παρθένος: Difference between revisions

|Definition=Lacon. παρσένος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>1263</span> (lyr.). ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[maiden]], [[girl]], <span class="bibl">Il.22.127</span>, etc.; <b class="b3">αἱ ἄθλιαι π. ἐμαί</b> my unhappy [[girls]], <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1462</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1302</span>; also γυνὴ παρθένος <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>514</span>; <b class="b3">π. κόρα</b>, of the Sphinx, dub. in <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1730</span> (lyr.); <b class="b3">θυγάτηρ π</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.6.9</span>; of Persephone, <span class="bibl">E. <span class="title">Hel.</span>1342</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>804</span>; [[virgin]], opp. [[γυνή]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>148</span>, <span class="bibl">Theoc.27.65</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of unmarried women who are not virgins, <span class="bibl">Il.2.514</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.34</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1219</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>530</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[Παρθένος]], [[ἡ]], [[the Virgin Goddess]], as a title of Athena at Athens, <span class="bibl">Paus.5.11.10</span>, <span class="bibl">10.34.8</span> (hence of an Att. coin bearing her head, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>675</span>); of Artemis, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>17</span>; of the Tauric Iphigenia, <span class="bibl">Hdt.4.103</span>; of an unnamed goddess, <span class="title">SIG</span>46.3 (Halic., v B.C.), <span class="title">IG</span>12.108.48,54 (Neapolis in Thrace); <b class="b3">αἱ ἱεραὶ π</b>., of the Vestal Virgins, <span class="bibl">D.H.1.69</span>, Plu.2.89e, etc.; <b class="b3">αἱ Ἑστιάδες π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Cic.</span>19</span>; simply, <b class="b3">αἱ π</b>. <span class="bibl">D.H.2.66</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> the constellation <span class="title">Virgo</span>, Eudox. ap. <span class="bibl">Hipparch. 1.2.5</span>, <span class="bibl">Arat.97</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> = [[κόρη]] ''III'', [[pupil]], X.ap.Longin.<span class="bibl">4.4</span>, <span class="bibl">Aret. <span class="title">SD</span>1.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> as Adj., [[maiden]], [[chaste]], παρθένον ψυχὴν ἔχων <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span> 1006</span>, cf. <span class="bibl">Porph. <span class="title">Marc.</span>33</span>; <b class="b3">μίτρη π</b>. <span class="title">Epigr.Gr.</span>319 : metaph., π. πηγή <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>613</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> as masc., [[παρθένος]], [[ὁ]], [[unmarried man]], Apoc.14.4. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">π. γῆ</b> [[Samian earth]] (cf. παρθένιος 111), <span class="title">PMag.Berol.</span>2.57.</span>

|sltr=[[παρθένος]] (-ος, -ου, -οιο coni., -ῳ, -ον; -οι, -ων, -οισι.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[unmarried]] [[girl]] ἕλεν δ' Οἰνομάου βίαν παρθένον τε σύνευνον Hippodameia (O. 1.88) Ζεφυρία Λοκρὶς [[παρθένος]] (P. 2.19) ἅλικες [[οἷα]] παρθένοι φιλέοισιν ἑταῖραι ἑσπερίαις ὑποκουρίζεσθ' ἀοιδαῖς (P. 3.18) [[ἐπεὶ]] παρὰ Βοιβιάδος κρημνοῖσιν ᾤκει [[παρθένος]] Koronis (P. 3.34) ἔνεικέ τε χρυσέῳ παρθένον ἀγροτέραν δίφρῳ [[Cyrene]] (P. 9.6) ἄκουσεν Δαναόν ποτ' ἐν Ἄργει [[οἷον]] εὗρεν [[τεσσαράκοντα]] καὶ ὀκτὼ παρθένοισι γάμον i. e. his daughters (P. 9.113) παρθένον κεδνὰν χερὶ χειρὸς ἑλὼν the [[daughter]] of Antaios (P. 9.122) [[παντᾷ]] δὲ χοροὶ παρθένων λυρᾶν τε βοαὶ καναχαί τ' αὐλῶν δονέονται (P. 10.38) τὸν Ἱπποκλέαν θαητὸν ἐν ἅλιξι θησέμεν ἐν καὶ παλαιτέροις, νέαισίν τε παρθένοισι [[μέλημα]] (P. 10.59) [[ἀλλά]] οἱ [[παρά]] τε πυρὰν τάφον θ' Ἑλικώνιαι παρθένοι [[στάν]] the Muses (I. 8.57) ἱστάμεναι χορὸν ([[ταχύ]])ποδα παρθένοι (Pae. 2.100) ἀλλὰ παρθένοι [[γάρ]], ἴσθ' [[ὅτι]], Μοῖσαι, πάντα (Pae. 6.54) βαθύκολπον ἀνερέψατο παρθένον Αἴγιναν (Pae. 6.136) ]… παρθ[έ]νῳ σὺν πομ[ Πα. 7C. a. 4. [[Λάκαινα]] μὲν παρθένων ἀγέλα fr. 112. ἔστι μοι πατρίδ' ἀρχαίαν κτενὶ Πιερίδ[ων ὥ]στε χαίταν παρθένου ξανθ[ (ἀγάλλειν e. g. supp. Snell) fr. 215. 7. as [[epithet]] of [[Artemis]], [[ἰοχέαιρα]] [[παρθένος]] (P. 2.9) of Athene, [[κυάναιγις]] [[παρθένος]] (O. 13.71) παρ- θένος αὐλῶν τεῦχε πάμφωνον [[μέλος]] (P. 12.19) of Hekate, [[φοινικόπεζα]] [[παρθένος]] εὐμενὴς Ἑκάτα (Pae. 2.77) of the [[Sphinx]], [[αἴνιγμα]] παρθένοἰ ἐξ ἀγριᾶν [[γνάθων]] (Snell: παρθένου codd.) fr. 177d. frag., τὸ δὲ παρθε[ν ?fr. 333a. 12.

