Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

καλός: Difference between revisions

From LSJ

καλός (view source)

Revision as of 20:25, 2 October 2022

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
Line 16: Line 16:
|btext=ή, όν :<br /><b>A.</b> <i>adj.</i> <b>I.</b> beau : καλὸς [[δέμας]] OD, [[εἶδος]] [[καλός]] XÉN beau de corps, de visage ; καλὸς [[εἰσοράασθαι]] OD beau à contempler ; τὰ [[καλά]], les belles choses, <i>particul.</i> les élégances de la vie;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de la beauté morale</i> beau, noble, honnête, honorable, glorieux : τέθνηκεν [[οὗπερ]] τοῖς νέοις θνῄσκειν [[καλόν]] ESCHL il est mort là où il est beau pour les jeunes gens de mourir ; τὸ [[καλόν]], le beau, le bien, la vertu ; τὰ [[καλά]] XÉN les belles actions ; [[καλόν]] ἐστι(ν) avec l'inf. il est beau de ; καλὸς καὶ [[ἀγαθός]], καλὸς [[κἀγαθός]] (<i>non</i> [[καλοκἀγαθός]], <i>malgré</i> [[καλοκἀγαθία]]), <i>au plur.</i> καλοὶ κἀγαθοί, [[καλῶν]] κἀγαθῶν, καλοὺς κἀγαθούς, <i>primit.</i> de noble naissance, de haut rang, <i>postér.</i> honnête ; τὰ καλὰ κἀγαθὰ ἔργα XÉN les belles actions, ce qui est beau et bien, le bien, la vertu;<br /><b>III.</b> <i>p. anal.</i> pur, naturel <i>en parl. de métaux non travaillés</i>;<br /><b>IV.</b> <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> parfait, achevé, accompli : [[στράτευμα]] XÉN armée excellente, accomplie ; <i>ironiq.</i> καλὸν [[γέρας]] ESCHL beau privilège;<br /><b>2</b> précieux;<br /><b>V.</b> convenable, <i>d'où</i><br /><b>1</b> apte à, habile à, <i>avec</i> [[πρός]] et l'acc. ; καλὸς τρέχειν XÉN habile à la course;<br /><b>2</b> favorable : καλὸς [[λιμήν]] OD port bien situé ; καλὸς [[ἄνεμος]] OD vent favorable ; <i>adv.</i> • [[ἐν]] καλῷ (<i>s.e.</i> τόπῳ) XÉN en un lieu favorable ; <i>ou</i> (<i>s.e.</i> χρόνῳ) SOPH au moment opportun, en temps utile, à propos ; • [[εἰς]] [[καλόν]] SOPH, • [[εἰς]] κάλλιστον SOPH à propos, tout à fait à propos ; <i>au sens relig.</i> καλὰ [[ἱερά]] ESCHL augures, sacrifices favorables ; avec l'inf. : [[ἰέναι]] καλὰ τὰ ἱερὰ [[ἦν]] XÉN les sacrifices étaient favorables pour aller;<br /><b>B.</b> <i>adv.</i> • [[καλόν]] <i>ou</i> • [[καλά]], de belle façon, avec grâce <i>ou</i> agrément, bien;<br /><i>Cp.</i> [[καλλίων]], <i>Sp.</i> [[κάλλιστος]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>skr.</i> kalyas, sain.
|btext=ή, όν :<br /><b>A.</b> <i>adj.</i> <b>I.</b> beau : καλὸς [[δέμας]] OD, [[εἶδος]] [[καλός]] XÉN beau de corps, de visage ; καλὸς [[εἰσοράασθαι]] OD beau à contempler ; τὰ [[καλά]], les belles choses, <i>particul.</i> les élégances de la vie;<br /><b>II.</b> <i>en parl. de la beauté morale</i> beau, noble, honnête, honorable, glorieux : τέθνηκεν [[οὗπερ]] τοῖς νέοις θνῄσκειν [[καλόν]] ESCHL il est mort là où il est beau pour les jeunes gens de mourir ; τὸ [[καλόν]], le beau, le bien, la vertu ; τὰ [[καλά]] XÉN les belles actions ; [[καλόν]] ἐστι(ν) avec l'inf. il est beau de ; καλὸς καὶ [[ἀγαθός]], καλὸς [[κἀγαθός]] (<i>non</i> [[καλοκἀγαθός]], <i>malgré</i> [[καλοκἀγαθία]]), <i>au plur.</i> καλοὶ κἀγαθοί, [[καλῶν]] κἀγαθῶν, καλοὺς κἀγαθούς, <i>primit.</i> de noble naissance, de haut rang, <i>postér.</i> honnête ; τὰ καλὰ κἀγαθὰ ἔργα XÉN les belles actions, ce qui est beau et bien, le bien, la vertu;<br /><b>III.</b> <i>p. anal.</i> pur, naturel <i>en parl. de métaux non travaillés</i>;<br /><b>IV.</b> <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> parfait, achevé, accompli : [[στράτευμα]] XÉN armée excellente, accomplie ; <i>ironiq.</i> καλὸν [[γέρας]] ESCHL beau privilège;<br /><b>2</b> précieux;<br /><b>V.</b> convenable, <i>d'où</i><br /><b>1</b> apte à, habile à, <i>avec</i> [[πρός]] et l'acc. ; καλὸς τρέχειν XÉN habile à la course;<br /><b>2</b> favorable : καλὸς [[λιμήν]] OD port bien situé ; καλὸς [[ἄνεμος]] OD vent favorable ; <i>adv.</i> • [[ἐν]] καλῷ (<i>s.e.</i> τόπῳ) XÉN en un lieu favorable ; <i>ou</i> (<i>s.e.</i> χρόνῳ) SOPH au moment opportun, en temps utile, à propos ; • [[εἰς]] [[καλόν]] SOPH, • [[εἰς]] κάλλιστον SOPH à propos, tout à fait à propos ; <i>au sens relig.</i> καλὰ [[ἱερά]] ESCHL augures, sacrifices favorables ; avec l'inf. : [[ἰέναι]] καλὰ τὰ ἱερὰ [[ἦν]] XÉN les sacrifices étaient favorables pour aller;<br /><b>B.</b> <i>adv.</i> • [[καλόν]] <i>ou</i> • [[καλά]], de belle façon, avec grâce <i>ou</i> agrément, bien;<br /><i>Cp.</i> [[καλλίων]], <i>Sp.</i> [[κάλλιστος]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>skr.</i> kalyas, sain.
}}
}}
{{ls
{{elnl
|lstext='''καλός''': -ή, -όν, Αἰολ. [[κάλος]], -α, -ον, ἴδε κατωτ. Ζ)· [[εὔμορφος]], [[ὡραῖος]] Λατ. pulcher. ἐπὶ ἐξωτερικῆς μορφῆς, [[κάλλιστος]] ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθεν Ἰλ. Β. 673· ἀλλ’ ἐπὶ ἀνδρῶν, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπαντᾷ ἐν τῇ φράσει, [[καλός]] τε [[μέγας]] τε· [[ὡσαύτως]], [[μέγας]] καὶ καλὸς Ὀδ. Ι. 513· οὕτω καὶ ἐπὶ γυναικῶν, καλή τε [[μεγάλη]] τε Ν. 289, Ο. 418· καὶ ἐπὶ τόπων, αὐλὴ καλή τε [[μεγάλη]] τε Ξ. 7· ἐπὶ κυνός, [[κύων]] ὅδε κεῖτ’ ἐνὶ κόπρῳ, καλὸς μὲν [[δέμας]] ἐστὶν Ρ. 307· οὕτω παρὰ πεζολόγοις, [[εἶδος]] [[κάλλιστος]] Ξεν. Κύρ. 1. 2, 1· καλὸς τὸ [[σῶμα]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀπομν. 2, 6, 30· τὴν ὄψιν Θεόπομπ. Ἱστ. παρ’ Ἀθην. 517Ε· οὕτω, καλὸς ἰδέᾳ Πινδ. Ο. 10 (11). 123· [[ὡσαύτως]], χορῷ καλή, [[ὡραία]] ἐν τῷ χορῷ, Ἰλ. Π. 180· [[κάλλιστος]]... ποικίλμασιν ἠδὲ μέγιστος Ζ. 294, Ὀδ. Ο. 107· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., καλ. εἰσοράασθαι κτλ., Ὅμ.· ἐσορᾶν κ. Πινδ. Ο. 8. 25· καλλίονες καὶ μείζονες εἰσοράασθαι Ὀδ. Κ. 396· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ μερῶν τοῦ σώματος, ἐνδυμάτων, ὅπλων, κτλ., πρόσωπα, ὄμματα, παρήϊα, ὦμοι, κτλ.· εἵματα, φάρεα, [[χιτών]], [[χλαῖνα]], πέδιλα, κτλ.· [[φάσγανον]], [[σάκος]], [[ἀσπίς]], [[κόρυς]]· ἐπὶ οἰκοδομῶν καὶ τῶν ὁμοίων, [[δῶμα]], [[τεῖχος]], [[ἅμαξα]], [[τράπεζα]], [[θρόνος]], [[κρήνη]], [[πόλις]], [[τέμενος]], [[ἀγρός]], κτλ. 2) παρ’ Ἀττ. ὁ καλὸς [[συχνάκις]] ἀκολουθεῖ κύριον [[ὄνομα]] προσώπου, Ἀλκιβιάδης ὁ [[καλός]], ἡ Σαπφὼ ἡ καλὴ Πλάτ. Ἀλκ. 1.113Β, Φαῖδρ. 235C· [[ἐντεῦθεν]] οἱ ἐρασταὶ συνείθιζον νὰ γράφωσι τὰ ὀνόματα τῶν ἐρωμένων ἐπὶ τῶν τοίχων, δένδρων, κ.τ.