δέχομαι: Difference between revisions

|btext=<i>impf.</i> ἔδεχόμην, <i>f.</i> [[δέξομαι]], <i>ao.</i> ἐδεξάμην, <i>pf.</i> [[δέδεγμαι]], <i>pqp.</i> ἐδεδέγμην;<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> recevoir :<br /><b>1</b> recevoir en présent, par échange <i>ou</i> par succession : [[τί]] τινος, qch de qqn ; <i>ou</i> [[τι]] ἔκ τινος, [[παρά]] τινός [[τι]] ; <i>rar. avec le dat. de la <i>pers.</i> de qui l'on reçoit</i> : δέξατό [[οἱ]] [[σκῆπτρον]] πατρώϊον IL il reçut de lui le sceptre paternel ; avec un gén. d'échange : χρυσὸν [[ἀνδρός]] OD recevoir de l'or pour le prix de la vie d'un homme;<br /><b>2</b> accepter une chose offerte : [[οὐκ]] ἐδέξαντο οὐδ’ [[ἔλαβον]] [[ταῦτα]] DÉM ils n’acceptèrent ni ne prirent (ce qu’il voulait leur donner) ; δεκόμεθα <i>(ion.)</i> τὰ [[διδοῖς]] HDT nous acceptons ce que tu donnes;<br /><b>II.</b> recevoir favorablement, <i>d'où</i><br /><b>1</b> accueillir : τινα [[ἐν]] δόμοισιν OD, δόμοις SOPH qqn dans sa maison ; κόλπῳ IL serrer sur son sein ; [[εἰς]] τὴν πόλιν THC, [[τῇ]] πόλει THC admettre dans la cité ; <i>en parl. de présages, d'oracles</i> δ. τὸ χρησθέν, τὸν οἰωνόν HDT accepter l'oracle, l'augure;<br /><b>2</b> accepter avec empressement : [[τὰς]] ἀκοὰς [[ἀβασανίστως]] δ. THC accueillir des traditions sans les contrôler ; δ. ὀμφάν EUR accueillir un bruit ; approuver : λόγον, un discours, <i>d'où</i> écouter avec déférence, obéir à : τὰ παραγγελλόμενα THC obéir aux ordres;<br /><b>III.</b> accepter avec résignation, accepter, se résigner à : κῆρα IL à la mort ; μῦθον χαλεπόν OD supporter une parole pénible;<br /><b>IV.</b> recevoir dans son esprit ; comprendre, juger : μηδὲ συμφορὰν δέχου τὸν ἄνδρα SOPH ne tiens pas <i>litt.</i> ne prends pas pour un malheur la présence de cet homme ; [[μᾶλλον]] δ. avec l'inf. préférer faire ; <i>sans [[μᾶλλον]]</i> οὐδεὶς ἂν δέξαιτο φεύγειν THC personne n’aurait préféré fuir;<br /><b>V. 1</b> recevoir de pied ferme : ἐπιόντα δουρὶ δ. IL recevoir avec sa lance le choc d'un ennemi ; ἐπιόντας THC recevoir le choc de l'ennemi ; δ. ἔγχει IL recevoir l'ennemi avec sa lance ; τοὺς πολεμίους HDT recevoir l'ennemi de pied ferme ; [[εἰς]] χεῖρας δ. XÉN recevoir l'ennemi et en venir aux mains;<br /><b>2</b> <i>p. ext.</i> attendre <i>en gén.</i> : δ. τινα ἐλεύσεσθαι OD attendre qqn venir ; δ. [[εἰσόκεν]] ἔλθῃς IL, [[ὁππότε]] ἀφορμηθεῖεν IL attendre que tu sois revenu, qu’ils aient débarqué;<br /><b>B.</b> <i>intr. ou Pass.</i> être reçu l'un à la suite de l'autre, succéder : [[ὥς]] μοι δέχεται κακὸν [[ἐκ]] κακοῦ [[αἰεί]] IL comme les malheurs ne cessent, pour moi de succéder aux malheurs ! [[ἐκ]] [[τοῦ]] στεινοῦ τὸ [[Ἀρτεμίσιον]] δέκεται HDT au détroit succède Artémision.<br />'''Étymologie:''' R. Δεκ, prendre.

