ἐλαφρός: Difference between revisions

|Definition=ά, όν, and in <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.20</span> ός, όν: (v. [[ἐλαχύς]]);—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[light in weight]], <b class="b3">τόν οἱ ἐ. ἔθηκε</b> (sc. [[λᾶαν]]) <span class="bibl">Il.12.450</span>; ξύλου ἐλαφρότερα <span class="bibl">Hdt.3.23</span>; πῦρ <span class="bibl">Parm.8.57</span>; opp. [[βαρύς]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>63c</span>, etc.; in Epitaphs, [[γαῖαν ἔχοις ἐλαφράν]] = [[may the earth rest lightly on you]], [[may the ground be light to you]], [[may the earth be light to you]], Latin: [[sit tibi terra levis]], Epigr.Gr.195 (Vaxos), cf. <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span> 315</span>. Adv., τά (sc. [[δένδρεα]]) οἱ πλώοιεν [[ἐλαφρῶς]] <span class="bibl">Od.5.240</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[light to bear]], [[easy]], καί κεν ἐλαφρότερος πόλεμος Τρώεσσι γένοιτο <span class="bibl">Il.22.287</span>; συμφ ορὰν ἐλαφροτέραν καταστῆσαι <span class="bibl">Antipho 3.3.12</span>; πόνος -ότερος ἑαυτοῦ συνηθείῃ γίνεται <span class="bibl">Democr.241</span>: later, Comp. ἐλαφρώτερον ἄλγος <span class="bibl">Max.173</span>; <b class="b3">ἐλαφρόν [ἐστι</b>] 'tis [[light]], [[easy]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>7.77</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>265</span>, etc.; [[easy to understand]], [προβλήματα] ἐ. καὶ πιθανά Plu.2.133e, cf. <span class="bibl">D.Chr. 18.11</span>; <b class="b3">ἐν ἐλαφρῷ ποιήσασθαί τι</b> to make [[light]] of a thing, <span class="bibl">Hdt.3.154</span>; οὐκ ἐν ἐ. ποιεῖσθαι <span class="bibl">Id.1.118</span>; <b class="b3">οὐκ ἐν ἐ</b>. no [[light matter]], <span class="bibl">Theoc.22.212</span>. Adv. [[ἐλαφρῶς]], φέρειν ζυγόν to [[bear]] it [[lightly]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.93</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[light of digestion]], Plu.2.137a. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[shallow]], διάπλους <span class="title">Peripl.M.Rubr.</span>55; [[δῖναι]] ib.40. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> Act., [[ease-giving]], B.<span class="title">Fr.</span>8, <span class="bibl">Theoc.2.92</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[light in moving]], [[nimble]], <b class="b3">γυῖα δ' ἔθηκεν ἐ</b>. <span class="bibl">Il.5.122</span>; ἦ μάλ' ἐ. ἀνήρ <span class="bibl">16.745</span>; ἐλαφρότατος ποσσί <span class="bibl">23.749</span>; <b class="b3">χεῖρες . . ἐπαΐσσονται ἐ</b>. ib.<span class="bibl">628</span>; κίρκος . . ἐλαφρότατος πετεηνῶν <span class="bibl">22.139</span>, <span class="bibl">Od.13.87</span>; [ἵπποι] ἐλαφρότατοι θείειν <span class="bibl">3.370</span>; ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>125</span> (anap.); <b class="b3">ἐ. ποδί</b> ib.<span class="bibl">281</span> (anap.); γονάτων ἐλαφρὸν ὁρμάν <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.20</span>; ἐ. ποδῶν ἴχνι' ἀειράμεναι Call.Fr.anon.