τ., ὁ [[δεῖνα]] [[καλός]], ἡ [[δεῖνα]] καλή, ἴδε Ἑρμηνευτ. εἰς Ἀριστοφ. Ἀχ. 144, Σφ. 98, Creuzer Πλωτῖν. περὶ τοῦ «καλοῦ» σ. 97· ― [[οὕτως]], ἡ Καλὴ ἢ Καλλίστη ἦτο [[ὄνομα]] τῆς Ἀρτέμιδος, Αἰσχύλ. Ἀγ. 140, Παυσ. 1. 29, 2, Συλλ. Ἐπιγρ. 4443· ἴδε ἐν λ. [[Καλλιστώ]]. 3) τὸ καλόν, ὡς τὸ [[κάλλος]], [[καλλονή]], [[ὡραιότης]], Εὐρ. Ι. 21, κτλ.· τὰ καλά, τὰ προσήκοντα, τὰ πρέποντα, ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ, Ἡρόδ. 1. 8, 207, Πινδ. Ο. 1. 134, κτλ.· τὰ ἐν ἀνθρώποις καλά, κτλ., ἴδε Schneid. εἰς Ξεν. Κύρ. 7. 2, 13. ΙΙ. ἐν σχέσει πρὸς τὴν χρῆσιν, ὡς τὸ [[ἀγαθός]], [[καλός]], [[ἁρμόδιος]], ὡς λέγομεν καὶ νῦν, καλὸς λιμὴν Ὀδ. Ζ. 263· ἀνέμῳ... καλῷ Ξ. 253, 299· ― καλὸς εἴς τι Ξεν. 3. 3, 6· [[πρός]] τι Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 295C, Γοργ. 474D, κτλ.· μετ’ ἀπαρ., [[κάλλιστος]] τρέχειν Ξεν. Ἀν. 4. 8, 26· ― ἰδίως ἐν ταῖσδε ταῖς φράσεσιν: ἐν καλῷ τόπῳ, ἐν καλῇ θέσει, Ἀριστοφ. Θεσμ. 292, Ξεν. Ἑλλ. 2. 1, 25· ἐ καλῷ τοῦ κόλπου, τῆς πόλεως [[αὐτόθι]] 6. 2, 9, κτλ.· [[ὡσαύτως]], ἐν καλῷ, ἐν καλῇ θέσει ἢ ἐν περιστάσεσιν εὐνοϊκαῖς, Θουκ. 5. 59, 60· ἐν καλῷ (ἐξυπ. χρόνῳ) σ’ ἔξω δόμων ηὕρηχ’, εἰς καλὴν ὥραν σὲ ηὗρα ἔξω τῆς οἰκίας, Εὐρ. Ι. Α. 1106, Ξεν., κτλ.· ἐν καλῷ ἐστί, μετ’ ἀπαρ., Σοφ. Ἠλ. 384· (οὕτω, καλόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1155, Ἀριστοφ. Εἰρ. 278, Θουκ. 8. 2)· ― οὕτω καί, εἰς καλὸν Σοφ. Ο.Τ. 78, Πλάτ. Μένων 89Ε· εἰς κάλλιστον Σοφ. Ο. Τ. 78, κτλ. 2) ἐπὶ θυσιῶν, [[καλός]], [[αἴσιος]], εὐοίωνος (ἴδε [[καλλιερέω]]), ἱερὰ Αἰσχύλ. Θήβ. 379· οἰωνοὶ Εὐρ. Ἴων 1333· τὰ τοῦ θεοῦ καλά, ἅπαντα τὰ ἱερὰ καθήκοντα ἐτελέσθησαν [[καλῶς]], Ἀριστοφ. Εἰρ. 868· οἱ γὰρ μάντεις ἀποδεδειγμένοι ἦσαν ὅτι [[μάχη]] μὲν ἔσται, τὸ δὲ [[τέλος]] καλὸν τῆς ἐξόδου Ξεν. Ἀν. 5. 2, 9· καλὰ ἦν τὰ ἱερὰ αὐτῷ ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 3. 2, 3· μετ’ ἀπαρ., ἰέναι..καλὰ τὰ ἱερὰ ἦν ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 2. 2, 3· περὶ τῆς ἐν τοῖς Ἑλληνικοῖς 1. 1, 23, φράσεως: ἔρρει τὰ κ…, ἴδε ἐν λ. [[κᾶλον]] ΙΙΙ. ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, ὡς καὶ νῦν, Λατ. pulcher, honestus, παρ’ Ὁμ. ἀείποτε κατ’ οὐδ., οὐ καλὸν ἔειπας Ὀδ., πρβλ. Ρ. 381· μεῖζον [[κλέος]]... καὶ [[κάλλιον]] Σ. 255· [[συχνάκις]], καλόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν, ὅς κέ με κήδῃ Ἰλ. Ι. 615 (611)· οὐ γὰρ ἔμοιγε καλὸν (ἐξυπ. ἄρχειν) Φ. 440· οὐ καλὸν ἀτέμβειν, οὐδὲ δίκαιον Ὀδ. Υ. 294· οὕτω παρ’ Ἀττ., καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν Σοφ. Ἀντ. 72, κτλ.· καὶ ἐν τῷ Συγκρ., οὐ μέν τοι τόδε [[κάλλιον]] οὐδὲ ἔοικε Ὀδ. Η. 159, πρβλ. Ἰλ. Ω. 52: ― [[συχνάκις]] παρὰ μεταγεν., καλὰ ἔργματα, εὐγενεῖς πράξεις, Πινδ. Ι. 4. 71 (3. 60)· [[ὡσαύτως]]. τὰ καλὰ ὁ αὐτ. ἐν Ο. 13. 64, Σοφ. Ἀποσπ.675, κτλ.· [[ὡσαύτως]], [[ἔξοχα]] προτερήματα, Ξεν. Συμπ. 8. 17. 2) τὸ καλόν, ἠθικὸν [[κάλλος]], ἀρετή, ἀντίθετον πρὸς τὸ αἰσχρόν (κατὰ Κικέρωνα honestum καὶ turpe), Ξεν. Ἀπομν. 1. 1, 16 Πλάτ. Συμπ. 183D, 201Ε, Λυσ. 216C, κ. ἀλλ.· ὅτι καλόν, φίλον ἐστί. τὸ δ’ οὐ καλὸν οὐ φίλον ἐστίν. τοῦτ’ [[ἔπος]] ἀθανάτων ἦλθε διὰ στομάτων Θέογν. 17, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 881, Ἱκέτ. 300, Ι. Α. 22. 3) ἐπὶ ταύτης τῆς ἐννοίας μεταχειρίζονται τὴν λέξιν ἐπὶ ἀνδρῶν οἱ δόκιμοι συγγραφεῖς μόνον ἐν τῇ φράσει: καλὸς κἀγαθός, ἴδε ἐν λ. [[καλοκάγαθος]]. ΙV. παρ’ Ἀττ. οὐχὶ σπανίως εἰρωνικῶς ὡς τὸ Λατ. praeclarus, [[λαμπρός]], [[θαυμάσιος]], [[γέρας]] καλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 209· καλ. γὰρ οὑμὸς [[βίοτος]], [[ὥστε]] θαυμάσαι Σοφ. Ἠλ. 393, πρβλ. Elmsl. εἰς Εὐρ. Βάκχ. 652· καλὴν... ἀπειλήφασιν Ὠρειτῶν [[χάριν]] Δημ. 128. 2· καλὴν γ’ ὕβριν [[ἦμεν]] ἂν ὑβισμένοι ὁ αὐτ. 660. 20· καί σοι… θωπεῦσαι καλὸν Σοφ. Ο. Κ. 1003· μετ’ ὀνομάτων καλῶν Θουκ. 5. 89: ἴδε κατωτ. [[καλῶς]] 8. Β. Βαθμοὶ συγκρίσ.: ― Συγκρ. [[καλλίων]], ον, Ὅμηρ., παρ’ ᾧ συνάπτεται μετὰ τοῦ [[ἀμείνων]] καὶ μείζων, Ἰλ. Ω. 52, Ὀδ. Κ. 396· ὁ Ἀλκαῖος (130) ἔχει καλίων. ― Ὑπερθ. [[κάλλιστος]], -η, -ον, Ἰλ. Υ. 233, κτλ.· ― καλλιώτερος [[εἶναι]] [[λίαν]] μεταγεν. [[τύπος]] ἀπαντῶν παρὰ τοῖς Ἀντιγράφοις τοῦ Θουκ. 4. 118· ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 136· [[ὡσαύτως]] καλώτερος, ἴδε Ἡρῳδιαν. Ἐπιμ. 69· Ὑπερθ. καλλιστότατος, Ψελλ. εἰς ᾎσμα ᾈσμάτ. 2.16. Γ. Ἐπίρρ.: ― οἱ ποιηταὶ [[πολλάκις]] χρῶνται τῷ οὐδετ. καλὸν ὡς ἐπιρ., καλὸν ἀείδειν κτλ. Ἰλ. Σ. 570, Ὀδ. Α. 155· οὕτω καὶ τῷ καλά, οὐ μὲν καλὰ χόλον τόνδ’ ἔνθεο θυμῷ Ἰλ. Ζ. 326· βραδύτερον [[ὡσαύτως]], τὸ καλὸν Θεόκρ. 3. 3 καὶ 18, Καλλ. Ἐπιγράμμ. 56. ΙΙ. ὁμαλ. Ἐπίρρ. [[καλῶς]]: ― κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[καλῶς]], ὀρθῶς, δικαίως, οὐδ’ ἔτι [[καλῶς]] [[οἶκος]] ἐμὸς διόλωλε Ὀδ. Β. 63· [[καλῶς]] ζῆν, τεθνηκέναι κτλ. Σοφ. Αἴ. 479, κτλ.· οὐ [[καλῶς]] ταρβεῖς ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 457· [[καλῶς]] ἀγωνίζεσθαι, [[προσηκόντως]], Λυσ. 138. 20· συχν. ἐν τῇ φράσει, [[καλῶς]] καὶ εὖ, [[καλῶς]] τε καὶ εὖ Πλάτ. Πρωτ. 319Ε, Παρμ. 128Β, κτλ. 2) ἐπὶ καλῆς τύχης, [[καλῶς]], εὐτυχῶς, [[καλῶς]] πράσσειν = εὖ πράσσειν, Αἰσχύλ. Πρ. 979, Σοφοκλ. Ἀντ. 272· [[καλῶς]] καὶ εὖ πράττειν Πλάτ. Χαρμ. 172Α· ἰδίως ἐν τῇ φράσει [[καλῶς]] ἔχειν Αἰσχύλ. Θήβ. 799, κτλ.· [[καλῶς]] ἔχει σοι Ἀριστοφ. Ἀχ. 947· [[καλῶς]] ἔχει, μετ’ ἀπαρ., Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 1· [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν., [[καλῶς]] ἔχειν τινός, [[καλῶς]] ἔχειν ὡς [[πρός]] τι, Ἱππ. 264. 13· [[καλῶς]] τινος κεῖσθαι Θουκ. 1. 36· [[ὡσαύτως]], καλ. ἔχει τινὶ ὁ αὐτ. 4. 117, Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 3· ― καλλιόνως ἔχειν Πλάτ. Θεαίτ. 169Ε, κτλ. 3) [[καλῶς]] = [[πάνυ]], τελείως, τὸν [[καλῶς]] εὐδαίμονα Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 300· [[καλῶς]] [[ἔξοιδα]] Σοφ. Ο. Κ. 269· [[οὕτως]] ἐν τῷ Συγκρ., [[κάλλιον]] εἰδέναι Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 300D. πρβλ. Θεαίτ. 161Β· [[κάλλιον]] ἐοικέναι Ἱππ. 234. 19· ― καὶ ἐν τῷ Ὑπερθ. κάλλιστα, Σοφ. Ο. Τ. 1172, Πλάτ. κλ. 4) κάλλιστα ἀκούειν, ἔχειν καλὴν φήμην, Λατ. bone audire, Πλούτ. 2. 177Ε. 5) [[καλῶς]] ποιῶν, ὡς Ἐπίρρ., = ὀρθῶς, δικαίως, [[ἀξίως]], Λατ. merito, [[καλῶς]] [[τοίνυν]] ποιῶν ἀπόλλυται Ἀριστοφ. Πλ. 863, πρβλ. Δημ. 17. 10., 141. 14., 304. 26, Αἰσχίν. 87. 1. 