περισσεύω: Difference between revisions

|Definition=Att. [[περιττεύω]], impf. [[ἐπερίσσευον]] ([[περιέσσευον]] is condemned by Phryn.20), ([[περισσός]])<br><span class="bld">A</span> to [[be over and above]] the [[number]], <b class="b3">μύριοί εἰσιν ἀριθμόν... εἷς δὲ π.</b> Hes.''Fr.''160; <b class="b3">περιττεύσουσιν ἡμῶν οἱ πολέμιοι</b> the [[enemy]] will [[go beyond]] us, [[outflank]] us, X.''An.''4.8.11.<br><span class="bld">II</span> to [[be more than enough]], [[remain over]], τἀρκοῦντα καὶ περιττεύοντα Id.''Smp.''4.35; <b class="b3">τὸ π. [ἀργύριον]</b> Id.''Vect.''4.7; ἂν ᾖ τι… περιττεῦον [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''855b; εἴ τι π. ἀπὸ τῶν τόκων ''SIG''672.19 (Delph., ii B. C.); ἡ περιττεύουσα [[τροφή]] [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]'' 619a20; τὸ π. τῶν κλασμάτων ''Ev.Matt.''14.20; <b class="b3">τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευσε, κτλ</b>. such [[abundance]] of [[reason]] had [[Pericles]] for his [[belief]], Th.2.65; τοσόνδ' ἐπερίσσευσεν αὐτοῖς εὐνοίας J.''AJ''19.1.18; τὸ ἀνδρεῖον ἐπερίττευεν αὐτῇ D.H.3.11.<br><span class="bld">2</span> in bad sense, to [[be superfluous]], τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων S.''El.''1288; <b class="b3">ἵν' ἐμοὶ περιττεύῃ</b>, i.e. that I may be over-[[rich]], Diog.Oen.64.<br><span class="bld">III</span> of persons, [[abound in]], [[χορηγίᾳ]], opp. [[ἐλλείπω]], Plb.18.35.5, etc.; αἱ ἐκκλησίαι ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ ''Act.Ap.''16.5:—Med., c. gen., περισσεύονται ἄρτων [[have more than enough of]]…, Ev.Luc.15.17.<br><span class="bld">2</span> to [[be superior]], <b class="b3">περισσεύω παρά τινα</b> to [[be better than]]... [[LXX]] ''Ec.''3.19; <b class="b3">περισσεύω ὑπέρ τινα</b> ib.''1 Ma.''3.30 ([[varia lectio|v.l.]]); [[be better]], [[have the advantage]], ''1 Ep.Cor.''14.12; [[περισσεύω μᾶλλον]] = [[abound]] [[more]] and more, ''[[sc.]]'' in [[Christian]] [[grace]]s, ''1 Ep.Thess.''4.1, ''ΙΙ'':—Med., [[περισσευόμεθα]], opp. [[ὑστερούμεθα]], ''1 Ep.Cor.''8.8.<br><span class="bld">IV</span> causal, [[make to abound]], <b class="b3">πᾶσαν χάριν π.</b> ''2 Ep.Cor.''9.8; τινὰς τῇ ἀγάπῃ ''1 Ep.Thess.''3.12:—Pass., to [[be made to abound]], Ev.Matt.13.12, 25.29.<br><span class="bld">2</span> of [[time]], <b class="b3">π. τὰς ὥρας</b> [[make]] them [[longer]], Ath.2.42b.

