κορυφή: Difference between revisions

|Definition=ἡ, ([[κόρυς]]) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[head]], [[top]]: hence, </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[crown]], [[top of the head]], of a horse, <span class="bibl">Il.8.83</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>1.11</span>; of a man or god, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>309</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.36</span>, <span class="bibl">Hdt.4.187</span>, <span class="bibl"><span class="title">Sammelb.</span>6003.8</span> (iv A. D.): between [[βρέγμα]] and [[ἰνίον]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>491a34</span>; τὸ ὀστέον τῆς κορυφῆς <span class="bibl">Hp.<span class="title">VC</span>2</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[top]], [[peak]] of a mountain (so mostly Hom.), [[οὔρεος]] ἐν κορυφῇς <span class="bibl">Il.2.456</span>; ὄρεος κορυφῇσι <span class="bibl">3.10</span>, cf. <span class="bibl">Alcm.60.1</span>; κορυφαὶ γαίας <span class="bibl">B.5.24</span>; κορυφὴ Οὐλύμποιο <span class="bibl">Il.1.499</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>270</span>; Αἴτνας [[μελάμφυλλος|μελάμφυλλοι]] κορυφαί <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.27</span>; τηλαυγέ' ἀγ κορυφάν <span class="bibl">Id.<span class="title">Pae.</span>7.12</span>; κορυφὴ πόληος Alc.<span class="title">Supp.</span>17.6; [[ἀστρογείτονες|ἀστρογείτονας]] κορυφή <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>722</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.4.49</span>, <span class="bibl">181</span>, <span class="bibl">9.99</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> generally, [[summit]], [[top]], <b class="b3">κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν ἐς τὴν κάτω Μακεδονίαν</b> [[straight over the summit]], [[ridge]], <span class="bibl">Th.2.99</span>, cf. <span class="title">IG</span>42(1).71.11 (Epid., iv B. C.), <span class="title">OGI</span>383.125 (Nemrud Dagh, i B. C.); <b class="b3">κατὰ κορυφὴν [τῆς στήλης] ἔσφαττον</b> (sc. [[ταύρους]]) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>119e</span>; <b class="b3">ἵσταται κατὰ κορυφὴν ὁ ἥλιος</b> [[in the zenith]], Plu.2.938a; <b class="b3">τὸ κατὰ κορυφὴν</b>, with or without [[σημεῖον]], the [[zenith]], <span class="bibl">Gem.5.64</span>, etc., cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Mar.</span>11</span>, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>4.59</span>; <b class="b3">ταῖς τῶν κατὰ κορυφὴν λίθων ἐμβολαῖς</b> by the stones falling [[vertically]], <span class="bibl">Plb.8.7.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[apex]], [[vertex]] of a [[triangle]], <span class="bibl">Id.2.14.8</span>; of the Delta, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>21e</span>; [[point]] of an [[angle]], τὸ ἐπὶ τὴν κορυφὴν [[μέρος]] <span class="bibl">Plb.1.26.16</span>, etc.; [[apex]] of a [[cone]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>362b3</span>; <b class="b3">κατὰ κορυφήν</b> [[vertically]] [[opposite]], of [[angle]]s, <span class="bibl">Euc.1.15</span>; of halves of double cone, Apollon. Perg.''1'' <span class="title">Def.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[extremity]], [[tip]], <b class="b3">κορυφαὶ [κλημάτων], τῶν συγκυπτῶν</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.14.8</span>, <span class="bibl">Ath.Mech.22.8</span>; in Anatomy, the [[os coccygis]], <span class="bibl">Poll. 2.183</span>: in plural, [[fingertip]]s, <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>85</span>, cf. <span class="bibl">Poll.2.146</span>: Medic., of an [[abscess]], <b class="b3">ἐς κορυφὴν ἀνισταμένης ἀποστάσιος</b> coming to a [[head]], <span class="bibl">Aret. <span class="title">SA</span>1.