Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

πρός: Difference between revisions

From LSJ

πρός (view source)

Revision as of 07:48, 13 November 2024

44,670 bytes added ,  13 November
m
Text replacement - "S. ''Ant.''" to "S.''Ant.''"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elru.*}}\n)({{elnl.*}}\n)" to "$4$3$2$1")
m (Text replacement - "S. ''Ant.''" to "S.''Ant.''")
(38 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=pros
|Transliteration C=pros
|Beta Code=pro/s
|Beta Code=pro/s
|
|
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>adv. et prép.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i> auprès ; à côté, en outre;<br /><b>B.</b> <i>prép. avec le gén., le dat. et l'acc.</i><br /><b>• GÉN. 1</b> de, en venant de : ἠὲ πρὸς ἠοΐων ἢ ἑσπερίων ἀνθρώπων OD (qu’il soit issu) des peuples de l'Orient <i>ou</i> de ceux de l'Occident ; ὁ πρὸς Σάρδεων [[ἤλεκτρος]] SOPH l'ambre venant de Sardes ; du côté de : πρὸς Βορέαο, πρὸς Νότου OD du côté de Borée (le Nord), du côté de Notos (le Sud) ; πρὸς [[ἁλός]] IL, πρὸς θαλάσσης HDT du côté de la mer ; <i>avec un n. de pers.</i> : [[γένος]] [[ἐξ]] Ἁλικαρνήσσου τὰ πρὸς πατρός HDT originaire d'Halicarnasse par son père ; [[οἱ]] πρὸς αἵματος SOPH les parents par le sang ; <i>p. anal.</i> [[πρός]] τινος [[εἶναι]] HDT, [[πρός]] τινος γίγνεσθαι HDT être <i>ou</i> se mettre du côté de qqn, être favorable à qqn ; à l'égard de, par rapport à, concernant : δρᾶν οὐδὲν ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων THC ne commettre aucun méfait ni à l'égard des dieux ni à l'égard des hommes;<br /><b>2</b> de la part de, par le fait de : ἔχειν τιμὴν πρὸς [[Διός]] OD être récompensé <i>ou</i> honoré par Zeus ; ἀκούειν [[τι]] [[πρός]] τινος IL apprendre qch de qqn ; [[πρός]] τινος πάσχειν souffrir par le fait de qqn ; <i>avec un subst. ou un adj.</i> : πειθὼ πρὸς [[ἀνδρός]] SOPH le fait d'être persuadée par un homme ; [[ἔρημος]] πρὸς φίλων SOPH abandonnée par mes amis ; <i>p. suite, après un verbe passif comme synon. de</i> [[ὑπό]] : [[πρός]] τινος λείπεσθαι SOPH être abandonnée par qqn ; διδάσκεσθαί [[τι]] [[πρός]] τινος IL apprendre qch par qqn;<br /><b>3</b> par la volonté de, au nom de : πρὸς [[θεῶν]] IL par la volonté <i>ou</i> au nom des dieux ; <i>dans les formules de serments</i> : γουνάζομαί [[σε]] [[πρός]] τ’ ἀλόχου καὶ πατρός OD j’embrasse tes genoux en te suppliant au nom de ton épouse et de ton père ; [[πρός]] τ’ εἴ [[τί]] [[σοί]] ἐστι προσφιλές SOPH au nom de ce que tu peux avoir de plus cher;<br /><b>4</b> à cause de : πρὸς τίνος ποτ’ αἰτίας (τέθνηκεν) ; SOPH comment est-elle morte ? πρὸς ἀμπλακημάτων SOPH par suite des égarements;<br /><b>5</b> en venant de, en tenant à, sous la dépendance de : κεν πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις IL tu tisserais de la toile sous les ordres d'une autre;<br /><b>6</b> en faveur de, pour;<br /><b>7</b> de la part de : πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοί [[τε]] πτωχοί [[τε]] OD les étrangers et les mendiants viennent de la part de Zeus, sont envoyés par Zeus;<br /><b>8</b> comme venant de, à la façon de, comme il convient à : ἄτοπα λέγεις καὶ [[οὐδαμῶς]] πρὸς [[σοῦ]] XÉN tu dis d'étranges choses et qui vraiment ne sont pas dignes de toi ; πρὸς δίκης SOPH selon la justice ; [[οὐκ]] [[ἦν]] πρὸς [[τοῦ]] Κύρου τρόπου XÉN cela n'était pas dans le caractère de Cyrus;<br /><b>• DAT.</b> : en touchant à, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> contre, sur : ποτὶ γαίῃ OD contre terre ; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι OD se tenir serrées les unes contre les autres ; πασσάλευε πρὸς πέτραις ESCHL cloue (-le) contre le rocher ; <i>avec un verbe de mouvement suivi d'immobilité</i> : βάλλειν ποτὶ γαίῃ IL, OD jeter contre terre;<br /><b>2</b> en s'ajustant à : πρὸς τοῖς ὤμοις [[εἶναι]] XÉN s'adapter aux épaules;<br /><b>3</b> en face de, devant;<br /><b>4</b> outre (<i>litt.</i> en touchant à, à la suite de) : ἄασσάν μ’ ἕταροί [[τε]] κακοὶ, πρὸς τοῖσί [[τε]] [[ὕπνος]] OD ce qui m'a perdu ce sont mes imprudents compagnons et en outre le sommeil ; πρὸς τούτοις HDT <i>ou</i> πρὸς [[τούτῳ]] HDT outre cela;<br /><b>• ACC.</b> : vers <i>d'ord. avec mouv.</i> : πέμπειν προτὶ <i>poét.</i> [[ἄστυ]] IL envoyer vers la ville ; [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον IL aller vers l'Olympe ; <i>de même avec des verbes de repos, mais impliquant l'idée d'un mouvement antérieur</i> : πρὸς τὰ ἱερὰ παρεῖναι XÉN, venir assister au sacrifice ; <i>avec des verbes de repos, mais impliquant l'idée de direction vers</i> : κλαίειν πρὸς οὐρανόν IL pleurer vers le ciel ; ναίειν πρὸς [[ἠῶ]] τ’ ἠέλιόν [[τε]] OD habiter les régions qui s'étendent dans la direction de l'aurore et du soleil ; <i>avec idée d'hostilité</i> contre : πρὸς Τρῶας μάχεσθαι IL combattre contre les Troyens ; <i>avec idée de temps</i> πρὸς ἑσπέραν XÉN vers le soir ; πρὸς τὸ [[παρόν]] LUC pour le moment ; <i>à ce sens se rattachent les divers emplois de</i> [[πρός]] <i>avec idée de tendance, marqués en français par les prépos.</i> -- à <i>ou</i> avec : ἀγορεύειν, [[εἰπεῖν]] [[πρός]] τινα IL parler à qqn ; ἡ [[πρός]] τινα [[ξυμμαχία]] THC l'alliance avec qqn ; ἡ [[πρός]] τινα [[φιλία]] XÉN l'amitié avec qqn ; -- à l'égard de, pour : φρονεῖν τὰ [[πρός]] τινα XÉN avoir souci des intérêts de qqn ; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον XÉN les choses de la guerre ; -- en vue de, à cause de : τὰ πρὸς τὸ [[δεῖπνον]] PLUT ce qui concerne le souper, les préparatifs du souper ; -- en présence de, devant : μαρτυρῆσαι πρὸς τοὺς δικαστάς PLUT apporter un témoignage devant les juges ; -- en rapprochant de, par comparaison avec : πρὸς τὸν πατέρα HDT par comparaison avec son père ; πρὸς [[τὰς]] παρούσας συμφοράς SOPH (ces symptômes) joints aux souffrances présentes ; πρὸς τὸ [[κλέος]] αὑτῶν THC en proportion de leur réputation ; [[οὐδαμοῦ]] [[ἐστί]] [[τις]] [[παρά]] τινι [[πρός]] τινα XÉN qqn n’a aucune valeur aux yeux de qqn en comparaison avec un autre ; -- en se conformant à, selon, d'après : πρὸς αὐλὸν ὀρχεῖσθαι XÉN danser au son de la flûte ; πρὸς [[τὰς]] παρούσας πημονὰς [[ὀρθῶς]] φρονεῖν ESCHL avoir des sentiments conformes aux souffrances présentes ; πρὸς τὴν δύναμιν DÉM selon son pouvoir ; πρὸς βίαν ESCHL selon la force, par force ; πρὸς ἀνάγκην ESCHL par nécessité ; πρὸς καιρόν SOPH au moment opportun ; πρὸς πάντα XÉN en tout, absolument;<br /><i>Rem.</i><br /><b>I.</b> [[πρός]] <i>se place qqf en poésie après son rég.</i><br /><b>II.</b> <i>en compos.</i> [[πρός]] <i>signifie</i>;<br /><b>1</b> vers, à ([[προσάγω]], [[προσέρχομαι]], <i>etc.</i>);<br /><b>2</b> auprès ([[πρόσειμι]], <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> en outre, encore ([[προστίθημι]], <i>etc.</i>) ; <i>p. suite avec</i> idée d'addition, connexion ([[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]], <i>etc.</i>);<br /><b>4</b> excessivement, tout à fait ([[προσθύμιος]]).<br />'''Étymologie:''' p. [[προτί]], par allong. de [[πρό]], cf. [[δός]] de *δόθι, [[θές]] de *θέθι.
|btext=<i>adv. et prép.</i><br /><b>A.</b> <i>adv.</i> auprès ; à côté, en outre;<br /><b>B.</b> <i>prép. avec le gén., le dat. et l'acc.</i><br /><b>• GÉN. 1</b> de, en venant de : ἠὲ πρὸς ἠοΐων ἢ ἑσπερίων ἀνθρώπων OD (qu'il soit issu) des peuples de l'Orient <i>ou</i> de ceux de l'Occident ; ὁ πρὸς Σάρδεων [[ἤλεκτρος]] SOPH l'ambre venant de Sardes ; du côté de : πρὸς Βορέαο, πρὸς Νότου OD du côté de Borée (le Nord), du côté de Notos (le Sud) ; πρὸς [[ἁλός]] IL, πρὸς θαλάσσης HDT du côté de la mer ; <i>avec un n. de pers.</i> : [[γένος]] [[ἐξ]] Ἁλικαρνήσσου τὰ πρὸς πατρός HDT originaire d'Halicarnasse par son père ; οἱ πρὸς αἵματος SOPH les parents par le sang ; <i>p. anal.</i> [[πρός]] τινος [[εἶναι]] HDT, [[πρός]] τινος γίγνεσθαι HDT être <i>ou</i> se mettre du côté de qqn, être favorable à qqn ; à l'égard de, par rapport à, concernant : δρᾶν οὐδὲν ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων THC ne commettre aucun méfait ni à l'égard des dieux ni à l'égard des hommes;<br /><b>2</b> de la part de, par le fait de : ἔχειν τιμὴν πρὸς [[Διός]] OD être récompensé <i>ou</i> honoré par Zeus ; ἀκούειν τι [[πρός]] τινος IL apprendre qch de qqn ; [[πρός]] τινος πάσχειν souffrir par le fait de qqn ; <i>avec un subst. ou un adj.</i> : πειθὼ πρὸς [[ἀνδρός]] SOPH le fait d'être persuadée par un homme ; [[ἔρημος]] πρὸς φίλων SOPH abandonnée par mes amis ; <i>p. suite, après un verbe passif comme synon. de</i> [[ὑπό]] : [[πρός]] τινος λείπεσθαι SOPH être abandonnée par qqn ; διδάσκεσθαί τι [[πρός]] τινος IL apprendre qch par qqn;<br /><b>3</b> par la volonté de, au nom de : πρὸς [[θεῶν]] IL par la volonté <i>ou</i> au nom des dieux ; <i>dans les formules de serments</i> : γουνάζομαί [[σε]] [[πρός]] τ' ἀλόχου καὶ πατρός OD j'embrasse tes genoux en te suppliant au nom de ton épouse et de ton père ; [[πρός]] τ' εἴ τί [[σοί]] ἐστι προσφιλές SOPH au nom de ce que tu peux avoir de plus cher;<br /><b>4</b> à cause de : πρὸς τίνος ποτ' αἰτίας (τέθνηκεν) ; SOPH comment est-elle morte ? πρὸς ἀμπλακημάτων SOPH par suite des égarements;<br /><b>5</b> [[en venant de]], [[en tenant à]], [[sous la dépendance de]] : κεν πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις IL tu tisserais de la toile sous les ordres d'une autre;<br /><b>6</b> [[en faveur de]], [[pour]];<br /><b>7</b> de la part de : πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοί [[τε]] πτωχοί [[τε]] OD les étrangers et les mendiants viennent de la part de Zeus, sont envoyés par Zeus;<br /><b>8</b> [[comme venant de]], [[à la façon de]], [[comme il convient à]] : ἄτοπα λέγεις καὶ [[οὐδαμῶς]] πρὸς [[σοῦ]] XÉN tu dis d'étranges choses et qui vraiment ne sont pas dignes de toi ; πρὸς δίκης SOPH selon la justice ; [[οὐκ]] [[ἦν]] πρὸς τοῦ Κύρου τρόπου XÉN cela n'était pas dans le caractère de Cyrus;<br /><b>• DAT.</b> : en touchant à, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> [[contre]], [[sur]] : ποτὶ γαίῃ OD contre terre ; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι OD se tenir serrées les unes contre les autres ; πασσάλευε πρὸς πέτραις ESCHL cloue (-le) contre le rocher ; <i>avec un verbe de mouvement suivi d'immobilité</i> : βάλλειν ποτὶ γαίῃ IL, OD jeter contre terre;<br /><b>2</b> [[en s'ajustant à]] : πρὸς τοῖς ὤμοις [[εἶναι]] XÉN s'adapter aux épaules;<br /><b>3</b> [[en face de]], [[devant]];<br /><b>4</b> outre (<i>litt.</i> en touchant à, à la suite de) : ἄασσάν μ' ἕταροί [[τε]] κακοὶ, πρὸς τοῖσί [[τε]] [[ὕπνος]] OD ce qui m'a perdu ce sont mes imprudents compagnons et en outre le sommeil ; πρὸς τούτοις HDT <i>ou</i> πρὸς [[τούτῳ]] HDT outre cela;<br /><b>• ACC.</b> : vers <i>d'ord. avec mouv.</i> : πέμπειν προτὶ <i>poét.</i> [[ἄστυ]] IL envoyer vers la ville ; [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον IL aller vers l'Olympe ; <i>de même avec des verbes de repos, mais impliquant l'idée d'un mouvement antérieur</i> : πρὸς τὰ ἱερὰ παρεῖναι XÉN, venir assister au sacrifice ; <i>avec des verbes de repos, mais impliquant l'idée de direction vers</i> : κλαίειν πρὸς οὐρανόν IL pleurer vers le ciel ; ναίειν πρὸς [[ἠῶ]] τ' ἠέλιόν [[τε]] OD habiter les régions qui s'étendent dans la direction de l'aurore et du soleil ; <i>avec idée d'hostilité</i> contre : πρὸς Τρῶας μάχεσθαι IL combattre contre les Troyens ; <i>avec idée de temps</i> πρὸς ἑσπέραν XÉN vers le soir ; πρὸς τὸ [[παρόν]] LUC pour le moment ; <i>à ce sens se rattachent les divers emplois de</i> [[πρός]] <i>avec idée de tendance, marqués en français par les prépos.</i> -- à <i>ou</i> avec : ἀγορεύειν, [[εἰπεῖν]] [[πρός]] τινα IL parler à qqn ; ἡ [[πρός]] τινα [[ξυμμαχία]] THC l'alliance avec qqn ; ἡ [[πρός]] τινα [[φιλία]] XÉN l'amitié avec qqn ; -- à l'égard de, pour : φρονεῖν τὰ [[πρός]] τινα XÉN avoir souci des intérêts de qqn ; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον XÉN les choses de la guerre ; -- en vue de, à cause de : τὰ πρὸς τὸ [[δεῖπνον]] PLUT ce qui concerne le souper, les préparatifs du souper ; -- en présence de, devant : μαρτυρῆσαι πρὸς τοὺς δικαστάς PLUT apporter un témoignage devant les juges ; -- en rapprochant de, par comparaison avec : πρὸς τὸν πατέρα HDT par comparaison avec son père ; πρὸς τὰς παρούσας συμφοράς SOPH (ces symptômes) joints aux souffrances présentes ; πρὸς τὸ [[κλέος]] αὑτῶν THC en proportion de leur réputation ; [[οὐδαμοῦ]] [[ἐστί]] [[τις]] [[παρά]] τινι [[πρός]] τινα XÉN qqn n'a aucune valeur aux yeux de qqn en comparaison avec un autre ; -- en se conformant à, selon, d'après : πρὸς αὐλὸν ὀρχεῖσθαι XÉN danser au son de la flûte ; πρὸς τὰς παρούσας πημονὰς [[ὀρθῶς]] φρονεῖν ESCHL avoir des sentiments conformes aux souffrances présentes ; πρὸς τὴν δύναμιν DÉM selon son pouvoir ; πρὸς βίαν ESCHL selon la force, par force ; πρὸς ἀνάγκην ESCHL par nécessité ; πρὸς καιρόν SOPH au moment opportun ; πρὸς πάντα XÉN en tout, absolument;<br /><i>Rem.</i><br /><b>I.</b> [[πρός]] <i>se place qqf en poésie après son rég.</i><br /><b>II.</b> <i>en compos.</i> [[πρός]] <i>signifie</i>;<br /><b>1</b> vers, à ([[προσάγω]], [[προσέρχομαι]], <i>etc.</i>);<br /><b>2</b> auprès ([[πρόσειμι]], <i>etc.</i>);<br /><b>3</b> en outre, encore ([[προστίθημι]], <i>etc.</i>) ; <i>p. suite avec</i> idée d'addition, connexion ([[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]], <i>etc.</i>);<br /><b>4</b> excessivement, tout à fait ([[προσθύμιος]]).<br />'''Étymologie:''' p. [[προτί]], par allong. de [[πρό]], cf. [[δός]] de *δόθι, [[θές]] de *θέθι.
