Anonymous

τόξον: Difference between revisions

From LSJ
6,164 bytes added ,  16 May 2022
m
no edit summary
m (Text replacement - "Ἡρακλ" to "Ἡρακλ")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=tokson
|Transliteration C=tokson
|Beta Code=to/con
|Beta Code=to/con
|Definition=τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[bow]], <span class="bibl">Il.4.124</span>, etc.: freq. in plural [[τόξα]] for sg., τόξ' ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην <span class="bibl">1.45</span>, al., cf. <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.101</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>654</span>; sometimes in Prose, <span class="bibl">Heraclit. 51</span>, <span class="bibl">Hdt.2.106</span>, <span class="bibl"><span class="title">PEleph.</span>5.8</span> (iii B. C.); <b class="b3">ἐτιταίνετο . . τόξα</b> drew [[the bow]], <span class="bibl">Il.5.97</span>; also τόξον τιταίνει <span class="bibl">B.9.43</span>; <b class="b3">τόξον ἕλκετ'</b> ([[varia lectio|v.l.]] [[εἷλκεν]]) <span class="bibl">Il.11.582</span>; τόξου πῆχυν ἀνέλκειν <span class="bibl">13.583</span>; <b class="b3">τόξον τείνειν, ἐντείνειν</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>364</span> (anap.), <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>83</span>; τ… ἐντανύσαι <span class="bibl">Od.21.245</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.2.173</span>; κυκλοτερὲς μέγα τ. ἔτεινε <span class="bibl">Il.4.124</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1066</span>; <b class="b3">τόξου ῥῦμα</b> (i.e. the Persians, the bow being an oriental weapon), opp. <b class="b3">λόγχης ἰσχύς</b> (i.e. the Greeks), <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>147</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> τόξῳ [[by guess]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>1033</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[bowmanship]], [[archery]], τόξων ἐῢ εἰδώς <span class="bibl">Il.2.718</span>, al.; τόξοισιν πίσυνος <span class="bibl">5.205</span>, cf. <span class="bibl">13.716</span>; ἡ τέχνη τῶν τ. <span class="bibl">Hdt.1.73</span>; πρὸς τόξου κρίσιν <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>266</span>; [[τόξῳ]] (sc. [[νικῶν]]) <span class="title">SIG</span>1061.10 (Samos, ii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> in plural also, [[bow and arrows]], τόξα πεπτεῶτ' ἄλλυδις ἄλλα <span class="bibl">Il.21.502</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.3.78</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>68</span>, al.; sometimes in plural for [[the arrows]] only, ib.<span class="bibl">652</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>815a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph., <b class="b3">τόξα ἡλίου</b> its [[rays]], <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span> 1090</span>; <b class="b3">ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες</b>, of the effects of wine, <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>218</span>; τόξον μερίμνης <span class="title">Trag.Adesp.</span>354; <b class="b3">κότταβος . . ὃν σκοπὸν ἐς λατάγων τόξα καθιστάμεθα</b> for [[shooting]] of liquor from the cup, <span class="bibl">Critias 2.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[rainbow]], <span class="bibl">Aeschrio 4</span>, <span class="bibl">LXX<span class="title">Ge.</span>9.13</span>, Hsch. [[sub verbo|s.v.]] [[εἴρη]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[arch]], AP9.694. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[curved support]], [[cradle]] used in amputations, Archig. ap. <span class="bibl">Orib.47.13.6</span>; part of a carriage or cart, <span class="bibl"><span class="title">PPetr.</span>2p.133</span>, <span class="bibl">3p.144</span> (iii B. C.).</span>