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., <b class="b3">λόγων κορυφαί</b> the [[sum]] of all his [[word]]s, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.69</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Pae.</span>8.23</span>; ἔρχομαι ἐπὶ τὴν κορυφὴν ὧν εἴρηκα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>415a</span>; but <b class="b3">λόγων κορυφὰν ὀρθάν</b> [[true]] [[sense]] of [[legend]]s, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.80</span>; <b class="b3">κορυφὰς ἑτέρας ἑτέρῃσι προσάπτων μύθων</b> [[spring]]ing [[from peak to peak]], i.e. [[treat]]ing a [[subject]] [[disconnectedly]], <span class="bibl">Emp.24</span>; <b class="b3">κορυφὴν ὁ λόγος ἐπιθεὶς ἑαυτῷ</b> having reached its [[conclusion]], put the [[finishing]] [[touch]] to itself, Plu.2.975a; <b class="b3">κορυφὴ τοῦ κακοῦ</b> [[height]], [[full]] [[development]] of... <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>1.6</span>; <b class="b3">τοῦ πάθεος κορυφὴν ἴσχοντος</b> ib.<span class="bibl">1.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[height]], [[excellence]] of... i.e. the [[choicest]], [[best]], κορυφαὶ πολίων <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>1.15</span>; <b class="b3">κ. ἀρετᾶν</b> ib.<span class="bibl">34</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">O.</span>1.13</span>; <b class="b3">κορυφὴ ἀέθλων</b>, of the [[Olympic games]], <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.13</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">N.</span>9.9</span>; φιάλαν… πάγχρυσον κορυφὴν κτεάνων <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>7.4</span>; <b class="b3">ὁ καιρὸς παντὸς ἔχει κορυφάν</b> is the [[best]] of [[all]], <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>9.79</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">κορυφᾷ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾶγμα</b> his [[head]], i.e. his [[nod]], <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>92</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἡ τῆς οἰκουμένης κορυφή</b>, of [[Rome]], <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>59.19</span>.</span>

|btext=ῆς (ἡ) :<br />sommet :<br /><b>I.</b> <i>au propre</i>;<br /><b>1</b> sommet de la tête;<br /><b>2</b> sommet d'une montagne;<br /><b>3</b> sommet <i>en gén.</i> : κατὰ κορυφὴν ἐσβαλεῖν [[ἐς]] τὴν [[κάτω]] Μακεδονίαν THC descendre des hauteurs dans la basse Macédoine ; <i>en parl. du soleil</i> κατὰ κορυφήν au zénith;<br /><b>II.</b> <i>fig.</i> sommet, couronnement, achèvement.<br />'''Étymologie:''' DELG [[κόρυς]] bien entendu ; cf. [[κόρυμβος]].

|elrutext='''κορῠφή:''' дор. [[κορυφά|κορῠφά]] (ᾱ) ἡ (эп.-ион. dat. pl. κορυφῆσι)<br /><b class="num">1)</b> [[верхняя часть головы]], [[макушка]] (Hom., Her.; [[μέσον]] ἰνίου καὶ βρέγματος κ., sc. ἐστίν Arst.);<br /><b class="num">2)</b> [[вершина]], [[верхушка]] (οὔρεος, Ἴδης Hom.; Καυκάσου Arst.);<br /><b class="num">3)</b> [[высшая точка]]: τὸ κατὰ κορυφὴν [[σημεῖον]] Plut. [[зенит]];<br /><b class="num">4)</b> мат. [[вершина]] (τοῦ κώνου Arst.);<br /><b class="num">5)</b> перен. [[верх]], [[совершенство]] (κορυφαὶ [[πολίων]] Pind.): παντὸς ἔχειν κορυφάν Pind. [[быть]] [[лучшим]] [[из]] всех; κ. ἀέθλων Pind. [[важнейшие из состязаний]] (т. е. [[Олимпийские]]);<br /><b class="num">6)</b> [[основной]] [[смысл]], [[сущность]], [[суть]] (λόγων προτέρων Pind. - ср. 8): [[ἔρχομαι]] ἐπὶ τὴν κορυφὴν ὧν [[εἴρηκα]] Plat. перехожу к сути того, что я сказал;<br /><b class="num">7)</b> [[высшая власть]] ([[Διός]] Aesch.);<br /><b class="num">8)</b> [[завершение]], [[итог]] (λόγων κορυφαί Pind. - ср. 6): τὴν κορυφὴν ἐπιτιθέναι Plut. [[завершать]], [[заканчивать]].

