3,276,901
edits
διασπάω: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{LSJ.*}}\n)({{.*}}\n)({{DGE.*}}\n)" to "$1$3$2"
m (Text replacement - ">. λ" to ">.λ") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
m (Text replacement - "(?s)({{LSJ.*}}\n)({{.*}}\n)({{DGE.*}}\n)" to "$1$3$2") |
||
| Line 9: | Line 9: | ||
|Beta Code=diaspa/w | |Beta Code=diaspa/w | ||
|Definition=fut. <b class="b3">-σπάσομαι</b> [ᾰ] <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>477</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ec.</span>1076</span>, also <span class="sense"><span class="bld">A</span> -σπάσω <span class="bibl">Hdt.7.236</span>: aor. <b class="b3">-έσπᾰσα</b>, Med. -εσπασάμην <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1126</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>339</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Caes.</span>68</span>: pf. <b class="b3">-έσπᾰκα</b> Sch.Th.<span class="title">Oxy.</span>853i15:—Pass., aor. <b class="b3">-εσπάσθην</b>: pf. <b class="b3">-έσπασμαι</b> (v. infr.):—[[tear asunder]], τοὺς ἄνδρας κρεοργηδὸν δ. <span class="bibl">Hdt.3.13</span>, cf. E. and Ar. ll. cc., etc.; ἐμὲ καὶ τὸν ἄνδρα δ. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.45</span>; <b class="b3">δ. τὸ σταύρωμα</b> [[to break through]] or [[tear down]] the palisade, <span class="bibl">Id.<span class="title">HG</span>4.4.10</span>; <b class="b3">δ. τὴν γέφυραν, τὸ ἔδαφος</b>, <span class="bibl">Plb.6.55.1</span>, <span class="bibl">Plu. <span class="title">Cam.</span>5</span>; [[break up]], <span class="title">SIG</span>364.10 (Ephesus, iii B. C.): metaph., διασπᾶν τὴν σύμπνοιαν τοῦ παντός <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Protr.</span>21</span>.λ:—Pass., διέσπασται μελέων φύσις <span class="bibl">Emp.63</span>; τὸ Ἀττικὸν [ἔθνος]… διεσπασμένον ὑπὸ Πεισιστράτου <span class="bibl">Hdt.1.59</span>; μόνον οὐ διεσπάσθην <span class="bibl">D.5.5</span>; <b class="b3">δ. ἀπὸ τῶν φίλων</b> to [[be torn away]] from... <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1386a10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in military sense, [[separate]] part of an army from the rest, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.4.19</span>; of army and fleet, <span class="bibl">Hdt.7.236</span>; <b class="b3">δ. τὰς φάλαγγας</b> [[break]] them [[up]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1303b13</span>: —Pass., <b class="b3">στράτευμα διεσπασμένον</b> an army [[scattered and in disorder]], <span class="bibl">Th.6.98</span>, cf. <span class="bibl">7.44</span>; of a fleet, <span class="bibl">Id.8.104</span>; τῷ διεσπάσθαι τὰς δυνάμεις to [[be widely scattered]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.5.9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., [[pull different ways]], [[πόλεις]] [[distract]] states, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>875a</span>; τὰς πολιτείας <span class="bibl">D.4.48</span>; τοὺς νόμους <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.5.25</span>; <b class="b3">διέσπακε τὴν ἱστορίαν</b> [[has broken the continuity of]] the narrative, Sch.Th. l. c.:—Pass., [[διασπώμενος]] [[distracted]], πρὸς τοσαύτας ὑπηρεσίας <span class="bibl">Luc.<span class="title">DDeor.</span>24.1</span>; ὑπὸ τῶν λόγων <span class="bibl">Id.<span class="title">Icar.</span>23</span>.</span> | |Definition=fut. <b class="b3">-σπάσομαι</b> [ᾰ] <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>477</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ec.