Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

παίζω: Difference between revisions

From LSJ

παίζω (view source)

Revision as of 21:00, 2 October 2022

No change in size ,  2 October 2022
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
Line 16: Line 16:
|btext=<i>f.</i> [[παίξω]], <i>ao.</i> [[ἔπαισα]] <i>ou</i> ἔπαιξα, <i>pf.</i> πέπαικα;<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπαίχθην]], <i>pf.</i> πέπαισμαι et πέπαιγμαι;<br /><b>I.</b> faire l'enfant, <i>càd</i> s'amuser, jouer, être enjoué : π. σφαίρῃ OD <i>ou</i> σφαῖραν PLUT jouer à la balle ; ἀστραγάλοις PLUT jouer aux osselets ; παιδιὰν π. [[πρός]] τινα AR jouer avec qqn ; τὰ [[παιδία]] παίζει ; <i>en gén.</i> se divertir, s'amuser ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> danser;<br /><b>2</b> chasser;<br /><b>II.</b> se faire un jeu de :<br /><b>1</b> plaisanter, badiner : τοιαῦτα ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους XÉN voilà ce dont ils devisaient entre eux avec une sereine gravité ; <i>Pass.</i> ὁ [[λόγος]] πέπαισται HDT la légende a été inventée par plaisir ; [[τοῦτο]] δὴ τὸ παιζόμενον PLUT comme on dit en plaisantant;<br /><b>2</b> se jouer de, se moquer de : π. [[εἴς]] τινα railler qqn, rire de lui ; [[εἴς]] [[τι]] se moquer de qch.<br />'''Étymologie:''' [[παῖς]].
|btext=<i>f.</i> [[παίξω]], <i>ao.</i> [[ἔπαισα]] <i>ou</i> ἔπαιξα, <i>pf.</i> πέπαικα;<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἐπαίχθην]], <i>pf.</i> πέπαισμαι et πέπαιγμαι;<br /><b>I.</b> faire l'enfant, <i>càd</i> s'amuser, jouer, être enjoué : π. σφαίρῃ OD <i>ou</i> σφαῖραν PLUT jouer à la balle ; ἀστραγάλοις PLUT jouer aux osselets ; παιδιὰν π. [[πρός]] τινα AR jouer avec qqn ; τὰ [[παιδία]] παίζει ; <i>en gén.</i> se divertir, s'amuser ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> danser;<br /><b>2</b> chasser;<br /><b>II.</b> se faire un jeu de :<br /><b>1</b> plaisanter, badiner : τοιαῦτα ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους XÉN voilà ce dont ils devisaient entre eux avec une sereine gravité ; <i>Pass.</i> ὁ [[λόγος]] πέπαισται HDT la légende a été inventée par plaisir ; [[τοῦτο]] δὴ τὸ παιζόμενον PLUT comme on dit en plaisantant;<br /><b>2</b> se jouer de, se moquer de : π. [[εἴς]] τινα railler qqn, rire de lui ; [[εἴς]] [[τι]] se moquer de qch.<br />'''Étymologie:''' [[παῖς]].
