ἄλυπος: Difference between revisions

|Definition=ον, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[without pain]], freq. in Trag. (not A.), <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>163</span>, etc.: c. gen., ἄλυπος [[γήρως]] = [[without pains]] of [[age]], <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1519</span>; ἄ. ἄτης <span class="bibl"><span class="title">El.</span>1002</span>; [[βίος]] <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span> 1004</span>; [[ἀρχή]] <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>593</span>; [[τὸ ἀλυπον]] <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>585a</span>: Comp. [[ἀλυπότερος]] ib.<span class="bibl">581e</span>: Sup. [[ἀλυπότατος]] <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>848e</span>. Adv. [[ἀλύπως]], [[ζῆν]], [[διατελεῖν]] = [[live]] [[free from pain and sorrow]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>358b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Phlb.</span>43d</span>, cf. <span class="bibl">Men.549</span>; [[ἀποθανεῖν]] <span class="bibl">Id.14</span>: Sup. ἀλυπότατα <span class="bibl">Lys.24.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Act., [[causing no pain]] or [[causing no grief]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>39</span> (Sup.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>272a</span>, etc.; ἄ. [[οἶνος]] [[harmless]], <span class="bibl">Hermipp.82.5</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>423</span>; <b class="b3">ἄ. ἄνθος ἀνίας</b> [[set]]ting [[free from the pain]] of [[sorrow]] of [[wine]], <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>172</span>; ἀλυπότατος [[κλιντήρ]], of a [[hospice]], <span class="title">Epigr.Gr.</span>450 (Batanaea); <b class="b3">σωλῆνες ἀλυπότατοι μετὰ ἁλῶν</b> [[cause least pain]], i.e. are [[least]] [[indigestible]], <span class="bibl">Xenocr.57</span>, cf. Mnesith. ap. <span class="bibl">Ath.3.92c</span>; πεσσὸς ἀλυπότατος <span class="bibl">Aët.16.36</span>. Adv. [[ἀλύπως]], τοῖς ἄλλοις ζῆν = [[live]] [[without offence]] to others, <span class="bibl">Isoc.12.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[ἄλυπον]], τό, [[herb terrible]], [[Globularia alypum]], <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>27.22</span>, Dsc.4.178.</span>

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0110.png Seite 110]] kummerfrei, sorgenlos, κακῶν, ohne Leiden, Soph. O. C. 1761, nach Herm. Conj.; – ἀνίας, ἄτης, γήρως, Soph. frg. B. A. 385 El. 990 O. C. 1515. – Adv., ὡς ἀλυπότατα μεταχειρίζεσθαι [[πάθος]] Lys. 24, 10, so sorglos als möglich; – nicht lästig fallend, τινί, Xen. Oec. 8, 8; Plut. Oth. 6; ζῆν τοῖς ἄλλοις ἀλύπως Isocr. 12, 5; – [[οἶνος]], Wein, der keine Unbequemlichkeit verursacht, Hermipp. Ath. I, 29 e; τὸ ἄλυπον, ein Schmerzen linderndes Kraut, Diosc.

