ἐντείνω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[tensar]], [[tender]] cuerdas, cabos, correas, etc. τόξον ... ἐντείνων A.<i>Fr</i>.83, cf. E.<i>Supp</i>.886, Pl.<i>Amat</i>.135a, Ach.Tat.8.12.5, c. giro prep. de direcc. ἐντενεῖς τὸ τόξον σου ἐπὶ σκῆπτρα LXX <i>Hb</i>.3.9, en una cítara μίαν μόνην χορδὴν ἐνέτεινε Plu.2.238c, en v. pas. (τόξα) ἐντεταμένα Hdt.2.173, cf. Luc.<i>Scyth</i>.2, Str.2.5.22, LXX <i>Is</i>.5.28, Gr.Naz.M.36.568C, τῆς νεάτης ἐντεταμένης Arist.<i>Pr</i>.921^b27, (χορδάς) κατά τε τὰς λύρας καὶ κιθάρας ὑπὸ τῶν τεχνιτῶν ἐντειναμένας Gal.7.639<br /><b class="num">•</b>fig. del dardo del amor ἔντεινόν σου τὸ τόξον εἰς τὴν καρ[δίαν Ματ] ρώνας <i>Suppl.Mag</i>.49.54<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. τόξα ἐντείνασθαι X.<i>Cyr</i>.4.1.3, Ἔρως ... τόξ' ἐντείνεται E.<i>IA</i> 549.<br /><b class="num">2</b> [[sujetar]], [[mantener tirante]] mediante correas ἐνέτεινε τὸν θρόνον Hdt.5.25, τὰς κλίνας Arist.<i>Mech</i>.856^b2, anim. βοῦν ἢ λέοντ' ἤλπιζες ἐντείνειν βρόχοις; E.<i>Andr</i>.720, ἐ. ἵππον τῷ ἀγωγεῖ sujetar un caballo fuertemente por las riendas</i> X.<i>Eq</i>.8.3, en v. pas. εἰ ... ἡ [[ἔντασις]] τῶν ῥάβδων χρηστῶς ἐνταθείη Hp.<i>Fract</i>.30, κλίνη ἐντεταμένη Polyaen.7.14.1<br /><b class="num">•</b>esp. en perf. pas. [[estar sujeto]], [[estar tirante]] [[δίφρος]] ... ἱμᾶσιν ἐντέταται la caja del carro está sujeta con correas</i>, <i>Il</i>.5.728, (κυνέη) ἔντοσθεν ἱμᾶσιν ἐντέτατο στερεῶς <i>Il</i>.10.263, (τὰς γεφύρας) ἐδόκεον ἐντεταμένας εὑρήσειν Hdt.9.106, σχεδίαι ἐντεταμέναι Hdt.8.117.<br /><b class="num">3</b> [[asestar]] c. el ac. πληγήν, πληγάς y dat. de pers. πληγὰς ἐνέτεινον ἀλλήλοις se dieron golpes unos a otros</i> X.<i>An</i>.2.4.11, πληγὰς ἐνέτειναν ἐμοί D.54.5, cf. <i>SB</i> 5235.6, 10244.2 (ambos I d.C.), Chrys.M.63.552, sin dat. expreso, Lys.<i>Fr</i>.119.4S., Chrys.M.57.237, c. dat. de pers. e instrum. πληγὰς αὐτῷ ἐνέτεινα ἐς τὰς πυγὰς τῷ σανδάλῳ le di unos azotes en el culo con una sandalia</i> Luc.<i>DDeor</i>.19.1, πληγὰς ... εἰς τὸ πρόσωπον Chrys.M.58.734<br /><b class="num">•</b>abs. [[golpear]] πύξ αὐτῷ ἐνέτεινε le golpeó con el puño</i>, le dió un puñetazo</i> D.C.57.22.1, cf. Synes.<i>Ep</i>.104 (p.179).<br /><b class="num">II</b> c. valor intensivo<br /><b class="num">1</b> [[tensar demasiado]], [[forzar]] en v. pas. ναῦς ... ἐνταθεῖσα ... ποδὶ ἔβαψεν la nave hace agua cuando ha sido demasiado tensada con el cabo (e.e. la vela)</i>, E.<i>Or</i>.706, de músculos y otras partes del cuerpo ὅταν ... τοὺς μῦς ἐντείνωμεν σφοδρῶς cuando tensamos los músculos demasiado</i> Gal.3.562, fig. τόξον ἐντείνοντες τοῦ καιροῦ πέρα tensando el arco más allá de lo oportuno</i> E.<i>Supp</i>.745.<br /><b class="num">2</b> [[intensificar]] (ἥλιος) μᾶλλον ἐντείνει τὸ καῦμα Plu.2.658c<br /><b class="num">•</b>fig. de sentimientos [[excitar]], [[exaltar]] (δήμῳ) ... αὑτὸν ἐντείνοντι E.<i>Or</i>.698, θυμὸν ἐντείνων ἀνόητον Plu.2.61e, cf. 464b<br /><b class="num">•</b>abs. [[provocar excitación]] Κύπρις ... μᾶλλον ἐντείνειν φιλεῖ E.<i>Fr</i>.340.<br /><b class="num">3</b> ref. a los sentidos [[agudizar]] ἐντείναντες τὰς ἀκοάς προσεῖχον habiendo agudizado el oído prestaron atención</i> Polyaen.1.21.2, τὴν ὄψιν S.E.<i>M</i>.7.258<br /><b class="num">•</b>de la voz y el sonido [[alzar]], [[elevar]] ἐνέτεινε τὴν φωνήν alzó la voz</i> Plu.