μέλω: Difference between revisions

|lstext='''μέλω''': μέσ. [[μέλομαι]], ῥῇμα ἐν χρήσει κατ’ ἀμφοτέρας τὰς φωνάς, Α. [[ἐνίοτε]] ἐπὶ οὐδετέρας σημασίας, εἶμαι ἀντικείμενον φροντίδος ἢ σκέψεως, Β. [[ἐνίοτε]] ἐπὶ ἐνεργητ. σημασίας, [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, «ἐνδιαφέρομαι»· - οἱ διάφοροι τύποι οἱ ἐν χρήσει ἐπὶ ἑκατέρας τῶν σημασιῶν τούτων εὕρηνται ἐν τῇ οἰκείᾳ θέσει. Α. ὡς οὐδετέρας διαθέσεως [[ῥῆμα]] σημαίνει: εἶμαι ἀντικείμενον φροντίδος ἢ μερίμνης: Ι. πᾶσι δόλοισιν ἀνθρώποισι [[μέλω]], εἰς πάντας τοὺς ἀνθρώπους εἶμαι ἀφορμὴ ὁμιλίας, εἶμαι εἰς τὰ στόματα ἁπάντων διὰ τοὺς στρατηγικούς μου δόλους, Ὀδ. Ι. 20· οὕτω, Ἀργὼ πᾶσι μέλουσα, «πᾶσι τοῖς ἀπὸ τῆς Ἑλλάδος ἐν φροντίδι οὖσα, ἐκ πάσης γὰρ τῆς Ἑλλάδος εἶχεν ἥρωας» (Σχόλ.), Μ. 70· μελήσεις ἄφθιτον ἀνθρώποις αἰὲν ἔχων [[ὄνομα]] Θέογν. 245· Εὐθυμίᾳ [[μέλων]] [[εἴην]] Πινδ. Ἀποσπ. 127· ἵνα θανοῦσα νερτέροισι [[μέλω]] Εὐρ. Ἀνδρ. 850 (Λυρ)· Ἰλίου κατασκαφὰν πυρὶ μέλουσαν δαΐῳ ὁ αὐτ. ἐν Ἑλ. 197, πρβλ. Τρῳ 842· χοροὶ πᾶσι μέλουσι διὰ βίου Πλάτ. Νόμ. 835D· πολλοῖσι [[μέλων]] Ἀνθ. Π. 5. 122, κτλ.· σπάνιον ἐν τῇ μετοχ. πρκμ., ἀρεταῖσι μεμᾱλότας, [[μέλημα]] ταῖς ἀρεταῖς, Πινδ. Ο. 11. 45. ΙΙ. συνηθέστατον ἐν τῷ γ΄ ἑνικῷ καὶ πληθ. τοῦ ἐνεργ. ἐνεστ. [[μέλει]], μέλουσι· παρατ. ἔμελε Ἐπικ. [[μέλε]]· μέλλ. μελήσει: ἀπαρ. ἐνεστ. καὶ μέλλ. μέλειν καὶ μελήσειν· ἀόρ. ἐμέλησε Λυσ. 140. 18, Ξεν. Κύρ. 6. 3, 19· πρκμ. μεμέληκε Πλάτ. Κρατ. 428Β, Μένων 81Α, Ψευδο-Δημ. 1360. 1· ὑπερσ. ἐμεμελήκει Ξεν. Κύρ. 8. 3, 25· Ἐπικ. πρκμ. [[μέμηλε]], ὑπερσ. μεμήλει· - Σύνταξις: τὸ μὲν [[πρᾶγμα]] κατ’ ὀνομ. (τὸ ἀντικείμενον τῆς φροντίδος), τὸ δὲ [[πρόσωπον]] κατὰ δοτ., μή τοι [[ταῦτα]]... μελόντων, «μή σοι [[ταῦτα]] ἐν τῇ σῇ διανοίᾳ διὰ φροντίδος ἔστωσαν» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Σ. 463, Ὀδ. Ν. 362· [[μέλε]] γάρ οἱ [Ὀδυσσεὺς] Ε. 6· [[μηδὲ]] τί οἱ [[θάνατος]] μελέτω φρεσὶ Ἰλ. Ω. 152· σοὶ δὲ χρὴ τάδε πάντα μέλειν νύκτας τε καὶ [[ἦμαρ]], «σοὶ δὲ πάντα [[ταῦτα]] διὰ φροντίδος [[εἶναι]] προσήκει [[νύκτωρ]] τε καὶ μεθ’ ἡμέραν» (Θ. Γαζῆς), Ε. 490· τὸν ξεῖνον δὲ ἐῶμεν... Τηλεμάχῳ μελέμεν Ὀδ. Σ. 420· [[πόλεμος]] δ’ ἄνδρεσσι μελήσει Ἰλ. Ζ. 492· μελήσουσι δέ μοι ἵπποι Ε. 228· ᾧ τόσσα [[μέμηλε]] Β. 25, πρβλ. Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 236· τοῖσιν... ἐνὶ φρεσὶν ἄλλα μεμήλει Ὀδ. Α. 151, πρβλ. Ἰλ. Β. 614· ὅσα φημὶ μελησέμεν Ἀργείοισι Κ. 51· μ. σφίσι Καλλιόπα Πινδ. Ο. 10 (11). 19· ἐκέλευσε τὴν ὥρην αὐτῷ μελήσειν Ἡρόδ. 8. 19· [[μέλει]] γὰρ ἀνδρί... τἄξωθεν Αἰσχύλ. Θήβ. 200· σοὶ χρὴ μέλειν ἐπιστολὰς ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 3· [[οὗτος]]... δμωσὶν ἂν μέλοι [[πόνος]] Εὐρ. Ἱκέτ. 939· ἃ τοῖσιν ἀστοῖς ἔμελεν Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 456· τοῖσδε μελήσει [[γάμος]] Εὐρ. Ἠλ. 1342. 2) ἀντὶ τῆς ὀνομαστ. [[συχνάκις]] κεῖται ἀπαρ., οὐκ ἔμελέν μοι [[ταῦτα]] μεταλλῆσαι Ὀδ. Π. 465· [[οὕτως]] ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1250, Θουκ. 1. 141, κτλ.· [[ὡσαύτως]], [[μέλει]] μοι [[ὥστε]] εἰδέναι Ξεν. Κύρ. 6. 3, 19· ἀμφότεραι δὲ αἱ συντάξεις εὕρηνται ἡνωμέναι ἐν Εὐρ. Ρήσ. 983, [[οὗτος]] μητρὶ κηδεύειν [[μέλει]]. 3) σπανιώτερον ἀκολουθεῖ [[σύνδεσμος]], οὐ μέλειν οἱ ὅτι ἀποθνήσκει Ἡρόδ. 9. 72· μελέτω σοι [[ὅκως]]..., ὁ αὐτ. ἐν 1. 9, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 1. 8, 13, κτλ.· ὡς δὲ [[καλῶς]] ἕξει..., ἐμοὶ μελήσει ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 3. 2, 13· ἐμοὶ τοῦτο [[μέλει]], μή... Σοφ. Φιλ. 1121· οὔ μοι [[μέλει]] εἰ... Λυσ. 162. 32. 4) παρ’ Ἀττ. τὸ γ΄ ἑνικ. συνηθέστατα κεῖται ἀπροσ. μετὰ τοῦ ἀντικειμένου κατὰ γεν., καὶ τοῦ προσώπου κατὰ δοτ., ᾧ [[μέλει]] μάχας, εἰς ὃν ὑπάρχει φροντὶς διὰ τὴν μάχην, [[ὅστις]] φροντίζει περὶ τῆς μάχης, Αἰσχύλ. Χο. 946, πρβλ. Ἀγ. 974· ἐμοὶ δ’ ἔλασσον Ζηνὸς ἢ μηδὲν [[μέλει]] ὁ αὐτ. ἐν Πρ. 938· θεοῖσιν εἰ δίκης [[μέλει]] Σοφ. Φιλ. 1036· Ζηνὶ τῶν σῶν [[μέλει]] πόνων Εὐρ. Ἡρακλ. 717· καὶ [[λίαν]] [[συχνάκις]] ἐν τῷ Ἀττ. πεζῷ λόγῷ, Ἀντιφῶν 114. 37, κτλ.· [[πάνυ]] μοι τυγχάνει μεμεληκὸς τοῦ ᾄσματος Πλάτ. Πρωτ. 339Β· - [[ὡσαύτως]], [[μέλει]] μοι [[περί]] τινος Ἡρόδ. 8. 19, Αἰσχύλ. Χο. 780, Ἀριστοφ. Λυσ. 502, Πλάτ. Ἀλκ. 2. 150D, κτλ.· σπανιώτερον μετὰ τῆς ὑπέρ, [[εἴπερ]] [[ὑπὲρ]] τοῦ [[κοινῇ]] βελτίστου δεῖ μέλειν ὑμῖν Δημ. 526. 3· - ὁ Ὅμ. ἔχει τὴν γεν. μόνον μετὰ τοῦ ἀμελέῳ. 