ἐκπλήσσω: Difference between revisions

|Definition=Att. ἐκπλήττω, <span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">strike out of, drive away from, expel</b>, ἐκ δ' ἔπληξέ μου τὴν αἰδῶ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>134</span>; [[ὃς]] (sc. [[κεραυνὸς]]) <b class="b3">αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν.. κομπασμάτων</b> ib.<span class="bibl">362</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>635</span>: abs., [[drive away]], ἡ τέρψις τὸ λυπηρὸν ἐκπλήσσει <span class="bibl">Th.2.38</span>; <b class="b3">φόβος μνήμην ἐ</b>. ib.<span class="bibl">87</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> <b class="b2">drive out of one's senses by a sudden shock, amaze, astound</b>, <span class="bibl">Od.18.231</span> (tm.); κάλλει καὶ ὥρᾳ διενεγκόντες ἐ. τινάς <span class="bibl">Aeschin.1.134</span>; ὁ φόβος ἐκπλήσσων.. <span class="bibl">Antipho 2.1.7</span>; κακοὶ εὐτυχοῦντες ἐκπλήσσουσί με <span class="title">Trag.Adesp.</span> 465; <b class="b3">ὅ μ' ἐκπλήσσει λόγου</b> [[frightens]] me in speaking, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>549</span> :— in this sense most freq. in aor. 2 Pass., Ep. [[ἐξεπλήγην]] (v. infr.), Att. <b class="b3">ἐξεπλάγην [ᾰ]</b> (also aor. I ἐξεπλήχθην <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>183</span> : pf. part. ἐκπεπληγμένος <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>290</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>386</span>, etc.); <b class="b2">to be panic-struck, amazed</b>, esp. by fear, ἐκ γὰρ πλήγη φρένας <span class="bibl">Il.16.403</span>, cf. <span class="bibl">13.394</span>; ἡνίοχοι ἔκπληγεν <span class="bibl">18.225</span> : c. part., ἐκπεπληγμένον κεῖνον βλέποντες <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span> 922</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>433</span>, etc.; <b class="b3">ἐκπλαγῆναί τινι</b> to [[be astonished at]] a thing, <span class="bibl">Hdt.1.116</span>, etc.; ὑπό τινος <span class="bibl">Id.3.64</span>; διά τι <span class="bibl">Th.7.21</span>; ἐπί τινι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span> 1.4.27</span>; πρός τι <span class="bibl">Plu.<span class="title">Thes.</span>19</span>, etc.: also c.acc., <b class="b3">ἐκπλαγῆναί τινα</b> to [[be struck with panic fear of]].., <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>226</span>,<span class="bibl"><span class="title">El.</span>1045</span>; ἡμᾶς δ' ἂν..μάλιστα ἐκπεπληγμένοι εἶεν <span class="bibl">Th.6.11</span>, cf.<span class="bibl">3.82</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> generally, of any sudden, overpowering passion, to [[be struck with desire]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>673</span>; [[with love]], <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>38</span>, <span class="bibl"><span class="title">Med.