ἐναλλάσσω: Difference between revisions

|Definition=Att. [[ἐναλλάττω]], pf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐνήλλαχα <span class="bibl">Plb.6.43.2</span>, Phld.<span class="title">Mus.</span>p.73K.:—[[exchange]], <b class="b3">φόνον θανάτῳ ἐ</b>., i.e. [[pay for]] murder by death, <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>1028</span> (lyr.); <b class="b3">μεταβολὰς ἐ</b>. [[undergo]] changes, Plb. [[l.c.]]; <b class="b3">παντοίας μορφὰς ἐ</b>. to [[assume]]... <span class="bibl">Apollod.2.5.11</span>: c. inf., <b class="b3">ἐνήλλαξεν θεὸς τὴν τοῦδ' ὕβριν πρὸς μῆλα . . πεσεῖν</b> [[turned aside]], [[diverted]] his fury so as to fall upon the sheep, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1060</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[cross]], τὼ πόδε <span class="bibl">Philostr.<span class="title">Im.</span>2.7</span>; also intr., [[cross one another]], of veins and arteries, <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>668b21</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> Astrol., [[exchange domicile]], of planets, <span class="bibl">Vett.Val.73.15</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἐχρῆν ἐνηλλαχέναι</b> one should [[have reversed]] the statement, Phld. [[l.c.]] </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[give in exchange]], τιἀντί τινος <span class="bibl">App.<span class="title">BC</span>3.27</span>,<span class="bibl">5.12</span>:—Med., [[receive in exchange]], <b class="b3">τί δ' ἐνήλλακται τῆς ἡμερίας νὺξ ἥδε βάρος</b>; what heavy [[change]] from the day [[hath]] this night [[receive]]d? <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>208</span>, cf. <span class="bibl">Ph.2.638</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> Pass., to [[be interarticulated]], ἄρθρα ἐνηλλαγμένα <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>46</span>; also <b class="b3">τὸ μέτρον τοῖς δισυλλάβοις ἐναλλάσσεται</b> the metre [[employs]] the various disyllabic feet [[interchangeably]], Anon.Metr.<span class="title">Oxy.</span>220 iii 13. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[have commercial relations with]], ὅσοι Ἀθηναίοις ἤδη ἐνηλλάγησαν <span class="bibl">Th.1.120</span>.</span>

|lstext='''ἐναλλάσσω''': Ἀττ. -ττω: μέλλ. -ξω. Ἀνταλλάσσω, φόνον θανάτῳ [[ἐναλλάσσω]], πληρώνω διὰ θανάτου τὸν φόνον, Εὐρ. Ἀνδρ. 1028˙ μεταβολὴν ἐν., ὑφίστασθαι μεταβολήν, Πολύβ. 6. 43, 2˙ παντοίας μορφὰς ἐναλλάσσειν Ἀπολλόδ. 2. 5, 11˙ μετ’ ἀπαρ., ἐνήλλαξεν θεὸς τὴν τοῦδ’ ὕβριν πρὸς μῆλα... πεσεῖν, ὁ θεὸς μετέτρεψε τὴν μανίαν τούτου καὶ ἔκαμεν αὐτὸν νὰ ἐπιπέσῃ κατὰ τῶν προβάτων, Σοφ. Αἴ. 1060. ΙΙ. Παθ., μεταβάλλομαι, τί δ’ ἐνήλλακται τῆς ἡμέρας νὺξ ἥδε βάρος; «κατὰ τί βάρος ἐνήλλακται ἥδε νὺξ τῆς ἡμέρας;» (Σχόλ.), [[αὐτόθι]] 208˙ τὰ φυτὰ ἐναλλάττονται τῇ διαφορᾷ τῶν τόπων Ἀριστ. π. Φυτ. 1. 4, 17. 2) ἀνταλλάσσομαι, ἄρθρα ἐνηλλαγμένα Ἱππ. π. Ἄρθρ. 811˙ οὕτω καὶ ἐν τῷ ἐνεργ., διασταυροῦμαι, διεστῶσαι δ’ [[ἄνωθεν]] ἥ τε [[μεγάλη]] φλὲψ καὶ ἡ [[ἀορτή]], [[κάτω]] δ’ ἐναλλάσσουσαι συνέχουσι τὸ [[σῶμα]] Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 3. 5, 16. 3) ἔχω ἐμπορικὰς σχέσεις μετά τινος, συναλλάσσομαι, ὅσοι Ἀθηναίοις ἤδη ἐνηλλάγησαν Θουκ. 1. 120.

