πλήν: Difference between revisions

|lstext='''πλήν''': Δωρ. [[πλάν]]: Α. ὡς [[πρόθεσις]] μετὰ γεν. ([[κυρίως]] ἐκ τοῦ πλέον) ὡς καὶ νῦν, πάντων Φαιήκων [[πλήν]] γ’ [[αὐτοῦ]] Λαομέδοντος Ὀδ. Θ. 207· τίς ἔτλη... πλὴν Ἡρακλῆος Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 74· οὕτω παρ’ Ἡροδ. καὶ τοῖς Ἀττ. μετὰ τοῦ γε ἢ [[ἄνευ]] τοῦ γε, Αἰσχύλ. Πρ. 914, Σοφ. Ἠλ. 909, κλπ.· ὑπεγγύους πλὴν θανάτου, ὑποκειμένους εἰς πᾶσαν τιμωρίαν πλὴν τῆς θανατικῆς, Ἡρόδ. 5. 71· ἐπιτρέψαι περὶ σφῶν αὐτῶν πλὴν θανάτου Θουκ. 4. 54· σκυλεύειν τοὺς τελευτήσαντας πλὴν ὅπλων, παντὸς πράγματος ἐξαιρέσει τῶν ὅπλων των, Πλάτ. Πολ. 469C· διαρπάσαι... ἐπέτρεψε πλὴν ἀνδραπόδων, νὰ διαρπάσωσι τὰ πάντα ἐκτὸς τῶν ἀνδραπόδων, Ξεν. Ἀν. 2. 4, 27. Β. ὡς Ἐπίρρ.· Ι. μετὰ μεμονωμένων λέξεων καὶ φράσεων, [[μάλιστα]] ἡγουμένης ἀρνήσεως, οὐκ ἄρ’ Ἀχαιοῖς ἄνδρες εἰσὶ πλὴν ὅδε Σοφ. Αἴ. 1238· οὐκ [[οἶδα]] πλὴν ἓν ὁ αὐτ. ἐν Ο. Κ. 1161, πρβλ. Ἠλ. 414, Εὐρ. Ἠλ. 752, κτλ.· οὕτω προηγουμένης ἐρωτήσεως ὑπονοούσης ἄρνησιν, τί σοι πέπρακται πλὴν τεύχειν κακά; Αἰσχύλ. Εὐμ. 125, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 646· ― μετὰ τὸ πᾶς, πάντες, [[ἕκαστος]], καὶ τὰ ὅμοια, τὸ δ’ ἄρσεν αἰνῶ πάντα πλὴν γάμου τυχεῖν Αἰσχύλ. Εὐμ. 737· παντὶ δῆλον πλὴν ἐμοὶ Πλάτ. Πολ. 529Α, πρβλ. Σοφ. Φιλ. 299, Ἰσοκρ. 237Α, κτλ.· [[νικᾶν]] .. [[πανταχοῦ]] .. ἔφυν πλὴν εἰς σὲ Σοφ. Φιλ. 1053· (ἀλλὰ τὸ πᾶς [[ἐνίοτε]] παραλείπεται, θνήσκουσι [πάντες] πλὴν εἷς τις Σοφ. Ο. Τ. 118· ἀλλ’ ἔστι [πᾶσι] πλὴν σοὶ [[αὐτόθι]] 370, πρβλ. Ξεν. Ἀνάβ. 1. 2, 1)· ― [[συχνάκις]] μετὰ τοῦ [[ἄλλος]], ὅτε κεῖται σχεδὸν ὡς τὸ ἤ, quam, τί οὖν μ’ ἄνωγας [[ἄλλο]] πλὴν ψευδῆ λέγειν Σοφ. Φιλ. 100, πρβλ. Αἴ. 125, Ἀντ. 236, Ἀριστοφ. Πλ. 106, Πλάτ. Πρωτ. 334Β, κτλ. ― οὕτω καὶ μετὰ συγκριτικόν, ταῦτ’ ἐστὶ κρείσσω, πλὴν ὑπ’ Ἀργείοις πεσεῖν Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 231, πρβλ. Πλάτ. Μίν. 318Ε, Δημ. 572. 