3,273,773
edits
τριττύς: Difference between revisions
From LSJ
m
elru replacement
m (elru replacement) |
|||
| (11 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=trittys | |Transliteration C=trittys | ||
|Beta Code=trittu/s | |Beta Code=trittu/s | ||
|Definition=ύος, ἡ (written τριτύς in Tim. | |Definition=ύος, ἡ (written τριτύς in Tim.''Lex.'', [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]), Att. acc. pl.<br><span class="bld">A</span> τριττῦς Arist.''Ath.''21.3, cf. Harp.:—[[the number three]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]], Phot.:—<b class="b3">νικᾶν τριττύν</b> win [[three victories]], Philostr.''Gym.''33.<br><span class="bld">II</span> [[sacrifice of three animals]], used specially on making solemn oaths,—boar, goat, and ram, Sch.Ar.''Pl.''820; bull, boar, and ram, Call.''Fr.''403; bull, goat, and boar, Ister 34; two sheep and an ox, Epich.187 (v. [[τριττύα]]).<br><span class="bld">III</span> at Athens, a third of the [[φυλή]], ''IG''12.190.7, 884, al., D.14.23, Aeschin.3.30, Arist.''Ath.''21.3: in form τριπτύς, ''IG''12(5).594 (Ceos, iv B. C.).<br><span class="bld">2</span> [[third]] part of the [[πρύτανης|πρυτάνεις]], Arist. ''Ath.''44.1. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ύος (ἡ) :<br /><b>1</b> [[le nombre trois]];<br /><b>2</b> sacrifice de trois animaux (<i>en particul. pour ratifier un serment solennel</i>);<br /><b>3</b> <i>à Athènes</i> le tiers d'une tribu (trittye) ; le tiers des prytanes.<br />'''Étymologie:''' [[τρεῖς]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ἡ, auch [[τριτύς]] und [[τριτύα]],<br><b class="num">1</b> <i>die [[Zahl]] drei</i>.<br><b class="num">2</b> <i>ein [[Opfer]], das aus drei verschiedenen Tieren [[besteht]], einem [[Stier]], einem Bock und einem Eber, suovetaurilia</i>; vgl. [[außer]] der in [[τριττύα]] angeführten [[Stelle]] <i>Schol. Ar. Plut</i>. 821; es war bes. bei feierlichen Schwüren [[gebräuchlich]].<br><b class="num">3</b> in [[Athen]] eine [[Abteilung]] der [[φυλή]], <i>ein Dritteil</i>, Dem. 14.23, Aeschin. und A., [[wahrscheinlich]] in [[Beziehung]] auf den [[Kriegsdienst]]. Aus dem äol. [[τριππύς]] entstand das lat. <i>tribus</i>. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''τριττύς:''' ύος ἡ (в Аттике) треть филы Dem., Aeschin., Arst. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''τριττύς''': -ύος, ἡ, (φέρεται τριτὺς ἐν Τιμ. Λεξ. Πλάτ.), Ἀττ. πληθυντ. τριττῦς Ἁρπ.· - ὁ [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] [[τρία]], [[τριάς]], Λατιν. ternio, Ἡσύχ., Φώτ. ΙΙ. ὡς τὸ [[τριττύα]], [[θυσία]] τριῶν ζῴων [[μάλιστα]] ἐπὶ σεμνοπρεποῦς ὁρκωμοσίας, ὡς τὸ παρὰ Ρωμαίοις suovetaurilia, - [[θυσία]] κάπρου, τράγου καὶ κριοῦ, Ἀριστοφ. Πλ. 820· ταύρου, τράγου καὶ κριοῦ, Καλλ. Ἀποσπ. 403· ταύρου, τράγου καὶ κάπρου, Ἴστρ. παρὰ Φωτ.· δύο προβάτων καὶ βοός, Ἐπίχ. παρ’ Εὐστ. 1676. 37· πρβλ. Ὀδ. Λ. 131. ΙΙΙ. ἐν Ἀθήναις τὸ τρίτον τῆς φυλῆς, Δημ. 184. 10, Αἰσχίν. 58. 8, Ἀριστ. Ἀποσπ. 347, 349. (Ὁ Αἰολ. [[τύπος]] τριππὺς ὁδηγεῖ ἡμᾶς εἰς τὸ Λατ. tribus, πρβλ. Δίωνος Κασσ. Ἀποσπ. 1. 