ἄφθονος: Difference between revisions

|Definition=ον, <span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">without envy:</b> hence, </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> Act., [[free from envy]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.7</span>; ἄνδρα τύραννον ἄ. ἔδει εἶναι <span class="bibl">Hdt.3.80</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>500a</span>. Adv. -νως <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>731a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[ungrudging]], [[bounteous]], of earth, ἄφθονε δαῖμον <span class="bibl"><span class="title">h.Hom.</span>30.16</span>; <b class="b3">ἀφθόνῳ μένει, ἀφθόνῳ χερί</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>305</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>612</span>; ἀ. λειμῶνες <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>222a</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ax.</span>371c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> more freq. (esp. in Prose) [[not grudged]], [[plentiful]], ἄ. πάντα παρέσται <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span> 536</span>; καρπὸν πολλόν τε καὶ ἄ. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>118</span>; πλοῦτος <span class="bibl">Sol.33.5</span>; χρυσὸς ἄ. <span class="bibl">Hdt.6.132</span>, cf. <span class="bibl">7.83</span>; χώρη . . ἄ. λίην <span class="bibl">Id.2.6</span>; ἄ. βίοτος <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>196</span>; πόλιν ἀφθονεστάτην χρήμασιν <span class="bibl">Eup.307</span>; χώρα πολλὴ καὶ ἄ. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.6.25</span>; ἄφθονα καὶ πολλὰ ἔχων εἰπεῖν <span class="bibl">Aeschin.3.203</span>; λόγοι ἄ. <span class="bibl">D.21.136</span>; <b class="b3">ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν</b> to live in [[plenty]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.2.25</span>; ἐν ἀφθόνοις τραφείς <span class="bibl">D.18.256</span>; τὸ χαίρειν ἄφθονον εἰπών <span class="title">IG</span>12(7).445 (Amorgos). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[unenvied]], [[provoking no envy]], ὄλβος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>471</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> irreg. Comp. -έστερος <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.104</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>72</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>460b</span>: Sup. -έστατος <span class="bibl">Eup.1</span>.c.; regul. forms <b class="b3">-ώτερος, -ώτατος</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.6.28</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyr.</span>5.4.40</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Adv., πάντα δ' ἀφθόνως πάρα <span class="bibl">Sol.38</span>; <b class="b3">ἀ. ἔχειν τινός</b> to have [[enough]] of it, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>494c</span>; ἀ. διδόναι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1314b4</span>; πολλά με διδάσκεις ἀ. <span class="bibl">Philem.154</span>; ξένων καὶ ἐντοπίων ἀ. ζήσας <span class="title">IG</span>5(2).491 (Megalop., ii/iii A.D.).</span>

|sltr=[[ἄφθονος]], -ον</b> (comp. ἀφθονέστερος) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[ungrudging]] ἄνδρα [[μᾶλλον]] εὐεργέταν πραπίσιν ἀφθονέστερόν τε χέρα (O. 2.94) [[τίνα]] κεν φύγοι ὕμνον [[κεῖνος]] [[ἀνήρ]], ἐπικύρσαις ἀφθόνων ἀστῶν ἐν ἱμερταῖς ἀοιδαῖς; (O. 6.7) [[θεῶν]] δ' ὄπιν ἄφθονον [[αἰτέω]], λτ;γτ;έναρκες, ὑμετέραις τύχαις (v. l. ἄφθιτον) (P. 8.72) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[abundant]], [[plentiful]] δείπνου δὲ λήγοντος γλυκὺ [[τρωγάλιον]] [[καίπερ]] πεδ' ἄφθονον βοράν (παῖδα φθόνον codd.: corr. Schneider) fr. 124c.