|Definition=τό, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[bow]], <span class="bibl">Il.4.124</span>, etc.: freq. in plural [[τόξα]] for sg., τόξ' ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην <span class="bibl">1.45</span>, al., cf. <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.101</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>654</span>; sometimes in Prose, <span class="bibl">Heraclit. 51</span>, <span class="bibl">Hdt.2.106</span>, <span class="bibl"><span class="title">PEleph.</span>5.8</span> (iii B. C.); <b class="b3">ἐτιταίνετο . . τόξα</b> drew the [[bow]], <span class="bibl">Il.5.97</span>; also τόξον τιταίνει <span class="bibl">B.9.43</span>; <b class="b3">τόξον ἕλκετ'</b> ([[varia lectio|v.l.]] [[εἷλκεν]]) <span class="bibl">Il.11.582</span>; τόξου πῆχυν ἀνέλκειν <span class="bibl">13.583</span>; <b class="b3">τόξον τείνειν, τόξον ἐντείνειν</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>364</span> (anap.), <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>83</span>; τ… ἐντανύσαι <span class="bibl">Od.21.245</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.2.173</span>; κυκλοτερὲς μέγα τ. ἔτεινε <span class="bibl">Il.4.124</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1066</span>; <b class="b3">τόξου ῥῦμα</b> (i.e. the Persians, the bow being an oriental weapon), opp. <b class="b3">λόγχης ἰσχύς</b> (i.e. the Greeks), <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>147</span> (anap.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[τόξῳ]] = [[by guess]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>1033</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[bowmanship]], [[archery]], τόξων ἐῢ εἰδώς <span class="bibl">Il.2.718</span>, al.; τόξοισιν πίσυνος <span class="bibl">5.205</span>, cf. <span class="bibl">13.716</span>; ἡ τέχνη τῶν τ. <span class="bibl">Hdt.1.73</span>; πρὸς τόξου κρίσιν <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>266</span>; [[τόξῳ]] (sc. [[νικῶν]]) <span class="title">SIG</span>1061.10 (Samos, ii B. C.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> in plural also, [[bow and arrows]], τόξα πεπτεῶτ' ἄλλυδις ἄλλα <span class="bibl">Il.21.502</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.3.78</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>68</span>, al.; sometimes in plural for [[the arrows]] only, ib.<span class="bibl">652</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>815a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> metaph., <b class="b3">τόξα ἡλίου</b> [[sun]] [[ray]]s, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span> 1090</span>; <b class="b3">ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες</b>, of the effects of wine, <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>218</span>; τόξον μερίμνης <span class="title">Trag.Adesp.</span>354; <b class="b3">κότταβος . . ὃν σκοπὸν ἐς λατάγων τόξα καθιστάμεθα</b> for [[shooting]] of [[liquor]] from the [[cup]], <span class="bibl">Critias 2.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[rainbow]], <span class="bibl">Aeschrio 4</span>, <span class="bibl">LXX<span class="title">Ge.</span>9.13</span>, Hsch. [[sub verbo|s.v.]] [[εἴρη]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[arch]], AP9.694. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[curved support]], [[cradle]] used in [[amputation]]s, Archig. ap. <span class="bibl">Orib.47.13.6</span>; part of a carriage or cart, <span class="bibl"><span class="title">PPetr.</span>2p.133</span>, <span class="bibl">3p.144</span> (iii B. C.).</span>