6) ἐν ἀποκρίσεσι, πρὸς βεβαίωσιν τῶν λόγων τοῦ προλαλήσαντος, = «πολὺ καλά», καλά, Λατ. euge, Εὐρ. Ὀρ. 1216, Δημ. 998. 25· ― ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[ὅταν]] ἀποποιῆταί τίς τι εὐγενῶς ἢ μετ’ εἰρωνείας, «σ’ εὐχαριστῶ!», Λατ. benigne, Ἀριστοφ. Βάτρ. 888· [[πάνυ]] κ. [[αὐτόθι]] 512· [[ἀμέλει]] κ. [[αὐτόθι]] 532· καὶ ἐν τῷ ὑπερθετ., κάλλιστ’ ἐπαινῶ [[αὐτόθι]] 508· ἔχει κάλλιστα Θεόκρ. 15. 3· πρβλ. Bentl. Terent. Heaut. 3. 2, 7, Ὁράτ.Ι. Ἐπ. 7, 16 καὶ 62. 7) εἰρωνικῶς, ― λαμπρά, Λατ. belle, [[καλῶς]] ἐρήμης γ’ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις [[μόνος]] Σοφ. Ἀντ. 739, πρβλ. Εὐρ. Μήδ. 588, Δείναρχ. 98, ἐν τέλ., Ἑρμηνευτ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 344. 8) [[συχνάκις]] ἐπαναλαμβανόμενον μετὰ τοῦ ἐπιθ. (ἴδε κακὸς Β καὶ Δ), καλὴ [[καλῶς]] Ἀριστοφ. Ἀχ. 253, Εἰρ. 1330, Ἐκκλ. 730 (ὡς ἐν τῇ Λατ. bella belle, Plaut. Asin. 3. 3, 86, κτλ.)· οὕτω, καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις Πινδ. Ο. 9. 142. Δ. Περὶ τῶν συνθέτων ἴδε ἐν καλλι -. Ε. Ποσότης: ― ᾱ παρ’ Ἐπικοῖς καὶ παλαιοῖς Ἰαμβ. ποιηταῖς (ὁ Ἕρμαννος διορθοῖ τὰ χωρία ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 63, Θεογ. 585)· ᾰ παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Ἀττικ. ([[διότι]] τὸ ἐν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 308 [[εἶναι]] ἐφθαρμένον, καὶ ἐν Σοφ. Φιλ. 1381 ὁ Δινδ. ἀντὶ [[καλῶς]] ὁρῶ ἀναγινώσκει λῶσθ’ ὁρῶ). Ἐν Ἐλεγ. Ἐπιγρ. καὶ βουκολικοῖς ποιηταῖς ᾰ ἢ ᾱ κατὰ τὴν ἀνάγκην τοῦ μέτρου, ἀλλ’ ἐν τῇ θέσει κατὰ τὸ πλεῖστον ᾰ, Ἰακωψ. Ἀνθ. Π. σ. 761. Ἐν Θεοκρ. 6. 19, ἀμφότεραι αἱ ποσότητες ἀπαντῶσιν ἐν ἐνὶ καὶ τῷ αὐτῷ στίχῳ, τά μὴ κᾰλὰ κᾱλὰ [[πέφανται]]· πρβλ. [[ἴσος]]. Ἐν τῷ Συγκρ., ῐ παρ’ Ὁμ., ῑ παρ’ Ἀττ. ἀείποτε πλὴν ἐν Μενάνδρ. Μονοστίχ. 89· ἀλλὰ τὸν στίχον τοῦτον ἀπορρίπτει ὁ Meineke. Ϛ΄. (Ἐτυμολ.: ― ὡς ἀρχικὴ [[σημασία]] φαίνεται ἡ τοῦ καθαροῦ, πρβλ. [[καλλύνω]], [[κάλλυντρον]], κάλλιστον [[ὕδωρ]] (Ἰλ. Φ. 158), Καλλιρόη· ― ὁ Κούρτ. σχετίζει τὴν λέξιν πρὸς τὸ Σανσκριτ. Kalyas (σῷος, ὑγιής), Kalzànas ([[καλός]], [[εὔμορφος]])· Γοτθ. hails (hale, whole).
|elnltext=κᾰλός -ή -όν, ep. en Ion. κᾱλός, Aeol. κάλος -α -ον; comp. καλλίων -ον, n. Aeol. κάλιον, later ook καλώτερος en καλλιότερος; superl. κάλλιστος -η -ον adj. van uiterlijk mooi, fraai; met acc. resp.:; καλὸς μὲν δέμας ἐστιν hij (de hond) is mooi van bouw Od. 17.307; κ. τὸ σῶμα met een mooi lichaam Xen. Mem. 2.6.30; met inf.:; κ. εἰσοράασθαι mooi om te zien Od. 10.396; Att. bij persoonsnamen als teken van genegenheid:. Ἀθηναῖοι καλοί Atheners zijn top Aristoph. Ach. 144; Ἰσοκράτης ὁ κ. die lieve Isocrates Plat. Phaedr. 278e. van kwaliteit / functioneel mooi, goed:; καλὸς λιμήν een mooie haven Od. 6.263; κ. ἀργύριον echt zilver Xen. Mem. 3.1.9; κ. γῆ goede aarde NT Luc. 8.15; met prep.:; ( τὸ σῶμα ) καλὸν τὸ μὲν πρός δρόμον, το δὲ πρὸς πάλην het lichaam is soms geschikt om hard te lopen, soms om te worstelen Plat. HpMa 295c; καλὸν... ἐς στρατίαν een voordeel voor het leger Xen. 3.3.6; met inf.: οὗτος ὁ λόφος... κάλλιστος τρέχειν die heuvel is heel geschikt om er te lopen Xen. An. 4.8.26; ἰέναι... πάνυ καλὰ ἡμῖν τὰ ἰερὰ ἦν de offers waren heel gunstig voor ons om te gaan Xen. An. 2.2.3. moreel mooi, eervol, goed:; κλέος κάλλιον een mooiere roem Od. 18.255; n. καλόν met inf..;: οὐ... καλὸν ἀτέμβειν... ξείνους het is niet fraai gasten tekort te doen Od. 20.294; καλόν μοι... θανεῖν het is eervol voor mij om te sterven Soph. Ant. 72; οὐ ταὐτὸν ἡγῇ... καλόν τε καὶ ἀγαθὸν καὶ κακὸν καὶ αἰσχρόν; is volgens jou mooi en goed niet hetzelfde, net als slecht en lelijk? Plat. Grg. 474d; iron. fraai:; γέρας καλόν een fraai voorrecht Aeschl. Eum. 209; καλὸς γὰρ οὑμὸς βίοτος ὥστε θαυμάσαι mijn leven is verbazingwekkend fraai Soph. El. 393; christ. (geestelijk) mooi, goed, deugdzaam:. καλὰ ἔργα goede daden NT Mt. 5.16; ὁ ποιμὴν ὁ καλός de goede herder (Christus) NT Io. 10.11; καλὴ ὁμολογία goede belijdenis NT 1 Tim. 6.12. sociaal edel, van hoge afkomst; vaak met ἀγαθός, zie καλοκἀγαθός. subst. τὸ καλόν het schone, schoonheid:; Ἔρως δ’ ἐστιν ἔρως περὶ το καλόν Eros is liefde voor het schone Plat. Smp. 204b; in morele zin fatsoen, deugd:. πάλαι δὲ τὰ καλὰ ἀνθρώποισι ἐξεύρηται lang geleden zijn de goede zeden door mensen uitgevonden Hdt. 1.8.4; τὸ καλὸν ποιοῦντες μὴ ἐγκακῶμεν laten we niet moe worden het goede te doen NT Gal. 6.9. adv. acc. n. καλόν en plur. καλά mooi, op fraaie wijze:. καλὸν ἀείδειν mooi zingen Od. 1.155; οὐ μὲν καλὰ χόλον τόνδ’ ἔνθεο θυμῷ het is niet fraai dat je deze wrok hebt opgevat Il. 6.326; εἰς καλόν op een geschikt moment Soph. OT 78; νῦν γὰρ ἐν καλῷ φρονεῖν nu hebben we de kans om goed na te denken Soph. El. 384; ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ μάχη ἔσεσθαι het leek dat het gevecht onder goede omstandigheden zou plaatsvinden Thuc. 5.59.4; ποῦ καθίζωμ’ ἐν καλῷ waar vind ik een goede plaats om te zitten? Aristoph. Th. 292. adv. καλῶς; comp. κάλλιον en καλλιόνως; superl. κάλλιστα goed, eervol, juist:; καλῶς ζῆν ἢ καλῶς τεθνηκέναι τὸν εὐγενὴ χρή eervol leven of eervol sterven past een edel man Soph. Ai. 479; οὐ κ. ταρβεῖς uw vrees is ongepast Soph. Tr. 457; καλῶς τε καὶ εὖ goed en degelijk Plat. Prot. 319e; καλῶς ποιεῖν goed doen NT Mt. 12.12; κ. ποιεῖν, met nom. en ptc.:;: κ. ἐποίησας παραγενόμενος je hebt er goed aan gedaan te komen NT Act. Ap. 10.33; iron.: fraai:. καλῶς ἐρήμης γ’ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος je zou het prachtig doen als alleenheerser over een verlaten land Soph. Ant. 739; καλῶς γ’ ἄν οὖν δέξαιντό μ’ οἴκοις ze zouden mij zeker hartelijk ontvangen in hun huis! Eur. Med. 504. geslaagd, succesvol, gunstig:; καλῶς πράσσειν succes hebben Aeschl. PV 979; καλῶς δ’ ἔχει τὰ πλεῖστα het meeste is een succes Aeschl. Sept. 799; κ. ἔχει σοι het staat voor je klaar Aristoph. Ach. 946; ἐπειδὴ δὲ καλῶς εἶχεν αὐτῷ toen hij voldaan was Lys. 1.39; κ. ἔχει met inf..;: οὔτε τοῖς θεοις ἔφη καλῶς ἔχειν, εἰ... het zou de goden ook niet goed staan, zei hij, als... Xen. Mem. 1.3.3; met gen.: καλῶς παράπλου κεῖται het ligt gunstig om er langs te varen Thuc. 1.36.2. zeker, volkomen, helemaal:. καλῶς ἔξοιδα ik weet het zeker Soph. OC 269; καλῶς εἶ δῆλος οὐ εἰδώς het is volkomen duidelijk dat je onwetend bent Soph. OT 1008; κάλλιον εἰδέναι beter weten Plat. HpMa 300d. terecht, gelukkig:; καλῶς... ποιῶν ἀπόλλυται terecht is hij geruïneerd Aristoph. Pl. 863; gecombineerd met adj. καλός:. ὅπως τὸ κανοῦν καλὴ καλῶς οἴσεις zorg dat je de mand heel voorzichtig draagt Aristoph. Ach. 253. in antwoorden, instemmend: oké!, prima!; καλῶς, ἔχ’ αὔτ’ oké, pak hem Aristoph. Ran. 532; als beleefde weigering: nee, dank u:; ἐπίθες λιβανωτόν.— καλῶς, ἕτεροι γάρ εἰσιν leg er wierook op. — nee, bedankt, er zijn namelijk andere (goden) Aristoph. Ran. 888; πάνυ καλῶς nee, dank je wel Aristoph. Ran. 512; superl.: ἔχει κάλλιστα nee, het gaat best zo Theocr. 15.3.
