ἀντί: Difference between revisions

{{pape

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0248.png Seite 248]] praeposit. c. gen. Als adv. findet es sich nicht, da [[ἄντα]], [[ἐναντίον]] dessen Stelle vertreten; über die Vrbdg mit dem bloßen inf ohne τοῦ s. unten. Es steht hinter dem regierten Wort, Il. 28, 650 Aesch. Ag. 1250 u. in einigen anderen Dichterstellen, ohne die Anastrophe zu erleiden, s. Lehrs Quaestt. epice. P. 71 sqq. [[Gegenüber]], a) örtlich: in dieser Bedeutung wird [[ἀντία]] u. [[ἄντα]] bei Hom. gebraucht, aber nicht [[ἀντί]]; man muß also lesen Od. 4, 115 χλαῖναν ἄντ' ὀφθαλμοῖιν ἀνασχών, = [[ἄντα]], vor beide Augen, nicht ἀντ' ὀφθαλμοῖιν = [[ἀντί]]; Iliad. 21, 481 [[ἀντί]]' [[ἐμεῖο]] στήσεσθαι = [[ἀντία]], nicht [[ἀντί]]; ἄντ' Αἴαντος ἐείσατο 15, 415; ἄντ' ἠελίοιο, gegen die Sonne gekehrt, Hes. O. 725. Vgl. Spitzner exc. XVII. zur Il. Dagegen kann man hierher ziehen ἀνθ' ὧν (δένδρων) ἑστηκότες, hinter den Bäumen stehend, Xen. An. 4, 7, 6. – b) Homerisch ist [[ἀντί]] in der Bdtg »gleich«, [[ἴσος]]; Iliad. 21, 75 [[ἀντί]] [[τοί]] εἰμ' ἱκέταο, Scholl. Aristonic. ἡ [[διπλῆ]] ὅτι ἀντὶ τοῦ [[ἴσος]] ἱκέτῃ [[εἰμί]]; 9, 116 [[ἀντί]] νυπολλῶν λαῶν ἐστὶν ἀνὴρ ὅν τε Ζεὺς κῆρι φιλήσῃ, so viel werth wie viel Volk, vgl. Scholl. Aristonic.; Od. 8, 546 ἀντὶ κασιγνήτου ξεῖνός θ' [[ἱκέτης]] τε τέτυκται, gilt einem Bruder gleich, vgl. Scholl. Ariston. Iliad. 21, 75; Iliad. 8, 163 γυναικος ἄρ' ἀντὶ τέτυξο, wo auch ἀντιτέτυξο u. ἀντετέτυξο u. ἀντ' ἐτέτυξο gelesen wird, vgl. Scholl.; sehr zweifelhaft Iliad. 8. 233, s. unter [[ἄντα]] u. vgl. Lehrs Aristarch. p. 120 sq. Auch in Prosa, ὃν ἀγῶνα ἐγώ φημι ἀντὶ πάντων τῶν [[ἐνθάδε]] ἀγώνων εἶναι, er ist ihnen gleich zu achten, od. noch vorzuziehen, Plat. Gorg. 526 e; δουλεύειν ἀντὶ τῶν ἀργυρωνήτων, wie gekaufte Sklaven, Dem. 17, 3; bes. ἑλέσθαι τι [[ἀντί]] τινος, es nicht bloß gleichsetzen, sondern noch vorziehen, wobei der Gebrauch unter d) zu vergleichen, z. B. ἀντὶ ὧν ἔχω πάντων ἐλευθερίαν ἑλοίμην ἄν Xen. An. 1, 7, 3; Thuc. 4, 20; ἀντὶ πολλῶν χρημάτων Dem. 1, 1; auch ἀγαπᾶν τι [[ἀντί]] τινος Plut. Alex. 42; ἀντὶ παντὸς ἔχειν, d. i. sehr hohen Werth auf etwas legen, C. Graech. 8; ἓν ἀνθ' ἑνός, eins gegen das andere gehalten, d. i. besonders, gerade, z. B. πάντων ἡγούμεθα [[ἄριστον]] ἓν ἀνθ' ἑνός Plat. Phil. 63 c Rep. I, 331 b. Dah. auch nach [[ἄλλος]], w. m. s., u. sogar nach dem comparativ., Soph. Ant. 182 Trach. 