Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

κράτος: Difference between revisions

From LSJ

κράτος (view source)

Revision as of 22:00, 1 October 2022

No change in size ,  1 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1"
m (Text replacement - "l’" to "l'")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
Line 9: Line 9:
|Beta Code=kra/tos
|Beta Code=kra/tos
|Definition=[ᾰ], Ion. and Ep. [[κάρτος]], εος, τό, both in Hom.; Aeol. [[κρέτος]] <span class="bibl">Alc.25</span>:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[strength]], [[might]], in Hom. especially of [[bodily strength]], ἔπεφνε δόλῳ, οὔ τι κράτεΐ γε <span class="bibl">Il.7.142</span>; ἔχει ἥβης [[ἄνθος]], ὅ τε κράτος ἐστὶ μέγιστον <span class="bibl">13.484</span>, etc.; <b class="b3">τὸ γὰρ αὖτε σιδήρου γε κράτος ἐστίν</b> this (i.e. <b class="b3">τὸ βάψαι</b>) is what [[give]]s [[strength]] to [[iron]], <span class="bibl">Od.9.393</span>: generally, δικαία γλῶσσ' ἔχει κ. μέγα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>80</span>; μηχανῆς ἔστω κ. <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>207</span>; [[κατὰ κράτος]] = [[with all one's might]] or [[with all one's strength]], πολιορκεῖσθαι <span class="bibl">Th.1.64</span>; [[πολεμεῖν]] <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>692d</span>; ἐξελέγχεσθαι <span class="bibl">D.34.20</span>, etc.: freq. in phrase [[αἱρεῖν κατὰ κράτος]] = [[take by storm]], <span class="bibl">Th.8.100</span>, <span class="bibl">Isoc.4.119</span>, etc.; also ἀνὰ κράτος διώκειν <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>1.4.23</span>; ἐλαύνειν <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>1.8.1</span>, etc.; ἀπὸ κράτους <span class="bibl">D.S.17.34</span>; <b class="b3">πρὸς ἰσχύος κράτος</b>, opp. [[λόγῳ]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>594</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> personified, K. Βία τε <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>12</span>; K. καὶ Δίκη <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>244</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[power]], <b class="b3">τοῦ γὰρ κράτος ἐστὶ μέγιστον</b>, of [[Zeus]], <span class="bibl">Il.2.118</span>, etc.; τοῦ γὰρ κράτος ἔστ' ἐνὶ οἴκῳ <span class="bibl">Od.1.359</span>, cf. <span class="bibl">Il.12.214</span>; Ζηνὸς κ. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.96</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>527</span> (lyr.); [[ἐκπίπτειν]] κράτους, of [[Zeus]], ib. <span class="bibl">948</span>; τὸ κράτος τοῦ θεοῦ <span class="bibl">LXX <span class="title">Ps.</span>61(62).11</span>, etc.: pl., ὑποχείριος κράτεσιν ἀρσένων <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>393</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>485</span>; especially of [[political]] [[power]], [[rule]], [[sovereignty]], ὁ μαιόμενος τὸ μέγα κρέτος ὀντρέψει τάχα τὰν πόλιν Alc. [[l.c.]]; τὸ κράτος περιθεῖναί τινι <span class="bibl">Hdt.1.129</span>; ἐς τὸ πλῆθος φέρειν τὸ κράτος <span class="bibl">Id.3.81</span>; [[τὸ πᾶν κράτος ἔχειν]] = to [[be all-powerful]], <span class="bibl">Id.7.3</span>; ἀρχὴ καὶ κράτος τυραννικόν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 373</span>; <b class="b3">βασιλεὺς πρῶτος ἐν κράτει Ὀδρυσῶν ἐγένετο</b> in [[real]] [[power]], <span class="bibl">Th.2.29</span>; later τὸ κράτος τῶν Ῥωμαίων <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>41i2</span> (iii/iv