ἔπος: Difference between revisions

|lstext='''ἔπος''': -εος, τό, (ἐκ τῆς √ϜΕΠ, ἴδε ἔπω Α). Ι. [[λέξις]], παύρῳ ἔπει, δι’ ὀλίγων λέξεων, Πινδ. Ο. 13. 138· ἔπους σμικροῦ [[χάριν]] Σοφ. Ο. Κ. 443· λόγοι ἔπεσι κοσμηθέντες, λόγοι κοσμηθέντες διὰ κομψῶν λέξεων, Θουκ. 3. 67· [[καθόλου]], τὸ διὰ λέξεων ἐκφερόμενον [[εἴτε]] πολλῶν [[εἴτε]] ὀλίγων, [[ὁμιλία]], [[λόγος]], [[λίαν]] συχνὸν παρ’ Ὁμ. ([[ὅστις]] δὲν μεταχειρίζεται οὕτω τὸ μετὰ [[ταῦτα]] συνώνυμον [[λόγος]]) ἐν συνδυασμῷ μετὰ τοῦ [[μῦθος]], μύθοισιν ἔπεσσί τε σοῖσιν ἀκούων Ὀδ. Δ. 597· ἵν’ [[ἔπος]] καὶ μῦθον ἀκούσῃς Λ. 561. Ἐντεῦθεν, [[ὡσαύτως]], [[ὅταν]] αἱ λέξεις τοῦ ᾄσματος [[εἶναι]] σπουδαιότεραι τῆς μελῳδίας [[αὐτοῦ]], ᾆσμα μετὰ μουσικῆς, [[ἐπεὶ]] τέρποντ’ ἐπέεσσιν Θ. 91· ἀοιδὸν… ὅς τε θεῶν ἔξ ἀείδῃ δεδαὼς ἔπε’ ἱμερόεντα βροτοῖσι Ρ. 519. ― Αἱ ἑπόμεναι χρήσεις [[εἶναι]] αἱ [[μᾶλλον]] ἄξιαι σημειώσεως, παρ’ Ὁμ.: 1) [[λόγος]] [[ἄξιος]] νὰ ἀκούσῃ τις αὐτόν, σπουδαῖον, στεῦται γάρ τι [[ἔπος]] ἐρέειν [[κορυθαίολος]] Ἕκτωρ Ἰλ. Γ. 83. 2) [[ὑπόσχεσις]], Θ. 8, τελεῖν [[ἔπος]] φυλάττειν, ἐκτελεῖν τὸν λόγον, Ξ. 44, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 1033. 3) [[λόγος]] [[ἐπίκαιρος]], [[συμβουλή]], γνώμη, Ἰλ. Α. 108, κτλ. συχνὸν παρ’ Ἀττ. 4) ὁ [[λόγος]], ἐκ θείας ἐμπνεύσεως, [[προφητεία]], [[χρησμός]], καί μοι [[ἔπος]] ἔμπεσε θυμῷ μάντηος ἀλαοῦ, κτλ., Ὀδ. Μ. 266, Ἡρόδ. 1. 13, κλ., καὶ Τραγ.: ― βραδύτερον, [[ὡσαύτως]], [[λόγιον]], ῥητόν, [[παροιμία]] (ὡς τὸ [[ἀπόφθεγμα]]), τὸ παλαιὸν [[ἔπος]], Ἡρόδ. 7. 51, πρβλ. Ἀριστοφ. Ὄρν. 507. 5) [[λέξις]] κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[ἔργον]], ἔπεα ἀκράαντα, λόγοι ἀνεκτέλεστοι, [[ἄνευ]] ἀποτελέσματος, ἀντίθετον τῷ ἔτυμα, Ὀδ. Τ. 595, πρβλ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 111: ― [[ἐντεῦθεν]] αἱ λέξεις [[ἔπος]] καὶ [[ἔργον]] [[συχνάκις]] παρατίθενται ἀλλήλαις, Ἰλ. Ο. 234, Ὀδ. Β. 272, κτλ.· οὕτω καί, ἢ ἔπει ἠὲ βίῃ Ἰλ. Ο. 106· [[προσέτι]], ἔπεσιν καὶ χερσὶν ἀρήξειν Α. 77. 6) ἐκεῖνο [[ὅπερ]] αἱ λέξεις ἐκφράζουσιν, ἡ [[ἔννοια]], [[οὐσία]], [[ὑπόθεσις]] λόγου, κτλ., σχεδὸν ὅμοιον τῇ λέξει [[πρᾶγμα]], νῦν δὲ [[ἔπος]] ἐρέων [[πάλιν]] [[ἄγγελος]] εἶμ’ Ἀχιλῆϊ Α. 602, Ρ. 701, κτλ., πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 1144, Ο. Κ. 443: ― ὁ Ὅμ. [[συχν]]. ἔχει τὰς φράσ., [[ἔπος]] εἰπεῖν, ἐρεῖν, [[φάσθαι]], αὐδᾶν, μυθεῖσθαι, φράζεσθαι, πιφάσκειν. ΙΙ. μεταγεν. χρήσεις, 1) [[συχνάκις]] συνδυάζεται μετὰ τοῦ ἔργου ἢ [[πρᾶγμα]], Αἰσχυλ. Πέρσ. 174, Ἀριστοφ. Ἱππ. 39, κτλ.