574. Ferner bedeutet es – c) einen Übergang in einen andern Zustand, βελτίους ἐποίησε τοὺς πολίτας ἀντὶ χειρόνων, er machte aus schlechteren bessere Bürger, Plat. Gorg. 515 d; ἀντ' ἐλευθέρων γενόμενοι δοῦλοι, aus Freien Sklaven geworden, Polit. 308 a; πολέμιον ἀντὶ φίλου καταστῆναι, aus einem Freunde ein Feind werden, Her. 1, 87; vgl. Thuc. 1, 86; ἐγίνετο [[φίλος]] [[χρήσιμος]] ἀντὶ ἀχρήστου Xen. Cyr. 8, 1, 11. Aehnl. ἀντὶ τούτων τῶν αἰσχρῶν ὀνομάτων εὐδαίμονες κέκληνται, statt dieser schimpflichen Namen haben sie den der Glücklichen, Plat. Rep. I, 344 b. Allgemein – d) das Eintreten in die Stelle eines Andern: statt; Ἕκτορος ἀντὶ [[πεφάσθαι]], statt des Hektor getödtet sein, Il. 24, 254; [[καί]] κέ τοι ἀντὶ γάμοιο πατὴρ τάφον ἀμφεπονεῖτο Od. 20, 307; ἀμείβειν τι [[ἀντί]] τινος Pind. P. 4, 17; βασιλεύειν ἀντ' ἐκείνου Her. 1, 108; Xen. An. 1, 1, 4; τάφρον ποιεῖν ἀντ' ἐρύματος 1, 7, 16; καθιστάναι [[ἀντί]] τινος Mem. 3, 1, 12; u. dah. beim Preise einer Sache, ἀντ' ἀργυρίου ἀλλάξασθαι, für Geld eintauschen, Plat. Rep. II, 371 a; νῆσον ἀντὶ χρημάτων παρέλαβον Her. 3, 59. Aehnl. ἀντὶ τῶν πολλῶν πόνων σμικρὰ ἀπολαῦσαι, wenig Genuß fürviele Arbeit, Plat. Phaedr. 255 e, u. Sp., wie ἀντὶ βρώσεως μιᾶς ἀπέδοτο τὰ [[πρωτοτόκια]] Matth. 5, 38. Von der Widervergeltung, Hom. Iliad. 23, 650 σοὶ δὲ θεοὶ τῶνδ' ἀντὶ [[χάριν]] μενοεικέα δοῖεν; Od. 22, 290 τοῦτό τοι ἀντὶ ποδὸς ξεινήιον, ὅν ποτ' ἔδωκας Οδυσῆι. So vom jus talienis, ὀφθαλμὸν ἀντὶ όφθαλμοῦ, Auge um Auge, Matth. 5, 28. Aber ἐλάβομεν [[χάριν]] ἀντὶ [[χάριτος]] Ioh. 1, 16 an die Stelle der Gnade immer wieder neue Gnade, womit man Theogn. 342. 344 vgl., wo dem δὸς δέ μοι ἀντὶ κακῶν [[καί]] τι [[παθεῖν]] ἀγαθόν entspricht δοίης δ' ἀντ' ἀνιῶν ἀνίας; – ἀνὴρ ἀντ' ἀνδρὸς λυθείς, Mann gegen Mann, Thuc. 5, 3. So bes. ἀνθ' ὧν für ἀντὶ τούτων, ἅ, z. B. εὖ [[ἔπαθον]], εὖ πεποίημαι, für das Gute, das ich erfahren habe, Xen. An. 1, 3, 4. 6, 1, 48 u. öfter; u. allgem.: dafür daß, z. B. ἀνθ' ὧν ἔθυσεν αὐτήν Soph. El. 565; auch ἀνθ' ὧν ἱκνοῦμαι ὑμᾶς, deshalb, O. C. 1044; ebenso ἀνθ' ὅτου ἡμάρτανον 971; ἀνθ' οὗ ἔχεις ἀθυμίαν Ant. 237; vgl. Aesch. Prom. 31; ἀνθ' ὅτου οἱ θεοὶ νίκην διδόασιν, wofür, Plat. Alc. II, 148 e; ἀντὶ τίνος; weshalb? Lys. 208 e; ἀντὶ τοῦ; Xen. Cyr. 8. 3, 31. – Mit dem inf. gew. = statt, ἀντὶ τοῦ ἀρήγειν Xen. Cyr. 4, 2, 19; vgl. Mem. 1, 2, 64; Her. läßt auch den Artikel aus, also adverbialisch, ἀντὶ δὲ ἄρχεσθαι ὑπ' ἄλλων ἄρχειν ἁπάντων Her. 1, 210; [[γενέσθαι]] ἀντὶ εἶναι νησιώτας ἠπειρώτας 7, 170; vgl. 6, 32; selten: dafür daß; – ἀντὶ παίδων τῶνδε ἱκετεύομεν, um dieser Kinder willen, d. i. bei deinen Kindern flehen wir, Soph. O. C. 1326.