<span class="bibl">391</span>; <b class="b3">ἐλαφρὰ ἡλικία</b> the age of [[active]] youth, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>3.5.27</span>; [[ἐλαφροί]], [[οἱ]], [[light troops]], <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>4.2.27</span> (restricted to cavalry who fight at close quarters, Ascl.<span class="title">Tact.</span>1.3): metaph., <b class="b3">πόλιας θῆκεν ἐλαφροτέρας</b> made them [[easier in condition]], Epigr.Gr.905 (Gortyn). Adv. [[ἐλαφρῶς]] = [[nimbly]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>217</span>; ὀρχεῖσθαι πυρρίχην <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.1.12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph., <b class="b2">light-minded, unsteady, fickle</b>, <b class="b3">πᾶν πλῆθός ἐστιν ἐ</b>. <span class="bibl">Plb.6.56.11</span>; <b class="b3">ἐ. λύσσα</b> [[light-headed]] madness, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>851</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[gentle]], [[mild]], σφᾶς αὐτοὺς -οτάτους τοῖς συνοῦσι παρέχοντας <span class="bibl">Isoc.12.31</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ep.</span>360c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[small]], ποταμός <span class="bibl">Plb.16.17.7</span>; [[of small power]] or [[strength]], πόλεις <span class="bibl">Id.5.62.6</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[relieved]] of a burden, ψυχὴ ἐ. καὶ δι' αὑτῆς <span class="bibl">Plot.4.3.32</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">Ἐλαφρός· Ζεὺς ἐν Κρήτῃ</b>, Hsch.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0792.png Seite 792]] auch 2 Cndg., ἐλαφρὸς ὁρμά Pind. N. 5, 20, [[leicht]]; – 1) vom Gewicht; Il. 12, 450; Ggstz [[βαρύς]], Plat. Theaet. 63 c; Xen. Cyn. 6, 11 u. öfter. Dah. leicht zu ertragen, nicht lästig, ἐλαφρότερος γίγνεται [[πόλεμος]] Τρώεσσι, fällt minder schwer, Il. 22, 287; [[συμφορά]] Antiph. III γ E.; σοὶ ἐλαφρὸν τυγχάνει ἐόν Her. 7, 38; τὰ ἐλαφρότερα ταῖς γυναιξὶν δοτέον Plat. Rep. V, 457 a; οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ποιεῖσθαί τι, Etwas nicht leicht nehmen, sich darüber ängstigen, es übel nehmen, Her. 1, 118. 3, 154; adv. [[ἐλαφρῶς]], leichtlich, ohne Mühe, Oc. 5, 240; φέρειν Pind. P. 2, 93. Bei Xen. An. 3, 3, 6 sind ἐλαφροὶ καὶ εὔζωνοι verbunden; u. öfter so von Leichtbewaffneten, was in die Bdtg – 2) sich leicht bewegend, flink, [[schnell]] übergeht; ἵπποι ἐλαφρότατοι θέειν Od. 3, 370; [[ὅστις]] ἐλαφρότατος ποσσὶ κραιπνοῖσι πέλοιτο 13, 87; γυῖα δ' ἔθηκεν ἐλαφρά Il. 5, 122, leicht, rüstig; [[πούς]] Aesch. Prom. 279; πτερύγων ῥιπαί 125; καὶ ὑπόπτεροι Plat. Phaedr. 256 b; καὶ [[ποδώκης]] Plut. Fab. 7; ἐλαφρὰ [[ἡλικία]], das rüstige, zum Kriegsdienst fähige Alter, Xen. Mem. 3, 5, 27. – 3) gering, schwach; [[λύσσα]] Eur. Bacch. 831; von einem Flusse, Pol. 16, 17, 8; – sanft, mild; καὶ μετριώτατοι τοῖς συνοῦσι Isocr. 12, 31; καὶ [[εὐήθης]] Plat. Epist. XIII, 360 c; vgl. Theocr. 2, 124; – leichtsinnig, Pol. 6, 56, 11, wie B. A. 96 erkl. ὁ τὰς φρένας [[κοῦφος]].

