ῥαδινός: Difference between revisions

|Definition=ή, όν, Aeol. βράδῐνος [ᾰ], α, ον, poet. Adj. <span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> [[slender]], [[taper]], ἱμάσθλη <span class="bibl">Il.23.583</span>; ἄκοντες <span class="bibl">Stesich.53</span>; κίονες Ibyc.58; of plants, ὄρπαξ Sapph.104; φοῖνιξ <span class="bibl">Thgn.6</span>; κυπάρισσοι <span class="bibl">Theoc.11.45</span>, <span class="bibl">27.46</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of the limbs or body, [[taper]], [[slim]], [[slender]], πόδες <span class="bibl"><span class="title">h.Cer.</span>183</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>195</span>; χεῖρες <span class="bibl">Thgn.1002</span>, cf. <span class="title">Ath.Mitt.</span>17.272 (Athens, ii A.D.); μηροί <span class="bibl">Anacr. 66</span>; πῶλοι <span class="bibl">Id.165</span> (unless in signf. <span class="bibl">3</span>); βραδίναν Ἀφροδίταν Sapph.90; παῖς <span class="bibl">Theoc.10.24</span>; σώματα <span class="bibl">X.<span class="title">Lac.</span>2.5</span>; ῥ. τῷ μήκει τοῦ σώματος Plu.2.723d; of the neck, <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>1.8</span>; τράχηλος <span class="title">AP</span>5.131 (Phld.); [[πτέρυγες]] (of a cicada) ib.<span class="bibl">7.200</span> (Nic.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> generally, [[soft]], [[tender]], <b class="b3">ῥαδινῇ τῇ κόμῃ</b>, of ivy, <span class="bibl">Ach.Tat.1.15</span>; δέρμα προβάτου ὡς ὅτι ῥαδινώτατον <span class="bibl">Id.3.21</span>: metaph., [[tender]] or [[mobile]], ὄσσε <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>401</span> (lyr.); and the Gramm. (Sch.A. l.c.) give [[εὐκίνητος]] among other interpretations.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0831.png Seite 831]] äol. [[βραδινός]], schwank, schlank; [[ἱμάσθλη]], die schwanke Gerte od. Peitsche, Il. 23, 583 (nach Apoll. L. H. παρὰ τὸ ῥᾳδίως δονεῖσθαι, s. unten); πόδες, flinke, leicht bewegliche Füße, h. Cer. 183 Hes. Th. 195, die B. A. 6, 26 erkl. werden ὀρθοὶ καὶ ἁπαλοί, ἢ εὖ πεφυκότες, zu allgemein; χεῖρες, seine, flinke od. zierliche Hände, Theogn. 6. Nach Schol. Ap. Rh. 3, 106 brauchte es Anacr. ἐπὶ τάχους, ῥαδινοὶ πῶλοι, Ibyc. ἐπὶ τῶν τὸν οὐρανὸν βασταζόντων κιόνων ἀντὶ τοῦ εὐμεγέθεις, schlanke Säulen, u. Stesichor. ἐπὶ τοῦ εὐτόνου, ἄκοντας ῥαδινούς; die VLL. erkl. [[λεπτός]], [[ἰσχνός]]; Aesch. ῥαδινὸν λειβομένα [[ῥέος]], Prom. 399, von Thränen; übh. schlank, aufgeschossen, dünn, zart, vom menschlichen Körper u. einzelnen Theilen desselben, wie von Pflanzen; [[παῖς]], Theocr. 10, 24; κυπάρισσοι, 11, 45; [[ῥίζα]], Nic. Ther. 545; so Xen. τροφὴ σώματα ῥαδινὰ ποιοῦσα, Lac. 2, 6, im Ggstz von διαπλατύνουσα; u. Plut. ῥαδινὸν τῷ μήκει τοῦ σώματος, Symp. 8, 4, 1. Bes. von der Aphrodite u. von Mädchen, Agath. 14. 15. 20 (V, 218. 220. 282), u. öfter in der Anth., wo auch Dionysos so heißt, Hymn. (IX, 524, 14); auch mit tadelndem Nebenbegriffe des Weichlichen, Schwächlichen. – [Die Ableitung von [[ῥᾴδιος]] hat wegen der Kürze des α große Bedenklichkeiten, weshalb man an [[κραδαίνω]] u. ä., auch [[βράζω]], [[βράσσω]] gedacht hat, so daß schwanken, bewegen die Grundbedeutung wäre.]