</span>1076</span>, also <span class="sense"><span class="bld">A</span> -σπάσω <span class="bibl">Hdt.7.236</span>: aor. <b class="b3">-έσπᾰσα</b>, Med. -εσπασάμην <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1126</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ba.</span>339</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Caes.</span>68</span>: pf. <b class="b3">-έσπᾰκα</b> Sch.Th.<span class="title">Oxy.</span>853i15:—Pass., aor. <b class="b3">-εσπάσθην</b>: pf. <b class="b3">-έσπασμαι</b> (v. infr.):—[[tear asunder]], τοὺς ἄνδρας κρεοργηδὸν δ. <span class="bibl">Hdt.3.13</span>, cf. E. and Ar. ll. cc., etc.; ἐμὲ καὶ τὸν ἄνδρα δ. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.45</span>; <b class="b3">δ. τὸ σταύρωμα</b> [[to break through]] or [[tear down]] the palisade, <span class="bibl">Id.<span class="title">HG</span>4.4.10</span>; <b class="b3">δ. τὴν γέφυραν, τὸ ἔδαφος</b>, <span class="bibl">Plb.6.55.1</span>, <span class="bibl">Plu. <span class="title">Cam.</span>5</span>; [[break up]], <span class="title">SIG</span>364.10 (Ephesus, iii B. C.): metaph., διασπᾶν τὴν σύμπνοιαν τοῦ παντός <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Protr.</span>21</span>.λ:—Pass., διέσπασται μελέων φύσις <span class="bibl">Emp.63</span>; τὸ Ἀττικὸν [ἔθνος]… διεσπασμένον ὑπὸ Πεισιστράτου <span class="bibl">Hdt.1.59</span>; μόνον οὐ διεσπάσθην <span class="bibl">D.5.5</span>; <b class="b3">δ. ἀπὸ τῶν φίλων</b> to [[be torn away]] from... <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1386a10</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in military sense, [[separate]] part of an army from the rest, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.4.19</span>; of army and fleet, <span class="bibl">Hdt.7.236</span>; <b class="b3">δ. τὰς φάλαγγας</b> [[break]] them [[up]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1303b13</span>: —Pass., <b class="b3">στράτευμα διεσπασμένον</b> an army [[scattered and in disorder]], <span class="bibl">Th.6.98</span>, cf. <span class="bibl">7.44</span>; of a fleet, <span class="bibl">Id.8.104</span>; τῷ διεσπάσθαι τὰς δυνάμεις to [[be widely scattered]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.5.9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., [[pull different ways]], [[πόλεις]] [[distract]] states, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>875a</span>; τὰς πολιτείας <span class="bibl">D.4.48</span>; τοὺς νόμους <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.5.25</span>; <b class="b3">διέσπακε τὴν ἱστορίαν</b> [[has broken the continuity of]] the narrative, Sch.Th. l. c.:—Pass., [[διασπώμενος]] [[distracted]], πρὸς τοσαύτας ὑπηρεσίας <span class="bibl">Luc.<span class="title">DDeor.</span>24.1</span>; ὑπὸ τῶν λόγων <span class="bibl">Id.<span class="title">Icar.</span>23</span>.</span> | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [fut. -σπάσω Hdt.7.236, en v. med. -σπάσομαι E.<i>Fr</i>.383.8, Ar.<i>Ec</i>.1076; aor. -έσπασα E.<i>Fr</i>.16.31P., Democr.B 159, inf. en tm. διὰ ... σπάσαι E.<i>Supp</i>.830, en v. med. -εσπασάμην E.<i>Ba</i>.339; perf. -έσπακα Sch.Th.2.1 en <i>POxy</i>.853.1.15, D.H.<i>Comp</i>.22.28]<br /><b class="num">A</b> ref. a diversos procesos de separación<br /><b class="num">I</b> tr., gener. c. violencia<br /><b class="num">1</b> c. ac. de pers. o anim. [[despedazar]], [[partir en dos o en pedazos]], [[desgarrar]] τοὺς ἄνδρας κρεοργηδόν Hdt.3.13, διὰ δὲ θύελλα σπάσαι (με) ¡ojalá un vendaval desgarre mi cuerpo!</i> E.<i>Supp</i>.830, διασπάσεσθέ μ' vais a partirme en dos</i> Ar.