|lstext='''ἄλῡπος''': -ον, ὁ [[ἄνευ]] πόνου ἢ βλάβης, ὁ μὴ ἐνοχληθείς, ὁ ἀπηλλαγμένος λύπης, [[ἀμέριμνος]], συχνὰ παρ’ Ἀττ. ἀπὸ τοῦ Σοφοκλ. καὶ ἐφεξ. μ. γεν., [[γήρως]] ἄλυπα, μὴ βλαπτόμενα ὑπὸ τοῦ γήρατος, Σοφ. Ο. Κ. 1519· [[οὕτως]], ἄλ. ἄτης, Ἠλ. 1002· ἀπόλ., ὁ αὐτ. Ο. Τ. 593: [[τὸ ἀλυπον]] = ἡ [[ἀλυπία]], Πλάτ. Πολ. 585Α: - Συγκρ. -ότερος, Πλάτ. Πολ. 581Ε: Ὑπερθ. -ότατος, Νόμ. 848Ε. - Ἐπίρρ. ἀλύπως ζῆν, διατελεῖν, τὸ νὰ ζῇ τις [[ἄνευ]] λύπης καὶ πόνου, Πλάτ. Πρωτ. 358Β, Φίλ. 43D: ἀποθανεῖν, Μένανδ. ἐν «Ἁλιεῖ» 5. Ὑπερθ. ἀλυπότατα, Λυσ. 169. 9. ΙΙ. ἐνεργ. ὁ μὴ προξενῶν ἐνόχλησιν ἢ λύπην, Ἱππ. περὶ Ἄρθρ. 804, Πλάτ., κτλ.· ἄλ. [[οἶνος]], [[ἀβλαβής]], Ἕρμιππ. ἐν «Φορμοφόροις» 2. 5, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 423· [[οὕτως]] ὁ [[οἶνος]] καλεῖται ἄλυπον [[ἄνθος]] ἀνίας, δηλ. παυσίλυπον ποτόν, Σοφ. Ἀποσπ. 182· ἀλυπότατος [[κλιντήρ]], ἐπὶ ξενίας, Ἐπιγράμμ. Ἑλλ. 450. - Ἐπίρρ., ἀλύπως τοῖς ἄλλοις ζῆν, [[ἄνευ]] ἐνοχλήσεως εἰς τοὺς ἄλλους, Ἰσοκρ. 233D. ΙΙΙ. ἄλυπον, τό, [[εἶδος]] φυτοῦ globularia alypum, οὕτω κληθὲν ἐκ τῆς ἰδιότητος ἣν ἔχει νὰ καταπαύῃ πόνους, Διοσκ. 4. 180· παρὰ μεταγ. δὲ ἰατρ. καὶ [[ἀλυπιάς]], άδος, ἡ. [[Κατὰ]] τὸν Sibthorp κοινῶς ὀνομάζεται στουρέκι, ἐν Ζακύνθῳ δὲ σέννα, Flor. Gr. τόμ. Α, σ. 78.

|dgtxt=(ἄλῡπος) -ον<br /><b class="num">I</b> sent. pas.<br /><b class="num">1</b> de pers., la vida, etc. [[libre de preocupaciones y sufrimientos]], [[sin dolor]], [[sin penas]] [[βίος]] E.<i>Ba</i>.1004, οὐκ ἔστιν εὑρεῖν βίον ἄλυπον οὐδενός Men.<i>Fr</i>.341, [[βίος]] ἄ. producida por la riqueza moderada, Pl.<i>Lg</i>.729a, [[ἄλυπος]] οἰκεῖν μᾶλλον ἢ πλουτῶν [[νοσεῖν]] E.<i>Fr</i>.714.3 πενίαν ἄ. μᾶλλον ἢ πλοῦτον πικρόν Men.<i>Fr</i>.619, οὔπω γὰρ ἔφυ τις ἄ E.<i>IA</i> 163, [[ἄλυπος]] διὰ τέλους Men.<i>Comp</i>.1.284, cf. Artem.2.49, 3.61, ἵνα ... κἀγὼ ἀλυπότερος ὦ <i>Ep.Phil</i>.2.28, μελησάτω ὑμῖν, πῶς [[ἄλυπος]] ἦν cuidaos de que no sea molestada</i>, <i>BGU</i> 246.17 (II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>ψυχὴ ἄ. en la otra vida, Pl.<i>Ax</i>.372a, cf. Iust.Phil.<i>Dial</i>.117.3, esp. en epigr. funerarios ἄλυπε χαῖρε <i>IUrb.Rom</i>.520, <i>SEG</i> 20.546, <i>CIIud</i>.99* (<i>App</i>.p.591), <i>IC</i> 318<br /><b class="num">•</b>fig. χώρα S.<i>OC</i> 1765<br /><b class="num">•</b>[[indemne]], [[ileso]] de la médula de un tallo, Thphr.<i>HP</i> 5.5.3<br /><b class="num">•</b>subst. [[τὸ ἀλυπον]] = la [[falta de dolor]] (como algo próximo al placer), Pl.<i>R</i>.585a<br /><b class="num">•</b>c. gen. [[libre del dolor o de la pena de]], [[libre de]] [[γήρως]] S.<i>OC</i> 1519, ἄτης S.<i>El</i>.1002.