|mltxt=και [[κορφή]], η (ΑM [[κορυφή]], Α δωρ. τ. κορυφά, Μ και [[κορφή]])<br /><b>1.</b> το ανώτατο [[σημείο]] του κεφαλιού του ανθρώπου και τών ζώων (α. «από την [[κορφή]] ώς τα νύχια» β. «τὸ δὲ μεταξὺ ὀφθαλμοῦ και ὠτὸς καὶ κορυφής καλεῑται [[κρόταφος]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> το ανώτατο [[σημείο]] οποιουδήποτε πράγματος (α. «η [[κορυφή]] του βουνού» β. «Αίτνας μελάμφυλλοι κορυφαί», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> (γενικά) [[κάθε]] ψηλό [[μέρος]] (α. «ο [[ήλιος]] βρίσκεται στην [[κορυφή]] του» β. «κατὰ κορυφὴν ἐσβάλειν ἐς τὴν [[κάτω]] Μακεδονίαν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>4.</b> [[σημείο]] σχήματος ή στερεού που απέχει από τη [[βάση]] περισσότερο από όλα τά άλλα (α. «[[κορυφή]] γωνίας» — το [[σημείο]] συνάντησης τών δύο πλευρών της γωνίας<br />β. «[[κορυφή]] καμπύλης» — [[σημείο]] της καμπύλης στο οποίο παρατηρείται η μέγιστη ή η ελάχιστη [[καμπυλότητα]]<br />γ. «[[κορυφή]] κώνου» — το [[σημείο]] από το οποίο αναχωρούν όλες οι γενέτειρες ή οι πλευρές του κώνου<br />δ. «[[κορυφή]] πολυγώνου» — το [[σημείο]] συνάντησης δύο συνεχόμενων πλευρών πολυγώνου<br />ε. «[[κορυφή]] πυραμίδας» — το [[σημείο]] σύγκλισης τών παράπλευρων εδρών πυραμίδας<br />στ. «[[κορυφή]] τριγώνου» — το κοινό [[σημείο]] δύο πλευρών τριγώνου<br />ζ. «τὸ μέν ὅλον ἀπετελέσθη [[σχῆμα]] τῆς τάξεως [[ἔμβολον]], οὗ τὸ μὲν ἐπὶ τὴν κορυφήν [[μέρος]] ἦν κοῖλον», <b>Πολ.</b>)<br /><b>5.</b> ο [[τρυφερός]] [[βλαστός]] φυτού που βρίσκεται στο άνω [[άκρο]] του, η [[κορφάδα]]<br /><b>6.</b> (<b>για πρόσ.</b>) αυτός που βρίσκεται στο ανώτερο [[σημείο]], ο εξέχων, ο [[άριστος]], ο [[κορυφαίος]] (α. «αυτός ο [[γιατρός]] ήταν [[κορυφή]]» β. «η [[κορυφή]] της Εκκλησίας» — ο [[Χριστός]])<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «[[κατά]] κορυφήν γωνίες» — δύο γωνίες που έχουν [[κοινή]] [[κορυφή]] και οι πλευρές της μιας [[είναι]] προεκτάσεις τών πλευρών της άλλης<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> το [[ανθόγαλα]] που σχηματίζεται στην [[επιφάνεια]] του γάλακτος, το [[αφρόγαλα]], το [[καϊμάκι]]<br /><b>2.</b> <b>φυσ.</b> [[χαρακτηρισμός]] που αποδίδεται στη μέγιστη [[τιμή]] την οποία λαμβάνει χρονικά μεταβαλλόμενο [[μέγεθος]] [[μέσα]] σε ένα ορισμένο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>3.</b> <b>βοτ.</b> [[γένος]] αγγειόσπερμων μονοκοτυλήδονων [[φυτών]] της οικογένειας [[φοινικίδες]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (ως [[τιμητικός]] [[τίτλος]]) [[υψηλότητα]], [[μεγαλειότητα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «ἁγία [[κορυφή]]» ή «[[θεία]] [[κορυφή]]» — το ανώτατο [[σημείο]] του όρους [[Σινά]]<br />β) «[[κατά]] κορυφῆς» — κατακόρυφα<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />η υπέρτατη [[αρχή]], η [[εξουσία]] («κορυφᾱ Διὸς εἰ κρανθῇ πρᾶγμα τέλειον», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το πιο εκλεκτό, το έξοχο, το τέλειο («ὁ δὲ καιρὸς ὁμοίως παντὸς ἔχει κορυφάν», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[οστό]] του κόκκυγα<br /><b>3.