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=πρός, Dor. en ep. ποτί [~ πρό?, πρόσω?] adv. er bij, ook nog, bovendien:. τάδε λέγω, δράσω τε πρός ik zeg het volgende en ik zal er ook nog naar handelen Eur. Or. 622; καὶ κατακτενῶ γε πρός ja, en ik zal u ook nog doden Eur. Phoen. 610; πρὸς δέ bovendien Il. 5.307; πρὸς δὲ καί en bovendien ook Hdt. 1.164.3; καὶ πρός en bovendien Aeschl. Ch. 301. in composita naar, tegen, bijv. προσάγω, προσβάλλω, προσέρχομαι, προσπίπτω. bij, aan de kant van, op de hand van, bijv. προσγίγνομαι, πρόσειμι. bovendien, ook nog, erbij, bijv. προσδίδωμι, προστίθημι. prep. met gen., dat. of acc. met gen. van de kant van, aan de kant van van plaats waarvandaan van de kant van, komend van:; ἵκετ’ ἐμὸν δῶ ἠὲ πρὸς ἠοίων ἦ ἑσπερίων ἀνθρώπων hij bereikte mijn huis komend van de mensen in het oosten of westen Od. 8.29; overdr. van herkomst, oorsprong, oorzaak van de kant van, van:; οἵ τε θέμιστας πρὸς Διὸς εἰρύαται (rechters) die de wetten afkomstig van Zeus beschermen Il. 1.239; τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες een erepositie hebben die van Zeus is ontvangen Od. 11.302; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς θεῶν mogen zij van de goden verkrijgen waar zij op zinnen! Aeschl. Sept. 550; ταῦτα πρὸς Κυαξάρεω παθόντες die narigheid door toedoen van Kuaxares ondervonden hebbend Hdt. 1.73.5; τέθνηκεν... πρὸς τίνος ποτ’ αἰτίας; als gevolg van welke oorzaak is zij dan wel gestorven? Soph. OT 1236; spec. met agens bij pass. verba door:; πρὸς τοῦ διδαχθείς; door wie onderwezen? Soph. OT 357; ἀτιμάζεσθαι πρὸς Πεισιστράτου respectloos behandeld worden door Pisistratus Hdt. 1.61.2; bij adj. met pass. bet.. τιμήεσσα πρὸς πόσιος geëerd door haar echtgenoot Od. 18.162; ἔρημος πρὸς φίλων verlaten door mijn dierbaren Soph. Ant. 919; γένος δὲ ἐξ Ἁλικαρνησσοῦ τὰ πρὸς πατρός wat haar familie betreft stamde zij van vaderskant uit Halicarnassus Hdt. 7.99.2; τοὺς πρὸς αἵματος bloedverwanten Soph. Ai. 1305; πρὸς ἀνδρῶν in mannelijke lijn Plat. Tht. 173d. van plaats waar aan de kant van:; πρὸς ἁλός aan de kant van de zee Il. 10.428; αὐτὸς δὲ ποτὶ πτόλιος πέτετ’ αἰεί zelf rende hij steeds aan de kant van de stad Il. 22.198; νήσοισι πρὸς Ἤλιδος de eilanden aan de kant van Elis Od. 21.347; ook als eindpunt van beweging; ἀποστάντες ἀπ’ ἐκείνου καὶ γενόμενοι πρὸς σέο van hem afgevallen en aan uw kant gekomen Hdt. 1.124.3; overdr..; πιστεύσαντες τῷ θεῷ πρὸς ἡμῶν ἔσεσθαι in het vertrouwen dat god aan onze kant zal staan Thuc. 4.92.7; in het voordeel van:. ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῦ τὸν χρησμὸν εἶναι in de verwachting dat de orakeluitspraak in zijn eigen voordeel was Hdt. 1.75.2; πρὸς σοῦ γάρ, οὐδ’ ἐμοῦ, φράσω ik zal namelijk in uw voordeel, niet in het mijne, spreken Soph. OT 1434; πρὸς τῶν ἐχόντων... τὸν νόμον τίθης u stelt de wet in ten gunste van de bezittende klasse Eur. Alc. 57. behorend bij, kenmerkend voor:; ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ het is zeer typerend voor een vrouw om zich op te winden Aeschl. Ag. 592; οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης niet overeenkomstig uw reputatie Thuc. 3.59.1; οὐκ ἦν πρὸς τοῦ Κύρου τρόπου het was niet kenmerkend voor Cyrus' manier van doen Xen. An. 1.2.11; πρὸς τρόπου op passende wijze Plat. Resp. 470c; uitbr.. πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε alle vreemdelingen en bedelaars staan onder bescherming van Zeus Od. 6.207. ten overstaan van, bij smeekbeden of eden:; οὐδ’ ἐπιορκήσω πρὸς δαίμονος en ik zal geen meineed plegen ten overstaan van de godheid Il. 19.188; δρῷμεν δ’ ἂν ἄδικον οὐδὲν... πρὸς θεῶν τῶν ὁρκίων wij zullen geen onrecht doen in de ogen van de goden die de eden beschermen Thuc. 1.71.5; uitbr. in naam van, bij:. σε γουνάζομαι... πρός τ’ ἀλόχου καὶ πατρός ik smeek u bij uw echtgenote en uw vader Od. 11.67; πρὸς θεῶν πατρῴων in naam van de goden van onze vaderen Soph. Ant. 839; ὦ πρὸς Διός in naam van Zeus! Plat. Ap. 26e. met dat. bij van plaats waar bij, in de nabijheid van, tegen... aan; als eindpunt van een beweging; ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ hij smeet zijn scepter tegen de grond Il. 1.245; τὴν δὲ προτὶ οἷ εἷλε hij trok haar tegen zich aan Il. 21.507; τὸ μὲν εὖ κατέθηκε ποτὶ γαίῃ hij legde hem (de boog) zorgvuldig op de grond neer Il. 4.112; zonder beweging; οὐδέ τί μιν παῖδες ποτὶ γούνασι παππάζουσιν en evenmin zeggen zijn kinderen bij zijn knieën (staand) pappa tegen hem Il. 5.408; ἕδραν ἔχουσα πρὸς δόμοις Ἐρεχθέως een zetel hebbend bij de woning van Erechtheus Aeschl. Eum. 855; τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖν wat bij je voeten ligt in het oog houden (d.w.z. het onmiddellijke belang) Soph. OT 130; van pers. in aanwezigheid van, ten overstaan van:. πρὸς τοῖς κριταῖς ἐν τῷ θεάτρῳ ten overstaan van de jury in het theater Dem. 21.18. overdr. nauw betrokken bij:. πρὸς τῷ εἰρημένῳ λόγῳ ἦν hij was nog helemaal (met zijn hoofd) bij het voorafgaande betoog Plat. Phaed. 84c; ὅλος πρὸς τῷ λήμματι helemaal gericht op winstbejag Dem. 19.127; πρὸς τοῖς ἰδίοις σχολάζειν zich met privé-zaken bezighouden Aristot. Pol. 1308b36. overdr. bij, bovenop, behalve, naast:; ἄασάν μ’ ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε ὕπνος mijn slechte makkers hebben mij misleid en naast hen ook de slaap Od. 10.68; πρός τ’ αἴσχεσιν ἄλγεα πάσχει naast vernedering ondergaat hij ook nog pijnen Hes. Op. 211; spec. met pron. demonstr. n. daarnaast, bovendien:. πρὸς τούτοισι daarnaast Aeschl. Pers. 237 = πρὸς τούτῳ Hdt. 1.31.2; πρὸς τοῖς ἄλλοις naast de overige dingen Thuc. 2.61.3. met acc. naar, tegen, tot van plaats waarheen naar, op... toe:; εἶμ’ αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον zelf ga ik naar de dikbesneeuwde Olympus Il. 1.420; τέτραπτο πρὸς ἰθύ οἱ hij stond recht naar hem toe gekeerd Il. 14.403; tegen, tot:; κλαίεσκε πρὸς οὐρανόν hij jammerde tot de hemel Il. 8.364; τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον dergelijke woorden spraken zij tegen elkaar Il. 5.274; κεῖται πρὸς ζόφον het is naar het Westen toe gelegen Od. 9.26; πρὸς πρᾶγμ’ ὁρᾶν de situatie onder ogen zien Aeschl. Suppl. 725; overdr. met pron. pers..; ᾄδω πρὸς ἐμαυτήν ik zing bij mij zelf Aristoph. Eccl. 931; πρὸς ἐμαυτὸν ἐλογιζόμην ik overwoog bij mij zelf Plat. Ap. 21d; tegen... aan:. δόρυ δὲ πρὸς τεῖχος ἐρείσας na mijn speer tegen de muur gezet te hebben Il. 22.112; Ἀμφινόμου πρὸς γοῦνα καθέζετο hij zette zich neer bij de knieën van Amphinomus Od. 18.395. van tijd tegen:; πρὸς ἑσπέραν tegen de avond Xen. Hell. 4.3.22; πρὸς ἡμέραν tegen het aanbreken van de dag Xen. An. 4.5.21; πρὸς τὸ παρόν voor het moment Luc. 11.28; van pers.. πρὸς εὐάνθεμον φυάν toen hij de bloei van zijn fysieke kracht naderde Pind. O. 1.67. overdr. van relaties tussen personen of zaken in relatie tot van personen tegenover, jegens, in relatie tot:; πρὸς ἀλλήλους ἔχθραι τε καὶ στέργηθρα gevoelens van vijandigheid en genegenheid jegens elkaar Aeschl. PV 491; κατὰ τὴν ὁμολογίην τὴν πρὸς Μεγακλέα γενομένην volgens de overeenkomst met Megacles Hdt. 1.61.1; ἐμοὶ οὐδὲν πρὸς τοὺς τοιούτους ἐστί met dergelijke lieden heb ik niets te maken Isocr. 4.12; vijandig tegen:. πρὸς Τρῶας μάχεαι u vecht tegen de Trojanen Il. 17.471; ἄφρων δ᾿ ὅς κ᾿ ἐθέλῃ πρὸς κρείσσονας ἀντιφερίζειν dwaas is hij die zich met sterkeren probeert te meten Hes. Op. 210; ταῦτά τε οὖν πάντα πρὸς τὸν Πιττακὸν εἴρηται al die opmerkingen zijn gericht tegen Pittakos Plat. Prot. 345c; τὴν πρὸς ὑμᾶς ἀπέχθειαν de vijandschap jegens u Dem. 6.3. van zaken met betrekking tot, ten aanzien van: vaak met pron. demonstr. n. bij ww. van zeggen; εἶπαν πρὸς ταῦτα οἱ μάγοι (in reactie) daarop zeiden de magi Hdt. 1.120.5; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον de oorlogsvoering Thuc. 2.17.4; τοῦτο ἰσχυρὸν οἴεταί τι πρὸς τὸ πρᾶγμ᾿ ἔχειν hij denkt dat dat een krachtig argument is in de kwestie Men. Epitr. 347; naar aanleiding van, gelet op, wegens:; πρὸς... τοῦτο τὸ κήρυγμα naar aanleiding van die proclamatie Hdt. 3.52.2; πρὸς τὰ παρόντα χαλεπαίνοντας verbitterd vanwege de situatie Thuc. 2.59.3; πρὸς τὰς τοῦ Πεδαρίτου ἐπιστολὰς ὑπώπτευον αὐτόν wegens de brieven van Pedaritos wantrouwden zij hem Thuc. 8.39.2; van doel voor, tot:; ὡς πρὸς τί χρείας; met welke bedoeling? Soph. OT 1174; ἦ καὶ... πρὸς καιρὸν πονῶ; heeft het zin dat ik me inspan? Soph. Ai. 38; τὰ πρὸς τὴν ὑγιείην προσδέχεσθαι accepteren wat voor de gezondheid dient Hp. Ars 7; met adj.. πρὸς ὃ ἂν ἕκαστον χρήσιμον ᾖ waarvoor elk ding geschikt is Plat. Grg. 474d, πρὸς μὲν τροφὴν ἱκανὴ βοηθός een toereikend hulpmiddel voor de voeding Plat. Prot. 322b. van personen en zaken in vergelijking met:; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα wat voor een man hij (Cambyses) volgens hen was in vergelijking met zijn vader Hdt. 3.34.4; πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους παρεχόμενοι νέας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατὸν μοῦνοι alle anderen overtreffend leverden zij in hun eentje 180 schepen Hdt. 8.44.1; ἓν πρὸς ἓν συμβάλλειν één op één vergelijken Hdt. 4.50.1; πρὸς τὸ ἐκείνου μέγεθος in vergelijking met diens omvang Plat. Phaed. 102c; ἡδονὰς πρὸς ἡδονὰς καταλλάττεσθαι genoegens inruilen tegen genoegens Plat. Phaed. 69a; bij waarde en hoeveelheid in verhouding tot:; πρὸς ἀριθμόν getalsmatig Plat. Tim. 36b; τρία γὰρ πρὸς δύ᾿ ἐστίν de verhouding is namelijk drie staat tot twee Aristot. Rh. 1409a4; in overeenstemming met:. πρὸς τὰς τύχας overeenkomstig het lot Eur. Hipp. 701; πρὸς Λίβυν λακεῖν κάλαμον zingen bij de Libische fluit Eur. Alc. 346. in vaste uitdr., vaak adv.: πρὸς βίαν met geweld Aeschl. PV 208; πρὸς βίαν ἐμοῦ tegen mijn wil Soph. OC 657; πρὸς ἡδονήν naar genoegen Thuc. 2.65.8; πίνειν πρὸς ἡδονήν naar hartelust drinken Plat. Smp. 176e; πρὸς τὰ μέγιστα in de hoogste mate Hdt. 8.20.2; πρὸς ὀργήν driftig Soph. El. 369; πρὸς χάριν tot je genoegen Soph. OT 1152; πρὸς χάριν βορᾶς om lekker van te vreten Soph. Ant. 30; μὴ πρὸς ἰσχύος χάριν niet voor het genoegen van geweld Eur. Med. 538.
|elnltext=πρός, Dor. en ep. ποτί [~ πρό?, πρόσω?] adv. er bij, ook nog, bovendien:. τάδε λέγω, δράσω τε πρός ik zeg het volgende en ik zal er ook nog naar handelen Eur. Or. 622; καὶ κατακτενῶ γε πρός ja, en ik zal u ook nog doden Eur. Phoen. 610; πρὸς δέ bovendien Il. 5.307; πρὸς δὲ καί en bovendien ook Hdt. 1.164.3; καὶ πρός en bovendien Aeschl. Ch. 301. in composita naar, tegen, bijv. προσάγω, προσβάλλω, προσέρχομαι, προσπίπτω. bij, aan de kant van, op de hand van, bijv. προσγίγνομαι, πρόσειμι. bovendien, ook nog, erbij, bijv. προσδίδωμι, προστίθημι. prep. met gen., dat. of acc. met gen. van de kant van, aan de kant van van plaats waarvandaan van de kant van, komend van:; ἵκετ’ ἐμὸν δῶ ἠὲ πρὸς ἠοίων ἦ ἑσπερίων ἀνθρώπων hij bereikte mijn huis komend van de mensen in het oosten of westen Od. 8.29; overdr. van herkomst, oorsprong, oorzaak van de kant van, van:; οἵ τε θέμιστας πρὸς Διὸς εἰρύαται (rechters) die de wetten afkomstig van Zeus beschermen Il. 1.239; τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες een erepositie hebben die van Zeus is ontvangen Od. 11.302; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς θεῶν mogen zij van de goden verkrijgen waar zij op zinnen! Aeschl. Sept. 550; ταῦτα πρὸς Κυαξάρεω παθόντες die narigheid door toedoen van Kuaxares ondervonden hebbend Hdt. 1.73.5; τέθνηκεν... πρὸς τίνος ποτ’ αἰτίας; als gevolg van welke oorzaak is zij dan wel gestorven? Soph. OT 1236; spec. met agens bij pass. verba door:; πρὸς τοῦ διδαχθείς; door wie onderwezen? Soph. OT 357; ἀτιμάζεσθαι πρὸς Πεισιστράτου respectloos behandeld worden door Pisistratus Hdt. 1.61.2; bij adj. met pass. bet.. τιμήεσσα πρὸς πόσιος geëerd door haar echtgenoot Od. 18.162; ἔρημος πρὸς φίλων verlaten door mijn dierbaren Soph. Ant. 919; γένος δὲ ἐξ Ἁλικαρνησσοῦ τὰ πρὸς πατρός wat haar familie betreft stamde zij van vaderskant uit Halicarnassus Hdt. 7.99.2; τοὺς πρὸς αἵματος bloedverwanten Soph. Ai. 1305; πρὸς ἀνδρῶν in mannelijke lijn Plat. Tht. 173d. van plaats waar aan de kant van:; πρὸς ἁλός aan de kant van de zee Il. 10.428; αὐτὸς δὲ ποτὶ πτόλιος πέτετ’ αἰεί zelf rende hij steeds aan de kant van de stad Il. 22.198; νήσοισι πρὸς Ἤλιδος de eilanden aan de kant van Elis Od. 21.347; ook als eindpunt van beweging; ἀποστάντες ἀπ’ ἐκείνου καὶ γενόμενοι πρὸς σέο van hem afgevallen en aan uw kant gekomen Hdt. 1.124.3; overdr..; πιστεύσαντες τῷ θεῷ πρὸς ἡμῶν ἔσεσθαι in het vertrouwen dat god aan onze kant zal staan Thuc. 4.92.7; in het voordeel van:. ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῦ τὸν χρησμὸν εἶναι in de verwachting dat de orakeluitspraak in zijn eigen voordeel was Hdt. 1.75.2; πρὸς σοῦ γάρ, οὐδ’ ἐμοῦ, φράσω ik zal namelijk in uw voordeel, niet in het mijne, spreken Soph. OT 1434; πρὸς τῶν ἐχόντων... τὸν νόμον τίθης u stelt de wet in ten gunste van de bezittende klasse Eur. Alc. 57. behorend bij, kenmerkend voor:; ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ het is zeer typerend voor een vrouw om zich op te winden Aeschl. Ag. 592; οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης niet overeenkomstig uw reputatie Thuc. 3.59.1; οὐκ ἦν πρὸς τοῦ Κύρου τρόπου het was niet kenmerkend voor Cyrus' manier van doen Xen. An. 1.2.11; πρὸς τρόπου op passende wijze Plat. Resp. 470c; uitbr.. πρὸς γὰρ Διός εἰσιν ἅπαντες ξεῖνοί τε πτωχοί τε alle vreemdelingen en bedelaars staan onder bescherming van Zeus Od. 6.207. ten overstaan van, bij smeekbeden of eden:; οὐδ’ ἐπιορκήσω πρὸς δαίμονος en ik zal geen meineed plegen ten overstaan van de godheid Il. 19.188; δρῷμεν δ’ ἂν ἄδικον οὐδὲν... πρὸς θεῶν τῶν ὁρκίων wij zullen geen onrecht doen in de ogen van de goden die de eden beschermen Thuc. 1.71.5; uitbr. in naam van, bij:. σε γουνάζομαι... πρός τ’ ἀλόχου καὶ πατρός ik smeek u bij uw echtgenote en uw vader Od. 11.67; πρὸς θεῶν πατρῴων in naam van de goden van onze vaderen Soph. Ant. 839; ὦ πρὸς Διός in naam van Zeus! Plat. Ap. 26e. met dat. bij van plaats waar bij, in de nabijheid van, tegen... aan; als eindpunt van een beweging; ποτὶ δὲ σκῆπτρον βάλε γαίῃ hij smeet zijn scepter tegen de grond Il. 1.245; τὴν δὲ προτὶ οἷ εἷλε hij trok haar tegen zich aan Il. 21.507; τὸ μὲν εὖ κατέθηκε ποτὶ γαίῃ hij legde hem (de boog) zorgvuldig op de grond neer Il. 4.112; zonder beweging; οὐδέ τί μιν παῖδες ποτὶ γούνασι παππάζουσιν en evenmin zeggen zijn kinderen bij zijn knieën (staand) pappa tegen hem Il. 5.408; ἕδραν ἔχουσα πρὸς δόμοις Ἐρεχθέως een zetel hebbend bij de woning van Erechtheus Aeschl. Eum. 855; τὸ πρὸς ποσὶν σκοπεῖν wat bij je voeten ligt in het oog houden (d.w.z. het onmiddellijke belang) Soph. OT 130; van pers. in aanwezigheid van, ten overstaan van:. πρὸς τοῖς κριταῖς ἐν τῷ θεάτρῳ ten overstaan van de jury in het theater Dem. 21.18. overdr. nauw betrokken bij:. πρὸς τῷ εἰρημένῳ λόγῳ ἦν hij was nog helemaal (met zijn hoofd) bij het voorafgaande betoog Plat. Phaed. 84c; ὅλος πρὸς τῷ λήμματι helemaal gericht op winstbejag Dem. 19.127; πρὸς τοῖς ἰδίοις σχολάζειν zich met privé-zaken bezighouden Aristot. Pol. 1308b36. overdr. bij, bovenop, behalve, naast:; ἄασάν μ’ ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε ὕπνος mijn slechte makkers hebben mij misleid en naast hen ook de slaap Od. 10.68; πρός τ’ αἴσχεσιν ἄλγεα πάσχει naast vernedering ondergaat hij ook nog pijnen Hes. Op. 211; spec. met pron. demonstr. n. daarnaast, bovendien:. πρὸς τούτοισι daarnaast Aeschl. Pers. 237 = πρὸς τούτῳ Hdt. 1.31.2; πρὸς τοῖς ἄλλοις naast de overige dingen Thuc. 2.61.3. met acc. naar, tegen, tot van plaats waarheen naar, op... toe:; εἶμ’ αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον zelf ga ik naar de dikbesneeuwde Olympus Il. 1.420; τέτραπτο πρὸς ἰθύ οἱ hij stond recht naar hem toe gekeerd Il. 14.403; tegen, tot:; κλαίεσκε πρὸς οὐρανόν hij jammerde tot de hemel Il. 8.364; τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον dergelijke woorden spraken zij tegen elkaar Il. 5.274; κεῖται πρὸς ζόφον het is naar het Westen toe gelegen Od. 9.26; πρὸς πρᾶγμ’ ὁρᾶν de situatie onder ogen zien Aeschl. Suppl. 725; overdr. met pron. pers..; ᾄδω πρὸς ἐμαυτήν ik zing bij mij zelf Aristoph. Eccl. 931; πρὸς ἐμαυτὸν ἐλογιζόμην ik overwoog bij mij zelf Plat. Ap. 21d; tegen... aan:. δόρυ δὲ πρὸς τεῖχος ἐρείσας na mijn speer tegen de muur gezet te hebben Il. 22.112; Ἀμφινόμου πρὸς γοῦνα καθέζετο hij zette zich neer bij de knieën van Amphinomus Od. 18.395. van tijd tegen:; πρὸς ἑσπέραν tegen de avond Xen. Hell. 4.3.22; πρὸς ἡμέραν tegen het aanbreken van de dag Xen. An. 4.5.21; πρὸς τὸ παρόν voor het moment Luc. 11.28; van pers.. πρὸς εὐάνθεμον φυάν toen hij de bloei van zijn fysieke kracht naderde Pind. O. 1.67. overdr. van relaties tussen personen of zaken in relatie tot van personen tegenover, jegens, in relatie tot:; πρὸς ἀλλήλους ἔχθραι τε καὶ στέργηθρα gevoelens van vijandigheid en genegenheid jegens elkaar Aeschl. PV 491; κατὰ τὴν ὁμολογίην τὴν πρὸς Μεγακλέα γενομένην volgens de overeenkomst met Megacles Hdt. 1.61.1; ἐμοὶ οὐδὲν πρὸς τοὺς τοιούτους ἐστί met dergelijke lieden heb ik niets te maken Isocr. 4.12; vijandig tegen:. πρὸς Τρῶας μάχεαι u vecht tegen de Trojanen Il. 17.471; ἄφρων δ᾿ ὅς κ᾿ ἐθέλῃ πρὸς κρείσσονας ἀντιφερίζειν dwaas is hij die zich met sterkeren probeert te meten Hes. Op. 210; ταῦτά τε οὖν πάντα πρὸς τὸν Πιττακὸν εἴρηται al die opmerkingen zijn gericht tegen Pittakos Plat. Prot. 345c; τὴν πρὸς ὑμᾶς ἀπέχθειαν de vijandschap jegens u Dem. 6.3. van zaken met betrekking tot, ten aanzien van: vaak met pron. demonstr. n. bij ww. van zeggen; εἶπαν πρὸς ταῦτα οἱ μάγοι (in reactie) daarop zeiden de magi Hdt. 1.120.5; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον de oorlogsvoering Thuc. 2.17.4; τοῦτο ἰσχυρὸν οἴεταί τι πρὸς τὸ πρᾶγμ᾿ ἔχειν hij denkt dat dat een krachtig argument is in de kwestie Men. Epitr. 347; naar aanleiding van, gelet op, wegens:; πρὸς... τοῦτο τὸ κήρυγμα naar aanleiding van die proclamatie Hdt. 3.52.2; πρὸς τὰ παρόντα χαλεπαίνοντας verbitterd vanwege de situatie Thuc. 2.59.3; πρὸς τὰς τοῦ Πεδαρίτου ἐπιστολὰς ὑπώπτευον αὐτόν wegens de brieven van Pedaritos wantrouwden zij hem Thuc. 8.39.2; van doel voor, tot:; ὡς πρὸς τί χρείας; met welke bedoeling? Soph. OT 1174; ἦ καὶ... πρὸς καιρὸν πονῶ; heeft het zin dat ik me inspan? Soph. Ai. 38; τὰ πρὸς τὴν ὑγιείην προσδέχεσθαι accepteren wat voor de gezondheid dient Hp. Ars 7; met adj.. πρὸς ὃ ἂν ἕκαστον χρήσιμον ᾖ waarvoor elk ding geschikt is Plat. Grg. 474d, πρὸς μὲν τροφὴν ἱκανὴ βοηθός een toereikend hulpmiddel voor de voeding Plat. Prot. 322b. van personen en zaken in vergelijking met:; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ εἶναι πρὸς τὸν πατέρα wat voor een man hij (Cambyses) volgens hen was in vergelijking met zijn vader Hdt. 3.34.4; πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους παρεχόμενοι νέας ὀγδώκοντα καὶ ἑκατὸν μοῦνοι alle anderen overtreffend leverden zij in hun eentje 180 schepen Hdt. 8.44.1; ἓν πρὸς ἓν συμβάλλειν één op één vergelijken Hdt. 4.50.1; πρὸς τὸ ἐκείνου μέγεθος in vergelijking met diens omvang Plat. Phaed. 102c; ἡδονὰς πρὸς ἡδονὰς καταλλάττεσθαι genoegens inruilen tegen genoegens Plat. Phaed. 69a; bij waarde en hoeveelheid in verhouding tot:; πρὸς ἀριθμόν getalsmatig Plat. Tim. 36b; τρία γὰρ πρὸς δύ᾿ ἐστίν de verhouding is namelijk drie staat tot twee Aristot. Rh. 1409a4; in overeenstemming met:. πρὸς τὰς τύχας overeenkomstig het lot Eur. Hipp. 701; πρὸς Λίβυν λακεῖν κάλαμον zingen bij de Libische fluit Eur. Alc. 346. in vaste uitdr., vaak adv.: πρὸς βίαν met geweld Aeschl. PV 208; πρὸς βίαν ἐμοῦ tegen mijn wil Soph. OC 657; πρὸς ἡδονήν naar genoegen Thuc. 2.65.8; πίνειν πρὸς ἡδονήν naar hartelust drinken Plat. Smp. 176e; πρὸς τὰ μέγιστα in de hoogste mate Hdt. 8.20.2; πρὸς ὀργήν driftig Soph. El. 369; πρὸς χάριν tot je genoegen Soph. OT 1152; πρὸς χάριν βορᾶς om lekker van te vreten Soph. Ant. 30; μὴ πρὸς ἰσχύος χάριν niet voor het genoegen van geweld Eur. Med. 538.
}}
{{pape
|ptext=dor. und poet. [[ποτί]] und [[προτί]] (nur in wenigen [[Zusammensetzungen]] wird ι [[elidiert]], s. ποτί), kretische Form durch Buchstabenumstellung war [[πορτί]], Greg.Cor. p. 238; – <i>[[zu]]</i>,<br><b class="num">adverb.</b>, ohne [[Casus]], <i>noch dazu, [[oben]] [[drein]], [[außerdem]]</i>; am häufigsten πρὸς δέ, Hom. oft, wie [[θλάσσε]] δέ οἱ κοτύλην, πρὸς δ' [[ἄμφω]] ῥῆξε τένοντε, <i>Il</i>. 5.307; [[ἅπερ]] τελεῖται, πρὸς δ' ἃ [[βούλομαι]] [[λέγω]], Aesch. <i>Prom</i>. 931; Her. 1.71, 2.119, 3.135, 5.20 und [[sonst]] (auch in attischer [[Prosa]] nicht [[selten]]); πρὸς γάρ, 3.91; καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων [[ἀχηνία]], Aesch. <i>Ch</i>. 299; [[ὄλωλα]] καὶ πρός γ' ἐξελαύνομαι χθονός, Eur. <i>Med</i>. 704, vgl. <i>Or</i>. 621, <i>Hel</i>. 962; καὶ πρὸς οὐκ αἰτοῦμαι [[οὐδέν]], Ar. <i>Eq</i>. 576; [[κἄγωγε]] πρός, <i>Ran</i>. 416, vgl. <i>Plut</i>. 1001; καὶ πρός, Her. 6.125 und oft bei den Attikern; πρὸς δὲ καί, Thuc. 3.58, Xen. <i>Hell</i>. 6.7.3, <i>Cyr</i>. 6.4.8, πρὸς δ' [[ἔτι]], Her. 3.74; Xen. <i>An</i>. 3.2.2; πρὸς δὲ καί, Plat. <i>Prot</i>. 321d; καὶ πρός γε, <i>Rep</i>. I.328a. <i>Soph</i>. 234a; καὶ ἐλεεινόν γε πρός, <i>Gorg</i>. 469b; vgl, noch Porson Eur. <i>Phoen</i>. 629, [[Reisig]] <i>comm. crit. Soph. O.C</i>. 809 p. 308. Vgl. auch [[προσέτι]].<br>Als [[Präposition]] mit dem gen., dat. und accus.<br><b class="num">I. Mit dem gen.</b>, <i>von her</i>, den [[Gegenstand]] [[bezeichnend]], von [[dessen]] [[Seite]] her [[Etwas]] kommt, oder von dem [[Etwas]] ausgeht;<br><b class="num">1</b> [[örtlich]], die [[Richtung]] oder [[Bewegung]] von einem Orte her [[bezeichnend]], ἀλώμενος ἵκετ' ἐμὸν δῶ, ἠὲ πρὸς ἠοίων ἢ ἑσπερίων ἀνθρώπων, <i>Od</i>. 8.29; auch bei Verbis der Ruhe, so daß aber bei der [[Ortsbestimmung]] [[immer]] an ein [[Ausgehen]] von derselben zu [[denken]] ist, wie Thuc. 3.21 sagt τὸ [[τεῖχος]] εἶχε [[δύο]] τοὺς περιβόλους πρός τε Πλαταιέων καὶ εἴ τις [[ἔξωθεν]] ἀπ' Ἀθηνῶν ἐπίοι, von Platää her; 4.31 verbindet er ἔκ τε τοῦ πελάγους καὶ πρὸς τοῦ λιμένος. So [[schon]] Hom., πρὸς μὲν ἁλὸς Κᾶρες, πρὸς Θύμβρης δ' [[ἔλαχον]] Λύκιοι, <i>Il</i>. 10.428; νῆσοι πρὸς Ἤλιδος, <i>in der Nähe von Elis, wenn man von Elis kommt, Od</i>. 21.347; am häufigsten bei [[Bestimmungen]] der Himmelsgegenden, <i>von [[Norden]], von [[Westen]] her</i>, wo uns [[geläufiger]] ist »gegen [[Norden]]« zu [[sagen]], αἱ μὲν (θύραι) πρὸς Βορέαο καταιβαταὶ ἀνθρώποισιν, αἱ δ' αὖ πρὸς Νότου εἰσὶ θεώτεραι, <i>Od</i>. 13.110, 111, πρὸς δύνοντος ἡλίου, Aesch. <i>Suppl</i>. 252; πρὸς νότου ἀνέμου, Her. 3.101, 102; πρὸς μεσαμβρίης Ἀραβίη ἐστί, <i>ib</i>. 107; [[sogar]] [[χωρίον]] πρὸς τοῦ Τμώλου τετραμμένον, 1.84; τὰ πρὸς νότου, Plat. <i>Critia</i>. 112c; τὸ ὑποζύγια ἔχοντες πρὸς τοῦ ποταμοῦ, <i>auf der [[Seite]] des [[Flusses]]</i>, Xen. <i>An</i>. 2.2.4, vgl. 4.3.26. So sagt auch Soph. ἐμπολᾶτε τὸν πρὸς Σάρδεων [[ἤλεκτρον]], <i>Ant</i>. 1024, <i>der von [[Sardes]] herkommt</i>. Da aber auch die [[Griechen]] so πρός c. accus. brauchten, die [[Richtung]] [[wohin]] [[bezeichnend]], so verbindet Her. τὸν μὲν πρὸς βορέω ἑστεῶτα, τὸν δὲ πρὸς νότον, 2.121, vgl. 4.17, 122. In [[Stellen]], wie <i>Il</i>. 15.669, [[φόως]] γένετ' [[ἀμφοτέρωθεν]], ἠμὲν πρὸς [[νηῶν]], und 22.198, αὐτὸς δὲ [[ποτὶ]] πτόλιος πέτετ' [[αἰετός]], [[übersetzt]] man [[hinwärts]], aber in der [[ersten]] [[Stelle]] wird [[schon]] durch [[ἀμφοτέρωθεν]] die [[Auffassung]] »von den Schiffen her« [[angedeutet]]. Einfach durch an kann es [[öfters]] [[übersetzt]] [[werden]], εἰσὶ [[οὗτοι]] οἱ χῶροι πρὸς θαλάσσης, Her. 2.154, vgl. 5.15, 8.120; Πελλήνη πρὸς Σικυῶνος, 1.145; auch φυλακαὶ κατέστασαν πρὸς Αἰθιόπων Ἀραβίων, 2.30, sie standen von der [[Seite]]. der [[Araber]] her, d.h. vor, [[gegenüber]], also eigtl. von [[feindlicher]] [[Seite]] her. – Daher<br><b class="num">2</b> von [[Personen]],<br><b class="num">a</b> <i>auf Jemandes [[Seite]] [[stehen]]</i>, d.h. <i>von [[seiner]] [[Partei]] sein, für Einen sein</i>, πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσωμένων, Aesch. <i>Spt</i>. 498; [[ἐπειδὴ]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] πρὸς ἡμῶν ἐστιν, für uns ist, Eur. <i>Rhes</i>. 320. auch πρὸς τῶν [[ἐχόντων]], Φοῖβε, τὸν νόμον τίθης, d.i. zu Gunsten der [[Reichen]], <i>Alc</i>. 58; πρός τινος λέγειν, Ar. <i>Vesp</i>. 647; [[Κροῖσος]] ἐλπίσας πρὸς ἑωυτοῦ τὸν χρησμὸν [[εἶναι]], daß das [[Orakel]] für ihn sei, Her. 1.75; τὸ ἐν στενῷ ναυμαχέειν πρὸς [[ἡμέων]] ἐστί, 8.60.2, ist zu unserm [[Vorteil]]; dah. [[γενέσθαι]] πρός τινος, Einem [[beitreten]], 7.22, ἀποστάντες ἀπ' ἐκείνου καὶ γενόμενοι πρὸς [[σέο]], 1.124; ὅ ἐστι πρὸς τῶν ἠδικηκότων [[μᾶλλον]], Thuc. 3.38; Καλλίας [[μοι]] δοκεῖ [[μάλα]] πρὸς Πρωταγόρου [[εἶναι]], Plat. <i>Prot</i>. 