|lstext='''ῥᾰδινός''': -ή, -όν, Αἰολ. [[βραδινός]], ή όν· - ποιητ. ἐπίθ., λεπτὸς καὶ [[ἐπιμήκης]], ἰμάσθλη Ἰλ. Ψ. 583· ῥαδινοὺς ἄκοντας Στησίχ. 50· κίονες Ἴβυκος 52· ἐπὶ φυτῶν, [[ὄρπαξ]] Σαπφὼ 105· φοίνιξ Θέογν. 6· κυπάρισσοι Θεόκρ. 11. 45., 27. 45. 2) ἐπὶ τοῦ σχήματος νεανικῶν μελῶν καὶ νεανικοῦ σώματος, [[λεπτοφυής]], «λεπτοκαμωμένος», [[λεπτός]], [[ἁπαλός]], πόδες Ὁμ. Ὕμν. εἰς Δήμ. 183, Ἡσ. Θεογ. 195· χεῖρες Θέογν. 1002· μηροί Ἀνακρ. 65· πῶλοι ὁ αὐτ. 104, [[ἔνθα]] ἴδε Bgk.· βραδινὰν Ἀφροδίταν Σαπφὼ 91, πρβλ. Θεόκρ. 10. 24· σώματα Ξεν. Λακ. 2, 6· ῥαδινὸς τῷ μήκει τοῦ σώματος Πλούτ. 2. 723D· [[συχν]]. ἐν τῇ Ἀνθ. 3) [[καθόλου]], [[λεπτός]], [[ἁπαλός]], ἢ [[εὐκίνητος]], [[ὄσσε]] Αἰσχύλ. Πρ. 400· καὶ οἱ γραμματ. μεταξὺ τῶν λοιπῶν ἑρμηνειῶν ἔχουσι καὶ τὴν ἑρμηνείαν [[εὐκίνητος]]. (Ἐκ τῆς √ΡΑΔ ἢ ΒΡΑΔ· πρβλ. ῥοδάνη, ῥαδάνη, ῥοδανός καὶ ῥαδαλός, ὀρόδαμνος, ῥάδαμνος, ῥάδιξ, [[ῥίζα]], [[ἴσως]] δὲ καὶ ῥόδον (Αἰολ. [[βρόδον]])· [[ὥστε]] ἡ πρώτη [[ἔννοια]] θὰ ἦτο [[εὔκαμπτος]], [[εὐλύγιστος]], «λυγερός». - Καθ’ Ἡσύχ.: «ῥαδινόν· λεπτόν, ἰσχνόν, εὐκίνητον, ἁπαλόν, εὐδιάσειστον», πρβλ. «ῥαδές· τὸ [[ἀμφοτέρωσε]] ἐγκεκλιμένον» παρὰ τῷ αὐτῷ.

|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> souple, flexible;<br /><b>II. 1</b> agile, rapide;<br /><b>2</b> svelte, élancé;<br /><b>3</b> tendre, délicat.<br />'''Étymologie:''' R. Ϝραδ <i>ou</i> Ῥαδ, être souple, flexible.

