3,252,803
edits
μάρτυς: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt="
m (Text replacement - "(==Translations==)(?s)(\n)(.*)($)" to "{{trml |trtx=$3 }}") |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (11 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0097.png Seite 97]] υρος, ὁ, dat. plur. μάρτυσι, acc. sing. μάρτυρα, doch wird μάρτυν aus Men. bei Phot. angeführt, Sp. haben auch den nom. [[μάρτυρ]], [[Zeuge]], [[Zeuginn]], Hes. O. 373; H. h. Merc. 372, [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεύς]], Pind. P. 4, 167, öfter; ἔθηκε ναυτιλίας ἐσχάτας μάρτυρας, von den Säulen des Herakles, N. 3, 22; Tragg., ὡς ἂν παρῇ μοι [[μάρτυς]] ἐν δίκῃ [[ποτέ]], Aesch. Ch. 981; [[μάρτυς]] ἐν λόγοις, Soph. Phil. 319; πολλῶν παρόντων μαρτύρων, Trach. 351; τούτων μάρτυρας καλῶ θεούς, Eur. Troad. 1238; μαρτύρων [[ἐναντίον]], Ar. Eccl. 448, vor Zeugen; sehr gew. in Prosa, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; Plat. Rep. I, 340 a; ἐν μάρτυσι, vor Zeugen, Conv. 175 e; μάρτυρας παρέξομαι, ich werde Zeugen stellen, 215 b, u. so häufig bei den Rednern; auch τούτοις τοῖς λόγοις μάρτυρας τοὺς ποιητὰς ἐπάγονται, Plat. Rep. II, 364 c, wie μάρτυρα παραγόμενος τὴν τῶν θηρίων φύσιν, Legg. VIII, 836 c; αὐτὸν σὲ μάρτυρα ποιοῦμαι, Xen. An. 7, 7, 39 u. sonst, auch bei Folgdn. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0097.png Seite 97]] υρος, ὁ, dat. plur. μάρτυσι, acc. sing. μάρτυρα, doch wird μάρτυν aus Men. bei Phot. angeführt, Sp. haben auch den nom. [[μάρτυρ]], [[Zeuge]], [[Zeuginn]], Hes. O. 373; H. h. Merc. 372, [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεύς]], Pind. P. 4, 167, öfter; ἔθηκε ναυτιλίας ἐσχάτας μάρτυρας, von den Säulen des Herakles, N. 3, 22; Tragg., ὡς ἂν παρῇ μοι [[μάρτυς]] ἐν δίκῃ [[ποτέ]], Aesch. Ch. 981; [[μάρτυς]] ἐν λόγοις, Soph. Phil. 319; πολλῶν παρόντων μαρτύρων, Trach. 351; τούτων μάρτυρας καλῶ θεούς, Eur. Troad. 1238; μαρτύρων [[ἐναντίον]], Ar. Eccl. 448, vor Zeugen; sehr gew. in Prosa, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; Plat. Rep. I, 340 a; ἐν μάρτυσι, vor Zeugen, Conv. 175 e; μάρτυρας παρέξομαι, ich werde Zeugen stellen, 215 b, u. so häufig bei den Rednern; auch τούτοις τοῖς λόγοις μάρτυρας τοὺς ποιητὰς ἐπάγονται, Plat. Rep. II, 364 c, wie μάρτυρα παραγόμενος τὴν τῶν θηρίων φύσιν, Legg. VIII, 836 c; αὐτὸν σὲ μάρτυρα ποιοῦμαι, Xen. An. 7, 7, 39 u. sonst, auch bei Folgdn. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=υρος (ὁ, ἡ, τό)<br />témoin : μάρτυρά τινα ποιεῖσθαι THC prendre qqn à témoin ; μάρτυρας [[καλῶ]] θεούς SOPH j'en atteste les dieux ; μάρτυρι χρῆσθαί τινι ARSTT faire paraître qqn comme témoin ; μαρτύρων [[ἐναντίον]] AR par devant témoins.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>skr.