βότρυς: Difference between revisions

|Definition=υος, ὁ (heterocl. pl. [[βότρυα]], [[τά]], <span class="bibl">Euph.149</span>), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[bunch of grapes]], μέλανες δ' ἀνὰ βότρυες ἦσαν <span class="bibl">Il.18.562</span>, etc.: pl., [[grapes]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Vict.</span>2.55</span>: prov., βότρυς πρὸς βότρυν πεπαίνεται <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>7.225b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = sq. ''1'', βότρυς κόμης <span class="title">AP</span> 5.286 (Agath.), cf. <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>1.528</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b2">clustered ear-ring</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>320.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> = [[ἀμβροσία]] and [[ἀρτεμισία]], Dsc.3.114. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[oak of Jerusalem]], [[Chenopodium Botrys]], ib.115. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[the Pleiades]], Sch.<span class="bibl">Il.18.486</span>.</span>

{{ls

|lstext='''βότρυς''': -υος, ὁ, [[σταφυλή]], μέλανες δ’ ἀνὰ βότρυες ἦσαν Ἰλ. Σ. 562· οὕτω παρ’ Ἀττ. 2) = βότρυχος, [[βότρυς]] χαίτης Ἀνθ. II. 5. 287, Νόνν. Δ. 1. 528, κτλ. 3) [[ἐνώτιον]] (ἴδε [[βοτρύδιον]] ΙΙ), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 309. 10. ΙΙ. [[εἶδος]] βοτάνης ἥτις καλεῖται καὶ [[ἀρτεμισία]], Διοσκ. 3. 130. (Ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης καὶ τὸ βόστρυχος, ὡς δεικνύει ὁ [[τύπος]] βότρυχος).

{{bailly

|btext=υος (ὁ) :<br />grappe de raisin.<br />'''Étymologie:''' DELG pas d’étym., pê emprunt médit., comme la plupart du <i>voc.</i> du vin et de la vigne.

|astxt=[[βότρυς]], -οῦ, ὁ, [in LXX for אֶשְׁכֹּל;] <br />a [[cluster]] of grapes: Re 14:18 (cf. στραφυλή) .†

|txtha=βότρυος, ὁ, a [[bunch]] or [[cluster]] of grapes: Buttmann, 14 (13)). ([[Homer]] [[down]].)

|mltxt=[[βότρυς]], ο (Α)<br /><b>1.</b> [[σταφύλι]], [[τσαμπί]]<br /><b>2.</b> [[βόστρυχος]], [[μπούκλα]]<br /><b>3.</b> [[σκουλαρίκι]] σε [[σχήμα]] σταφυλιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[βότρυς]] όπως και άλλες λέξεις που σχετίζονται με την [[καλλιέργεια]] του αμπελιού (<b>[[πρβλ]].</b> [[οίνος]], [[άμπελος]] <b>κ.ά.</b>) [[είναι]] άγνωστης ετυμολογίας. Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ. μεσογειακής προελεύσεως.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βοτρύδι]] (<i>ον</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[βοτρυδόν]], [[βοτρυηρός]], [[βοτρύιος]], [[βοτρυόεις]], [[βοτρυούμαι]], [[βοτρυώδης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[βοτρυφόρος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[βοτρυηφόρος]], [[βοτρυόδωρος]], [[βοτρυοειδής]], [[βοτρυόκοσμος]], [[βοτρυόπαις]], [[βοτρυοστέφανος]], [[βοτρυοχαίτης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[βοτρυομήτωρ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[βοτρυανθής]], [[βοτρυοστεφής]]. (Β΄ συνθετικό) [[αγλαόβοτρυς]], <i>ελίβοτρυς</i>, [[εύβοτρυς]], [[καλλίβοτρυς]], [[μικρόβοτρυς]], [[ποικιλόβοτρυς]], [[πολύβοτρυς]], [[φερέβοτρυς]], [[φιλόβοτρυς]].