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1128.png Seite 1128]] τό, der [[Bogen]], von dem man Pfeile, ὀϊστοί, ἰοί schoß; Hom., der wie Her. häufig den plur. statt des sing. braucht, τόξ' ὤμοισιν ἔχων, Il. 1, 45; der Bogen der homerischen Helden ist von Horn, ἐΰξοος 4, 105, κερόδετα Eur. Rhes. 33, gebogen, καμπύλον, παλίντονα (w. m. s.); am Ende, κορῶναι, die Sehne, [[νευρά]] od. νεῦρα βόεια, angeknüpft; beim Spannen, τιταίνειν [[τόξον]], Il. 5, 97. 8, 266, auch ἕλκειν, 11, 582, u. ἀνέλκειν, 11, 375. 13, 583 (s. die Verba), in Prosa gew. τείνειν, ἐντείνειν, auch νευρὰν ἕλκειν, faßte man ihn in der Mitte, [[πῆχυς]], Il. 11, 375, u. zog die Sehne an sich, 4, 123, so daß der Bogen kreisrund wurde, [[κυκλοτερής]], 4, 124; ἔπεχε [[τόξον]], Pind. Ol. 2, 89 u. oft, wie Tragg., die es ebenfalls im plur. brauchen, so daß es, wie bei Hom. oft, den Bogen mit den Pfeilen bedeutet, obwohl auch τόξα neben ἰοί der Bogen allein ist, Soph. Phil. 702; auch die Pfeile, ἐν τοῖς τῶν τόξων βολαῖς καὶ ἀκοντίων, Plat. Legg. VII, 815 a; vgl. Eur. Ion 524; – τόξων εὖ εἰδώς, der sich gut auf den Bogen versteht, des Bogenschusses kundig, Il. 2, 718; οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων, Od. 8, 225; – ἡ [[τέχνη]] τῶν τόξων, Her. 1, 73; πρὸς τόξου κρίσιν, Soph. Tr. 265. – Uebh. alles Gebogene, Gewölbte, der Bogen, das Gewölbe, Sp.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1128.png Seite 1128]] τό, der [[Bogen]], von dem man Pfeile, ὀϊστοί, ἰοί schoß; Hom., der wie Her. häufig den plur. statt des sing. braucht, τόξ' ὤμοισιν ἔχων, Il. 1, 45; der Bogen der homerischen Helden ist von Horn, ἐΰξοος 4, 105, κερόδετα Eur. Rhes. 33, gebogen, καμπύλον, παλίντονα (w. m. s.); am Ende, κορῶναι, die Sehne, [[νευρά]] od. νεῦρα βόεια, angeknüpft; beim Spannen, τιταίνειν [[τόξον]], Il. 5, 97. 8, 266, auch ἕλκειν, 11, 582, u. ἀνέλκειν, 11, 375. 13, 583 (s. die Verba), in Prosa gew. τείνειν, ἐντείνειν, auch νευρὰν ἕλκειν, faßte man ihn in der Mitte, [[πῆχυς]], Il. 11, 375, u. zog die Sehne an sich, 4, 123, so daß der Bogen kreisrund wurde, [[κυκλοτερής]], 4, 124; ἔπεχε [[τόξον]], Pind. Ol. 2, 89 u. oft, wie Tragg., die es ebenfalls im plur. brauchen, so daß es, wie bei Hom. oft, den Bogen mit den Pfeilen bedeutet, obwohl auch τόξα neben ἰοί der Bogen allein ist, Soph. Phil. 702; auch die Pfeile, ἐν τοῖς τῶν τόξων βολαῖς καὶ ἀκοντίων, Plat. Legg. VII, 815 a; vgl. Eur. Ion 524; – τόξων εὖ εἰδώς, der sich gut auf den Bogen versteht, des Bogenschusses kundig, Il. 2, 718; οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων, Od. 8, 225; – ἡ [[τέχνη]] τῶν τόξων, Her. 1, 73; πρὸς τόξου κρίσιν, Soph. Tr. 265. – Uebh. alles Gebogene, Gewölbte, der Bogen, das Gewölbe, Sp.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 23: Line 23:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[τόξον]] (-ου, -ῳ, -ον; -ων, -οις(ι), -οισιν.) s., <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[bow]] : pl., arrows ἀργυρέῳ τόξῳ πολεμίζων [[Φοῖβος]] (O. 9.32) χρυσέοις τόξοισιν ὑπ' Ἀρτέμιδος (P. 3.10) ἐν πολέμῳ τόξοις ἀπὸ ψυχὰν λιπὼν (P. 3.101) δμᾶθεν δὲ κεραυνῷ τόξοισί τ' Ἀπόλλωνος (P. 8.18) ἔλπομαι [[μέγα]] εἰπὼν σκοποῦ [[ἄντα]] [[τυχεῖν]] ὥτ' ἀπὸ τόξου ἱείς (N. 6.28) and so met. of the arrows of [[song]], ἔπεχε [[νῦν]] σκοπῷ [[τόξον]], [[ἄγε]] θυμέ (O. 2.89) ἑκαταβόλων Μοισᾶν ἀπὸ τόξων (O. 9.5) of [[wine]], ἀέξονται φρένας ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες fr. 124. 11.
|sltr=[[τόξον]] (-ου, -ῳ, -ον; -ων, -οις(ι), -οισιν.) s., <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[bow]] : pl., arrows ἀργυρέῳ τόξῳ πολεμίζων [[Φοῖβος]] (O. 9.32) χρυσέοις τόξοισιν ὑπ' Ἀρτέμιδος (P. 3.10) ἐν πολέμῳ τόξοις ἀπὸ ψυχὰν λιπὼν (P. 3.101) δμᾶθεν δὲ κεραυνῷ τόξοισί τ' Ἀπόλλωνος (P. 8.18) ἔλπομαι [[μέγα]] εἰπὼν σκοποῦ [[ἄντα]] [[τυχεῖν]] ὥτ' ἀπὸ τόξου ἱείς (N. 6.28) and so met. of the arrows of [[song]], ἔπεχε [[νῦν]] σκοπῷ [[τόξον]], [[ἄγε]] θυμέ (O. 2.89) ἑκαταβόλων Μοισᾶν ἀπὸ τόξων (O. 9.5) of [[wine]], ἀέξονται φρένας ἀμπελίνοις τόξοις δαμέντες fr. 124. 11.