}}

{{ls

|lstext='''ἀντί''': πρόθ. συντασσομένη μετὰ γενικῆς:― ἡ ἀρχικὴ αὐτῆς [[σημασία]] [[εἶναι]]: [[ἀπέναντι]], [[ἀντικρύ]]. (Ἐκ √ ΑΝΤ παράγονται [[ὡσαύτως]] τὰ [[ἄντα]], [[ἄντην]], [[ἀντίος]] ([[ἄπιος]] ἐκ τῆς ἀπό), [[ἄντη]], [[ἄντικρυς]], [[ἄντομαι]], [[ἀντάω]]· πρβλ. Σανσκρ. anti, (απέναντι)· Λατ. ante, anterior· Γοτθ. αnd ὡς πρόθ., Παλαιο-Σκανδ. καὶ Ἀγγλοσαξ. and- ὡς προθεματικὸν [[μόριον]], ὡς ἐν ταῖς λέξεσιν αnd-svar καὶ and-swarn (ἀγγλ. answer, [[ἀπόκρισις]])· Γερμ. ant ἐν τῇ λέξ. ant-worten, κτλ.). Α. ΧΡΗΣΙΣ. 1) ἐπὶ τόπου: κατέναντι, [[ἀπέναντι]], πρότερον ἀπεδίδετο εἰς πολλὰ χωρία τοῦ Ὁμήρου, ὡς ἐν Ἰλ. Φ. 481 ἀντὶ ἐμεῖο ([[ἔνθα]] νῦν [[ἀντί]]’ ἐμεῖο, ὅ ἐ. [[ἀντία]])· Τρῴων ἄνθ’ ἑκατὸν (ὅ ἐ. [[ἀντία]])· Τρῴων ἄνθ’ ἑκατὸν (ὅ ἐ. [[ἄντα]]) Θ. 233· [[οὕτως]], ἄντ’ Αἴαντος (ὅ ἐ. [[ἄντα]]) Ο. 415, πρβλ. Ὀδ. Δ. 115, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 725. 2) ἐν ἀνταποκρίσει [[πρός]] τι..., ἐπὶ μουσικῆς συμφωνίας, Δήμ. Φαλ. ἴδε Chappell Hist. Of Mus. 53. II. ἀντὶ ὡς καὶ νῦν, Ἕκτορος... ἀντὶ... [[πεφάσθαι]] Ἰλ. Ω. 254· ἀντὶ γάμοιο τάφον Ὀδ. Κ. 307· οὕτω [[μετέπειτα]], [[πολέμιος]] ἀντὶ φίλου καταστῆναι Ἡρόδ. 1. 87· ἀντὶ ἡμέρης νὺξ ἐγένετο ὁ αὐτ. 7. 37, ἴδε Βαλαν. 6. 32· ἀντὶ φωτῶν σποδὸς Αἰσχύλ. Ἀγ. 434· τὸν πόλεμον ἀντ’ εἰρήνης μεταλαμβάνειν Θουκ. 1. 120, πρβλ. 4. 20, 7. 75· βασιλεύειν [[ἀντί]] τινος Ξεν. Ἀν. 1. 1, 4· ― [[ὡσαύτως]], ἀντὶ... ἄρχεσθαι ὑπ’ ἄλλων Ἡρόδ. 1. 210, πρβλ. 6. 32., 7. 170 ([[ἔνθα]] ἡ [[συνήθης]] [[σύνταξις]] θὰ ἦτο ἀντὶ τοῦ ἄρχεσθαι, ὥς τινες ἐκδόται γράφουσιν [[ἄνευ]] τινὸς μαρτυρίας, πρβλ. Θουκ. 7. 28, Ξεν. Κύρ. 6. 2. 