}}
}}
{{ls
{{elnl
|lstext='''παίζω''': Δωρ. [[παίσδω]], Θεόκρ. 15. 42· μέλλ. παιξοῦμαι Συρακόσ. ἐν Ξεν. Συμπ. 9, 2, παίξομαι Ἀνθολ. Π. 12. 46, παίξω [[αὐτόθι]] 211, Ἀνακρέοντ. 41. 8· - ἀόρ. α΄ ἔπαισα Ὅμ., Ἀττικ., πρκμ. πέπαικα Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 17, παθ. πρκμ. πέπαισμαι Ἡρόδ., Ἀριστοφ., καὶ ῥημ. ἐπίθ. [[παιστέον]] (ἄν καὶ οἱ αὐτοὶ τύποι ἀνήκουσι καὶ εἰς τὸ [[παίω]]). - Μεταγενέστ. συγγραφεῖς ἔχουσι τοὺς κατὰ τὴν γραμματικὴν ἀναλογίαν τύπους, ἀόρ. ἔπαιξα Κτησ. Περσ. 59, Λουκ., κτλ.· πρκμ. πέπαιχα Πλουτ. Δημοσθ. 9· - Παθ., ἀόρ. ἐπαίχθην ὁ αὐτ. 2. 123Ε, Ἡλιόδ.: παθ. πέπαιγμαι Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 979. 3, ἴδε κατωτ. ΙΙ· - ὁ Ὅμηρ. χρῆται μόνον ἐνεστ. καὶ παρατ., καὶ (ἐν Ὀδ. Θ. 251) τῇ προστ. ἀορ. παίσατε· οἱ δὲ Τραγ. μόνον τῷ ἐνεστ.: ([[παῖς]]). Κυρίως, [[παίζω]] ὡς [[παιδίον]], διασκεδάζω, «[[παίζω]]», τῇ δέ θ’ ἅμα Νύμφαι .. ἀγρονόμοι παίζουσι Ὀδ. Ζ. 106, πρβλ. Η. 291 ([[οὐδαμοῦ]] ἐν τῇ Ἰλ.), Ἡρόδ. 4. 114, κτλ. 2) ὀρχοῦμαι, [[χορεύω]], παίσατε Ὀδ. Θ. 251· [[δῶμα]] περιστεναχίζετο ποσσὶν ἀνδρῶν παιζόντων Ψ. 147, πρβλ. Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 277· π. τε καὶ χορεύειν Ἀριστ. Βάτρ. 407, πρβλ. 388· ἐνόπλια .. ἔπαιζεν (ἴδε [[ἐνόπλιος]]) Πινδ. Ο. 13. 123· - [[ὡσαύτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, . Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 299· - καὶ ἐν τῷ παθ., ἀλλὰ πέπαισται μετρίως ἡμῖν, ἐπὶ τοῦ χοροῦ, Ἀριστοφ. Θεσμ. 1227. 3) [[παίζω]] ([[παιγνίδιον]]), σφαίρῃ π., [[παίζω]] τὴν σφαῖραν, κοινῶς «τὸ τόπι», Ὀδ. Ε. 100· κλεψύδρῃς παίζ. Ἐμπεδ. 351· ἀντ’ ἀστραγάλων κονδύλοισι παίζετε Φερεκράτης ἐν «Δουλοδιδασκάλοις» 9, πρβλ. Ἀντιφάν. ἐν «Ἐπιδαυρίῳ» 1· π. διὰ γραμμῆς (ἴδε γραμμὴ ΙΙΙ. 2)· πρὸς κότταβον παίζειν Πλάτ. Κωμ. ἐν Διὶ κακουμένῳ» 1· μετά τινων Ἡρόδ. 1. 114· [[ὡσαύτως]], μετὰ συστοίχ. αἰτ., π. κότταβον Ἀνακρ. 23· σφαῖραν Πλουτ. Ἀλέξ. 73· [[ὡσαύτως]], πρὸς κότταβον Πλάτ. Κωμ. ἐν Διὶ κακουμένῳ» 1· π. παιδιὰν [[πρός]] τινα Ἀριστοφ. Πλ. 1055-7, πρβλ. Πλάτ. Ἀλκ. 1. 110Β· κύνα καὶ πόλιν π., ἐπὶ παιγνιδίου ὁμοίου τῷ νῦν παιζομένῳ «ζατρικίῳ» ἢ τῇ «ντάμᾳ», Κρατῖνος ἐν «Δραπέτισιν» 3 ([[ἔνθα]] ἴδε Meineke)· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἐπιρρ., [[φαινίνδα]] π. Ἀντιφάνης ἐν Ἀδήλ. 8, πρβλ. Κράτητα ἐν «Παιδιαῖς» 2. 