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0592.png Seite 592]] att. -ττεύω, überzählig, überflüssig sein; Hes. frg. 14, 4; τὰ μὲν περισσεύοντα τῶν λόγων ἄφες, Soph. El. 1280, laß die überflüssigen Worte; Plat. Legg. IX, 855 a; die Überzahl haben, Xen. An. 4, 8, 11 u. Folgde; τὸ περιττεῦον, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von λεῖπον, Pol. 4, 38, 9; auch περισσεύων τῇ χορηγίᾳ, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἐλλείπων, 18, 18, 5; Sp.; – sich auszeichnen, vorzüglich sein, τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευεν, Thuc. 2, 65, es war dem Perikles eine solche Überlegenheit, oder nach Anderen, er hatte solchen Überfluß an Hülfsquellen, daß er ohne Weiteres gesiegt haben würde, wenn er den Krieg hätte fortführen können; περιττεύει μοί τι, ich habe Überfluß woran, besitze es in hohem Grade, εἰ μὴ τὸ ἀνδρεῖον ἐπερίττευεν αὐτῇ, D. Hal. 3, 11; τινί, Überfluß an Etwas haben, Pol. 18, 18, 5; auch τινός, Luc.; – übrig sein, bleiben, [[NT|N.T.]] – Das Augm. περιέσσευσα u. ä. ist falsch, s. Lob. zu Phryn. p. 28.

{{bailly

|btext=<i>ao.</i> ἐπερίσσευσα, <i>pf. inus.</i><br /><b>I.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> [[être en plus]], [[être plus nombreux]] ; déborder (les ailes d'une armée) gén.;<br /><b>2</b> [[être de trop]], [[être superflu]], [[surabondant]] ; <i>abs.</i> περισσεύει, il y a en surcroît : τοσοῦτον [[τῷ]] Περικλεῖ ἐπερίσσευεν THC Périclès avait un tel surcroît de crédit <i>ou selon d'autres</i>, une telle surabondance de ressources;<br /><b>II.</b> <i>tr.</i> fournir en abondance ; multiplier, acc..<br />'''Étymologie:''' [[περισσός]].

|elnltext=[[περιττεύω]], Ion. [[περισσεύω]] [[περιττός]] de gebruikelijke maat te boven gaan intrans. in overvloed aanwezig zijn:; τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευσε τότε ἀφ’ ὧν αὐτὸς προέγνω zo’n overvloed (aan overwegingen) had Pericles toen waarop hij zijn voorspelling baseerde Thuc. 2.65.13; over zijn, resteren:; τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων het overschot aan stukken brood NT Mt. 14.20; med. meer dan genoeg hebben van, met gen..; περισσεύονται ἄρτων zij hebben brood in overvloed NT Luc. 15.17; toenemen:. αἱ ἐκκλησίαι ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ’ ἡμέραν = de gemeenten namen dagelijks in aantal toe NT Act. Ap. 16.5. superieur zijn aan, met gen.. περιττεύσουσιν ἡμῶν οἱ πολέμιοι de vijand zal ons de baas zijn Xen. An. 4.8.11. overbodig zijn:. τὰ... περισσεύοντα τῶν λόγων ἄφες laat overbodige woorden weg Soph. El. 1288. met acc., later overvloedig voorzien van, met dat.:; ὑμᾶς ὁ κύριος περισσεύσαι τῇ ἀγάπῃ moge de Heer u met zijn liefde overstelpen NT 1 Thes. 3.12; pass.. δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται = hem zal gegeven worden en hij zal overvloed kennen NT Mt. 13.12.

{{elru

|elrutext='''περισσεύω:''' атт. [[περιττεύω]]<br /><b class="num">1</b> [[быть более многочисленным]], [[превосходить числом]]: περιττεύσουσιν [[ἡμῶν]] Xen. они будут обладать численным превосходством над нами;<br /><b class="num">2</b> [[быть в остатке]] или [[быть в избытке]]: τἀρκοῦντα ἔχειν καὶ περισσεύοντα Xen. иметь достаточно и даже в избытке; τὸ περισσεῦον NT остаток; ἂν ᾖ τί τινος περιττεῦον Plat. если что-л. окажется в излишке в сравнении с чем-л.;<br /><b class="num">3</b> [[иметь в изобилии]]: τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευσε Thuc. у Перикла оказалось такое изобилие средств; π. τινί Polyb., NT и τινός Luc., NT иметь в изобилии что-л.;<br /><b class="num">4</b> [[быть излишним]], [[бесполезным]]: τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων [[ἄφες]] Soph. оставь ненужные слова;<br /><b class="num">5</b> [[преуспевать]] (ἔν τινι и εἴς τι NT);<br /><b class="num">6</b> [[приумножать]] (πᾶσαν [[χάριν]] εἴς τινα NT).