}}

}}

{{Autenrieth

|lsmtext='''δέχομαι:''' Ιων. και Αιολ. [[δέκομαι]], μέλ. [[δέξομαι]], Επικ. [[δεδέξομαι]], αόρ. αʹ <i>ἐδεξάμην</i> και <i>ἐδέχθην</i>, παρακ. [[δέδεγμαι]], Επικ. γʹ πληθ. [[δειδέχαται]], υπερσ. <i>-ατο</i>, υπερσ. <i>ἐδεδέγμην</i>· υπάρχουν επίσης αρκετοί τύποι ενός Επικ. αορ. βʹ [[ἐδέγμην]], βλ. γʹ ενικ. [[ἔδεκτο]] ή [[δέκτο]], γʹ πληθ. [[δέχαται]], προστ. [[δέξο]], απαρ. [[δέχθαι]], μτχ. [[δέγμενος]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για πράγματα, ως αντικ., [[παίρνω]], [[αποδέχομαι]], [[παραλαμβάνω]] αυτό που προσφέρεται, Λατ. accipere, σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>δ. τί τινι</i>, [[αποδέχομαι]], [[λαμβάνω]] [[κάτι]] από τα χέρια ενός άλλου, σε Ομήρ. Ιλ.· επίσης <i>τί τινος</i>, στο ίδ.· τι [[παρά]] τινός, σε Όμηρ.· <i>τι ἔκ τινος</i>, σε Σοφ.· [[αλλά]] επίσης, <i>δ. τί τινος</i>, [[παίρνω]] [[αντάλλαγμα]] για...· <i>χρυσὸν φίλου ἀνδρὸς ἐδέξατο</i>, σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[μᾶλλον]] δ., με απαρ., [[προτιμώ]], [[επιλέγω]], να κάνω ή να είμαι, σε Ξεν.· και [[χωρίς]] το [[μᾶλλον]], <i>οὐδεὶς ἂν δέξαιτο φεύγειν</i>, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[αποδέχομαι]], [[εγκολπώνομαι]], [[συνομολογώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>δ. τὸν οἰωνόν</i>, [[αποδέχομαι]], [[χαιρετίζω]], [[καλωσορίζω]] τον οιωνό, σε Ηρόδ. κ.λπ.· [[αποδέχομαι]] ή [[επιδοκιμάζω]], [[αποδεικνύω]], <i>τοὺς λόγους</i>, <i>τὴν ξυμμαχίην</i>, στον ίδ., σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[απλώς]], [[δίνω]] [[ακρόαση]], [[προσοχή]] σε, [[ακούω]], Λατ. accipere, σε Ευρ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> [[θεωρώ]] ως..., [[μηδέ]] συμφοράν δέχου τὸν ἄνδρα, σε Σοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[δέχομαι]] φιλόξενα, [[περιποιούμαι]], [[υποδέχομαι]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[χαιρετώ]], [[ασπάζομαι]], [[προσκυνώ]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>δ. τινα ξύμμαχον</i>, [[αποδέχομαι]], [[αναγνωρίζω]] ως σύμμαχο, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[υποδέχομαι]] ως εχθρό, [[δέχομαι]] την [[επίθεση]] κάποιου, Λατ. excipere, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για κυνηγό που παραμονεύει το [[θήραμα]] ή για άγριο κάπρο που περιμένει τους κυνηγούς, στο ίδ.· <i>τοὺς πολεμίους δ</i>., σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> [[περιμένω]], [[αναμένω]], [[προσδοκώ]], με αιτ. και απαρ., μέλ., σε Ομήρ. Οδ.· ή με αιτ., [[περιμένω]] για, στο ίδ.· [[μηδὲ]] συμφορὰν δέχου τὸν ἄνδρα, να μην περιμένεις αυτός να γίνει, σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> απόλ., [[ακολουθώ]], [[διαδέχομαι]], <i>δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ</i>, σε Ιλ.· [[ἄλλος]] δ' ἐξ [[ἄλλου]] δέχεται [[ἆθλος]], σε Ησίοδ.· λέγεται για τοποθεσίες, [[Ἀρτεμίσιον]] δέκεται, σε Ηρόδ.

}}

}}

{{etym