θυμός: Difference between revisions

|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[soul]], [[spirit]], as [[the principle of life]], [[feeling and thought]], esp. [[of strong feeling and passion]] (rightly derived from [[θύω]] (B) by <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span> 419e</span> <b class="b3">ἀπὸ τῆς θύσεως καὶ ζέσεως τῆς ψυχῆς</b>): </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> in physical sense, [[breath]], [[life]], <b class="b3">θ. ἀπηύρα, ἀφελέσθαι, ἐξαίνυσθαι, ὀλέσαι</b>, freq. in Hom., <span class="bibl">Il.6.17</span>, <span class="bibl">5.852</span>, <span class="bibl">155</span>, <span class="bibl">1.205</span>: c. dupl. acc., ἄμφω θ. ἀπηύρα <span class="bibl">6.17</span>; ἐπεί κε… ῥεθέων ἐκ θ. ἕληται <span class="bibl">22.68</span>; <b class="b3">λίπε δ' ὀστέα θ</b>. <span class="bibl">12.386</span>; <b class="b3">ἀπὸ δ' ἔπτατο θ</b>. <span class="bibl">Od.10.163</span>; ὀλίγος δ' ἔτι θ. ἐνῆεν <span class="bibl">Il.1.593</span>; μόγις δ' ἐσαγείρετο θυμόν <span class="bibl">21.417</span>; ἄψορρόν οἱ θ. ἐνὶ στήθεσσιν ἀγέρθη <span class="bibl">4.152</span>; θυμοῦ καὶ ψυχῆς κεκαδών <span class="bibl">11.334</span>; of animals, <span class="bibl">3.294</span>, <span class="bibl">12.150</span>, etc.: less freq. in Trag., <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>1388</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>620</span> (troch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[spirit]], [[strength]], τείρετο δ' ἀνδρῶν θ. ὑπ' εἰρεσίης <span class="bibl">Od.10.78</span>; ἐν δέ τε θ. τείρεθ' ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἱδρῷ <span class="bibl">Il.17.744</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">πάτασσε δὲ θ. ἑκάστου</b> each man's [[heart]] beat high, <span class="bibl">23.370</span>, cf. <span class="bibl">7.216</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[soul]], as shown by the feelings and passions; and so, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[desire]] or [[inclination]], esp. desire for meat and drink, [[appetite]], πιέειν ὅτε θ. ἀνώγοι <span class="bibl">Il.4.263</span>; πλησάμενος… θυμὸν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος <span class="bibl">Od.17.603</span>: generally, τά με θ. ἐνὶ στήθεσσι κελεύει <span class="bibl">Il.7.68</span>; <b class="b3">βαλέειν δέ ἑ ἵετο θ</b>. <span class="bibl">8.301</span>; αἲ γάρ με μένος καὶ θ. ἀνείη <span class="bibl">22.346</span>; <b class="b3">θ. ἐποτρύνῃ [τινά</b>] <span class="bibl">Od.9.139</span>; <b class="b3">θ. ἐπέσσυταί τινι, ἐφορμᾶται</b>, <span class="bibl">Il.1.173</span>, <span class="bibl">13.73</span>; <b class="b3">ἤθελε θυμῷ</b> he wished [[in his heart]] or [[with all his heart]], <span class="bibl">16.255</span>, <span class="bibl">21.65</span>; ἵετο θυμῷ <span class="bibl">2.589</span>; so later <b class="b3">θυμῷ βουλόμενοι</b> wishing [[with all their heart]], <span class="bibl">Hdt. 5.49</span>; [ὄσσα ϝ] οι θ. κε θέλῃ γένεσθαι <span class="bibl">Sapph.