πυλαῖος: Difference between revisions

|mltxt=-α, -ο / πυλαῑος, -αία, -ον, ΝΑ, θηλ. και ιων. τ. πυλαίη, Α<br />αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην [[πύλη]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για σχηματισμό ή παθολογική [[κατάσταση]]) αυτός που συνδέεται με τη [[μεγάλη]] [[φλέβα]] μέσω της οποίας [[αίμα]] πτωχό σε [[οξυγόνο]] από τον στόμαχο, το [[έντερο]], τη [[σπλήνα]], τη χοληδόχο [[κύστη]] και το [[πάγκρεας]] ρέει [[προς]] το [[ήπαρ]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πυλαία]] [[φλέβα]]» — η [[μεγάλη]] [[φλέβα]] μέσω της οποίας [[αίμα]] πτωχό σε [[οξυγόνο]] από τα [[παραπάνω]] όργανα ρέει [[προς]] το [[ήπαρ]]<br />β) «[[πυλαία]] [[υπέρταση]]» — η αυξημένη [[πίεση]] στην [[πυλαία]] [[φλέβα]] και στους κλάδους της, η οποία [[είναι]] [[αποτέλεσμα]] εμποδίων στη φλεβική ροή [[προς]] το [[ήπαρ]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται στην [[πύλη]] ή [[μπροστά]] από την [[πύλη]]<br /><b>2.</b> αυτός που βρίσκεται στις Θερμοπύλες<br /><b>3.</b> <b>το θηλ.</b> [[προσωνυμία]] της Δήμητρος η οποία λατρευόταν στην Ανθήλη τών Θερμοπυλών<br /><b>4.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> ἡ [[πυλαία]], ιων. τ. <i>πυλαίη</i><br />α) η [[σύνοδος]] του αμφικτιονικού συνεδρίου στο [[ιερό]] της Δήμητρος στην Ανθήλη τών Θερμοπυλών<br />β) το αμφικτιονικό [[συνέδριο]]<br />γ) το [[δικαίωμα]] συμμετοχής στο αμφικτιονικό [[συνέδριο]] με αντιπροσώπους<br />δ) ο [[τόπος]] όπου γινόταν η [[συγκέντρωση]] τών αμφικτιόνων<br />ε) [[συρροή]] πλήθους<br />στ) [[τόπος]], [[πιθανώς]] στην Αρκαδία, ο [[οποίος]] θεωρούνταν [[ανεπιθύμητος]] για τη σπαρτιατική [[νεολαία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πύλη]] / <i>πύλαι</i> <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>αῖος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>πηγ</i>-<i>αῖος</i>). Ο ουσιαστικοποιημένος τ. του θηλ. [[πυλαία]] με τις νεοελλ. του σημασίες «[[πυλαία]] [[φλέβα]]», «[[πυλαία]] [[υπέρταση]]» αποτελεί [[απόδοση]] τών αγγλ. <i>portal vein</i> και <i>portal hypertension</i> (<span style="color: red;"><</span> λατ. <i>porta</i> «[[πύλη]]»)].