336d; [[daher]] πρὸς λόγου [[εἶναι]], zum [[Zwecke]] [[dienlich]] sein, <i>Gorg</i>. 459c; πρὸς [[ἐμοῦ]] [[δικαίως]] τὴν ψῆφον ἔθεσθε, zu [[meinen]] Gunsten, Dem. 39.40; κἂν μέν τι ᾖ πρὸς τῶν ἐχθρῶν κατὰ τῆς πόλεως ἐν τοῖς ὅρκοις, 17.18, Folgde, vgl. οὐ κατ' [[αὐτοῦ]], πρὸς [[αὐτοῦ]] δὲ νομίσας [[εἶναι]] τὰ συμβαίνοντα, Pol. 3.104.2; – τὰ πρὸς [[σφῷν]], so viel wie das Eurige, Soph. <i>O.R</i>. 668.<br><b class="num">b</b> <i>von Einem [[ausgehend]], [[zunächst]] von Einem [[erlangen]], [[erhalten]], [[vernehmen]]</i>; ἔχειν τιμὴν πρὸς [[Διός]], <i>Od</i>. 11.302, Ehre von [[Seiten]] des Zeus [[erlangen]], haben, die Zeus [[gewährt]]; ὡς ἄν [[μοι]] τιμὴν μεγάλην καὶ [[κῦδος]] [[ἄρηαι]] πρὸς πάντων Δαναῶν, <i>Il</i>. 16.84, vgl. 22.514; wie ἄρνυσθαί τι πρός τινος, 1.160; εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς [[θεῶν]], wenn sie von den Göttern [[erlangen]], die [[Götter]] [[ihnen]] [[gewähren]], Aesch. <i>Spt</i>. 532; [[ähnlich]] [[ὅπη]] μέλλει τις οἴσεσθαι [[δάκρυ]] πρὸς τῶν, κλυόντων, <i>Prom</i>. 642; τὰς ἡδονὰς πρὸς [[σοῦ]] λαβοῦσα ἐκτησάμην, Soph. <i>El</i>. 1295, vgl. <i>Tr</i>. 330; ἵνα [[κακόν]] τι πρὸς [[θεῶν]] ἢ πρὸς ἀνθρώπων λάβοι, Her. 2.139, vgl. 152; ἀκούειν τι πρός τινος, von Einem, aus seinem Munde [[hören]], <i>Il</i>. 6.525, Her. 7.153; μανθάνειν πρός τινος, Soph. <i>Phil</i>. 959, <i>O.C</i>. 13, ὅπως πρὸς [[σοῦ]] τι κερδάναιμι, <i>Tr</i>. 190.<br><b class="num">c</b> dann bei solchen Verbis, die einen leidenden [[Zustand]], eine [[Einwirkung]] eines Andern [[andeuten]], bes. bei [[πάσχω]], [[οἷα]] πρὸς [[θεῶν]] [[πάσχω]] [[θεός]], Aesch. <i>Prom</i>. 92; <i>Ch</i>. 413, <i>Eum</i>. 100, Soph. <i>Phil</i>. 1343; Her. 1.73, 3.65, 74; [[κακῶς]] κλύουσα πρὸς [[σέθεν]], Soph. <i>El</i>. 514, durch [[deine]] [[Veranlassung]] in schlimmem Rufe [[stehen]]; oft [[θανεῖν]] πρός τινος, Aesch. <i>Eum</i>. 597, Soph. <i>O.R</i>. 592 und [[öfter]], Eur. <i>Or</i>. 1632; πρὸς ἀλλήλοιν [[θανεῖν]], [[Einer]] durch den Andern [[umkommen]], Valcken <i>Phoen</i>. 1275. Auffallend braucht Soph. [[sogar]] zwei [[Präpositionen]], πρὸς τῶν θανόντων μηδενὸς [[θανεῖν]] ὕπο, <i>Trach</i>. 1150. so auch [[ὤλετο]] πρὸς χειρὸς [[ἕθεν]], Aesch. <i>Suppl</i>. 64, Soph. <i>Ant</i>. 51; [[ποίας]] ὄλλυμαι πρὸς αἰτίας, <i>aus welchem Grunde, durch [[welche]] [[Schuld]]</i>, Eur. <i>Andr</i>. 1126; vgl. Soph. <i>O.R</i>. 1236, – πρὸς ὧν ἐκπίπτει κράτους, Aesch. <i>Prom</i>. 950, 998; Soph. <i>Ant</i>. 675 und A. – Dader auch [[geradezu]] bei Passivis statt ὑπό, bei Tragg., πρὸς τοῦ τύραννα σκῆπτρα συληθήσεται; αὐτὸς πρὸς αὑτοῦ κενοφρόνων βουλευμάτων, Aesch. <i>Prom</i>. 762, <i>von wem wird der Raub [[ausgehen]] ?</i> πρὸς ἄτης θηραθεῖσαι, 1074; πρὸς ἀνδρὸς δ' ἀνὴρ ὑπὸ δορὶ καίνεται, <i>Spt</i>. 329; πρὸς φίλου ἔφθισο, 954, und oft; τῶν ἐμῶν τητώμενος πρὸς τοῦ κακίστου, Soph. <i>Phil</i>. 384; γελώμενος πρὸς [[σοῦ]], 1012; πρὸς [[ὑμῶν]] λειφθήσομαι, 1060, πρὸς τοῦ διδαχθείς, <i>O.R</i>. 359: so διδάσκεσθαι πρός τινος <i>Il</i>. 11.831, <i>von Einem [[belehrt]] [[werden]]</i>, wie [[μανθάνω]], und [[sonst]]; [[woran]] sich auch reiht αὐτὴ πρὸς αὑτῆς τέθνηκε, <i>Tr</i>. 1122; αὐτὸς πρὸς αὑτοῦ, ''[[sc.]]'' αἱμάσσεται, <i>Ant</i>. 1162. Aber πρὸς ἀνδρὸς ἢ τέκνων φοβουμένη, Soph. <i>Tr</i>. 149, ist = <i>in Ansehung</i>; – πρὸς ἀνδρὸς ἠδικημένη, Eur. <i>Med</i>. 26; nicht [[selten]] λέγεσθαι πρός τινος, <i>von Einem [[erwähnt]] [[werden]]</i>, Her. 3.115; οὐ λέγεται πρὸς οὐδαμῶν, 4.47; τετιμῆσθαι, ἀτιμάζεσθαι, περιϋβρίζεσθαι πρός τινος, <i>[[geehrt]] oder [[beschimpft]] [[werden]] von Einem</i>, 2.75, 5.20, 1.61, 2.152; auch λόγου οὐδενὸς γιγνόμεθα πρὸς Περσέων, 1.221; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων, <i>das von den Lakedämoniern [[Getane]]</i>, 7.209; und [[daher]] auch ἐλείπετο ἀθάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων, 4.144, wo wir [[übersetzen]] »ein [[Andenken]] bei den Hellespontiern [[hinterlassen]]«, [[eigentlich]] das von den Hell. ausgehende [[Andenken]]. – Auch bei subst. und adj. findet sich diese Vrbdg, [[ἔρημος]] πρὸς [[φίλων]], [[verlassen]] von [[Seiten]] der [[Freunde]], Soph. <i>Ant</i>. 910; βαρείαις πρὸς [[θεῶν]] δυσπραξίαις, 746, <i>die von [[Seiten]] der [[Götter]] [[verhängt]] sind</i>; [[δόλος]] πρὸς κασιγνήτου, Eur. <i>Phoen</i>. 365; [[ἔπαινος]] πρὸς ἀνθρώπων τε καὶ [[θεῶν]], <i>Lob von [[Seiten]] der [[Menschen]] und [[Götter]]</i>, Plat. <i>Legg</i>. II.663a; [[γνώμη]] [[ἐπίφθονος]] πρὸς τῶν πλεύνων, <i>die von der [[Mehrzahl]] [[ungünstig]] [[betrachtet]], [[gehaßt]] wird</i>, Her. 7.139. Vgl. noch τίς πρὸς ἀνδρὸς μὴ βλέποντος [[ἄρκεσις]], Soph. <i>O.C</i>. 73; οὐδ' [[οἶδα]] τέρψιν οὐδ' ἐπίψογον φάτιν [[ἄλλου]] πρὸς [[ἀνδρός]], Aesch. <i>Ag</i>. 598.<br><b class="num">d</b> dah. <i>auf Jemandes [[Veranlassung]], [[Geheiß]], [[Befehl]], nach Jemandes [[Auftrag]]</i>, πρὸς [[Διός]], προς [[θεῶν]], <i>von Zeus' [[wegen]], nach der [[Götter]] [[Willen]]; Il</i>. 1.239 οἵ τε θέμιστας πρὸς Διὸς [[εἰρύαται]], und πρὸς Τρώων, auf der [[Troer]] [[Geheiß]]. 6.57, πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις, auf einer [[Fremden]] [[Geheiß]], 6.456; [[οὔκουν]] τάδ' [[ἔσται]] πρὸς [[θεῶν]], Aesch. <i>Spt</i>. 199; <i>Suppl</i>. 992; – πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε, die [[Fremden]] [[stehen]] [[unter]] Zeus' [[Schutz]], <i>Od</i>. 6.207, 14.57. – Hiermit kann man [[zusammenstellen]] ὅτι δικαιότατον καὶ πρὸς [[θεῶν]] καὶ πρὸς ἀνθρώπων, <i>was das Gerechteste bei [[ihnen]] ist, von [[Seiten]] der [[Götter]] als das Gerechteste [[angesehen]] wird</i>, Xen. <i>An</i>. 1.6.6; ὃς πρὸς [[θεῶν]] [[ἀσεβής]], 2.5.20; vgl. δρᾶν οὐδὲν ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων, <i>nach dem [[Urteile]] der [[Götter]] und [[Menschen]]</i>, Thuc. 1.71.<br><b class="num">e</b> im eigentlichen [[Sinne]], <i>von Einem [[herstammend]]</i>, πρὸς πατρός, πρὸς μητρός, <i>von des Vaters, der [[Mutter]] [[Seite]]</i>, [[πάππος]] ὁ πρὸς πατρὸς ἢ μητρός, Plat. <i>Legg</i>. IX.856d; Ἀθηναῖον [[ὄντα]] καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός, Dem. 57.17, und [[öfter]] bei den Rednern; dah. οἱ πρὸς αἵματος, die Blutsverwandten, Soph. <i>El</i>. 1297. – Vgl. noch, wo es mehr [[umschreibend]] ist, [[δύο]] μὲν τὰ πρὸς ἡμῶν ἀνθρώπεια, [[δύο]] δ' αὖ τὰ πρὸς [[θεῶν]] [[θεῖα]], Plat. <i>Soph</i>. 266 a.<br><b class="num">3</b> Bei [[Beschwörungen]], <i>bei</i>, μάρτυροι πρὸς [[θεῶν]], πρὸς ἀνθρώπων, <i>[[Zeugen]] bei den Göttern, den [[Menschen]], Il</i>. 1.339; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος, <i>bei einer [[Gottheit]] [[falsch]] [[schwören]]</i>, 19.188; bes. wird es bei beteuernden [[Bitten]] und [[Beschwörungen]] zu dem Gegenstande [[gesetzt]], bei welchem man Einen beschwört, bei, um willen, [[wobei]] die [[Götter]], od. was [[sonst]] [[beschworen]] wird, als die, von [[deren]] [[Seite]] der Eid [[bewacht]] wird, [[anzusehen]] sind, πρός τ' ἀλόχου καὶ πατρός, <i>Od</i>. 11.67, 13.324; μὴ πρὸς ἀραίου Διὸς ἔλθῃς, μὴ πρὸς ξενίας ἀνοίξῃς, Soph. <i>Phil</i>. 1167, <i>O.C</i>. 517; und [[häufig]] πρὸς [[θεῶν]], Ar. und [[sonst]]; πρὸς τῆς δεξιᾶς, τῶν [[κρεῶν]], <i>Thesm</i>. 936, <i>Pax</i> 374; der gen. ist zu [[ergänzen]] bei Soph. <i>Phil</i>. 469, πρός τ' εἴ τί [[σοι]] κατ' οἶκόν ἐστι προσφιλές, vgl. <i>O.C</i>. 250, und wird [[häufig]] von der [[Präposition]] durch σέ und [[andere]] [[Wörter]] [[getrennt]], πρὸς [[νύν]] σε πατρός τε μητρὸς [[ἱκέτης]] ἱκνοῦμαι, <i>Phil</i>. 466; πρὸς νῦν σε κρηνῶν, <i>O.C</i>. 1335; und mit [[Auslassung]] des Verbums, μὴ πρός σε [[γούνων]], μὴ πρός σε [[θεῶν]], um der [[Götter]] willen nicht, vgl. Valcken Eur. <i>Phoen</i>. 1659, Porson Eur. <i>Med</i>. 325, Jacobs <i>AP</i> p. 359.<br><b class="num">4</b> Übtr. wird es auch zur [[Bezeichnung]] des Angemessenen, Gebührenden, Geziemenden [[gebraucht]], τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν [[σαφῶς]], Aesch. <i>Ag</i>. 1619, es war etwas von der [[Frau]] Ausgehendes, was von dem [[Charakter]] der [[Frau]] herrührt, ihr [[angemessen]] ist, von Frauenart, vgl. πρὸς δυσσεβείας ἦν ἐμοὶ τόδ' ἐν φρεσίν, <i>Ch</i>. 693; οὐ πρὸς σοφοῦ ἰατροῦ θρηνεῖν, Soph. <i>Aj</i>. 579, vgl. 312, es ist nicht des [[weisen]] Arztes Art, der [[weise]] Arzt muß nicht; σοφοῦ πρὸς [[ἀνδρός]], Ar. <i>Thesm</i>. 177, <i>Ran</i>. 541; πρὸς ἀνδρὸς οὐδὲν ὑγιές ἐστιν εἰργασμένου, <i>Plut</i>. 355; und in [[Prosa]], οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος [[ἀνδρός]], ἀλλὰ πρὸς ψυχῆς τε ἀγαθῆς καὶ ῥώμης ἀνδρηΐης, nicht nach der Art, nicht [[Sache]] eines jeden Mannes, [[sondern]] eines wackern Gemütes und [[männlicher]] [[Kraft]], Her. 7.153; [[οὔτε]] Περσικὰ ἦν τὰ ποιεύμενα, [[οὔτε]] πρὸς τῶν ἐξ Ἀσίης οὐδαμῶν, noch in der Art irgendwelcher [[Asiaten]], 5.12; πρὸς [[σοῦ]] ἐστι, es kommt dir zu, gebührt dir, ziemt dir, vgl. Valcken <i>Schol. Eur. Phoen</i>. 1686; πρὸς δίκης, dem [[Rechte]] [[gemäß]], = [[δικαίως]], Soph. <i>O.R</i>. 1014, <i>El</i>. 1203; οὐκ ἦν πρὸς τοῦ Κύρου τρόπου, es lag nicht in seinem [[Charakter]], Xen. <i>An</i>. 1.2.11; ἄτοπα λέγεις καὶ [[οὐδαμῶς]] πρὸς [[σοῦ]], <i>Mem</i>. 2.3.15; – πρὸς ὀνείδους, ἀτιμίας, αἰσχύνης und dgl. ποιεῖσθαι, [[λαβεῖν]] τι, [[Etwas]] als [[Schimpf]] [[annehmen]], [[ansehen]], Plut. <i>Cic</i>. 13, <i>[[Flamin]]</i>. 7 und [[sonst]], s. Lobeck <i>Phryn</i>. 10; S.Emp. <i>adv. math</i>. 7.12 vrbdt διὰ τὸ ἀνωφελὲς καὶ πρὸς κακοῦ τοῖς φιλοσοφοῦσιν ὑπάρχειν.<br><b class="num">II. Mit dem dat.</b> bezeichnet es den [[Gegenstand]], an [[dessen]] [[Seite]], bei dem [[Etwas]] ist, oder zu dem [[Etwas]] hinzukommt;<br><b class="num">1</b> [[örtlich]], <i>bei, an, [[neben]]</i>; mit Verbis der Ruhe, oder mit dem Nebenbegriff der [[Bewegung]] nach einem Orte hin, aber [[immer]] mit dem [[Gedanken]] einer [[darauf]] folgenden Ruhe an dem Orte [[verbunden]]; βάλλειν [[ποτὶ]] γαίῃ, [[ποτὶ]] πέτρῃ, gegen die [[Erde]], an den [[Felsen]] [[werfen]], so daß es [[daran]] [[liegen]] od. [[hangen]] bleibt, <i>Il</i>. 1.245, 22.64, <i>Od</i>. 5.415, 7.279, 11.423; χεῖρας [[ποτὶ]] γούνασι μητρὸς βάλλειν, die Arme gegen die Knie der [[Mutter]] [[flehend]] [[ausstrecken]], 6.310, vgl. 3.298, 5.401; [[λαβεῖν]] [[προτὶ]] οἷ, an sich [[raffen]], an sich [[nehmen]], <i>Il</i>. 20.418; [[ἑλεῖν]] [[προτὶ]] οἷ, an sich [[ziehen]], 21.507, <i>Od</i>. 24.347; πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι, sich fest an [[einander]] [[halten]], an [[einander]] [[hangen]], 5.329, 433; πασσάλευε πρὸς πέτραις, Aesch. <i>Prom</i>. 56, vgl. 4, 15; πρὸς ἡλίου ναίουσι πηγαῖς, 810; πρὸς βωμῷ [[σφαγείς]], <i>Eum</i>. 295; πρὸς πύλαις πεπτωκέναι, <i>Spt</i>. 444; auch [[φόβος]] γὰρ [[ἤδη]] πρὸς πύλαις κομπάζεται, 482; νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι, gegen die [[Wogen]], 192; πρὸς πέδῳ κεῖται, Soph. <i>O.R</i>. 181; ὡς ὁ [[Λάϊος]] κατασφαγείη πρὸς τριπλαῖς ἁμαξιτοῖς, <i>O.R</i>. 730, πρὸς σοὶ κατασταθέντες, <i>O.C</i>. 1270; πρὸς οὔρεσι, Her. 3.111; τὸ πρὸς [[ποσί]], Soph. <i>O.R</i>. 130; [[γήρως]] ἐσχάτοις πρὸς τέρμασιν, Eur. <i>Andr</i>. 1082; πρὸς [[αὐτῷ]] γ' [[εἰμὶ]] τῷ δεινῷ λέγειν, Soph. <i>O.R</i>. 1169; – πρὸς τοῖς ὤμοις [[εἶναι]], an den [[Schultern]] sein, [[daran]] [[passen]], Xen. <i>Cyr</i>. 1.6.31. – Daher auch vor, πρὸς τοῖς θεσμοθέταις ἔλεγε, Dem. 20.98; πρὸς διαιτητῇ φεύγειν, 22.18, vor dem [[Schiedsrichter]] [[verklagt]] sein; ὅσα ἐν τῷ δήμῳ γέγονεν ἢ πρὸς τοῖς κριταῖς ἐν τῷ θεάτρῳ, 21.18. – Dah.<br><b class="num">2</b> von [[Beschäftigungen]], bei [[denen]] man [[verweilt]], πρός τινι γίγνεσθαι, <i>sich [[angelegentlich]] mit [[Etwas]] [[beschäftigen]], [[eifrig]] [[dabei]] sein</i>, πρὸς τῷ θείῳ γιγνόμενοι, Plat. <i>Phaedr</i>. 249d; τῷ πρὸς τοῖς οὖσι τὴν διάνοιαν ἔχοντι, <i>Rep</i>. VI.500b; vgl. πρὸς τούτοις προσέχῃς, Ar. <i>Nub</i>. 1008; γίγνεσθαι πρὸς τοῖς πράγμασι, Dem. 8.11; πρὸς τῷ σκοπεῖν, 18.176; Folgde, wie Pol. πρὸς τῷ ναυμαχεῖν ὄντες, 1.50.1, 5.79.1; S.Emp. <i>adv.log</i>. 2.192 sagt vom [[Feuer]] πρὸς μὲν κηρῷ τήκει, πρὸς δὲ πηλῷ πήσσει, πρὸς δὲ ξύλῳ καίει.<br><b class="num">3</b> Selten von der Zeit, πρὸς ἑσπέρᾳ, <i>am [[Abend]]</i>, Ar. <i>Vesp</i>. 1123.<br><b class="num">4</b> wie πρὸς τοῖς πεζοῖς [[γενέσθαι]], Xen. <i>Cyr</i>. 1.4.23, »zu den Fußsoldaten [[gekommen]] sein« [[bedeutet]], so wird oft durch πρός ein [[Hinzukommen]] zu etwas Vorhandenem [[ausgedrückt]], <i>[[außer]]</i>, πρὸς τοῖσδε μέντοι [[πῦρ]] ἐγώ [[σφιν]] [[ὤπασα]], Aesch. <i>Prom</i>. 