3,274,216
edits
m (Text replacement - " :" to ":") |
m (Text replacement - "d’" to "d'") |
||
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> épreuve :<br /><b>1</b> expérience, tentative, essai : ἀπὸ πείρης HDT par des épreuves faites, <i>càd</i> avec effort, avec peine ; σφάλλεσθαι πείρᾳ τινός THC manquer qch à l’essai, <i>càd</i> être déçu dans une espérance, πεῖράν τινος λαμβάνειν ISOCR acquérir l’expérience de qch, faire un essai avec qch ; [[πεῖραν]] λαμβάνειν [[ἐν]] ἑαυτῷ XÉN faire une expérience sur soi-même ; [[πεῖραν]] διδόναι soutenir l’épreuve de, être mis à l’épreuve ; πεῖράν τινος ποιεῖσθαι THC faire l’épreuve de qch ; δέχεσθαι [[πεῖραν]] PLUT accepter une épreuve, une tentation;<br /><b>2</b> expérience acquise : [[πεῖραν]] ἔχειν avoir l’expérience de ; [[εἰς]] πεῖράν τινος ἔρχεσθαι THC arriver par l’expérience à la connaissance | |btext=ας (ἡ) :<br /><b>I.</b> épreuve :<br /><b>1</b> expérience, tentative, essai : ἀπὸ πείρης HDT par des épreuves faites, <i>càd</i> avec effort, avec peine ; σφάλλεσθαι πείρᾳ τινός THC manquer qch à l’essai, <i>càd</i> être déçu dans une espérance, πεῖράν τινος λαμβάνειν ISOCR acquérir l’expérience de qch, faire un essai avec qch ; [[πεῖραν]] λαμβάνειν [[ἐν]] ἑαυτῷ XÉN faire une expérience sur soi-même ; [[πεῖραν]] διδόναι soutenir l’épreuve de, être mis à l’épreuve ; πεῖράν τινος ποιεῖσθαι THC faire l’épreuve de qch ; δέχεσθαι [[πεῖραν]] PLUT accepter une épreuve, une tentation;<br /><b>2</b> expérience acquise : [[πεῖραν]] ἔχειν avoir l’expérience de ; [[εἰς]] πεῖράν τινος ἔρχεσθαι THC arriver par l’expérience à la connaissance d'une personne <i>ou</i> d'une chose, apprendre à connaître qqn <i>ou</i> qch;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i><br /><b>1</b> essai de nuire à qqn par la ruse, ruse, tromperie;<br /><b>2</b> essai de séduire une femme;<br /><b>3</b> <i>en gén.</i> proposition, projet, entreprise : [[πεῖραν]] ἀφορμᾶν SOPH partir pour une entreprise.<br />'''Étymologie:''' R. Περ, aller à travers, traverser, > [[περάω]] ; cf. <i>lat.</i> per dans experior, peritus, etc. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''πεῖρα''': {peĩra}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Versuch]], [[Untersuchung]], [[Erfahrung]] (Alkm., Thgn., Pi., ion. att.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied u.a. in [[ἔμπειρος]] (s.d.); mit ''ā''-Stamm (vgl. Schwyzer 451) in [[ἱπποπείρης]] m. [[Pferdekenner]] (Anakr. 75, 6), μονοπεῖραι (λύκοι) [[allein jagend]] (Arist., Men.), letzteres mit Beziehung auf πειράομαι (Fraenkel Nom. ag. 2, 101 f.); [[ἀπείρων]] [[unerfahren]] (S.) für gew. [[ἄπειρος]] nach [[ἀπείρων]] von [[πεῖραρ]] (s. d.) ? Rückbildungen wie [[ἀνά]]-, [[ἀπό]]-, [[διάπειρα]] (Pi., ion. att.) von [[ἀναπειράομαι]] usw. Zu [[ταλαπείριος]] s. bes.