|txtha=[[imperfect]] ἐπερίσσευον (περισσεύσειν (bez); 1st aorist ἐπερίσσευσα; [[passive]], [[present]] περισσεύομαι (περισσευθήσεται; ([[περισσός]], [[which]] [[see]]);<br /><b class="num">1.</b> intransitive and [[properly]], to [[exceed]] a [[fixed]] [[number]] or [[measure]]; to be [[over]] and [[above]] a [[certain]] [[number]] or [[measure]]: [[μύριοι]] εἰσιν ἀριθμόν ... [[εἷς]] δέ περισσεύει, [[Hesiod]] from 14,4 (clxix. (187), edition Göttling); [[hence]],<br /><b class="num">a.</b> to be [[over]], to [[remain]]: τό περισσεῦον τῶν κλασμάτων, equivalent to τά περισσευοντα κλάσματα, περισσεύει μοι τί, τό περισσεῦσαν τίνι, [[what]] remained [[over]] to [[one]], to [[exist]] or be at [[hand]] in [[abundance]]: τίνι, τό περισσεῦον τίνι, [[one]]'s [[abundance]], [[wealth]] (R. V. [[superfluity]]); opposed to [[ὑστέρησις]]), [[ὑστέρημα]], to be [[great]] ([[abundant]]), περισσεύει τί εἰς τινα, "a [[thing]] comes in [[abundance]], or overflows, [[unto]] [[one]]; [[something]] falls to the [[lot]] of [[one]] in [[large]] [[measure]]": [[περισσεύω]] εἰς τί, to redound [[unto]], [[turn]] [[out]] [[abundantly]] for, a [[thing]], ἡ [[ἀλήθεια]] τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ ἐμῷ ψεύσματι ἐπερίσσευσεν εἰς [[τήν]] [[δόξαν]] [[αὐτοῦ]], i. e. by my [[lie]] it came to [[pass]] [[that]] God's [[veracity]] became the [[more]] [[conspicuous]], and [[becoming]] [[thus]] [[more]] [[thoroughly]] [[known]] increased his [[glory]], to be increased, τῷ ἀριθμῷ, to [[abound]], [[overflow]], i. e. α. to be [[abundantly]] furnished [[with]], to [[have]] in [[abundance]], [[abound]] in (a [[thing]]): [[absolutely]] (A. V. to [[abound]]), to be in [[affluence]], ὑστερεῖσθαι; Winer's Grammar, § 30,8b.; (cf. Buttmann, § 132,12)): ἄρτων, R G L T Tr marginal [[reading]] β. to be [[pre-eminent]], to [[excel]] (cf. Buttmann, § 132,22): [[absolutely]], ἐν [[with]] a dative of the virtues or the actions in [[which]] [[one]] excels (Buttmann, § 132,12), L T Tr WH [[omit]] ἐν); περισσεύητε [[μᾶλλον]], to [[excel]] [[still]] [[more]], to [[increase]] in [[excellence]], [[μᾶλλον]] καί [[μᾶλλον]] περισσεύῃ, περισσεύσῃ ... [[πλεῖον]], to [[excel]] [[more]] [[than]] (A. V. [[exceed]]; cf. Buttmann, § 132,20,22), περισσεύειν [[ὑπέρ]] τινα, τί ἐπερίσσευσεν ὁ [[ἄνθρωπος]] [[παρά]] τό [[κτῆνος]]; Winer's Grammar, p. 23; § 38,1), to [[make]] to [[abound]], i. e.<br /><b class="num">a.</b> to [[furnish]] [[one]] [[richly]] so [[that]] he has [[abundance]]: [[passive]], WH Tr [[text]]; τί εἰς τινα, to [[make]] a [[thing]] to [[abound]] [[unto]] [[one]], to [[confer]] a [[thing]] [[abundantly]] [[upon]] [[one]], to [[make]] [[abundant]] or [[excellent]]: τί, to [[cause]] [[one]] to [[excel]]: τινα, [[with]] a dative of the [[thing]], τάς ὥρας, to [[extend]] the hours [[beyond]] the prescribed [[time]], Athen. 2, p. 42b.) (Compare: [[ὑπερπερισσεύω]].)

