βιόω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> jón. pres. part. βιεῦντες Ps.Phoc.229; fut. βιώσομαι E.<i>Alc</i>.784, 2^a plu. [[βώσεσθε]] A.R.1.685, tard. act. βιώσω App.<i>BC</i> 119, inf. βιωσέμεν Orph.<i>L</i>.630; aor. rad. ἐβίων Isoc.9.71, imperat. βιώτω <i>Il</i>.8.429, inf. βιῶναι <i>Il</i>.10.174, Hp.<i>Epid</i>.5.18; aor. sigm. ἐβίωσα Hdt.1.163, part. βιώοσα <i>IGLS</i> 9399 (imper.), en v. med. ἐβιώσαο <i>Od</i>.8.468, [[βιόσσαο]] Apollon.<i>Lex</i>.820; otras formas de fut. v. [[βέομαι]]<br /><b class="num">I</b> intr., act. y med.<br /><b class="num">1</b> [[vivir]], [[sobrevivir]] op. ‘morir’ ἀπολέσθαι ... ἠὲ βιῶναι <i>Il</i>.15.511, τῶν [[ἄλλος]] μὲν ἀποφθίσθω, [[ἄλλος]] δὲ βιώτω <i>Il</i>.8.429, ἢ μάλα λυγρὸς ὄλεθρος Ἀχαιοῖς ἠὲ βιῶναι <i>Il</i>.10.174, cf. <i>Od</i>.14.359, οὐκ ἔστι θνητῶν ὅστις ἐξεπίσταται τὴν [[αὔριον]] μέλλουσαν εἰ βιώσεται E.<i>Alc</i>.784, ὑπὲρ τὸν ἄτρακτον βιοῖ Luc.<i>Philops</i>.25, cf. E.<i>Ep</i>.5.64, Arist.<i>HA</i> 585^a21, Orph.l.c.<br /><b class="num">•</b>esp. en medic. ἐγένετο ὑγιής, καὶ ἐβίω Hp.<i>Epid</i>.5.1, cf. 2, ὀκτάμηνον δὲ γενόμενον, οὐδὲν βιοῖ πώποτε si nace el octavo mes de ninguna manera sobrevive (el feto)</i>, Hp.<i>Carn</i>.19, ἐδόκεε δ' ἂν βιῶναι, εἰ ἠδύνατο πίνειν ὕδωρ Hp.<i>Epid</i>.5.18.<br /><b class="num">2</b> sólo act. [[vivir]] en forma temp. y limitada c. ac. int. o determ. que indican tiempo ἔτη Hp.<i>Art</i>.41, (ἔτεα) εἴκοσι καὶ [[ἑκατόν]] de Argantonio, Hdt.1.163, cf. Arist.<i>HA</i> 552^b23, <i>PMasp</i>.2.3.4 (VI d.C.), ἡμέρας X.<i>Mem</i>.4.8.2, Hp.l.c., οὐ πουλὺν ... χρόνον Hp.<i>Epid</i>.6.8.32, Hdt.2.133, 9.10, Pl.<i>R</i>.615c, cf. 576b, <i>Grg</i>.481b, Isoc.15.27, μέχρι [[γήρως]] βιοῦντα Pl.<i>Virt</i>.378a, cf. Isoc.15.28, Arist.<i>HA</i> 552^b23, Plb.7.7.3, [[LXX]] <i>Ib</i>.29.18, 1<i>Ep.Petr</i>.4.2, δὶς βιῶναι [[γάρ]] σε [[δεῖ]] Men.<i>Th</i>.1.4, ὃν (βίον) ποῦ βεβίωκας D.19.200<br /><b class="num">•</b>op. ‘vivir’ en un plano superior οὐ [[γάρ]] μοι ζώειν γε δοκεῖ βροτὸς οὐδὲ βιῶναι ἀνθρώποιο βίον ταλασίφρονος Panyas.16.9, ὡς ὄφρα μέν τε βιῶσι, τὸ δὴ βίοτον καλέουσιν Emp.B 15.<br /><b class="num">3</b> [[vivir]] dependiendo del sustento y los medios económicos, c. ac. int. ὡς ἀεὶ βίον βιωσόμενοι de los avaros, Democr.B 227, cf. 200, Antipho Soph.B 53, S.<i>OT</i> 1488, εἰ μή σ' ἐκφάγω ... οὐδέποτε βιώσομαι Ar.<i>Eq</i>.699, cf. A.R.l.c.<br /><b class="num">•</b>[[vivir de]] ἀφ' ὧν ... βιώσονται Arist.<i>Pol</i>.1267^b36.<br /><b class="num">4</b> c. determ. cualit. [[vivir]], [[pasar la vida]] διάγουσιν ἀξίως οὗ ἐν ἀνθρώπου εἴδει ἐβίωσαν βίου Pl.<i>Phdr</i>.249a, μετὰ τῆς καλλίστης ... δόξης Plb.23.11.3, cf. Arist.<i>EN</i> 1177^b27, Men.<i>Pc</i>.977<br /><b class="num">•</b>c. adv. ἡδέως E.<i>Fr</i>.238, cf. X.<i>Mem</i>.4.8.6, Epicur.<i>Sent</i>.[5]40, <i>IGLS</i> [[l.c.]]<br /><b class="num">•</b>c. connotaciones morales μετρίως Lys.16.3, παρανόμως D.22.24, αἱ ψυχαὶ τῶν εὖ βεβιωκότων Olymp.<i>in Alc</i>.16, βιοῖ γὰρ οὐδεὶς ὃν προαιρεῖται βίον Men.<i>Mon</i>.105, cf. Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.34, Plb.38.14.1, <i>PFay</i>.19.12 (II d.C.), Arr.<i>Epict</i>.4.1.49<br /><b class="num">•</b>en v. pas., Lys.16.1, τὰ σοὶ κἀμοὶ βεβιωμένα lo vivido por ti y por mí</i>, nuestros actos</i> D.18.265, cf. 130, 21.151, 22.53, βεβίωται se ha vivido</i>, he gozado de la vida</i> Cic.<i>Att</i>.238.2, cf. 375.3.<br /><b class="num">5</b> [[vivir]], [[habitar]] de ciertos animales περὶ τὴν θάλασσαν Arist.<i>HA</i> 615^a21, cf. App.<i>BC</i> 4.119.<br /><b class="num">II</b> tr., en v. med. aor. sigm. [[dar la vida]], [[salvar]] σὺ [[γάρ]] μ' ἐβιώσαο κούρη <i>Od</i>.l.c., cf. Apollon.l.c.