<br />'''Derivative''': Davon drei Denominativa: 1. πειράομαι, seltener -άω, oft m. Präfix wie ἀνα-, δια-, ἀπο-, ἐκ-, [[versuchen]], [[auf die Probe stellen]], [[erproben]] (seit Il.). Davon [[πειρατής]] m. [[Seeräuber]] (hell. u. sp.) mit -τικός zum Seeräuber | |ftr='''πεῖρα''': {peĩra}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Versuch]], [[Untersuchung]], [[Erfahrung]] (Alkm., Thgn., Pi., ion. att.).<br />'''Composita''': Als Hinterglied u.a. in [[ἔμπειρος]] (s.d.); mit ''ā''-Stamm (vgl. Schwyzer 451) in [[ἱπποπείρης]] m. [[Pferdekenner]] (Anakr. 75, 6), μονοπεῖραι (λύκοι) [[allein jagend]] (Arist., Men.), letzteres mit Beziehung auf πειράομαι (Fraenkel Nom. ag. 2, 101 f.); [[ἀπείρων]] [[unerfahren]] (S.) für gew. [[ἄπειρος]] nach [[ἀπείρων]] von [[πεῖραρ]] (s. d.) ? Rückbildungen wie [[ἀνά]]-, [[ἀπό]]-, [[διάπειρα]] (Pi., ion. att.) von [[ἀναπειράομαι]] usw. Zu [[ταλαπείριος]] s. bes.<br />'''Derivative''': Davon drei Denominativa: 1. πειράομαι, seltener -άω, oft m. Präfix wie ἀνα-, δια-, ἀπο-, ἐκ-, [[versuchen]], [[auf die Probe stellen]], [[erproben]] (seit Il.). Davon [[πειρατής]] m. [[Seeräuber]] (hell. u. sp.) mit -τικός zum Seeräuber hörend' (Str., Ph. usw.), -τεύω [[als Seeräuber auftreten]] (LXX usw.); [[πειρατήριον]], ion. -ητ- n. [[Gerichtsverhandlung]] (Hp., E. u.a.). ‘Seeräuberbande, -nest’ (LXX, Str. u.a.), πειρητήριος [[ausforschend]], [[probierend]] (Hp.); [[πείρασις]] f. [[Versuchung]], [[Angriff]] (Th., D. C.; kann auch zu 2. gehören). — 2. [[πειράζω]], Aor. -άσαι, -ασθῆναι (Od., Arist., hell. u. sp.), Kret. Fut. πειράξω, καταπειράσω Lys., auch m. κατα-, ἐκ-, ἀπο- u.a., [[versuchen]], [[auf die Probe stellen]], [[angreifen]]. Davon [[πειρασμός]] m. [[Versuchung]] (LXX, NT u.a.), -αστής m. [[Versicher]] (Ammon. Gramm.), -αστικός [[zum Versuchen]], [[Probieren gehörig]], [[geeignet]] (Arist. usw.), [[ἀπείραστος]] [[unerfahren]], [[unversucht]] (hell. u. sp.); zu [[πείρασις]] s. zu [[πειράομαι]]. — 3. [[πειρητίζω]] (nur Präsensst.) [[versuchen]], [[ausforschen]], [[angreifen]] (ep. seit Il.; zur Bildung Schwyzer 706).<br />'''Etymology''': Wie [[στεῖρα]], [[σπεῖρα]], [[μοῖρα]] usw. gebildet, somit aus *[[πέρι]]̯α (äol. [[πέρρα]] nach Choerob. ''An''. ''Ox''. 2, 252), ι̯α-Ableitung eines Grundwortes unbekannter Funktion (Schwyzer 474, Chantraine Form. 98 f.). Rückbildung aus πειράομαι (Sommer Nominalkomp. 118 als Alternative) ist gewiss möglich, aber die Bildung des Verbs bleibt dann unverständlich. —Sichere Verwandte bietet nur das Latein in ''perī''-''tus'' [[erfahren]], ''perī''-''culum'' [[Versuch]], [[Gefahr]], [[Prozeß]], ''ex''-''perior'', -''īrī'' [[versuchen]], [[erproben]], deren ''ī''-Element mit dem griech. Suffix zusammenzuhängen scheint. Arm. ''p''’''orj'' [[Versuch]], wenn mit Meillet BSL 36, 110 hier einzureihen, muß einen aspirierten (expressiven) Anlaut repräsentieren. Weitere unsichere oder unwahrscheinliche Anknüpfungen aus dem Kelt. und Germ. bei WP. 2, 28f., Pok. 818, W.-Hofmann s. ''perī''-''culum''. Beziehung zur großen Sippe in [[πείρω]], [[περάω]] (s. dd.) ist sehr wahrscheinlich.<br />'''Page''' 2,489-490 | ||
}} | }} | ||
{{Chinese | {{Chinese |