252, <i>[[außerdem]] noch gab ich [[ihnen]] das [[Feuer]]</i>; ἄασάν μ' ἕταροί τε κακοὶ πρὸς τοῖσί τε [[ὕπνος]], <i>und [[außer]] [[ihnen]] noch, Od</i>. 10.68; vgl. Aesch. πρὸς τοῖς παροῦσι δ' ἄλλα προσλαβεῖν θέλεις, <i>Prom</i>. 321; τί πρὸς τούτοισιν [[ἄλλο]]; <i>Pers</i>. 233; μῶν πάρεστε πρὸς κακοῖσι πέμποντες [[κακόν]], Soph. <i>Phil</i>. 1250; πρὸς ἐκείνοισιν τί φής, <i>O.R</i>. 1233; oft πρὸς τούτοις, <i>[[außerdem]], [[überdies]]</i>, Her. 1.32, 3.65, 9.110; auch πρὸς [[τούτῳ]], 1.41; ἡγοῦνται τὸν τοιοῦτον πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ πανοῦργον [[εἶναι]], Plat. <i>Prot</i>. 317b; ψυχὴ ἂν εἴη πρὸς τῷ [[ἀθάνατος]] [[εἶναι]] καὶ [[ἀνώλεθρος]], <i>Phaed</i>. 106c; πρὸς τοῖς αὑτοῦ καὶ τὰ τῶν ἄλλων προσαναλίσκειν, Dem. 40.58. – So auch bei [[Zahlen]], [[τρίτος]] γε γένναν πρὸς δέκ' ἄλλαισιν γοναῖς, Aesch. <i>Prom</i>. 776; ἡ πρώτη πρὸς τοῖς [[εἴκοσιν]], die [[einundzwanzigste]], Ath. VI.261a; ἔτη [[τρία]] πρὸς τοῖς [[τριάκοντα]], [[dreiunddreißig]], DS. 1.58.<br><b class="num">III. Mit dem accus.</b> bezeichnet es den [[Gegenstand]], nach [[dessen]] [[Seite]] hin, auf den zu [[Etwas]] [[gerichtet]] ist, <i>nach, auf – zu, hin, gen</i>;<br><b class="num">1</b> [[örtlich]]; Hom. und Folgde; auch von den Himmelsgegenden, πρὸς Ἡῶ τ' Ἠέλιόν τε, πρὸς ζόφον, <i>Il</i>. 12.239, <i>Od</i>. 9.26, 13.240; und so in [[Prosa]] gew. πρὸς ἠῶ, μεσημβρίαν, ἑσπέραν, ἄρκτον, <i>gegen [[Morgen]], [[Mittag]], [[Abend]], [[Mitternacht]]</i>; doch auch πρὸς ἠῶ τε καὶ ἡλίου [[ἀνατολάς]], πρὸς ἠῶ τε καὶ ἥλιον ἀνίσχοντα, Her. 1.201, 4.40; vgl. Aesch. ἡλίου πρὸς ἀνατολὰς στρέψασα σαυτήν, <i>Prom</i>. 709; <i>Ag</i>. 1153; πρὸς βορῆν τε καὶ νότον, Her. 2.140 (vgl. auch I.1); κλαίειν πρὸς οὐρανόν, <i>die [[Stimme]] gen [[Himmel]] [[erheben]], zum [[Himmel]] [[schreien]], Il</i>. 8.364; [[ἀκτὴ]] τῆς Σικελίης πρὸς Τυρσηνίην τετραμμένη, <i>dahin [[gerichtet]], d.i. [[gegenüber]]</i>, Her. 6.22. – Bes. bei Verbis der [[Bewegung]], [[sowohl]] die bloße [[Richtung]], als das zu erreichende Ziel [[ausdrückend]]; [[ποῖ]] ποτ' ἤγαγές με; πρὸς ποίαν στέγην; Aesch. <i>Ag</i>. 1057; [[πλεῖς]] ὡς πρὸς οἶκον, nach Hause hin, Soph. <i>Phil</i>. 58, und so τοῦ πρὸς [[Ἴλιον]] στόλου, 247; und [[ähnlich]] ἀφικόμενος πρὸς τὴν Τεγεᾶτιν, Thuc. 5.65, bis an das [[Gebiet]] von Tegea hin; διασωθῆναι βουλόμεθα πρὸς τὴν Ἑλλάδα, Xen. <i>An</i>. 5.4.5, nach Hellas hin, [[worin]] [[freilich]] [[schon]] die [[Erreichung]] des Ziels mit [[ausgedrückt]] ist; vgl. πρὸς ἤπειρον σεσῶσθαι τήνδε, Aesch. <i>Pers</i>. 723; πρὶν ἂν πρὸς Καύκασον μόλῃς, ehe du dahin [[gekommen]] sein wirst, <i>Prom</i>. 721; ἔστ' ἂν ἐξίκῃ πρὸς Γοργόνεια πεδία, 795; πρὸς οἶκον οὐκέθ' ἵκετο, Soph. <i>O.R</i>. 115, wie [[ἐλπίς]] τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν [[πάλιν]], Aesch. <i>Ag</i>. 665; auch übertragen, πρὸς [[τέλος]] [[γόων]] ἀφίκοντο, Soph. <i>O.C</i>. 1617; πεσεῖν πρὸς [[οὖδας]], Eur. <i>Hec</i>. 405. In [[Prosa]] [[überall]], auch διεκρίθησαν πρός τε Ἀθηναίους καὶ Λακεδαιμονίους οἱ Ἕλληνες, Thuc. 1.18, sie traten [[ihnen]] bei. – Bes. im feindlichen [[Sinne]], <i>[[wider]], gegen</i>, πρὸς Τρῶας μάχεσθαι, <i>gegen die [[Troer]] [[kämpfen]], Il</i>. 17.471; πρὸς κρείσσονας ἀντιφερίζειν, Hes. <i>O</i>. 212; πρὸς κόλπον, πρὸς [[στῆθος]] βάλλειν, <i>gegen die [[Brust]] [[werfen]], [[treffen]]</i>, Hom. oft, ἐλαύνειν πρός τι, <i>Il</i>. 4.108, 6.467, 15.250; auch φέρεσθαι πρός τι, <i>[[darauf]] [[losfahren]], [[dagegen]] [[anstürmen]]</i>, πρὸς κέντρα [[κῶλον]] ἐκτενεῖς, μὴ λάκτιζε, Aesch. <i>Prom</i>. 323, <i>Ag</i>. 1607; ξὺν δὲ γενοῦ πρὸς ἐχθρούς, <i>Ch</i>. 453; auch τὰ παθήματα κεῖνα πρὸς αὐτὸν ἐπέβη, <i>das [[Leiden]] [[brach]] auf ihn ein</i>, Soph. <i>Phil</i>. 193, wie ἦ σε λανθάνει πρὸς τοὺς φίλους στείχοντα τῶν ἐχθρῶν κακά, <i>Ant</i>. 10; πρὸς δαίμονα, <i>gegen die [[Gottheit]], gegen den [[Willen]] des Gottes, dem [[Gotte]] zum [[Trotz]], Il</i>. 17.98, 104; [[μάχη]] Μήδων πρὸς Ἀθηναίους, Thuc. 1.18, und [[sonst]] in [[Prosa]], wie [[ἰέναι]] πρὸς τοὺς πολεμίους, Xen. <i>An</i>. 2.6.10, διαφέρεσθαι, στασιάζειν πρός τινα, 5.9.29, 7.6.15; ἡ πρὸς αὐτὸν [[ἐπιβουλή]], 1.1.8; διαγωνίζεσθαι πρὸς τοὺς πολεμίους, <i>Cyr</i>. 1.6.26; [[ταῦτα]] πάντα πρὸς τὸν Πίττακον εἴρηται, <i>ist gegen den Pittakus [[gesprochen]]</i>, Plat. <i>Prot</i>. 345c; κινδύνους ὅσους ἐκινδύνευσα πρός τε χειμῶνας καὶ πρὸς πολεμίους, Dem. 50.21. – Daher in den [[Aufschriften]] gerichtlicher Anklagereden, in Privatklagen, wie das lat. <i>adversus</i>, Wolf Dem. <i>Lept</i>. p. CLII; [[anders]] κατά. – Selten auch bei Verbis der Ruhe, wo [[immer]] an die vorhergegangene [[Bewegung]] zu [[denken]] ist, σκόλοπες γὰρ ἐν αὐτῇ ὀξέες ἑστᾶσιν, [[ποτὶ]] δ' αὐτοὺς [[τεῖχος]] Ἀχαιῶν, <i>Il</i>. 12.64, gegen sie ist die [[Mauer]] [[errichtet]], [[ἔοικα]] θρηνεῖν ζῶσα πρὸς τύμβον [[μάτην]], Äzeh. <i>Ch</i>. 913, vgl. 891; vgl. τὰ πολλὰ πατρὸς πρὸς τάφον [[κτερίσματα]], <i>die auf das Grab [[gebracht]] [[werden]]</i>, Soph. <i>El</i>. 919; πρὸς δεξιὰν [[αὐτοῦ]] [[στάς]], <i>[[nachdem]] er auf die [[rechte]] [[Seite]] [[getreten]]</i>, Eur. <i>Or</i>. 474; vgl. πρὸς ἑσπέρους τόπους ἕστηκε, Aesch. <i>Prom</i>. 348; ἑστῶσα πρὸς τὸν ἥλιον, Ar. <i>Eccl</i>. 64; <i>Vesp</i>. 804, so auch in [[Prosa]], πρὸς τὸ ἱερὰ παρεῖναι, Xen. <i>Cyr</i>. 3.3.84 und [[öfter]].<br><b class="num">2</b> Eine [[Richtung]] liegt auch in λέγειν πρός τινα, <i>zu Einem [[sprechen]]</i>, nicht in feindlichem [[Sinne]], gegen; so bei [[εἰπεῖν]], ἐννέπειν, [[φάσθαι]], μυθήσασθαι; sehr [[geläufig]] bei Hom.; ἀγορεύειν πρὸς ἀλλήλους, <i>zu [[einander]] [[sprechen]]</i>; auch [[ὀμόσαι]] πρός τινα, <i>Einem [[schwören]], einem Anwesenden einen [[Schwur]] [[leisten]], Od</i>. 14.331, 19.288. So Tragg. und in [[Prosa]] : πρὸς εἰδότας [[λέγω]], Aesch. <i>Ag</i>. 1375; πρὸς φρονοῦντας ἐννέπεις, <i>Suppl</i>. 201; τί λέγεις πρὸς ἄνδρ' ὑπόπταν; Soph. <i>Phil</i>. 136; τί [[δῆτα]] λέξομεν πρὸς τόνδ' [[ἔπος]]; <i>O.R</i>. 1419; auch bei ἀπαγγέλλειν, Aesch. <i>Ch</i>. 265, wie ἀγγέλλειν πρός τινα, Xen. <i>An</i>. 1.7.13 und [[sonst]]; ἐπιδείκνυσθαι πρὸς ἅπαντας, Plat. <i>Phaedr</i>. 232a. – Auch von andern freundlichen [[Beziehungen]]; σπονδὰς ποιεῖσθαι πρός τινα, Thuc. 4.15; φιλοτιμεῖσθαι, Plat. <i>Phaedr</i>. 234a; πρὸς [[ὑμᾶς]] εὐσεβὴς [[πέλω]], <i>gegen euch</i>, Aesch. <i>Suppl</i>. 335; σοὶ δ' [[ὁμιλία]] πρὸς τόνδε πιστή, Soph. <i>Phil</i>. 71; πρός τινα ἔχειν τὴν γνώμην, Xen. <i>An</i>. 2.5.29, φρονεῖν τὰ πρὸς σέ, 7.7.30; τὰ Κύρου [[οὕτως]] [[ἔχει]] πρὸς [[ἡμᾶς]], [[ὥσπερ]] τὰ ἡμέτερα πρὸς ἐκεῖνον, 1.3.9, das [[Verhältnis]] des Kyros zu uns ist [[dasselbe]] wie; dah. οὐδὲν ἐμοὶ πρὸς ἐκείνους, <i>ich stehe in keinem [[Verhältnis]] zu [[ihnen]], ich habe mit [[ihnen]] Nichts zu [[schaffen]]</i>, Isocr. 4.12. – Dieselbe [[Verbindung]] liegt auch dem γράφεσθαι πρὸς τοὺς θεσμοθέτας, Dem. 21.47, zu Grunde, »vor oder bei den Thesmotheten [[anklagen]], [[belangen]]«; πρὸς διαιτητὴν [[ἐξῆν]] [[αὐτῷ]] [[λαχεῖν]], 22.28; τὰς δίκας [[εἶναι]] περὶ τούτων πρὸς τοὺς ἄρχοντας, 43.71, im [[Gesetz]], es war der Offizielle [[Ausdruck]] für diesen Fall; [[ähnlich]] ist auch μαρτυρῆσαι πρὸς τοὺς δικαστάς, Plut. <i>Arist</i>. 25. – Daher πρὸς [[ἡμᾶς]] αὐτοὺς διαλογισώμεθα, wir [[wollen]] bei uns [[selbst]] [[überlegen]], Plat. <i>Soph</i>. 231c, wie Aesch. τά τ' ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ θεοὺς βουλευσόμεσθα, <i>Ag</i>. 818, wo es [[freilich]] auch [[allgemeiner]] [[genommen]] [[werden]] kann: was sich auf die [[Stadt]] bezieht.<br><b class="num">3 von der Zeit</b>, <i>gegen</i>, [[ποτὶ]] ἕσπερα, <i>gegen [[Abend]], Od</i>. 17.191; πρὸς ὄρθρον, Ar. <i>Lys</i>. 1089; πρὸς ἕω, <i>Eccl</i>. 312; πρὸς ἑσπέραν, Plat. <i>Polit</i>. 328a; πρὸς ἡμέραν, <i>gegen [[Tagesanbruch]]</i>, Xen. <i>An</i>. 4.5.21; Plat. <i>Symp</i>. 223c. – Auch bei [[Zahlen]], <i>gegen, [[ungefähr]]</i>, πρὸς [[ἑβδομήκοντα]], Pol. 16.7.5; bes. Sp., vgl. Lobeck <i>Phryn</i>. p. 410.<br><b class="num">4</b> übertragen von der [[Richtung]] oder [[Beziehung]], die ein [[Gegenstand]] auf den andern hat, <i>in [[Beziehung]], in [[Hinsicht]], in [[Rücksicht]] auf [[Etwas]]</i>;<br><b class="num">a</b> <i>[[sehen]] auf [[Etwas]]</i>, πρὸς πρᾶγμ' ὁρώσας, Aesch. <i>Suppl</i>. 706; πρὸς [[ἔπος]] κλύειν, auf das Wort [[hören]], <i>Ch</i>. 408; φιλεῖ γὰρ πρὸς τὰ χρηστὰ [[πᾶς]] ὁρᾶν, Soph. <i>El</i>. 960; πρός σ' ἀποσκοποῦσα, <i>O.R</i>. 746, vgl. <i>O.C</i>. 280; μὴ [[θαυμάζω]] πρὸς τὸ λιπαρές, <i>in [[Rücksicht]] auf, d.i. über [[Etwas]] sich wundern</i>, 1121; auch εἰ φοβεῖ πρὸς τοῦτο, <i>Tr</i>. 1201; ἀθυμεῖν πρός τι, Xen. <i>An</i>. 7.1.9; eben so ὁ πρὸς Λακεδαιμονίους [[φόβος]], <i>die auf die Lakedämonier bezügliche [[Furcht]]</i>, Dem. 16.10; οὐδὲν γὰρ ἡγοῦμαι τούτων [[εἶναι]] πρὸς [[ἐμέ]], 18.60; οὐδὲν [[αὐτῷ]] πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν, 21.44, wie πρὸς τὸν δῆμον τούτων [[οὐδέν]] ἐστι, <i>Nichts von dem hat auf das Volk [[Bezug]], geht das Volk an</i>, Pol. 6.13.7; οὐ [[νομίζω]] τοῦτο [[εἶναι]] πρὸς [[ἐμέ]], 24.10.11; vgl. Isocr. 4.12; und so in dem sprichwörtlichen οὐδὲν πρὸς Διόνυσον. – Daher<br><b class="num">b</b> sehr [[gewöhnlich]] πρὸς [[ταῦτα]], <i>in [[Beziehung]] [[darauf]], was das anbetrifft</i>, πρὸς [[ταῦτα]] νῦν θαρσῶν καθήσθω, Aesch. <i>Prom</i>. 917; πρὸς [[ταῦτα]] μίμνε, <i>Suppl</i>. 515; oft Soph. und in [[Prosa]], wie Her. 5.9; πρὸς τὰ [[πυνθάνομαι]] κατεργάσασθαι Τηλίνην [[ἔργον]] τοσοῦτον, <i>was das anbetrifft, daß ich höre, daß Telines so etwas [[Großes]] [[getan]] hat</i>, 7.153, was auch [[übersetzt]] [[werden]] kann »dem zu [[Folge]], was ich vernehme«; πρὸς [[ταῦτα]] βουλεύεσθαι, ἀποκρίνασθαι, <i>[[hierauf]], [[hierüber]] [[beratschlagen]], [[antworten]]</i>, Xen. <i>An</i>. 1.3.19, 5.7.8, und so bes. [[häufig]] in [[Umschreibungen]], εὐσεβεῖν τὰ πρὸς θεούς, <i>in [[Beziehung]] auf die [[Götter]], in [[Rücksicht]] auf das [[Verhältnis]] gegen die [[Götter]], in seinen [[Pflichten]] gegen die [[Götter]] [[fromm]] sein</i>, Soph. <i>Phil</i>. 1427; κακοὺς ὄντας πρὸς αἰχμήν, <i>O.C</i>. 1291; τὰ πρὸς τοὺς θεοὺς [[εὐσεβῶς]], Dem. 3.26; τὰ πρὸς πόλιν [[πῶς]] ἔχεις, Eur. <i>Or</i>. 427; τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, <i>Alles, was sich auf den [[Krieg]] bezieht</i>, Xen. <i>An</i>. 4.3.10; und so [[geradezu]] für Adverbia, z.B. πρὸς βίαν = [[βιαίως]], <i>mit [[Gewalt]], [[wider]] [[Willen]]</i>, Aesch. <i>Eum</i>. 5 und oft bei Folgdn, πρὸς βίαν τινός, <i>invito aliquo</i>, πρὸς ἀνάγκην, <i>mit [[Zwang]], [[notgedrungen]]</i>, Aesch. <i>Pers</i>. 561 und A.; πρὸς ἀλκήν, Aesch. <i>Suppl</i>. 812; πρὸς καιρόν, <i>zur [[rechten]] Zeit</i>, Soph. <i>Phil</i>. 1263, <i>Aj</i>. 38; πρὸς ἡδονήν, <i>mit [[Vergnügen]], gern</i>; πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], <i>Phil</i>. 594; πρὸς ὀργήν, <i>El</i>. 361; πρὸς φύσιν, <i>Tr</i>. 307; πρὸς χάριν, <i>Ant</i>. 30 (vgl. auch 6); πρὸς [[ἰθύ]], <i>[[gerade]] [[darauf]] los, Il</i>. 14.403; πρὸς τὸ καρτερόν = [[καρτερῶς]], πρὸς τὸ βίαιον = [[βιαίως]], Jacobs Ach.Tat. p. 695; πρὸς τὰ μέγιστα, <i>aufs [[Äußerste]], im höchsten [[Grade]]</i>, Her. 8.20, πρὸς πάντα, <i>in Allem</i>, Xen. <i>Cyr</i>. 3.3.20; πρὸς ἐμὴν χεῖρα, <i>mir zur Hand, d.i. in [[Bereitschaft]], um [[sogleich]] [[Gebrauch]] [[davon]] zu [[machen]]</i>, Hermann Soph. <i>Phil</i>. 148.<br><b class="num">5</b> Diese [[Beziehung]] oder dies [[Verhältnis]] wird [[besonders]] in Vergleichungen [[hervorgehoben]], wo πρός [[bedeutet]] <i>im [[Vergleich]] mit, gegen etwas Anderes [[gehalten]]</i>, λῆρός ἐστι [[τἄλλα]] πρὸς Κινησίαν, ist <i>[[Posse]], dummes Zeug, im [[Vergleich]] mit [[Kinesias]]</i>, Ar. <i>Lys</i>. 860, wie Xen. <i>An</i>. 7.7.41; κοῖός τις δοκέοι ἀνὴρ [[εἶναι]] πρὸς τὸν πατέρα, Her. 3.34, <i>gegen den [[Vater]] [[gehalten]], mit ihm [[verglichen]]</i>; ἄπιστον τὸ [[πλῆθος]] λέγεται ἀπολέσθαι ὡς πρὸς τὸ [[μέγεθος]] τῆς πόλεως, <i>im [[Vergleich]] mit der [[Größe]] der [[Stadt]]</i>, Thuc. 3.113; ὁ [[ἔλεγχος]] οὐδενὸς ἄξιός ἐστι πρὸς τὴν ἀλήθειαν, Plat. <i>Gorg</i>. 471e; [[οὕτως]] ὀλιγωροῦσι τοῦ δοκεῖν ἐπιεικεῖς [[εἶναι]] καὶ [[παντελῶς]] [[τἄλλα]] πάρεργα πρὸς τὸ λαμβάνειν νομίζουσι, <i>sie [[halten]] Alles im [[Vergleich]] mit dem [[Gewinn]] für [[Nebendinge]]</i>, Dem. 51.17; vgl. μηδενὸς [[ἄλλου]] φροντίζοντες πρὸς τὸ μὴ [[δοῦναι]], 54.42, Folgde, ἐν χρόνοις παμμήκεσι πρὸς τὴν ἡμετέραν ζωήν, Arist. <i>Meteor</i>. 