A. D.): in plural, κράτη καὶ θρόνους <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>173</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OT</span>586</span>, etc.; <b class="b3">θρόνων κράτη</b> [[sovereign]] [[power]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>166</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. gen., [[power over]], τὸ Περσέων κράτος ἔχοντα <span class="bibl">Hdt.3.69</span>; τὸ κράτος εἶχε τῆς στρατιῆς <span class="bibl">Id.9.42</span>; πᾶν κ. ἔχων χθονός <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>425</span> (lyr.); τῶν ἄλλων δαιμόνων <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>949</span>; δὸς κ. τῶν σῶν δόμων <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>480</span>; δωμάτων ἔχειν κ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>871</span>; τὸ τῆς θαλάσσης κράτος <span class="bibl">Th.1.143</span>; μετὰ κράτους τῆς γῆς <span class="bibl">Id.8.24</span>; <b class="b3">ὧν ἂν ᾖ τὸ κράτος τῆς γῆς</b> [[whoever]] have [[possession]] of the [[land]], <span class="bibl">Id.4.98</span>; κ. ἔχειν ἑαυτοῦ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>273a</span>: pl., ἀστραπᾶν κράτη νέμων <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>201</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of persons, a [[power]], an [[authority]], Ἀχαιῶν δίθρονον κράτος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>109</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">619</span>, <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>127</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[mastery]], [[victory]], freq. in Hom., <span class="bibl">Il.1.509</span>, <span class="bibl">6.387</span>, <span class="bibl">Od.21.280</span>; κ. [[ἄρνυσθαι]] <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span> 838</span> (lyr.); νίκη καὶ κράτη <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>951</span>; <b class="b3">ἀέθλων κράτος</b> [[victory]] in... <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span> 8(7).4</span>; νίκη καὶ κράτος τῶν δρωμένων <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>85</span>; <b class="b3">κράτος ἀριστείας</b> the [[meed]] of [[highest]] [[valour]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>443</span>; [[νίκη]] καὶ κράτος πολεμίων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>962a</span>; κράτος πολέμου καὶ νίκη <span class="bibl">D.19.130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Medic., in plural, [[ligament]]s, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span> 2.167</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[ταρσός]], [[back of the hand]], <span class="bibl">Poll.2.144</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Pythag. name for [[ten]], Theol.Ar.59.—This word and its derivs. take two forms, κρατ- and καρτ-; the latter is mostly Ep., as [[κάρτος]], [[κάρτιστος]], [[καρτύνω]], but in [[κρατερός]] and [[καρτερός]] the reverse holds, v. [[κρατερός]] fin.; [[κρατέω]], [[κρατύς]] have no form <b class="b3">καρτ-.</b> (κρατ- and καρτ- from kṛt-, weak form of κρετ-, cf. [[κρέτος]], [[κρέσσων]].)</span>