|elnltext=παρθένος -ου, ἡ, Lac. παρσένος meisje, jonge vrouw:; οὕς τέκεν Ἀστυόχη,... παρθένος αἰδοίη die Astyoche ter wereld had gebracht, de respectabele jonge vrouw Il. 2.514; αἱ δὲ παρθένοι ῥίγησαν de meisjes huiverden Soph. OC 1606; overdr.. ὦ παρθένοι meisjes! (van triëren) Aristoph. Eq. 1302. meisje, maagd:; ἕως τις ἀντὶ παρθένου γυνὴ κληθῇ totdat iemand in plaats van meisje vrouw wordt genoemd Soph. Tr. 148; adj..; παρθένον ψυχὴν ἔχων met maagdelijke geest Eur. Hipp. 1006; ἡ Π. Parthenos ( [[epithet]] van Athena en van Artemis); m. celibatair. NT Apoc. 14.4. ongehuwd meisje, ongehuwde vrouw:. τὰς παρθένους οὐ φυλάσσουσι, ἀλλ ’ ἐωσι τοῖσι αὐταὶ βούλονται ἀνδράσι μίσγεσθαι ze bewaken de ongehuwde meisjes niet, maar ze vinden het goed dat ze met de mannen van hun voorkeur naar bed gaan Hdt. 5.6.1; παρθένος γὰρ ἔτ ’ ἦ κοὐκ ἐξῆν πώ μοι τεκεῖν ik was nog ongehuwd en mocht nog geen kinderen ter wereld brengen Aristoph. Nub. 530.

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[virgin]], [[girl]], [[young woman]] (Il.).<br />Other forms: Also [[παρσένος]] (Ar.).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">παρθεν-οπῖπα</b> (Λ 385), s. [[ὀπιπεύω]]; <b class="b3">καλλι-πάρθενος</b> <b class="b2">having fair virgins, belonging to a beautiful virgin</b> (E.).<br />Derivatives: A. Nouns. 1. Dimin. <b class="b3">παρθεν-ίσκη</b>, <b class="b3">-ισκάριον</b> (Hdn. Gr., gloss.); 2. [[παρθένιος]] (analog. <b class="b3">-ειος</b>, <b class="b3">-ήϊος</b>) [[vestal]] (Il.); 3. <b class="b3">-ική</b> f. [[maiden]] (Il.; Fraenkel Nom. ag. 1, 210ff., Chantraine Études 101f., Specht Ursprung 210), <b class="b3">-ικός</b> [[vestal]] (LXX, D. S.; Chantraine op. cit. 121 a. 151); 4. <b class="b3">-ιον</b>, <b class="b3">-ικόν</b>, <b class="b3">-ίς</b> name of several plants, [[artemisia]] a.o. (Hp., Dsc.; on the naming motive Strömberg Pfl. 100); 5. <b class="b3">-ώδης</b> [[vestal]] (St. Byz.); 6. <b class="b3">-ιανός</b> [[born under the sign of Virgo]] (Astr.); 7. <b class="b3">-ίας</b> m. [[son of a maiden]] (Arist., Str.); 8. <b class="b3">-ών</b> (<b class="b3">-εών</b> AP a.o.), <b class="b3">-ῶνος</b> m. [[bower]], usu. name of the temple of Athene [[παρθένος]] (Att.). 9. <b class="b3">παρθεν-ία</b> (<b class="b3">-εία</b>), <b class="b3">-ίη</b> f. [[virginity]] (Sapph., Pi.). B. Verbs. 1. <b class="b3">παρθεν-εύομαι</b>, <b class="b3">-ω</b>, also (in elevating meaning) with <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b2">to be a maiden, to treat as a m.</b> (Ion., A., E.) with <b class="b3">-ευμα</b> n. [[maidens work]], [[son of a maiden]] (E.), <b class="b3">-ευσις</b> f. = <b class="b3">-ία</b> (Luc.), <b class="b3">-εία</b> <b class="b2">id.</b> (E.), partly graphically coincided with <b class="b3">-ία</b> , s. Scheller Oxytonierung 34 f. 2. <b class="b3">ἀπο-παρθενόω</b> [[to deflower]] (LXX).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Morphol. and etymolog. isolated. Several attempts: to [[εὑθενέω]] (Brugmann Sächs. Ges. Ber. 1906, 172ff.; w. lit.); to [[πτόρθος]] (Cuny REIE 1, 102 ff.); to [[θῆσθαι]] [[suck]] (Pedersen REIE 1, 192ff.); to OIr. [[ainder]] [[young woman]] (Pedersen JCeltStud. 1, 4ff.); to Lat. [[virgō]] (Schwyzer 297 w. Hirt a.o.; s. Messing Lang. 30, 108); to <b class="b3">σκυρθάλιος νεανίσκος</b> H. (Grošelj Živa Ant. 1, 125 f.). -- The word is prob. Pre-Greek. (The <b class="b3">-σ-</b> is the Dorian development of [[θ]].)