5) [[ὁπόταν]] ἀπαντᾷ ἀπολύτως, δυνάμεθα νὰ ὑπονοήσωμεν πτῶσίν τινα, μηδέ σοι μελησάτω (τοῦδε ἢ τόδε) Αἰσχύλ. Πρ. 332. 6) [[συχν]]. μετ’ ἀρνήσ., οὐδέν μοι [[μέλει]] Ἀριστοφ. Βάτρ. 655· μὴ νῦν μελέτω σοι μηδὲν ὁ αὐτ. ἐν Πλ. 208· τῷ οὐδὲν [[μέλει]] Ἄλεξ. ἐν «Παρασίτῳ» 1· οὕτω, τί δέ σοι [[μέλει]]; Δίφιλ. ἐν «Συνωρίδι» 1. 10 ΙΙΙ. παρ’ Ἀττ., μέλον ἐστί, περίφρ. ἀντὶ τοῦ [[μέλει]], [[οἷον]], τοῖσδ’ ἔσται μέλον Σοφ. Ο. Κ. 653, 1433· ἔστι μέλον τινὸς Πλάτ. Γοργ. 501Β· τοῦτο ἴσασιν ἐμοὶ μεμεληκὸς Ξεν. Ἀπολ. 20. 2) τοῦ οὐδ. ἡ μετοχ. [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] ἐν χρήσει ἀπολ., οὐδὲν ἄρ’ ἐμοῦ μέλον, [[οὐδόλως]] ἐσκέφθησαν περὶ ἐμοῦ, Ἀριστοφ. Σφ. 1288· δῆλον ὅτι [[οἶσθα]], μέλον γέ σοι, ἀφοῦ ἔχεις σκεφθῆ περὶ [[αὐτοῦ]], Πλάτ. Ἀπολ. 24D· οὐδὲν αὐτῷ μέλον τοῦ τοιούτου ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρ. 235Α, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 5. 2, 24. ΙV. τὸ μέσ. κεῖται παρὰ ποιηταῖς καὶ τῷ Ἱππ. ὡς τὸ ἐνεργ. μελόμεθα, -ησόμεθα Ἱππ. Ἐπιστ. 849· εἶμαι ἀντικείμενον φροντίδος, Ἄρτεμιν ᾇ μελόμεσθα Εὐρ. Ἱππ. 60· ἀλλὰ κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ γ΄ ἑνικῷ, ἐμοὶ δέ κε [[ταῦτα]] μελήσεται Ἰλ. Α. 523· [[μήτι]] τοι ἡγεμόνος γε ποθὴ μελέσθω, νὰ μὴ ζαλήσῃς τὴν κεφαλήν σου περὶ κυβερνήτου, Ὀδ. Κ. 505· οὕτω, τἀντεῦθεν... αὐτῷ μελέσθω Λοξίᾳ Αἰσχύλ. Εὐμ. 61· τἀνθάδ’ ἂν μέλοιτό μοι Σοφ. Ἠλ. 1436· γάμους... σοὶ χρὴ μέλεσθαι Εὐρ. Φοίν. 759, κτλ.· [[οὕτως]] ἡ μετοχ., τάδε δὲ μελόμεν’ ἐπ’ ἐλπίσιν Σοφ. Τρ. 951 (καθ’ Ἕρμανν. ἀντὶ μέλλομεν, κατὰ Erfurdt μένομεν)· ἰαχὰν μελομέναν νεκροῖς Εὐρ. Φοίν. 1303· - οὐχὶ [[συχνάκις]], σοί... μελέσθω φρουρῆσαι Σοφ. Ἠλ. 74· μέλεταί μοί τινος Θεόκρ. 1. 53. 2) ἰδιαζούσης προσοχῆς ἄξιοι [[εἶναι]] ὁ Ἐπικ. παθ. πρκμ. καὶ ὑπερσ. [[μέμβλεται]], μέμβλετο, συντετμημ. ἀντὶ μεμέληται, μεμέλητο, μὲ σημασ. ἐνεστ. καὶ παρατατ., ἦ νύ τοι [[οὐκέτι]] [[πάγχυ]] μετὰ φρεσὶ μέμβλετ’ Ἀχιλλεὺς (ἀντὶ [[μέλει]]) Ἰλ. Τ. 343· μέμβλετο γάρ οἱ [[τεῖχος]] (ἀντὶ ἔμελε) Φ. 516· οὕτω, [[φόνος]] δέ οἱ οὐκ ἐνὶ θυμῷ μέμβλετο Ὀδ. Χ. 12, πρβλ. Ἡσ. Θ. 61· - [[ἐντεῦθεν]] οἱ μεταγεν. Ἐπικ. ἐσχημάτισαν ἐνεστ. μέμβλομαι, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 217, Καλλ. Ἀποσπ. 169, Ὀππ., κτλ.