|mltxt=και [[περιττεύω]] ΝΜΑ και περ(ι)σσεύγω και περσεύω Ν [[περισσός]] / [[περιττός]]<br /><b>1.</b> [[πλεονάζω]], [[ξεπερνώ]] τον απαιτούμενο ή τον κανονικό αριθμό, [[μένω]] ως [[υπόλοιπο]] («μύριοί εἰσιν τὸν ἀριθμόν, εἷς δὲ περισσεύει», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[είμαι]] υπερεπαρκής, [[αφθονώ]], έχω [[περίσσεια]], [[είμαι]] [[υπεραρκετός]] (α. «η [[κακία]] περισσεύει στην [[εποχή]] μας» β. «τὸ ἀνδρεῖον ἐπερίττευεν αὐτῇ», Διον. Αλ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>παροιμ.</b> α) «στο [[καλάθι]] δεν χωράει, στο [[κοφίνι]] του περισσεύει» — λέγεται όταν υπάρχει [[δυσκολία]] προσαρμογής σε μια [[κατάσταση]]<br />β) «του τρελού το [[σκοινί]] δεν φτάνει μονό, διπλό φτάνει και περισσεύει» — αυτός που τσιγκουνεύεται για ένα αναγκαίο [[έξοδο]], αργότερα θα χρειαστεί να ξοδέψει περισσότερα<br /><b>νεοελλ.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[γίνομαι]] [[περισσότερος]], αφθονότερος, αυξάνομαι, [[πληθαίνω]] (α. «η [[παίδα]] του περίσευγε και [[μπλιο]] δεν είχε [[γνώση]]», <b>Ερωτόκρ.</b><br />β. «αἱ μὲν οὖν ἐκκλησίαι ἐστερεοῦν