}}
}}
{{eles
{{eles
Line 36: Line 36:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''τόξον:''' τό (τυγ-χάνω)·<br /><b class="num">I.</b> [[τόξο]], σε Όμηρ.· [[συχνά]] στον πληθ. [[γιατί]] το αρχαίο [[τόξο]] αποτελούνταν από [[δύο]] τμήματα από [[κέρατο]], ενωμένα στη [[μέση]] με τον <i>πήχυν</i>· <i>τόξα τιταίνειν</i> ή <i>ἕλκειν</i>, [[σύρω]] το [[τόξο]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθώς]] το [[τόξο]] ήταν το [[κυρίως]] όπλο των Ανατολικών λαών, το τόξου [[ῥῦμα]], σήμαινε τους Πέρσες, αντίθ. προς το λόγχης [[ἰσχύς]] (τους Έλληνες), σε Αισχύλ.· μεταφ., <i>τόξῳ</i>, από [[εικασία]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> στον πληθ. επίσης, [[τόξο]] και βέλη, σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> μεταφ., <i>τόξα ἡλίου</i>, οι ακτίνες του, σε Ευρ.
|lsmtext='''τόξον:''' τό (τυγ-χάνω)·<br /><b class="num">I.</b> [[τόξο]], σε Όμηρ.· [[συχνά]] στον πληθ. [[γιατί]] το αρχαίο [[τόξο]] αποτελούνταν από [[δύο]] τμήματα από [[κέρατο]], ενωμένα στη [[μέση]] με τον <i>πήχυν</i>· <i>τόξα τιταίνειν</i> ή <i>ἕλκειν</i>, [[σύρω]] το [[τόξο]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[καθώς]] το [[τόξο]] ήταν το [[κυρίως]] όπλο των Ανατολικών λαών, το τόξου [[ῥῦμα]], σήμαινε τους Πέρσες, αντίθ. προς το λόγχης [[ἰσχύς]] (τους Έλληνες), σε Αισχύλ.· μεταφ., <i>τόξῳ</i>, από [[εικασία]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> στον πληθ. επίσης, [[τόξο]] και βέλη, σε Όμηρ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">III.</b> μεταφ., <i>τόξα ἡλίου</i>, οι ακτίνες του, σε Ευρ.
}}
{{grml
|mltxt=το / [[τόξον]] ΝΜΑ<br /><b>1.</b> επιθετικό όπλο για την [[εξακόντιση]] βελών, προϊστορικό εκηβόλο όπλο, το οποίο, σε συνδυασμό με το [[βέλος]], αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα βαλλιστικά οπλικά συστήματα (α. «το [[τόξο]] της Αρτέμιδος» β. «τόξ' ὤμοισιν ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>αρχιτ.</b> [[αψίδα]], [[καμάρα]] («[[τόξο]] γέφυρας»)<br /><b>3.</b> (<b>κατ' επέκτ.</b>) [[καθετί]] που έχει καμπύλο, τοξοειδές [[σχήμα]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[ουράνιο]] [[τόξο]]» — η [[ίριδα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>μαθημ.</b> οποιοδήποτε [[τμήμα]] μιας καμπύλης<br /><b>2.</b> <b>μουσ.</b> λεπτή ξύλινη [[ράβδος]] παράλληλα στην οποία [[είναι]] εφαρμοσμένη τεταμένη [[δέσμη]] τριχών και με την οποία τίθενται σε παλμική [[κίνηση]] οι χορδές διαφόρων μουσικών οργάνων, αλλ. [[δοξάρι]]<br /><b>3.</b> <b>ανατ.</b> [[ονομασία]] διαφόρων ανατομικών σχηματισμών (α. «αορτικό [[τόξο]]» β. «βραχιόνιο [[τόξο]]» γ. «[[τόξο]] σπονδύλου»)<br /><b>4.</b> <b>(αθλ.)</b> όργανο για την [[εκτέλεση]] του αγωνίσματος της τοξοβολίας<br /><b>5.</b> <b>(ραδιοτεχν.)