</i> smarati « se souvenir ». | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μάρτυς:''' ῠρος ὁ и ἡ (acc. иногда μάρτυν, dat. pl. μάρτῠσι)<br /><b class="num">1</b> свидетель(ница) (μάρτυρας καλεῖν θεούς Soph.): μαρτύρων [[ἐναντίον]] Arph. и ἐν μάρτυσι Plat. в присутствии свидетелей;<br /><b class="num">2</b> [[свидетельство]], [[подтверждение]], [[доказательство]], [[довод]]: μάρτυρα παράγεσθαί или ἐπάγεσθαί τι Plat. приводить что-л. в подтверждение;<br /><b class="num">3</b> засвидетельствовавший своей кровью, т. е. мученик ([[Στέφανος]] ὁ μ. NT). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μάρτῠς''': ὁ, καὶ ἡ, γεν. μάρτῠρος, αἰτ. -ῠρα, (Ἀρχίλ. 11), κτλ., σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[μάρτυρ]], πλὴν τῆς αἰτ. μάρτῠν [[Σίμων]]. 84, Μένανδ. παρὰ Φωτ.· δοτ. πληθ. μάρτῠσι, ποιητ. μάρτυσσι Ἱππῶν. 42, Meineke εἰς Εὐφορ. 109· (ἴδε ἐν λ. [[μέριμνα]]): - [[μάρτυς]] (οὐχὶ παρ’ Ὁμ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 369, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 372, Θεογν. 1226, κτλ.· ἄμμιν [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεύς|Ζεὺς]] Πινδ. Π. 4. 297, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 664· ἁμέραι δ’ ἐπίλοιποι μ. σοφώτατοι Πινδ. Ο. 1. 54· μάρτυρας καλῶ θεοὺς Σοφ. Τρ. 1248, πρβλ. Εὐρ. Φοιν. 491· μάρτυρα θέσθαι τινὰ ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 261· μ. θεοὺς ποιεῖσθαι Θουκ. 4. 87, κτλ.· μάρτυρι χρῆσθαί τινι Ἀριστ. Ρητ. 1. 15, 13· - [[ἀλλά]], μάρτυρας παρέχεσθαι, ἦτο ἡ κοινοτάτη παρ’ Ἀττ. [[φράσις]] ἐπὶ τῆς κοινοτάτης προσαγωγῆς μαρτύρων, Πλάτ. Γοργ. 471E, Δημ. 829. 20, κτλ.· οὕτω καί, μ. παριστάναι, παράγεσθαι, ἐπάγεσθαι Ξεν. Κύρ. 1. 6, 16, Πλάτ. Νόμ. 836C, Πολ. 364C· δικάζει [[ταῦτα]] μαρτύρων ὕπο Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 934· μαρτύρων [[ἐναντίον]] Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 448, Ἀντιφῶν 114. 25· ἐν μάρτυσι Πλάτ. Συμπ. 175E, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 340A· - συναπτόμενον μετ’ οὐδ. οὐσιαστικοῦ, Κάλλιπος μάρτυρα ποιεῖται... τὰ ἔπη Παυσ. 9. 29, 2. - Ἰσοδύναμοι τύποι: [[μάρτυρος]], [[μάρτυρ]], ἃ ἴδε. ΙΙ. ὁ μαρτυρήσας [[ὑπὲρ]] τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως, Μαρτύρ. Πολυκ. 1021A, Κλήμ. Ἀλ. Ι. 1060Β, Ὠριγ. ΙΙΙ, 412C, κλ. - Ἐνίοτε λέγεται ἡ [[λέξις]] καὶ ἐπὶ Ὁμολογητ., Ἱππόλυτ. Αἱρ. 454, 45. | |lstext='''μάρτῠς''': ὁ, καὶ ἡ, γεν. μάρτῠρος, αἰτ. -ῠρα, (Ἀρχίλ. 11), κτλ., σχηματίζονται ἐκ τοῦ [[μάρτυρ]], πλὴν τῆς αἰτ. μάρτῠν [[Σίμων]]. 84, Μένανδ. παρὰ Φωτ.· δοτ. πληθ. μάρτῠσι, ποιητ. μάρτυσσι Ἱππῶν. 42, Meineke εἰς Εὐφορ. 109· (ἴδε ἐν λ. [[μέριμνα]]): - [[μάρτυς]] (οὐχὶ παρ’ Ὁμ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 369, Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἑρμ. 372, Θεογν. 1226, κτλ.· ἄμμιν [[μάρτυς]] ἔστω [[Ζεύς|Ζεὺς]] Πινδ. Π. 4. 297, πρβλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 664· ἁμέραι δ’ ἐπίλοιποι μ. σοφώτατοι Πινδ. Ο. 1. 54· μάρτυρας καλῶ θεοὺς Σοφ. Τρ. 1248, πρβλ. Εὐρ. Φοιν. 491· μάρτυρα θέσθαι τινὰ ὁ αὐτ. ἐν Συμπ. 261· μ. θεοὺς ποιεῖσθαι Θουκ. 4. 87, κτλ.· μάρτυρι χρῆσθαί τινι Ἀριστ. Ρητ. 1. 15, 13· - [[ἀλλά]], μάρτυρας παρέχεσθαι, ἦτο ἡ κοινοτάτη παρ’ Ἀττ. [[φράσις]] ἐπὶ τῆς κοινοτάτης προσαγωγῆς μαρτύρων, Πλάτ. Γοργ. 471E, Δημ. 829. 20, κτλ.· οὕτω καί, μ. παριστάναι, παράγεσθαι, ἐπάγεσθαι Ξεν. Κύρ. 1. 6, 16, Πλάτ. Νόμ. 836C, Πολ. 364C· δικάζει [[ταῦτα]] μαρτύρων ὕπο Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 934· μαρτύρων [[ἐναντίον]] Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 448, Ἀντιφῶν 114. 25· ἐν μάρτυσι Πλάτ. Συμπ. 175E, τί δεῖται [[μάρτυρος]]; ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 340A· - συναπτόμενον μετ’ οὐδ. οὐσιαστικοῦ, Κάλλιπος μάρτυρα ποιεῖται... τὰ ἔπη Παυσ. 9. 29, 2. - Ἰσοδύναμοι τύποι: [[μάρτυρος]], [[μάρτυρ]], ἃ ἴδε. ΙΙ. ὁ μαρτυρήσας [[ὑπὲρ]] τῆς τοῦ Χριστοῦ πίστεως, Μαρτύρ. Πολυκ. 1021A, Κλήμ. Ἀλ. Ι. 1060Β, Ὠριγ. ΙΙΙ, 412C, κλ. - Ἐνίοτε λέγεται ἡ [[λέξις]] καὶ ἐπὶ Ὁμολογητ., Ἱππόλυτ. Αἱρ. 454, 45. | ||
}} | }} | ||
{{Slater | {{Slater | ||
| Line 33: | Line 36: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μάρτῠς:''' ὁ, επίσης ἡ, γεν. [[μάρτυρος]], αιτ. <i>-ῠρα</i> κ.λπ., [[τύπος]] προερχόμενος από το [[μάρτυρ]], [[αλλά]] [[επιπλέον]] αιτ. <i>μάρτῠν</i>, με δοτ. πληθ. <i>μάρτῠσι</i>· [[μάρτυρας]] (ο, η), σε Ησίοδ., Θέογν.· μάρτυρα [[θέσθαι]] τινά, σε Ευρ.· <i>[[μάρτυρας]] θεοὺς ποιεῖσθαι</i>, σε Θουκ.· <i>μάρτυρι χρῆσθαί τινι</i>, σε Αριστ.· <i>[[μάρτυρας]] παρέχεσθαι</i>, [[παρουσιάζω]] μάρτυρες, σε Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, <i>[[μάρτυρας]] παριστάναι</i>, σε Ξεν. | |lsmtext='''μάρτῠς:''' ὁ, επίσης ἡ, γεν. [[μάρτυρος]], αιτ. <i>-ῠρα</i> κ.λπ., [[τύπος]] προερχόμενος από το [[μάρτυρ]], [[αλλά]] [[επιπλέον]] αιτ. <i>μάρτῠν</i>, με δοτ. πληθ. <i>μάρτῠσι</i>· [[μάρτυρας]] (ο, η), σε Ησίοδ., Θέογν.· μάρτυρα [[θέσθαι]] τινά, σε Ευρ.· <i>[[μάρτυρας]] θεοὺς ποιεῖσθαι</i>, σε Θουκ.· <i>μάρτυρι χρῆσθαί τινι</i>, σε Αριστ.· <i>[[μάρτυρας]] παρέχεσθαι</i>, [[παρουσιάζω]] μάρτυρες, σε Πλάτ. κ.λπ.· ομοίως, <i>[[μάρτυρας]] παριστάναι</i>, σε Ξεν. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m. f.<br />Meaning: [[witness]] (Il.; on the spread etc. E. Kretschmer Glotta 18, 92 f., on the use in Homer Nenci Par. del Pass. 13, 221ff.) | |etymtx=Grammatical information: m. f.<br />Meaning: [[witness]] (Il.; on the spread etc. E. Kretschmer Glotta 18, 92 f., on the use in Homer Nenci Par. del Pass. 13, 221ff.) [[martyr]], [[(blood-witness)]] (christ. lit.; s. Bauer Gr.-dt. Wb. s.v.).