<span class="title">Supp.</span>1.3</span>; θυμὸς ὥρμα <span class="bibl">Pi. <span class="title">O.</span>3.25</span>, cf. <span class="bibl">38</span>; θυμὸς ἡδονὴν φέρει <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>286</span>; ὧν ἐρᾷ θυμός <span class="bibl">Herod.7.61</span>; τῶν σφι θ. ἦν μάλιστα <span class="bibl">Hdt.1.1</span>; ἄλλως σφι θ. ἐγένετο θεήσασθαι τὸν πόλεμον <span class="bibl">Id.8.116</span>, etc.: with Verb omitted, σὲ γάρ μοι θῦμος ὔμνην <span class="bibl">Alc. 5</span>; <b class="b3">ἄρχ' αὐτὸς ὥς σοι θ</b>. <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>1319</span>; <b class="b3">ὅπου ὑμῖν θ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.1.37</span>; βῆξαι θυμός ἐγγίνεται <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prog.</span>8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[mind]], [[temper]], [[will]], <b class="b3">θ. πρόφρων, ἵλαος</b>, <span class="bibl">Il. 8.39</span>, <span class="bibl">9.639</span>; <b class="b3">θ. ὑπερφίαλος καὶ ἀπηνής, νηλέα θ. ἔχοντας, σιδήρεος θ</b>., <span class="bibl">15.94</span>, <span class="bibl">19.229</span>, <span class="bibl">Od.5.191</span>; <b class="b3">ἕνα θ. ἔχειν</b> to be of one [[mind]], <span class="bibl">Il.15.710</span>, etc.; οὐδὲ λύκοι τε καὶ ἄρνες ὁμόφρονα θ. ἔχουσιν <span class="bibl">22.263</span>; ἕτερος δέ με θ. ἔρυκε <span class="bibl">Od.9.302</span>; <b class="b3">ἐμὸν θ. ἔπειθεν</b> ib.<span class="bibl">33</span>; θωπείας κολακικάς, αἳ… τοὺς θ. ποιοῦσιν κηρίνους <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>633d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[spirit]], [[courage]], <b class="b3">μένος καὶ θ</b>. <span class="bibl">Il.20.174</span>; θ. ἐνὶ στήθεσσι λαβεῖν <span class="bibl">Od.10.461</span>; <b class="b3">πᾶσιν δὲ παραὶ ποσὶ κάππεσε θ</b>. <span class="bibl">Il.15.280</span>; <b class="b3">ψῦχρος ἔγεντο θ</b>., of doves, Sapph.16; θ. ἔχειν ἀγαθόν <span class="bibl">Hdt.1.120</span>; θ. οὐκ ἀπώλεσεν <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>26</span>; ὁ θυμὸς εὐθὺς ἦν Ἀμυνίας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>570</span>; <b class="b3">ἴωμεν ῥώμῃ καὶ θυμῷ ἐπί</b>… <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.2.21</span>; φρονήματός τε καὶ θυμοῦ ἐμπίπλασθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>411c</span>: so in Philos., opp. [[λόγος]], [[ἐπιθυμία]], ib.<span class="bibl">440b</span>, al., cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1328a7</span>, <span class="bibl">1327b24</span>, Phld.<span class="title">Mus.</span>p.26K., etc.; personified, [[Passion]], [[Emotion]], opp. [[Λογισμός]], <span class="bibl">Cleanth.Stoic.1.129</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[the seat of anger]], χωόμενον κατὰ θυμόν <span class="bibl">Il.1.429</span>; νεμεσιζέσθω ἐνὶ θυμῷ <span class="bibl">17.254</span>; θυμὸν ἐχώσατο <span class="bibl">16.616</span>, etc.: hence, [[anger]], [[wrath]], δάμασον θυμόν <span class="bibl">9.496</span>; <b class="b3">εἴξας ᾧ θυμῷ</b> ib.