|Definition=[ᾰ], Ion. and Ep. [[κάρτος]], εος, τό, both in Hom.; Aeol. [[κρέτος]] <span class="bibl">Alc.25</span>:—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[strength]], [[might]], in Hom. especially of [[bodily strength]], ἔπεφνε δόλῳ, οὔ τι κράτεΐ γε <span class="bibl">Il.7.142</span>; ἔχει ἥβης [[ἄνθος]], ὅ τε κράτος ἐστὶ μέγιστον <span class="bibl">13.484</span>, etc.; <b class="b3">τὸ γὰρ αὖτε σιδήρου γε κράτος ἐστίν</b> this (i.e. <b class="b3">τὸ βάψαι</b>) is what [[give]]s [[strength]] to [[iron]], <span class="bibl">Od.9.393</span>: generally, δικαία γλῶσσ' ἔχει κ. μέγα <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>80</span>; μηχανῆς ἔστω κ. <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>207</span>; [[κατὰ κράτος]] = [[with all one's might]] or [[with all one's strength]], πολιορκεῖσθαι <span class="bibl">Th.1.64</span>; [[πολεμεῖν]] <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>692d</span>; ἐξελέγχεσθαι <span class="bibl">D.34.20</span>, etc.: freq. in phrase [[αἱρεῖν κατὰ κράτος]] = [[take by storm]], <span class="bibl">Th.8.100</span>, <span class="bibl">Isoc.4.119</span>, etc.; also ἀνὰ κράτος διώκειν <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>1.4.23</span>; ἐλαύνειν <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>1.8.1</span>, etc.; ἀπὸ κράτους <span class="bibl">D.S.17.34</span>; <b class="b3">πρὸς ἰσχύος κράτος</b>, opp. [[λόγῳ]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>594</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> personified, K. Βία τε <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>12</span>; K. καὶ Δίκη <span class="bibl">Id.<span class="title">Ch.</span>244</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[power]], <b class="b3">τοῦ γὰρ κράτος ἐστὶ μέγιστον</b>, of [[Zeus]], <span class="bibl">Il.2.118</span>, etc.; τοῦ γὰρ κράτος ἔστ' ἐνὶ οἴκῳ <span class="bibl">Od.1.359</span>, cf. <span class="bibl">Il.12.214</span>; Ζηνὸς κ. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.96</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>527</span> (lyr.); [[ἐκπίπτειν]] κράτους, of [[Zeus]], ib. <span class="bibl">948</span>; τὸ κράτος τοῦ θεοῦ <span class="bibl">LXX <span class="title">Ps.</span>61(62).11</span>, etc.: pl., ὑποχείριος κράτεσιν ἀρσένων <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>393</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>485</span>; especially of [[political]] [[power]], [[rule]], [[sovereignty]], ὁ μαιόμενος τὸ μέγα κρέτος ὀντρέψει τάχα τὰν πόλιν Alc. [[l.c.]]; τὸ κράτος περιθεῖναί τινι <span class="bibl">Hdt.1.129</span>; ἐς τὸ πλῆθος φέρειν τὸ κράτος <span class="bibl">Id.3.81</span>; [[τὸ πᾶν κράτος ἔχειν]] = to [[be all-powerful]], <span class="bibl">Id.7.3</span>; ἀρχὴ καὶ κράτος τυραννικόν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span> 373</span>; <b class="b3">βασιλεὺς πρῶτος ἐν κράτει Ὀδρυσῶν ἐγένετο</b> in [[real]] [[power]], <span class="bibl">Th.2.29</span>; later τὸ κράτος τῶν Ῥωμαίων <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>41i2</span> (iii/iv A. D.): in plural, κράτη καὶ θρόνους <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>173</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">OT</span>586</span>, etc.; <b class="b3">θρόνων κράτη</b> [[sovereign]] [[power]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>166</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. gen., [[power over]], τὸ Περσέων κράτος ἔχοντα <span class="bibl">Hdt.3.69</span>; τὸ κράτος εἶχε τῆς στρατιῆς <span class="bibl">Id.9.42</span>; πᾶν κ. ἔχων χθονός <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>425</span> (lyr.); τῶν ἄλλων δαιμόνων <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>949</span>; δὸς κ. τῶν σῶν δόμων <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>480</span>; δωμάτων ἔχειν κ. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>871</span>; τὸ τῆς θαλάσσης κράτος <span class="bibl">Th.1.143</span>; μετὰ κράτους τῆς γῆς <span class="bibl">Id.8.24</span>; <b class="b3">ὧν ἂν ᾖ τὸ κράτος τῆς γῆς</b> [[whoever]] have [[possession]] of the [[land]], <span class="bibl">Id.4.98</span>; κ. ἔχειν ἑαυτοῦ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>273a</span>: pl., ἀστραπᾶν κράτη νέμων <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>201</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of persons, a [[power]], an [[authority]], Ἀχαιῶν δίθρονον κράτος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>109</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">619</span>, <span class="bibl"><span class="title">Th.</span>127</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[mastery]], [[victory]], freq. in Hom., <span class="bibl">Il.1.509</span>, <span class="bibl">6.387</span>, <span class="bibl">Od.21.280</span>; κ. [[ἄρνυσθαι]] <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span> 838</span> (lyr.); νίκη καὶ κράτη <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>951</span>; <b class="b3">ἀέθλων κράτος</b> [[victory]] in... <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span> 8(7).4</span>; νίκη καὶ κράτος τῶν δρωμένων <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>85</span>; <b class="b3">κράτος ἀριστείας</b> the [[meed]] of [[highest]] [[valour]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>443</span>; [[νίκη]] καὶ κράτος πολεμίων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>962a</span>; κράτος πολέμου καὶ νίκη <span class="bibl">D.19.130</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Medic., in plural, [[ligament]]s, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span> 2.167</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[ταρσός]], [[back of the hand]], <span class="bibl">Poll.2.144</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> Pythag. name for [[ten]], Theol.Ar.59.—This word and its derivs. take two forms, κρατ- and καρτ-; the latter is mostly Ep., as [[κάρτος]], [[κάρτιστος]], [[καρτύνω]], but in [[κρατερός]] and [[καρτερός]] the reverse holds, v. [[κρατερός]] fin.; [[κρατέω]], [[κρατύς]] have no form <b class="b3">καρτ-.</b> (κρατ- and καρτ- from kṛt-, weak form of κρετ-, cf. [[κρέτος]], [[κρέσσων]].)</span>
}}
{{bailly
|btext=<i>épq.</i> [[κάρτος]], <i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br />force :<br /><b>1</b> force du corps, force, vigueur, solidité : κατὰ [[κράτος]], de vive force <i>ou</i> de toute sa force ; ἀνὰ [[κράτος]] XÉN de vive force <i>ou</i> de toutes ses forces ; πρὸς ἰσχύος [[κράτος]] SOPH par la puissance de la force;<br /><b>2</b> domination, puissance ; <i>particul.</i> pouvoir royal, puissance souveraine : ἀρχὴ καὶ [[κράτος]] τυραννικόν SOPH commandement et pouvoir d'un roi ; domination, autorité souveraine : [[τῶν]] Περσῶν HDT sur les Perses ; τῆς στρατιῆς HDT sur l'armée ; χθονός ESCHL sur la terre ; τῆς θαλάσσης THC l'empire de la mer;<br /><b>3</b> maîtrise, victoire.<br />'''Étymologie:''' R. Κρατ, être fort.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''κράτος''': ᾰ, Ἰων. καὶ Ἐπικ. [[κάρτος]], εος, τό, ἀμφότερα παρ’ Ὁμ.· (ἴδε ἐν τέλ.)