4) [[παίζω]] μουσικὸν [[ὄργανον]], Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 206· - καὶ οὕτω, [[χορεύω]] καὶ ᾄδω (πρβλ. μολπὴ), Πινδ. Ο. 1. 24. 5) [[παίζω]] ἐρωτικῶς, Näke εἰς Χοιρίλ. σ. 245· πρὸς ἀλλήλους Ξεν. Συμπ. 9, 2· ἐπὶ θηλειῶν ἵππων, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 18. 12. 6) διασκεδάζω θηρεύων, [[ἐξέρχομαι]] εἰς [[κυνηγέσιον]], π. κατ’ [[ἄλσος]] Σοφ. Ἠλ. 567. ΙΙ. διασκεδάζω, [[παίζω]], «χωρατεύω», [[λέγω]] ἀστεῖα, Ἡρόδ. 2. 28., 5. 4., 9. 11· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[σπουδάζω]], Πλάτ. Νόμ. 636C, Ξεν. Ἀπομν. 4. 1. 1· πρὸς τὸ σπουδῇ [[λέγω]], ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 8. 3, 47· παίζετε λέγοντες Πλάτ. Εὐθύδ. 283Β· π. καὶ χλευάζειν Ἀριστοφ. Βάτρ. 376, πρβλ. 392· π. καὶ γελᾶν Ἀντιφάνης εν «Φιλοθηβαίῳ» 2, 4: πῖνε, παῖζε· θνητὸς ὁ [[βίος]], [[ὀλίγος]] οὑπὶ γῇ [[χρόνος]] Ἄμφις ἐν «Γυναικοκρατίᾳ» 1· π. [[πρός]] τινα, περιπαίζω τινά, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 952, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 79Α· π. εἴς τι, [[λέγω]] ἀστεῖα [[περί]] τινος πράγματος, ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 89Β· μετ’ οὐδ. ἐπιθετικῆς ἀντωνυμίας, τοιαῦτα ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους Ξεν. Κύρ. 6. 1, 6· ἡ μετοχ. παίζων, [[συχνάκις]] κεῖται ἀπολ., ἀστειευόμενος, Πλάτ. Θεαίτ. 145Β, κ. ἀλλ.· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ σπουδάζων, ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 636C, κ. ἀλλ.· - Παθητ., ὁ [[λόγος]] πέπαισται, ἔχει λεχθῇ ἀστείως, [[χάριν]] ἀστεϊσμοῦ, Ἡρόδ. 4. 77· [[ταῦτα]] πεπαίσθω ὑμῖν, ἀρκετὰ ἐλέχθησαν ἀστεῖα, Πλάτ. Εὐθύδ. 278D, πρβλ. Φαίδρ. 278Β· πεπαῖχθαι τὴν λέξιν Τίμαρχ. παρ’ Ἀθην. 501Ε· τοῦτο τὸ παιζόμενον, τὸ ἀστείως λεγόμενον, Πλούτ. 2. 1090F· τὸ πεπαιγμένον ὁ αὐτ. 2. 81Ε· - [[ἀλλά]], οἷα πέπαιγμαι, ἐπὶ ἐνεργητ. σημασίας, Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 979. 3. 2) μετ’ αἰτ. [[παίζω]] μέ τι, [[ἐμπαίζω]], περιπαίζω, Ἀνθολ. Π. 10. 64, Λουκ. Νιγρ. 20. 3) παρὰ τοῖς γραμμ., ἐπὶ λέξεων, ἐφ’ ὧν γίνονται ἀστεϊσμοί, ἢ αἵτινες ἐσχηματίσθησαν [[χάριν]] λογοπαιγνίου.
