ἁρπάζω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ᾰ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [fut. -άξω <i>Il</i>.22.310, Babr.89.2, -άσω X.<i>Eq.Mag</i>.4.17, LXX <i>Le</i>.19.13, med. ἁρπάσομαι Ar.<i>Pax</i> 1118, <i>Ec</i>.866, <i>Au</i>.1460, X.<i>Cyr</i>.7.2.5, contr. ἁρπῶμαι LXX <i>Os</i>.5.14, pas. ἁρπαγήσομαι 1<i>Ep.Thess</i>.4.17, I.<i>BI</i> 5.434, ἁρπασθήσομαι Luc.<i>D.Meretr</i>.9.4; aor. ἥρπαξα <i>Il</i>.3.444, Pi.<i>N</i>.10.67, <i>IG</i> 4².121.111 (Epidauro IV a.C.), ἥρπασα <i>Il</i>.13.528, 17.62, Hdt.2.156, E.<i>Or</i>.1634, Th.6.101, med. ἡρπασάμην Luc.<i>Tim</i>.22, pas. ἡρπάσθην Hdt.1.1, 1.4, Pl.<i>Phdr</i>.229d, ἡρπάχθην Hdt.8.115 (v.l.), D.S.17.74, ἡρπάγην Lyc.505, Arr.<i>Epict</i>.3.22.36, part. ἁρπάμενος <i>AP</i> 11.59 (Maced.); perf. ind. ἥρπακα Ar.<i>Pl</i>.372, Pl.<i>Grg</i>.481a, pas. inf. ἡρπάχθαι Str.13.1.11, part. ἡρπασμένος <i>PSarap</i>.1.23 (II d.C.); pas. plusperf. 3^a sg. ἥρπαστο E.<i>El</i>.1041; lat. part. pas. <i>harpagātum</i> Plaut.<i>Aul</i>.201]<br /><b class="num">I</b> con connotaciones negativas, gener. c. suj. de pers.<br /><b class="num">1</b> [[robar]], [[arrebatar]] c. suj. anim. y compl. de anim. y bienes ὡς δ' ὅτε τίς τε λέων ... ἀγέλης βοῦν ἁρπάσῃ <i>Il</i>.17.62, πολλὰ ἁρπάζων ἐφόρεις Hes.<i>Op</i>.38, τὰ ἐκ τῶν οἰκιῶν X.<i>Cyr</i>.7.2.5, cf. A.<i>A</i>.627, Ar.<i>Au</i>.1111, Pl.<i>Ep</i>.335b, D.47.56, Hierocl.<i>Facet</i>.259, D.P.<i>Au</i>.2.3<br /><b class="num">•</b>abs. κλέψαι τε χἀρπάσαι βίᾳ de piratas, S.<i>Ph</i>.644, (χρυσὸν) ὑπὲκ τῶν γρυπῶν ἁρπάζειν Hdt.3.116, τὰ (πράγματα) τοῦ παιδὸς ... ἁρπάζειν Is.11.16, de acciones de guerra, X.<i>An</i>.4.6.11, de las aves de rapiña, Ael.<i>NA</i> 2.47<br /><b class="num">•</b>[[arrebatar]], [[quitar de la boca]] palabras [[Αἰσχύλος]] ... ἥρπασε τὸ ἐγὼ φράσω Hdt.2.156, ἥρπασ' ἃ σὲ λέγειν ... ἐχρῆν te arrebaté lo que debías decir</i> E.<i>HF</i> 535<br /><b class="num">•</b>tb. c. suj. de cosa τοὺς δ' αἶψ' ἁρπάξασα φέρεν πόντονδε θύελλα <i>Od</i>.10.48, μ' ... κῦμα μέγ' ἁρπάξαν <i>Od</i>.5.416<br /><b class="num">•</b>perf. part. pas. subst. τὰ ἡρπασμένα [[las cosas robadas]], <i>PSarap</i>.1.23 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>perf. abs. [[ser un ladrón]] ὁτιὴ 'πιώρκεις ἡρπακώς Ar.<i>Eq</i>.428, μῶν οὐ κέκλοφας, ἀλλ' ἤρπακας Ar.<i>Pl</i>.372, cf. ἁρπάζειν βλέπει mira como un ladrón</i> Men.<i>Epit</i>.398.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de pers. y compl. del lugar, en cont. milit. [[saquear]] τὰς οἰκίας Isoc.15.124, τὴν ... Ἑλλάδα D.8.55<br /><b class="num">•</b>abs., Th.1.5, Plb.16.24.5, Philostr.<i>VS</i> 500.