προσβάλλω: Difference between revisions

|Definition=Ep. προτιβάλλω, Dor. ποτι-, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[strike]], [[dash against]], ποτὶ σκῆπτρον βάλε γαίῃ <span class="bibl">Il.1.245</span>; <b class="b3">ἁψῖδα πέτρῳ π</b>. [[letting]] it [[dash against]]…, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>1233</span>; <b class="b3">τὸν πρὶν ὄλβον ἕρματι π</b>. [[having wrecked]] his happiness [[on]] a reef, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>564</span> (lyr.); <b class="b3">π. τινὰς ὥσπερ θηρία τινί</b> [[set]] them [[on]] him, <span class="bibl">D.18.322</span>; of attacking, πύλαισι… π. λόχον <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>460</span>; π. δόρυ τισί <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>728</span>; παισὶ χεῖρα <span class="bibl">Id.<span class="title">Alc.</span>307</span>; but freq. without any notion of violence, [[apply]], <b class="b3">μαλακὰν χέρα π. [ἕλκει</b>], of a surgeon, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.271</span>; of cupping instruments, <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>22</span> (Pass.), <span class="bibl">Aen.Tact.11.14</span>, Gal.11.93: generally, τὰ μὲν αὐτὰ προσέβαλε <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>844</span> (lyr.); <b class="b3">προσβαλοῦσ' ὅσα… εἶπε</b> [[applying]], [[carrying out]]…, ib.<span class="bibl">580</span>; τι πρός τι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>36b</span>; τὴν ὄψιν πρός τι <span class="bibl">Id.<span class="title">Tht.</span>193c</span>; mostly τί τινι, παρειὰν π. παρηΐδι <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>410</span>; κλιμάκων ὀρθοστάτας πύλῃσιν <span class="bibl">Id.<span class="title">Supp.</span>498</span>; ὄμματα τέκνοις <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>860</span> (lyr.):—Pass., <b class="b3">κέρασι χρυσᾶ στόμια προσβεβλημένοις</b> [[having]] golden mouthpieces [[affixed]], <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>185</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> Math., [[draw a straight line to meet]], [[ποτί]] c. acc., <span class="bibl">Archim.<span class="title">Spir.</span>6</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[assign to]], [[procure for]], κέρδος ἡμῖν <span class="bibl">Hdt.7.51</span>; [<b class="b3">Λακεδαιμονίοισι] Ὀλυμπιάδα</b> [[gave]] them [[the honour of]] an Olympic victory, <span class="bibl">Id.6.70</span>; <b class="b3">π. ἄσην τῷ πατρί</b> [[cause]] him distress, <span class="bibl">Id.1.136</span>; π. μελέταν σοφισταῖς <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>5(4).29</span>; κακὸν πόλει <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>781</span>; μοι διπλᾶς ὁδούς <span class="bibl">Id.<span class="title">Pr.</span>951</span>; ἐμοὶ ὠδῖνας <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>42</span>; εὔκλειαν σαυτῇ τε κἀμοί <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>974</span>; μή σοί τιν' αἰσχρὰν π. κληδόνα <span class="bibl">E. <span class="title">Alc.</span>315</span>; <b class="b3">π. τινὶ ἔγκλημα, αἰτίαν</b>, <span class="bibl">Antipho 4.2.4</span>,<span class="bibl">3.2.4</span>; π. τινὶ αἰσχύνην <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>878c</span>; <b class="b3">π. δεῖμα πατρί</b>, Lat. [[incutere timorem alicui]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span> 584</span>; ὀργὰς ἀκόρεστά τε νείκη <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>640</span> (lyr.); συμφορὰς καὶ νόσους τισί <span class="bibl">Lys.<span class="title">Fr.</span>53</span>; <b class="b3">ὅρκον π. τινί</b> [[lay]] an oath [[upon]] him, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>255</span>; <b class="b3">π. τὴν ἑαυτῶν μορφήν τισι</b> [[contribute]] their own form, i.e. be like them, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[knock down]] to a bidder at auction, οἰκίαν <span class="bibl"><span class="title">PEleph.