|elnltext=παίζω [παῖς] Dor. imperf. ἔπαισδον, imperat. παῖσδε, Lac. ptc. gen. plur. παιδδωᾶν; Att. aor. ἔπαισα en ἔπαιξα; aor. pass. ἐπαίχθην; perf. πέπαικα en πέπαιχα, med.-pass. πέπαισμαι en πέπαιγμαι; fut. παίξω, fut. pass. παιχθήσομαι spelen, zich amuseren:; σφαίρῃ met een bal Od. 6.100; αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων de eeuwigheid is een kind, een spelend kind, dat speelt met zijn pessoi Heraclit. B 52; ἔπαιζε μετ’ ἄλλων ἡλίκων hij zat met andere leeftijdgenootjes te spelen Hdt. 1.114.1; παίζων κατ’ ἄλσος zich vermakend in het heilige woud Soph. El. 567; seks.: βούλει διὰ χρόνου πρός με παῖσαι; wil je eindelijk weer eens met me spelen? Aristoph. Pl. 1055; ἵνα παίσωμεν μετ’ ἐκείνης om ons met haar te amuseren Aristoph. Av. 660. dansen:; πέπαισται μετρίως ἡμῖν er is voldoende door ons gedanst (d.w.z het stuk is uit) Aristoph. Th. 1227; muziek maken:; Πὰν ὁ καλαμόφθογγα παίζων Pan die speelt op zijn rietfluit Aristoph. Ran. 230; zingen. Pind. O. 1.16. schertsen, spotten: pass.:; οὗτος ὁ λόγος ἄλλως πέπαισται dat verhaal is een loos schertsverhaal Hdt. 4.77.2; τοιαῦτ’ ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους zo schertsten zij in ernst met elkaar Xen. Cyr. 6.1.6; met acc.:; π. τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα de spot drijven met het mensdom Luc. 8.20; met πρός of εἰς+ acc.. παίζειν μου εἰς τὰς τρίχας de spot drijven met mijn haren Plat. Phaed. 89b.
}}
{{elru
|elrutext='''παίζω:''' дор. [[παίσδω]] (fut. παίσομαι - дор. [[παιξοῦμαι]], поздн. παίξομαι и [[παίξω]]; aor. [[ἔπαισα]] и ἔπαιξα; pf. πέπαικα - Plut. πέπαιχα; adj. verb. [[παιστέον]]; pass.: aor. [[ἐπαίχθην]], pf. πέπαισμαι - поздн. πέπαιγμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[играть]], [[резвиться]], [[забавляться]] (Νύμφαι παίζουσι Hom.; οἱ παῖδες παίζοντες Her.): π. κατ᾽ [[ἄλσος]] Soph. развлекаться в роще, т. е. охотиться;<br /><b class="num">2)</b> [[танцевать]], [[плясать]] (π. τε καὶ χορεύειν Arph.; [[δῶμα]] περιστεναχίζετο ποσσὶν [[ἀνδρῶν]] παιζόντων τε γυναικῶν Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[быть участником игры]] (во что-л.), играть (τινὰ παιδιὰν π. Plat.): π. σφαίρῃ Hom. или σφαῖραν Plut. играть в мяч; διὰ γραμμῆς π. Plat. играть в перетяжки (каждая из двух групп играющих, разделенных линией, старается перетянуть к себе побольше участников другой группы);<br /><b class="num">4)</b> муз. [[играть]] (на чем-л.) (= ἐγκιθαρίζειν) HH;<br /><b class="num">5)</b> [[шутить]], [[подшучивать]] (π. καὶ χλευάζειν Arph.; π. σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους Xen.): π. πρός τινα Plat., Eur.; насмехаться над кем-л.; ὁ [[λόγος]] πέπαισται ὑπ᾽ αὐτῶν Ἑλλήνων Her. (этот) рассказ выдуман в шутку самими греками; [[ταῦτα]] πεπαίσθω [[ὑμῖν]] Plat. полагаю, что это сказано вами в шутку (досл. пусть это будет вашей шуткой); τὸ παιζόμενον или τὸ πεπαιγμένον Plut. в виде шутки.