· ― [[ἰσχύς]], [[δύναμις]], παρ’ Ὁμ. [[κυρίως]] ἐπὶ σωματικῆς κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[δόλος]], Ἰλ. Η. 142· ἔχει ἥβης [[ἄνθος]], ὅ τε [[κράτος]] ἔστι μέγιστον Ν. 484, κτλ.· τὸ γὰρ [[αὖτε]] σιδήρου γε [[κράτος]] ἐστίν, τοῦτο (δηλ. τὸ βάψαι) [[εἶναι]] τὸ παρέχον δύναμιν εἰς τὸν [[σίδηρον]], Ὀδ. Ι. 393· [[δικαία]] γλῶσσ’ ἔχει κρ. μέγα Σοφ. Ἀποσπ. 101, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἰκέτ. 207· κατὰ [[κράτος]], πάσῃ ἰσχύι, πάσῃ δυνάμει, πολιορκεῖσθαι Θουκ. 1. 64· πολεμεῖν Πλάτ. Νόμ. 692D ἐξελέγχεσθαι Δημ. 913. 15, κτλ.· ἀλλὰ συχνότατα, πόλιν [[ἑλεῖν]] κατὰ [[κράτος]], κυριεῦσαι αὐτὴν βίᾳ, ἐξ ἐφόδου, Θουκ. 8. 100, Ἰσοκρ. 65C, κτλ.· [[οὕτως]], ἀνὰ [[κράτος]] αἱρεῖν Ξεν. Κύρ. 1. 4, 23· ἐλαύνειν ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 1. 8, 1, κτλ.· ― [[ὡσαύτως]], ἀπὸ κράτους Διόδ. 17. 34· πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], ἀντίθετ. τῷ λόγῳ, Σοφ. Φιλ. 594. 2) προσωποπ., Ἰσχύς, Δύναμις, Κρ. Βία τε Αἰσχύλ. Πρ. 12· Κρ. καὶ Δίκη ὁ αὐτ. ἐν Χο. 244. ΙΙ. [[καθόλου]], [[δύναμις]], [[ἐξουσία]], τοῦ γὰρ κρ. ἐστί μέγιστον, ἐπὶ τοῦ [[Διός]], Ἰλ. Β. 118, κτλ.· τοῦ γὰρ κρ. ἐστιν ἐν οἴκῳ Ὀδ. Α. 359, πρβλ. Ἰλ. Μ. 214· οὕτω, Ζηνὸς κρ. Πινδ. Ο. 6. 162, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 529· [[ὑποχείριος]] κράτεσιν ἀρσένων ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 393, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 485. 2) μεθ’ Ὅμ., [[κυβέρνησις]], [[διοίκησις]], [[ἐξουσία]], Ἡρόδ. 1. 129· τὸ κρ. περιθεῖναί τινι ὁ αὐτ. ἐν 3. 81· τὸ πᾶν κρ. ἔχω, εἶμαι [[πανίσχυρος]], ὁ αὐτ. ἐν 7. 3· ἐκπίπτειν κράτους Αἰσχύλ. Πρ. 948· ἀρχὴ καὶ κρ. τυραννικὸν Σοφ. Ο. Κ. 373· πρῶτος ἐν κράτει [[βασιλεύς]], ὁ πρῶτος βασιλεὺς μὲ ἀληθινὴν ἐξουσίαν, Θουκ. 2. 29· ― καὶ ἐν τῷ πληθ., κράτη καὶ θρόνους Σοφ. Ἀντ. 173, πρβλ. 586, κτλ.· θρόνων κράτη ὑψίστη, βασιλικὴ [[ἰσχύς]], [[ἐξουσία]], [[αὐτόθι]] 166. 3) μετὰ γεν., [[ἐξουσία]], ἀρχὴ ἐπί τινος, [[κράτος]] ἔχειν τῶν Περσῶν Ἡρόδ. 3. 69· τὸ κρ. εἶχε τῆς στρατιῆς ὁ αὐτ. ἐν 9. 42· πᾶν [[κράτος]] χθονὸς Αἰσχύλ. Ἰκέτ. 425· τῶν ἄλλων δαιμόνων Εὐρ. Τρῳ. 949· δὸς κρ. τῶν σῶν δόμων Αἰσχύλ. Χο. 480· δωμάτων ἔχειν κρ. Ἀριστοφ. Θεσμ. 871· τὸ τῆς θαλάσσης κρ. Θουκ. 1. 143· κρ. τῆς γῆς ὁ αὐτ. ἐν 8. 24· ὧν ἂν ᾗ τὸ κρ. τῆς γῆς, ὅσοι ἔχουσι τὴν ἐξουσίαν τῆς χώρας, ὁ αὐτ. ἐν 4. 98· κρ. ἔχειν [[ἑαυτοῦ]] Πλάτ. Πολιτ. 273Α· ἐν τῷ πληθ., ἀστραπῶν κράτη νέμων Σοφ. Ο. Τ. 201. 4) ἐπὶ προσώπων, [[δύναμις]], [[ἐξουσία]], Ἀχαιῶν δίθρονον κρ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 109, πρβλ. 619, Θήβ. 127. ΙΙΙ. [[ὑπεροχή]], ὑπερτέρα [[δύναμις]], [[κυριότης]], συχν. παρ’ Ὁμ., ὡς Ἰλ. Α. 509., Ζ. 387, Ὀδ. Φ. 280· κρ. ἄρνυσθαι Σοφ. Φιλ. 838· [[νίκη]] καὶ κράτη Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 951· ἀέθλων κρ., [[νίκη]] ἐν..., Πινδ. Ι. 8 (7). 7· [[νίκη]] καὶ κρ. τῶν δρωμένων Σοφ. Ἠλ. 85· κρ. ἀριστείας, ἡ [[ἀμοιβή]]. τὸ [[ἔπαθλον]], [[βραβεῖον]] τῆς μεγίστης ἀνδρείας, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 443· [[νίκη]] καὶ κρ. τῶν πολεμίων Πλάτ. Νόμ. 962Α· κρ. πολέμου καὶ [[νίκη]] Δημ. 381. 12. ― Ἡ [[λέξις]] αὕτη καὶ τὰ παράγωγα αὐτῆς φέρονται ὑπὸ δύο τύπους, κρατ- καὶ καρτ-· ὁ [[δεύτερος]] [[εἶναι]] κατὰ τὸ πλεῖστον [[ἐπικός]], [[οἷον]] [[κάρτος]], [[κάρτιστος]], [[καρτύνω]], ἀλλ’ ἐν τῷ κρατερὸς καὶ καρτερὸς ἐπικρατεῖ τὸ ἀντίθετον ὡς [[κανών]], ἴδε κρατερὸς ἐν τέλ.· τὰ δὲ [[κρατέω]], κρατὺς δὲν ἔχουσι τύπον καρτ-. (Ἡ [[ῥίζα]] ἀναφαίνεται καὶ ἐν τῷ κραταιός. Γοτθ. hard-us ([[σκληρός]], [[αὐστηρός]]), Ἀρχ. Γερμ. hart-i, κτλ.)