|auten=-ότερος, -ότατος: [[light]] ([[moving]]), [[nimble]]; of the [[swift]] [[wind]], Il. 19.416; [[light]] (of [[weight]]), Il. 12.450; met., [[πόλεμος]], Il. 22.287.—Adv., [[ἐλαφρῶς]], [[lightly]], [[easily]], Od. 5.240.

|dgtxt=-ά, -όν<br /><br /><b class="num">• Grafía:</b> bárb. [[ἐλαπρός]] Ar.<i>Th</i>.1180<br /><b class="num">I</b> sin idea de mov. <br /><b class="num">1</b> [[ligero]], [[liviano]], [[de poco peso]] de cosas λᾶας <i>Il</i>.12.450, ὅσα ξύλου ἐστὶ ἐλαφρότερα Hdt.3.23, πῦρ Parm.B 8.57, cf. Pl.<i>Ti</i>.56a, op. [[βαρύς]] Pl.<i>Ti</i>.63e, ἐσθής X.<i>Cyn</i>.6.11, [[βούτυρον]] Hp.<i>Morb</i>.4.51, θῶραξ <i>PGiss</i>.47.7 (II a.C.), cf. Apollod.<i>Poliorc</i>.139.6<br /><b class="num">•</b>en epitafios γαῖαν ἔχοις ἐλαφράν <i>ICr</i>.2.5.49 (Axo I a.C.), ἐλαφρὰ γῆ σοι <i>SEG</i> 44.875 (Halicarnaso I a.C.?), cf. <i>SB</i> 315, <i>JIEgypt</i> 109 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>de alimentos [[ligero]], [[fácil de digerir]] Plu.2.137a.<br /><b class="num">2</b> fig., de abstr. [[fácil de llevar]], [[soportable]], [[tolerable]] καί κεν ἐλαφρότερος πόλεμος ... γένοιτο <i>Il</i>.22.287, συμφορά Antipho 3.3.12, πόνος Democr.B 241, [[δίκη]] Pl.<i>Lg</i>.934a, [[ἄλγος]] Max.173, cf. D.Chr.13.3<br /><b class="num">•</b>[[ligero]], [[leve]] λύσσα E.<i>Ba</i>.851, del yugo de Cristo, Cyr.Al.M.72.405B<br /><b class="num">•</b>en el giro ἐν ἐλαφρῷ ποιεῖσθαι tomar a la ligera</i>, considerar poco importante</i> Hdt.3.154, cf. 1.118, οὐκ ἐν ἐλαφρῷ no de poca importancia</i> Theoc.22.212<br /><b class="num">•</b>de pers. [[de trato fácil]], [[adaptable]] σφᾶς αὐτοὺς ἐλαφροτάτους ... παρέχοντας Isoc.12.31, ἐ. καὶ εὐήθης δόξειεν ἂν εἶναι Pl.<i>Ep</i>.360c<br /><b class="num">•</b>econ. [[ligero]], [[bajo]], [[reducido]] τόκοι <i>IThrac.Aeg</i>.11.12 (Abdera II/I a.C.), v. [[ἐλαφροτοκία]]<br /><b class="num">•</b>neutr. en or. cop. ἐλαφρόν (ἐστί) [[es fácil]] c. inf. εἴρειν στεφάνους Pi.<i>N</i>.7.77, παραινεῖν ... τὸν κακῶς πράσσοντα A.<i>Pr</i>.263, τὸ σοὶ μὲν ἐ. ... ἐὸν ὑποργῆσαι Hdt.7.38, οὐ γὰρ ἐ. ἐσθλὸν [[ἔμμεναι]] no es fácil ser valiente</i> Simon.36.7.<br /><b class="num">3</b> fig. en sent. peyor., de pers. [[de reflexión ligera]], [[frívolo]], [[poco serio]] πᾶν πλῆθος Plb.6.56.11<br /><b class="num">•</b>subst. οἱ ἐλαφροί los simples</i>, <i>Const.App</i>.1.6.2, Mac.Aeg.