</span>25.4</span> (iii B.C.):—Med., <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>114i24</span> (ii B.C.). </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> [[place at]] a buyer's [[disposal]], αὐτῷ ἱερεῖα <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>161.5</span> (iii B.C.):—Med., <b class="b3">προσεβαλόμεθα τὰ παρ' ἡμῶν</b> we [[accepted an offer for]] our crop... ib.<span class="bibl">354.22</span> (iii B.C.). </span><span class="sense"><span class="bld">d</span> [[deliver]] corn [[as payment]], προσβέβληκεν ἐπὶ θησαυρὸν <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>200.1</span> (ii A.D.), cf. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1440.1</span> (ii A.D.), etc.; [[pay in]] money, <span class="bibl"><span class="title">PRyl.</span>217.1</span> (ii A.D., Pass.), <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>3.1164</span> (k) <span class="bibl">19</span> (iii A.D., Pass.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> with acc. of the object struck, <b class="b3">ἀρούρας π</b>., of the Sun, [[strike]] the earth with his rays, <span class="bibl">Il.7.421</span>, <span class="bibl">Od.19.433</span>; μή σε π. πέμφιξ <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span>205</span>; of smells, βροτοῦ [ὀσμὴ] με προσέβαλε <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>180</span>; ὀσμὴ π. τὰς ῥῖνας <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>13.21</span>; <b class="b3">χρῶμα οὔτε τὸ προσβάλλον οὔτε τὸ προσβαλλόμενον</b> neither [[that which strikes]] [the eye] nor [[that which is struck]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>154a</span>; <b class="b3">τοὺς ἄνδρας ἠχὼ π</b>. <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>6.26</span>; π. σε τὸ λιτὸν καὶ αὐτοφυὲς τῆς μούσης <span class="bibl">Philostr.Jun.<span class="title">Im.</span>10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> with acc. of the thing thrown, <b class="b3">ἀτμὸν βαρὺν π</b>. <span class="bibl">D.S.2.12</span> ([[varia lectio|v.l.]] [[προβ-]]), cf. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.22</span>; τράγου ὀσμήν Dsc.4.50; πνοιήν τινι <span class="bibl">Luc.<span class="title">Syr.D.</span> 30</span>; of taste, <b class="b3">γευσαμένῳ ὅμοιόν τι μήλῳ π</b>. Dsc.4.6, cf. Gal.<span class="title">Vict. Att.</span>1.3: also c. gen., <b class="b3">τὰ κρέα ἰχθύων π</b>. [[sends]] [a smell] of fish, <span class="bibl">Str.15.2.2</span>; <b class="b3">κνίσης π</b>. <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.27</span>; <b class="b3">ἰχθυηρᾶς ὀσμῆς π</b>. ib.<span class="bibl">20</span>: metaph., to [[be redolent of]], <b class="b3">τέχνης, Στωικῆς ταλαιπωρίας</b>, Phld.<span class="title">Rh.</span> 2.218,293 S. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> c. dat., [[attend to]], <b class="b3">οἷς εἴπαμεν</b> ib.271 S.: abs., <span class="bibl">Plot.5.5.10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> <b class="b3">μή μ' ἀνάγκῃ προσβάλῃς τάδ' εἰκαθεῖν</b> [[do]] not [[drive]] me by force to... <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1178</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[add]], [[throw into the bargain]], <span class="bibl">Antiph.206.5</span>; [[add]] an ingredient, <span class="bibl">Philum.<span class="title">Ven.</span>10.2</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span> 7350.9</span> (iii/iv A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> [[throw to]], δράγματα… ὑικοῖς κτήνεσι <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>757.18</span> (i A.D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> intr., [[strike against]], [[make an attack]] or [[assault upon]], πύλαις <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>615</span>; [[αὐτοῖς]], [[ἀλλήλοις]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>724</span>, <span class="bibl">Th. 1.49</span>; <b class="b3">τῇ Οἰνόῃ, τῷ φρουρίῳ</b>, etc., <span class="bibl">Id.2.19</span>,<span class="bibl">93</span>, etc.; also πρὸς τὸ τεῖχος <span class="bibl">Hdt.3.155</span>, <span class="bibl">9.86</span>; πρὸς τὰ τείχη <span class="bibl">Lys.14.33</span>; πρὸς τὴν πόλιν <span class="bibl">Th.2.56</span>; πρὸς τοὺς ὁπλίτας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>6.3.6</span>; <b class="b3">πρὸς τὸν λόφον</b> ib.