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 37: Line 40:
|lsmtext='''παίζω:''' Δωρ. [[παίσδω]], μέλ. [[παιξοῦμαι]] και <i>παίξομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπαιξα</i>, παρακ. <i>πέπαικα</i>, αργότερα <i>πέπαιχα</i> — Παθ., παρακ. <i>πέπαισμαι</i>, αργότερα <i>πέπαιγμαι</i> ([[παῖς]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κυρίως]], [[παίζω]] όπως τα [[παιδιά]], [[διασκεδάζω]], [[παίζω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[χορεύω]], σε Ομήρ. Οδ., Πίνδ.· ομοίως σε Μέσ., σε Ησίοδ.<br /><b class="num">3.</b> [[παίζω]] [[παιχνίδι]], σφαίρῃ [[παίζω]], [[παίζω]] [[μπάλα]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[παίζω]] σφαῖραν, σε Πλούτ.<br /><b class="num">4.</b> [[παίζω]] μουσικό όργανο, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[διασκεδάζω]], [[παίζω]], [[αστειεύομαι]], κάνω αστεία, σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ.· [[παίζω]] [[πρός]] τινα, [[περιπαίζω]] κάποιον, τον [[εμπαίζω]], σε Ευρ.· [[παίζω]] εἰς τι, λέω αστεία σχετικά με κάποιο [[πράγμα]], σε Πλάτ.· η μτχ. <i>παίζων</i> χρησιμ. απόλ., πάνω στην [[πλάκα]], αστειευόμενος, στον ίδ. — Παθ., ὁ [[λόγος]] πέπαισται, ειπώθηκε ως αστείο, σε Ηρόδ.· [[ταῦτα]] πεπαίσθω [[ὑμῖν]], αρκετά ειπώθηκαν ως αστεία, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[παίζω]] μαζί με, σε Ανθ., Λουκ.
|lsmtext='''παίζω:''' Δωρ. [[παίσδω]], μέλ. [[παιξοῦμαι]] και <i>παίξομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπαιξα</i>, παρακ. <i>πέπαικα</i>, αργότερα <i>πέπαιχα</i> — Παθ., παρακ. <i>πέπαισμαι</i>, αργότερα <i>πέπαιγμαι</i> ([[παῖς]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κυρίως]], [[παίζω]] όπως τα [[παιδιά]], [[διασκεδάζω]], [[παίζω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[χορεύω]], σε Ομήρ. Οδ., Πίνδ.· ομοίως σε Μέσ., σε Ησίοδ.<br /><b class="num">3.</b> [[παίζω]] [[παιχνίδι]], σφαίρῃ [[παίζω]], [[παίζω]] [[μπάλα]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[παίζω]] σφαῖραν, σε Πλούτ.<br /><b class="num">4.</b> [[παίζω]] μουσικό όργανο, σε Ομηρ. Ύμν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[διασκεδάζω]], [[παίζω]], [[αστειεύομαι]], κάνω αστεία, σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ.· [[παίζω]] [[πρός]] τινα, [[περιπαίζω]] κάποιον, τον [[εμπαίζω]], σε Ευρ.· [[παίζω]] εἰς τι, λέω αστεία σχετικά με κάποιο [[πράγμα]], σε Πλάτ.· η μτχ. <i>παίζων</i> χρησιμ. απόλ., πάνω στην [[πλάκα]], αστειευόμενος, στον ίδ. — Παθ., ὁ [[λόγος]] πέπαισται, ειπώθηκε ως αστείο, σε Ηρόδ.· [[ταῦτα]] πεπαίσθω [[ὑμῖν]], αρκετά ειπώθηκαν ως αστεία, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[παίζω]] μαζί με, σε Ανθ., Λουκ.