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> át. -ττω<br /><b class="num">• Morfología:</b> [perf. inf. ἐνηλλαχέναι Plb.6.43.2, Phld.<i>Mus</i>.4.9.25]<br /><b class="num">A</b> tr.<br /><b class="num">I</b> c. idea de intercambio<br /><b class="num">1</b> [[intercambiar]], [[cambiar]] una cosa por otra c. ac. y gen. ἐναλλάξασα φόνον θανάτου πρὸς τέκνων ἐπηῦρεν a cambio de su crimen, obtuvo la muerte a manos de sus hijos</i> ref. a Clitemnestra, E.<i>Andr</i>.1029, tb. en v. med. τί δ' ἐνήλλακται τῆς ἠρεμίας νὺξ ἥδε [[βάρος]]; ¿qué pesadumbre ha traído esta noche a cambio de la tranquilidad?</i> S.<i>Ai</i>.208<br /><b class="num">•</b>c. dat. de pers. [[cambiar con alguien una cosa por otra]], [[entregar a cambio de]] Λεπίδῳ Λιβύην ἀντὶ τῶν προτέρων ἐθνῶν (César) entregó Libia a Lépido a cambio de las provincias anteriores (e.d. que ya tenía)</i> App.<i>BC</i> 5.12, cf. 3.27.<br /><b class="num">2</b> [[intercambiar]], [[invertir]], [[trastocar]] πληθυντικῶν τε καὶ ἑνικῶν ἐναλλάττων τὰς φύσεις invirtiendo las cualidades naturales de singulares y plurales e.d. utilizándolos de forma inversa</i> D.H.<i>Th</i>.24.5, ἐναλλάττουσι τὼ πόδε invirtiendo la postura de los pies</i> e.e. cruzando las piernas una por detrás de la otra</i>, Philostr.<i>Im</i>.2.7<br /><b class="num">•</b>v. pas. ἐναλλαγείσης πτώσεως cambiado el caso</i>, e.d. un caso por otro</i> Demetr.<i>Eloc</i>.60, cf. D.H.<i>Dem</i>.9.8, τῶν ὀνομάτων μόνων ἐνηλλαγμένων de Deméter e Isis, siendo sus mitos muy similares, D.S.1.96, cf. Phld.<i>Piet</i>.2500, τὸ μέτρον τοῖς [δισυ] λλάβοις ἐναλλάσσεται el metro puede ser intercambiado en los pies disilábicos e.d. puede utilizar los pies disilábicos de forma intercambiable</i> anón. métr. en <i>POxy</i>.220.3.13.<br /><b class="num">II</b> c. idea de cambio o alteración<br /><b class="num">1</b> [[cambiar]], [[alterar]], [[modificar]] τὴν εἰσαγωγὴν ἐναλλάττοντες ταύτῃ τῇ διδαχῇ Demetr.Lac.<i>Herc</i>.1012.51.7, Σόδομα, ἥτις ἐνήλλαξε τάξιν φύσεως Sodoma, que alteró el orden de la naturaleza</i>, <i>T.Nephth</i>.3.4, cf. 5, καινότερον ἐναλλάσσει τὴν σύνταξιν altera extrañamente la sintaxis</i> Eust.1036.41, c. inf. exeg. ἐνήλλαξεν θεὸς τὴν τοῦδ' ὕβριν πρὸς μῆλα καὶ ποίμνας πεσεῖν la divinidad dio un giro a su insolencia para que recayese en carneros y rebaños</i> ref. a Áyax, S.<i>Ai</i>.1060.<br /><b class="num">2</b> c. ac. que indican cualidades o situación del sujeto [[cambiar]] algo propio, e.d. [[cambiar de]], [[experimentar cambios en]], [[pasar por]]<br /><b class="num">a)</b> de cualidades, estado o situación, παντοδαπὰς χρόας ἐνήλλαττεν pasó por todos los colores</i> Ph.2.585, παντοίας ἐναλλάσσοντα μορφάς adoptando todo tipo de formas</i> de Nereo, Apollod.2.5.11, ἐπὶ σκηνῆς ἐναλλάτων πολυειδῆ προσωπεῖα (como un actor) que cambia máscaras variadas sobre la escena</i> Ph.2.561<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. [[experimentar cambios]] διὰ τὸ μήτε τὰς μεταβολὰς ἐνηλλαχέναι μετρίως porque no han sufrido cambios graduales</i> ref. a los regímenes democráticos de Tebas y Atenas, Plb.l.c., fig. [[ἕκαστος]] εἴδη διάφορα βασάνων ἐνήλλαττεν cada uno soportó formas diversas de tortura</i> Eus.