· - ὁ ὁμαλὸς πρκμ. καὶ ὑπερσυντ. ἀπαντᾷ [[ὡσαύτως]] παρὰ τοῖς μεταγεν. ποιηταῖς, μεμέληται Ὀππ. Κυν. 1. 435· Φοίβῳ μεμελήμεθα Ἀνθ. Π. 10. 17· β΄ καὶ γ΄ ὑπερσ. μεμέλησο, μεμέλητο, [[αὐτόθι]] 5. 220, Θεόκρ. 17. 46· μετοχ. μεμελημένος, α, ον, περὶ οὗ φροντίζει τις, [[ἀγαπητός]], τινὶ ὁ αὐτ. 26. 36, Ἀνθ. Π. 7. 199. Β. μετ’ ἀντικειμένου, [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, ἐπιμελοῦμαι, ἐνδιαφέρομαι εἴς τι, μόνον κατ’ ἐνεστ.· μετὰ γενικῆς (ὡς τὸ [[ἐπιμελέομαι]]), ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. μόνον κατὰ μετοχ. πρκμ., μέγα πλούτοιο μεμηλώς, «μεμεληκώς, ἐπιμέλειαν ἔχων» (Σχόλ.), Ἰλ. Ε. 708· πολέμοιο μεμηλὼς Ν. 297, 469· οὐκ ἔφα τις θεοὺς βροτῶν ἀξιοῦσθαι μέλειν Αἰσχύλ. Ἀγ. 370· μέλειν μὲν ἡμῶν Σοφ. Αἴ. 689· δεινόν σε... τικτούσης μέλειν ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 342· θεοὶ τῶν ἀδίκων μέλουσιν Εὐρ. Ἡρακλ. Μαιν. 772 οὕτω, παρὰ μεταγεν., μετὰ δοτ., [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, [[μέλω]] κύρτοις Ἀνθ. Π. 10. 10· θεοῖς μέλοντες Πλουτ. Σύλλ. 7· - ἀπολ. εἶμαι [[ἀνήσυχος]], [[ἔμφροντις]], μεριμνῶ, [[μέλει]]... [[κέαρ]] Αἰσχύλ. Θήβ. 287, πρβλ. Αἰσχύλ. Πέρσ. 1049, Εὐρ. Ρῆσ. 770. 2) σπανίως μετ’ αἰτ., [[ταῦτα]] μέμηλας, [[ταῦτα]] ἐφεῦρες, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 437. II. Μέσ. [[μέλομαι]], [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, προνοῶ, [[προσέχω]] τι, μετὰ γεν., Αἰσχύλ. Θήβ. 177, Σοφ. Ο. Τ. 1466, Εὐρ. Ἱππ. 109, Ἡρακλ. 354, Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 697· τὰ λοιπά μου μελοῦ ([[ἔνθα]] τό: τὰ λοιπὰ κεῖται ἐπιρρηματικῶς) Σοφ. Ο. Κ. 1138· [[ὡσαύτως]], μέλεσθαι [[ἀμφί]] τι ἢ [[ἀμφί]] τινος Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 376., Δ. 491· [[περί]] τινος ἤ τινι Ἀνθ. Π. 6. 221, Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1172· μετ’ ἀπαρ., μελέσθω λαὸς ἐκπονεῖν Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 367, πρβλ. Εὐρ. Ἡρακλ. 97· - ὁ ἀόριστ. ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας, μετὰ γεν., τάφου μεληθῶ Σοφ. Αἴ. 1184· ἀλλὰ μεληθέν, ὡς παθητικόν, περὶ οὗ ἐφρόντισέ τις, Ἀνθ. Π. 5. 201· καὶ παθητ. πρκμ. μεμελημένος, [[αὐτόθι]] 6. 221.