</b> [[μορφή]] ήπιου ηλεκτρικού τόξου, το οποίο συνδέεται παράλληλα σε κυκλώματα ταλάντωσης για να μετατρέπει το συνεχές [[ρεύμα]] σε εναλλασσόμενο υψηλής συχνότητας και να δημιουργεί [[έτσι]] ηλεκτρικές ταλαντώσεις<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τόξο]] αστέρα»<br /><b>αστρον.</b> το [[τόξο]] του παράλληλου κύκλου που διαγράφει [[ένας]] [[αστέρας]] [[κατά]] την ημερήσια κίνησή του [[πάνω]] ή [[κάτω]] από τον ορίζοντα, το οποίο διακρίνεται σε ημερήσιο και σε νυκτερινό [[τόξο]], αντίστοιχα<br />β) «βολταϊκό [[τόξο]]»<br /><b>(ηλεκτρ.)</b> το ηλεκτρικό [[τόξο]]<br />γ) «ηλεκτρικό [[τόξο]]»<br /><b>(ηλεκτρ.)</b> [[συνεχής]] ηλεκτρική [[εκκένωση]] [[μεταξύ]] δύο ηλεκτροδίων από άνθρακα που βρίσκονται σε ορισμένη [[απόσταση]] [[μεταξύ]] τους και σε [[διαφορά]] δυναμικού 50 [[περίπου]] [[βολτ]] και άνω, συνοδευόμενη από έντονα φωτεινά φαινόμενα, αλλ. βολταϊκό [[τόξο]]<br />δ) «νησιωτικό [[τόξο]]» — <b>βλ.</b> [[νησιωτικός]]<br />ε) «[[τόξο]] σέλαος»<br />(γεωφ.-μετεωρ.) χαρακτηριστική [[δομή]] του πολικού σέλαος, που εκτείνεται από τα ανατολικά [[προς]] τα δυτικά σε [[έκταση]] πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[τέχνη]] του να τοξεύει [[κανείς]], η [[τέχνη]] του τοξότη («τόξων ἐϋ εἰδώς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ιατρ.</b> τοξοειδές, καμπύλο [[ανάκλιντρο]] που το χρησιμοποιούσαν στις εγχειρήσεις<br /><b>3.</b> [[μέρος]] άμαξας<br /><b>4.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ τόξα</i><br />α) τα βέλη<br />β) το [[τόξο]] και τα βέλη [[μαζί]]<br /><b>5.</b> (στη δοτ.) <i>τόξῳ</i><br />[[κατά]] [[εικασία]], υποθετικά («τόξῳ γὰρ [[οὔτις]] πημάτων ἐφίξεται», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «τόξα ἡλίου»<br /><b>μτφ.</b> οι ακτίνες του ήλιου (<b>Ευρ.</b>)<br />β) «ἀμπέλινα τόξα»<br /><b>μτφ.</b> οι συνέπειες της οινοποσίας (<b>Πίνδ.</b>)<br />γ) «τόξα λατάγων» — η [[καμπύλη]] που διαγράφει ένα [[υγρό]] [[καθώς]] χύνεται από [[δοχείο]] <b>(Κριτί.)</b><br />δ) «τόξου ρῡμα»<br /><b>μτφ.</b> οι Πέρσες (<b>Αισχύλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται πιθ. για δάνεια λ. από την Περσική, και ειδικότερα από τη Σκυθική, [[άποψη]] που ενισχύεται από τη [[δεινότητα]] αυτών τών λαών στον χειρισμό του τόξου (<b>πρβλ.</b> μτγν. περσ. <i>taχš</i> «[[τόξο]]», [[καθώς]] και τα σκυθ. ανθρωπωνύμια <i>Τόξαρις</i>, <i>Τάξακις</i>). Η [[σύνδεση]], [[ωστόσο]], της λ. [[τόξον]] και του περσ. <i>taxša</i>- με το λατ. <i>taxus</i> «[[είδος]] δένδρου» δεν θεωρείται αρκετά πιθανή. Η λ. απαντά και στη Μυκηναϊκή στους τ. <i>tokosota</i>, που αντιστοιχεί στο [[τοξότης]], και <i>tokosowoko</i>, που αντιστοιχεί πιθ. σε τ. <i>τοξοFοργός</i>. Τέλος η λ. [[τόξον]] απαντά στον Όμ., παράλληλα με τον αρχαίο τ. [[βιός]], τον οποίο αργότερα αντικατέστησε ολοκληρωτικά].