<span class="bibl">598</span>; θυμὸς μέγας ἐστὶ… βασιλήων <span class="bibl">2.196</span>; θ. ὀξύς <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 1193</span>; θ. κρείσσων τῶν ἐμῶν βουλευμάτων <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>1079</span>, etc.; [[θυμῷ]] [[falsa lectio|f.l.]] for [[θυμοῦ]] in <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>718</span>; οἱ τῷ θ. πραχθέντες φόνοι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>867b</span>; opp. [[λογισμός]], <span class="bibl">Th.2.11</span>, etc.; <b class="b3">ἐπανάγειν τὸν θ</b>. <span class="bibl">Hdt.7.160</span>; ἐκτείνειν <span class="bibl">And.3.31</span>; καταθέσθαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>567</span>; δακεῖν <span class="bibl">Id.<span class="title">Nu.</span>1369</span>; θυμῷ χρᾶσθαι <span class="bibl">Hdt.1.137</span>, al.; ὀργῆς καὶ θυμοῦ μεστοί <span class="bibl">Isoc.12.81</span> (so <b class="b3">τὴν ὀργὴν καὶ τὸν θ</b>., i.e. the outward manifestation of [[ὀ]]., Phld.<span class="title">Ir.</span>p.90W.); of horses, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span> 9.2</span>: pl. (not earlier than Pl., [[falsa lectio|f.l.]] in <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>718</span> (lyr.)), [[fits of anger]], [[passions]], περὶ φόβων τε καὶ θυμῶν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>40e</span>; οἵ τε θ. καὶ αἱ κολάσεις <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span>323e</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1390a11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[the heart]], as the seat of the emotions, esp. joy or grief, <b class="b3">χαῖρε, γήθησε δὲ θυμῷ</b>, <span class="bibl">Il.14.156</span>, <span class="bibl">7.189</span>; θ. ἐνὶ στήθεσσι γεγήθει <span class="bibl">13.494</span>; μιν ἄχος κραδίην καὶ θ. ἵκανεν <span class="bibl">2.171</span>; <b class="b3">ἄχνυτο θ</b>. <span class="bibl">14.39</span>, etc.; <b class="b3">δόκησε δ' ἄρα σφίσι θ. ὣς ἔμεν ὡς εἰ</b>… they felt as glad at [[heart]] as if... <span class="bibl">Od.10.415</span>; <b class="b3">μηδ' ὀνίαισι δάμνα… θ</b>. Sapph.1.4; of fear, δέος ἔμπεσε θυμῷ <span class="bibl">Il.17.625</span>, cf. <span class="bibl">8.138</span>; of love, τὴν ἐκ θυμοῦ φίλεον <span class="bibl">9.343</span>; ἐκ θυμοῦ στέργοισα <span class="bibl">Theoc.17.130</span>; <b class="b3">ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ</b> my <b class="b2">heart's</b> beloved, <span class="bibl">Il.5.243</span>; reversely, <b class="b3">ἀπὸ θ. μᾶλλον ἐμοὶ ἔσεαι</b> wilt be alien from my [[heart]], <span class="bibl">1.562</span>; <b class="b3">ἐκ θ. πεσέειν</b>, i.e. to lose thy favour, <span class="bibl">23.595</span>; ἔρωτι θυμὸν ἐκπλαγεῖσα <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>8</span>; ἐκ θ. κλαῦσαι Philet. 11. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> <b class="b2">mind, soul, as the seat of thought</b>, <b class="b3">ταῦθ' ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θ</b>. <span class="bibl">Il.1.193</span>, etc.; <b class="b3">ᾔδεε γὰρ κατὰ θ</b>. <span class="bibl">2.409</span>, cf. <span class="bibl">4.163</span>, etc.; φράζετο θυμῷ <span class="bibl">16.646</span>; ἐν θ. ἐβάλοντο ἔπος <span class="bibl">15.566</span>; τοὺς λόγους θυμῷ βάλε <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>706</span>; εἰς θ. βαλεῖν τι <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>975</span>; <b class="b3">οὐκ ἐς θ. φέρω</b> I bring him not into my [[mind]] or [[thoughts]], <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1347</span>.</span>

|mltxt=ο (ΑΜ [[θυμός]])<br />νευρική [[έξαψη]] που εκδηλώνεται με βίαιες κινήσεις, με ύψωση του τόνου της φωνής και άλλους τρόπους, [[οργή]], [[αγανάκτηση]] («όταν τον πιάσει ο [[θυμός]], δεν ξέρει τί κάνει»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>(ψυχιατρ.)</b> ο [[ψυχικός]] ή [[νευροψυχικός]] [[τόνος]], η αόριστη [[κατάσταση]] της ψυχικής ευδιαθεσίας ή αδιαθεσίας<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «έχει [[πάλι]] τους θυμούς του» — έχει τα [[νεύρα]] του<br /><b>3.</b> <b>παροιμ.</b> α) «ο [[θυμός]] μάτια δεν έχει» — ο [[θυμός]] τυφλώνει τον άνθρωπο<br />β) «[[θυμός]] του χωριάτη, [[ζημιά]] του πουγγιού του» — ο [[θυμός]] ενός απερίσκεπτου ανθρώπου του επιφέρει οικονομική [[ζημιά]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> πολεμικό [[μένος]], [[μανία]]<br /><b>2.</b> [[δηλητήριο]] («θυμὸς τών ὀφιῶν»)<br /><b>3.</b> [[καταστροφή]] («ἐστράφη κ' εἶδεν τὸν θυμόν»)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «ἀνεβάζω θυμόν» και «ἀνεβαίνω εἰς θυμόν» — [[θυμώνω]]<br />β) «θυμὸς τῆς θάλασσας» — [[θαλασσοταραχή]]<br />γ) «ἀπὸ θυμοῦ» — [[πρόθυμα]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επιθυμία]], [[κλίση]], [[πόθος]], όρεξη<br /><b>2.</b> ψυχική [[διάθεση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[ψυχή]], το [[πνεύμα]], το [[στοιχείο]] της ζωής, της αισθήσεως ή της σκέψεως, [[ιδίως]] τών ισχυρών αισθημάτων και παθών («θυμὸν έκπνέων», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[θάρρος]], η ζωτική [[δύναμη]] του ανθρώπου («τείρετο δ' ἀνδρῶν [[θυμός]]» — λιγόστευε το [[θάρρος]], η [[δύναμη]], η [[διάθεση]] τών [[ανδρών]], <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> η [[καρδιά]] («πάτασσε [[θυμός]]» — χτυπούσε [[δυνατά]] η [[καρδιά]], <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>5.</b> «[[θυμός]] εγγίγνεται» — έχω [[διάθεση]] να..., Ιπποκρ.)<br /><b>6.</b> [[ιδιοσυγκρασία]]<br /><b>7.</b> [[φρόνημα]]<br /><b>8.</b> [[τόλμη]], [[θάρρος]]<br /><b>9.</b> <b>(φιλοσ.)</b> α) [[επιθυμία]], κατ' αντίθ. [[προς]] το [[λόγος]]<br />β) [[πάθος]], [[συγκίνηση]], κατ' αντίθ. [[προς]] το [[λογισμός]]<br /><b>10.</b> η [[καρδιά]] ως [[έδρα]] τών ηπιότερων αισθημάτων χαράς ή λύπης.