<i>HE</i> 8.3.1, v. med. mismo sent. Ph.<i>Prou</i>. en Eus.<i>PE</i> 8.14.23<br /><b class="num">•</b>c. ac. sg. [[cambiar de]] τὴν πολιτείαν βιασθεὶς ἐναλλάξαι obligado a cambiar de entorno</i> al pasar de monje a obispo, Thdt.<i>H.Rel</i>.17.1, τὴν δίαιταν ἐναλλάξαντες Agath.5.5.5<br /><b class="num">•</b>tb. en v. med. [[cambiarse de]] αὐτῇ δὶς ἐναλλαξαμένῃ τὸ ὄνομα Aesop.182.1;<br /><b class="num">b)</b> de lugar (τὰ μέρη) ... τοὺς τόπους οὐκ ἐναλλάττοντα no cambiando de lugar o posición las partes</i> del cosmos, Ph.2.509, κἢν ἐναλλάξῃ τὴν κατάκλισιν y si cambia la posición inclinada</i> de un enfermo, Aret.<i>SD</i> 1.16.4, ἐ. τὸ σχῆμα cambiar de postura</i> Clem.Al.<i>Paed</i>.2.7.55;<br /><b class="num">c)</b> astrol., c. ac. del lugar o «casa» ἐνηλλαχότες τὰ οἰκητήρια los astros, Vett.Val.74.27, τοὺς τόπους Vett.Val.84.8, Ptol.<i>Tetr</i>.4.7.2, Paul.Al.74.16<br /><b class="num">•</b>abs., Vett.Val.70.30.<br /><b class="num">B</b> intr.<br /><b class="num">I</b> c. idea de intercambio<br /><b class="num">1</b> c. suj. de pers., en v. med.-pas. c. dat. [[tener intercambios con]], [[tener tratos con]] ἡμῶν δὲ ὅσοι μὲν Ἀθηναίοις ἤδη ἐνηλλάγησαν Th.1.120.<br /><b class="num">2</b> anat. [[superponerese]], [[cruzarse]] la vena cava y la aorta (φλέβες) διεστῶσαι δ' [[ἄνωθεν]] ... κάτω δ' ἐναλλάσσουσαι Arist.<i>PA</i> 668^b21<br /><b class="num">•</b>mismo sent. en v. med.-pas. τὰ ἄρθρα τὰ ἐνηλλαγμένα las articulaciones entrecruzadas</i> Hp.<i>Art</i>.46.<br /><b class="num">II</b> c. idea de cambio o alteración [[cambiar]], [[mudar]], [[transformarse]]<br /><b class="num">a)</b> en v. med.-pas. τὸ μέλαν τῶν τριχῶν ἐνηλλάττετο por una maldición, Thdt.<i>H.Rel</i>.1.4, ἀπέβλεπον δὲ καὶ τὸ [[εἶδος]] [[αὐτοῦ]] ἐναλλαγέν en la transfiguración <i>A.Thom.A</i> 8;<br /><b class="num">b)</b> c. εἰς y ac. [[cambiar a]], [[transformarse en]] τὰ μὲν (μέλη) ἀκολούθως ἔχει ταῖς πρώταις ἐπιβολαῖς, τὰ δὲ ἐναλλάττει κατὰ τὸ ἑξῆς εἰς ἑτερότητα unos cantos son consecuentes con sus inicios, otros mudan a un ritmo diferente</i> Aristid.Quint.130.27, cf. 87.26, en v. med.-pas. ἐνήλ<λ>ακται γὰρ ἡ δοτικὴ εἰς αἰτιατικήν Lesb.Gramm.7;<br /><b class="num">c)</b> en perf. med.-pas. [[ser diferente]] καὶ πάντα αὐτοῖς ἐνήλλακται πρὸς ἡμᾶς, καὶ ἐνδύματα, καὶ τροφὴ, καὶ οἰκία Chrys.M.58.654, οὐδὲν ἐνήλλακτο en nada era diferente</i> [[Cristo]] con respecto al Padre, Chrys.M.62.505;<br /><b class="num">d)</b> part. pres. act. [[cambiante]], [[variado]] ποικίλαις καὶ ἐναλλαττούσαις τιμωρίαις καταδικαζόμενοι condenados a castigos variados y cambiantes</i> los mártires, Eus.<i>HE</i> 8.9.3, καρπῶν ἐναλλαττούσαις διαφοραῖς con variados tipos de frutos</i> Eus.<i>LC</i> 11 (p.229).