<i>Ec</i>.1076, τοὺς χειρωθέντας D.S.3.24, leones a caballos, D.S.15.10, ἔθυον ... τῷ Ὠμαδίῳ Διονύσῳ ἄνθρωπον διασπῶντες Porph.<i>Abst</i>.2.55, en v. pas. τὸ Ἀττικὸν ([[ἔθνος]]) ... διεσπασμένον ἐπυνθάνετο averiguó que el pueblo ático estaba desgarrado por disensiones internas</i> Hdt.1.59, μόνον οὐ διεσπάσθην ὑπὸ τῶν ... πολλὰ καὶ μεγάλ' ὑμᾶς ἁμαρτάνειν πεισάντων D.5.5, διασπασθεὶς ὑπὸ τῶν Τιτάνων Phld.<i>Piet</i>.p.81S., διασπώμενος ὑπὸ τῶν λόγων desgarrado por los argumentos</i> contradictorios de los filósofos, Luc.<i>Icar</i>.23, cf. <i>Act.Ap</i>.23.10<br /><b class="num">•</b>fig., en voz pas. [[ser separado]] διεσπάσθη τῆς πρὸς τοὺς ἀγγέλους συναφείας ὁ [[ἄνθρωπος]] Gr.Nyss.<i>Pss</i>.86.22<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. ὃν σκύλακες ... διεσπάσαντο de Acteón, E.<i>Ba</i>.339, ἵνα μὴ διασπάσηται κροκόδιλος (a los cerdos) <i>PCair.Zen</i>.443.4 (III a.C.).<br /><b class="num">2</b> c. ac. de cosas y abstr. [[romper en pedazos]], [[destrozar]] τὰ δὲ (τοῦ σώματος) διέσπασε ταῖς φιληδονίαις otras cosas (del cuerpo) las destrozó (el alma) con los placeres</i> Democr.B 159, τὸ σταύρωμα X.<i>HG</i> 4.4.10, τὰς πολιτείας D.4.48, τὴν γέφυραν Plb.6.55.1, λύκοι τὰ θεμέλια ἀθρόα διέσπασαν App.<i>Pun</i>.136, τὴν ἕνωσιν τοῦ παντὸς καὶ τὴν σύμπνοιαν Iambl.<i>Protr</i>.21, en v. pas. διεσπάσθαι ὑπ' [[αὐτοῦ]] τὰς ἁλύσεις <i>Eu.Marc</i>.5.4<br /><b class="num">•</b>[[violar]] νόμους X.<i>Cyr</i>.8.5.25<br /><b class="num">•</b>[[rescindir]], [[cancelar]] πᾶσαν συγγραφήν Gr.Naz.M.36.404B.<br /><b class="num">3</b> c. ac. de partes del cuerpo [[arrancar]] τὼ νεφρὼ δὲ σοῦ ... διασπάσονται Γοργόνες E.<i>Fr</i>.383.8, μέλη Gr.Naz.M.36.177B<br /><b class="num">•</b>fig. c. ac. de pers. [[separar]], [[arrancar]] ἐπεχείρησέ ποτε ἐμὲ καὶ τὸν ἄνδρα διασπάσαι ἀπ' ἀλλήλων X.<i>Cyr</i>.6.1.45, en v. pas. [[ἐκεῖσε]] [[διαπλέω]] ὅθεν διασπάσθημεν navego hacia el lugar de donde fuimos arrancados</i> Antiph.88.2, τὸ διασπᾶσθαι ἀπὸ φίλων Arist.<i>Rh</i>.1386<sup>a</sup>10.<br /><b class="num">4</b> sin violencia [[dividir, separar en dos o en partes]] un conjunto (τὸν ναυτικόν) Hdt.7.236, τὸ μὲν γὰρ κοινὸν συνδεῖ, τὸ δὲ ἴδιον διασπᾷ τὰς πόλεις Pl.<i>Lg</i>.875a, δόμον E.<i>Fr</i>.16.31P., καὶ μόνον οὐ μίαν λέξιν διὰ τὸν θυμὸν εἰς [[δύω]] διασπάσας πρόσωπα casi divide, llevado por la ira, una frase entre dos personas</i> Longin.27.3, εἰς μέρη ... τὴν πόλιν D.Chr.45.8, πόλεις διασπᾷ, δῆμον εἰς στάσεις φέρει (la afición a las carreras del circo), Amph.<i>Seleuc</i>.153, en v. pas. εἰ μὲν διασπασθέντα ἀπ' ἀλλήλων τὰ μέρη (τοῦ νοητοῦ κόσμου) Plot.2.4.4<br /><b class="num">•</b>[[parcelar]], [[dividir en parcelas]] τὰ μέρη <i>IEphesos</i> 4A.10 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. αὐτῶν ... διασπωμένων δὲ τὴν τοῦ παιδὸς ἀρχήν y repartiéndose el reino del niño</i> Plb.15.20.6<br /><b class="num">•</b>[[separar]], [[escindir]] una o más partes de un conjunto μήποτε διασπᾶν ἀπὸ τοῦ ὅλου δύναμιν ἀσθενεστέραν τῆς τῶν πολεμίων δυνάμεως no separar nunca del grueso del ejército un contingente más débil que el del enemigo</i> X.<i>Cyr</i>.5.4.19, en v. pas. τὰ συνεχῆ (ἔχει τινὰ ἰσχύν) πρὸς τὸ μὴ διασπᾶσθαι los cuerpos continuos (tienen una cierta fuerza) para resistir a la fisión</i> Arist.<i>Cael</i>.313<sup>b</sup>17.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas., sin violencia<br /><b class="num">1</b> [[dividirse]], [[separarse]] διέσπασται μελέων φύσις en dos está dividida la hechura de los miembros (en el embrión humano)</i>, Emp.B 63.<br /><b class="num">2</b> [[dispersarse]] τῷ διεσπάσθαι τὰς δυνάμεις por la dispersión de sus contingentes militares</i> X.