<span class="bibl">4.2.11</span>: abs., [[attack]], [[charge]], <span class="bibl">Hdt.7.211</span>, <span class="bibl">9.22</span>,<span class="bibl">25</span>; <b class="b3">προσβαλὼν αἱρεῖ τὴν πόλιν</b> [[by assault]], <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.6.13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[put in]] with a ship, ἐς τὸν λιμένα <span class="bibl">Th.8.101</span>; πρὸς Τάραντα <span class="bibl">Id.6.44</span>: c. dat., [[Σικελίᾳ]] ib.<span class="bibl">4</span>; Ἰωνίᾳ <span class="bibl">Id.8.12</span>, cf. <span class="title">SIG</span>456.36 (Cos, iii B.C.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> generally, [[collide]], προσβαλούσης τῆς νεὼς πρὸς ὁλκάδα <span class="bibl">Pl.<span class="title">La.</span>183d</span>; [[impinge]], πρὸς ὄψιν ἢ πρὸς ἀκοήν <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span> 401c</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Col.</span>792a20</span>; ὀσμὴ π. τινί <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>9.7.1</span>, <span class="bibl">D.S.2.19</span>; of winds, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>947a22</span>; <b class="b3">σεισμὸς τῇ Κρήτῃ π</b>. <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VA</span>4.34</span>; <b class="b3">π. τοῖς ἄρχουσιν</b> [[approach]] them, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Nic.</span>30</span>; ἐκ τῆς Ἀσίας τῇ Ἀττικῇ <span class="bibl">Id.<span class="title">Phoc.</span>21</span>; [[light upon]], in argument, <span class="bibl">Anon.Lond.37.54</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">B</span> Med., <b class="b3">ταύτην οὔτ' ἔπεϊ προτιβάλλεαι, οὔτε τι ἔργῳ</b> [[payest no heed to]], <span class="bibl">Il.5.879</span>; but also, [[throw oneself upon]] another's [[protection]], <span class="bibl">A.R.4.1046</span>; <b class="b3">π. γυναικὶ περὶ ἀφροδίτης</b> [[make advances]], Sch.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span> 514</span>; [[associate with oneself]], <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>5.98</span>.</span>

|lsmtext='''προσβάλλω:''' Δωρ. προτι-[[βάλλω]], μέλ. <i>-βᾰλω</i>.<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> [[χτυπώ]] ή [[εξορμώ]] [[εναντίον]], <i>τί τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· ἀψῖδα πέτρῳ [[προσβάλλω]], [[αφήνω]] να χτυπήσει [[εναντίον]], σε Ευρ.· τὸν πρὶν ὄλβον ἕρματι [[προσβάλλω]], [[καταστρέφω]] την [[ευτυχία]] του πάνω σε έναν βράχο, σε Αισχύλ.· [[προσβάλλω]] θηρία τινί, τα [[βάζω]] να του επιτεθούν, σε Δημ.· [[προσβάλλω]] [[δόρυ]] τινί, σε Ευρ.· [[χωρίς]] καμία [[σημασία]] βίας, [[επιβάλλω]], [[επιθέτω]], μαλακὰν [[χέρα]] [[προσβάλλω]] (<i>ἕλκει</i>), λέγεται για χειρουργό, σε Πίνδ.· [[προσβάλλω]] παρειὰν παρηΐδι, σε Ευρ.· <i>ὄμματα τέκνοις</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[παρέχω]], [[παραχωρώ]] σε, [[κέρδος]] τινί, σε Ηρόδ.· [[προσβάλλω]] Λακεδαιμονίοις Ὀλυμπιάδα, τους [[δίνω]] την [[τιμή]] μιας ολυμπιακής νίκης, στον ίδ.· [[προσβάλλω]] κακὸν τῇ πόλει, σε Αισχύλ.· <i>εὔκλειαν σαὐτῇ</i>, σε Σοφ.· [[προσβάλλω]] δεῖμά τινι, Λατ. incutere timorem alicui, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> με αιτ. του προσβαλλόμενου πράγματος, <i>ἀρούρας προσβάλλειν</i>, λέγεται για τον ήλιο, [[προσβάλλω]] τη γη με τις ακτίνες, σε Όμηρ.· λέγεται για μυρωδιές, <i>βροτοῦ</i> ([[ὀσμή]]) <i>με προσέβαλε</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">4.</b> μεταφ., [[προσέχω]] σε κάποιο [[πράγμα]] ή προσθέτω, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> μή μ' ἀνάγκῃ προσβάλῃς τάδ' [[εἰκαθεῖν]], μη με αναγκάσεις να υποκύψω σ' αυτά, στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[εφορμώ]], κάνω [[επίθεση]] ή έφοδο πάνω σε, <i>τινί</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.· πρὸς τὸ [[τεῖχος]], σε Ηρόδ.· απόλ., [[χτυπώ]], κάνω έφοδο, επιτίθεμαι, στον ίδ.· <i>προσβαλὼν αἱρεῖ τὴν πόλιν</i>, με έφοδο, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[μπαίνω]] μέσα με [[καράβι]], [[προσορμίζομαι]], <i>ἐς τὸν λιμένα</i>, σε Θουκ.· <i>πρὸς Τάραντα</i>, στον ίδ.· με δοτ., <i>Σικελίᾳ</i>, στον ίδ. <b>Β.</b> Μέσ., [[τιμωρώ]], [[σωφρονίζω]], <i>τινα</i>, σε Ομήρ. Ιλ.