}}
{{elru
|elrutext='''κᾰλός:''' (эп., кроме Hes., тж. ᾱ; compar. [[καλλίων]] - эп. ῐ, атт. ῑ; superl. [[κάλλιστος]])<br /><b class="num">1)</b> [[красивый]], [[прекрасный]], [[прелестный]], [[изящный]] (πρόσωπα, ὄμματα, [[ζώνη]], εἵματα, [[ἀνήρ]] Hom.; [[γυνή]] Plat.; ὁ τοῦ κόκκυγος [[νεοττός]] Arst.; [[Ἀθῆναι]] Plut.; λίθοι καὶ ἀναθήματα NT): κ. [[δέμας]] Hom., κ. ἰδέᾳ Pind. или κ. [[εἶδος]] Xen., тж. κ. [[εἰσοράασθαι]] Hom. и κ. εἰσορᾶν Pind. красивый на вид;<br /><b class="num">2)</b> [[прекрасный]], [[благородный]], [[славный]] (ἔπη Soph.; πράξεις Arst.; [[καρδία]] καλὴ καὶ ἀγαθή NT): Σαπφὼ ἡ [[καλή]] Plat. славная Сапфо; κ. [[κἀγαθός]] Xen., Plat. etc. благороднейший, добродетельный (τὰ καλὰ κἀγαθὰ ἔργα Xen., Plat.): οἱ καλοὶ κἀγαθοί Arst. (ср. лат. [[boni]] viri) лучшие люди (в государстве), цвет общества; καλὴν συνείδησιν ἔχειν NT обладать чистой совестью; ὁ ποιμὴν ὁ κ. NT добрый пастырь;<br /><b class="num">3)</b> [[благоприятный]], [[попутный]] ([[ἄνεμος]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[благоприятный]], [[предвещающий добро]] (οἰωνοι Eur.; τὰ [[ἱερά]] Xen.);<br /><b class="num">5)</b> [[благополучный]], [[счастливый]], [[удачный]] ([[πλοῦς]] Soph.; τὸ [[τέλος]] τῆς ἐξόδου Xen.);<br /><b class="num">6)</b> [[чистый]], [[настоящий]] ([[ἀργύριον]] Xen.);<br /><b class="num">7)</b> [[превосходный]], [[отличный]] ([[βίοτος]] Soph.; [[στράτευμα]] Xen.; [[γέρας]] Aesch.; [[δένδρον]] NT): καλοὶ ὀφθαλμοί Plat. хорошо видящие глаза; ἡ καλὴ γῆ NT плодородная земля;<br /><b class="num">8)</b> [[годный]], [[удобный]], [[выгодный]]: ὁ [[λόφος]] [[κάλλιστος]] τρέχειν Xen. возвышенность, весьма удобная для состязаний в беге; [[σῶμα]] καλὸν πρὸς δρόμον Plat. тело, хорошо приспособленное к бегу - см. тж. [[καλόν]].
}}
}}
{{Slater
{{Slater
Line 37: Line 40:
|lsmtext='''καλός:''' -ή, -όν, όμορφος, [[ωραίος]], [[δίκαιος]], Λατ. [[pulcher]], λέγεται ως χαρακτηριστικό της εξωτερικής μορφής, σε Όμηρ. κ.λπ.·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> καλὸς [[δέμας]], [[καλός]] στο [[σώμα]], με [[καλή]] σωματική [[διάπλαση]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως και, <i>εἶδοςκάλλιστος</i>, σε Ξεν.· καλὸς τὸ [[σῶμα]], στον ίδ.· με απαρ., κ. [[εἰσοράασθαι]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ [[καλόν]] όπως το [[κάλλος]], [[ομορφιά]], σε Ευρ. κ.λπ.· τὰ [[καλά]], [[ευπρέπεια]], [[σεμνότητα]], ανθρωπιά, [[κοσμιότητα]], αρετές του ανθρώπινου βίου, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως προς την [[χρήση]], όμορφος, [[αίσιος]], [[κατάλληλος]], [[καλός]], κ. [[λιμήν]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>καλὸς εἴς τι</i>, σε Ξεν.· [[πρός]] τι, σε Πλάτ.· με απαρ., [[κάλλιστος]] τρέχειν, σε Ξεν.· [[ιδίως]] στις ακόλουθες φράσεις, <i>ἐνκαλῷ</i> (<i>τόπῳ</i>), σε [[καλή]] [[θέση]], σε Θουκ.· <i>ἐν καλῷ τοῦ κόλπου</i>, <i>τῆς πόλεως</i>, σε Ξεν.· <i>ἐν κ</i>. (ενν. <i>χρόνῳ</i>), την κατάλληλη ώρα, την κατάλληλη [[στιγμή]], σε Ευρ.· ομοίως και, [[καλόν]] ἐστι, με απαρ., σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για θυσίες, [[καλός]], [[αίσιος]], [[ευοίωνος]], [[ευνοϊκός]], σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> με [[ηθική]] [[σημασία]], όμορφος, [[καλός]], [[ευγενής]], [[καλόν]] (<i>ἐστι</i>), με απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>καλὰ ἔργματα</i>, συγγενείς πράξεις, σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ [[καλόν]], [[ηθική]] [[ομορφιά]], [[αρετή]], αντίθ. προς <i>τὸ αἰσχρόν</i> (τα [[honestum]] και [[turpe]] του Κικέρωνα), σε Ξεν., Πλάτ.<br /><b class="num">IV.</b>σε Αττ. όχι [[σπανίως]] ειρωνικά, όπως το Λατ. [[praeclarus]], [[θαυμάσιος]], [[λαμπρός]], [[ευγενικός]], κ. γὰρ οὑμὸς [[βίοτος]], [[ὥστε]] θαυμάσαι, σε Σοφ.· μετ' ὀνομάτων [[καλῶν]], σε Θουκ. <b>Β.</b> ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ· συγκρ. [[καλλίων]] [ι], <i>-ον</i>, υπερθ. [[κάλλιστος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>, σε Όμηρ. κ.λπ. <b>Γ.</b> Επίρρ., [[καλόν]] ως επίρρ., <i>καλὸν ἀείδειν</i> κ.λπ., σε Όμηρ.· ομοίως [[καλά]], σε Ομήρ. Ιλ.· τὸ [[καλόν]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ομαλ. επίρρ. [[καλῶς]], [[κυρίως]] με [[ηθική]] [[σημασία]], [[καλώς]], [[ορθώς]], [[δικαίως]], σε Ομήρ. Οδ.· [[καλῶς]] [[ζῆν]], <i>τεθνηκέναι κ.λπ</i>., σε Σοφ. κ.λπ.· οὐ [[καλῶς]] ταρβεῖς, στον ίδ.· [[συχνά]] στη [[φράση]] [[καλῶς]] καὶ εὖ, [[καλῶς]] τε καὶ εὖ, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[καλή]] [[τύχη]], [[καλώς]], ευτυχώς, <i>καλῶς πράσσειν = εὖ πράσσειν</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.· <i>κ. ἔχειν</i>, [[ευτυχώ]] ως προς [[κάτι]], στον ίδ.· κ. [[ἔχει]], με απαρ., είναι καλό να..., σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[καλῶς]] = [[πάνυ]], [[τελείως]], κ. [[ἔξοιδα]], σε Σοφ.· ομοίως και στον συγκρ., [[κάλλιον]] [[εἰδέναι]], σε Πλάτ.· και σε υπερθ., [[κάλλιστα]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> <i>κ. ποιῶν</i>, ως επίρρ., [[ορθώς]], [[δικαίως]], Λατ. [[merito]], <i>κ. ποιῶν ἀπόλλυται</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> σε απαντήσεις, ως [[επιδοκιμασία]] των λόγων του προηγούμενου ομιλητή, [[πολύ]] [[καλά]]! Λατ. [[euge]], σε Ευρ., Δημ.· [[αλλά]] επίσης, όταν αρνείται [[κάποιος]] μια [[προσφορά]] ευγενικά ή με [[ειρωνεία]], σ' [[ευχαριστώ]]! Λατ. [[benigne]], σε Αριστοφ.· και στον υπερθ. <i>κάλλιστ'</i>, <i>ἐπαινῶ</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">6.</b> ειρων., [[λαμπρά]], Λατ. [[belle]], σε Σοφ., Ευρ. <b>Δ.</b> ΠΟΣΟΤΗΤΑ· <i>ᾱ</i> στους Επικ. Ποιητές, <i>ᾰ</i> σε Αττ.· σε μεταγεν. Ποιητές <i>ᾰ</i> ή <i>ᾱ</i>, αντιστοίχως των απαιτήσεων, των αναγκών δηλ. του μέτρου.