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''τόξον:''' τό<br /><b class="num">1)</b> преимущ. pl. лук Hom., Pind., Trag., Her.;<br /><b class="num">2)</b> pl. лук и стрелы Hom., Her., Soph.;<br /><b class="num">3)</b> преимущ. pl. стрелы Soph., Plat.;<br /><b class="num">4)</b> перен. стрела (τ. μερίμνης Plut.); луч (τόξα ἡλίου Eur.);<br /><b class="num">5)</b> архит. арка, дуга Anth.;<br /><b class="num">6)</b> pl. стрельба из лука: τόξων εὖ [[εἰδώς]] Hom. отличный стрелок; ἡ [[τέχνη]] τῶν τόξων Her. искусство стрельбы из лука.
|elrutext='''τόξον:''' τό<br /><b class="num">1)</b> преимущ. pl. [[лук]] Hom., Pind., Trag., Her.;<br /><b class="num">2)</b> pl. [[лук и стрелы]] Hom., Her., Soph.;<br /><b class="num">3)</b> преимущ. pl. [[стрелы]] Soph., Plat.;<br /><b class="num">4)</b> перен. [[стрела]] (τ. μερίμνης Plut.); [[луч]] (τόξα ἡλίου Eur.);<br /><b class="num">5)</b> архит. [[арка]], [[дуга]] Anth.;<br /><b class="num">6)</b> pl. [[стрельба из лука]]: τόξων εὖ [[εἰδώς]] Hom. [[отличный стрелок]]; ἡ [[τέχνη]] τῶν τόξων Her. [[искусство стрельбы из лука]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 44: Line 47:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''τόξον''': {tókson}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Bogen]], pl. ‘Schießgerät(e), (Bogen und) Pfeile’ (seit Il.; zum Plur. Schwyzer-Debrunner 43 u. 51, Chantraine Gramm. hom. 2, 31 f.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[τοξοφόρος]] m. f. ‘den Bogen tragend, Bogenträger(in)’, Beiw. des Apollon, der Artemis u.a. (ep. poet. seit Φ 483, auch Hdt.), [[τοξόκλυτος]] [[bogenberühmt]] (Pi., B.), auch [[κλυτότοξος]] eig. [[mit berühmtem Bogen]], Beiw. des Apollon (Hom., B.) wie z.B. [[ἀγκυλότοξος]] [[mit krummem Bogen]] (Il., Pi.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. 1. [[τοξότης]], dor. -ότας m. [[Bogenschütze]] (seit Il.), f. -ότις f. (Kall. u.a.), Bed. unklar bei Plb. 8, 7, 3 (jedenfalls nicht mit LSJ [[loophole for shooting arrows]]); auch Pfl.name = [[ἀρτεμισία]] (Poet. ''de'' ''herb''.). 2. -ῖτις f. ([[νευρά]]) ‘Bogenschuß (Hero, Ph. ''Bel''.), Beiw. der Artemis (Kos); Redard 241 A. 19 u. 214; unsicher -ιτησία = [[ἀρτεμισία]] (Ps.-Dsk. 3, 113; leg. -ῖτις?). 3. -ίας in Τοξίου [[βουνός]]· [[τοῦ]] Ἀπόλλωνος [[τοῦ]] ἐν Σικυῶνι H. 4. ία f. N. einer Göttin (neben [[Ἄρτεμις]] erwähnt; Gortyn; vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 182, Nilsson Gr. Rel. 1, 483 A. 3). 5. -οσύνη f. ‘Bogenkunst, -kunde’ (Ν314, E. in lyr.; Wyss 24). 6. -ιανοί pl. ‘Leute die unter dem [[τοξότης]] (dem Sagittarius) geboren. sind’ (''Cat''. ''Cod''. ''Astr''.). 7. -εύς m. myth. PN (Hes. ''Fr''. 110, 4), Kurzname wie Τόξος (korinth. Vase; Fraenkel Nom. ag. 1, 236, auch Bosshardt 120). 8. Demin. -άριον n. (Luk. u.a.). 9. -ικός [[zum Bogen]], [[Bogenschützen gehörig]], -ική ([[τέχνη]]) f. (att.), -ικόν ([[φάρμακον]]) n. [[Pfeilgift]] (Arist., Str. u.a.); auch für *τοξοτικός (Chantraine Ét. 116). 