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''παίζω:''' дор. [[παίσδω]] (fut. παίσομαι - дор. [[παιξοῦμαι]], поздн. παίξομαι и [[παίξω]]; aor. [[ἔπαισα]] и ἔπαιξα; pf. πέπαικα - Plut. πέπαιχα; adj. verb. [[παιστέον]]; pass.: aor. [[ἐπαίχθην]], pf. πέπαισμαι - поздн. πέπαιγμαι)<br /><b class="num">1)</b> [[играть]], [[резвиться]], [[забавляться]] (Νύμφαι παίζουσι Hom.; οἱ παῖδες παίζοντες Her.): π. κατ᾽ [[ἄλσος]] Soph. развлекаться в роще, т. е. охотиться;<br /><b class="num">2)</b> [[танцевать]], [[плясать]] (π. τε καὶ χορεύειν Arph.; [[δῶμα]] περιστεναχίζετο ποσσὶν [[ἀνδρῶν]] παιζόντων τε γυναικῶν Hom.);<br /><b class="num">3)</b> [[быть участником игры]] (во что-л.), играть (τινὰ παιδιὰν π. Plat.): π. σφαίρῃ Hom. или σφαῖραν Plut. играть в мяч; διὰ γραμμῆς π. Plat. играть в перетяжки (каждая из двух групп играющих, разделенных линией, старается перетянуть к себе побольше участников другой группы);<br /><b class="num">4)</b> муз. [[играть]] (на чем-л.) (= ἐγκιθαρίζειν) HH;<br /><b class="num">5)</b> [[шутить]], [[подшучивать]] (π. καὶ χλευάζειν Arph.; π. σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους Xen.): π. πρός τινα Plat., Eur.; насмехаться над кем-л.; ὁ [[λόγος]] πέπαισται ὑπ᾽ αὐτῶν Ἑλλήνων Her. (этот) рассказ выдуман в шутку самими греками; [[ταῦτα]] πεπαίσθω [[ὑμῖν]] Plat. полагаю, что это сказано вами в шутку (досл. пусть это будет вашей шуткой); τὸ παιζόμενον или τὸ πεπαιγμένον Plut. в виде шутки.
|lstext='''παίζω''': Δωρ. [[παίσδω]], Θεόκρ. 15. 42· μέλλ. παιξοῦμαι Συρακόσ. ἐν Ξεν. Συμπ. 9, 2, παίξομαι Ἀνθολ. Π. 12. 46, παίξω [[αὐτόθι]] 211, Ἀνακρέοντ. 41. 8· - ἀόρ. α΄ ἔπαισα Ὅμ., Ἀττικ., πρκμ. πέπαικα Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 17, παθ. πρκμ. πέπαισμαι Ἡρόδ., Ἀριστοφ., καὶ ῥημ. ἐπίθ. [[παιστέον]] (ἄν καὶ οἱ αὐτοὶ τύποι ἀνήκουσι καὶ εἰς τὸ [[παίω]]). - Μεταγενέστ. συγγραφεῖς ἔχουσι τοὺς κατὰ τὴν γραμματικὴν ἀναλογίαν τύπους, ἀόρ. ἔπαιξα Κτησ. Περσ. 59, Λουκ., κτλ.· πρκμ. πέπαιχα Πλουτ. Δημοσθ. 9· - Παθ., ἀόρ. ἐπαίχθην ὁ αὐτ. 2. 123Ε, Ἡλιόδ.: παθ. πέπαιγμαι Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 979. 3, ἴδε κατωτ. ΙΙ· - ὁ Ὅμηρ. χρῆται μόνον ἐνεστ. καὶ παρατ., καὶ (ἐν Ὀδ. Θ. 251) τῇ προστ. ἀορ. παίσατε· οἱ δὲ Τραγ. μόνον τῷ ἐνεστ.: ([[παῖς]]). Κυρίως, [[παίζω]] ὡς [[παιδίον]], διασκεδάζω, «[[παίζω]]», τῇ δέ θ’ ἅμα Νύμφαι .. ἀγρονόμοι παίζουσι Ὀδ. Ζ. 106, πρβλ. Η. 291 ([[οὐδαμοῦ]] ἐν τῇ Ἰλ.), Ἡρόδ. 4. 