|lsmtext='''καλός:''' -ή, -όν, όμορφος, [[ωραίος]], [[δίκαιος]], Λατ. [[pulcher]], λέγεται ως χαρακτηριστικό της εξωτερικής μορφής, σε Όμηρ. κ.λπ.·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> καλὸς [[δέμας]], [[καλός]] στο [[σώμα]], με [[καλή]] σωματική [[διάπλαση]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως και, <i>εἶδοςκάλλιστος</i>, σε Ξεν.· καλὸς τὸ [[σῶμα]], στον ίδ.· με απαρ., κ. [[εἰσοράασθαι]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ [[καλόν]] όπως το [[κάλλος]], [[ομορφιά]], σε Ευρ. κ.λπ.· τὰ [[καλά]], [[ευπρέπεια]], [[σεμνότητα]], ανθρωπιά, [[κοσμιότητα]], αρετές του ανθρώπινου βίου, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως προς την [[χρήση]], όμορφος, [[αίσιος]], [[κατάλληλος]], [[καλός]], κ. [[λιμήν]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>καλὸς εἴς τι</i>, σε Ξεν.· [[πρός]] τι, σε Πλάτ.· με απαρ., [[κάλλιστος]] τρέχειν, σε Ξεν.· [[ιδίως]] στις ακόλουθες φράσεις, <i>ἐνκαλῷ</i> (<i>τόπῳ</i>), σε [[καλή]] [[θέση]], σε Θουκ.· <i>ἐν καλῷ τοῦ κόλπου</i>, <i>τῆς πόλεως</i>, σε Ξεν.· <i>ἐν κ</i>. (ενν. <i>χρόνῳ</i>), την κατάλληλη ώρα, την κατάλληλη [[στιγμή]], σε Ευρ.· ομοίως και, [[καλόν]] ἐστι, με απαρ., σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για θυσίες, [[καλός]], [[αίσιος]], [[ευοίωνος]], [[ευνοϊκός]], σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> με [[ηθική]] [[σημασία]], όμορφος, [[καλός]], [[ευγενής]], [[καλόν]] (<i>ἐστι</i>), με απαρ., σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>καλὰ ἔργματα</i>, συγγενείς πράξεις, σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> τὸ [[καλόν]], [[ηθική]] [[ομορφιά]], [[αρετή]], αντίθ. προς <i>τὸ αἰσχρόν</i> (τα [[honestum]] και [[turpe]] του Κικέρωνα), σε Ξεν., Πλάτ.<br /><b class="num">IV.</b>σε Αττ. όχι [[σπανίως]] ειρωνικά, όπως το Λατ. [[praeclarus]], [[θαυμάσιος]], [[λαμπρός]], [[ευγενικός]], κ. γὰρ οὑμὸς [[βίοτος]], [[ὥστε]] θαυμάσαι, σε Σοφ.· μετ' ὀνομάτων [[καλῶν]], σε Θουκ. <b>Β.</b> ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ· συγκρ. [[καλλίων]] [ι], <i>-ον</i>, υπερθ. [[κάλλιστος]], <i>-η</i>, <i>-ον</i>, σε Όμηρ. κ.λπ. <b>Γ.</b> Επίρρ., [[καλόν]] ως επίρρ., <i>καλὸν ἀείδειν</i> κ.λπ., σε Όμηρ.· ομοίως [[καλά]], σε Ομήρ. Ιλ.· τὸ [[καλόν]], σε Θεόκρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ομαλ. επίρρ. [[καλῶς]], [[κυρίως]] με [[ηθική]] [[σημασία]], [[καλώς]], [[ορθώς]], [[δικαίως]], σε Ομήρ. Οδ.· [[καλῶς]] [[ζῆν]], <i>τεθνηκέναι κ.λπ</i>., σε Σοφ. κ.λπ.· οὐ [[καλῶς]] ταρβεῖς, στον ίδ.· [[συχνά]] στη [[φράση]] [[καλῶς]] καὶ εὖ, [[καλῶς]] τε καὶ εὖ, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[καλή]] [[τύχη]], [[καλώς]], ευτυχώς, <i>καλῶς πράσσειν = εὖ πράσσειν</i>, σε Αισχύλ. κ.λπ.· <i>κ. ἔχειν</i>, [[ευτυχώ]] ως προς [[κάτι]], στον ίδ.· κ. [[ἔχει]], με απαρ., είναι καλό να..., σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[καλῶς]] = [[πάνυ]], [[τελείως]], κ. [[ἔξοιδα]], σε Σοφ.· ομοίως και στον συγκρ., [[κάλλιον]] [[εἰδέναι]], σε Πλάτ.· και σε υπερθ., [[κάλλιστα]], σε Σοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> <i>κ. ποιῶν</i>, ως επίρρ., [[ορθώς]], [[δικαίως]], Λατ. [[merito]], <i>κ. ποιῶν ἀπόλλυται</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">5.</b> σε απαντήσεις, ως [[επιδοκιμασία]] των λόγων του προηγούμενου ομιλητή, [[πολύ]] [[καλά]]! Λατ. [[euge]], σε Ευρ., Δημ.· [[αλλά]] επίσης, όταν αρνείται [[κάποιος]] μια [[προσφορά]] ευγενικά ή με [[ειρωνεία]], σ' [[ευχαριστώ]]! Λατ. [[benigne]], σε Αριστοφ.· και στον υπερθ. <i>κάλλιστ'</i>, <i>ἐπαινῶ</i>, στον ίδ.<br /><b class="num">6.</b> ειρων., [[λαμπρά]], Λατ. [[belle]], σε Σοφ., Ευρ. <b>Δ.</b> ΠΟΣΟΤΗΤΑ· <i>ᾱ</i> στους Επικ. Ποιητές, <i>ᾰ</i> σε Αττ.· σε μεταγεν. Ποιητές <i>ᾰ</i> ή <i>ᾱ</i>, αντιστοίχως των απαιτήσεων, των αναγκών δηλ. του μέτρου.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''κᾰλός:''' (эп., кроме Hes., тж. ᾱ; compar. [[καλλίων]] - эп. ῐ, атт. ῑ; superl. [[κάλλιστος]])<br /><b class="num">1)</b> [[красивый]], [[прекрасный]], [[прелестный]], [[изящный]] (πρόσωπα, ὄμματα, [[ζώνη]], εἵματα, [[ἀνήρ]] Hom.; [[γυνή]] Plat.; ὁ τοῦ κόκκυγος [[νεοττός]] Arst.; [[Ἀθῆναι]] Plut.; λίθοι καὶ ἀναθήματα NT): κ. [[δέμας]] Hom., κ. ἰδέᾳ Pind. или κ. [[εἶδος]] Xen., тж. κ. [[εἰσοράασθαι]] Hom. и κ. εἰσορᾶν Pind. красивый на вид;<br /><b class="num">2)</b> [[прекрасный]], [[благородный]], [[славный]] (ἔπη Soph.; πράξεις Arst.; [[καρδία]] καλὴ καὶ ἀγαθή NT): Σαπφὼ ἡ [[καλή]] Plat. славная Сапфо; κ. [[κἀγαθός]] Xen., Plat. etc. благороднейший, добродетельный (τὰ καλὰ κἀγαθὰ ἔργα Xen., Plat.): οἱ καλοὶ κἀγαθοί Arst. (ср. лат. [[boni]] viri) лучшие люди (в государстве), цвет общества; καλὴν συνείδησιν ἔχειν NT обладать чистой совестью; ὁ ποιμὴν ὁ κ. NT добрый пастырь;<br /><b class="num">3)</b> [[благоприятный]], [[попутный]] ([[ἄνεμος]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> [[благоприятный]], [[предвещающий добро]] (οἰωνοι Eur.; τὰ [[ἱερά]] Xen.);<br /><b class="num">5)</b> [[благополучный]], [[счастливый]], [[удачный]] ([[πλοῦς]] Soph.; τὸ [[τέλος]] τῆς ἐξόδου Xen.);<br /><b class="num">6)</b> [[чистый]], [[настоящий]] ([[ἀργύριον]] Xen.);<br /><b class="num">7)</b> [[превосходный]], [[отличный]] ([[βίοτος]] Soph.; [[στράτευμα]] Xen.; [[γέρας]] Aesch.; [[δένδρον]] NT): καλοὶ ὀφθαλμοί Plat. хорошо видящие глаза; ἡ καλὴ γῆ NT плодородная земля;<br /><b class="num">8)</b> [[годный]], [[удобный]], [[выгодный]]: ὁ [[λόφος]] [[κάλλιστος]] τρέχειν Xen. возвышенность, весьма удобная для состязаний в беге; [[σῶμα]] καλὸν πρὸς δρόμον Plat. тело, хорошо приспособленное к бегу - см. тж. [[καλόν]].