|lstext='''κράτος''': ᾰ, Ἰων. καὶ Ἐπικ. [[κάρτος]], εος, τό, ἀμφότερα παρ’ Ὁμ.· (ἴδε ἐν τέλ.)· ― [[ἰσχύς]], [[δύναμις]], παρ’ Ὁμ. [[κυρίως]] ἐπὶ σωματικῆς κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ [[δόλος]], Ἰλ. Η. 142· ἔχει ἥβης [[ἄνθος]], ὅ τε [[κράτος]] ἔστι μέγιστον Ν. 484, κτλ.· τὸ γὰρ [[αὖτε]] σιδήρου γε [[κράτος]] ἐστίν, τοῦτο (δηλ. τὸ βάψαι) [[εἶναι]] τὸ παρέχον δύναμιν εἰς τὸν [[σίδηρον]], Ὀδ. Ι. 393· [[δικαία]] γλῶσσ’ ἔχει κρ. μέγα Σοφ. Ἀποσπ. 101, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἰκέτ. 207· κατὰ [[κράτος]], πάσῃ ἰσχύι, πάσῃ δυνάμει, πολιορκεῖσθαι Θουκ. 1. 64· πολεμεῖν Πλάτ. Νόμ. 692D ἐξελέγχεσθαι Δημ. 913. 15, κτλ.· ἀλλὰ συχνότατα, πόλιν [[ἑλεῖν]] κατὰ [[κράτος]], κυριεῦσαι αὐτὴν βίᾳ, ἐξ ἐφόδου, Θουκ. 8. 100, Ἰσοκρ. 65C, κτλ.· [[οὕτως]], ἀνὰ [[κράτος]] αἱρεῖν Ξεν. Κύρ. 1. 4, 23· ἐλαύνειν ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 1. 8, 1, κτλ.· ― [[ὡσαύτως]], ἀπὸ κράτους Διόδ. 17. 34· πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], ἀντίθετ. τῷ λόγῳ, Σοφ. Φιλ. 594. 2) προσωποπ., Ἰσχύς, Δύναμις, Κρ. Βία τε Αἰσχύλ. Πρ. 12· Κρ. καὶ Δίκη ὁ αὐτ. ἐν Χο. 244. ΙΙ. [[καθόλου]], [[δύναμις]], [[ἐξουσία]], τοῦ γὰρ κρ. ἐστί μέγιστον, ἐπὶ τοῦ [[Διός]], Ἰλ. Β. 118, κτλ.· τοῦ γὰρ κρ. ἐστιν ἐν οἴκῳ Ὀδ. Α. 359, πρβλ. Ἰλ. Μ. 214· οὕτω, Ζηνὸς κρ. Πινδ. Ο. 6. 162, πρβλ. Αἰσχύλ. Πρ. 529· [[ὑποχείριος]] κράτεσιν ἀρσένων ὁ αὐτ. ἐν Ἱκέτ. 393, πρβλ. Σοφ. Ἀντ. 485. 2) μεθ’ Ὅμ., [[κυβέρνησις]], [[διοίκησις]], [[ἐξουσία]], Ἡρόδ. 1. 129· τὸ κρ. περιθεῖναί τινι ὁ αὐτ. ἐν 3. 81· τὸ πᾶν κρ. ἔχω, εἶμαι [[πανίσχυρος]], ὁ αὐτ. ἐν 7. 3· ἐκπίπτειν κράτους Αἰσχύλ. Πρ. 948· ἀρχὴ καὶ κρ. τυραννικὸν Σοφ. Ο. Κ. 373· πρῶτος ἐν κράτει [[βασιλεύς]], ὁ πρῶτος βασιλεὺς μὲ ἀληθινὴν ἐξουσίαν, Θουκ. 2. 29· ― καὶ ἐν τῷ πληθ., κράτη καὶ θρόνους Σοφ. Ἀντ. 173, πρβλ. 586, κτλ.· θρόνων κράτη ὑψίστη, βασιλικὴ [[ἰσχύς]], [[ἐξουσία]], [[αὐτόθι]] 166. 3) μετὰ γεν., [[ἐξουσία]], ἀρχὴ ἐπί τινος, [[κράτος]] ἔχειν τῶν Περσῶν Ἡρόδ. 3. 69· τὸ κρ. εἶχε τῆς στρατιῆς ὁ αὐτ. ἐν 9. 42· πᾶν [[κράτος]] χθονὸς Αἰσχύλ. Ἰκέτ. 425· τῶν ἄλλων δαιμόνων Εὐρ. Τρῳ. 949· δὸς κρ. τῶν σῶν δόμων Αἰσχύλ. Χο. 480· δωμάτων ἔχειν κρ. Ἀριστοφ. Θεσμ. 871· τὸ τῆς θαλάσσης κρ. Θουκ. 1. 