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Από μορφικής απόψεως φαίνεται να συνδέεται με το λατ. <i>fumus</i>, το αρχ. ινδ. <i>dh</i><i>ū</i><i>ma</i>- και το αρχ. σλαβ. <i>dymŭ</i>, όλα με τη [[σημασία]] «[[καπνός]]», αναγόμενο σε ΙE <i>dhw</i>-<i>m</i> <span style="color: red;"><</span> <i>dhw</i>-, μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>dheu</i>- «[[διασκορπίζω]], [[στροβιλίζω]]» <span style="color: red;">+</span> [[παρέκταση]] -<i>m</i>- ([[πρβλ]]. και <i>θύω</i> <i>, [ΙΙ]). Μια τέτοια [[σύνδεση]], όμως, [[μολονότι]] ενισχύεται από την ύπαρξη του [i][[θυμιώ]], που θα μπορούσε να προκύπτει από ένα αμάρτυρο [[θυμός]] «[[καπνός]]», προϋποθέτει πολύ περίπλοκη σημασιολογική [[εξέλιξη]] της λ. Έτσι θεωρείται [[μάλλον]] ότι η λ. προήλθε πιθ. από το συγγενές ρ. <i>θύω</i> (ΙΙ) «[[ορμώ]] με [[μανία]]», που ταιριάζει σημασιολογικά, ενώ όσοι το συνδέουν απευθείας με τα <i>fumu</i>, <i>dh</i><i>ū</i><i>ma</i>, <i>dymŭ</i> υποστηρίζουν ότι πιθ. το θύω (ΙΙ) επηρέασε [[απλώς]] τη σημασιολογική [[εξέλιξη]] του [[θυμός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[θυμικός]], [[θυμώδης]] (ΙΙ), [[θυμώνω]] (-<i>ώ</i> <i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[i][[θυμαίνω]], [[θυμίδιον]], [[θυμόεις]], [[θυμούμαι]] (I)<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[θυμίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[θυμάμαι]], [[θυμάω]], [[θυμούμαι]] (ΙΙ), [[θυμώ]] (ΙΙ).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[θυμηδία]], [[θυμοειδής]], [[θυμοσοφικός]], [[θυμόσοφος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[θυμάγροικος]], [[θυμαλγής]], [[θυμαρής]], [[θυμάρμενος]], [[θυμαρώ]], [[θυμηγερώ]], [[θυμηδώ]], [[θυμοβαρής]], <i>θυμοβαρώ</i>, [[θυμοδακής]], [[θυμοκάτοχος]], [[θυμοκατοχώ]], [[θυμολέαινα]], [[θυμολεοντοφθόρος]], [[θυμολέων]], [[θυμολιπής]], [[θυμόμαντις]], [[θυμομαχία]], [[θυμομαχώ]], [[θυμοπληθής]], [[θυμοποιώ]], [[θυμοραϊστής]], [[θυμοτερπής]], [[θυμοφθόρος]], [[θυμοφθορώ]], [[θυμοφονώ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[θυμηδής]], [[θυμήρης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[θυμοβολώ]], <i>θυμόδοξος</i>, [[θυμοκράτωρ]], [[θυμοκτόνος]], [[θυμολευστώ]], [[θυμοσοφώ]], [[θυμοτολμία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[θυμοσοφία]]. (Β' συνθετικό) [[άθυμος]], [[απρόθυμος]], [[βαρύθυμος]], [[δύσθυμος]], [[έκθυμος]], [[εύθυμος]], [[κακόθυμος]], [[μακρόθυμος]], [[μεγάθυμος]], [[μεγαλόθυμος]], [[μικρόθυμος]], [[ομόθυμος]], [[οξύθυμος]], [[πρόθυμος]], [[ράθυμος]], <i>υπερεύθυμος</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[αγλαόθυμος]], [[αγριόθυμος]], <i>αελλησίθυμος</i>, <i>αλγεόθυμος</i>, [[αλγεσίθυμος]], <i>ανδρειόθυμος</i>, [[ανθρωπόθυμος]], [[αρσενόθυμος]], [[βορβορόθυμος]], [[γλυκύθυμος]], [[γυναικόθυμος]], [[δακέθυμος]], [[δηξίθυμος]], [[δίθυμος]], [[διχόθυμος]], [[ένθυμος]], <i>επίθυμος</i>, [[ερίθυμος]], [[εχέθυμος]], [[ηπιόθυμος]], [[θηρόθυμος]], [[θρασύθυμος]], [[ισόθυμος]], [[κακεπίθυμος]], [[καρτερόθυμος]], [[κατεπίθυμος]], [[μειλιχόθυμος]], [[νηλεόθυμος]], [[νοσόθυμος]], [[οβριμόθυμος]], [[ολβιόθυμος]], [[ουλόθυμος]], [[παντεπίθυμος]], [[περίθυμος]], [[πραΰθυμος]], [[πυρίθυμος]], [[τλήθυμος]], [[χαλκεόθυμος]], [[ωλεσίθυμος]], [[ωμόθυμος]]].