114, κτλ. 2) ὀρχοῦμαι, [[χορεύω]], παίσατε Ὀδ. Θ. 251· [[δῶμα]] περιστεναχίζετο ποσσὶν ἀνδρῶν παιζόντων Ψ. 147, πρβλ. Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 277· π. τε καὶ χορεύειν Ἀριστ. Βάτρ. 407, πρβλ. 388· ἐνόπλια .. ἔπαιζεν (ἴδε [[ἐνόπλιος]]) Πινδ. Ο. 13. 123· - [[ὡσαύτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, . Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 299· - καὶ ἐν τῷ παθ., ἀλλὰ πέπαισται μετρίως ἡμῖν, ἐπὶ τοῦ χοροῦ, Ἀριστοφ. Θεσμ. 1227. 3) [[παίζω]] ([[παιγνίδιον]]), σφαίρῃ π., [[παίζω]] τὴν σφαῖραν, κοινῶς «τὸ τόπι», Ὀδ. Ε. 100· κλεψύδρῃς παίζ. Ἐμπεδ. 351· ἀντ’ ἀστραγάλων κονδύλοισι παίζετε Φερεκράτης ἐν «Δουλοδιδασκάλοις» 9, πρβλ. Ἀντιφάν. ἐν «Ἐπιδαυρίῳ» 1· π. διὰ γραμμῆς (ἴδε γραμμὴ ΙΙΙ. 2)· πρὸς κότταβον παίζειν Πλάτ. Κωμ. ἐν Διὶ κακουμένῳ» 1· μετά τινων Ἡρόδ. 1. 114· [[ὡσαύτως]], μετὰ συστοίχ. αἰτ., π. κότταβον Ἀνακρ. 23· σφαῖραν Πλουτ. Ἀλέξ. 73· [[ὡσαύτως]], πρὸς κότταβον Πλάτ. Κωμ. ἐν Διὶ κακουμένῳ» 1· π. παιδιὰν [[πρός]] τινα Ἀριστοφ. Πλ. 1055-7, πρβλ. Πλάτ. Ἀλκ. 1. 110Β· κύνα καὶ πόλιν π., ἐπὶ παιγνιδίου ὁμοίου τῷ νῦν παιζομένῳ «ζατρικίῳ» ἢ τῇ «ντάμᾳ», Κρατῖνος ἐν «Δραπέτισιν» 3 ([[ἔνθα]] ἴδε Meineke)· [[ὡσαύτως]] μετ’ ἐπιρρ., [[φαινίνδα]] π. Ἀντιφάνης ἐν Ἀδήλ. 8, πρβλ. Κράτητα ἐν «Παιδιαῖς» 2. 4) [[παίζω]] μουσικὸν [[ὄργανον]], Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 206· - καὶ οὕτω, [[χορεύω]] καὶ ᾄδω (πρβλ. μολπὴ), Πινδ. Ο. 1. 24. 5) [[παίζω]] ἐρωτικῶς, Näke εἰς Χοιρίλ. σ. 245· πρὸς ἀλλήλους Ξεν. Συμπ. 9, 2· ἐπὶ θηλειῶν ἵππων, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 18. 12. 6) διασκεδάζω θηρεύων, [[ἐξέρχομαι]] εἰς [[κυνηγέσιον]], π. κατ’ [[ἄλσος]] Σοφ. Ἠλ. 567. ΙΙ. διασκεδάζω, [[παίζω]], «χωρατεύω», [[λέγω]] ἀστεῖα, Ἡρόδ. 2. 28., 5. 4., 9. 11· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[σπουδάζω]], Πλάτ. Νόμ. 636C, Ξεν. Ἀπομν. 4. 1. 1· πρὸς τὸ σπουδῇ [[λέγω]], ὁ αὐτ. ἐν Κύρ. 8. 3, 47· παίζετε λέγοντες Πλάτ. Εὐθύδ. 283Β· π. καὶ χλευάζειν Ἀριστοφ. Βάτρ. 376, πρβλ. 392· π. καὶ γελᾶν Ἀντιφάνης εν «Φιλοθηβαίῳ» 2, 4: πῖνε, παῖζε· θνητὸς ὁ [[βίος]], [[ὀλίγος]] οὑπὶ γῇ [[χρόνος]] Ἄμφις ἐν «Γυναικοκρατίᾳ» 1· π. [[πρός]] τινα, περιπαίζω τινά, Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 952, πρβλ. Πλάτ. Μένωνα 79Α· π. εἴς τι, [[λέγω]] ἀστεῖα [[περί]] τινος πράγματος, ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 89Β· μετ’ οὐδ. ἐπιθετικῆς ἀντωνυμίας, τοιαῦτα ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους Ξεν. Κύρ. 6. 