|dgtxt=-ον<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [compar. -έστερος Pi.<i>O</i>.2.94, A.<i>Fr</i>.72, tb. -ώτερος X.<i>An</i>.7.6.28; sup. -έστατος Eup.330, tb. -ώτατος X.<i>Cyr</i>.5.4.40]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[no envidiado]] ὄλβος A.<i>A</i>.471, τί ἐστι πενία; ... [[ἄφθονος]] πραγματεία Secund.<i>Sent</i>.17, [[ἄφθονος]] ἰς τειμὴν ἱερεύς <i>IGBulg</i>.1².225.1 (Odesos).<br /><b class="num">2</b> [[no regateado]], [[abundante]], [[copioso]] de cosas y abstr. τὰ δ' ἄφθονα πάντα παρέσται de un sacrificio <i>h.Ap</i>.536, καρπὸν πολλόν τε καὶ ἄ. Hes.<i>Op</i>.118, πλοῦτος Sol.23.5, χρυσός Hdt.6.132, 7.83, χώρη ... [[ἄφθονος]] λίην Hdt.2.6, [[βίοτος]] A.<i>Fr</i>.196.5, πόλιν ἀφθονεστάτην χρήμασιν ciudad la más generosa en riquezas</i> Eup.l.c., cf. Isoc.4.108, μελίπακτα τετυγμέν' ἄφθονα σασαμόφωκτα Philox.Leuc.(e) 17, οὐ γὰρ ἄφθονον σχολὴν ἔχω porque mi tiempo es contado</i> E.<i>Andr</i>.732, cf. Plu.2.787b, ξύλα Th.6.90, σῖτον ἀφθονώτερον X.<i>An</i>.7.6.28, ἰχθῦς ἄφθονοι Men.<i>Sam</i>.98, ἀφθονεστέρα ἡ ἐξουσία τῆς τῶν γυναικῶν συγκοιμήσεως Pl.<i>R</i>.460b, χορηγία Plb.3.90.2, τῇ τοῦ πόματος ἀφθόνῳ χορηγίᾳ LXX 3<i>Ma</i>.5.2, ἄφθονον ... ξύλων χορηγίαν D.C.75.9.3, cf. E.<i>Ep</i>.4.49, ὕδωρ Th.7.78, cf. X.<i>Cyr</i>.5.4.40, Plb.1.56.7, ἀφθόνους ἔχων πηγάς LXX 4<i>Ma</i>.3.10, τὸ ῥηθὲν ... πολὺ καὶ ἄφθονον Pl.<i>Lg</i>.790a, cf. <i>Phd</i>.90a, λόγους δ' ἀφθόνους τοιούτους ὑπάρχοντας habiendo tal abundancia de argumentos</i> D.21.136, ἄφθονα ... καὶ πολλὰ ἔχων λέγειν Aeschin.3.203, τὸ χαίρειν ἄφθονον εἰπών μοι <i>IG</i> 12(7).445.17 (Amorgos III d.C.)<br /><b class="num">•</b>ἐν ἀφθόνοις βιοτεύειν vivir en la abundancia</i> X.<i>An</i>.3.2.25, ἐν ἀφθόνοις τραφείς D.18.256, ἐν ἅπασιν ἀφθόνοις ἦν vivía en plena prosperidad</i> Luc.<i>Peregr</i>.16.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[no envidioso]] ἀφθόνων ἀστῶν Pi.<i>O</i>.6.7, ἄνδρα τύραννον ἄφθονον ἔδει εἶναι Hdt.3.80, ἢ φθονεῖν τῷ μὴ φθονερῷ ἄφθονόν τε καὶ πρᾷον ὄντα; Pl.<i>R</i>.500a, ἄ. καὶ [[ἀβάσκανος]] Teles 7 p.55.<br /><b class="num">2</b> [[que no escatima]], [[generoso]] de la Tierra [[fecunda]], [[fértil]] ἄφθονε δαῖμον <i>h.Hom</i>.30.16, οὔσης χώρας πολλῆς καὶ ἀφθόνου X.<i>An</i>.5.6.25, λειμῶνες Pl.<i>Sph</i>.222a, ἄφθονοι ... ὧραι climas fecundos</i> Pl.<i>Ax</i>.371c, ἀφθόνῳ μένει con generosidad</i> A.<i>A</i>.305, ἀφθόνῳ χερί E.<i>Med</i>.612, ὁ ἄ. σου οἶκος tu hospitalaria casa</i>, <i>PFlor</i>.348.2 (IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> adv. -ως, compar. -τερον, sup. -τάτως<br /><b class="num">1</b> [[sin envidia]] φιλονικείτω ... πᾶς πρὸς ἀρετὴν ἀ. Pl.<i>Lg</i>.731a, ξένων καὶ ἐντοπίων ἀ. ζήσας <i>IG</i> 5(2).491 (Megalópolis II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>[[sin rencor]] ἀ. ἅπαντας ἠλευθέρωσεν Pl.<i>Ti</i>.25c.<br /><b class="num">2</b> [[en abundancia]], [[generosamente]] πάντα δ' ἀ. πάρα Sol.26.5, λίθοις ἀ. ἐχρῶντο Th.7.70, ἀ. ἔχοντα τοῦ κνῆσθαι pudiendo rascarse sin parar</i> Pl.<i>Grg</i>.494c, μισθὸν ἀ. διδόναι X.<i>Cyr</i>.3.2.28, cf. <i>Mem</i>.1.2.60, ἐμὲ ὄψεσθε ἀφθονώτερον διαιτώμενον veréis que no me niego a nada</i> X.<i>HG</i> 5.1.15, δίδωσι δ' ἑταίραις ἀ. Arist.<i>Pol</i>.131^b4, ὅπως ἂν σῖτος ὡς ἀφθονωτάτως εἰσπλεῖ τῷ δήμῳ <i>IG</i> 2².416.10 (IV a.C.), πολλά με διδάσκεις ἀ. Philem.141, ἀ. τὴν ... ὠφέλειαν ἔδειξαν Aristid.Quint.1.6, χρῆσθαι τοῖς βέλεσιν ἀ. Plb.1.40.7, ἐπαινῶν δ' ἀφθόνως τὸν κατορθοῦντα Plu.2.795a, cf. 2.743f, ἀ. ἀρχὰς παρέχει <i>PRyl</i>.77.36 (II d.C.), ἐκείνοις δὲ ἀ. μετεδίδου D.C.<i>Fr</i>.54.8<br /><b class="num">•</b>[[con desahogo]] ἀ. ἐν εὐπορίᾳ βιώσεται Hld.7.25.2.