19, κτλ.): ― [[ἐνιαχοῦ]] κεῖται ἐλλειπτικῶς, ἦ τολμήσατ’ ἀντ’ ἐμοῦ τινι δοῦναι, ὅ ἐ. ἀντὶ τοῦ ἐμοὶ δοῦναι, Σοφ. Φ. 369, πρβλ. Ο. Κ. 448. 2) παρ’ Ὁμήρ. [[συχνάκις]] σημαίνει τὴν ἴσην ἀξίαν, τὸ ἀντάξιον, τὸ ἰσοδύναμον, Λατ. pro, instar, [[ἀντί]] νυ πολλῶν λαῶν ἐστιν [[ἀνήρ]], [[εἶναι]] [[ἀντάξιος]] πολλῶν λαῶν (πρβλ. τὴν λέξ. [[ἀντάξιος]]), Ἰλ. Ι. 116· ἀντὶ κασιγνήτου [[ξεῖνος]]... τέτυκται, ὁ ξενιτεμένος [[εἶναι]] [[ἴσος]] πρὸς ἀδελφόν, «σὰν ἀδελφὸς», Ὀδ. Θ. 546· [[ἀντί]] τοί εἰμ’ ἱκέταο, εἶμαι ὡς [[ἱκέτης]], Ἰλ. Φ. 75, πρβλ. Θ. 163, Ὀδ. Θ. 405· οὕτω παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]], τοῦτό σφι ἀντὶ λουτροῦ ἐστι, χρησιμεύει ὡς [[λουτρόν]], Ἡρόδ. 4. 75· ὑπάρχειν ἀντὶ τῶν [[ἔνδον]], νὰ ὦσιν ὡς ὅμηροι [[ἀπέναντι]] τῶν αἰχμαλώτων τῶν ἐντὸς τῆς πόλεως [τῶν Πλαταιῶν], Θουκ. 2. 5· δουλεύειν ἀντὶ ἀργυρωνήτων, ὡς ἀργυρώνητοι δοῦλαι, Δημ. 212. 20. 3) πρὸς δήλωσιν ἀνταλλαγῆς ἢ ἀνταμοιβῆς, σοὶ δὲ θεοὶ τῶνδ’ ἀντὶ [[χάριν]]... δοῖεν Ἰλ. Ψ. 650· ἀντὶ χρημάτων παραλαβεῖν, [[ἀπέναντι]] χρημάτων πληρωθέντων, Ἡρόδ. 3. 59· ἀμείβειν τι [[ἀντί]] τινος Πινδ. Π. 4. 30, πρβλ. Εὐρ. Ὀρ. 646, 651· ἀντὶ [[ποίας]] εὐεργεσίας Λυσίας 106. 38, κτλ.· τί δ’ ἐστὶν ἀνθ’ οὖ...; Σοφ. Ἀντ. 237· [[ὄνειδος]] ἀνθ’ ὅτου ὁ αὐτ. Ο. Κ. 967: - Ἐντεῦθεν, ἀνθ’ ὧν, οὗ [[ἕνεκα]], δι’ ὅ, Αἰσχύλ. Πρ. 31· καὶ [[συχνάκις]] παρὰ Σοφ., πρβλ. Θουκ. 6. 83· ἀλλὰ ἀνθ’ ὧν [[ὡσαύτως]] ἀντὶ τούτων ὅτι..., ἐπειδή, Σοφ. Ἀντ. 1068, Ἀριστοφ. Πλοῦτ. 434· ἀντὶ τοῦ; τίνος [[ἕνεκα]]; διὰ ποίαν αἰτίαν; Σοφ. Ο. Τ. 1021. 4)[[χάριν]] τινός, ἀλλ’ ἀντ’ ἀδελφοῦ [[δῆτα]] Μενελάω κτανὼν τἄμ’ Σοφ. Ἠλ. 537· [[ὡσαύτως]] μετὰ ῥημάτων ἱκασίας σημαντικῶν, μετὰ γεν., ἀντὶ παίδων... ἱκετεύομέν σε = πρὸς παίδων..., ὁ αὐτ. Ο. Κ. 1326. 