<br />Other forms: Aeol. (Hdn. Gr.) a. Dor. [[μάρτυρ]], Cret. Epid. [[μαῖτυς]] (<b class="b3">-ρς</b>), <b class="b3">-ρος</b>, acc. also [[μάρτυν]] (Simon.), dat. pl. [[μάρτυσι]] (<b class="b3">-ρσι</b> Hippon.?); ep., also NWGr. [[μάρτυρος]].<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">μαρτυρο-ποιέομαι</b> [[call as witness]] (inscr., pap.), <b class="b3">ψευδό-μαρτυς</b> [[false witness]] (Pl.; Risch IF 59, 257 f.), <b class="b3">ἐπί-μαρτυς</b> [[witness]] (Ar., Call., A. R.), prob. backformation from <b class="b3">ἐπι-μαρτύρομαι</b>, <b class="b3">-ρέω</b>; on supposed [[ἐπιμάρτυρος]] (for <b class="b3">ἔπι μάρτυρος</b>) see Leumann Hom. Wörter 71.<br />Derivatives: [[μαρτυρία]] (λ 325; cf. below on [[μαρτυρέω]]), [[μαρτύριον]] (IA) [[testimony]], [[evidence]]. Denominatives: 1. [[μαρτύρομαι]], also wiht prefix, e.g. <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, [[call as witness]] (IA); 2. [[μαρτυρέω]], often w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀντι-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">συν-</b>, [[testify]], [[bear witness]] (Alc., Pi., IA) with [[μαρτύρημα]] (E.), (<b class="b3">ἀντι-</b>, <b class="b3">κατα-)-μαρτύρησις</b> (Epicur., pap.) [[testimony]], also (<b class="b3">δια-</b>, <b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">συμ-</b>) [[μαρτυρία]] <b class="b2">id.</b> (cf. above and Scheller Oxytonierung 34f. w. n. 4).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: The basis may be a verbal noun <b class="b3">*μάρ-τυ-</b> [[testimony]], seen in <b class="b3">μάρ-τυς</b>, <b class="b3">-τυν</b>, <b class="b3">-τυσι</b>; cf. below. The change from abstract [[testimony]] to appellative [[witness]] is attested more often, e.g. Fr. [[témoin]] < Lat. [[testimonium]], Engl. [[witness]] orig. [[testimony]], then [[witness]]. The suffix <b class="b3">ρο-</b> gave the personal, prob. orig. adjectival <b class="b3">μάρτυ-ρος</b>. A compromise with [[μάρτυς]] gave perhaps the consonantstem <b class="b3">μάρτυρ-</b>; note esp. the gen. pl. [[μαρτύρων]] (<b class="b3">ἐναντίον μαρτύρων</b> etc.), which can be both from the [[o-]]stem and from the consonantstem; further see Egli Heteroklisie 117ff. Dissimilation occurred in <b class="b3">μαῖτυ(ρ)ς</b> (< <b class="b3">*μάρτυρ-ς</b>); [[μάρτυσι]] and [[μάρτυς]] can be explained in the same way (Schwyzer 260); cf. above. - As zero grade <b class="b3">τυ-</b>derivation [[μάρτυς]] may belong to a verb for [[remember]], which may be found in Skt. [[smárati]] and which may have other derivatives in Greek, e.g. [[μέριμνα]] (s. v.); proper meaning *'remembrance'. -- Not with Thieme Studien 55 (with criticism of the traditional interpretation): from <b class="b2">*mr̥t-tur</b> prop. [[seizing death]] (?), cf. Leumann Gnomon 25, 191. - But this cannot explain the vocalism, so rather a loand from Pre-Greek (Fur. 296). The speculations above, which start from an IE origin, must be rejected. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=a [[witness]], Hes., Theogn.; μάρτυρα [[θέσθαι]] τινά Eur.; μ. θεοὺς ποιεῖσθαι Thuc.; μάρτυρι χρῆσθαί τινι Arist.; μάρτυρας παρέχεσθαι to [[produce]] witnesses, Plat., etc.; so, μ. παριστάναι Xen. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