1). | |lstext='''τριττύς''': -ύος, ἡ, (φέρεται τριτὺς ἐν Τιμ. Λεξ. Πλάτ.), Ἀττ. πληθυντ. τριττῦς Ἁρπ.· - ὁ [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] [[τρία]], [[τριάς]], Λατιν. ternio, Ἡσύχ., Φώτ. ΙΙ. ὡς τὸ [[τριττύα]], [[θυσία]] τριῶν ζῴων [[μάλιστα]] ἐπὶ σεμνοπρεποῦς ὁρκωμοσίας, ὡς τὸ παρὰ Ρωμαίοις suovetaurilia, - [[θυσία]] κάπρου, τράγου καὶ κριοῦ, Ἀριστοφ. Πλ. 820· ταύρου, τράγου καὶ κριοῦ, Καλλ. Ἀποσπ. 403· ταύρου, τράγου καὶ κάπρου, Ἴστρ. παρὰ Φωτ.· δύο προβάτων καὶ βοός, Ἐπίχ. παρ’ Εὐστ. 1676. 37· πρβλ. Ὀδ. Λ. 131. ΙΙΙ. ἐν Ἀθήναις τὸ τρίτον τῆς φυλῆς, Δημ. 184. 10, Αἰσχίν. 58. 8, Ἀριστ. Ἀποσπ. 347, 349. (Ὁ Αἰολ. [[τύπος]] τριππὺς ὁδηγεῖ ἡμᾶς εἰς τὸ Λατ. tribus, πρβλ. Δίωνος Κασσ. Ἀποσπ. 1. 1). | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=και τριτύς και δ. γρφ. [[τρικτύς]], -ύος, η, ΜΑ, και αιολ. τ. [[τριπτύς]] Α<br /><b>1.</b> ο [[αριθμός]] [[τρία]]<br /><b>2.</b> η [[τριάδα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[τριπλή]] [[θυσία]], [[θυσία]] τριών ζώων<br /><b>2.</b> το ένα τρίτο [[κάθε]] φυλής του αθηναϊκού κράτους, που υπηρετούσε την [[πολιτική]] και στρατιωτική [[οργάνωση]] της πόλης.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. παρουσιάζει [[ποικιλία]] μορφών, που εμφανίζουν όλες [[επίθημα]] -<i>τύς</i>, το οποίο απαντά και σε άλλα ουσ. που προέρχονται από αριθμ. ( | |mltxt=και τριτύς και δ. γρφ. [[τρικτύς]], -ύος, η, ΜΑ, και αιολ. τ. [[τριπτύς]] Α<br /><b>1.</b> ο [[αριθμός]] [[τρία]]<br /><b>2.</b> η [[τριάδα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[τριπλή]] [[θυσία]], [[θυσία]] τριών ζώων<br /><b>2.</b> το ένα τρίτο [[κάθε]] φυλής του αθηναϊκού κράτους, που υπηρετούσε την [[πολιτική]] και στρατιωτική [[οργάνωση]] της πόλης.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. παρουσιάζει [[ποικιλία]] μορφών, που εμφανίζουν όλες [[επίθημα]] -<i>τύς</i>, το οποίο απαντά και σε άλλα ουσ. που προέρχονται από αριθμ. ([[πρβλ]]. [[μυριοστύς]]). Ο τ. [[τρικτύς]] έχει σχηματιστεί [[είτε]] από θ. <i>τρι</i>-<i>χ</i>- με δασύ ουρανικό -<i>χ</i>- (<b>πρβλ.</b> [[τρισσός]] <span style="color: red;"><</span> <i>τριχjος</i> <span style="color: red;"><</span> [[τρίχα]]) [[είτε]] από θ. <i>τρι</i>-<i>κ</i>- με ψιλό ουρανικό -<i>κ</i>- (<b>πρβλ.</b> αρχ. ινδ. <i>trika</i>- «[[τριπλός]]»). Τέλος, ο τ. [[τριττύς]] [[είναι]] σχηματισμένος [[κατά]] το [[τριττός]], αττ. τ. του [[τρισσός]], ενώ [[δυσερμήνευτος]] παραμένει ο τ. [[τριπτύς]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''τριττύς:''' -ύος, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> ο [[αριθμός]] [[τρία]], Λατ. ternie· [[κυρίως]] η [[θυσία]] τριων ζώων, κάπρου, τράγου και κριαριού, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> στην Αθήνα, το ένα τρίτο τῆς <i>φυλῆς</i>, σε Δημ., Αισχίν. | |lsmtext='''τριττύς:''' -ύος, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> ο [[αριθμός]] [[τρία]], Λατ. ternie· [[κυρίως]] η [[θυσία]] τριων ζώων, κάπρου, τράγου και κριαριού, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II.</b> στην Αθήνα, το ένα τρίτο τῆς <i>φυλῆς</i>, σε Δημ., Αισχίν. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{wkpen | ||
