στενός: Difference between revisions

|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[narrow]], [[close]], [[small]], [[tight]], [[slim]] (IA.).<br />Other forms: Ion. [[στεινός]], Aeol. (gramm.) [[στέννος]].<br />Compounds: Often as 1. member, e.g. [[στενωπός]], s. [[ὀπή]].<br />Derivatives: <b class="b3">στενό-της</b> (ion. <b class="b3">-ει-</b>) f. [[narrowness]], [[tightness]] (IA.); backformation (cf. Schwyzer 512) [[στεῖνος]] (ep. Il.) for [[στένος]] (A. Eu. 521 [lyr.]) n. [[narrowness]], [[narrow room]], [[throng]], [[distress]] (cf. below; on the meaning Zumbach Neuerungen 43 f.). Denominative verbs. 1. backformation [[στείνομαι]], rarely w. <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἀμφιπερι-</b>, only present a. ipf. [[to be narrowed]], [[to crowd]], [[to be crowded]] (ep. Il.), rare and late [[στείνω]] [[to narrow]], [[to crowd]] (Nonn., Orph.). 2. [[στενόομαι]] (<b class="b3">-ει-</b>), <b class="b3">-όω</b>, often w. <b class="b3">ἀπο-</b>, [[to become]], [[make narrow]] (hell. a. late) with <b class="b3">-ωσις</b>, <b class="b3">-ωμα</b>, <b class="b3">-ωτικός</b> (late.). -- Besides [[στενυγρός]] [[narrow]] (Ion.) with <b class="b3">στενυγρ-ῶσαι</b> aor. (Hp. ap. Gal.); PlN <b class="b3">Στενύ-κληρος</b> (Hdt. 9, 64). -- Zero grade(?), unexplained [[στάνει]] <[[σ]]>[[τείνεται]], [[συμβέβυσται]] H.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin](X)<br />Etymology: From [[στενός]] : [[στεινός]] : [[στέννος]] follows PGr. <b class="b3">*στενϜός</b> (cf. also Att. <b class="b3">στεν(Ϝ)ό-τερος</b>, <b class="b3">-τατος</b>), a thematic enlargement of the suffix combination <b class="b3">-γ-ρ-</b> is seen in <b class="b3">στενυ-γρός</b> (s. Schwyzer 496 w. n. 9 a. lit., Chantraine Form. 225, also Specht Ursprung 192 f.) and the [[u-]]stem seen in <b class="b3">Στενύ-κληρος</b> (Schw. 472, Chantr. 122); beside it the [[s-]]stem in [[στένος]] (Porzig Satzinhalte 247). - Isolated. Hypotheses of doubtful worth in Bq and WP. 2, 627, Pok. 1021 f.; new attempt by Machek Zeitschr. f. Slaw. 1, 35 and Ling. Posn. 5, 69 f. -- There is, then, no IE etym.; [[στενυγρός]] may be Pre-Greek (see Beekes, suff. under [[γρ]] and [[ρ]], [[ταναγρίς]], [[βάλαγρος]], [[γήλιγρος]]); the place name [[Στενύκληρος]] could well be Pre-Greek. Cf. Chantr. Form. 226. Furnée 226 "nicht sicher erklärt". DELG "L'étymologie de ce groupe de mots reste obscure." Note also [[στάνει]].

|ftr='''στενός''': {stenós}<br />'''Forms''': ion. [[στεινός]], äol. (Gramm.) στέννος<br />'''Meaning''': [[eng]], [[eingeengt]], [[schmal]], [[knapp]], [[schmächtig]] (ion. att.).<br />'''Composita''' : Oft als Vorderglied, z.B. [[στενωπός]], s. [[ὀπή]].<br />'''Derivative''': Davon [[στενότης]] (ion. -ει-) f. [[Enge]], [[Knappheit]] (ion. att.); Rückbildung (vgl. Schwyzer 512) [[στεῖνος]] (ep. seit Il.) für [[στένος]] (A. ''Eu''. 521 [lyr.]) n. [[Enge]], [[enger Raum]], [[Gedränge]], [[Bedrängnis]] (vgl. unten; zur Bed. Zumbach Neuerungen 43 f.). Denominative Verba. 1. Rückbildung στείνομαι, ganz vereinzelt m. ἐν-, ἀμφιπερι-, nur Präsens u. Ipf. [[eingeengt werden]], [[sich drängen]], [[gedrängt voll sein]] (ep. seit Il.), selten und sp. [[στείνω]] [[einengen]], [[gedrängt füllen]] (Nonn., Orph.). 2. στενόομαι (-ει-), -όω, oft m. ἀπο-, [[eng werden]], [[machen]] (hell. u. sp.) mit -ωσις, -ωμα, -ωτικός (sp.). —Daneben [[στενυγρός]] [[eng]] (ion.) mit στενυγρῶσαι Aor. (Hp. ap. Gal.); ON Στενύκληρος (Hdt. 9, 64). — Schwundstufig(?) στάνει· <σ>τείνεται, συμβέβυσται H.<br />'''Etymology''' : Aus [[στενός]] : [[στεινός]] : στέννος ergibt sich urgr. *στενϝός (vgl. noch att. στεν(ϝ)ότερος, -τατος), eine thematische Erweiterung des in [[στενυγρός]] (zur Suffixkombination -γρ- Schwyzer 496 m. A. 9 u. Lit., Chantraine Form. 225, auch Specht Ursprung 192 f.) und Στενύκληρος vorliegenden ''u''-Stamms (Schw. 472, Chantr. 122); daneben der ''s''-Stamm in [[στένος]] (Porzig Satzinhalte 247). — Isoliert. Hypothesen von sehr fraglichem Wert bei Bq und WP. 2, 627, Pok. 1021 f.; neuer Versuch von Machek Zeitschr. f. Slaw. 1, 35 und Ling. Posn. 5, 69 f.<br />'''Page''' 2,788-789