10 -ωτός = ''arcuatus'' (Gloss.). — 11. Denominativum -εύω, oft m. Präfix, z.B. κατα-, ἀπο-, ἐκ-, [[mit Bogen schießen]] (seit Il.) mit -ευμα n. [[Geschoß]], [[Pfeil]] (ion. att.), -ευσις f. [[das Bogenschießen]] (Lib.), -εία f. ib. (hell. u. sp.); -ευτής m. [[Bogenschütze]] (Ψ 850 u.a.), auch -ευτήρ m. (Arat., Nonn. u.a.); meist vom Sternbilde (metr. bedingt für -ότης, -ευτής; Scherer Gestirnnamen 170 f., s. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 135 A. 12), f. -εύτειρα (Opp.), -ευτική f. [[Bogenkunst]] (Gal.). — Auch 12. -άζομαι, auch m. ἐπι-, ‘nach jmdm. mit Bogen schießen’ (Hom., Opp.), -άζω ib. (Herakleit. ''All''.); vom pl. τόξα (Schwyzer 734) ? — Zu [[τόξον]] nebst Ableitungen bei Homer s. Trümpy Fachausdrücke 66 f., 109 f.<br />'''Etymology''' : Statt des altererbten [[βιός]] tritt schon bei Hom. [[τόξον]] als das weit üblichere Wort für [[Bogen]] ein und ist vielleicht schon im Mykenischen zu belegen: ''to''-''ko''-''so''-''ta'' = τοξότας, ''to''-''ko''-''so''-''wo''-''ko'' (Hinterglied mehrdeutig). Da die iranischen Völker, zumal die Skythen als Bogenschützen berühmt waren, liegt für [[τόξον]] iranische (skythische) Entlehnung nahe, wobei sich npers. ''taχš'' [[Armbrust]], [[Pfeil]] ebenso wie skyth. PN Τόξαρις, Τάξακις sofort zum Vergleich melden (Hübschmann ZDMG 38. 430, Benveniste Mél. Bq 1, 37 ff.; von Heubeck Minos 6, 56 A. 4 m. Lit. wegen der myken. Dokumentierung angezweifelt; vgl. noch dens. Würzb. Jb. 4, 201). Mit iran. *''taxša''- (und mit [[τόξον]]) ist schon längst (Schrader BB15,284ff.; s. noch Schrader-Nehring Reallex. 2, 166) lat. ''taxus'' [[Eibe]] als urverwandt verbunden worden, was für das iranische Wort immer in Betracht kommt. — Ältere Lit. bei Bq und WP. 1, 716f. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Orbis 4, 532 ff. Noch anders Deroy Ant. class. 23, 317 (zu [[τέχνη]], [[τέκτων]]).<br />'''Page''' 2,909-910
|ftr='''τόξον''': {tókson}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Bogen]], pl. ‘Schießgerät(e), (Bogen und) Pfeile’ (seit Il.; zum Plur. Schwyzer-Debrunner 43 u. 51, Chantraine Gramm. hom. 2, 31 f.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[τοξοφόρος]] m. f. ‘den Bogen tragend, Bogenträger(in)’, Beiw. des Apollon, der Artemis u.a. (ep. poet. seit Φ 483, auch Hdt.), [[τοξόκλυτος]] [[bogenberühmt]] (Pi., B.), auch [[κλυτότοξος]] eig. [[mit berühmtem Bogen]], Beiw. des Apollon (Hom., B.) wie z.B. [[ἀγκυλότοξος]] [[mit krummem Bogen]] (Il., Pi.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. 1. [[τοξότης]], dor. -ότας m. [[Bogenschütze]] (seit Il.), f. -ότις f. (Kall. u.a.), Bed. unklar bei Plb. 8, 7, 3 (jedenfalls nicht mit LSJ [[loophole for shooting arrows]]); auch Pfl.name = [[ἀρτεμισία]] (Poet. ''de'' ''herb''.). 2. -ῖτις f. ([[νευρά]]) ‘Bogenschuß (Hero, Ph. ''Bel''.), Beiw. der Artemis (Kos); Redard 241 A. 19 u. 214; unsicher -ιτησία = [[ἀρτεμισία]] (Ps.-Dsk. 3, 113; leg. -ῖτις?). 3. -ίας in Τοξίου [[βουνός]]· [[τοῦ]] Ἀπόλλωνος [[τοῦ]] ἐν Σικυῶνι H. 4. ία f. N. einer Göttin (neben [[Ἄρτεμις]] erwähnt; Gortyn; vgl. v. Wilamowitz Glaube 1, 182, Nilsson Gr. Rel. 1, 483 A. 3). 