γαλήνη: Difference between revisions

|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[stillness of the sea]], [[calm]] (γ. μὲν ἐν θαλάσσῃ νηνεμία δ' ἐν ἀέρι <span class="bibl">Arist.<span class="title">Top.</span>108b25</span>, but cf. <span class="bibl">Od.5.452</span>, <span class="bibl">12.168</span>), Hom. only in Od., λευκ ὴ δ' ἦν ἀμφὶ γαλήνη <span class="bibl">10.94</span>; <b class="b3">οἱ δ' ἐλόωσι γαλήνην</b> will [[sail]] the [[calm sea]], <span class="bibl">7.319</span>; [[stillness]] of deep waters, <span class="bibl">Coluth.360</span>; νηνεμίας τε καὶ γ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>153c</span>; ἐν ταῖς γ. καὶ εὐδίαις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>533b30</span>: metaph. of the mind, [[calmness]], [[serenity]], φρόνημα νηνέμου γαλάνας <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>740</span> (lyr.); [[ἐν γαλήνῃ]] = [[in calm]], [[in quiet]], <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>899</span>; γ. ἐν τῇ ψυχῇ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>791a</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[lead sulphide]], [[galena]], <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>33.95</span>, <span class="bibl">34.159</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> name of an [[antidote]], Androm. ap. Gal.14.32. (Aeol. [[γελήνη]] (sic) acc. to Jo.Gramm.<span class="title">Comp.</span> 3.1; perhaps akin to [[γελάω]].)</span>

|dgtxt=(γᾰλήνη) -ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. [[γαλάνα]] A.<i>A</i>.740; beoc. γαλάνη Corinn.39.1.2; eol. γελάννα Alc.286a.5; γελήνη Phlp.<i>Comp</i>.3.1<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[calma de la mar]] λευκὴ δ' ἦν ἀμφὶ γ. <i>Od</i>.10.94, cf. S.<i>Fr</i>.730e.18, οἱ δ' ἐλόωσι γαλήνην remarán con bonanza</i>, <i>Od</i>.7.319, ὅσοι δὲ γαλήνῃ κινδυνεύσειαν, ἡλίσκοντο Th.4.26, ὁπόταν [[γαλήνη]] ᾖ ἐμβιβῶ X.<i>An</i>.5.7.8, γ. μεγάλη <i>Eu.Matt</i>.8.26, cf. Artem.2.23, Aesop.80, D.P.<i>Au</i>.2.8, X.Eph.1.12.3, Longus 3.21.1, Hierocl.<i>Facet</i>.120<br /><b class="num">•</b>[[tranquilidad]] de las profundidades marinas, Colluth.360, op. [[νηνεμία]] Pl.<i>Tht</i>.153c, hex. en Pl.<i>Smp</i>.197c, Arist.<i>Top</i>.108^b25<br /><b class="num">•</b>ref. a otros fenómenos naturales y atmosféricos [[calma]] (ὁ κόσμος) τῶν σεισμῶν γαλήνης ἐπιλαβόμενος Pl.<i>Plt</i>.273a, cf. <i>Lg</i>.919a, <i>Ti</i>.44b, εὐκήλῳ δὲ κατείχετο πάντα γαλήνῃ A.R.4.1249, πᾶσα [δὲ γαῖα γ] έλασσε, πάλ[ιν] μείδησε γ. Pamprepius 3.79.<br /><b class="num">2</b> fig. [[calma]], [[serenidad de la mente]] φρόνημα νηνέμου γαλάνας A.l.c., ἐν γαλήνῃ S.<i>El</i>.899, γ. ἐν τῷ σώματι Hp.<i>Flat</i>.14, ἐν εὐδίᾳ σαρκὸς καὶ γαλήνῃ Plu.2.126c, γ. ... ἐν τῇ ψυχῇ Pl.<i>Lg</i>.791a, βιότου <i>Anacreont</i>.50.16, τῆς τύχης Ach.Tat.4.1.3, de la situación política <i>PMasp</i>.89re.b.2 (VI d.C.).<br /><b class="num">3</b> [[paz]] de Justiniano <i>AP</i> 4.3.98 (Agath.).<br /><b class="num">II</b> mineral.<br /><b class="num">1</b> [[galena]] Plin.<i>HN</i> 33.94, <i>CIL</i> 15.7916, 7917, 7918 (todas Roma).<br /><b class="num">2</b> [[ganga]] Hsch.<br /><b class="num">III</b> medic., un [[antídoto]] Androm.3.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *γαλασνᾱ tema en -s que aparece c. otro vocalismo en [[γέλως]], [[γελαστός]] de *<i>gelH^u̯</i>3-/ *<i>gl̥H^u̯</i>3- ‘[[brillar]]’.