143· κρ. τῆς γῆς ὁ αὐτ. ἐν 8. 24· ὧν ἂν ᾗ τὸ κρ. τῆς γῆς, ὅσοι ἔχουσι τὴν ἐξουσίαν τῆς χώρας, ὁ αὐτ. ἐν 4. 98· κρ. ἔχειν [[ἑαυτοῦ]] Πλάτ. Πολιτ. 273Α· ἐν τῷ πληθ., ἀστραπῶν κράτη νέμων Σοφ. Ο. Τ. 201. 4) ἐπὶ προσώπων, [[δύναμις]], [[ἐξουσία]], Ἀχαιῶν δίθρονον κρ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 109, πρβλ. 619, Θήβ. 127. ΙΙΙ. [[ὑπεροχή]], ὑπερτέρα [[δύναμις]], [[κυριότης]], συχν. παρ’ Ὁμ., ὡς Ἰλ. Α. 509., Ζ. 387, Ὀδ. Φ. 280· κρ. ἄρνυσθαι Σοφ. Φιλ. 838· [[νίκη]] καὶ κράτη Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 951· ἀέθλων κρ., [[νίκη]] ἐν..., Πινδ. Ι. 8 (7). 7· [[νίκη]] καὶ κρ. τῶν δρωμένων Σοφ. Ἠλ. 85· κρ. ἀριστείας, ἡ [[ἀμοιβή]]. τὸ [[ἔπαθλον]], [[βραβεῖον]] τῆς μεγίστης ἀνδρείας, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 443· [[νίκη]] καὶ κρ. τῶν πολεμίων Πλάτ. Νόμ. 962Α· κρ. πολέμου καὶ [[νίκη]] Δημ. 381. 12. ― Ἡ [[λέξις]] αὕτη καὶ τὰ παράγωγα αὐτῆς φέρονται ὑπὸ δύο τύπους, κρατ- καὶ καρτ-· ὁ [[δεύτερος]] [[εἶναι]] κατὰ τὸ πλεῖστον [[ἐπικός]], [[οἷον]] [[κάρτος]], [[κάρτιστος]], [[καρτύνω]], ἀλλ’ ἐν τῷ κρατερὸς καὶ καρτερὸς ἐπικρατεῖ τὸ ἀντίθετον ὡς [[κανών]], ἴδε κρατερὸς ἐν τέλ.· τὰ δὲ [[κρατέω]], κρατὺς δὲν ἔχουσι τύπον καρτ-. (Ἡ [[ῥίζα]] ἀναφαίνεται καὶ ἐν τῷ κραταιός. Γοτθ. hard-us ([[σκληρός]], [[αὐστηρός]]), Ἀρχ. Γερμ. hart-i, κτλ.)
}}
{{bailly
|btext=<i>épq.</i> [[κάρτος]], <i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br />force :<br /><b>1</b> force du corps, force, vigueur, solidité : κατὰ [[κράτος]], de vive force <i>ou</i> de toute sa force ; ἀνὰ [[κράτος]] XÉN de vive force <i>ou</i> de toutes ses forces ; πρὸς ἰσχύος [[κράτος]] SOPH par la puissance de la force;<br /><b>2</b> domination, puissance ; <i>particul.</i> pouvoir royal, puissance souveraine : ἀρχὴ καὶ [[κράτος]] τυραννικόν SOPH commandement et pouvoir d'un roi ; domination, autorité souveraine : [[τῶν]] Περσῶν HDT sur les Perses ; τῆς στρατιῆς HDT sur l'armée ; χθονός ESCHL sur la terre ; τῆς θαλάσσης THC l'empire de la mer;<br /><b>3</b> maîtrise, victoire.<br />'''Étymologie:''' R. Κρατ, être fort.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2633762"