σήμερα: Difference between revisions

|mltxt=[[σήμερον]] ΝΜΑ, και [[σήμερις]] και σήμερο και [[λόγιος]] τ. [[σήμερον]] Ν, και δωρ. τ. [[σάμερον]] και αττ. τ. [[τήμερον]] και [[τήμερα]] Α<br /><b>επίρρ.</b> αυτή την [[ημέρα]], την παρούσα [[ημέρα]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τη χθεσινή και [[προς]] την αυριανή (α. «δεν θα τελειώσουν τη δουλειά [[σήμερα]]» β. «τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῑν [[σήμερον]]», ΚΔ<br />γ. «νῦν μὲν παύσωμεν πόλεμον και δηϊοτῆτα [[σήμερον]]» <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> στην [[εποχή]] μας («[[σήμερα]] έχουν αλλάξει οι συνθήκες»)<br /><b>2.</b> (με ουδ. άρθρ.) το [[σήμερα]]<br />το [[παρόν]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] το [[χθες]], [[δηλαδή]] το [[παρελθόν]], και το [[αύριο]], [[δηλαδή]] το [[μέλλον]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[σήμερα]] [[οχτώ]] - [[σήμερα]] [[δεκαπέντε]]» — μία ή δύο εβδομάδες [[πριν]] ή [[μετά]] από [[σήμερα]]<br />β) «[[σήμερα]] - [[αύριο]]» — από τη μια [[μέρα]] στην [[άλλη]], πολύ [[σύντομα]]<br />γ) «[[σήμερα]] είμαστε - [[αύριο]] δεν είμαστε» — η ζωή [[είναι]] πολύ σύντομη<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «η [[σήμερον]] [[ημέρα]]» ή, [[απλώς]], «η [[σήμερον]]» — [[σήμερα]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το χρον. επίρρ. [[σήμερον]] έχει σχηματιστεί <span style="color: red;"><</span> ΙΕ [[μόριο]] <i>ke</i>- / <i>ki</i>- <span style="color: red;">+</span> [[ἡμέρα]] [[κατά]] τα ουδ. σε -<i>ον</i> (<b>πρβλ.</b> <i>αὔρι</i>-<i>ον</i>). Το [[μόριο]] <i>ke</i>- / <i>ki</i>- [[είναι]] ενδεικτικό για αντικείμενα κοντινής απόστασης (<b>βλ.</b> και λ. [[εκεί]]). Ο τ. [[τήμερον]] [[είναι]] αττ. και αναλογικά [[προς]] αυτόν σχηματίστηκε το επίρρ. [[τῆτες]]. Η Νέα Ελληνική χρησιμοποιεί τον τ. [[σήμερα]], [[κατά]] τα επιρρ. σε -<i>α</i>].