1, 6· ἡ μετοχ. παίζων, [[συχνάκις]] κεῖται ἀπολ., ἀστειευόμενος, Πλάτ. Θεαίτ. 145Β, κ. ἀλλ.· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ σπουδάζων, ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 636C, κ. ἀλλ.· - Παθητ., ὁ [[λόγος]] πέπαισται, ἔχει λεχθῇ ἀστείως, [[χάριν]] ἀστεϊσμοῦ, Ἡρόδ. 4. 77· [[ταῦτα]] πεπαίσθω ὑμῖν, ἀρκετὰ ἐλέχθησαν ἀστεῖα, Πλάτ. Εὐθύδ. 278D, πρβλ. Φαίδρ. 278Β· πεπαῖχθαι τὴν λέξιν Τίμαρχ. παρ’ Ἀθην. 501Ε· τοῦτο τὸ παιζόμενον, τὸ ἀστείως λεγόμενον, Πλούτ. 2. 1090F· τὸ πεπαιγμένον ὁ αὐτ. 2. 81Ε· - [[ἀλλά]], οἷα πέπαιγμαι, ἐπὶ ἐνεργητ. σημασίας, Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 979. 3. 2) μετ’ αἰτ. [[παίζω]] μέ τι, [[ἐμπαίζω]], περιπαίζω, Ἀνθολ. Π. 10. 64, Λουκ. Νιγρ. 20. 3) παρὰ τοῖς γραμμ., ἐπὶ λέξεων, ἐφ’ ὧν γίνονται ἀστεϊσμοί, ἢ αἵτινες ἐσχηματίσθησαν [[χάριν]] λογοπαιγνίου.
}}
{{elnl
|elnltext=παίζω [παῖς] Dor. imperf. ἔπαισδον, imperat. παῖσδε, Lac. ptc. gen. plur. παιδδωᾶν; Att. aor. ἔπαισα en ἔπαιξα; aor. pass. ἐπαίχθην; perf. πέπαικα en πέπαιχα, med.-pass. πέπαισμαι en πέπαιγμαι; fut. παίξω, fut. pass. παιχθήσομαι spelen, zich amuseren:; σφαίρῃ met een bal Od. 6.100; αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων de eeuwigheid is een kind, een spelend kind, dat speelt met zijn pessoi Heraclit. B 52; ἔπαιζε μετ’ ἄλλων ἡλίκων hij zat met andere leeftijdgenootjes te spelen Hdt. 1.114.1; παίζων κατ’ ἄλσος zich vermakend in het heilige woud Soph. El. 567; seks.: βούλει διὰ χρόνου πρός με παῖσαι; wil je eindelijk weer eens met me spelen? Aristoph. Pl. 1055; ἵνα παίσωμεν μετ’ ἐκείνης om ons met haar te amuseren Aristoph. Av. 660. dansen:; πέπαισται μετρίως ἡμῖν er is voldoende door ons gedanst (d.w.z het stuk is uit) Aristoph. Th. 1227; muziek maken:; Πὰν ὁ καλαμόφθογγα παίζων Pan die speelt op zijn rietfluit Aristoph. Ran. 230; zingen. Pind. O. 1.16. schertsen, spotten: pass.:; οὗτος ὁ λόγος ἄλλως πέπαισται dat verhaal is een loos schertsverhaal Hdt. 4.77.2; τοιαῦτ’ ἔπαιζον σπουδῇ πρὸς ἀλλήλους zo schertsten zij in ernst met elkaar Xen. Cyr. 6.1.6; met acc.:; π. τὰ τῶν ἀνθρώπων πράγματα de spot drijven met het mensdom Luc. 8.20; met πρός of εἰς+ acc.. παίζειν μου εἰς τὰς τρίχας de spot drijven met mijn haren Plat. Phaed. 89b.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2665795"