20, Ἄμφις ἐν «Δεξιδημίδῃ» 1, κτλ.· ― μετὰ ὑπερθετικόν, τὸ μέγιστον εἴρηται πλὴν αἱ τάξεις τοῦ φόρου Ξεν. Ἀθην. 3, 5. ΙΙ. [[συχνάκις]] συνάπτεται μετ’ ἄλλων μορίων: 1) πλὴν εἰ, πλὴν ἐάν, Λατ. nisi si, α) ἑπομένου ῥήματος, πλὴν εἴ τις κωμῳδοποιὸς τυγχάνει ὤν Πλάτ. Ἀπολ. 18D, πρβλ. Θεαίτ. 177D, Δημ. 33. 15., 141. 21, κλπ.· οὕτω πλὴν [[ὅταν]] Αἰσχύλ. Πρ. 258, Σοφ. Ἠλ. 293, κτλ.· πλὴν εἰ ἄρα μὴ Στράβ. 302· πλὴν ἐὰν μὴ ἐξέλθῃ Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 22, 12. β) τὸ [[ῥῆμα]] [[συχνάκις]] παραλείπεται, ὡς μετὰ τοῦ ὡσεί, ὡσπερεί, οὐδεὶς οἶδεν..., πλὴν εἴ τις ἄρ’ [[ὄρνις]] Ἀριστοφ. Ὄρν. 601, πρβλ. Νεφ. 734, Ξεν. Ἑλλ. 4. 2, 21, κτλ.· οὕτω, πλὴν εἰ μή, προηγουμένης ἀρνήσεως, οὐδὲν προσδεόμεθα πλὴν εἰ μὴ πάρεργόν τι Πλάτ. Πολιτικ. 286D· οὐδὲν ἂν πάθοι..., πλὴν εἰ μή που κατὰ συμβεβηκὸς Ἀριστ. π. Γεν. καὶ Φθορ. 1. 7, 5· οὐ δεῖ... τοῦτο... κινεῖσθαι πλὴν εἰ μὴ κατὰ συμ. ὁ αὐτ. π. Ψυχῆς 1. 3, 9, πρβλ. Ἀναλυτ. Πρότ. 1. 27, 4, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 1. 10, 6· ― [[οὕτως]], οὐ τὸν ἄνθρωπον ὑγιάζει..., πλὴν ἀλλ’ ἢ κατὰ συμ. Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 1. 1, 8. ― Τὴν πλεοναστικὴν φράσιν: πλὴν εἰ μὴ ἀποδοκιμάζει ὁ Λουκ. ἐν τῷ Σολοικ. 7. 2) πλὴν ἤ, σχεδὸν ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας καὶ τὸ πλὴν εἰ ([[ὅπερ]] ἀπαντᾷ ὡς [[συνήθης]] διάφ. γραφ.), οὐκ ἄλλως πλὴν ἢ Προδίκῳ Ἀριστοφ. Νεφ. 361, πρβλ. 733· οὐδὲν κάκιον..., πλὴν ἄρ’ ἢ γυναῖκες ὁ αὐτ. ἐν Θεσμ. 532, πρβλ. Ἡρόδ. 2. 111, Πλάτ. Ἀπολ. ἐν τέλ· 3) πλὴν οὐ, μόνον [[οὐχί]], πάντες προσδέχονται, πλὴν οὐχ οἱ τύραννοι Ξεν. Ἱέρ. 1, 18, πρβλ. τὸν αὐτ. ἐν Λακ. 15, 6, Δημ. 241. 4., 1290. 4. 4) πλὴν ὅτι..., καίτοι τί διαφέρουσιν ἡμῶν ἐκεῖνοι, πλὴν ὅτι ψηφίσματα οὐ γράφουσιν Ἀριστοφ. Νεφ. 1429· οὕτω, πλὴν ἢ ὅτι Ἡρόδ. 4. 