|lsmtext='''θῡμός:''' ὁ ([[θύω]] Β), [[ψυχή]]·<br /><b class="num">I.</b> όπως το Λατ. [[anima]], [[ψυχή]], [[πνοή]], [[ανάσα]], [[ζωή]]· <i>θυμὸν ἀπαυρᾶν</i>, <i>ἀφελέσθαι</i>, [[ἐξελέσθαι]], <i>ἐξαίνυσθαι</i>, [[ὀλέσαι]], [[αφαιρώ]] την [[ζωή]], σε Όμηρ.· <i>θυμὸν ἀποπνείειν</i>, [[εκπνέω]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>θυμὸν ἀγείρειν</i>, [[συγκρατώ]] τον εαυτό μου, στο ίδ., κ.λπ.· <i>θυμὸς τείρετο καμάτῳ</i>, το [[πνεύμα]] του είχε καταπονηθεί, φθαρεί από την [[κούραση]], στο ίδ.<br /><b class="num">II.</b> όπως το Λατ. [[animus]], [[ψυχή]], [[καρδιά]]· και ομοίως<br /><b class="num">1.</b> χρησιμοποιείται για την [[επιθυμία]] για [[φαγητό]] και ποτό, [[πιέειν]] [[ὅτε]] θυμὸν [[ἀνώγει]], στο ίδ.· με απαρ., [[βαλέειν]] δέ ἑ ἵετο [[θυμός]], η [[καρδιά]] του τον πρόσταζε να ρίξει, στο ίδ.· <i>ἤθελεθυμῷ</i>, ευχόταν μέσα στην [[καρδιά]] του ή με όλη του την [[καρδιά]], στο ίδ.· <i>θυμῷ βουλόμενος</i>, ευχόμενος με όλη του την [[ψυχή]], σε Ηρόδ.· επίσης, <i>ἐκ θυμοῦ φιλέειν</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· [[θυμός]] [[ἐστί]] μοι, <i>θυμὸς γίγνεταί μοι</i>, με απαρ., [[διάθεση]] να..., στον ίδ., Ξεν., κ.λπ.· επίσης όπως η [[έδρα]] της λύπης ή της χαράς, [[χαῖρε]] δὲ θυμῷ, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄχνυτο [[θυμός]], στο ίδ., κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[νόηση]], [[διάθεση]], [[βούληση]], [[επιθυμία]], θυμὸς [[πρόφρων]], [[νηλεής]], [[σιδήρεος]], σε Όμηρ.· <i>ἕνα θυμὸν ἔχειν</i>, έχοντας [[κοινή]] [[σκέψη]], σε Ομήρ. Ιλ.· δόκησε δ' [[ἄρα]] σφίσι θυμὸς ὣς [[ἔμεν]], τους ευχαρίστησε να έχουν τέτοια [[γνώμη]], σε Ομήρ. Οδ.· ἐδαΐζετο [[θωμός]], οι γνώμες τους διχάστηκαν, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> [[κουράγιο]], [[θάρρος]], [[τόλμη]], [[μένος]] καὶ [[θυμός]], στο ίδ.· <i>θυμὸν λαμβάνειν</i>, [[παίρνω]] [[θάρρος]], σε Ομήρ. Οδ.· παραὶ ποσὶ κάππεσε [[θυμός]], σε Ομήρ. Ιλ., κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> όπως η [[έδρα]] του θυμού, <i>νεμεσίζεσθαι ἐνὶ θυμῷ</i>, στο ίδ.· απ' όπου, [[θυμός]], [[οργή]], <i>δάμασον θυμόν</i>, στο ίδ.· θυμὸς [[μέγας]] ἐστὶ βασιλῆος, στο ίδ.<br /><b class="num">5.</b> η [[ψυχή]] όπως η [[έδρα]] της σκέψης, <i>ᾔδεε γὰρ κατὰ θυμόν</i>, στο ίδ.· [[φράζετο]] θυμῷ, στο ίδ.

