3,277,002
edits
Διοσκορίδης: Difference between revisions
From LSJ
m
no edit summary
mNo edit summary |
mNo edit summary |
||
| Line 28: | Line 28: | ||
<b class="num">2</b> Ο [[Διοσκορίδης]] ή Διοσκουρίδης ο Πεδάνιος ή Αναζαρβεύς (περίπου 10 μ. Χ. - 90 μ.Χ.) ήταν σημαντικός ιατρός, ριζοτόμος, φαρμακοποιός - φαρμακολόγος και βοτανολόγος. Εκτός από Πεδάνιος αποκαλείται και Αναζαρβεύς και αυτό το επέλεξε ο ίδιος, για να τιμήσει τον τόπον καταγωγής της μητέρας του, την Ανάζαρβον της Κιλικίας. Υπηρέτησε ως Ιατρός στον Ρωμαϊκό Στρατό επί της εποχής των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Κλαυδίου (41-54 μ.Χ.) και Νέρωνος (54-68 μ.Χ.), άρα, αν και δεν είναι γνωστό το ακριβές έτος της γεννήσεώς του, θα πρέπει να υποτεθεί ότι εγεννήθη στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ., ήτοι περίπου το 10 μ. Χ. και θα απέθανε περί το τέλη του 1ου αι. μ.Χ., πιθανώς περί το 90 μ.Χ. Ο Διοσκουρίδης είναι γνωστός κυρίως για το πεντάτομο έργο του «Περὶ ὕλης ἰατρικῆς», με τη μεγάλη επιρροή στη φαρμακολογία μέχρι το 1600 μ.Χ.. Υπάρχουν πολλά αντίγραφα του έργου του, ακόμη και του 5ου αιώνα. Θεωρείται ο μεγαλύτερος φαρμακολόγος της αρχαιότητας, η επιστημονική προσφορά του οποίου θεωρείται εφάμιλλη με εκείνη του Θεοφράστου του Ερέσιου στη βοτανική. Τα χειρόγραφα με την πραγματεία του Διοσκουρίδη, ιδιαίτερα τα παλαιότερα, όπως ο κώδικας της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου όρους, της Κωνσταντινούπουλης που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Βιέννης, της Νάπολης και του Μίτσιγκαν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σε μικρογραφία του 15ου αιώνα παρίσταται η Σοφία και η Εύρεσις να δείχνουν το φαρμακευτικό φυτό Μανδραγόρας ο φαρμακευτικός (Mandragora officinarum) και ένα ζωγράφο να το απεικονίζει. Ο Διοσκουρίδης ως στρατιωτικός Ιατρός είχε την δυνατότητα να περιέλθει τις περισσότερες περιοχές του γνωστού τότε κόσμου, να κάνει προσωπικές παρατηρήσεις, αναφορικά με φαρμακευτικά φυτά, αλλά και χρησιμοποιώντας τις μέχρι τότε αποθησαυρισμένες γνώσεις σχετικά με τα διάφορα φυτά και κυρίως τα φαρμακευτικά, διέσωσε πολύτιμες πληροφορίες. Μεταξύ άλλων αναφέρει για σχεδόν κάθε ένα φυτό, όλα τα διάφορα ονόματα, το οποίο αυτό έφερε και διά του τρόπου αυτού βοηθά στην συσχέτιση και την ταύτιση πολλών φυτών, που διαφορετικά αυτό θα ήταν δύσκολο. Στα σωζόμενα παλαιά χειρόγραφα του έργου του υπάρχουν μεν απεικονίσεις των περιγραφομένων φυτών, πολλές φορές όμως αυτές δεν ανταποκρίνονται τόσο στην πραγματική μορφή του φυτού, αλλά σε αυτά, τα οποία περί αυτού επιστεύοντο ή που θα ανέμενε κανείς από αυτό. | <b class="num">2</b> Ο [[Διοσκορίδης]] ή Διοσκουρίδης ο Πεδάνιος ή Αναζαρβεύς (περίπου 10 μ. Χ. - 90 μ.Χ.) ήταν σημαντικός ιατρός, ριζοτόμος, φαρμακοποιός - φαρμακολόγος και βοτανολόγος. Εκτός από Πεδάνιος αποκαλείται και Αναζαρβεύς και αυτό το επέλεξε ο ίδιος, για να τιμήσει τον τόπον καταγωγής της μητέρας του, την Ανάζαρβον της Κιλικίας. Υπηρέτησε ως Ιατρός στον Ρωμαϊκό Στρατό επί της εποχής των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Κλαυδίου (41-54 μ.Χ.) και Νέρωνος (54-68 μ.Χ.), άρα, αν και δεν είναι γνωστό το ακριβές έτος της γεννήσεώς του, θα πρέπει να υποτεθεί ότι εγεννήθη στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ., ήτοι περίπου το 10 μ. Χ. και θα απέθανε περί το τέλη του 1ου αι. μ.Χ., πιθανώς περί το 90 μ.Χ. Ο Διοσκουρίδης είναι γνωστός κυρίως για το πεντάτομο έργο του «Περὶ ὕλης ἰατρικῆς», με τη μεγάλη επιρροή στη φαρμακολογία μέχρι το 1600 μ.