<i>Hom</i>.17.5<br /><b class="num">•</b>de un argumento [[carente de peso]], [[sin fundamento]] Phld.<i>Sign</i>.18.16<br /><b class="num">•</b>de ríos, ciudades, etc. [[de poca importancia]] ποταμός Plb.16.17.7, πόλεις Plb.5.62.6, δῖναι <i>Peripl.M.Rubri</i> 40, διάπλοι <i>Peripl.M.Rubri</i> 55.<br /><b class="num">II</b> c. idea de mov., de pers., anim. y partes del cuerpo [[ligero]], [[veloz]], [[ágil]] de anim. κίρκος ... ἐλαφρότατος πετεηνῶν <i>Il</i>.22.139, <i>Od</i>.13.87, (ἵπποι) ἐλαφρότατοι θείειν <i>Od</i>.3.370<br /><b class="num">•</b>de pers. y asim. [[ἀνήρ]] <i>Il</i>.16.745, ἐλαφρὰ ἡλικία X.<i>Mem</i>.3.5.27, ἐ. καὶ καλὸς ... καλεῦμαι Theoc.2.124, ref. partes del cuerpo ἐλαφρότατος ποσσί <i>Il</i>.23.749, γυῖα <i>Il</i>.5.122, χεῖρες <i>Il</i>.23.628, πούς A.<i>Pr</i>.278, de abstr. ἔχω γονάτων ὁρμὰν ἐλαφράν Pi.<i>N</i>.5.20, ἐλαφραῖς πτερύγων ῥιπαῖς con ágil batir de alas</i> A.<i>Pr</i>.125, como epít. de Zeus en Creta, Hsch.<br /><b class="num">•</b>neutr. plu. como adv. ἐλάφρ' ἀναπαλλόμενοι <i>Lyr.Adesp</i>.21.7, cf. Alc.329.2<br /><b class="num">•</b>subst. οἱ ἐλαφροί tropas ligeras</i> de infantería, X.<i>An</i>.4.2.27, Polyaen.3.9.2, de caballería, Ascl.<i>Tact</i>.1.3.<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς<br /><b class="num">1</b> [[con facilidad]] τὰ οἱ πλώοιεν [[ἐλαφρῶς]] troncos secos que bogaran ligeros en su provecho</i>, <i>Od</i>.5.240<br /><b class="num">•</b>[[rápidamente]] οὐδ' ἂν ἐ. ἂν ἀπεπλίξατο Ar.<i>Ach</i>.217<br /><b class="num">•</b>[[ágilmente]], [[con agilidad]] ὀρχεῖσθαι πυρρίχην ἐ. X.<i>An</i>.6.1.12, cf. Anacr.92.1, ἐ. τῷ ποδὶ ἐπὶ τὸν τράχηλον ἐπιβὰς Polyaen.5.11.<br /><b class="num">2</b> [[ligeramente]], [[levemente]] φέρειν δ' ἐ. ... ζυγόν Pi.<i>P</i>.2.93, op. συντόμως ‘intensamente’ βήσσειν Hp.<i>Coac</i>.419, cf. Orib.8.42 tít., Dieuch.18.8, Herm.<i>Sim</i>.7.6<br /><b class="num">•</b>[[de manera descuidada]] οὕτω ποίει μὴ ἐ. <i>SB</i> 10529A.20 (I/II d.C.?)<br /><b class="num">•</b>[[sin profundizar]] ἐλαφροτέρως τὰ τοιαῦτα ἐπισκοπεῖσθαι Aristox.<i>Harm</i>.15.19.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Forma tem. de *<i>H1ln̥g^u̯h</i>-, de donde tb. [[ἐλαχύς]], ambas formas con prótesis vocálica. Es el grado ø de *<i>H1leng^u̯h</i>- cf. lituan. <i>leñgvas</i>.

