee, dank je wel Aristoph. Ran. 512; superl.: ἔχει κάλλιστα nee, het gaat best zo Theocr. 15.3.

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[beautiful]], [[noble]], [[good]] (Il.); on the meaning Smothers Traditio 5 (1947) 1-57, also Kretschmer Glotta 22, 261.<br />Other forms: Primary comp. [[καλλίων]] (Alc. ntr. [[κάλιον]] [s. below], El. [[καλιτερος]] [graphic?], rarely [[καλώτερος]], [[καλλιώτερος]]), [[κάλλιστος]]; Dor. adv. (Alcm. 98) [[καλλά]]; cf. Wackernagel Unt. 87f.<br />Dialectal forms: ep. Ion. [[καλός]], Boeot. [[καλϜος]]<br />Compounds: As 1. member rare (for <b class="b3">καλλι-</b>, <b class="b3">εὑ-</b>), e. g. <b class="b3">καλό-φυλλος</b> [[with beautiful leaves]] (Thphr.; after <b class="b3">μακρό-</b>, <b class="b3">λειό-φυλλος</b> etc.); as 2. member e. g. <b class="b3">ἀπειρό-καλος</b> [[not knowing what is beautiful]] (Pl.; from <b class="b3">τὸ καλόν</b>). Note esp. [[καλοκἀγαθία]] (orators, X.), univerbating abstract of <b class="b3">καλὸς κ(αὶ</b>) [[ἀγαθός]] (IA.; see Berlage Mnemos. 60, 20ff.)<br />Derivatives: [[καλότης]] [[beauty]] (Chrysipp. Stoic. 3, 60). - With geminate: 1. [[κάλλος]] n. [[beauty]] (Il.), as 2. member e. g. in <b class="b3">περι-καλλής</b> [[very beautiful]] (Il., bahuvrihi); from there [[κάλλιμος]] [[beautiful]] (Od., h. Hom.; after [[κύδιμος]], s. Arbenz Die Adj. auf <b class="b3">-ιμος</b> 10ff.), [[καλλύνω]] [[give beauty]], [[make beautiful]], [[sweep]] (S., Pl., Arist.) with [[καλλυντής]] [[sweeper]] (pap. IIa), [[κάλλυντρον]] [[broom]], also name of a shrub (Arist.), [[κάλλυνθρον]] [[duster]] (LXX, pap.), [[καλλυντήρια]] n. pl. name of a purification feast (Phot., EM), [[καλλύσματα]] pl. [[dust]] (Keos). Fom [[κάλλος]] further [[καλλονή]] <b class="b2">id.</b> (cf. [[ἡδονή]]), [[καλλοσύνη]] <b class="b2">id.</b> (E.). - 2. compar. [[καλλίων]], [[κάλλιστος]] (Il.); from there [[καλλιόομαι]] [[be made more beautiful]] (LXX), [[καλλιστεύω]], <b class="b3">-ομαι</b> [[be the most beautiful]] (Ion.) with [[καλλιστεῖον]], [[καλλίστευμα]] <b class="b2">sacrifice of the most beautiful, price of beauty, price of honour</b> (S., E., inscr.). - 3. <b class="b3">καλλι-</b> as 1. member (Il.); e. g. <b class="b3">καλλι-γύναικ-α</b>, <b class="b3">-ος</b>, <b class="b3">-ι</b> [[with beutiful women]] (cf. Sommer Nominalkomp. 62), also in PN, from where short names like [[Καλλίας]] etc.<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: From Att. [[καλός]] and Ion. [[καλός]], both from [[καλϜός]] (see Sommer Nominalkomp. 59 n. 3), deviate the noun [[κάλλος]], the compar. forms [[καλλίων]], [[κάλλιστος]] and the 1. member <b class="b3">καλλι-</b> through the gemination. An explanation is still wanting. The for [[κάλλος]] (and [[καλλίων]], [[κάλλιστος]], cf. Benveniste Origines 84; analogical <b class="b3">καλλι-</b> ?) proposed basis <b class="b3">*κάλ-νος</b> or <b class="b3">*κάλ-ι̯ος</b> (hardly to Skt. <b class="b2">kalya-</b>, s. below) do not inspire confidence, as [[κάλλος]] seems a Greek innovation; cf. Chantraine Formation 416f. The assumpion of an expressive gemination (Chantraine) is possible, but is only an emergency solution. For <b class="b3">καλλι-</b> too there is no good explanation. Beside <b class="b3">καλ-Ϝός</b> with old <b class="b2">u̯o-</b>suffix one would expect as 1. member <b class="b3">καλι-</b> (retained in [[κάλιον]] [Alc.]?), which Wackernagel KZ 61, 191ff. (= Kl. Schr. 1, 352ff.) finds back in Skt. <b class="b2">kaly-ā́ṇa-</b> [[beautiful]] (prop. <b class="b2">with beautiful arms, λευκώλενος</b>?; cf. on [[ὠλένη]]); rejected by Mayrhofer Wb. s. <b class="b2">kalyaḥ</b>1). After Schwyzer 447 n. 6 <b class="b3">καλλ-</b> would come from antevocalic <b class="b3">*καλ</b>ι̯-, from where <b class="b3">καλλι-</b> and as backformation [[κάλλος]] etc. Diff. Risch par. 62a : <b class="b3">-λλ-</b> from a comparative <b class="b3">*κάλλων</b> < <b class="b3">*καλι̯ων</b>, from where [[κάλλιστος]] etc.? Similarly Seiler Steigerungsformen 68ff.: a comp. ntr. <b class="b3">*κάλλον</b> < <b class="b3">*κάλι̯ον</b> was considered as positive and resulted in [[κάλλιον]], [[καλλίων]] (from where [[κάλλιστος]] etc.). - The only non-Greek comparison is Skt. <b class="b2">kalyā́ṇa-</b>, with ep. class. <b class="b2">kalya-</b> [[robust]], [[prepared]]. The Germanic words, ONo. <b class="b2">hǫldr</b> and OHG [[helid]] [[warrior]], [[Held]] must be kept separated.