5. -οσύνη f. ‘Bogenkunst, -kunde’ (Ν314, E. in lyr.; Wyss 24). 6. -ιανοί pl. ‘Leute die unter dem [[τοξότης]] (dem Sagittarius) geboren. sind’ (''Cat''. ''Cod''. ''Astr''.). 7. -εύς m. myth. PN (Hes. ''Fr''. 110, 4), Kurzname wie Τόξος (korinth. Vase; Fraenkel Nom. ag. 1, 236, auch Bosshardt 120). 8. Demin. -άριον n. (Luk. u.a.). 9. -ικός [[zum Bogen]], [[Bogenschützen gehörig]], -ική ([[τέχνη]]) f. (att.), -ικόν ([[φάρμακον]]) n. [[Pfeilgift]] (Arist., Str. u.a.); auch für *τοξοτικός (Chantraine Ét. 116). 10 -ωτός = ''arcuatus'' (Gloss.). — 11. Denominativum -εύω, oft m. Präfix, z.B. κατα-, ἀπο-, ἐκ-, [[mit Bogen schießen]] (seit Il.) mit -ευμα n. [[Geschoß]], [[Pfeil]] (ion. att.), -ευσις f. [[das Bogenschießen]] (Lib.), -εία f. ib. (hell. u. sp.); -ευτής m. [[Bogenschütze]] (Ψ 850 u.a.), auch -ευτήρ m. (Arat., Nonn. u.a.); meist vom Sternbilde (metr. bedingt für -ότης, -ευτής; Scherer Gestirnnamen 170 f., s. auch Fraenkel Nom. ag. 1, 135 A. 12), f. -εύτειρα (Opp.), -ευτική f. [[Bogenkunst]] (Gal.). — Auch 12. -άζομαι, auch m. ἐπι-, ‘nach jmdm. mit Bogen schießen’ (Hom., Opp.), -άζω ib. (Herakleit. ''All''.); vom pl. τόξα (Schwyzer 734) ? — Zu [[τόξον]] nebst Ableitungen bei Homer s. Trümpy Fachausdrücke 66 f., 109 f.<br />'''Etymology''' : Statt des altererbten [[βιός]] tritt schon bei Hom. [[τόξον]] als das weit üblichere Wort für [[Bogen]] ein und ist vielleicht schon im Mykenischen zu belegen: ''to''-''ko''-''so''-''ta'' = τοξότας, ''to''-''ko''-''so''-''wo''-''ko'' (Hinterglied mehrdeutig). Da die iranischen Völker, zumal die Skythen als Bogenschützen berühmt waren, liegt für [[τόξον]] iranische (skythische) Entlehnung nahe, wobei sich npers. ''taχš'' [[Armbrust]], [[Pfeil]] ebenso wie skyth. PN Τόξαρις, Τάξακις sofort zum Vergleich melden (Hübschmann ZDMG 38. 430, Benveniste Mél. Bq 1, 37 ff.; von Heubeck Minos 6, 56 A. 4 m. Lit. wegen der myken. Dokumentierung angezweifelt; vgl. noch dens. Würzb. Jb. 4, 201). Mit iran. *''taxša''- (und mit [[τόξον]]) ist schon längst (Schrader BB15,284ff.; s. noch Schrader-Nehring Reallex. 2, 166) lat. ''taxus'' [[Eibe]] als urverwandt verbunden worden, was für das iranische Wort immer in Betracht kommt. — Ältere Lit. bei Bq und WP. 1, 716f. Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Orbis 4, 532 ff. Noch anders Deroy Ant. class. 23, 317 (zu [[τέχνη]], [[τέκτων]]).<br />'''Page''' 2,909-910
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':tÒxon 拖克算<br />'''詞類次數''':名詞(1)<br />'''原文字根''':射(者) 相當於: ([[קֶשֶׁת]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':弓;源自([[τίκτω]])*=生產)<br />'''出現次數''':總共(1);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 弓(1) 啓6:2
|sngr='''原文音譯''':tÒxon 拖克算<br />'''詞類次數''':名詞(1)<br />'''原文字根''':射(者) 相當於: ([[קֶשֶׁת]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':弓;源自([[τίκτω]])*=生產)<br />'''出現次數''':總共(1);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 弓(1) 啓6:2
}}
}}