το καὶ ἐπερίσσευον τῷ ἀριθμῷ καθ' ἡμέραν», ΚΔ)<br /><b>2.</b> [[μένω]] ως [[υπόλοιπο]], ως [[πλεόνασμα]], [[απομένω]] (α. «μάς περίσσεψαν αρκετά χρήματα» β. «εἴ τι περισσεύοι ἀπὸ τῶν τόκων», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>3.</b> (νεοελλ. μόνο ο τ. [[περιττεύω]], αρχ. και ο τ. [[περισσεύω]]) [[είμαι]] [[περιττός]], [[πλεονάζω]] ως [[άχρηστος]], [[παρέλκω]] (α. «όταν μιλούν τα πράγματα, τα [[λόγια]] περιττεύουν» β. «τὰ μὲν περισσεύοντα τῶν λόγων ἄφες», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[είμαι]] [[ανώτερος]], έχω περισσότερα πλεονεκτήματα, [[πλεονεκτώ]], [[ξεπερνώ]] κάποιον (α. [[πάσα]] κιανείς στο δύναται τσ' άλλους να περισσεύγει», Ερωφ.<br />β. «καὶ τί ἐπερίσσευσεν ὁ [[ἄνθρωπος]] παρὰ τὸ [[κτῆνος]];», ΠΔ)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) έχω [[κάτι]] άφθονο, έχω [[αφθονία]] από [[κάτι]] («περισσεύειν χορηγίᾳ», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> (μτβ. για πράγμ.) [[καθιστώ]] [[κάτι]] άφθονο, [[παρέχω]] [[κάτι]] με [[αφθονία]] («δυνατὸς δὲ ὁ Θεὸς πᾶσαν [[χάριν]] περισσεῦσαι εἰς ὑμᾱς», ΚΔ)<br /><b>3.</b> (και το παθ.) <i>περισσεύομαι</i><br />παρέχομαι, δίνομαι με [[αφθονία]] («[[ὅστις]] γὰρ ἔχῃ, δοθήσεται [[αὐτῶ]] καὶ περισσευθήσεται», ΚΔ)<br /><b>4.</b> [[γίνομαι]] [[ανώτερος]], [[καλύτερος]] («πρὸς τὴν οἰκοδομὴν τῆς ἐκκλησίας ζητεῖται ἵνα περισσεύσητε», ΚΔ)<br /><b>5.</b> (με γεν.) [[υπερβαίνω]], [[ξεπερνώ]] κάποιον στον αριθμό ή στην [[ποσότητα]] («περιττεύουσιν ἡμῶν οἱ πολέμιοι», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>6.</b> (το μέσ. με γεν.) έχω [[κάτι]] άφθονο, υπεραρκετό («πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύονται ἄρτων;», ΚΔ)<br /><b>7.</b> (το ουδ. της μτχ. ενεστ. ως ουσ.) <i>τὸ περισσεῡον</i><br />το [[περίσσευμα]] («ἦραν τὸ περισσεῡον τῶν κλασμάτων», ΚΔ)<br /><b>8.</b> [[ενεργώ]], [[κάνω]] ώστε να προάγεται [[κάποιος]], [[προάγω]] («ὑμᾱς δὲ Κύριος πλεονάσαι καὶ περισσεῦσαι τῇ ἀγάπῃ», ΚΔ)<br /><b>9.</b> <b>μέσ.</b> βρίσκομαι σε πλεονεκτική [[θέση]], [[πλεονεκτώ]] («[[οὔτε]] γὰρ ἐὰν φάγωμεν περισσευόμεθα, [[οὔτε]] ἐὰν μὴ φάγωμεν ὑστερούμεθα», ΚΔ)<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> α) «[[περισσεύω]] τὰς ὥρας» — [[επιμηκύνω]] τις ώρες<br />β) «[[περισσεύω]] μᾶλλον» — προάγομαι, [[προοδεύω]], [[προκόβω]].