|mltxt=-ή, -ό / [[ῥαδινός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, και ραϊδινός, -ή, -ό, Ν, και [[ῥοδανός]] και [[ῥαδαλός]] και [[ραδανός]], -ή, -όν και αιολ. τ. [[βραδινός]], -ίνα, -ον, Α<br />(για [[μέλη]] του σώματος και για πρόσ.)<br /><b>1.</b> [[λεπτοκαμωμένος]], [[βεργολυγερός]] (α. «ραϊδινή [[παρθένα]] τους προσμένει», Γρυπ.<br />β. «στεφανώματα δ' [[εἴσω]] εὐειδὴς ῥαδιναῑς χερσὶ [[Λάκαινα]] [[κόρη]]», <b>Θεόγν.</b>)<br /><b>2.</b> [[ευλύγιστος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[λεπτός]] και [[επιμήκης]] («ἱμάσθλην χερσὶν ἔχων ῥαδινήν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> (για κίονα) [[ευμεγέθης]]<br /><b>3.</b> [[απαλός]], [[τρυφερός]]<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> [[ευκίνητος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Ο τ. <i>ῥαδ</i>-<i>ινός</i> / <i>βράδ</i>-<i>ινος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>πυκ</i>-<i>ινός</i>) εμφανίζει τους παράλληλους τ. <i>ῥαδ</i>-<i>ανός</i> (<b>πρβλ.</b> <i>πιθ</i>-<i>ανός</i>) και <i>ῥαδ</i>-<i>αλός</i> (<b>πρβλ.</b> <i>τροφ</i>-<i>αλός</i>) και [[επίσης]] με φωνηεντισμό -<i>ο</i>- τον τ. [[ῥοδανός]] (<b>πρβλ.</b> [[ῥοδάνη]], [[ῥοδανίζω]]). Με τους προηγούμενους τ. συνδέονται πιθ. και οι τ: «<i>ῥαδές τὸ [[ἀμφοτέρως]] ἐγκεκλιμένον</i> (αμφίβολης μορφής και σημ.) και το ομηρικό <i>περι</i>-<i>ρρηδής</i> «αυτός που γλιστράει, που πέφτει» το οποίο θα προϋπέθετε αμάρτυρο ουδ. <i>ῥῆδος</i>. Από τα προηγούμενα γίνεται φανερό ότι οι τ. παρουσιάζουν δυσερμήνευτη [[εναλλαγή]] φωνηεντισμού <i>α</i>/<i>ο</i>/<i>η</i>. Αμφίβολη, [[τέλος]], θεωρείται η [[σύνδεση]] τών τ. τόσο με την ΙΕ [[ρίζα]] <i>wer</i>- «[[στρίβω]], [[λυγίζω]]» όσο και με τη λ. [[ῥάδαμνος]] «[[βλαστός]]»].

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[taper]], [[bendable]], [[slender]] (ep. Ψ 583; Treu Von Homer zur Lyrik 171 etc.).<br />Other forms: [[βράδινος]] (Sapph.). Beside it [[ῥοδανός]] adjunct of [[δονακεύς]] (Σ 576; vv.ll. [[ῥαδινός]], [[ῥαδαλός]]); to which <b class="b3">ῥοδάν-η</b> f. [[weft thread]] (Batr. a.o.) with <b class="b3">-ίζω</b> (sch. a.o.), <b class="b3">-ιστήριον</b> (gloss.); also [[ῥαδανός]], <b class="b3">-η</b>, <b class="b3">-ίζω</b> (II.), <b class="b3">-ᾶται πλανᾶται</b> H., <b class="b3">βραδανίζει ῥιπίζει</b>, [[τινάσσει]] H.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Formations like <b class="b3">πυκ-ινός</b>, <b class="b3">πιθ-ανός</b> a.o. (Chantraine Form. 197f., 201) from unknown basis (<b class="b3">*ῥαδεῖν</b>, <b class="b3">*ῥάδος</b>, <b class="b3">*ῥόδος</b>?). Since Düntzer KZ 13, 6 f. connected with the semant. sightly unclear <b class="b3">περι-ρρηδής</b> (s.v.); to this (Lobeck Paralip. 