{{elru

|elrutext='''βότρυς:''' υος ὁ<br /><b class="num">1)</b> виноградная кисть, гроздь, виноград Hom., Arph., Plat., Arst., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> волнистая прядь, локон ([[κόμης]] Anth.);<br /><b class="num">3)</b> ушная подвеска, серьга Arph.

|etymtx=-υος<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[bunch of grapes]] (Il.).<br />Other forms: acc. also [[βότρυα]] (Euph.), LSJSupp.<br />Derivatives: [[βοτρυηρός]] [[of the grape kind]] (Thphr., cf. [[οἰνηρός]] Chantr. Form. 233). - [[βοτρυΐτης]], <b class="b3">-ῖτις</b> ([[λίθος]]) kind of pearl [[Kalamine]] (Dsc., vgl. Redard Noms grecs en <b class="b3">-της</b> 53). - Adv. [[βοτρυδόν]] (Il.). - Isolated <b class="b3">βοτρυμός τρυγητός</b> H., as if from <b class="b3">*βοτρύω</b>; s. Schwyzer 492. - After [[βόστρυχος]] arose [[βότρυχος]] [[lock of hair]] (Pherecr.; prob. E. Or. 1267) and [[βοστρύχιον]] [[vine-tendril]] and [[βοστριχίτης]], s. [[βόστρυχος]].<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Like [[ἄμπελος]] prob. Pre-Greek. Hardly Semitic (Hebr. <b class="b2">boṣer</b> [[uvae immaturae acerbae]]) with Semerényi, Gnomon 43 (1971) 661. Fur. 302 considers original identity with [[βόστρυχος]], with [[στ]]\/[[τ]]; very doubtful.

|elnltext=[[βότρυς]] -υος, ὁ druiventros.

|ftr='''βότρυς''': -υος<br />{bótrus}<br />'''Forms''': pl. auch βότρυα (Euph.),<br />'''Grammar''': m.,<br />'''Meaning''': [[reife Traube]], [[Weintraube]], auch übertragen von traubenähnlichen Gegenständen (seit Il.).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen, vorwiegend spät: [[βότρυον]] [[Beertraube]], auch als Pflanzenname = [[θλάσπι]] (Thphr., Ps.-Dsk.); Deminutivum [[βοτρύδιον]] (Alex. u. a.). Adjektiva: [[βοτρυόεις]] [[traubenreich]] (Ion. Eleg., A. R. usw.; poetische Bildung, s. Schwyzer 526f., Chantraine Formation 270ff.), [[βοτρυώδης]] [[traubenartig]] (E., Thphr.) und die vereinzelt belegten [[βοτρυηρός]] [[vom Traubengeschlecht]] (Thphr., vgl. [[οἰνηρός]] usw. Chantraine 233), [[βοτρύϊος]] ib. (''AP''), βοτρυωτός [[mit Trauben geschmückt]] (Delos II^a, vgl. [[καρυωτός]] usw. Chantraine 305, Schwyzer 503). — [[βοτρυΐτης]], -ῖτις ([[λίθος]]) Perlenart, [[Kalamine]] (Dsk., Gal., Plin. usw., vgl. Redard Les noms grecs en -της 53). — Adv. [[βοτρυδόν]] (seit Il.). — Nomen agentis: [[βοτρεύς]] [[Winzer]] (Pap., vgl. [[δρεπτεύς]] ib., [[ἀμοργεύς]] [von [[ἀμόργη]] u. a., Boßhardt Die Nomina auf -ευς 81ff.). — Denominativum: [[βοτρυόομαι]] [[Trauben bilden]] (Thphr.). — Isoliertes Nomen actionis: [[βοτρυμός]]· [[τρυγητός]] H., wie von *βοτρύω; vgl. Schwyzer 492. — Durch Kreuzung von [[βόστρυχος]] und [[βότρυς]] entstanden [[βότρυχος]] [[Haarlocke]] und [[βοστρύχιον]] [[Weinrebe]], s. [[βόστρυχος]] und Güntert Reimwortbildungen 148.<br />'''Etymology''' : Begrifflich gehört [[βότρυς]] zu [[ἄμπελος]], [[οἶνος]] usw., was zweifellos für fremde Herkunft spricht (Meillet MSL 15, 163). Unbefriedigende idg. Etymologien (Fick, H. Petersson) bei Bq und WP. 1, 671; 2, 109; s. noch W.-Hofmann s. ''botulus''.<br />'''Page''' 1,255