|btext=ης (ἡ) :<br />calme de la mer ; γαλήνην ἑλαύνειν OD sillonner une mer calme ; <i>fig.</i> calme, sérénité.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. [[γελάω]], [[γλήνη]], d'un th. exprimant l'éclat.

|elnltext=[[γαλήνη]] -ης, ἡ, Dor. γαλᾱ́νᾱ windstilte op zee, kalme zee:; ἔσχε... [[κῦμα]], [[πρόσθε]] δέ οἱ ἐποίησε γαλήνην (de riviergod) hield de golven tegen, en maakte het water vóór hem kalm Od. 5.452; [[ἐλόωσι]] γαλήνην zij doorklieven de kalme zee Od. 7.319; overdr.: [[φρόνημα]]... νηνέμου γαλάνας een geeste van kalmte op een windstille zee Aeschl. Ag. 740 (lyr.).

|elrutext='''γᾰλήνη:''' дор. γᾰλάνᾱ (λᾱ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[безветрие]], [[штиль]] (λευκὴ γ. Hom.; [[νηνεμία]] τε καὶ γ. Plat.; γαλῆναι καὶ εὐδίαι Arst.);<br /><b class="num">2)</b> [[спокойное море]], [[морская гладь]] (γ. [[ὁμαλότης]] θαλάττης, sc. ἐστίν Arst.): [[ἐλάαν]] γαλήνην Hom. плыть по спокойному морю;<br /><b class="num">3)</b> [[спокойствие]], [[безмятежность]], [[ясность]] ([[φρόνημα]] νηνέμου γαλάνας Aesch.; ἐν γαλήνῃ ποιεῖν τι Soph.; γ. [[ἡσυχία]] τε Plat.; [[σοφία]] καὶ γ. Plut.);<br /><b class="num">4)</b> [[гален]], [[сернистый свинец]] Plin.

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[stillness of the seaStille]] (Od.); also [[lead sulphite]] (Plin.; s. Chantr. RPh. 1965, 203-5).<br />Other forms: Dor. [[γαλάνα]]<br />Derivatives: [[γαλήνεια]] ([[γαλάνεια]]) = [[γαλήνη]] (Eur.), after [[σαφήνεια]]?; not from [[γαληνής]] (only Arist. Phgn. 811b 38); [[γαληναίη]] (A. R.; cf. [[ἀναγκαίη]] beside [[ἀνάγκη]]), [[γαληναῖος]] (AP ). - [[γαληνός]] [[still]] (E.). After the numerous <b class="b3">ρο-</b>adjectives (not old [[r]]/[[n-]]stem) [[γαληρός]] H.; after the adj. in <b class="b3">-ερος</b>, [[γαλερός]] H.<br />Origin: IE [Indo-European] [366] <b class="b2">*glh₂-es-</b> [[aughter]]<br />Etymology: [[γαλήνη]], [[γαλάνα]], like [[σελήνη]], from <b class="b3">*γαλασ-να</b> from an <b class="b3">σ-</b>stem, seen also in [[γέλως]], <b class="b3">γελασ-τός</b> etc. and in Aeol. [[γελήνη]] (Jo. Gramm. Comp. 3, 1) for <b class="b3">*γελάννα</b> like <b class="b3">σελάννα</b>?). Orig. [[Heiterkeit]], cf. <b class="b3">γελεῖν λάμπειν</b>, [[ἀνθεῖν]] H. For the ablaut, <b class="b2">*glh₂-es-</b>, cf Arm. [[caɫr]] [[laughter]]; s. [[γελάω]]. Cf. [[γλήνη]], [[γλῆνος]].