</b> <b>ιατρ.</b> [[απόστημα]]<br /><b>4.</b> η κρίσιμη [[κατάσταση]] («τοῦ πάθεος κορυφὴν ἴσχοντος ἤδη», Αρετ.)<br /><b>5.</b> το κύριο [[θέμα]], η [[υπόθεση]] («[[ἔρχομαι]] γὰρ ἐπὶ τὴν κορυφὴν ὧν εἴρηκα», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ κορυφαί</i><br />τα [[άκρα]] τών δακτύλων<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> α) «λόγων κορυφαί» — η [[κορωνίδα]], το [[τέλος]] τών λόγων («ἵνα δὲ κορυφὴν ὁ [[λόγος]] ἐπιθεὶς ἑαυτῷ παύσηται», <b>Πλούτ.</b>)<br />β) «λόγων κορυφὰν ὀρθάν» — η ορθή [[σημασία]] τών λόγων (<b>Πίνδ.</b>)<br />γ) «κορυφὰς ἑτέρας ἑτέρῃσι προσάπτων μύθων» — πηδώντας από το ένα [[θέμα]] στο [[άλλο]] <b>(Εμπ.)</b><br />δ) «[[κατά]] κορυφήν» — κατακόρυφα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[κορυφή]] / [[κόρυφος]] εμφανίζει θ. <i>κορυ</i>- ([[πρβλ]]. [[κόρυς]] «[[περικεφαλαία]]») και [[επίθημα]] -<i>φη</i> / -<i>φος</i> ([[πρβλ]]. [[κόλαφος]]) συνδεόμενη με τη λ. [[κόρυμβος]]. Ο τ. [[κορφή]] προήλθε με σίγηση του -<i>υ</i>- [[μετά]] από [[υγρό]] ([[πρβλ]]. [[περιβόλι]]: [[περβόλι]]).Παράγωγα και [[σύνθετα]] του [[κορυφή]] (και [[κορφή]]):<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κορύφαινα]], [[κορυφαίος]], [[κορυφάς]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κορυφήνδε]], [[κορυφιστήρ]], [[κορυφιστής]], [[κορυφώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κορύπτω]], [[κορυφώ]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κορυφιακός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κορυφώνω]], [[κορφάδα]], [[κορφιάς]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κορυφαγενής]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κορυφογραμμή]], [[κορυφολόγος]], [[κορυφοτομία]], [[κορφοβούνι]], [[κορφοδιάσελο]], [[κορφολάτης]], [[κορφολόγος]], [[κορφοπάτης]], [[κορφοπλάτωμα]], [[κορφοστεφανώνω]], [[κορφόφυλλο]]. (Β συνθετικό) [[ακόρυφος]], [[δικόρυφος]], [[τρικόρυφος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ευκόρυφος]], [[ισοκόρυφος]], [[μεγαλοκόρυφος]], [[μελαγκόρυφος]], [[συγκόρυφος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>αμβλυοκόρυφος</i>, [[γωνιοκόρυφος]], [[κατακόρυφος]], [[οξυκόρυφος]], <i>πολυκόρυφος</i>, [[υψικόρυφος]], [[βουνοκορφή]], <i>βραχοκορφή</i>, <i>δεντροκορφή</i>, <i>ψηλοκορφή</i>].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[top]], [[skull]], also metph. (Il.).