</span>8</span>; [[χαρᾷ]], [[ἡδονῇ]], <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>233</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>629</span>; [[with admiration]], <span class="bibl">Hdt.3.148</span>, etc.: c.acc.rei, ἐκπλαγέντα τὰ προκείμενα ἀγαθά <span class="bibl">Id.9.82</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">εἰς ὁμολογίαν ἐκπλήττειν</b> [[frighten]] one into.., f.l. in <span class="bibl">Plb. 23.4.11</span>.</span>

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> át. -ττω<br /><b class="num">• Morfología:</b> [dór. aor. ind. 3^a sg. ἐκ ... πλᾶξε (tm.), Pi.<i>N</i>.1.48]<br /><b class="num">I</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[asustarse]], [[pasmarse]], [[desconcertarse]]<br /><b class="num">a)</b> en pres. y aor. ἡνίοχοι δ' ἔκπληγεν <i>Il</i>.18.225, κινδύνου τοῦ μέλλοντος <ὡς> ὄντος φεύγουσιν ἐκπλαγέντες desconcertados huyen del peligro como si fuese inminente</i> Gorg.B 11.16, ταῦτ' ἀκούσας ... τὸ πρῶτον ἐξεπλάγην Isoc.5.22, ἐξεπλάγη ἡγησαμένη με πάντα ἀκριβῶς ἐγνωκέναι se quedó estupefacta creyendo que yo lo sabía todo con exactitud</i> Lys.1.19, ἀκούσαντες δὲ οἱ μαθηταὶ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα <i>Eu.Matt</i>.19.25, cf. Isoc.6.75, <i>IG</i> 4².121.46 (IV a.C.), Ael.<i>NA</i> 11.32, c. ac. de rel. ἐκ γὰρ πλήγη φρένας (tm.) se quedó estupefacto</i>, <i>Il</i>.16.403, cf. 13.394, οὐδὲν ἐκπλαγεῖσά σε nada asustada ante tí</i> S.<i>El</i>.1045, c. ac. de rel. y dat. χαρᾷ δὲ μὴ 'κπλαγῇς φρένας no desvaríe tu mente de alegría</i> A.<i>Ch</i>.233<br /><b class="num">•</b>c. dat. ἐκπλαγεὶς δὲ τούτοισι ... [[ἄφθογγος]] ἦν Hdt.1.116, καὶ μή μ' ὄκνῳ δείσαντες ἐκπλαγῆτ' ἀπηγριωμένον no os quedéis estupefactos de miedo al verme asilvestrado</i> S.<i>Ph</i>.226, τῷ μεγέθει τῶν παρόντων κακῶν Th.3.113, θάμβει E.<i>Rh</i>.291, c. giro prep. διὰ τὸ τοιοῦτον ἐκπλαγέντων αὐτῶν Th.7.21, ἐπὶ τοῖς συμβαίνουσι Plb.5.48.3;<br /><b class="num">b)</b> en perf. [[estar asustado, pasmado o desconcertado]] σὺν δέ νιν θηρώμεθ' εὐθὺς οὐδὲν ἐκπεπληγμένην S.<i>Ant</i>.433, ἐνθουσιῶν τε καὶ ἐκπεπληγμένος D.Chr.21.14, ὀκνοῦμεν πάντες ἐκπεπληγμένον κεῖνον βλέποντες S.<i>OT</i> 922, c. part. predic. del suj. ταῦτ' ἀκούσαντες ἐκπεπληγμένοι καὶ δακρύοντες pasmados tras haber oído eso y llorando</i> Lys.32.10, cf. Pl.<i>R</i>.336d, c. ac. de rel. τὰ δ' (ἴχνη) ἐκπέπληγμαι κοὐκ ἔχω μαθεῖν ὅτου en relación con otras (huellas) estoy desconcertado y no puedo saber de quién son</i> S.<i>Ai</i>.33, cf. Antipho Soph.B 61, τοὺς ἐναντίους ἐκπεπληγμένος Th.3.82, c. dat. ἐκπεπληγμένη κακοῖς A.<i>Pers</i>.290, βάρβαροι γυναῖκες, οὕτως ἐκπεπληγμέναι φόβῳ E.<i>Ba</i>.604, c. ὑπό y gen. ὑπὸ τῆς συμφορῆς τῆς τε ἐκ τοῦ μάγου ἐκπεπληγμένος Hdt.3.64, ὑπὸ ... τοῦ κινδύνου ἐκπεπληγμένον αὐτόν Antipho 2.2.7, c. otros giros ἐκπεπληγμένοι δὲ ταῖς ψυχαῖς διὰ τὸ γεγονὸς [[ἀτύχημα]] Plb.5.74.3, εἰς τὴν ἀπειρίαν Luc.