1.14; συμβάλλειν πρός τι, [[womit]] [[vergleichen]]; οὐδὲν ὡς πρὸς Τίμωνα, Luc. <i>Tim</i>. 42. Vgl. noch ἔργα λόγου [[μέζω]] πρὸς πᾶσαν χώρην, <i>im [[Vergleich]] mit jedem [[Lande]], gegen [[jedes]] Land [[gehalten]]</i>, Her. 2.35; und so auch Ἀθηναῖοι πρὸς τοὺς ἄλλους συμμάχους παρεχόμενοι [[νῆας]] [[ὀγδώκοντα]] καὶ [[ἑκατόν]], 8.44, wie 3.94, <i>mit allen andern [[Bundesgenossen]] [[verglichen]]</i>, [[worin]] [[zugleich]] liegt »vor allen andern«; vgl. noch Dem. <i>Lept</i>. 31; auch [[sonst]] bei Komparat., οἱ φαυλότεροι τῶν ἀνθρώπων πρὸς τοὺς ξυνετωτέρους [[ἄμεινον]] οἰκοῦσι τὰς πόλεις, Thuc. 3.37; πρὸς γὰρ ἀνθρώπους [[ἡμᾶς]] πένητας καὶ ἀδυνάτους ἔχων ἀναλίσκειν τῶν ἀλλοτρίων πολὺ περίεστιν, Dem. 44.28; und so bei [[κρίνω]], πρὸς τὰ παρ' [[ἡμῖν]] κάλλη κρίνεσθαι οὐδ' [[ὁπωστιοῦν]] ἄξια, <i>mit den [[Schönheiten]] bei euch zu [[vergleichen]], [[darnach]] zu [[beurteilen]]</i>, Plat. <i>Phaed</i>. 110a; πρὸς τὸ τελευταῖον ἐκβὰν ἕκαστον τῶν προυπαρξάντων ὡς τὰ πολλὰ κρίνεται, Dem. 1.1. – Woran sich die [[Bedeutung]] [[gemäß]], nach reiht, τόλμησόν ποτε πρὸς τὰς παρούσας πημονὰς [[ὀρθῶς]] φρονεῖν, Aesch. <i>Prom</i>. 1002, d.i. wie es das gegenwärtige [[Leiden]] [[erfordert]], πρὸς ὧντὴν ὄψιν τὸν γάμον τοῦτον ἔσπευσα, <i>dem [[Gesicht]] [[zufolge]]</i>, Her. 1.38, wie πρὸς ταύτην τὴν φήμην, 3.153, πρὸς τοῦτο τὸ [[κήρυγμα]], <i>[[zufolge]] dieses Heroldrufes</i>, 3.52; πρὸς τὴν παροῦσαν ἀρρωστίαν, <i>der gegenwärtigen [[Schwäche]] [[entsprechend]], wie diese es mit sich brachte</i>, Thuc. 7.47. ἐβουλεύοντο πρὸς τὴν παροῦσαν συμφοράν, und πρὸς τὸ [[παρόν]], <i>den gegenwärtigen Umständen [[entsprechend]], nach den gegenwärtigen Umständen</i>; vgl. noch πρὸς τὰς τύχας γὰρ τὰς φρένας κεκτήμεθα, Eur. <i>Hipp</i>. 708; πρὸς τὴν ἀξίαν, <i>nach [[Gebühr]]</i>, Xen. <i>Cyr</i>. 8.4.29; ὁρῶ γὰρ ἅπαντας πρὸς τὴν παροῦσαν δύναμιν καὶ τῶν [[δικαίων]] ἀξιούμενοι, Dem. 15.28; εἴ τι [[δεῖ]] τεκμαίρεσθαι πρὸς τὸν ἄλλον [[αὐτοῦ]] τρόπον καὶ τὴν ἀναίδειαν, 27.22; πρὸς τὰ ἔργα τάττειν τὰς τιμάς, <i>nach den [[Taten]], nach dem [[Verdienst]] die [[Ehren]] [[erteilen]]</i>; πρὸς τὰ πάτρια ἔθη [[ζῆν]], S.Emp. <i>pyrrh</i>. 1.17. – Auch ἔπαινον θαυμάσιον ἔχοντες πρὸς ὠφέλειαν, <i>in [[Folge]] des Nutzens</i>, d.i. <i>[[wegen]] des Nutzens</i>, Plat. <i>Symp</i>. 177b; πρὸς [[ταῦτα]], <i>[[darum]], Apol</i>. 30b (vgl. 7).<br><b class="num">6</b> <i>in [[Begleitung]] von, zu</i>, πρὸς αὐλόν, <i>zur [[Flöte]], [[unter]] [[Flötenbegleitung]]</i>, Eur. <i>Alc</i>. 347, Archil. frg. 26; πρὸς αὐλὸν ὀρχεῖσθαι, Xen. <i>An</i>. 5.9.5; und Sp.; auch πρὸς τὴν σελήνην, <i>beim [[Mondlicht]]</i>.<br><b class="num">7</b> Wie Hes. vrbdt [[αἰδώς]] τοι πρὸς ἀνολβίην, [[θάρσος]] δὲ πρὸς ὄλβον., <i>O</i>. 317. so wird oft durch πρός τι der [[Zweck]] [[angedeutet]], um [[dessen]] willen man [[Etwas]] tut, die [[Anwendung]], die man von [[Etwas]] macht, <i>zu</i>, ὅπως γένοισθε πρὸς [[χρέος]] [[τόδε]], Aesch. <i>Spt</i>. 20; πρὸς τί μενοῦμεν πράσσειν; Soph. <i>Phil</i>. 825; ὡς πρὸς τί χρείας; <i>O.R</i>. 1174; und oft πρὸς τί; <i>[[weswegen]] ? wozu ?</i> z.B. πρὸς τί τοῦτο [[τοὔπος]] ἱστορεῖς; 1144; πρὸς [[οὐδέν]], <i>zu Nichts, Aj</i>. 1018; und wo die [[ursprüngliche]] [[Bedeutung]] der [[Richtung]] noch mehr hervortritt, πρὸς [[ἄριστον]] καταλύειν, Xen. <i>An</i>. 1.10.19, πόροι πρὸς τὸ πολεμεῖν, 2.5.20, πρὸς [[ταῦτα]], <i>[[deswegen]], dazu, [[daher]]</i>, Her. 5.9, 88, 7.163 und [[sonst]], wie in attischer [[Prosa]]. Eben so auch πρὸς ἡδονήν, <i>zum [[Vergnügen]], zur Lust</i>, Aesch. <i>Prom</i>. 492, <i>Ag</i>. 278; οὐ πρὸς ἡδονὴν [[λέγω]] τάδε, Soph. <i>El</i>. 909; und oft in [[Prosa]], wie ἅπαντα πρὸς ἡδονὴν ζητεῖν, Dem. 1.15; λέγειν πρὸς τὸ βέλτιστον, <i>zum [[Besten]] [[reden]]</i>, Plat. <i>Alc.I</i>, 105d; πρὸς χάριν δημηγορεῖν, Dem. 3.3, wie πρὸς χάριν ὁμιλεῖν τινι, Isocr. 2.4. Mehr [[umschreibend]] οὐ τὰ πρὸς διαλύσεις πράττειν, ἀλλὰ πρὸς τὸν πόλεμον, Pol. 5.29.4, und ä. [[öfter]].<br><b class="num">8</b> τεύχεα ἀμείβειν πρός τινα, <i>Il</i>. 6.235, ist eigtl. = <i>die [[Rüstung]] an Einen [[vertauschen]], so daß sie von Einem auf den Andern übergeh</i>t; aber es wird auch [[verbunden]] ἡδονὰς πρὸς ἡδονάς, λύπας πρὸς λύπας καταλλάττεσθαι καὶ μείζω πρὸς ἐλάττω [[ὥσπερ]] νομίσματα, Plat. <i>Phaed</i>. 69a, für das gewöhnliche τί τινος, <i>Lust gegen Lust [[eintauschen]]</i>; πρὸς [[ἅλας]] ἠγορασμένος, Men. b. Zenob. 2.12.<br>Zuweilen folgt auf πρός ein enklitisches [[Pronomen]], πρός με, vgl. Ar. <i>Plut</i>. 1055 und Buttmann <i>Ausf. gr. Gramm</i>. II p. 413.<br>Seinem [[Casus]] [[nachgestellt]] scheint πρός nie zu sein.<br><b class="num">In der [[Zusammensetzung]]</b> [[bedeutet]] es:<br><b class="num">1</b> [[Bewegung]] oder [[Richtung]] auf [[Etwas]] zu, <i>an, zu, gegen, [[hinwärts]]</i>, [[προσέρχομαι]], [[προσάγω]] und ä.<br><b class="num">2</b> ein [[Hinzukommen]], [[Häufung]], [[Vermehrung]], <i>dazu, [[obendrein]], überdie</i>s, [[προσαδικέω]], [[προσαιτέω]].<br><b class="num">3</b> ein Daran-, [[Daneben]]-, Dabeisein, <i>an, bei, [[neben]], sich [[damit]] [[beschäftigen]]</i>, [[πρόσειμι]] und ä.<br><b class="num">4</b> <i>[[angemessen]]</i>, [[προσθύμιος]].
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''πρός:'''<br /><b class="num">I</b> эп.-дор. [[προτί]], дор. [[ποτί]] adv. (тж. π. δὲ, π. δὲ καὶ, καὶ π. и др.) а также, к тому же, сверх того (καὶ π. γε παννυχίδα ποιήσουσιν Plat.): [[ἅπερ]] τελεῖται, π. δ᾽ ἃ [[βούλομαι]] [[λέγω]] Aesch. я говорю о том, что свершится и чего я, к тому же, желаю; [[τάδε]] [[λέγω]] δράσω τε π. Eur. вот что я говорю и что также сделаю.<br /><b class="num">II</b> эп.-дор. [[προτί]], дор. [[ποτί]]<br /><b class="num">1)</b> praep. [[cum]] gen.; 1.1) от, из, со стороны (ἵκετο π. ἠοίων ἀνθρώπων Hom.; π. τοῦ ποταμοῦ Xen.): νῆσοι π. Ἥλιδος Hom. соседние с Элидой острова; ἀκούειν τι π. τινος Hom. слышать что-л. от кого-л.; πάσχειν π. τινος Soph. страдать οτ чего-л.; ἔχειν ἔπαινον π. τινος Xen. получать одобрение от кого-л.; πειθὼ κακοῦ π. [[ἀνδρός]] Soph. совет злого человека; [[δόξα]] π. ἀνθρώπων Eur. слава среди людей; [[ἔρημος]] π. τινος Soph. покинутый кем-л.; τὸ ποιεύμενον π. τῶν Λακεδαιμονίων Her. образ действий лакедемонян; π. [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι Hom. иноземцы находятся под покровительством Зевса; καὶ τὰ π. πατρὸς καὶ τὰ π. μητρός Dem. как со стороны отца, так и со стороны матери; πρόγονοι π. [[ἀνδρῶν]] Plat. предки по мужской линии; οἱ π. αἵματος Soph. кровные родственники; ὁμολογεῖται π. πάντων [[κράτιστος]] [[γενέσθαι]] Xen. по общему мнению, он - лучший; 1.2) по отношению (δρᾶν οὐδὲν [[ἄδικον]] π. ἀνθρώπων Thuc.); 1.3) применительно, соответственно, по: π. δίκης Soph. по справедливости, с полным основанием; [[ἐάν]] τι [[ἡμῖν]] π. λόγου ᾖ Plat. если это имеет какое-л. отношение к нашей беседе; ὡς π. ἀνδρὸς εὐγενοῦς Eur. как подобает благородному человеку; οὐ π. σοῦ λέγεις Xen. ты говоришь нечто, недостойное тебя; οὐκ ἦν π. τοῦ Κύρου τρόπου Xen. (это) было не в характере Кира; 1.4) перед (лицом): ὅ τι δίκαιόν ἐστι καὶ π. [[θεῶν]] καὶ π. ἀνθρώπων Xen. то, что справедливо как в глазах богов, так и в глазах людей; 1.5) за, в пользу (π. τινος λέγειν Arph.): π. [[ἡμέων]] γίνεσθε Her. переходите на нашу сторону; π. ἀνδρὸς φοβουμένη Soph. боясь за мужа; π. σοῦ γάρ, οὐδ᾽ [[ἐμοῦ]], φράσω Soph. я о тебе буду говорить (т. е. забочусь), а не о себе; 1.6) именем, во имя (ἐπιορκεῖν π. δαίμονος Hom.): γουνάζεσθαί τινα π. πατρός Hom. умолять кого-л. (заклиная) именем отца; π. Χαρίτων, μηδεὶς ἀπιστήσῃ τοῖς λεχθησομένοις Luc. ради Харит, пусть никто не усомнится в том, что я скажу; π. [[θεῶν]] Dem. клянусь богами; 1.7) из-за, вследствие: π. τῆς τύχης Soph. по воле судьбы; π. ἀμπλακημάτων Soph. из-за (собственных) прегрешений; π. τίνος ποτ᾽ αἰτίας; Soph. по какой же причине?;<br /><b class="num">2)</b> praep. [[cum]] dat.; 2.1) к (πασσαλεύειν π. πέτραις Aesch.): π. ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι Hom. быть прижатым друг к другу; 2.2) на (π. βωμῷ [[σφαγείς]] Aesch.; π. πέδῳ κεῖσθαι Soph.): σχολάζειν π. τινι Xen. быть занятым чем-л.; π. τῷ εἰρημένῳ λόγῳ εἶναι Plat. быть поглощенным тем, что сказано; π. τινι ἔχειν τὴν διάνοιαν Plat. и τὴν γνώμην Aeschin. направлять на что-л. свою мысль; 2.3) о, об: [[νῆας]] π. σπιλάδεσσιν [[ἆξαι]] Hom. разбить корабли об утесы; 2.4) у, при, возле (π. τῷ Εὐφράτῃ ποταμῷ Xen.): αἱ π. θαλάττῃ πόλεις Xen. приморские города; Λίβυες π. Αἰγύπτῳ Thuc. сопредельные Египту ливийцы; τὸ π. [[ποσί]] Soph. то, что находится у (самых) ног, т. е. ближайшее или настоящее; π. τῇ χώρᾳ Dem. у границ страны; 2.5) сверх, кроме: π. τούτοις [[οἷς]] λέγει Xen. сверх того, что он говорит; π. τοῖς ἄλλοις Thuc. сверх (помимо) всего прочего; [[δέκα]] μῆνας π. ἄλλοις [[πέντε]] Soph. десять да еще пять месяцев; 2.6) в присутствии, перед (π. τοῖς θεσμοθέταις λέγειν Dem.);<br /><b class="num">3)</b> praep. [[cum]] acc.; 3.1) (движение или положение) к, по направлению к, в, на ([[εἶμι]] π. Ὄλυμπον, ἄγειν τινὰ π. οἶκον Hom.): π. κίονα ἐρείσας Hom. прислонившись к столбу; π. [[στῆθος]] [[βαλεῖν]] Hom. ударить в грудь; χῶρον π. αὐτὸν τόνδε Soph. в этом же самом месте; πατρὸς π. τάφον Soph. на могиле или на могилу отца; κλαίειν π. οὐρανόν Hom. воссылать мольбы к небесам; [[σεσωφρονισμένως]] π. τι ὁρᾶν Aesch. благоразумно (спокойно) взирать на что-л.; π. ἠῶ τε καὶ ἡλίου [[ἀνατολάς]] Her. на востоке, с восточной стороны; [[ἀκτὴ]] π. Τυρσηνίην τετραμμένη Her. мыс, обращенный в сторону Тиррении; π. μεσημβρίαν Xen. к югу; [[εἰσελθεῖν]] πρός τινα NT зайти к кому-л.; 3.2) около, у, возле: π. γοῦνά τινος καθίζεσθαι Hom. присесть у чьих-л. ног; π. ἕω Arph. и π. ἡμέραν Plat. на рассвете; π. ἑσπέραν Xen. под вечер; π. (τὸ) [[γῆρας]] Eur., Plat. к (в) старости; 3.3) обращаясь к (обычно переводится дательным без предлога): π. ἀλλήλους ἀγορεύειν Hom. говорить между собой; ἀποκρίνεσθαι π. τινα Her. отвечать кому-л.; μνησθῆναί τινος π. τινα Lys. напомнить кому-л. о чем-л.; [[ταῦτα]] π. τὸν Πιττακὸν εἴρηται Plat. это сказано в виде возражения Питтаку; 3.4) с (παίζειν π. τινα Eur.; π. τοὺς Ἀθηναίους ξυμμαχίαν ποιεῖν Thuc.); 3.5) против (π. Τρῶας μάχεσθαι Hom.): π. δαίμονα Hom. вопреки божеству; 3.6) по отношению к (ἡ π. τινα [[φιλία]] Xen.): π. ἀλλήλους ἔχθραι Aesch. взаимная вражда; [[χρήσιμος]] π. τι Plat. полезный для чего-л.; филос. τὸ и τὰ πρός τι Arst. отношение; τὰ Κύρου [[οὕτως]] [[ἔχει]] π. [[ἡμᾶς]], [[ὥσπερ]] τὰ ἡμέτερα π. ἐκεῖνον Xen. отношения Кира к нам таковы же, как наши к нему; οὐδὲν ἐμοὶ π. ἐκείνους Isocr. у меня нет с ними ничего общего; καταλλάττεσθαί τι π. τι Plat. обменивать что-л. на что-л.; οὐδὲν π. [[ἐμέ]] Dem. (это) нисколько меня не касается; τὰ π. τὸν πόλεμον Xen. военные дела (обстоятельства); τὰ π. τοὺς θεούς Soph. наши обязанности по отношению к богам; 3.7) перед (лицом), в присутствии (μαρτυρῆσαι π. τοὺς δικαστάς Plut.): γράφεσθαι π. τοὺς θεσμοθέτας Dem. предстать перед судом тесмотетов; π. [[ὑμᾶς]] Dem. в вашем присутствии; 3.8) вследствие, из-за, ввиду: π. τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν Her. в виду случившегося несчастья; π. ταύτην τὴν φήμην Her. по поводу этого замечания; π. τί; Soph. зачем?, для чего?; [[μήτε]] π. ἔχθραν [[μήτε]] π. [[χάριν]] Dem. ни в силу вражды, ни в силу благосклонности; 3.9) по сравнению с (π. τὸν Κῦρον Her.): [[μείζων]] π. πᾶσαν χώρην Her. больший, чем во всякой (другой) стране; σμικρότητα ἔχειν π. τὸ μέγεθός τινος Plat. быть маленьким по сравнению с (большой) величиной чего-л.; [[ὥσπερ]] [[πέντε]] π. [[τρία]] Arst. (относиться) как пять к трем; 3.10) сообразно, в соответствии, согласно, по: π. τὴν ἀξίαν Xen. по заслугам или по рангу; π. αὐλὸν ὀρχεῖσθαι Xen. плясать под звуки свирели; π. ἀνάγκην Aesch. в силу необходимости или по определению судьбы; π. [[καιρόν]] Soph. кстати; π. βίαν Aesch. силой, насилием; 3.11) вдобавок к, сверх, кроме: π. [[ταῦτα]] Plat. кроме того; π. κακοῖσι πέμπειν [[κακόν]] Soph. добавлять к бедствиям (еще одно) бедствие; 3.12) с целью, для: π. τὸ [[ἐπιδραμεῖν]] Xen. для набегов; π. [[τοῦτο]] Xen. для этого; π. ἡδονήν τι λέγειν Thuc. говорить для того (лишь), чтобы доставить удовольствие; 3.13) по поводу, о: βουλεύεσθαι π. τι Xen. совещаться о чем-л.; 3.14) около, приблизительно (π. [[ἑβδομήκοντα]] Polyb.).