· ἔργῳ τε καὶ ἔπει Πλάτ. Νόμ. 897C· ἅμα [[ἔπος]] τε καὶ [[ἔργον]] ἐποίεε Ἡρόδ. 3. 135, πρβλ. 1. 90, Λοβέκκ. ἐν Σοφ. Αἴ. σ. 430. 2) κατ’ [[ἔπος]], λέξιν πρὸς λέξιν, ἀκριβῶς, Ἀριστοφ. Βάτρ. 802. 3) πρὸς [[ἔπος]], εἰς τὸν πρῶτον λόγον, ἅμα τῇ αἰτήσει, Λουκ. Ἐπιστ. Κρον. 37. β) πρὸς [[ἔπος]] ἀμειβομένου τοῦ θεοῦ, πρὸς πᾶσαν λέξιν ἀποκρινομένου τοῦ θεοῦ, ὁ αὐτ. ἐν Ἀλεξ. 19, Φιλοψ. 38: ― [[ὡσαύτως]], [[ἔπος]] δ’ ἀμείβου πρὸς [[ἔπος]] Αἰσχύλ. Εὐμ. 586, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1375, Πλάτ. Σοφ. 217D. γ) οὐδὲν πρὸς [[ἔπος]], πρὸς οὐδένα σκοπόν, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 751· [[ὡσαύτως]], ἐξαρκεῖ σοι, ἐὰν μηδὲν πρὸς [[ἔπος]] ἀποκρίνωμαι Πλάτ. Εὐθυδ. 295C· τὶ πρὸς [[ἔπος]]; ὁ αὐτ. ἐν Φιλήβ. 18D, Λουκ., κλ. 4) ὡς [[ἔπος]] εἰπεῖν ἢ ὡς εἰπεῖν [[ἔπος]], εἰπεῖν κατὰ τὸ λεγόμενον, [[οὕτως]] εἰπεῖν, Εὐρ. Ἡρακλ. 167, κτλ.· ἴδε ἐν λ. [[ἔμβραχυ]] καὶ ἐν λ. ὣς Β. ΙΙ. 3: ― ἰδίως, ὁμιλῶ [[ἁπλῶς]], γενικῶς, ἐν ἀντιθ. πρὸς τὸ [[ὄντως]] ἢ ἀκριβεῖ λόγῳ, Πλάτ. Νόμ. 656Ε, Πολ. 341Β· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], ὁμιλῶ σαφῶς, [[ἁπλῶς]], «μὲ ἕνα λόγον», Αἰσχύλ. Πέρσ. 714. 5) ἑνὶ ἔπει, μὲ μίαν λέξιν, συντόμως, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα λέγειν Ἡρόδ. 3. 82. ΙΙΙ. ἐν τῷ πληθ., [[ποίησις]] εἰς ἡρωϊκοὺς στίχους, ἐπικὴ [[ποίησις]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὰ [[μέλη]] (τὴν λυρικὴν ποίησιν), ἰαμβεῖα, διθυράμβους, κτλ., πρῶτον παρὰ Πινδ. Ν. 2. 2, Ἡρόδ. 2. 117, Θουκ. 1. 3· [[νικᾶν]] [[ἔπος]] Συλλ. Ἐπιγρ. 200. 13· ποιητὴς ἐπῶν [[αὐτόθι]] 1584. 9, κ. ἀλλ., πρβλ. Ο. Μυλλέρου Ἱστ. τῆς Ἑλλ. Φιλολογίας, 1 § 3· ἀκολούθως ἐφηρμοσμένη εἰς τὴν ἐλεγειακὴν ποίησιν, [[ἔπειτα]] εἰς ἄλλα εἴδη, ἔτι δὲ καὶ εἰς αὐτὴν τὴν λυρικὴν ποίησιν, Ἀλκμὰν 29, Πινδ. Ο. 3. 14. 2) ἐν τῷ ἑνικῷ στίχῳ ποιήσεως, Ἡρόδ. 4. 29, Ἀριστοφ. Βάτρ. 862, 956. 1161 [[ἐντεῦθεν]], περὶ μέτρων ἢ περὶ ἐπῶν ὁ αὐτ. Νεφ. 638· πρβλ. Francke εἰς Καλλῖν. σελ. 77 κἑξ.· ἔτι δέ, τῷ δὲ πλήθει τῶν λεγομένων οὐκ ἐπιτιμησόντων οὐδ. ἢν μυρίων ἐπῶν ᾗ τὸ [[μῆκος]] Ἰσοκρ. 261Α, πρβλ. Schäf. εἰς Διον. π. Συνθ. σ. 30· καὶ παρὰ Λουκ. (πῶς δεῖ Ἱστ. Συγγρ. 28), ἐπὶ ζωγράφου, οὐδ’ ἐν ἑπτὰ ἔπεσι γράφει, οὐδ’ ἐν ἑπτὰ γραμμαῖς.― Ἴδε καὶ Κόντον ἐν Ἀθηνᾶς τ. Δ΄, σ. 137.