<i>An</i>.1.5.9, οὔρησε τροφιώδεα, νεφελώδεα, διεσπασμένα hizo una orina espesa y con manchas blanquecinas y dispersas</i> Hp.<i>Epid</i>.7.120, cf. <i>Coac</i>.581<br /><b class="num">•</b>fig. πρὸς τοσαύτας ὑπηρεσίας διασπώμενος de Hermes desperdigándome en tantos servicios</i> Luc.<i>DDeor</i>.4.1.<br /><b class="num">3</b> [[disiparse]], [[desvanecerse]] de los rayos del sol, Arist.<i>Mete</i>.378<sup>a</sup>8, [[ἐκεῖ]] πνεῦμά ἐστιν, ὑφ' οὗ τὸ νέφος καὶ ἡ τοιαύτη σύστασις διασπᾶται Alex.Aphr.<i>in Mete</i>.143.23.<br /><b class="num">4</b> c. violencia [[romperse]] αἱ σύριγγες αἱ διὰ τῶν πλευμόνων τεταμέναι ... διασπῶνται Hp.<i>Int</i>.1.<br /><b class="num">B</b> ref. a la ruptura de una continuidad<br /><b class="num">1</b> gener. [[interrumpir]] τὰς τετράδας δ. interrumpir los ciclos de cuatro días</i> de entrenamiento, Philostr.<i>Gym</i>.54, en v. pas. (ὕπνος) διασπώμενος ὑπὸ τῶν ἐντρεχόντων Philostr.<i>VA</i> 2.36.<br /><b class="num">2</b> esp. en ret. [[interrumpir]], [[dislocar]] τὴν διήγησιν D.H.<i>Pomp</i>.3.14, τὴν ἱστορίαν Sch.Th.l.c., δ. τὸν ἦχον interrumpir la emisión vocal (un hiato)</i>, D.H.<i>Comp</i>.22.28, φεύγει ... τὰς τῶν φωνηέντων συμβολὰς ὡς τὴν λειότητα καὶ τὴν εὐέπειαν διασπώσας evita los encuentros de vocales en la idea de que dislocan la lisura y la buena dicción</i> D.H.<i>Dem</i>.40.3.<br /><b class="num">3</b> en cont. milit. [[abrir brecha(s) en]] una formación militar αἱ διαβάσεις τῶν ὀχετῶν ... διασπῶσι τὰς φάλαγγας Arist.<i>Pol</i>.1303<sup>b</sup>13, διέσπα συνεχῶς τὴν ἵππον Polyaen.4.3.17, en v. pas. οἱ τῶν Συρακοσίων στρατηγοὶ ὡς ἑώρων σφίσι τὸ στράτευμα διεσπασμένον los generales siracusanos, viendo que su ejército no presentaba una línea continua</i> Th.6.98, cf. 7.44, διεσπασμένης τῆς τῶν Μακεδόνων φάλαγγος al cruzar un río, D.S.17.19<br /><b class="num">•</b>[[atravesar]], [[horadar]] τὸ [[ἔδαφος]] Plu.<i>Cam</i>.5. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
| Line 18: | Line 21: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> διασπάσω, <i>etc.</i><br /><b>1</b> déchirer, mettre en pièces;<br /><b>2</b> séparer par la force ; <i>Pass.</i> διασπᾶσθαι ἀπὸ [[τῶν]] φίλων ARSTT être séparé de ses amis;<br /><b>3</b> tirailler en tous sens : τοὺς νόμους XÉN tirailler les lois, <i>càd</i> les violer de mille manières, <i>ou</i> les interpréter selon ses intérêts ; <i>Pass.</i> être tiraillé (par des soucis, des obligations);<br /><b>4</b> disperser, <i>ou sans idée de violence</i> distribuer (des troupes dans des cantonnements;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[διασπάομαι]], [[διασπῶμαι]] (<i>f.</i> διασπάσομαι, <i>ao.</i> διεσπασάμην) séparer violemment ; mettre en pièces.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[σπάω]]. | |btext=-ῶ :<br /><i>f.</i> διασπάσω, <i>etc.</i><br /><b>1</b> déchirer, mettre en pièces;<br /><b>2</b> séparer par la force ; <i>Pass.</i> διασπᾶσθαι ἀπὸ [[τῶν]] φίλων ARSTT être séparé de ses amis;<br /><b>3</b> tirailler en tous sens : τοὺς νόμους XÉN tirailler les lois, <i>càd</i> les violer de mille manières, <i>ou</i> les interpréter selon ses intérêts ; <i>Pass.</i> être tiraillé (par des soucis, des obligations);<br /><b>4</b> disperser, <i>ou sans idée de violence</i> distribuer (des troupes dans des cantonnements;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[διασπάομαι]], [[διασπῶμαι]] (<i>f.</i> διασπάσομαι, <i>ao.</i> διεσπασάμην) séparer violemment ; mettre en pièces.<br />'''Étymologie:''' [[διά]], [[σπάω]]. | ||
}} | }} | ||
{{StrongGR | {{StrongGR | ||