<br /><b class="num">2</b> fil. [[inaccesible al sufrimiento]] de los sabios estoicos ὁ σοφός Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.110.23, ἄλυποι καὶ ἄφοβοι Teles p.55.3, [[ἄλυπος]] εἶναι μᾶλλον ἢ δοκεῖν Teles p.4.3, τοῦτ' ἔστι περὶ ὃ ἐσπούδακας μανθάνειν, ὥστε ἄ. εἶναι καὶ [[ἀτάραχος]] Arr.<i>Epict</i>.4.6.8, τἀγαθὸν ἐρωτᾷς μ' οἷον ἔστ'; ... ἄφοβον, [[ἄλυπον]] Cleanth.<i>Fr.Poet</i>.3.5, ἡ τοῦ θεοῦ φύσις Ph.2.29.<br /><b class="num">II</b> sent. act.<br /><b class="num">1</b> de cosas y abstr. [[no doloroso]], [[indoloro]], [[no penoso]] de tratamientos, Hp.<i>Art</i>.39, θάνατος Arist.<i>Iuu</i>.479^a20<br /><b class="num">•</b>en las teorías sobre los placeres puros ὅσα τὰς ἐνδείας ... ἔχοντα ... ἀλύπους Pl.<i>Phlb</i>.51b, cf. X.<i>Oec</i>.8.2, Arist.<i>EN</i> 1173^b16, ἡ [[δειλία]] Arist.<i>EN</i> 1119^a29<br /><b class="num">•</b>[[que no procura molestias]], [[que no procura cargas]] o [[que no procura preocupaciones]] [[ἀρχή]] S.<i>OT</i> 593, Eus.<i>VC</i> 1.6, τὸ ἄρχειν Arist.<i>Mu</i>.400^b10<br /><b class="num">•</b>de alimentos [[inocuo]], [[ligero]], [[digestivo]] σιτία Hp.<i>Aff</i>.47, σικυός Diocl.<i>Fr</i>.120, 121, σωλῆνες ἀλυπότατοι μετὰ ἁλῶν Xenocr.28, πρὸς εὐπεψίαν ἀλύπους εἶναι Mnesith.Ath.31, cf. 36, τροφή D.C.71.21.4<br /><b class="num">•</b>de síntomas [[no peligroso]] [[ἔμετος]] Hp.<i>Coac</i>.545<br /><b class="num">•</b>de pasatiempos [[inofensivo]], [[inocente]] σχολῆς ἄλυπον διατριβήν Gorg.B 11a.30<br /><b class="num">•</b>esp. del vino, c. gen. ἄ. ... [[ἄνθος]] ἀνίας = [[flor]] de [[felicidad]] que quita el [[dolor]]</i> S.<i>Fr</i>.172, οἴνου τέρψιν ἄλυπον E.<i>Ba</i>.423, cf. Hermipp.82.5.<br /><b class="num">2</b> de pers. [[no dañino]], [[inofensivo]], [[sin malicia]], [[incapaz de hacer daño]], [[benéfico]] [[ἡδύς]], [[ἄλυπος]] de [[Anacreonte]], Critias B 1, χθὼ[ν] ἥδε κρύπτει πρέσβυν ἀλυπότατον <i>GVI</i> 1921.7 (Halicarnaso I d.C.), ἀλυπότατος κλιντήρ <i>GVI</i> 264.5 (Batanea, Selema II d.C.)<br /><b class="num">•</b>esp. c. dat. [[inofensivo]] τοῖς μὲν γὰρ πρεσβυτέροις ἄλυπός εἰμι Gorg.B 11a.32, τὸ γὰρ τῶν ὡρῶν αὐτοῖς ἄλυπον ἐκέκρατο pues el clima les era beneficiosamente templado</i> Pl.<i>Plt</i>.272a<br /><b class="num">•</b>[[no molesto]], [[que no estorba]] ἄλυποι τοῖς ἐντυγχάνουσιν εἶναι no molestos con los que se encuentran</i> Arist.<i>EN</i> 1126^b14, καὶ πόλεσι καὶ ἰδιώταις Plu.<i>Oth</i>.6, ἀλλήλοις X.<i>Oec</i>.8.8, ἀλυπότατοι ... ἔσονται τοῖσιν γεωργοῖσι Pl.<i>Lg</i>.848e<br /><b class="num">•</b>de anim. [[inofensivo]], [[pacífico]] (ἵππος) ἀλυπότατος τ' εἴη ... τῷ ἀναβάτῃ X.<i>Eq</i>.3.12.<br /><b class="num">3</b> [[simple]], [[corto]], [[tonto]] τάχα γὰρ ἀλυποτέρας διανοίας τὸ μὴ θαυμάζειν πῶς ... hace falta tener un talento más bien corto para no estar intrigado por ...</i> Arist.<i>Cael</i>.294^a12.