5) πρὸς δήλωσιν συγκρίσεως, ἓν ἀνθ’ [[ἑνός]], «[[ὅταν]] ζυγίσῃς τὸ ἓν μὲ τὸ [[ἄλλο]]», [[ὅταν]] συγκρίνῃς τὸ ἓν πρὸς τὸ [[ἄλλο]], Πλάτ. Πολ. 331Β, Νόμ. 705Β· ἀντ’ ἀνιῶν ἀνίας, θλίψεις ἐπὶ θλίψεων, Θέογν. 344· ἀντ’ ἀγαθῶν ἀγαθοῖσι βρύοις Αἰσχύλ. Ἱκ. 966· πρβλ. Ἕρμανν. Εἰς Εὐαγγ. κ. Ἰω. Α΄ 16· πρβλ. πρὸς Γ. ΙΙΙ. 4: ― ἀντὶ ἑτέρου, κατὰ προτίμησιν, ἀφνεὸν βούλεται ἀντ’ ἀγαθοῦ Θέογν. 188: ἔτι δὲ καὶ προηγουμένου συγκριτικοῦ, ἀντὶ σοῦ πλέον, μεῖζον’... ἀντὶ τῆς.. .πάτρας Σοφ. Τρ. 577, Ἀντ. 182· [[οὕτως]] (ἰδίως [[ὅταν]] προηγῆται ἄρνησις) [[ἄλλος]] ἀντ’ ἐμοῦ Αἰσχύλ. Πρ. 467, Σοφ. Αἴ. 444, Ἀριστοφ. Νεφ. 653· δόξαν ἀντὶ τοῦ ζῆν ἠγαπηκὼς Πλουτ. Ἀλεξ. 42: πρβλ. πρὸ Α. ΙΙΙ. παρὰ Γ. Ι. 5 δ. Β. ΘΕΣΙΣ: ἡ ἀντὶ σπανίως ἐπιτάσσεται, σοὶ δὲ θεοὶ τῶνδ’ ἀντὶ [[χάριν]] μενοεικέα δοῖεν Ἰλ. Ψ. 650, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1277. Σοφ. Φ. 1100 (ἐκ διορθ. Δινδορφ., τοῦ πλέονος δαίμονος εἵλου τὸ κάκιον [[ἀντί]]· ἀλλ’ ὁ Jebb ἔχει: τοῦ λῴονος δαίμονος εἵλου τὸ κάκιον αἰνεῖν· τὸ αἰνεῖν ἀντὶ τοῦ ἐν τῷ χειρογρ. [[ἑλεῖν]] [[εἶναι]] [[διόρθωσις]] τοῦ Ἑρμάννου), Ἀνθ. Π. 7. 715· ἀλλ’ οἱ γραμματικοὶ διισχυρίζονται ὅτι [[οὐδέποτε]] ἡ [[πρόθεσις]] αὕτη πάσχει ἀναστροφήν. ΕΝ ΣΥΝΘΕΣΕΙ σημαίνει 1) κατέναντι, [[ἀντικρύ]], ὡς, [[ἀντιβαίνω]], ἀντίροπος. 2) [[ἐναντίον]], κατ’ ἀντίθεσιν [[πρός]] τινα, ὡς [[ἀντιλέγω]], [[ἀντίβιος]]. 3) ἀμοιβαιότητα, ὡς [[ἀντιδεξιόομαι]]. 4) ἀνταπόδοσιν, ὡς [[ἀντιβοηθέω]]. 5) ἀντικατάστασιν, ὡς [[ἀντιβασιλεύς]], [[ἀνθύπατος]]. 6) ἰσότητα, ὁμοιότητα, ὡς [[ἀντίθεος]], [[ἀντίπαις]], [[ἀντίδουλος]]. 7) ὁμοιότητα πρὸς τὸ [[πρότυπον]], ὡς [[ἀντίμορφος]], [[ἀντίτυπος]].

}}

{{Autenrieth