|elrutext='''πρός:'''<br /><b class="num">I</b> эп.-дор. [[προτί]], дор. [[ποτί]] adv. (тж. π. δὲ, π. δὲ καὶ, καὶ π. и др.) а также, к тому же, сверх того (καὶ π. γε παννυχίδα ποιήσουσιν Plat.): [[ἅπερ]] τελεῖται, π. δ᾽ ἃ [[βούλομαι]] [[λέγω]] Aesch. я говорю о том, что свершится и чего я, к тому же, желаю; [[τάδε]] [[λέγω]] δράσω τε π. Eur. вот что я говорю и что также сделаю.<br /><b class="num">II</b> эп.-дор. [[προτί]], дор. [[ποτί]]<br /><b class="num">1</b> praep. [[cum]] gen.; 1.1) от, из, со стороны (ἵκετο π. ἠοίων ἀνθρώπων Hom.; π. τοῦ ποταμοῦ Xen.): νῆσοι π. Ἥλιδος Hom. соседние с Элидой острова; ἀκούειν τι π. τινος Hom. слышать что-л. от кого-л.; πάσχειν π. τινος Soph. страдать οτ чего-л.; ἔχειν ἔπαινον π. τινος Xen. получать одобрение от кого-л.; πειθὼ κακοῦ π. [[ἀνδρός]] Soph. совет злого человека; [[δόξα]] π. ἀνθρώπων Eur. слава среди людей; [[ἔρημος]] π. τινος Soph. покинутый кем-л.; τὸ ποιεύμενον π. τῶν Λακεδαιμονίων Her. образ действий лакедемонян; π. [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι Hom. иноземцы находятся под покровительством Зевса; καὶ τὰ π. πατρὸς καὶ τὰ π. μητρός Dem. как со стороны отца, так и со стороны матери; πρόγονοι π. [[ἀνδρῶν]] Plat. предки по мужской линии; οἱ π. αἵματος Soph. кровные родственники; ὁμολογεῖται π. πάντων [[κράτιστος]] [[γενέσθαι]] Xen. по общему мнению, он - лучший; 1.2) по отношению (δρᾶν οὐδὲν [[ἄδικον]] π. ἀνθρώπων Thuc.); 1.3) применительно, соответственно, по: π. δίκης Soph. по справедливости, с полным основанием; [[ἐάν]] τι [[ἡμῖν]] π. λόγου ᾖ Plat. если это имеет какое-л. отношение к нашей беседе; ὡς π. ἀνδρὸς εὐγενοῦς Eur. как подобает благородному человеку; οὐ π. σοῦ λέγεις Xen. ты говоришь нечто, недостойное тебя; οὐκ ἦν π. τοῦ Κύρου τρόπου Xen. (это) было не в характере Кира; 1.4) перед (лицом): ὅ τι δίκαιόν ἐστι καὶ π. [[θεῶν]] καὶ π. ἀνθρώπων Xen. то, что справедливо как в глазах богов, так и в глазах людей; 1.5) за, в пользу (π. τινος λέγειν Arph.): π. [[ἡμέων]] γίνεσθε Her. переходите на нашу сторону; π. ἀνδρὸς φοβουμένη Soph. боясь за мужа; π. σοῦ γάρ, οὐδ᾽ [[ἐμοῦ]], φράσω Soph. я о тебе буду говорить (т. е. забочусь), а не о себе; 1.6) именем, во имя (ἐπιορκεῖν π. δαίμονος Hom.): γουνάζεσθαί τινα π. πατρός Hom. умолять кого-л. (заклиная) именем отца; π. Χαρίτων, μηδεὶς ἀπιστήσῃ τοῖς λεχθησομένοις Luc. ради Харит, пусть никто не усомнится в том, что я скажу; π. [[θεῶν]] Dem. клянусь богами; 1.7) из-за, вследствие: π. τῆς τύχης Soph. по воле судьбы; π. ἀμπλακημάτων Soph. из-за (собственных) прегрешений; π. τίνος ποτ᾽ αἰτίας; Soph. по какой же причине?;<br /><b class="num">2</b> praep. [[cum]] dat.; 2.1) к (πασσαλεύειν π. πέτραις Aesch.): π. ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι Hom. быть прижатым друг к другу; 2.2) на (π. βωμῷ [[σφαγείς]] Aesch.; π. πέδῳ κεῖσθαι Soph.): σχολάζειν π. τινι Xen. быть занятым чем-л.; π. τῷ εἰρημένῳ λόγῳ εἶναι Plat. быть поглощенным тем, что сказано; π. τινι ἔχειν τὴν διάνοιαν Plat. и τὴν γνώμην Aeschin. направлять на что-л. свою мысль; 2.3) о, об: [[νῆας]] π. σπιλάδεσσιν [[ἆξαι]] Hom. разбить корабли об утесы; 2.4) у, при, возле (π. τῷ Εὐφράτῃ ποταμῷ Xen.): αἱ π. θαλάττῃ πόλεις Xen. приморские города; Λίβυες π. Αἰγύπτῳ Thuc. сопредельные Египту ливийцы; τὸ π. [[ποσί]] Soph. то, что находится у (самых) ног, т. е. ближайшее или настоящее; π. τῇ χώρᾳ Dem. у границ страны; 2.5) сверх, кроме: π. τούτοις [[οἷς]] λέγει Xen. сверх того, что он говорит; π. τοῖς ἄλλοις Thuc. сверх (помимо) всего прочего; [[δέκα]] μῆνας π. ἄλλοις [[πέντε]] Soph. десять да еще пять месяцев; 2.6) в присутствии, перед (π. τοῖς θεσμοθέταις λέγειν Dem.);<br /><b class="num">3</b> praep. [[cum]] acc.; 3.1) (движение или положение) к, по направлению к, в, на ([[εἶμι]] π. Ὄλυμπον, ἄγειν τινὰ π. οἶκον Hom.): π. κίονα ἐρείσας Hom. прислонившись к столбу; π. [[στῆθος]] [[βαλεῖν]] Hom. ударить в грудь; χῶρον π. αὐτὸν τόνδε Soph. в этом же самом месте; πατρὸς π. τάφον Soph. на могиле или на могилу отца; κλαίειν π. οὐρανόν Hom. воссылать мольбы к небесам; [[σεσωφρονισμένως]] π. τι ὁρᾶν Aesch. благоразумно (спокойно) взирать на что-л.; π. ἠῶ τε καὶ ἡλίου [[ἀνατολάς]] Her. на востоке, с восточной стороны; [[ἀκτὴ]] π. Τυρσηνίην τετραμμένη Her. мыс, обращенный в сторону Тиррении; π. μεσημβρίαν Xen. к югу; [[εἰσελθεῖν]] πρός τινα NT зайти к кому-л.; 3.2) около, у, возле: π. γοῦνά τινος καθίζεσθαι Hom. присесть у чьих-л. ног; π. ἕω Arph. и π. ἡμέραν Plat. на рассвете; π. ἑσπέραν Xen. под вечер; π. (τὸ) [[γῆρας]] Eur., Plat. к (в) старости; 3.3) обращаясь к (обычно переводится дательным без предлога): π. ἀλλήλους ἀγορεύειν Hom. говорить между собой; ἀποκρίνεσθαι π. τινα Her. отвечать кому-л.; μνησθῆναί τινος π. τινα Lys. напомнить кому-л. о чем-л.; [[ταῦτα]] π. τὸν Πιττακὸν εἴρηται Plat. это сказано в виде возражения Питтаку; 3.4) с (παίζειν π. τινα Eur.; π. τοὺς Ἀθηναίους ξυμμαχίαν ποιεῖν Thuc.); 3.5) против (π. Τρῶας μάχεσθαι Hom.): π. δαίμονα Hom. вопреки божеству; 3.6) по отношению к (ἡ π. τινα [[φιλία]] Xen.): π. ἀλλήλους ἔχθραι Aesch. взаимная вражда; [[χρήσιμος]] π. τι Plat. полезный для чего-л.; филос. τὸ и τὰ πρός τι Arst. отношение; τὰ Κύρου [[οὕτως]] [[ἔχει]] π. [[ἡμᾶς]], [[ὥσπερ]] τὰ ἡμέτερα π. ἐκεῖνον Xen. отношения Кира к нам таковы же, как наши к нему; οὐδὲν ἐμοὶ π. ἐκείνους Isocr. у меня нет с ними ничего общего; καταλλάττεσθαί τι π. τι Plat. обменивать что-л. на что-л.; οὐδὲν π. [[ἐμέ]] Dem. (это) нисколько меня не касается; τὰ π. τὸν πόλεμον Xen. военные дела (обстоятельства); τὰ π. τοὺς θεούς Soph. наши обязанности по отношению к богам; 3.7) перед (лицом), в присутствии (μαρτυρῆσαι π. τοὺς δικαστάς Plut.): γράφεσθαι π. τοὺς θεσμοθέτας Dem. предстать перед судом тесмотетов; π. [[ὑμᾶς]] Dem. в вашем присутствии; 3.8) вследствие, из-за, ввиду: π. τὴν καταλαβοῦσαν συμφορήν Her. в виду случившегося несчастья; π. ταύτην τὴν φήμην Her. по поводу этого замечания; π. τί; Soph. зачем?, для чего?; [[μήτε]] π. ἔχθραν [[μήτε]] π. [[χάριν]] Dem. ни в силу вражды, ни в силу благосклонности; 3.9) по сравнению с (π. τὸν Κῦρον Her.): [[μείζων]] π. πᾶσαν χώρην Her. больший, чем во всякой (другой) стране; σμικρότητα ἔχειν π. τὸ μέγεθός τινος Plat. быть маленьким по сравнению с (большой) величиной чего-л.; [[ὥσπερ]] [[πέντε]] π. [[τρία]] Arst. (относиться) как пять к трем; 3.10) сообразно, в соответствии, согласно, по: π. τὴν ἀξίαν Xen. по заслугам или по рангу; π. αὐλὸν ὀρχεῖσθαι Xen. плясать под звуки свирели; π. ἀνάγκην Aesch. в силу необходимости или по определению судьбы; π. [[καιρόν]] Soph. кстати; π. βίαν Aesch. силой, насилием; 3.11) вдобавок к, сверх, кроме: π. [[ταῦτα]] Plat. кроме того; π. κακοῖσι πέμπειν [[κακόν]] Soph. добавлять к бедствиям (еще одно) бедствие; 3.12) с целью, для: π. τὸ [[ἐπιδραμεῖν]] Xen. для набегов; π. [[τοῦτο]] Xen. для этого; π. ἡδονήν τι λέγειν Thuc. говорить для того (лишь), чтобы доставить удовольствие; 3.13) по поводу, о: βουλεύεσθαι π. τι Xen. совещаться о чем-л.; 3.14) около, приблизительно (π. [[ἑβδομήκοντα]] Polyb.).
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[πρός]] (cf. [[ποτί]].) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> prep. c. acc.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> to, toward πρὸς ἐσχατιὰν Θήρων ἀρεταῖσιν ἱκάνων ἅπτεται Ἡρακλέος σταλᾶν (O. 3.43) πρὸς Πιτάναν [[δεῖ]] [[σάμερον]] [[ἐλθεῖν]] (O. 6.28) κοίλαν πρὸς ἄγυιαν θνᾳσκόντων ([[varia lectio|v.l.]] ἐς) (O. 9.34) “Νείλοιο πρὸς [[πῖον]] [[τέμενος]] Κρονίδα” (P. 4.56) “ἐλθόντας πρὸς Αἰήτα θαλάμους” (P. 4.160) [[ἔβαν]] Ἴρασα πρὸς πόλιν (P. 9.106) ὅσαις δὲ βροτὸν [[ἔθνος]] ἀγλαίαις ἁπτόμεσθα, περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον (P. 10.28) θυμέ, [[τίνα]] πρὸς ἀλλοδαπὰν ἄκραν ἐμὸν πλόον παραμείβεαι (N. 3.26) κατέδρακεν Ἡρακλέος ὀλβίαν πρὸς αὐλάν (N. 4.24) βουβόται [[τόθι]] πρῶνες ἔξοχοι κατάκεινται πρὸς Ἰόνιον πόρον (N. 4.53) Γαδείρων τὸ πρὸς ζόφον οὐ περατόν [[lying]] to the [[west]] (N. 4.69) ἀνὰ δ' [[ἱστία]] τεῖνον πρὸς ζυγὸν καρχασίου up to (N. 5.51) πρὸς [[ἄκρον]] ἀρετᾶς [[ἦλθον]] (N. 6.23) πρὸς Ἴλου πόλιν (N. 7.30) [[ᾤχετο]] δὲ πρὸς θεόν (N. 7.40) (ἀρετά) ἀερθεῖσ' πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα (N. 8.41) ἀλλ' ἐπέρα [[ποτὶ]] μὲν Φᾶσιν θερείαις, ἐν δὲ χειμῶνι [[πλέων]] Νείλου πρὸς ἀκτάν (I. 2.42) πάντες ἴσᾳ νέομεν [[ψευδῆ]] πρὸς ἀκτάν fr. 124. 7. πρὸς Ὄλυμπον Θρ. 7. 15. [[irregular]] [[position]]: πρὸς δ' ἑταῖροι καρτερὸν ἄνδρα φίλας ὤρεγον χεῖρας (P. 4.239) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[against]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> γέρονθ [[ὅτι]] Πρίαμον πρὸς ἑρκεῖον ἤναρε βωμὸν ἐπενθορόντα (Pae. 6.114) [[τέλος]] δ ἀείραις πρὸς στιβαρὰς ἐπάραξε πλευράς fr. 111. 4. “δοιὰ [[βοῶν]] θερμὰ πρὸς ἀνθρακιὰν στέψαν” (Schr.: δ' [[εἰς]] codd., valde corrupti) fr. 168. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> in [[opposition]], [[answer]] to: [[against]] ἄκραντα γαρύετον Διὸς πρὸς ὄρνιχα [[θεῖον]] (O. 2.88) χλιδῶσα δὲ μολπὰ πρὸς κάλαμον ἀντιάξει μελέων (O. 10.84) χρὴ δὲ πρὸς θεὸν [[οὐκ]] ἐρίζειν (P. 2.88) μὴ πρὸς ἅπαντας ἀναρρῆξαι τὸν ἀχρεῖον λόγον fr. 180. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[towards]] (the [[time]] of), [[about]] πρὸς [[εὐάνθεμον]] δ' [[ὅτε]] φυὰν (O. 1.67) τὸν δὲ σύγκοιτον γλυκὺν παῦρον ἐπὶ γλεφάροις [[ὕπνον]] ἀναλίσκοισα ῥέποντα πρὸς ἀῶ (P. 9.25) τελέθει πρὸς [[γῆρας]] αἰὼν [[ἡμέρα]] (N. 9.44) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> of [[mental]] [[direction]], to πρὸς ἡσυχίαν φιλόπολιν τετραμμένον (O. 4.16) [[ὄφρα]] ἵκωμαι πρὸς [[ἀνδρῶν]] καὶ [[γένος]] (O. 6.24) “τραχεῖαν ἑρπόντων πρὸς ἔπιβδαν” (P. 4.140) θυμὸν ἐκδόσθαι πρὸς ἥβαν (P. 4.295) πρὸς εὐφροσύναν τρέψαι γλυκεῖαν [[ἦτορ]] (I. 3.10) πτάμεναι νοήματι πρὸς Ἀφροδίταν (Wil.: ποτ τὰν codd.) fr. 122. 5.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[with]] a [[view]] to, [[with]] the [[object]] of ἀμφ' ἀρεταῖσι [[πόνος]] δαπάνα τε μάρναται πρὸς [[ἔργον]] κινδύνῳ κεκαλυμμένον (O. 5.15) ἄνεται δὲ πρὸς [[χάριν]] εὐσεβίας [[ἀνδρῶν]] λιταῖς (O. 8.8) ἐρεθίζομαι πρὸς ἀυτὰ[ν] I am provoked to [[song]] fr. 140b. 14.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> in [[respect]] of, in [[ὕπατος]] ἀμφὶ τοκεῦσιν [[ἔμμεν]] πρὸς ἀρετάν (P. 6.42) ἀγαπατὰ δὲ καιροῦ μὴ πλαναθέντα πρὸς [[ἔργον]] ἕκαστον [[τῶν]] ἀρειόνων ἐρώτων ἐπικρατεῖν δύνασθαι (N. 8.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>g</b> by [[reference]] to, according to [[τῶν]] [[νῦν]] δὲ καὶ [[Θρασύβουλος]] πατρῴαν [[μάλιστα]] πρὸς στάθμαν [[ἔβα]] (P. 6.45) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> c. gen. a. of pers., at the hands of, [[from]], by χρὴ πρὸς μακάρων τυγχάνοντ' εὖ πασχέμεν (P. 3.103) δυσθρόου φωνᾶς ἀνακρινόμενον ποινὰ [[τίς]] [[ἔσται]] πρὸς [[θεῶν]] (P. 4.63) ἀπαθὴς δ' αὐτὸς πρὸς ἀστῶν (P. 4.297) [[ἴστω]] λαχὼν πρὸς δαιμόνων θαυμαστὸν ὄλβον (N. 9.45) καὶ Κλεωναίων πρὸς [[ἀνδρῶν]] [[τετράκις]] (N. 10.42) τετίματαί τε πρὸς ἀθανάτων [[φίλος]] (I. 4.59) πρὸς δ' Ἀφροδίτας ἀτιμασθεὶς fr. 123. 6. ἥροες ἁγνοὶ πρὸς ἀνθρώπων καλέονται fr. 133. 6.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> in the eyes of ὁ γὰρ καιρὸς πρὸς ἀνθρώπων βραχὺ [[μέτρον]] [[ἔχει]] (P. 4.286) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> by in prayers, invocations. πρὸς Ὀλυμπίου [[Διός]] σε, χρυσέα κλυτόμαντι [[Πυθοῖ]], [[λίσσομαι]] με [[δέξαι]] (Pae. 6.1) [[ἀλλά]] σε πρὸς [[Διός]], ἱπποσόα [[θοάς]], [[ἱκετεύω]] (Pae. 9.7) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[under]] the [[force]] of, in the [[face]] of [[πένθος]] δὲ πίτνει βαρὺ κρεσσόνων πρὸς ἀγαθῶν (O. 2.24) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[from]] [[τᾶς]] δὲ Θεοξένου ἀκτῖνας πρὸς ὄσσων μαρμαρυζοίσας [[δρακείς]] (Kaibel: ἀκτῖνας ὄσσων, ἀκτῖνας προσώπων codd.) fr. 123. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> c. dat., on at ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν (P. 1.86) [πρὸς τέρμασιν (coni. Boeckh: ἐν codd.) (P. 9.114) ] ἐσχατιαῖς [[ἤδη]] πρὸς ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν ([[varia lectio|v.l.]] ἐσχατιὰς) (I. 6.12) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>4</b> in tmesis. πρὸς [[ὄμμα]] βαλὼν χερὶ[ (v. [[προσβάλλω]]) (Pae. 15.6)