|lsmtext='''ἐναλλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. <i>-ξω</i>, παρακ. <i>-ήλλᾰχα</i>, Παθ. <i>-ήλλαγμαι</i>, αόρ. βʹ -ηλλάγην [ᾰ]·<br /><b class="num">I.</b> [[ανταλλάσσω]], <i>φόνον θανάτῳ ἐν</i>., δηλ. [[πληρώνω]] για το φόνο με θάνατο, σε Ευρ.· <i>ἐνήλλαξεν τὴνὕβριν</i>, ανταπέδωσε την [[προσβολή]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Παθ., μεταβάλλομαι, τί δ' ἐνήλλακται τῆς ἡμερίας νὺξ [[ἥδε]] [[βάρος]]· ποια δραματική [[αλλαγή]] από την [[ημέρα]] έχει υποστεί αυτή η [[νύχτα]]; σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> έχω εμπορικές σχέσεις με κάποιον, συναλλάσσομαι με κάποιον, <i>τινί</i>, σε Θουκ.

|elrutext='''ἐναλλάσσω:''' атт. ἐναλλάττω<br /><b class="num">1)</b> [[изменять]] ([[νῦν]] δ᾽ ἐνήλλαξεν [[θεός]] Soph.): τὰ φυτὰ ἐναλλάττονται τῇ διαφορᾷ τῶν τόπων Arst. растения изменяются в зависимости от особенностей мест; τὰς μεταβολὰς ἐνηλλαγέναι Polyb. испытать изменения;<br /><b class="num">2)</b> [[заменять]], [[сменять]]: τί δ᾽ ἐνήλλακται τῆς εὐμαρίας [[βάρος]]! Soph. какая скорбь сменила (прежнее) благополучие!;<br /><b class="num">3)</b> [[обменивать]]: ἐναλλάξαι φόνον θανάτῳ Eur. заплатить (своей) смертью за убийство;<br /><b class="num">4)</b> [[заменять]], [[подменивать]] (τὰ βιβλία μηδὲν διαφέροντα τῇ [[ὄψει]] Plut.);<br /><b class="num">5)</b> pass. [[находиться в торговых связях]], [[торговать]] (ἐναλλαγῆναί τινι Thuc.);<br /><b class="num">6)</b> [[перекрещиваться]] (αἱ φλέβες ἐναλλάσσουσαι Arst.).

|mdlsjtxt=[[attic]] -ττω fut. ξω perf. -ήλλᾰχα [[pass]]. -ήλλαγμαι aor2 -ηλλάγην<br /><b class="num">I.</b> to [[exchange]], φόνον θανάτῳ ἐν., i. e. to pay for [[murder]] by [[death]], Eur.; ἐνήλλαξεν τὴν ὕβριν [[diverted]] his [[assault]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> Pass. to be changed, τί δ' ἐνήλλακται τῆς ἡμερίας νὺξ ἥδε [[βάρος]]; [[what]] [[heavy]] [[change]] from the day hath [[this]] [[night]] suffered? Soph.<br /><b class="num">2.</b> to [[have]] [[dealings]] with, τινι Thuc.