<br /><b class="num">III</b> bot.<br /><b class="num">1</b> [[τὸ ἄλιπον]] [[coronilla de fraile]], [[álipo]], [[Globularia alypum L.]], Plin.<i>HN</i> 27.22, Dsc.4.178.<br /><b class="num">2</b> ὁ ἄλυπος = especie de [[euforbia de Grecia]], [[Euphorbia sibthorpii]] Boiss., Ps.Apul.<i>Herb</i>.109.17.<br /><b class="num">IV</b> adv. [[ἀλύπως]]<br /><b class="num">1</b> [[sin dolor]] (τρίχες) [[ἀλύπως]] ἐκσπῶνται los pelos se arrancan sin dolor</i> Arist.<i>Pr</i>.893^a20<br /><b class="num">•</b>[[sin dolor]], [[sin sufrimiento]], [[sin penas]] [[ἀλύπως]] [[διατελεῖν]] τὸν βίον [[pasar]] la [[vida]] [[sin dolor]]</i> Pl.<i>Phlb</i>.43d, [[ἀλύπως]] [[ζῆν]] καὶ [[ἡδέως]] Pl.<i>Prt</i>.358b, [[ἀλύπως]] βιώσεσθαι X.<i>Ages</i>.9.4, ἄξεις ἀλύπως τὸν βίον χωρὶς γάμου Men.<i>Mon</i>.72<br /><b class="num">•</b>[[ἀλύπως]], ὥστε [[ὑπομένειν]] del [[calor]], Thphr.<i>Ign</i>.38, cf. Men.<i>Fr</i>.14, <i>PPetr</i>.2.2.3.1 (III d.C.), Dioscorus 16.6, τὸ φαῦλον ἀ. ἀφελών D.C.56.41.3<br /><b class="num">•</b>neutr. sup. ὡς ἀλυπότατα μεταχειριοῦνται τὸ συμβεβηκὸς [[πάθος]] harán lo más llevadera posible su cotidiana [[desgracia]]</i> Lys.24.10<br /><b class="num">•</b>compar. ἀλυπότερον γὰρ πηδήσεται saltará de forma más segura</i> Philostr.<i>Gym</i>.31.<br /><b class="num">2</b> [[sin (hacer) daño]], [[en forma inofensiva]] c. dat. τοῖς ἄλλοις ἀ. Isoc.12.5, τὴν ἔριν ... ἀ. ... ἀλλήλοις διατίθεσθαι X.<i>Mem</i>.2.6.23, ἀ. τῷ ἑνὶ χρῆσθαι X.<i>Mem</i>.3.14.6<br /><b class="num">•</b>abs. ζήσας ἀ. ... κεῖμαι <i>IUrb.Rom</i>.1391.1 (II/III d.C.)<br /><b class="num">•</b>neutr. sup. ὅπως ἂν ἀλυπότατα εἴποι πρὸς τὸν πάππον cómo se lo diría a su [[abuelo]] de la forma más [[delicada]] posible</i> X.<i>Cyr</i>.1.4.13, cf. Pl.<i>Sph</i>.217c.

|mltxt=-η, -ο (Α [[ἄλυπος]], -ον)<br />ο απαλλαγμένος από θλίψεις και στενοχώριες, ο [[δίχως]] [[λύπη]], ο [[αμέριμνος]], ο [[απίκραντος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που δεν προξενεί [[θλίψη]] ή πόνο<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> [[τὸ ἀλυπον]] ἡ [[ἀλυπία]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ἄλυπον [[ἄνθος]] ἀνίας», για το [[κρασί]], [[ποτό]] που απαλλάσσει, που ελευθερώνει από τις θλίψεις<br />«ἀλύπως τοῖς ἄλλοις ζῶ», ζω [[χωρίς]] να [[ενοχλώ]] τους άλλους.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ἀ</i>- στερητ. <span style="color: red;">+</span> [[λύπη]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀλυπία]].

|mdlsjtxt=[[λύπη]]<br /><b class="num">I.</b> without [[pain]], Soph., etc.; c. gen., ἄλ. [[γήρως]] without the pains of age, Soph.; [[τὸ ἀλυπον]] = [[ἀλυπία]], Plat.—adv., [[ἀλύπως]] ζῆν to [[live]] [[free]] from [[pain]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> act. not paining, causing no [[pain]], Soph.