|mltxt=-ή, και -ά, και -ιά, -ό και [[αλαφρός]], -ιά, -ό και [[αλαφριός]], -ά, -ό και [[ελαφρύς]], -ιά, -ύ και [[αλαφρύς]], -ιά, -ύ (AM [[ἐλαφρός]], -ά, -όν και [[ἐλαφρός]], -όν)<br />Ι. 1. αυτός που ἔχει μικρό [[βάρος]]<br /><b>2.</b> (για ενδύματα, σκεπάσματα, υφάσματα <b>κ.λπ.</b>) [[λεπτός]], [[κατάλληλος]] λόγω υλικού και υφάνσεως για περιόδους [[χωρίς]] πολύ [[κρύο]]<br /><b>3.</b> (για όπλα, οπλισμό) [[εύκολος]] στη [[μεταφορά]]<br /><b>4.</b> (για στρατιώτη) ο οπλισμένος με [[ελαφρά]], ατομικά του όπλα<br /><b>5.</b> [[εύκολος]] που δεν κουράζει («ελαφριά δουλειά»)<br /><b>6.</b> (για ποινές) όχι πολύ [[αυστηρός]] ως [[προς]] την [[έκτιση]] ή τις άλλες επιπτώσεις<br /><b>7.</b> (για άνεμο, κυματισμό <b>κ.λπ.</b>) [[χωρίς]] [[μεγάλη]] [[ένταση]]<br /><b>8.</b> (για τροφές) [[εύπεπτος]]<br /><b>9.</b> (για ανθρώπους) [[ελαφρόμυαλος]], [[ανόητος]]<br /><b>10.</b> (για νοσηρή [[κατάσταση]]) [[ήπιος]], όχι [[βαρύς]] («[[ελαφρά]] [[αδιαθεσία]]», «[[ελαφρός]] [[πονοκέφαλος]]»)<br /><b>11.</b> <b>φρ.</b> «ύπνος [[ελαφρός]]» — [[ευχάριστος]] και [[αναπαυτικός]], [[χωρίς]] εφιάλτες<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> «γαίαν έχοις ελαφράν», «ελαφρό το [[χώμα]]...» — [[ευχή]] σε κεκοιμημένους για αιώνια, ειρηνική [[ανάπαυση]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για [[φάρμακο]]) αυτός που ενεργεί ήπια<br /><b>2.</b> (για [[νερό]]) αυτός που διευκολύνει την [[πέψη]]<br /><b>3.</b> (για [[ενέργεια]]) [[ήπιος]] («ελαφρό [[τρίψιμο]], [[ελαφρά]] [[επίπληξη]]»)<br /><b>4.</b> [[ασθενής]], όχι [[έντονος]] («ελαφριά [[αναπνοή]]»)<br /><b>5.</b> (για [[μυρωδιά]], [[αναθυμίαση]]) αυτός που δεν προσβάλλει έντονα τα οσφρητικά [[νεύρα]], [[άτονος]] («ελαφρό [[άρωμα]]»)<br /><b>6.</b> (για [[φυσικά]] προϊόντα και τα παρασκευάσματά τους) ο [[φτωχός]] σε [[περιεκτικότητα]] του κύριου συστατικού, [[αραιός]] («ελαφρό [[κρασί]]»)<br /><b>7.</b> (για [[γεύση]] ή [[οσμή]]) αυτή που διαφέρει από τη συνηθισμένη<br /><b>8.</b> (για [[γυναίκα]]) ανήθικη<br /><b>9.</b> (για λογοτεχνικά έργα και μουσικές συνθέσεις) αυτός που γράφεται μόνο για [[διασκέδαση]] [[χωρίς]] βαθύτερο [[περιεχόμενο]] («ελαφρό [[θέατρο]]»)<br /><b>10.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[ελαφρός]]<br />[[γένος]] κολεόπτερων εντόμων της οικογένειας τών καραβιιδών<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για ανθρώπους) [[εφηβικός]], [[νεανικός]]<br /><b>2.</b> (για [[πόλη]]) ανοχύρωτη<br /><b>3.