<i>Merc.Cond</i>.15.<br /><b class="num">2</b> [[sorprenderse]], [[asombrarse]] en pres. y aor. ὅκως ... ἴδοιτο ... τὰ ποτήρια, ἀπεθώμαζέ τε καὶ ἐξεπλήσσετο cuando vio las copas permanecía admirado y asombrado</i> Hdt.3.48, ἐκπλήττομαι δέ, πῶς γράφει χεὶρ ἐμπνόους <i>AP</i> 16.381, cf. Aristid.Quint.61.11, c. ac. de rel. ὥστε ... ἐκπλήσσεσθαι τὴν τοῦ νεανίσκου ψυχήν LXX 2<i>Ma</i>.7.12, ἐκπληττόμενοι τὴν ἀσέβειαν Plb.2.59.2, c. dat. ὥστ' ἐκπλαγῆναι τοὐμὸν ἡδονῇ κέαρ S.<i>Tr</i>.629, c. ὑπό y gen. ὑπὸ θαύματος Manes 8.8<br /><b class="num">•</b>[[consternarse]], [[indignarse]] ἐξεπλήσσου τῇ τύχῃ τῇ τῶν θεῶν E.<i>IA</i> 351<br /><b class="num">•</b>en perf. [[estar sorprendido o admirado]] ἐκπεπληγμένος ... ἐς τέρψιν [[εἶμι]] aunque asombrado ... me alegro</i> E.<i>IT</i> 795, c. ac. de rel. τὴν τόλμαν [[αὐτοῦ]] ἐκπεπληγμένοι Th.5.10, τὰ τυχόντα Arist.<i>Mu</i>.391^a23.<br /><b class="num">3</b> en aor. pas. [[deslumbrarse por]], [[quedar fascinado ante]] c. ac. de rel. ἐκπλαγεὶς τὰ προκείμενα ἀγαθά Hdt.9.82, τὴν σοφίαν τοῦ Σαλομῶνος I.<i>AI</i> 8.168, c. dat. de causa Μήδεια ... ἔρωτι θυμὸν ἐκπλαγεῖσ' Ἰάσονος Medea impactada en su espíritu por el amor a Jasón</i> E.<i>Med</i>.8, cf. <i>Hel</i>.1397, c. gen. τῆς εὐπρεπείας ἐκπλαγείς LXX 4<i>Ma</i>.8.4, c. πρός y ac. [[Ἀριάδνη]] ... πρός τε τὴν ὄψιν ἐξεπλάγη τοῦ Θησέως Plu.<i>Thes</i>.19, c. part. predic. [[Δία]] ... οὕτως ἐκπλαγέντα ἰδόντα τὴν Ἥραν Pl.<i>R</i>.390c<br /><b class="num">•</b>en perf. [[estar deslumbrado]] c. gen. κἀκπεπληγμένη κέντροις ἔρωτος E.<i>Hipp</i>.38, c. ac. de rel. ἐκπεπλήγμην τὸ κάλλος Ach.Tat.1.4.5, c. dat. ὥστ' ἐκπεπλῆχθαι καρδίαν πόθῳ Men.(?) en <i>PKöln</i> 203A.18, c. ἐπί y dat. ἄνδρα δέ τινα ... ἐκπεπλῆχθαι ... ἐπὶ τῷ κάλλει τοῦ Κύρου X.<i>Cyr</i>.1.4.27, cf. <i>Act.Ap</i>.13.12, Manes 141.4.<br /><b class="num">II</b> tr.<br /><b class="num">1</b> [[echar fuera de]] c. ac. abstr. ἡ τέρψις τὸ λυπηρὸν ἐκπλήσσει el disfrute (de las fiestas) echa fuera la tristeza</i> Th.2.38, c. ac. de pers. y gen. separat. de lugar οὐδέ μ' ἐξέπληξ' ὁδοῦ πονηρὸς οὐδείς ningún malvado me echó fuera del camino</i> E.<i>Io</i> 635<br /><b class="num">•</b>fig. [[echar fuera]], [[arrebatar]], [[quitar de golpe]] c. ac. abstr. y gen. separat. de pers. ἐκ δ' ἔπληξέ μου τὰν ... αἰδῶ me quitó la vergüenza de golpe</i> A.<i>Pr</i>.134, c. ac. de pers. y gen. separat. ὃς αὐτὸν ἐξέπληξε τῶν ... κομπασμάτων A.<i>Pr</i>.360<br /><b class="num">•</b>esp. λόγου ἐκπλήσσειν [[quitar la palabra]], [[interrumpir]] τὸ [[γῆρας]] ... τὸ σὸν, ὅ μ' ἐκπλήσσει λόγου tu vejez, que me quita la palabra e.e. que me impide hablar libremente</i> E.<i>Or</i>.549, μὴ λόγων ἔκπλησσέ με no me quites la palabra</i>, e.e., no me interrumpas</i> E.<i>IT</i> 773, τί δ' ἔστι τοῦ παρόντος ἐκπλῆσσον λόγου; E.<i>IT</i> 240, cf. en v. pas. X.Eph.5.12.6.