| Line 51: | Line 51: | ||
{{WoodhouseReversedUncategorized | {{WoodhouseReversedUncategorized | ||
|woodrun=[[witness]], [[one who gives evidence]] | |woodrun=[[witness]], [[one who gives evidence]] | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=Λέγεται καί μάρτυρας. Ἔχει σχέση μέ τά: [[μέριμνα]] -[[μέρμερος]] (=[[ὀλέθριος]]). Ἀπό ρίζα μερμαρ-.<br><b>Παράγωγα:</b> μαρτυρῶ, [[μαρτύρημα]], [[μαρτυρητέον]], [[μαρτυρία]] (=[[κατάθεση]]), [[μαρτυρικός]], [[μαρτύριον]] (=[[ἀπόδειξη]], [[βασανιστήριο]]), [[μαρτύρομαι]] (=[[ἐπικαλοῦμαι]]), [[ψευδομάρτυς]], [[ψευδομαρτυρία]], ψευδομαρτυρῶ. | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ὁ [[mártir]] en pap. crist. διὰ τῶν ἁγίων μαρτύρων εὔχομαι τῷ κυρίῳ <b class="b3">por medio de los santos mártires suplico al Señor</b> C 16 2 | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx====witness=== | |trtx====[[witness]]=== | ||
Afrikaans: getuie; Arabic: شَاهِد, شَاهِدَة, شَهِيد, شَهِيدَة; Egyptian Arabic: شاهد; Armenian: վկա, ականատես; Azerbaijani: şahid, tanıq; Belarusian: сведка; Bengali: সাক্ষী; Bulgarian: свидетел, свидетелка, очевидец, сведок; Bashkir: шаһит; Catalan: testimoni; Cebuano: saksi; Cherokee: ᎠᎦᏔᎯ; Chinese Mandarin: 證人, 证人, 見證人, 见证人, 目擊者, 目击者; Czech: svědek, svědkyně; Danish: vidne; Dutch: [[getuige]]; Esperanto: atestanto; Ewe: ɖasedila; Finnish: todistaja; French: témoin; Friulian: testimone; Georgian: მოწმე, თვითმხილველი; German: [[Zeuge]], [[Zeugin]]; Greek: [[μάρτυρας]]; Ancient Greek: μάρτυς; Hebrew: עֵד; Hindi: गवाह, साक्षी; Hungarian: szemtanú, fültanú; Icelandic: vottur; Irish: fianaise, finné; Italian: testimone; Japanese: 目撃者; Khmer: សាក្សី, កសិណសាក្សី; Korean: 목격자(目擊者); Kurdish Northern Kurdish: şahid, guwah; Lao: ພະຍານ, ສັກຂີ; Latin: [[testis]]; Macedonian: сведок; Maori: kaititiro; Mongolian Cyrillic: гэрч; Norman: têmoin; Norwegian Bokmål: vitne; Nynorsk: vitne; Old East Slavic: съвѣдѣтель; Old English: ġewita; Old Norse: váttr; Pashto: شاهد, ګواه; Persian: شاهد, گواه; Plautdietsch: Zeij; Polish: świadek; Portuguese: testemunha; Romanian: martor, martoră; Russian: [[свидетель]], [[свидетельница]], [[очевидец]]; Sardinian: distimonzu, testimóngiu, tistimognu; Scottish Gaelic: neach-fianais; Serbo-Croatian Cyrillic: свѐдок, свјѐдок, сведо̀киња, свједо̀киња; Roman: svèdok, svjèdok, svedòkinja, svjedòkinja; Slovak: svedok, svedkyňa; Spanish: testigo; Swahili: shahidi; Swedish: vittne; Tajik: шоҳид, гувоҳ; Tatar: шаһит; Telugu: సాక్షి; Thai: สักขี, พยาน, ผู้เห็นเหตุการณ์; Tocharian B: reme; Turkish: şahit, tanık; Turkmen: şaýat; Ukrainian: сві́док, очевидець; Urdu: گواہ, شاہد; Uyghur: گۇۋاھچى; Uzbek: guvoh, shohid; Venetian: testimònio; Vietnamese: nhân chứng; Welsh: tyst; West Frisian: tsjûge; Yiddish: עד; Zazaki: şahid | Afrikaans: getuie; Arabic: شَاهِد, شَاهِدَة, شَهِيد, شَهِيدَة; Egyptian Arabic: شاهد; Armenian: վկա, ականատես; Azerbaijani: şahid, tanıq; Belarusian: сведка; Bengali: সাক্ষী; Bulgarian: свидетел, свидетелка, очевидец, сведок; Bashkir: шаһит; Catalan: testimoni; Cebuano: saksi; Cherokee: ᎠᎦᏔᎯ; Chinese Mandarin: 證人, 证人, 見證人, 见证人, 目擊者, 目击者; Czech: svědek, svědkyně; Danish: vidne; Dutch: [[getuige]]; Esperanto: atestanto; Ewe: ɖasedila; Finnish: todistaja; French: témoin; Friulian: testimone; Georgian: მოწმე, თვითმხილველი; German: [[Zeuge]], [[Zeugin]]; Greek: [[μάρτυρας]]; Ancient Greek: μάρτυς; Hebrew: עֵד; Hindi: गवाह, साक्षी; Hungarian: szemtanú, fültanú; Icelandic: vottur; Irish: fianaise, finné; Italian: testimone; Japanese: 目撃者; Khmer: សាក្សី, កសិណសាក្សី; Korean: 목격자(目擊者); Kurdish Northern Kurdish: şahid, guwah; Lao: ພະຍານ, ສັກຂີ; Latin: [[testis]]; Macedonian: сведок; Maori: kaititiro; Mongolian Cyrillic: гэрч; Norman: têmoin; Norwegian Bokmål: vitne; Nynorsk: vitne; Old East Slavic: съвѣдѣтель; Old English: ġewita; Old Norse: váttr; Pashto: شاهد, ګواه; Persian: شاهد, گواه; Plautdietsch: Zeij; Polish: świadek; Portuguese: testemunha; Romanian: martor, martoră; Russian: [[свидетель]], [[свидетельница]], [[очевидец]]; Sardinian: distimonzu, testimóngiu, tistimognu; Scottish Gaelic: neach-fianais; Serbo-Croatian Cyrillic: свѐдок, свјѐдок, сведо̀киња, свједо̀киња; Roman: svèdok, svjèdok, svedòkinja, svjedòkinja; Slovak: svedok, svedkyňa; Spanish: testigo; Swahili: shahidi; Swedish: vittne; Tajik: шоҳид, гувоҳ; Tatar: шаһит; Telugu: సాక్షి; Thai: สักขี, พยาน, ผู้เห็นเหตุการณ์; Tocharian B: reme; Turkish: şahit, tanık; Turkmen: şaýat; Ukrainian: сві́док, очевидець; Urdu: گواہ, شاہد; Uyghur: گۇۋاھچى; Uzbek: guvoh, shohid; Venetian: testimònio; Vietnamese: nhân chứng; Welsh: tyst; West Frisian: tsjûge; Yiddish: עד; Zazaki: şahid | ||
===martyr=== | ===[[martyr]]=== | ||
Albanian: dëshmor; Arabic: شَهِيد, شَهِيدَة); Aramaic: ܣܗܕܐ; Armenian: մարտիրոս, նահատակ, վկա; Azerbaijani: şəhid; Bashkir: шаһит; Belarusian: пакутнік, пакутніца, мучальнік, мучальніца, мучанік, мучаніца; Bengali: শহীদ; Bulgarian: мъченик, мъченичка; Catalan: màrtir; Chechen: ӏазапхо; Chinese Mandarin: 烈士, 殉道者; Czech: mučedník, mučednice; Dutch: [[martelaar]], martelares; Erzya: майсиця; Esperanto: martiro; Estonian: märter; Finnish: marttyyri, shahid; French: martyr, martyre, chahîd, chahid; Galician: mártir; Georgian: წამებული, მოწამე, მარტვილი; German: Märtyrer, Märtyrerin; Greek: [[μάρτυρας]]; Hebrew: [[שָׁהִיד]]; Hindi: शहीद, शहीदा; Hungarian: mártír, vértanú; Icelandic: píslarvottur; Indonesian: syahid, martir; Italian: martire; Japanese: 殉教者, シャヒード; Kazakh: шаһит, шейіт; Korean: 순교자, 샤히드; Kumyk: шагьит; Kurdish Northern Kurdish: şehîd; Macedonian: маченик, маченичка; Malay: syahid, martir; Malayalam: രക്തസാക്ഷി; Maori: matira; Norman: martyr; Norwegian: martyr; Old Church Slavonic Cyrillic: мѫченикъ; Ottoman Turkish: شهید; Pashto: شهيد; Persian: شهید; Polish: męczennik, męczennica; Portuguese: mártir; Punjabi: ਸ਼ਹੀਦ; Romanian: mucenic, muceniță; Russian: [[мученик]], [[мученица]], [[шахид]], [[шахидка]]; Scottish Gaelic: martair; Serbo-Croatian Cyrillic: мученик, шехид; Roman: mučenik, šehid; Slovak: mučeník, mučeníčka, martýr, martýrka; Slovene: mučenik, mučenica; Spanish: mártir; Swedish: martyr; Tajik: шаҳид; Tatar: шаһит; Turkish: şehit, gazi, şehitler, gaziler, mücahit, mücahid; Turkmen: şahit; Ukrainian: мученик, мучениця; Urdu: شہید; Uyghur: شاھىت; Uzbek: shahid; Volapük: martüran, himartüran, jimartüran; Welsh: merthyr; Zazaki: şehid, şehîd | Albanian: dëshmor; Arabic: شَهِيد, شَهِيدَة); Aramaic: ܣܗܕܐ; Armenian: մարտիրոս, նահատակ, վկա; Azerbaijani: şəhid; Bashkir: шаһит; Belarusian: пакутнік, пакутніца, мучальнік, мучальніца, мучанік, мучаніца; Bengali: শহীদ; Bulgarian: мъченик, мъченичка; Catalan: màrtir; Chechen: ӏазапхо; Chinese Mandarin: 烈士, 殉道者; Czech: mučedník, mučednice; Dutch: [[martelaar]], martelares; Erzya: майсиця; Esperanto: martiro; Estonian: märter; Finnish: marttyyri, shahid; French: martyr, martyre, chahîd, chahid; Galician: mártir; Georgian: წამებული, მოწამე, მარტვილი; German: Märtyrer, Märtyrerin; Greek: [[μάρτυρας]]; Hebrew: [[שָׁהִיד]]; Hindi: शहीद, शहीदा; Hungarian: mártír, vértanú; Icelandic: píslarvottur; Indonesian: syahid, martir; Italian: martire; Japanese: 殉教者, シャヒード; Kazakh: шаһит, шейіт; Korean: 순교자, 샤히드; Kumyk: шагьит; Kurdish Northern Kurdish: şehîd; Macedonian: маченик, маченичка; Malay: syahid, martir; Malayalam: രക്തസാക്ഷി; Maori: matira; Norman: martyr; Norwegian: martyr; Old Church Slavonic Cyrillic: мѫченикъ; Ottoman Turkish: شهید; Pashto: شهيد; Persian: شهید; Polish: męczennik, męczennica; Portuguese: mártir; Punjabi: ਸ਼ਹੀਦ; Romanian: mucenic, muceniță; Russian: [[мученик]], [[мученица]], [[шахид]], [[шахидка]]; Scottish Gaelic: martair; Serbo-Croatian Cyrillic: мученик, шехид; Roman: mučenik, šehid; Slovak: mučeník, mučeníčka, martýr, martýrka; Slovene: mučenik, mučenica; Spanish: mártir; Swedish: martyr; Tajik: шаҳид; Tatar: шаһит; Turkish: şehit, gazi, şehitler, gaziler, mücahit, mücahid; Turkmen: şahit; Ukrainian: мученик, мучениця; Urdu: شہید; Uyghur: شاھىت; Uzbek: shahid; Volapük: martüran, himartüran, jimartüran; Welsh: merthyr; Zazaki: şehid, şehîd | ||
}} | }} | ||