|lstext='''καλός''': -ή, -όν, Αἰολ. [[κάλος]], -α, -ον, ἴδε κατωτ. Ζ)· [[εὔμορφος]], [[ὡραῖος]] Λατ. pulcher. ἐπὶ ἐξωτερικῆς μορφῆς, [[κάλλιστος]] ἀνὴρ ὑπὸ Ἴλιον ἦλθεν Ἰλ. Β. 673· ἀλλ’ ἐπὶ ἀνδρῶν, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀπαντᾷ ἐν τῇ φράσει, [[καλός]] τε [[μέγας]] τε· [[ὡσαύτως]], [[μέγας]] καὶ καλὸς Ὀδ. Ι. 513· οὕτω καὶ ἐπὶ γυναικῶν, καλή τε [[μεγάλη]] τε Ν. 289, Ο. 418· καὶ ἐπὶ τόπων, αὐλὴ καλή τε [[μεγάλη]] τε Ξ. 7· ἐπὶ κυνός, [[κύων]] ὅδε κεῖτ’ ἐνὶ κόπρῳ, καλὸς μὲν [[δέμας]] ἐστὶν Ρ. 307· οὕτω παρὰ πεζολόγοις, [[εἶδος]] [[κάλλιστος]] Ξεν. Κύρ. 1. 2, 1· καλὸς τὸ [[σῶμα]] ὁ αὐτ. ἐν Ἀπομν. 2, 6, 30· τὴν ὄψιν Θεόπομπ. Ἱστ. παρ’ Ἀθην. 517Ε· οὕτω, καλὸς ἰδέᾳ Πινδ. Ο. 10 (11). 123· [[ὡσαύτως]], χορῷ καλή, [[ὡραία]] ἐν τῷ χορῷ, Ἰλ. Π. 180· [[κάλλιστος]]... ποικίλμασιν ἠδὲ μέγιστος Ζ. 294, Ὀδ. Ο. 107· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἀπαρ., καλ. εἰσοράασθαι κτλ., Ὅμ.· ἐσορᾶν κ. Πινδ. Ο. 8. 25· καλλίονες καὶ μείζονες εἰσοράασθαι Ὀδ. Κ. 396· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ μερῶν τοῦ σώματος, ἐνδυμάτων, ὅπλων, κτλ., πρόσωπα, ὄμματα, παρήϊα, ὦμοι, κτλ.· εἵματα, φάρεα, [[χιτών]], [[χλαῖνα]], πέδιλα, κτλ.· [[φάσγανον]], [[σάκος]], [[ἀσπίς]], [[κόρυς]]· ἐπὶ οἰκοδομῶν καὶ τῶν ὁμοίων, [[δῶμα]], [[τεῖχος]], [[ἅμαξα]], [[τράπεζα]], [[θρόνος]], [[κρήνη]], [[πόλις]], [[τέμενος]], [[ἀγρός]], κτλ. 2) παρ’ Ἀττ. ὁ καλὸς [[συχνάκις]] ἀκολουθεῖ κύριον [[ὄνομα]] προσώπου, Ἀλκιβιάδης ὁ [[καλός]], ἡ Σαπφὼ ἡ καλὴ Πλάτ. Ἀλκ. 1.113Β, Φαῖδρ. 235C· [[ἐντεῦθεν]] οἱ ἐρασταὶ συνείθιζον νὰ γράφωσι τὰ ὀνόματα τῶν ἐρωμένων ἐπὶ τῶν τοίχων, δένδρων, κ.τ.τ., ὁ [[δεῖνα]] [[καλός]], ἡ [[δεῖνα]] καλή, ἴδε Ἑρμηνευτ. εἰς Ἀριστοφ. Ἀχ. 144, Σφ. 98, Creuzer Πλωτῖν. περὶ τοῦ «καλοῦ» σ. 97· ― [[οὕτως]], ἡ Καλὴ ἢ Καλλίστη ἦτο [[ὄνομα]] τῆς Ἀρτέμιδος, Αἰσχύλ. Ἀγ. 140, Παυσ. 1. 29, 2, Συλλ. Ἐπιγρ. 4443· ἴδε ἐν λ. [[Καλλιστώ]]. 3) τὸ καλόν, ὡς τὸ [[κάλλος]], [[καλλονή]], [[ὡραιότης]], Εὐρ. Ι. 21, κτλ.· τὰ καλά, τὰ προσήκοντα, τὰ πρέποντα, ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ βίῳ, Ἡρόδ. 1. 8, 207, Πινδ. Ο. 1. 134, κτλ.· τὰ ἐν ἀνθρώποις καλά, κτλ., ἴδε Schneid. εἰς Ξεν. Κύρ. 7. 2, 13. ΙΙ. ἐν σχέσει πρὸς τὴν χρῆσιν, ὡς τὸ [[ἀγαθός]], [[καλός]], [[ἁρμόδιος]], ὡς λέγομεν καὶ νῦν, καλὸς λιμὴν Ὀδ. Ζ. 263· ἀνέμῳ... καλῷ Ξ. 253, 299· ― καλὸς εἴς τι Ξεν. 3. 3, 6· [[πρός]] τι Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 295C, Γοργ. 474D, κτλ.· μετ’ ἀπαρ., [[κάλλιστος]] τρέχειν Ξεν. Ἀν. 4. 8, 26· ― ἰδίως ἐν ταῖσδε ταῖς φράσεσιν: ἐν καλῷ τόπῳ, ἐν καλῇ θέσει, Ἀριστοφ. Θεσμ. 292, Ξεν. Ἑλλ. 2. 1, 25· ἐ καλῷ τοῦ κόλπου, τῆς πόλεως [[αὐτόθι]] 6. 2, 9, κτλ.· [[ὡσαύτως]], ἐν καλῷ, ἐν καλῇ θέσει ἢ ἐν περιστάσεσιν εὐνοϊκαῖς, Θουκ. 5. 59, 60· ἐν καλῷ (ἐξυπ. χρόνῳ) σ’ ἔξω δόμων ηὕρηχ’, εἰς καλὴν ὥραν σὲ ηὗρα ἔξω τῆς οἰκίας, Εὐρ. Ι. Α. 1106, Ξεν., κτλ.· ἐν καλῷ ἐστί, μετ’ ἀπαρ., Σοφ. Ἠλ. 384· (οὕτω, καλόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1155, Ἀριστοφ. Εἰρ. 278, Θουκ. 8. 2)· ― οὕτω καί, εἰς καλὸν Σοφ. Ο.Τ. 78, Πλάτ. Μένων 89Ε· εἰς κάλλιστον Σοφ. Ο. Τ. 78, κτλ. 2) ἐπὶ θυσιῶν, [[καλός]], [[αἴσιος]], εὐοίωνος (ἴδε [[καλλιερέω]]), ἱερὰ Αἰσχύλ. Θήβ. 379· οἰωνοὶ Εὐρ. Ἴων 1333· τὰ τοῦ θεοῦ καλά, ἅπαντα τὰ ἱερὰ καθήκοντα ἐτελέσθησαν [[καλῶς]], Ἀριστοφ. Εἰρ. 868· οἱ γὰρ μάντεις ἀποδεδειγμένοι ἦσαν ὅτι [[μάχη]] μὲν ἔσται, τὸ δὲ [[τέλος]] καλὸν τῆς ἐξόδου Ξεν. Ἀν. 5. 2, 9· καλὰ ἦν τὰ ἱερὰ αὐτῷ ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 3. 2, 3· μετ’ ἀπαρ., ἰέναι..καλὰ τὰ ἱερὰ ἦν ὁ αὐτ. ἐν Ἀν. 2. 2, 3· περὶ τῆς ἐν τοῖς Ἑλληνικοῖς 1. 1, 23, φράσεως: ἔρρει τὰ κ…, ἴδε ἐν λ. [[κᾶλον]] ΙΙΙ. ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, ὡς καὶ νῦν, Λατ. pulcher, honestus, παρ’ Ὁμ. ἀείποτε κατ’ οὐδ., οὐ καλὸν ἔειπας Ὀδ., πρβλ. Ρ. 381· μεῖζον [[κλέος]]... καὶ [[κάλλιον]] Σ. 255· [[συχνάκις]], καλόν ἐστι, μετ’ ἀπαρ., καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν, ὅς κέ με κήδῃ Ἰλ. Ι. 615 (611)· οὐ γὰρ ἔμοιγε καλὸν (ἐξυπ. ἄρχειν) Φ. 440· οὐ καλὸν ἀτέμβειν, οὐδὲ δίκαιον Ὀδ. Υ. 294· οὕτω παρ’ Ἀττ., καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν Σοφ. Ἀντ. 72, κτλ.· καὶ ἐν τῷ Συγκρ., οὐ μέν τοι τόδε [[κάλλιον]] οὐδὲ ἔοικε Ὀδ. Η. 159, πρβλ. Ἰλ. Ω. 52: ― [[συχνάκις]] παρὰ μεταγεν., καλὰ ἔργματα, εὐγενεῖς πράξεις, Πινδ. Ι. 4. 71 (3. 60)· [[ὡσαύτως]]. τὰ καλὰ ὁ αὐτ. ἐν Ο. 13. 64, Σοφ. Ἀποσπ.675, κτλ.· [[ὡσαύτως]], [[ἔξοχα]] προτερήματα, Ξεν. Συμπ. 8. 17. 2) τὸ καλόν, ἠθικὸν [[κάλλος]], ἀρετή, ἀντίθετον πρὸς τὸ αἰσχρόν (κατὰ Κικέρωνα honestum καὶ turpe), Ξεν. Ἀπομν. 1. 1, 16 Πλάτ. Συμπ. 183D, 201Ε, Λυσ. 216C, κ. ἀλλ.· ὅτι καλόν, φίλον ἐστί. τὸ δ’ οὐ καλὸν οὐ φίλον ἐστίν. τοῦτ’ [[ἔπος]] ἀθανάτων ἦλθε διὰ στομάτων Θέογν. 17, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 881, Ἱκέτ. 300, Ι. Α. 22. 