|ftr='''παρθένος''': {parthénos}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Jungfrau]], [[Mädchen]], [[junge Frau]] (seit Il.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. παρθενοπῖπα (Λ 385), s. [[ὀπιπεύω]]; [[καλλιπάρθενος]] ‘mit schönen Jungfrauen, einer schönen J. gehörig’ (E.).<br />'''Derivative''': Mehrere Ableitungen. A. Nomina. 1. Demin. [[παρθενίσκη]], -ισκάριον (Hdn. Gr., Gloss.); 2. [[παρθένιος]] (analog. -ειος, -ήϊος) [[jungfräulich]] (seit Il.); 3. -ική f. [[Jungfrau]] (ep. poet. seit Il.; Fraenkel Nom. ag. 1, 210ff., Chantraine Études 101f., Specht Ursprung 210), -ικός [[jungfräulich]] (LXX, D. S. u.a.; Chantraine op. cit. 121 u. 151); 4. -ιον, -ικόν, -ίς N. verschiedener Pflanzen, [[Artemisia]] u.a. (Hp., Dsk. usw.; zum Ben.motiv Strömberg Pfl. 100); 5. -ώδης [[jungfräulich]] (St.Byz.); 6. -ιανός [[unter dem Zeichen der Virgo geboren]] (''Astr''.); 7. -ίας m. [[Jungfrauensohn]] (Arist., Str.); 8. -ών (-εών ''AP'' u.a.), -ῶνος m. [[Jungfrauengemach]], gew. Name des Tempels der Athene [[παρθένος]] (att.). 9. [[παρθενία]] (-εία), -ίη f. [[Jungfrauschaft]] (Sapph., Pi. usw.). B. Verba. 1. παρθενεύομαι, -ω, auch (in aufhebender Bed.) mit ἀπο-, δια-, ἐκ-, ‘Jungfrau sein, wie eine J. behandeln’ (ion., A., E. usw.) mit -ευμα n. [[jungfräuliche Beschäftigung]], [[Jungfrauensohn]] (E.), -ευσις f. = -ία (Luk.), -εία ib. (E.), z.T. graphisch mit -ία zusammengeflossen, s. Scheller Oxytonierung 34 f. 2. [[ἀποπαρθενόω]] [[entjungfern]] (LXX).<br />'''Etymology''' : Morphologisch und etymologisch isoliert. Mehrere Versuche : zu [[εὐθενέω]] (Brugmann Sächs. Ges. Ber. 1906, 172ff.; m. Lit.); zu [[πτόρθος]] (Cuny REIE 1, 102 ff.); zu [[θῆσθαι]] [[saugen]] (Pedersen REIE 1, 192ff.); zu air. ''ainder'' [[junge Frau]] (Pedersen JCeltStud. 1, 4ff.); zu lat. ''virgō'' (Schwyzer 297 m. Hirt u.a.; s. Messing Lang. 30, 108); zu [[σκυρθάλιος]]· [[νεανίσκος]] H. (Grošelj Živa Ant. 1, 125 f.). Pelasgische Erklärungen bei v. Windekens Le Muséon 63, 102f. (zu arm. ''harsn'' [[Braut]], lat. ''procus'' usw.; mit Georgiev), Le Pél. 125 f. (zu [[πόρτις]]).<br />'''Page''' 2,474-475