|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[spirit]], [[courage]], [[anger]], [[sense]] (Il.); on meaning and use in Hom. etc. Marg Charakter 47ff.; also Magnien REGr. 40, 117ff. (criticism by Wahrmann Glotta 19, 214f.).<br />Compounds: Many compp., e. g. <b class="b3">θυμο-βόρος</b> [[eating the heart]] (Il.), <b class="b3">θυμ-ηγερέων</b> <b class="b2">collecting ones spirit, coing to one-self</b> (η 283; Leumann Hom. Wörter 116 n. 83, Chantraine Gramm. hom. 1, 349), [[θυμαρής]], [[θυμήρης]] [[delighting the heart]] (Il.; Bechtel Lex. s. v., Leumann 66); <b class="b3">πρό-θυμος</b> (bahuvrihi) [[prepared]], [[willing]] (IA) with [[προθυμία]], <b class="b3">-ίη</b> (Β 588) and <b class="b3">-έομαι</b> (IA).<br />Derivatives: Dimin. [[θυμίδιον]] (Ar. V. 878); adj. [[θυμικός]] and [[θυμώδης]] [[passionate]], [[vehement]] (Arist.); denomin. verbs: 1. [[θυμιάω]] [[burn producing smoke]] (s.v.) with [[θυμίη]] [[incense]]; 2. [[θυμόομαι]] [[get angry]] (IA), rarely <b class="b3">-όω</b> <b class="b2">id.</b> (E. Supp. 581), with [[θύμωμα]] [[being angry]] (A. Eu. 861, epigr.), [[θύμωσις]] <b class="b2">id.</b> (Cic. Tusc. 4, 9, 21); 3. [[θυμαίνω]] [[be angry]] (Hes. Sc. 262, Ar., A. R.).<br />Origin: IE [Indo-European] [261] <b class="b2">*dheuH-</b> [[smoke]]<br />Etymology: Identical with Skt. <b class="b2">dhūmá-</b>, Lat. [[fūmus]], Lith. <b class="b2">dū́mai</b> (pl.), OCS [[dymъ]] [[smoke]]; the meaning [[smoke]] preserved in [[θυμιάω]]. On the meaning Chantraine Formation 134 with Ernout-Meillet s. [[fūmus]] . - A variant with short u seems impossible. Wit IE <b class="b2">ou-</b>diphthong one cites OHG [[toum]] [[steam]], [[vapour]]. Cf. 2. [[θύω]]. (DELG compares [[θύω]] 1 [[s]]élancer avec fureur', by mistake?)