{{ls

|lstext='''περισσεύω''': μεταγεν. Ἀττ. -ττεύω· παρατ. ἐπερίσσευον, μεταγν. καὶ περιέσσευον, ἀλλὰ τοῦτο μόνον κατὰ σύγχυσιν πρὸς τὸ [[σεύω]], ἔσσευον, πρβλ. Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 28· ([[περισσός]]). Ὑπερβαίνω τὸν ἀριθμόν, μύριοί εἰσιν ἀριθμόν…, εἷς δὲ π. Ἡσ. Ἀποσπ. 14. 4· περιττεύσουσιν ἡμῶν οἱ πολέμιοι, οἱ ἐχθροὶ θὰ ἐκταθῶσιν [[ὑπὲρ]] ἡμᾶς, θὰ ὑπερφαλαγγήσωσιν ἡμᾶς, (πρβλ. [[περιέχω]] ΙΙ) Ξεν. Ἀν. 4. 8, 11. ΙΙ. εἶμαι πλέον ἢ [[ἀρκετός]], [[πλεονάζω]], τἀρκοῦντα καὶ τὰ περιττεύοντα ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 4. 35· τὸ π. [[ἀργύριον]] ὁ αὐτ. ἐν Πόροις 4. 7· ἂν ἦ τι... περιττεῦον Πλάτ. Νόμ. 855Α· ἡ περιττεύουσα τροφὴ Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 32, 8· τὸ π. τῶν κλασμάτων Εὐαγγ. κ. Ματθ. ιδ´, 20 (πρβλ. [[περίσσευμα]])· τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευε κτλ., τοσαύτην ἀφθονίαν λόγων καὶ ὀρθῆς γνώμης εἶχεν ὁ Περικλῆς, Θουκ. 2. 65· τοσόνδε ἐπερίσσευσεν αὐτοῖς εὐνοίας Ἰωσήπ. Ἰουδ. Ἀρχ. 19. 1, 18· [[ὡσαύτως]], τὸ ἀνδρεῖον ἐπερίττευεν αὐτῇ Διον. Ἁλ., 3. 11. β) ἐπὶ κακῆς σημασίας, εἶμαι [[περιττός]], τὰ περισσεύοντα τῶν λόγων Σοφ. Ἠλ. 1288. ΙΙΙ. ἐπὶ προσώπων, ἔχω ἀφθονίαν εἴς τι, τινί, ἀντίθετον τῷ [[ἐλλείπω]], Πολύβ. 18. 18, 5, Πλούτ., κλ.· π. τῷ ἀριθμῷ Πράξ. Ἀποστ. ις´, 5· ― [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν., π. ἄρτων. ἔχω πλέον ἢ ἀρκετούς..., Εὐαγγ. κ. Λουκ. ιε´, 17. 2) εἶμαι [[ἀνώτερος]], [[κρείσσων]], π. [[παρά]] τινα, εἶμαι [[ἀνώτερος]] ἢ..., Ἑβδ. (Ἐκκλ. Γ´, 19) εἶμαι [[κρείσσων]], [[ἀνώτερος]], καλλίτερος, Α´ Ἐπιστ. πρὸς Κορινθ. η´, 8, ιδ´, 12· π. [[μᾶλλον]], προάγομαι ἐπὶ [[μᾶλλον]] καὶ [[μᾶλλον]] (δηλ. εἰς τὰς χριστιανικὰς χάριτας), Α´ Ἐπιστ. πρὸς Θεσσ. δ´, 1 καὶ 11. IV. Μεταβατικὸν ἐνεργείας, [[κάμνω]] [[ὥστε]] νὰ προάγηταί τις, [[προβιβάζω]], π. πᾶσαν [[χάριν]] Β´ Ἐπιστ. πρ. Κορινθ. θ´, 8· π. τινὰ τῇ ἀγάπῃ Α´ Ἐπιστ. πρ. Θεσσ. γ´, 12. ― Παθ., προβιβάζομαι, Εὐαγγ. κ. Ματθ. ιγ´, 12, κε´ 29. 2) ἐπὶ χρόνου, π. τὰς ὥρας, [[μηκύνω]] αὐτὰς ἐπὶ [[μᾶλλον]], Ἀθήν. 42Β.

|mdlsjtxt=Attic -ττεύω fut. σω imperf. ἐπερίσσευον [[περισσός]]<br /><b class="num">I.</b> to be [[over]] and [[above]] the [[number]], c. gen., περιττεύσουσιν [[ἡμῶν]] οἱ πολέμιοι the [[enemy]] [[will]] go [[beyond]] us, [[outflank]] us, Xen.<br /><b class="num">II.</b> absol. to be [[more]] [[than]] [[enough]], [[remain]] [[over]], Xen., etc.; τοσοῦτον τῷ Περικλεῖ ἐπερίσσευε [[such]] [[abundance]] of [[reason]] had [[Pericles]], Thuc.<br /><b class="num">2.</b> in bad [[sense]], to be [[superfluous]], Soph.<br /><b class="num">III.</b> of persons, to [[abound]] in a [[thing]], c. dat., NTest.:—also c. gen., π. ἄρτων to [[have]] [[more]] [[than]] [[enough]] of [[bread]], NTest.<br /><b class="num">2.</b> to be [[superior]], [[have]] the [[advantage]], NTest.; π. [[μᾶλλον]] to [[abound]] [[more]] and [[more]], NTest.<br /><b class="num">IV.</b> Causal, to make to [[abound]], NTest.:—Pass. to be made to [[abound]], NTest.