</b> (για ανθρώπους και ζώα) [[ευκίνητος]], γρήγορος<br /><b>4.</b> [[ευνόητος]]<br /><b>5.</b> (για [[θάλασσα]]) ρηχή<br /><b>6.</b> (για ποταμό) [[μικρός]], [[αβαθής]]<br />II. (το ουδ. πληθ. ως επίρρ.) [[ελαφρά]] (AM [[ἐλαφρῶς]])<br /><b>1.</b> [[χωρίς]] [[πίεση]] ή θόρυβο («άγγιξα [[ελαφρά]]», «πατάει [[ελαφρά]]»)<br /><b>2.</b> ευκίνητα, [[γρήγορα]], ανάλαφρα<br /><b>3.</b> ακίνδυνα, άνετα («πέρασε την [[αρρώστια]] [[ελαφρά]]»).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. συνδέεται με αρχ. άνω γερμ. <i>lungar</i>, αρχ. σαξ. <i>lungor</i> «γρήγορος», αγγλοσαξ. επίρρ. <i>lungre</i> «[[γρήγορα]], [[σύντομα]]», <span style="color: red;"><</span> ΙΕ <i>lņgh</i>^w<i>ro</i>-. To <i>ε</i>- του ελληνικού τ. [[είναι]] [[πρόθημα]]. Σύμφωνα με [[άλλη]] [[υπόθεση]], η λ. προήλθε με συμφυρμό τών <i>ελαχρός</i> (<b>[[πρβλ]].</b> αρχ. άνω γερμ. <i>lungar</i>) και <i>ελαφός</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ελαχFός</i> (<b>[[πρβλ]].</b> λιθ. <i>le</i><i>ň</i><i>gvas</i>), θεματ. τ. του [[ελαχύς]]. Ο τ. <i>ελαφρ</i>-<i>ύς</i> αναλογικός [[κατά]] το αντίθετό του <i>βαρ</i>-<i>ύς</i>. Η λ. [[ελαφρός]] σήμαινε ήδη στον Όμηρο και «[[ταχύς]], γρήγορος», [[επειδή]] αυτός που έχει λίγο [[βάρος]], κινείται με [[ευκολία]], [[είναι]] [[ευκίνητος]] και, [[επομένως]], [[ταχύς]]. Η [[σημασία]] όμως αυτή δεν διατηρήθηκε στη νέα Ελληνική].

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[light]], [[nimble]], [[quick]], [[small]] (Il.).<br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">ἐλαφρο-τοκία</b> [[low rate of interest]] (Pergamon IIa).<br />Derivatives: [[ἐλαφρότης]] [[lightness]], [[speed]] (Pl., Plu.); [[ἐλαφρία]] [[lightness]] (NT); [[Ἐλάφριος]] ([[μήν]]) month name (Knidos); denomin. verba: [[ἐλαφρίζω]] [[enlighten]], [[lessen]], intr. [[be quick]] (Archil., E.); [[ἐλαφρύνω]] [[enlighten]] (late; after [[βαρύνω]]; Debrunner IF 21, 84); [[ἐλαφροῦται]] H. as explanation of [[ἀλεγύνεται]].<br />Origin: IE [Indo-European] [660] <b class="b2">*h₁lengʷʰro-</b> [[light in weight and of movement]]<br />Etymology: Identical with an Old-Germanic word, OHG [[lungar]], OS [[lungor]] [[quick]], OE [[lungre]] a Adv. [[quick]] (Fick 1, 537); IE <b class="b2">*h₁ln̥guhros</b>. the form is found in Skt. <b class="b2">rarahaṇa- *h₁le-h₁ln̥gʷ</b>ʰ- García-Ramón, Sprache 34. 1988-90, 30. Further s. [[ἐλαχύς]]. Here also acc. to Krahe Gymnasium 59, 79, Die Sprache der Illyrier 1, 94 the Illyr. river name [[Lambros]] (Upper Italy) = [[ἐλαφρός]].