|elnltext=προσ-βάλλω, ep. ook ποτί... βάλλω (tmesis), med. προτιβάλλομαι met acc. en dat., met acc. en prep. bep. tegen... werpen:; ποτὶ σκήπτρον βάλε γαίῃ hij wierp de staf tegen de grond Il. 1.245 (tmesis); met acc. en aan te vullen dat..; χιτῶνα τόνδ’ ἔβαψα προσβαλοῦσ’ ὅσα... κεῖνος εἶπε ik heb deze mantel geverfd door er zoveel (van het middel) op te smeren als hij had gezegd Soph. Tr. 580; overdr..; μή μ’ ἀνάγκῃ προσβάλῃς τάδ’ εἰκαθεῖν plaats me niet voor de noodzaak dit toe te staan Soph. OC 1178; afsturen op:; πύλαισι... προσβαλεῖν λόχον zijn bende op de poort afsturen Aeschl. Sept. 460; τοὺς καταράτους τούτους ὥσπερ θηρία μοι προσβάλλειν die ellendelingen als wilde beesten op mij afsturen Dem. 18.322; richten op:. ὄμματα προσβαλοῦσα τέκνοις met uw ogen gericht op uw kinderen Eur. Med. 860. leggen tegen:. παρειὰν προσβαλεῖν παρηίδι wang tegen wang leggen Eur. Hec. 410. toewerpen, bezorgen:; κέρδος μέγα ἡμῖν προσβάλλουσι zij bezorgen ons belangrijk voordeel Hdt. 7.51.3; τί... δεῖμα προσβάλλεις πατρί waarom boezem je jouw vader angst in? Eur. Ion 584; opleggen:. ὅρκον αὑτῷ προσβαλών zichzelf onder ede plaatsend Soph. Tr. 255. met acc. treffen:; ἠέλιος προσέβαλλεν ἀρούρας de zonnestralen troffen de akkers Il. 7.421; πόθεν βροτοῦ με προσέβαλ ( ε ); waar komt de menselijke geur vandaan die mij treft? Aristoph. Pax 180; met prep. bep.. πρὸς ὄψιν ἢ πρὸς ἀκοὴν προσβάλῃ het treft hun oog of oor Plat. Resp. 401c. confronteren:. ταύτην δ’ οὔτ’ ἔπεϊ ποτιβάλλεαι οὔτε τι ἔργῳ maar haar confronteer je niet, noch in woord, noch in daad Il. 5.878. zonder acc., met dat. of prep. bep. stoten tegen, botsen tegen:; προσβαλούσης γὰρ τῆς νεὼς... πρὸς ὁλκάδα τινα toen de boot namelijk in aanvaring kwam met een vrachtschip Plat. Lach. 183d; landen, aan land komen:. προσέβαλον Σικελίᾳ zij gingen aan land op Sicilië Thuc. 6.4.5. aanstormen op, een aanval doen op:; προσβαλεῖν πύλαις op de poort afstormen Aeschl. Sept. 615; πρὸς τὰ τείχη προσβαλεῖν een aanval doen op de stadsmuren Lys. 14.33; afgezwakt benaderen:. προσβαλὼν τοῖς ἄρχουσιν de magistraten aansprekend Plut. Nic. 30.2.