189· [[πλήν]] γε ὅτι, [[πλήν]] γε δὴ ὅτι Πλάτ. Θεαίτ. 183A, Φαίδων 57B· ἡγουμένου τοῦ ὁμοίως, τὰ αὐτά, Πλουτ. Πελοπ. 4, Ἀρτεμ. 1. 56. 5) πλὴν ὅσον, ἐκτὸς ὅσον, ἐκτὸς ἐφ’ ὅσον..., παρήκουσι παρὰ πᾶσαν τὴν Λιβύην..., πλὴν ὅσον Ἕλληνες... ἔχουσι Ἡρόδ. 2. 32, πρβλ. Διον. Ἁλ. 1. 23· οὕτω, πλὴν ὅσα Πλάτ. Πολ. 456A· πλὴν [[καθόσον]] Δίων Κ. 72. 19· πλὴν [[καθόσον]] εἰ Θουκ. 6. 88. β) [[ἄνευ]] ῥήματος ῥητῶς ἐκπεφρασμένου, πάντων ἐρήμους, πλὴν ὅσον τὸ σὸν [[μέρος]], πλὴν ὅσον ἀποβλέπει εἰς σέ, Σοφ. Ο. Τ. 1509· τοὺς πολλοὺς ἀπέκτεινε, πλὴν ὅσον ἐκ τριῶν νεῶν οὓς ἐζώγρησαν Θουκ. 7. 23, πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 670Α, 856D· [[ἀληθευτικός]], πλὴν ὅσα μὴ δι’ εἰρωνείαν Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 3, 28. ΙΙΙ. εἰσάγει πρότασιν, σχεδὸν ὡς τὸ πλὴν ὅτι (ἴδε ἀνωτ. Ι. 4), ἧς προηγεῖται ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τὸ [[οὐδείς]], πᾶς, [[ἄλλος]], νῦν δ’ οὐδεμία πάρεστιν…, πλὴν ἥ γ’ ἐμὴ [[κωμῆτις]] ἥδ’ ἐξέρχεται Ἀριστοφ. Λυσ. 5, πρβλ. Σοφ. Τρ. 41, Ξεν. Ἀν. 1. 8, 20, κτλ.· ― ἀλλὰ καὶ χωρὶς νὰ προηγῆται τοιάτη τις [[λέξις]], [[ἔνθα]] ἑρμηνεύομεν διὰ τοῦ μόνον, ἂν καί, ἀπέπεμπε κήρυκας ἐς τὴν Ἑλλάδα, πλὴν [[οὔτε]] ἐς Ἀθήνας οὔτ’ ἐς Λακεδαίμονα ἔπεμπε Ἡρόδ. 7. 32, πρβλ. Σοφ. Ο. Ε. 1643, Θουκ. 8. 70, Πλάτ. Πρωτ. 328Ε, κελ.· [[ὡσαύτως]], 2) ὡς παρὰ τοῖς Λατ. τὸ caeterum, χρησιμεύει [[ὅπως]] διακόψῃ τις τὸν λόγον [[περί]] τινος πράγματος καὶ ὁμιλήσῃ περὶ ἑτέρου, πλὰν δύο τὰς λοιπὰς διδυματόκους αἶγας… [[ἀμέλγω]] Θεόκρ. 5. 84, Πολύβ. 1. 69, 14., 2. 17, 1, Πλουτ. Περικλ. 34, κτλ. 3) οὕτω παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις, πλὴν [[ἀλλά]], Πλουτ. Πύρρ. 5, Λουκ. Νεκρ. Διάλ. 13. 3., 20. 4, κτλ.· πλὴν [[ἀλλά]] γε Λουκ. Ρητόρ. διδάσκ. 24· ― [[ἐνίοτε]] κεῖται [[ἁπλῶς]] ἀντὶ τοῦ δέ, δυστυχῶν μέν, πλὴν ἀλλ’ Ἑλλήνων Ἡλιόδ. 6. 7.