3) ἐπὶ ταύτης τῆς ἐννοίας μεταχειρίζονται τὴν λέξιν ἐπὶ ἀνδρῶν οἱ δόκιμοι συγγραφεῖς μόνον ἐν τῇ φράσει: καλὸς κἀγαθός, ἴδε ἐν λ. [[καλοκάγαθος]]. ΙV. παρ’ Ἀττ. οὐχὶ σπανίως εἰρωνικῶς ὡς τὸ Λατ. praeclarus, [[λαμπρός]], [[θαυμάσιος]], [[γέρας]] καλ. Αἰσχύλ. Εὐμ. 209· καλ. γὰρ οὑμὸς [[βίοτος]], [[ὥστε]] θαυμάσαι Σοφ. Ἠλ. 393, πρβλ. Elmsl. εἰς Εὐρ. Βάκχ. 652· καλὴν... ἀπειλήφασιν Ὠρειτῶν [[χάριν]] Δημ. 128. 2· καλὴν γ’ ὕβριν [[ἦμεν]] ἂν ὑβισμένοι ὁ αὐτ. 660. 20· καί σοι… θωπεῦσαι καλὸν Σοφ. Ο. Κ. 1003· μετ’ ὀνομάτων καλῶν Θουκ. 5. 89: ἴδε κατωτ. [[καλῶς]] 8. Β. Βαθμοὶ συγκρίσ.: ― Συγκρ. [[καλλίων]], ον, Ὅμηρ., παρ’ ᾧ συνάπτεται μετὰ τοῦ [[ἀμείνων]] καὶ μείζων, Ἰλ. Ω. 52, Ὀδ. Κ. 396· ὁ Ἀλκαῖος (130) ἔχει καλίων. ― Ὑπερθ. [[κάλλιστος]], -η, -ον, Ἰλ. Υ. 233, κτλ.· ― καλλιώτερος [[εἶναι]] [[λίαν]] μεταγεν. [[τύπος]] ἀπαντῶν παρὰ τοῖς Ἀντιγράφοις τοῦ Θουκ. 4. 118· ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύν. 136· [[ὡσαύτως]] καλώτερος, ἴδε Ἡρῳδιαν. Ἐπιμ. 69· Ὑπερθ. καλλιστότατος, Ψελλ. εἰς ᾎσμα ᾈσμάτ. 2.16. Γ. Ἐπίρρ.: ― οἱ ποιηταὶ [[πολλάκις]] χρῶνται τῷ οὐδετ. καλὸν ὡς ἐπιρ., καλὸν ἀείδειν κτλ. Ἰλ. Σ. 570, Ὀδ. Α. 155· οὕτω καὶ τῷ καλά, οὐ μὲν καλὰ χόλον τόνδ’ ἔνθεο θυμῷ Ἰλ. Ζ. 326· βραδύτερον [[ὡσαύτως]], τὸ καλὸν Θεόκρ. 3. 3 καὶ 18, Καλλ. Ἐπιγράμμ. 56. ΙΙ. ὁμαλ. Ἐπίρρ. [[καλῶς]]: ― κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἠθικῆς ἐννοίας, [[καλῶς]], ὀρθῶς, δικαίως, οὐδ’ ἔτι [[καλῶς]] [[οἶκος]] ἐμὸς διόλωλε Ὀδ. Β. 63· [[καλῶς]] ζῆν, τεθνηκέναι κτλ. Σοφ. Αἴ. 479, κτλ.· οὐ [[καλῶς]] ταρβεῖς ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 457· [[καλῶς]] ἀγωνίζεσθαι, [[προσηκόντως]], Λυσ. 138. 20· συχν. ἐν τῇ φράσει, [[καλῶς]] καὶ εὖ, [[καλῶς]] τε καὶ εὖ Πλάτ. Πρωτ. 319Ε, Παρμ. 128Β, κτλ. 2) ἐπὶ καλῆς τύχης, [[καλῶς]], εὐτυχῶς, [[καλῶς]] πράσσειν = εὖ πράσσειν, Αἰσχύλ. Πρ. 979, Σοφοκλ. Ἀντ. 272· [[καλῶς]] καὶ εὖ πράττειν Πλάτ. Χαρμ. 172Α· ἰδίως ἐν τῇ φράσει [[καλῶς]] ἔχειν Αἰσχύλ. Θήβ. 799, κτλ.· [[καλῶς]] ἔχει σοι Ἀριστοφ. Ἀχ. 947· [[καλῶς]] ἔχει, μετ’ ἀπαρ., Ξεν. Ἀπομν. 3. 11, 1· [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν., [[καλῶς]] ἔχειν τινός, [[καλῶς]] ἔχειν ὡς [[πρός]] τι, Ἱππ. 264. 13· [[καλῶς]] τινος κεῖσθαι Θουκ. 1. 36· [[ὡσαύτως]], καλ. ἔχει τινὶ ὁ αὐτ. 4. 117, Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 3· ― καλλιόνως ἔχειν Πλάτ. Θεαίτ. 169Ε, κτλ. 3) [[καλῶς]] = [[πάνυ]], τελείως, τὸν [[καλῶς]] εὐδαίμονα Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 300· [[καλῶς]] [[ἔξοιδα]] Σοφ. Ο. Κ. 269· [[οὕτως]] ἐν τῷ Συγκρ., [[κάλλιον]] εἰδέναι Πλάτ. Ἱππ. Μείζων 300D. πρβλ. Θεαίτ. 161Β· [[κάλλιον]] ἐοικέναι Ἱππ. 234. 19· ― καὶ ἐν τῷ Ὑπερθ. κάλλιστα, Σοφ. Ο. Τ. 1172, Πλάτ. κλ. 4) κάλλιστα ἀκούειν, ἔχειν καλὴν φήμην, Λατ. bone audire, Πλούτ. 2. 177Ε. 5) [[καλῶς]] ποιῶν, ὡς Ἐπίρρ., = ὀρθῶς, δικαίως, [[ἀξίως]], Λατ. merito, [[καλῶς]] [[τοίνυν]] ποιῶν ἀπόλλυται Ἀριστοφ. Πλ. 863, πρβλ. Δημ. 17. 10., 141. 14., 304. 26, Αἰσχίν. 87. 1. 6) ἐν ἀποκρίσεσι, πρὸς βεβαίωσιν τῶν λόγων τοῦ προλαλήσαντος, = «πολὺ καλά», καλά, Λατ. euge, Εὐρ. Ὀρ. 1216, Δημ. 998. 25· ― ἀλλ’ [[ὡσαύτως]], [[ὅταν]] ἀποποιῆταί τίς τι εὐγενῶς ἢ μετ’ εἰρωνείας, «σ’ εὐχαριστῶ!», Λατ. benigne, Ἀριστοφ. Βάτρ. 888· [[πάνυ]] κ. [[αὐτόθι]] 512· [[ἀμέλει]] κ. [[αὐτόθι]] 532· καὶ ἐν τῷ ὑπερθετ., κάλλιστ’ ἐπαινῶ [[αὐτόθι]] 508· ἔχει κάλλιστα Θεόκρ. 15. 3· πρβλ. Bentl. Terent. Heaut. 3. 2, 7, Ὁράτ.Ι. Ἐπ. 7, 16 καὶ 62. 7) εἰρωνικῶς, ― λαμπρά, Λατ. belle, [[καλῶς]] ἐρήμης γ’ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις [[μόνος]] Σοφ. Ἀντ. 739, πρβλ. Εὐρ. Μήδ. 588, Δείναρχ. 98, ἐν τέλ., Ἑρμηνευτ. εἰς Ἀριστοφ. Ἱππ. 344. 8) [[συχνάκις]] ἐπαναλαμβανόμενον μετὰ τοῦ ἐπιθ. (ἴδε κακὸς Β καὶ Δ), καλὴ [[καλῶς]] Ἀριστοφ. Ἀχ. 253, Εἰρ. 1330, Ἐκκλ. 730 (ὡς ἐν τῇ Λατ. bella belle, Plaut. Asin. 3. 3, 86, κτλ.)· οὕτω, καλὸς κάλλιστά τε ῥέξαις Πινδ. Ο. 9. 142. Δ. Περὶ τῶν συνθέτων ἴδε ἐν καλλι -. Ε. Ποσότης: ― ᾱ παρ’ Ἐπικοῖς καὶ παλαιοῖς Ἰαμβ. ποιηταῖς (ὁ Ἕρμαννος διορθοῖ τὰ χωρία ἐν Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 63, Θεογ. 585)· ᾰ παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Ἀττικ. ([[διότι]] τὸ ἐν Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 308 [[εἶναι]] ἐφθαρμένον, καὶ ἐν Σοφ. Φιλ. 1381 ὁ Δινδ. ἀντὶ [[καλῶς]] ὁρῶ ἀναγινώσκει λῶσθ’ ὁρῶ). Ἐν Ἐλεγ. Ἐπιγρ. καὶ βουκολικοῖς ποιηταῖς ᾰ ἢ ᾱ κατὰ τὴν ἀνάγκην τοῦ μέτρου, ἀλλ’ ἐν τῇ θέσει κατὰ τὸ πλεῖστον ᾰ, Ἰακωψ. Ἀνθ. Π. σ. 761. Ἐν Θεοκρ. 6. 19, ἀμφότεραι αἱ ποσότητες ἀπαντῶσιν ἐν ἐνὶ καὶ τῷ αὐτῷ στίχῳ, τά μὴ κᾰλὰ κᾱλὰ [[πέφανται]]· πρβλ. [[ἴσος]]. Ἐν τῷ Συγκρ., ῐ παρ’ Ὁμ., ῑ παρ’ Ἀττ. ἀείποτε πλὴν ἐν Μενάνδρ. Μονοστίχ. 89· ἀλλὰ τὸν στίχον τοῦτον ἀπορρίπτει ὁ Meineke. Ϛ΄. (Ἐτυμολ.: ― ὡς ἀρχικὴ [[σημασία]] φαίνεται ἡ τοῦ καθαροῦ, πρβλ. [[καλλύνω]], [[κάλλυντρον]], κάλλιστον [[ὕδωρ]] (Ἰλ. Φ. 158), Καλλιρόη· ― ὁ Κούρτ. σχετίζει τὴν λέξιν πρὸς τὸ Σανσκριτ. Kalyas (σῷος, ὑγιής), Kalzànas ([[καλός]], [[εὔμορφος]])· Γοτθ. hails (hale, whole).