| | |wketx=The trittyes (/ˈtrɪti.iːz/; Ancient Greek: τριττύες trittúes), singular [[trittys]] (/ˈtrɪtɪs/; [[τριττύς]] trittús) were part of the organizational structure that divided the population in ancient Attica, and is commonly thought to have been established by the reforms of Cleisthenes in 508 BC. The name trittys means "third", and is named such because there were three types of regions in each trittys. There were thirty trittyes and ten tribes (before Cleisthenes, there were only four tribes organized by royal families) named after local heroes in Attica. Trittyes were composed of one or more demes; demes were the basic unit of division in Attica, which were the smaller units of population that made up the trittyes. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 29: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''τριττύς''': (att.),<br />{trittús}<br />'''Forms''': [[τριπτύς]] (Keos), [[τρικτύς]] (Delos, s.u.), -ύος<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': 1. [[der dritte Teil einer Phyle]]; [[τριττύαρχος]] m. ‘Vorsteher einer τ.’ mit -αρχέω (Pl., Inschr., Poll. u.a.), auch [[τρικτυαρχέω]] (Delos III u. II<sup>a</sup>). 2. [[Opfer aus drei Tieren]] (Kall., Sch.). 3. [[Dreizahl]], von einem dreifältigen Sieg (Philostr.); [[τριτύς]] | |ftr='''τριττύς''': (att.),<br />{trittús}<br />'''Forms''': [[τριπτύς]] (Keos), [[τρικτύς]] (Delos, s.u.), -ύος<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': 1. [[der dritte Teil einer Phyle]]; [[τριττύαρχος]] m. ‘Vorsteher einer τ.’ mit -αρχέω (Pl., Inschr., Poll. u.a.), auch [[τρικτυαρχέω]] (Delos III u. II<sup>a</sup>). 2. [[Opfer aus drei Tieren]] (Kall., Sch.). 3. [[Dreizahl]], von einem dreifältigen Sieg (Philostr.); [[τριτύς]]· [[τριάς]] H.<br />'''Derivative''': Davon [[τριττύα]] f. [[Opfer aus drei Tieren]] (Ister, Porph.; ganz fraglich Epich. 187, eher -κτύα); auch τριττο(ι)α (Athen V<sup>a</sup>) und τρικτοι<α> (Sophr. 3; unsicher) ib.; unklar τρικτευαν κηυαν (Delph. IV<sup>a</sup>), s. κηυα. — [[τρίκτειρα]] (-εῖρα cod.)· [[θυσία]] Ἐνυαλίῳ. θύεται δὲ πάντα [[τρία]] καὶ ἔνορχα H. Zu [[τριττύα]]: [[τριττύς]] vgl. z.B. [[δελφύα]]: [[δελφύς]] (Schwyzer 463). Daneben τριττοια (Akz. unbekannt), wohl nach [[τριττός]] (wie auch [[τριττύς]]; vgl. unten) im Anschluß an die Nomina auf -οία, -οια; daraus -οα mit Wegfall des ι.<br />'''Etymology''': Die Form [[τρικτύς]] setzt eine Gutturalerweiterung voraus, wie sie auch in [[τρισσός]], [[τριττός]], [[τριξός]] (aus *τριχι̯ός) vorliegt; eine ursprüngliche Tenuis -κ- ist auch denkbar angesichts aind. ''tri''-''ká''- [[dreifach]]. Dafür [[τριττύς]] nach [[τριττός]]. Die dritte Variante [[τριπτύς]] könnte nach [[τρίπτυχος]] [[dreifach]] eingetreten sein. — Weiteres bei Schwyzer 597, Fraenkel Nom. ag. 1, 205ff.; zum Semantischen Benveniste Noms d'agent 74.<br />'''Page''' 2,933 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=-ύος ἡ (=[[τριάδα]], τό ἕνα τρίτο). Ἀπό τό [[τρεῖς]]. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στή λέξη [[τρίαινα]]. | |||
}} | }} | ||