Χ.. Υπάρχουν πολλά αντίγραφα του έργου του, ακόμη και του 5ου αιώνα. Θεωρείται ο μεγαλύτερος φαρμακολόγος της αρχαιότητας, η επιστημονική προσφορά του οποίου θεωρείται εφάμιλλη με εκείνη του Θεοφράστου του Ερέσιου στη βοτανική. Τα χειρόγραφα με την πραγματεία του Διοσκουρίδη, ιδιαίτερα τα παλαιότερα, όπως ο κώδικας της μονής Μεγίστης Λαύρας του Αγίου όρους, της Κωνσταντινούπουλης που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Βιέννης, της Νάπολης και του Μίτσιγκαν παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σε μικρογραφία του 15ου αιώνα παρίσταται η Σοφία και η Εύρεσις να δείχνουν το φαρμακευτικό φυτό Μανδραγόρας ο φαρμακευτικός (Mandragora officinarum) και ένα ζωγράφο να το απεικονίζει. Ο Διοσκουρίδης ως στρατιωτικός Ιατρός είχε την δυνατότητα να περιέλθει τις περισσότερες περιοχές του γνωστού τότε κόσμου, να κάνει προσωπικές παρατηρήσεις, αναφορικά με φαρμακευτικά φυτά, αλλά και χρησιμοποιώντας τις μέχρι τότε αποθησαυρισμένες γνώσεις σχετικά με τα διάφορα φυτά και κυρίως τα φαρμακευτικά, διέσωσε πολύτιμες πληροφορίες. Μεταξύ άλλων αναφέρει για σχεδόν κάθε ένα φυτό, όλα τα διάφορα ονόματα, το οποίο αυτό έφερε και διά του τρόπου αυτού βοηθά στην συσχέτιση και την ταύτιση πολλών φυτών, που διαφορετικά αυτό θα ήταν δύσκολο. Στα σωζόμενα παλαιά χειρόγραφα του έργου του υπάρχουν μεν απεικονίσεις των περιγραφομένων φυτών, πολλές φορές όμως αυτές δεν ανταποκρίνονται τόσο στην πραγματική μορφή του φυτού, αλλά σε αυτά, τα οποία περί αυτού επιστεύοντο ή που θα ανέμενε κανείς από αυτό. | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. y beoc. | |dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. y beoc. [[Διοσκορίδας]] <i>IG</i> 7.4156, <i>SEG</i> 30.448C (ambas Beocia III a.C.), jón. y frec. tard. Διοσκουρίδης Plu.<i>Ages</i>.35, D.H.<i>Din</i>.12.19, Ath.11a, D.L.9.114, D.C.42.41.3, Philostr.<i>VA</i> 5.43, Synes.<i>Ep</i>.49, Aët.1.147, Διοσκουρίδας <i>SEG</i> 12.219.5 (Delfos III a.C.), Διοσκωρίδας <i>ICr</i>.1.22.2.13 (II a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [sg. gen. -ίδαο <i>IG</i> 7.4156, <i>SEG</i> 30.448C (ambas Beocia III a.C.), -ίδεω Call.<i>Fr</i>.384a.1, -ίδους Gal.19.64, Ptol.<i>Geog</i>.6.7.45, 8.22.17, <i>Praec.Salubr</i>.tít., Aët.6.16, <i>Hippiatr.Cant</i>.57.3]<br />[[Dioscórides]] o [[Dioscúrides]]<br /><b class="num">I</b> personajes de alguna relevancia política<br /><b class="num">1</b> [[navarca]], sobrino de Antígono Monoftalmo, venció a los atenienses el 314 a.C., D.S.19.62.<br /><b class="num">2</b> padre de Sosibio, ministro de Ptolomeo IV Filopátor al que Calímaco dedicó una elegía, Call.<i>Fr</i>.384a.1, <i>IKnidos</i> 112 (III a.C.), <i>IG</i> 7.507.3 (Tanagra III a.C.), 11(4).649.13 (Delos III a.C.).<br /><b class="num">3</b> amigo de Sinesio, Synes.<i>Ep</i>.79, l.c.<br /><b class="num">II</b> en rel. con lit., rét., fil.<br /><b class="num">1</b> discípulo de Isócrates autor de un tratado sobre la constitución espartana y otro sobre Homero, Plu.<i>Lyc</i>.11, l.c., Ath.11a, D.L.9.114.<br /><b class="num">2</b> poeta epigramático, Diosc., I.<br /><b class="num">3</b> cómico del III a.C. <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.2325.178 (III a.C.).<br /><b class="num">4</b> chipriota, filósofo escéptico, discípulo de Timón de Fliunte, D.L.9.115.<br /><b class="num">5</b> discípulo de Crisipo y padre del estoico Zenón de Tarso, D.L.7.190.<br /><b class="num">6</b> n. de varios hist. de identificación dud., Diosc.Hist., I.<br /><b class="num">7</b> gramático de época de Hadriano, editor de Hipócrates, Diosc.Gloss., I.<br /><b class="num">III</b> médicos<br /><b class="num">1</b> Facas, médico alejandrino de época de Cleopatra, Erot.5.7, Dsc.Ph., I.<br /><b class="num">2</b> Pedanio, de Anazarba, famoso médico de Claudio y Nerón, Gal.11.805, l.c., Aët.1.217, St.Byz.s.u. [[Ἀνάζαρβα]], Dsc., I.<br /><b class="num">IV</b> artistas plásticos<br /><b class="num">1</b> famoso orfebre de época de Augusto, Plin.<i>HN</i> 37.8, Suet.<i>Aug</i>.50.<br /><b class="num">2</b> samio, autor de mosaicos en Pompeya <i>IG</i> 14.703.<br /><b class="num">V</b> geog. [[νῆσος Διοσκουρίδου]] = [[Isla de Dioscórides]] al sur de la Península Arábiga, actual Socotora <i>Peripl.M.Rubri</i> 30, Ptol.<i>Geog</i>.8.22.17, St.Byz.s.u. [[Διοσκουριάς]], tb. Διοσκορίδους πόλις Ptol.<i>Geog</i>.6.7.45. | ||
}} | }} | ||