<br />Other forms: Dor. <b class="b3">-φά</b><br />Compounds: Compp., e. g. <b class="b3">κορυφα-γενής</b> [[head born]], prop. of Athena, metaph. (Pythag. in Plu. 2, 381f.), <b class="b3">δι-κόρυφος</b> [[with two summits]] (E., Arist.).<br />Derivatives: [[κορυφαῖος]] m. [[the firste]], [[head-]], [[choirleader]] (IA.), second. adj. [[at the head]] (Plu., Hdn.), [[κορυφαιότης]] [[leadership]] (Corp. Herm.); [[κορυφαῖον]] [[the upper part of a hunting-net]], <b class="b3">-φαία</b> [[the head part of a bridle]] (X., Poll.). - [[κορυφώδης]] [[with summits]] (Hp.). - [[κορυφάς]] f. [[edge of the navel]] (Hp. ap. Gal.); <b class="b3">-φίς</b>, <b class="b3">-φών</b> = [[κορυφή]] (Gloss.), [[κόρυφος]] m. = [[κορυφή]] (Epid.), = <b class="b3">κόρυμβος γυναικεῖος</b> H. - [[κορύφαινα]] f. name of a fish, [[ἵππουρις]] (Dorio ap. Ath.); on the motive Strömberg Fischnamen 59, on the suffix ibd. 137; [[κορύφια]] pl. kind of molluscs (Xenokr. ap. Orib.). - [[κορυφιστήρ]] = [[κορυφαῖον]] (Poll.), also [[forehead-band]] (sch.); cf. [[βραχιονιστήρ]] (Chantraine Formation 328), <b class="b3">-ιστής</b> <b class="b2">id.</b> (H.). - Denomin. verbs: 1. [[κορυφόομαι]] [[rise up high]] (Il.), [[count together]] (hell.), <b class="b3">-όω</b> [[bring to the top]] (medic.), with [[κορύφωμα]] [[summum]] (Ath. Mech.), <b class="b3">-ωσις</b> [[top of a pyramide]] (Nicom.). - 2. [[κορύπτω]] <b class="b2">butt with the skull (horns)</b> (Theoc.; on the formation Schwyzer 705) with [[κορυπτίλος]] [[butting]] (Theoc.); after [[τροχίλος]], [[σποργίλος]] (Chantraine Formation 249), prob. hypocoristisc; also [[κορύπτης]], <b class="b3">-τόλης</b> <b class="b2">id.</b> (EM, H.); <b class="b3">ἐκορυπτίας ἐγαυρίας</b> H.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Formation with <b class="b3">φ-</b>suffix (Schwyzer 495, Chantraine 264), from an <b class="b3">υ-</b>stem (but the word is non-IE!), which some see in [[κόρυς]]; the meaning speaks against this deriv. - Wrong combinations in Bezzenberger-Fick BB 6, 237 (s. Bq) and Persson Beitr. 1, 179 (s. WP. 1, 406). - Since long recognized as Pre-Greek, <b class="b3">κορυφ-</b>, with prenasalization <b class="b3">κορυμβ-</b>.<br />See also: - S. also [[κόρυμβος]].

|mdlsjtxt=κορῠφή, ἡ, [[κόρυς]]<br /><b class="num">I.</b> the [[head]], top, [[highest]] [[point]]; [[hence]],<br /><b class="num">1.</b> the [[crown]] or top of the [[head]], Il., Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> the top or [[peak]] of a [[mountain]], Il., Hdt., Aesch.<br /><b class="num">II.</b> metaph. the [[highest]] [[point]], Lat. [[summa]], παντὸς [[ἔχει]] κορυφάν is the [[best]] of all, Pind.; κορυφὰ λόγων προτέρων the sum and [[substance]] of [[ancient]] legends, Pind.<br /><b class="num">2.</b> the [[height]] or [[excellence]] of a [[thing]], i. e. the choicest, noblest, [[best]], Pind.