|ftr='''θυμός''': {thūmós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Geist]], [[Mut]], [[Zorn]], [[Sinn]] (seit Il.); über Bed. und Gebrauch bei Hom. usw. Marg Charakter 47ff.; auch Magnien REGr. 40, 117ff. (dagegen Wahrmann Glotta 19, 214f.).<br />'''Composita''' : Zahlreiche Kompp., z. B. [[θυμοβόρος]] [[herznagend]] (Il.), [[θυμηγερέων]] [[den Geist sammelnd]], [[zu sich kommend]] (η 283; Leumann Hom. Wörter 116 A. 83, Chantraine Gramm. hom. 1, 349), [[θυμαρής]], [[θυμήρης]] [[herzerfreuend]] (ep. poet. seit Il., sp. Prosa; Bechtel Lex. s. v., Leumann 66); [[πρόθυμος]] (Bahuvrihi) [[geneigt]], [[bereitwillig]] (ion. att.) mit [[προθυμία]], -ίη (seit Β 588) und -έομαι (ion. att.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: Deminutivum [[θυμίδιον]] (Ar. ''V''. 878); Adj. [[θυμικός]] und [[θυμώδης]] [[leidenschaftlich]], [[heftig]] (Arist. usw.); denominative Verba: 1. [[θυμιάω]] [[räuchern]], [[rauchen]] mit θυμίη [[Räucherwerk]], s. bes.; 2. θυμόομαι [[sich erzürnen]] (ion. att.), selten -όω [[erzürnen]] (E. ''Supp''. 581 [wo θυμοῦσθαι Musgrave], LXX), mit [[θύμωμα]] [[das Zürnen]] (A. ''Eu''. 861, Epigr.), [[θύμωσις]] ib. (Cic. ''Tusc''. 4, 9, 21); 3. [[θυμαίνω]] [[zürnen]] (Hes. ''Sc''. 262, Ar., A. R.); Neubildung nach den Verba auf -αίνω; nach Leumann Hom. Wörter 111 aus [[δυσθυμαίνω]] ausgelöst; wieder anders Fraenkel Denom. 9 (mit J. Schmidt).<br />'''Etymology''' : Mit aind. ''dhūmá''-, lat. ''fūmus'', lit. ''dū́mai'' (pl.), aksl. ''dymъ'' [[Rauch]] formal, ursprünglich auch begrifflich identisch; die Bed. [[Rauch]] ist in [[θυμιάω]] und [[θυμάλωψ]] noch erhalten. Die griech. Bedeutungsentwicklung ist über [[Rauch]], [[Hauch]], [[Geist]], [[Mut]] erfolgt; vgl. lat. ''animus'' und v. Wilamowitz Glaube 1, 370; sekundäre Anknüpfung an [[θύω]] [[einherstürmen]] kann allerdings den Sinn beeinflußt haben. Anders Schulze Q. 313f. ([[θυμός]] [[animus]] und [[Zorn]] zwei Wörter; dagegen Persson Beitr. 653 A. 2); Chantraine Formation 134 mit Ernout-Meillet s. ''fūmus'' ([[θυμός]] nicht zu aind. ''dhūmá''- usw. sondern von [[θύω]] [[einherstürmen]]). — Neben idg. *''dhū''-''mo''-''s'' stehen mit kurzem Stammvokal θύμον, -ος [[Thymian]] (s. d.), mir. ''dumacha'' [[Nebel]] (''k''-Suffix), mit idg. ''ou''-Diphthong ahd. ''toum'' [[Dampf]], [[Dunst]], [[Duft]]. Weiteres s. 2. [[θύω]].<br />'''Page''' 1,693-694

|sngr='''原文音譯'''：qumÒj 替摩士<br />'''詞類次數'''：名詞（18）<br />'''原文字根'''：感覺 相當於： （[[אַף]]&#x200E; / [[אַפַּיִם]]&#x200E;）  （[[חֵמָא]]&#x200E; / [[חָמָה]]&#x200E; / [[חֵמָה]]&#x200E;）  （[[כַּעַס]]&#x200E; / [[כַּעַשׂ]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：熱情，忿怒，烈，大怒，憤怒，憤恨，惱恨，惱怒，怒氣，怒，氣忿忿；源自（[[θύω]] / [[ἐπιθύω]]）*-獻祭，宰殺）。比較  （[[ψυχή]]）=呼吸，氣息。參讀 （[[ἀγανάκτησις]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（18）；路（1）；徒（1）；羅（1）；林後（1）；加（1）；弗（1）；西（1）；來（1）；啓（10）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 大怒（6） 啓14:8； 啓14:10； 啓15:1； 啓15:7； 啓16:1； 啓18:3；<br />2） 忿怒（4） 西3:8； 來11:27； 啓12:12； 啓14:19；<br />3） 怒氣（2） 路4:28； 徒19:28；<br />4） 惱怒（2） 林後12:20； 加5:20；<br />5） 烈（2） 啓16:19； 啓19:15；<br />6） 惱恨（1） 弗4:31；<br />7） 憤恨（1） 羅2:8