156) also <b class="b3">ῥαδές τὸ ἀμφοτέρως ἐγκεκλιμένον</b> H. It may also be connected with [[ῥάδαμνος]] (s.v.), with Düntzer (so to be separated from [[ῥάδιξ]]?). Further perh. also the Arc. PN [[Ϝράδων]]. Unclear <b class="b3">ῥαδανῶροι οἱ τῶν λαχάνων κηπουροί</b> H. (rejected by Bechtel Dial. 2,420; to be rejected v. Blumenthal Hesychst. 11). Improbable on [[ῥαδινός]] : [[ῥαδανός]] Güntert Reimwortbildungen 129. -- From other languages have been adduced: Skt. <b class="b2">ávradanta</b> 3. pl. ipf. approx. <b class="b2">loosened, made themselves loose (stagger?)</b> [[ἅπ]]. [[λεγ]]. (RV2,24,3); Germ., Goth. [[wraton]] [[πορεύεσθαι]], [[διοδεύειν]]', OWNo. [[rata]] <b class="b2">id.</b>; also Lith. <b class="b2">randù</b>, <b class="b2">ràsti</b> [[find]] (s. Fraenkel s.v.); all hypothetic. Details in Bechtel Lex. s. [[περιρρηδής]]; older discussion by Curtius 352. -- (Hardly further to <b class="b2">u̯er-</b> [[turn]], [[bow]] WP. 1, 273f., Pok. 1153.) -- The variation <b class="b2">*u̯rad-</b>\/<b class="b2">u̯rod-</b> shows that it is a Pre-Greek word.

|ftr='''ῥαδινός''': {rhadinós}<br />'''Forms''': [[βράδινος]] (Sapph.)<br />'''Meaning''': [[schwank]], [[biegsam]], [[schlank]] (ep. poet. seit Ψ 583; Treu Von Homer zur Lyrik 171 usw.).<br />'''Derivative''': Daneben [[ῥοδανός]] Beiw. von [[δονακεύς]] (Σ 576; vv.ll. [[ῥαδινός]], [[ῥαδαλός]]). wozu [[ῥοδάνη]] f. [[Einschlagfaden]] (Batr. u.a.) mit -ίζω (Sch. u.a.), -ιστήριον (Gloss.); auch [[ῥαδανός]], -η, -ίζω (II.), -ᾶται· πλανᾶται H., βραδανίζει· ῥιπίζει, τινάσσει H.<br />'''Etymology''' : Bildungen wie [[πυκινός]], [[πιθανός]] u.a. (Chantraine Form. 197f., 201) von unbek. Grundwort (*ῥαδεῖν, *ῥάδος, *ῥόδος?). Seit Düntzer KZ 13, 6 f. ansprechend mit dem semantisch etwas unklaren [[περιρρηδής]] (s.d.) verbunden; dazu (Lobeck Paralip. 156) noch ῥαδές· τὸ [[ἀμφοτέρως]] ἐγκεκλιμένον H. Auch für [[ῥάδαμνος]] (s.d.) kommt diese Anknüpfung (mit Düntzer) in Betracht (somit von [[ῥάδιξ]] zu trennen?). Dazu noch der ark. PN ϝράδων. Unklar [[ῥαδανῶροι]]· οἱ [[τῶν]] λαχάνων κηπουροίH. (von Bechtel Dial. 2,420 verworfen; abzulehnen v. Blumenthal Hesychst. 11). Unwahrscheinlich über [[ῥαδινός]] : [[ῥαδανός]] Güntert Reimwortbildungen 129. — Aus anderen Sprachen sind herangezogen: aind. ''ávradanta'' 3. pl. Ipf. etwa ‘lösten, lockerten sich (schwankten?)’ ἅπ. λεγ. (RV2,24,3); germ., got. ''wraton'' ’πορεύεσθαι, διοδεύειν’, awno. ''rata'' ib.; auch lit. ''randù'', ''ràsti'' [[finden]] (s. Fraenkel s.v.); alles hypothetisch. Einzelheiten bei Bechtel Lex. s. [[περιρρηδής]]; ältere Diskussion bei Curtius 352. — Zum weiteren schematischen Anschluß an ''u̯er''- [[drehen]], [[bieben]] WP. 1, 273f., Pok. 1153.<br />'''Page''' 2,638