<br /><b class="num">3</b> c. suj. de pers. y ac. de pers. [[raptar]], [[secuestrar]] esp. de mujeres ὅτε σε πρῶτον Λακεδαίμονος ἐξ ἐρατεινῆς ἔπλεον ἁρπάξας <i>Il</i>.3.444, ἀρπάσαι τοῦ βασιλέος τὴν θυγατέρα Hdt.1.2, Περσεφόνην ... ἣν Ἀιδωνεὺς ἥρπασεν Hes.<i>Th</i>.914, cf. Isoc.4.28, de Pélope, Pi.<i>O</i>.1.40, de Helena, Gorg.B 11.6, Colluth.378, cf. Arr.<i>Epict</i>.3.22.36, γνοὺς ὅτι μέλλουσιν ... ἁρπάζειν αὐτὸν ἵνα ποιήσωσιν βασιλέα de Jesús <i>Eu.Io</i>.6.15<br /><b class="num">•</b>en v. pas. y ac. de pers. [[ser robado]] τήνδ' ἐκ χερῶν ἁρπάζομαι me la roban de las manos</i> E.<i>Andr</i>.661<br /><b class="num">•</b>apresar ἐκέλευσεν τὸ στράτευμα ... ἁρπάσαι αὐτόν <i>Act.Ap</i>.23.10<br /><b class="num">•</b>fig. [[arrebatar]], [[seducir]], [[cautivar]] τὸ σανδάλιον αὐτῆς ἥρπασεν ὀφθαλμὸν [[αὐτοῦ]] LXX <i>Iu</i>.16.9, cf. Plu.<i>Ant</i>.28.<br /><b class="num">II</b> sin connotaciones negativas<br /><b class="num">1</b> c. suj. de cosa [[atraer]] del imán λίθος ἥτις τὸν σίδηρον ἁρπάζει Hp.<i>Steril</i>.243<br /><b class="num">•</b>[[elevar]] de las clepsidras ἁρπάζουσι τὸ ὕδωρ por el vacío, Simp.<i>in Ph</i>.647.28.<br /><b class="num">2</b> c. suj. de pers. [[coger]], [[apoderarse rápidamente de]] c. ac. de cosa λᾶαν <i>Il</i>.12.445, πήληκα <i>Il</i>.13.528, δόρυ A.<i>Th</i>.624, τὰ ὅπλα X.<i>An</i>.6.1.8, (βαυβῶνα) ὤ<σ>περ εὔρημ' ἀράσα<σα> Herod.6.30, en v. med. τὰ τόξα Luc.<i>Sacr</i>.3<br /><b class="num">•</b>[[captar]] ἁρπάσας ... τὸ αἰνιχθέν captando la ilusión</i> Plu.2.505d<br /><b class="num">•</b>fig. [[asimilar]] ταχέως ... ἡρπακότες ... τὴν τῶν Ἑλλήνων ... εὐχέρειαν Plb.31.25.4<br /><b class="num">•</b>tb. c. ac. de pers. μιν ... ἁρπάζει ... μέσον lo coge por la cintura</i> Hdt.9.107, en v. pas. ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ 2<i>Ep.Cor</i>.12.2<br /><b class="num">•</b>c. ac. de pers. y gen. de la parte cogida τὸν ... τένοντος ἁρπάσας E.<i>Cyc</i>.400<br /><b class="num">•</b>c. gen. partit. ἁρπάσας τούτων ἐνέτραγον Timocl.18.7<br /><b class="num">•</b>[[coger]], [[captar]] en v. pas. αἱ ὀσμαὶ ... ἁρπαζόμεναι ταῖς ὀσφρήσεσιν Plu.2.647e<br /><b class="num">•</b>abs. ἀπογεύονται ἁρπάζοντες comen con voracidad</i> Pl.<i>R</i>.354b, cf. Philostr.<i>VS</i> 549<br /><b class="num">•</b>tb. c. suj. de abstr. [[ocupar]], [[apoderarse de]] γλῶσσαν ἁρπάζει φόβος el miedo atenaza la lengua</i> A.<i>Th</i>.259<br /><b class="num">•</b>fig. [[aprovechar rápidamente]] πεῖράν τιν' ἐχθρῶν ἁρπάσαι S.<i>Ai</i>.2, τὸν καιρόν Plu.<i>Phil</i>.15.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Denom. de un tema en gutural ἁρπαγ- del que deriva tb. [[ἅρπαξ]] y rel. [[ἅρπη]] q.u. c. idea de ‘enganchar’. Tb. se postula un verbo en -άζω del radical *<i>rep</i>-, cf. lat. <i>rāpio</i> y hom. ἀνηρέψατο c. aspiración secundaria.