}}
{{elnl
|elnltext=κᾰλός -ή -όν, ep. en Ion. κᾱλός, Aeol. κάλος -α -ον; comp. καλλίων -ον, n. Aeol. κάλιον, later ook καλώτερος en καλλιότερος; superl. κάλλιστος -η -ον adj. van uiterlijk mooi, fraai; met acc. resp.:; καλὸς μὲν δέμας ἐστιν hij (de hond) is mooi van bouw Od. 17.307; κ. τὸ σῶμα met een mooi lichaam Xen. Mem. 2.6.30; met inf.:; κ. εἰσοράασθαι mooi om te zien Od. 10.396; Att. bij persoonsnamen als teken van genegenheid:. Ἀθηναῖοι καλοί Atheners zijn top Aristoph. Ach. 144; Ἰσοκράτης ὁ κ. die lieve Isocrates Plat. Phaedr. 278e. van kwaliteit / functioneel mooi, goed:; καλὸς λιμήν een mooie haven Od. 6.263; κ. ἀργύριον echt zilver Xen. Mem. 3.1.9; κ. γῆ goede aarde NT Luc. 8.15; met prep.:; ( τὸ σῶμα ) καλὸν τὸ μὲν πρός δρόμον, το δὲ πρὸς πάλην het lichaam is soms geschikt om hard te lopen, soms om te worstelen Plat. HpMa 295c; καλὸν... ἐς στρατίαν een voordeel voor het leger Xen. 3.3.6; met inf.: οὗτος ὁ λόφος... κάλλιστος τρέχειν die heuvel is heel geschikt om er te lopen Xen. An. 4.8.26; ἰέναι... πάνυ καλὰ ἡμῖν τὰ ἰερὰ ἦν de offers waren heel gunstig voor ons om te gaan Xen. An. 2.2.3. moreel mooi, eervol, goed:; κλέος κάλλιον een mooiere roem Od. 18.255; n. καλόν met inf..;: οὐ... καλὸν ἀτέμβειν... ξείνους het is niet fraai gasten tekort te doen Od. 20.294; καλόν μοι... θανεῖν het is eervol voor mij om te sterven Soph. Ant. 72; οὐ ταὐτὸν ἡγῇ... καλόν τε καὶ ἀγαθὸν καὶ κακὸν καὶ αἰσχρόν; is volgens jou mooi en goed niet hetzelfde, net als slecht en lelijk? Plat. Grg. 474d; iron. fraai:; γέρας καλόν een fraai voorrecht Aeschl. Eum. 209; καλὸς γὰρ οὑμὸς βίοτος ὥστε θαυμάσαι mijn leven is verbazingwekkend fraai Soph. El. 393; christ. (geestelijk) mooi, goed, deugdzaam:. καλὰ ἔργα goede daden NT Mt. 5.16; ὁ ποιμὴν ὁ καλός de goede herder (Christus) NT Io. 10.11; καλὴ ὁμολογία goede belijdenis NT 1 Tim. 6.12. sociaal edel, van hoge afkomst; vaak met ἀγαθός, zie καλοκἀγαθός. subst. τὸ καλόν het schone, schoonheid:; Ἔρως δ’ ἐστιν ἔρως περὶ το καλόν Eros is liefde voor het schone Plat. Smp. 204b; in morele zin fatsoen, deugd:. πάλαι δὲ τὰ καλὰ ἀνθρώποισι ἐξεύρηται lang geleden zijn de goede zeden door mensen uitgevonden Hdt. 1.8.4; τὸ καλὸν ποιοῦντες μὴ ἐγκακῶμεν laten we niet moe worden het goede te doen NT Gal. 6.9. adv. acc. n. καλόν en plur. καλά mooi, op fraaie wijze:. καλὸν ἀείδειν mooi zingen Od. 1.155; οὐ μὲν καλὰ χόλον τόνδ’ ἔνθεο θυμῷ het is niet fraai dat je deze wrok hebt opgevat Il. 6.326; εἰς καλόν op een geschikt moment Soph. OT 78; νῦν γὰρ ἐν καλῷ φρονεῖν nu hebben we de kans om goed na te denken Soph. El. 384; ἐν καλῷ ἐδόκει ἡ μάχη ἔσεσθαι het leek dat het gevecht onder goede omstandigheden zou plaatsvinden Thuc. 5.59.4; ποῦ καθίζωμ’ ἐν καλῷ waar vind ik een goede plaats om te zitten? Aristoph. Th. 292. adv. καλῶς; comp. κάλλιον en καλλιόνως; superl. κάλλιστα goed, eervol, juist:; καλῶς ζῆν ἢ καλῶς τεθνηκέναι τὸν εὐγενὴ χρή eervol leven of eervol sterven past een edel man Soph. Ai. 479; οὐ κ. ταρβεῖς uw vrees is ongepast Soph. Tr. 457; καλῶς τε καὶ εὖ goed en degelijk Plat. Prot. 319e; καλῶς ποιεῖν goed doen NT Mt. 12.12; κ. ποιεῖν, met nom. en ptc.:;: κ. ἐποίησας παραγενόμενος je hebt er goed aan gedaan te komen NT Act. Ap. 10.33; iron.: fraai:. καλῶς ἐρήμης γ’ ἂν σὺ γῆς ἄρχοις μόνος je zou het prachtig doen als alleenheerser over een verlaten land Soph. Ant. 739; καλῶς γ’ ἄν οὖν δέξαιντό μ’ οἴκοις ze zouden mij zeker hartelijk ontvangen in hun huis! Eur. Med. 504. geslaagd, succesvol, gunstig:; καλῶς πράσσειν succes hebben Aeschl. PV 979; καλῶς δ’ ἔχει τὰ πλεῖστα het meeste is een succes Aeschl. Sept. 799; κ. ἔχει σοι het staat voor je klaar Aristoph. Ach. 946; ἐπειδὴ δὲ καλῶς εἶχεν αὐτῷ toen hij voldaan was Lys. 1.39; κ. ἔχει met inf..;: οὔτε τοῖς θεοις ἔφη καλῶς ἔχειν, εἰ... het zou de goden ook niet goed staan, zei hij, als... Xen. Mem. 1.3.3; met gen.: καλῶς παράπλου κεῖται het ligt gunstig om er langs te varen Thuc. 1.36.2. zeker, volkomen, helemaal:. καλῶς ἔξοιδα ik weet het zeker Soph. OC 269; καλῶς εἶ δῆλος οὐ εἰδώς het is volkomen duidelijk dat je onwetend bent Soph. OT 1008; κάλλιον εἰδέναι beter weten Plat. HpMa 300d. terecht, gelukkig:; καλῶς... ποιῶν ἀπόλλυται terecht is hij geruïneerd Aristoph. Pl. 863; gecombineerd met adj. καλός:. ὅπως τὸ κανοῦν καλὴ καλῶς οἴσεις zorg dat je de mand heel voorzichtig draagt Aristoph. Ach. 253. in antwoorden, instemmend: oké!, prima!; καλῶς, ἔχ’ αὔτ’ oké, pak hem Aristoph. Ran. 532; als beleefde weigering: nee, dank u:; ἐπίθες λιβανωτόν.— καλῶς, ἕτεροι γάρ εἰσιν leg er wierook op. — nee, bedankt, er zijn namelijk andere (goden) Aristoph. Ran. 888; πάνυ καλῶς nee, dank je wel Aristoph. Ran. 512; superl.: ἔχει κάλλιστα nee, het gaat best zo Theocr. 15.3.
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2664500"