δεσποτικός: Difference between revisions

|Definition=ή, όν, <span class="sense"><span class="bld">A</span> of or for a [[master]], [[συμφοραί]] misfortunes [[that befall one's master]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.64</span>; [[δίκαιον]] a [[master's]] right, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>134b8</span>; ὑπομένειν τὴν δ. ἀρχήν <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1285a22</span>; <b class="b3">ἡ δ</b>., = [[δεσποτεία]], ib.<span class="bibl">1259a37</span>; τὸ δ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>697c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[Imperial]], νομισμάτια <span class="bibl"><span class="title">PFlor.</span>95.10</span>; κτήσεις <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>2.234.1</span> (iv A. D.); [[νοτάριος]] ib.<span class="bibl">416.3</span>.(iv A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[fitted to rule]], ἀδικία-ώτερον δικαιοσύνης <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>344c</span>, etc.; [[inclined to tyranny]], [[despotic]], ὀλιγαρχία δ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1306b3</span>; [[δῆμος]] ib.<span class="bibl">1292a16</span>; of persons, [[tyrannical]], Phld.<span class="title">Ir.</span>p.50 W. Adv. -κῶς, βουλεύεσθαι <span class="bibl">Isoc.4.104</span>; ἄρχειν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1295a16</span>: Comp. -ωτέρως <span class="bibl">Id.<span class="title">Ath.</span>24.2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. gen., [[exercising despotic power over]], τινός X. <b class="b2">Oec.</b>.13.5; ἐστὶ δὲ τυραννὶς μοναρχία δ. τῆς πολιτικῆς κοινωνίας <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1279b16</span>; <b class="b3">δ. τῶν βελτιόνων</b> ib.<span class="bibl">1292a19</span>.</span>

|dgtxt=-ή, -όν<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[del amo]], [[del señor]] δεσποτικώτερον [[ἀδικία]] δικαιοσύνης ἐστίν la injusticia es más propia del amo que la justicia</i> Pl.<i>R</i>.344c, συμφοραί X.<i>Cyr</i>.7.5.64, τὸ δ. δίκαιον el derecho del amo</i> Arist.<i>EN</i> 1134^b9, χείρ Call.<i>Cer</i>.62, τὸ κτῆμα Charito 1.12.10, εὐνή X.Eph.5.9.12, [[ἀπειλή]] Luc.<i>Phal</i>.1.3, παιδία Pall.<i>V.Chrys</i>.17.218, ἡ δ. στάσις la revuelta contra el amo</i> D.Chr.38.15<br /><b class="num">•</b>subst. ἡ δ. [[el poder del amo]] sobre los esclavos, Arist.<i>Pol</i>.1259^a37<br /><b class="num">•</b>neutr. compar. como adv. τῷ δ' ἦν μὲν ὁρμὴ καλουμένῳ δεσποτικώτερον διακινδυνεύειν su impulso al recibir una orden imperiosa fue correr el riesgo</i> I.<i>BI</i> 1.135, cf. 4.390.<br /><b class="num">2</b> [[de propiedad]], [[relativo a la propiedad]] legal, conforme a derecho, en la expr. δεσποτικὸν δίκαιον [[derecho de propiedad]] (cf. [[δεσποτεία]] II) frec. en dat. <τῷ> πληρεστάτῳ δεσποτ[ικῷ] δικαίῳ <i>PFlor</i>.66.3 (IV d.C.), ἕκαστον κρατεῖν καὶ κυριεύειν ἧς ἔλαχεν μερίδος ... δεσποτικῷ δικαίῳ <i>PLips</i>.26.10 (IV d.C.), cf. <i>SB</i> 13173.55 (VII d.C.).<br /><b class="num">3</b> en lit. crist. [[del Señor]] ref. a [[Cristo]] φόνος Chrys.M.58.734, τόκος Antip.Bost.<i>Io.Bapt</i>.13 (M.85.1776B).<br /><b class="num">II</b> polít.<br /><b class="num">1</b> [[inclinado al poder absoluto]], [[despótico]] [[ἀρχή]] Arist.<i>Pol</i>.1285^a22, δῆμος Arist.<i>Pol</i>.1292^a16, διὰ τὸ [[ἄγαν]] δεσποτικὰς εἶναι τὰς ὀλιγαρχίας Arist.<i>Pol</i>.1306^b3<br /><b class="num">•</b>de pers. [[tiránico]], [[despótico]] Phld.<i>Ir</i>.28.29<br /><b class="num">•</b>subst. τὸ δ. [[el poder despótico]], [[el despotismo]] Pl.<i>Lg</i>.697c.<br /><b class="num">2</b> c. gen. [[que ejerce un poder despótico sobre]] ἀνθρώπων X.<i>Oec</i>.13.5, τῶν βελτιόνων Arist.<i>Pol</i>.1292^a19, ἔστι δὲ τυραννὶς μὲν μοναρχία ... δ. τῆς πολιτικῆς κοινωνίας Arist.<i>Pol</i>.1279^b16.<br /><b class="num">3</b> [[imperial]] νομισμάτια <i>PFlor</i>.95.10 (IV d.C.), ἐπίτροπος χωρίων δεσποτικῶν procurador a cargo de las tierras imperiales</i> en la región de Tesalónica <i>IG</i> 10².351.3 (IV d.C.), cf. <i>SEG</i> 20.455 (Palestina IV d.C.), νοτάριος <i>PAbinn</i>.17.3 (IV d.C.), χαρτουλάριος <i>IEphesos</i> 1323.7 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>subst. τὰ δεσποτικά las tierras imperiales</i>, <i>SEG</i> 37.496.7 (Tesalia IV/V d.C.)<br /><b class="num">•</b>τὸ δ. [[las arcas imperiales]], [[el fisco]], <i>Jahresh</i>.1.1898 <i>Beibl</i>.115.12 (Perinto, imper.).<br /><b class="num">III</b> adv. -ῶς<br /><b class="num">1</b> [[como amo o dueño]] συμμαχικῶς ἀλλ' οὐ δ. βουλευόμενοι περὶ αὐτῶν deliberando sobre ellos como aliados, pero no como amos</i> Isoc.4.104<br /><b class="num">•</b>[[en uso del derecho de propiedad]] τὸν ... δοῦλον κυρίως ἔχειν καὶ δ. κτᾶσθαι χρᾶσθαι πωλεῖν διοικεῖν <i>BGU</i> 316.20 (IV d.C.) en <i>BL</i> 5.11, δ. κτᾶσθαι poseer con pleno derecho</i>, <i>BGU</i> 316.20 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> lit. crist. [[a la manera del Señor]], [[de Cristo]] Δ. [[εἰπεῖν]] hablar con palabras del Señor</i> Thdt.M.81.809B.<br /><b class="num">3</b> [[despóticamente]] τὸ δ. ἄρχειν Arist.<i>Pol</i>.1295^a16.

|elnltext=δεσποτικός -ή -όν [δεσπότης] van de heer, meester. als een heer, meester, autoritair; van personen:; ἵνα δὴ μὴ δοκῶσιν ἀηδεῖς εἶναι μηδὲ δεσποτικοί opdat ze niet onaangenaam lijken te zijn of bazig Plat. Resp. 563b; van zaken:; τήν τε δεσποτικωτάτην ( πολιτείαν ) de meest autoritaire (staat) Plat. Lg. 701e; adv.: συμμαχικῶς, ἀλλ’ οὐ δεσποτικῶς als bondgenoten, niet als meesters Isocr. 4.104.