<br /><b class="num">2</b> [[desconcertar]], [[alarmar]], [[consternar]] ἐκ [[γάρ]] με πλήσσουσι ... οἵδε κακὰ φρονέοντες (tm.) <i>Od</i>.18.231, κακοὶ γὰρ εὐτυχοῦντες ἐκπλήσσουσί με <i>Trag.Adesp</i>.465, cf. Plu.<i>Arist</i>.15, D.C.64.14.3.<br /><b class="num">3</b> [[asustar]] ἀνθρώπους Critias <i>Fr.Trag</i>.19.28<br /><b class="num">•</b>[[sobrecoger]] ἐκ δ' ἄρ' ἄτλατον [[δέος]] πλᾶξε γυναῖκας y entonces un terror insufrible sobrecogió a las mujeres</i> Pi.l.c. (tm.), τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν Plb.14.5.13, ὁ μὲν (φόβος) ἐμπίπτων ἐκπλήττει el miedo cuando cae encima sobrecoge</i> Luc.<i>Cont</i>.15, cf. D.H.6.72, τοὺς θεωμένους I.<i>BI</i> 7.419.<br /><b class="num">4</b> [[molestar]], [[perturbar]] τοὺς ... ἀπολογουμένους θορυβοῦντας ἐκπλήττειν Anaximen.<i>Rh</i>.1433^a13, φόβος μνήμην ἐκπλήττει el miedo perturba la memoria</i> Th.2.87, τὸ λογιζόμενον D.C.42.1.4<br /><b class="num">•</b>[[tener en vilo]] [[ἀλλά]] με ἀθάρης χύτρα τις ἐξέπληττε pero una marmita de gachas me tenía en vilo</i> Ar.<i>Pl</i>.673.<br /><b class="num">5</b> [[asombrar]], [[deslumbrar]], [[impresionar]] κέρτομός μ' ἐκ θεοῦ τις ἐκπλήσσει χαρά una alegría ilusoria procedente de un dios me deslumbra</i> E.<i>Alc</i>.1125, οὐδ' ἐξέπληττον αὐτοὺς, Κύκνους ποιῶν καὶ Μέμνονας no los deslumbraba creando Cicnos y Memnones</i> Ar.<i>Ra</i>.962, ἐὰν κάλλει καὶ ὥρᾳ διενεγκόντες ἐκπλήξωσί τινας en el caso de que al destacar por su belleza o juventud deslumbren a algunos</i> Aeschin.1.134, cf. Arr.<i>Epict</i>.4.4.10, ἐκπλῆξαι τὸ πλῆθος asombrar a la multitud</i> Luc.<i>Alex</i>.26, τὰς ψυχάς Vett.Val.142.9, ἐξέπληττε τοὺς γείτονας ... τὸ πρᾶγμα Ast.Am.<i>Hom</i>.7.6.3, cf. Hld.10.31.1, τὰ παράδοξα ... τοὺς ἀνθρώπους, ἤν δὲ δεινά (ᾖ), μᾶλλον ἐκπλήττοντα X.<i>Eq.Mag</i>.8.19, en v. pas. (ὁ ἰατρὸς) οὐκ ἐκπλήττεται ὑπὸ τῶν προσόντων Pl.<i>Cra</i>.394b, ὑπὸ τῶν ἡδονῶν ἀγόμενος καὶ ἐκπληττόμενος Pl.<i>Prt</i>.355a.

|lsmtext='''ἐκπλήσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[χτυπώ]] προς τα έξω, [[βγάζω]] με χτυπήματα, [[εκδιώκω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[διώχνω]], σε Θουκ.<br /><b class="num">II.</b> κάνω κάποιον να χάσει τα λογικά του, [[καταπλήσσω]], [[ξαφνιάζω]], [[σαστίζω]], σε Ομήρ. Οδ., Ευρ.· [[συχνά]] στον Παθ. αόρ. βʹ, Επικ. <i>ἐξεπλήγην</i>, Αττ. [[ἐξεπλάγην]] [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐξεπλήχθην</i>, παρακ. <i>ἐκπέπληγμαι</i>·<br /><b class="num">1.</b> [[τρομάζω]], εκπλήσσομαι, ξαφνιάζομαι, σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ. κ.λπ.· <i>ἐκπλαγῆναί τινι</i>, ξαφνιάζομαι, καταπλήσσομαι, σε Ηρόδ., ομοίως και [[διά]] τι, [[ἐπί]] τινι κ.λπ.· <i>ἐκπλαγῆναί τινα</i>, καταλαμβάνομαι από [[πανικό]] φοβούμενος..., σε Σοφ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, λέγεται για ξαφνικό, αιφνίδιο [[πάθος]], [[χτυπιέμαι]], πλήττομαι, σε Αισχύλ. κ.λπ.