<i>Cat.Mi</i>.68, D.C.36.6<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ἐντεινάμενος φωνήν Aeschin.2.157, ἐντεινάμενοι τὴν ἁρμονίαν elevando el tono</i> Ar.<i>Nu</i>.968<br /><b class="num">•</b>uso fig. ἐνέτειναν τὴν γλῶσσαν αὐτῶν ὡς τόξον LXX <i>Ie</i>.9.2.<br /><b class="num">4</b> de pers., c. refl. [[esforzarse]], [[poner empeño]], [[ocuparse]] εἰς ὃ μάλιστα ... ὁ Λυκοῦργος ἐντείνας ἑαυτόν Plu.2.795e, cf. <i>PSI</i> 491.6 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[intensificar]], [[llevar a cabo vigorosamente]] τὴν ἀπόδειξιν Plu.2.614d, τὴν πολιορκίαν Plu.<i>Luc</i>.14.<br /><b class="num">III</b> c. valor ‘dentro de’ e idea de ‘adaptación a un patrón’<br /><b class="num">1</b> geom. [[colocar dentro de]], [[inscribir]] en v. pas. ἐς τὸνδε τὸν κύκλον τόδε τὸ χωρίον τρίγωνον ἐνταθῆναι Pl.<i>Men</i>.87a.<br /><b class="num">2</b> lit. [[poner en verso]], [[versificar]] ἐντείνας τοὺς Αἰσώπου λόγους Pl.<i>Phd</i>.60d, ταῦτα ... ἐντείνας εἰς [[ἐλεγεῖον]] Pl.<i>Hipparch</i>.228d, τοὺς νόμους εἰς ἔπος Plu.<i>Sol</i>.3, τὴν παραίνεσιν Iul.<i>Or</i>.9.188a<br /><b class="num">•</b>ref. la tragedia [[sacar a escena]], [[poner en escena]] τὸν Μίνων Pl.<i>Min</i>.321a.<br /><b class="num">3</b> mús. [[llevar o poner en música]], [[musicar]] ποιήματα ... εἰς τὰ κιθαρίσματα ἐντείνοντες adaptando los poemas a la música de cítara</i> Pl.<i>Prt</i>.326b<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. Ἰθάκην ἐνετείνατο ... Ὅμηρος ᾠδῇσιν Hermesian.7.29.<br /><b class="num">B</b> intr., gener. en v. med.<br /><b class="num">I</b> sent. fís., c. suj. de partes del cuerpo<br /><b class="num">1</b> [[tensarse]], frec. en perf. [[estar tenso, en tensión]] ἐν τοῖς σώμασι ... τὰ ἐντεινόμενα las partes del cuerpo que están en tensión</i> op. ἀνιέμενα, X.<i>Mem</i>.3.10.7, ἐντεταμένου τοῦ σώματος en compar. c. las cuerdas de la lira, Pl.<i>Phd</i>.86b, cf. 92a, τράχηλος ἐντε[τα] μένος cuello en tensión</i> Phld.<i>Ir</i>.fr.6.16, πρόσωπον ἐντεταμένον de un rostro tenso, serio, Luc.<i>Vit.Auct</i>.10, βλέφαρα ἐντεταμένα párpados atirantados</i> tal vez de ojos rasgados, Adam.2.51.<br /><b class="num">2</b> ref. al pene [[estar o ponerse tenso, erecto]] c. suj. de animados [[tener una erección]] cóm. κέντρον ἐντέτατ' ὀξύ Ar.<i>V</i>.407 (cód., pero cf. [[ἐντατέον]]), ἐντείνεται τὸ αἰδοῖον Gal.4.220, frec. en perf. ὡς ἐντέταμαι ... ἔμβλεπε <i>AP</i> 16.236 (Leon.), εἰκόνες ἐντεταμέναι D.S.1.88, ἐντεταμένην ἔχων τὴν αἰσχύνην Plu.<i>Fr</i>.24, cf. tb. en v. act., Arist.<i>Pr</i>.879^a11.<br /><b class="num">II</b> sent. intelectual y anímico, c. suj. de pers. o anim.<br /><b class="num">1</b> [[estar atento]], [[prestar atención]] ἔντειναι ὡς ἡμῖν αὐτή ἐστιν ἡ [[ἀγωνία]] presta atención, porque estamos verdaderamente angustiados</i>, <i>BGU</i> 1911.12 (III a.C.), μάλιστα ἐνταθέντες ποιήσατε καθότι προγέγραφα <i>SB</i> 10867.7 (III a.C.), c. περί y gen. περὶ ὑμῶ[ν] ἐντείνεσθε <i>PPetr</i>.2.40a.28 (III a.C.), ἂμ μὴ σὺ ἐνταθῇς περὶ [[αὐτοῦ]] si tú no te ocupas de él</i>, <i>PSI</i> 340.2 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[estar concentrado]] τῇ διανοίᾳ περὶ τὸ προτεθὲν ἐντεταμένος concentrado con la mente en lo que tenía delante</i> Plb.10.3.1.<br /><b class="num">2</b> [[excitarse]] μᾶλλον ἐντεινάμενος [[εἶπον]] Pl.<i>R</i>.536c, (σκύλακες) ἐντεινόμεναι ῥήγνυνται excitándose los perros se lesionan</i> X.<i>Cyn</i>.7.8, πρόθυμοι καὶ ἐντεταμένοι εἰς τὸ ἔργον X.<i>Oec</i>.21.9.