|sltr=[[πρός]] (cf. [[ποτί]].) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> prep. c. acc.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> to, toward πρὸς ἐσχατιὰν Θήρων ἀρεταῖσιν ἱκάνων ἅπτεται Ἡρακλέος σταλᾶν (O. 3.43) πρὸς Πιτάναν [[δεῖ]] [[σάμερον]] [[ἐλθεῖν]] (O. 6.28) κοίλαν πρὸς ἄγυιαν θνᾳσκόντων ([[varia lectio|v.l.]] ἐς) (O. 9.34) “Νείλοιο πρὸς [[πῖον]] [[τέμενος]] Κρονίδα” (P. 4.56) “ἐλθόντας πρὸς Αἰήτα θαλάμους” (P. 4.160) [[ἔβαν]] Ἴρασα πρὸς πόλιν (P. 9.106) ὅσαις δὲ βροτὸν [[ἔθνος]] ἀγλαίαις ἁπτόμεσθα, περαίνει πρὸς ἔσχατον πλόον (P. 10.28) θυμέ, [[τίνα]] πρὸς ἀλλοδαπὰν ἄκραν ἐμὸν πλόον παραμείβεαι (N. 3.26) κατέδρακεν Ἡρακλέος ὀλβίαν πρὸς αὐλάν (N. 4.24) βουβόται [[τόθι]] πρῶνες ἔξοχοι κατάκεινται πρὸς Ἰόνιον πόρον (N. 4.53) Γαδείρων τὸ πρὸς ζόφον οὐ περατόν [[lying]] to the [[west]] (N. 4.69) ἀνὰ δ' [[ἱστία]] τεῖνον πρὸς ζυγὸν καρχασίου up to (N. 5.51) πρὸς [[ἄκρον]] ἀρετᾶς [[ἦλθον]] (N. 6.23) πρὸς Ἴλου πόλιν (N. 7.30) [[ᾤχετο]] δὲ πρὸς θεόν (N. 7.40) (ἀρετά) ἀερθεῖσ' πρὸς ὑγρὸν αἰθέρα (N. 8.41) ἀλλ' ἐπέρα [[ποτὶ]] μὲν Φᾶσιν θερείαις, ἐν δὲ χειμῶνι [[πλέων]] Νείλου πρὸς ἀκτάν (I. 2.42) πάντες ἴσᾳ νέομεν [[ψευδῆ]] πρὸς ἀκτάν fr. 124. 7. πρὸς Ὄλυμπον Θρ. 7. 15. [[irregular]] [[position]]: πρὸς δ' ἑταῖροι καρτερὸν ἄνδρα φίλας ὤρεγον χεῖρας (P. 4.239) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[against]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> γέρονθ [[ὅτι]] Πρίαμον πρὸς ἑρκεῖον ἤναρε βωμὸν ἐπενθορόντα (Pae. 6.114) [[τέλος]] δ ἀείραις πρὸς στιβαρὰς ἐπάραξε πλευράς fr. 111. 4. “δοιὰ [[βοῶν]] θερμὰ πρὸς ἀνθρακιὰν στέψαν” (Schr.: δ' εἰς codd., valde corrupti) fr. 168. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> in [[opposition]], [[answer]] to: [[against]] ἄκραντα γαρύετον Διὸς πρὸς ὄρνιχα [[θεῖον]] (O. 2.88) χλιδῶσα δὲ μολπὰ πρὸς κάλαμον ἀντιάξει μελέων (O. 10.84) χρὴ δὲ πρὸς θεὸν [[οὐκ]] ἐρίζειν (P. 2.88) μὴ πρὸς ἅπαντας ἀναρρῆξαι τὸν ἀχρεῖον λόγον fr. 180. 1.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[towards]] (the [[time]] of), [[about]] πρὸς [[εὐάνθεμον]] δ' [[ὅτε]] φυὰν (O. 1.67) τὸν δὲ σύγκοιτον γλυκὺν παῦρον ἐπὶ γλεφάροις [[ὕπνον]] ἀναλίσκοισα ῥέποντα πρὸς ἀῶ (P. 9.25) τελέθει πρὸς [[γῆρας]] αἰὼν [[ἡμέρα]] (N. 9.44) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> of [[mental]] [[direction]], to πρὸς ἡσυχίαν φιλόπολιν τετραμμένον (O. 4.16) [[ὄφρα]] ἵκωμαι πρὸς [[ἀνδρῶν]] καὶ [[γένος]] (O. 6.24) “τραχεῖαν ἑρπόντων πρὸς ἔπιβδαν” (P. 4.140) θυμὸν ἐκδόσθαι πρὸς ἥβαν (P. 4.295) πρὸς εὐφροσύναν τρέψαι γλυκεῖαν [[ἦτορ]] (I. 3.10) πτάμεναι νοήματι πρὸς Ἀφροδίταν (Wil.: ποτ τὰν codd.) fr. 122. 5.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[with]] a [[view]] to, [[with]] the [[object]] of ἀμφ' ἀρεταῖσι [[πόνος]] δαπάνα τε μάρναται πρὸς [[ἔργον]] κινδύνῳ κεκαλυμμένον (O. 5.15) ἄνεται δὲ πρὸς [[χάριν]] εὐσεβίας [[ἀνδρῶν]] λιταῖς (O. 8.8) ἐρεθίζομαι πρὸς ἀυτὰ[ν] I am provoked to [[song]] fr. 140b. 14.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> in [[respect]] of, in [[ὕπατος]] ἀμφὶ τοκεῦσιν [[ἔμμεν]] πρὸς ἀρετάν (P. 6.42) ἀγαπατὰ δὲ καιροῦ μὴ πλαναθέντα πρὸς [[ἔργον]] ἕκαστον τῶν ἀρειόνων ἐρώτων ἐπικρατεῖν δύνασθαι (N. 8.4) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>g</b> by [[reference]] to, according to τῶν [[νῦν]] δὲ καὶ [[Θρασύβουλος]] πατρῴαν [[μάλιστα]] πρὸς στάθμαν [[ἔβα]] (P. 6.45) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> c. gen. a. of pers., at the hands of, [[from]], by χρὴ πρὸς μακάρων τυγχάνοντ' εὖ πασχέμεν (P. 3.103) δυσθρόου φωνᾶς ἀνακρινόμενον ποινὰ [[τίς]] [[ἔσται]] πρὸς [[θεῶν]] (P. 4.63) ἀπαθὴς δ' αὐτὸς πρὸς ἀστῶν (P. 4.297) [[ἴστω]] λαχὼν πρὸς δαιμόνων θαυμαστὸν ὄλβον (N. 9.45) καὶ Κλεωναίων πρὸς [[ἀνδρῶν]] [[τετράκις]] (N. 10.42) τετίματαί τε πρὸς ἀθανάτων [[φίλος]] (I. 4.59) πρὸς δ' Ἀφροδίτας ἀτιμασθεὶς fr. 123. 6. ἥροες ἁγνοὶ πρὸς ἀνθρώπων καλέονται fr. 133. 6.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> in the eyes of ὁ γὰρ καιρὸς πρὸς ἀνθρώπων βραχὺ [[μέτρον]] [[ἔχει]] (P. 4.286) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> by in prayers, invocations. πρὸς Ὀλυμπίου [[Διός]] σε, χρυσέα κλυτόμαντι [[Πυθοῖ]], [[λίσσομαι]] με [[δέξαι]] (Pae. 6.1) [[ἀλλά]] σε πρὸς [[Διός]], ἱπποσόα [[θοάς]], [[ἱκετεύω]] (Pae. 9.7) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[under]] the [[force]] of, in the [[face]] of [[πένθος]] δὲ πίτνει βαρὺ κρεσσόνων πρὸς ἀγαθῶν (O. 2.24) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> [[from]] [[τᾶς]] δὲ Θεοξένου ἀκτῖνας πρὸς ὄσσων μαρμαρυζοίσας [[δρακείς]] (Kaibel: ἀκτῖνας ὄσσων, ἀκτῖνας προσώπων codd.) fr. 123. 2.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>3</b> c. dat., on at ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν (P. 1.86) [πρὸς τέρμασιν (coni. Boeckh: ἐν codd.) (P. 9.114) ] ἐσχατιαῖς [[ἤδη]] πρὸς ὄλβου βάλλετ' ἄγκυραν ([[varia lectio|v.l.]] ἐσχατιὰς) (I. 6.12) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>4</b> in tmesis. πρὸς [[ὄμμα]] βαλὼν χερὶ[ (v. [[προσβάλλω]]) (Pae. 15.6)
}}
}}
{{Abbott
{{Abbott
Line 32: Line 35:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=[[πρός]] ΝΜΑ, επικ. τ. [[προτί]], κρητ. τ. [[πορτί]], αργείος τ. προτ(ί), [[παμφυλιακός]] τ. περτ(ί), αιολ. τ. πρές Α<br />([[πρόθεση]], κύρια, μονοσύλλαβη, η οποία, γενικά, συντάσσεται με γενική, [[δοτική]] και [[αιτιατική]] και δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]], τη [[στάση]] σε [[τόπο]] και την [[κίνηση]] σε [[τόπο]]) ΣΥΝΤΑΞΗ - ΣΗΜΑ<br />ΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. [[καταγωγή]] (α. «αυτό το [[σπίτι]] το έχουμε πάππου [[προς]] πάππου» β. «[[γένος]] ἐξ Ἀλικαρνησσοῦ τὰ πρὸς πατρός», <b>Ηρόδ.</b><br />γ. «οἱ πρὸς αἵματος» — οι συγγενείς εξ αίματος, <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (σε [[ικεσία]], [[διαμαρτυρία]], όρκο) εν [[ονόματι]] (α. «πρὸς θεού, τί σκέπτεσαι να κάνεις!» β. «πρὸς θεῶν πατρώων», <b>Σοφ.</b>)<br />II. (στη [[λόγια]] [[γλώσσα]]) (με δοτ. προκειμένου να δηλώσει [[προσθήκη]] και [[κυρίως]] στις επιρρμ. φρ. «[[προς]] τούτοις» και «πρὸς τοῖς ἄλλοις») [[εκτός]] από αυτά, [[εκτός]] τών άλλων, [[κοντά]] στα άλλα<br />III. (με αιτ.) δηλώνει: 1. τον [[τόπο]] [[προς]] τον οποίο κινείται ή κατευθύνεται ένα [[πρόσωπο]] ή ένα [[πράγμα]] (α. «ο [[λόχος]] βάδισε [[προς]] τα χαρακώματα του εχθρού» β. «εἶμ' αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> τη [[θέση]] προσώπου ή πράγματος σε [[σχέση]] με τα [[σημεία]] του ορίζοντα (α. «η Πεντέλη βρίσκεται [[προς]] τα ανατολικά τών Αθηνών<br />β. «χθαμαλὴ πανυπερτάτη εἰν' ἁλὶ κεῑται πρὸς ζόφον [πρὸς Δυσμάς]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[πρόσωπο]] ή την [[αρχή]] στην οποία απευθύνεται [[κάποιος]] ή [[κάτι]] (α. «[[αναφορά]] [[προς]] τον διευθυντή» β. «[[αίτηση]] [[προς]] το [[υπουργείο]]» γ. «πρὸς ἀλλήλους ἔπεα πτερόεντ' ἀγόρευον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> τη [[σχέση]] [[μεταξύ]] προσώπων ή την [[αναφορά]] σε κάποιο [[πρόσωπο]] (α. «αυτό που έκανες ήταν [[αγένεια]] [[προς]] τους γονείς σου» β. «ως [[προς]] αυτό [[αδιαφορώ]] πλήρως» γ. «πρὸς ἀλλήλους ἡσυχίαν εἶχον», Ισοκρ.<br />δ. «ἡ πρὸς ὑμᾱς [[ἔχθρα]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> τον χρόνο ή, στην αρχαία Ελληνική, την [[ηλικία]] και, ειδικότερα τη χρονική [[εγγύτητα]], η οποία όμως δηλώνεται με κάποια [[χαλαρότητα]] (α. «θα σέ πάρω [[τηλέφωνο]] [[προς]] το [[βράδυ]]» θα σού τηλεφωνήσω [[κατά]] το [[βράδυ]], [[περίπου]] το [[βράδυ]]<br />β. «[[προς]] το [[παρόν]]» γ. «[[προς]] στιγμήν» — προσωρινά<br />δ. «πρὸς [[γῆρας]]» και «πρὸς τὸ [[γῆρας]]» — [[κοντά]] στα [[γεράματα]] ή στα [[γεράματα]], <b>Ευρ.</b><br />ε. «πρὸς [[εὐάνθεμον]] φυάν» — [[κατά]] την πιο ανθηρή [[ηλικία]] της ζωής του ανθρώπου, δηλ. στη [[νιότη]] του, <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>6.</b> τον σκοπό (α. «[[προς]] τί τέτοια [[βιασύνη]];» β. «[[ενεργώ]] [[προς]] όφελός σου» γ. «ὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> τη [[σύγκριση]] ή τη μαθηματική [[αναλογία]] (α. «[[βοήθεια]] 7 [[προς]] 10» β. «τοκίζει [[προς]] 10%» γ. «πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους», <b>Ηρόδ.</b><br />δ. «[[οἶος]] ὁ [[πρῶτος]] ([[ὅρος]]) [[ποτὶ]] τὸν δεύτερον καὶ ὁ [[δεύτερος]] [[ποτὶ]] τὸν [[τρίτον]]», Αρχύτ.)<br /><b>8.</b> την [[αξία]] ή την [[τιμή]] (α. «αγόρασα αυτό το ύφασμα [[προς]] 1.000 δραχμές το [[μέτρο]]» β. «πωλεῑται ὁ σταθμὸς αὐτοῦ πρὸς διπλοῦν [[ἀργύριον]]», <b>Διοσκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. τον σκοπό («[[πάει]] [[προς]] νερού του»)<br /><b>2.</b> τον χρόνο («[[προς]] ώρας» — πρόσκαιρα, προσωρινά)<br />II. (με αιτ.) δηλώνει τον τρόπο [[κατά]] τον οποίο γίνεται [[κάτι]], όπου η [[παραπάνω]] [[πρόθεση]] παρεμβάλλεται [[ανάμεσα]] σε δύο λέξεις (α. «μέτρησα τους κινδύνους έναν [[προς]] έναν» β. «προχώρησε [[βήμα]] [[προς]] [[βήμα]] στην [[επιτυχία]]»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «πρὸς ὀλίγον» και «πρὸς ὀλίγον καιρόν» — για μικρό [[χρονικό]] [[διάστημα]], για λίγο<br /><b>αρχ.</b><br />ΣΥΝΤΑΞΗ - ΣΗΜΑΣΙΑ. Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. τον [[τόπο]] και ειδικότερα: α) την [[προέλευση]] (α. «τὸν πρὸς Σάρδεων [[ἤλεκτρον]]», <b>Σοφ.</b><br />β. «ὡς ἄν... τιμὴν καὶ κῡδος [[ἄρηαι]] πρὸς πάντων Δαναῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) το ενώπιον («μάρτυροι ἔστων [[πρός]] τε θεῶν μακάρων [[πρός]] τε θνητῶν ἀνθρώπων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />γ) (με εχθρική σημ.) το [[εναντίον]] («φυλακαὶ πρὸς Αἰθιόπων, πρὸς Ἀραβίων», <b>Ηρόδ.</b>)<br />δ) <b>μτφ.</b> i) (σχετικά με πρόσ.) το ποιητικό [[αίτιο]] («[[προτὶ]] Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />ii) (σχετικά με πράγματα) την [[αιτία]] («πρὸς τίνος ποτ' αἰτίας», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> την [[εξάρτηση]] ή τη στενή [[σχέση]] και ειδικότερα: α) το [[πρόσωπο]] από το οποίο εξαρτάται [[κάποιος]], [[δηλαδή]] το [[πρόσωπο]] από το οποίο προστατεύεται («πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) το [[πρόσωπο]] για [[χάρη]] του οποίου γίνεται [[κάτι]] («πρὸς τῶν ἐχόντων... τὸν νόμον τίθης», <b>Ευρ.</b>)<br />γ) το [[πρόσωπο]] που αποτελεί τον αποδέκτη κάποιου πράγματος («ἐλείπετο ἀθάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> αυτό που αρμόζει, που ταιριάζει σε κάποιον, το [[πρέπον]] («οὐκ ἧν πρὸς τοῦ Κύρου τρόπον», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>4.</b> το [[σύμφωνο]] με [[κάτι]] («ἆρ' [[οἶσθα]] [[δῆτα]] πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων;», <b>Σοφ.</b>)<br />II. (με δοτ.) δηλώνει: 1. την [[εγγύτητα]], το [[πλησίον]] (α. «τὸ πρὸς ποσί» — αυτό που βρίσκεται [[κοντά]] στα πόδια κάποιου, <b>Σοφ.</b><br />β. «αἱ πρὸς τῇ βάσει γωνίαι» — οι γωνίες της βάσης, Ευκλ.)<br /><b>2.</b> το ενώπιον («ἃ δὲ πρὸς τοῖς θεσμοθέταις ἔλεγε», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[μέρος]] [[πάνω]] στο οποίο τοποθετείται [[κάτι]] («[[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> δηλώνει: α) την [[προσκόλληση]] («πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχονται», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) την πολύ επιμελή [[ενασχόληση]] με [[κάτι]] («ὁ πρὸς τοῖς γράμμασι [[τεταγμένος]]», <b>Πολ.</b>)<br />III. 1. (με αιτ.) δηλώνει: α) την εχθρική [[κατεύθυνση]], το [[εναντίον]] («πρὸς Τρῶας μάχεαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) (σχετικά με επιχειρήματα) την [[αντίκρουση]] («ταῦτα πρὸς Πιττακὸν εἴρηται», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> σε επιγραφές δικανικών λόγων [[συχνά]] χρησιμοποιείται [[μαζί]] με αιτ. προσώπου: [[πρός]] τινα, [[δηλαδή]] σε [[απάντηση]] κάποιου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] την πολύ ισχυρότερη [[έκφραση]] [[κατά]] τινος, [[δηλαδή]] [[εναντίον]] κάποιου, για [[κατηγορία]] κάποιου<br /><b>4.</b> (σε νομικές διαδικασίες) δηλώνει το ενώπιον και ειδικότερα: α) το ενώπιον ενός άρχοντα<br />β) το ενώπιον δικαστηρίου<br />γ) το ενώπιον μάρτυρα που κλήθηκε για [[επιβεβαίωση]] κάποιου στοιχείου<br />δ) τη στενή [[σχέση]] δύο αντικειμένων και, ειδικότερα: i) αυτό με το οποίο σχετίζεται [[κάτι]] (α. «τὰ πρὸς τὸν πόλεμον» — οι πολεμικές προετοιμασίες, <b>Θουκ.</b><br />β. «τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]]» — οι σχέσεις με τον βασιλιά, <b>Δημοσθ.</b><br />γ. «τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]] πράγματα» — οι συναλλαγές, οι διαπραγματεύσεις με τον βασιλιά, <b>Θουκ.</b><br />δ. «οὐδὲν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν» — δεν σχετίζεται [[καθόλου]] με την [[πόλη]], <b>Δημοσθ.</b>)<br />ii) τη [[συμφωνία]] με μουσικό όργανο<br />ε) (σχετικά με αριθμούς) την [[έννοια]] του [[περίπου]]<br /><b>5.</b> (στους Αττικούς συγγραφείς) η [[πρόθεση]] [[προς]] με αιτ. χρησιμοποιείται [[συχνά]] σε περιφράσεις με επιρρμ. σημ. όπως: α) «πρὸς βίαν»<br />i) με τη [[χρήση]] βίας, βιαίως<br />ii) [[εναντίον]] της θέλησης κάποιου<br />β) «πρὸς τὸ βίαιον» — βιαίως<br />γ) «πρὸς τὸ καρτερόν» — καρτερικά<br />δ) «πρὸς ἀλκήν» — με [[δύναμη]]<br />ε) «πρὸς ἀνάγκην» — αναγκαίως<br />στ) «πρὸς ἡδονήν» ([[λέγω]])<br />[[μιλώ]] [[έτσι]] ώστε να προκαλέσω [[ηδονή]] στους ακροατές<br />ζ) «πρὸς τὸ τερπνόν» — για [[τέρψη]]<br />η) «πρὸς [[χάριν]]» — για [[χάρη]] (ενν. κάποιου)<br />θ) «πρὸς ἰσχύος [[χάριν]]» — μέσω της ισχύος<br />ι) «πρὸς ὀργήν» — με [[οργή]], οργίλως<br />ια) «πρὸς εὐσέβειαν» — με [[ευσέβεια]]<br />ιβ) «πρὸς καιρόν» — [[προσηκόντως]]<br />ιγ) «πρὸς φύσιν» — [[φυσικά]]<br />ιδ) «πρὸς εὐτέλειαν» — σε μικρή [[τιμή]]<br />ιε) «πρὸς [[μέρος]]» — [[κατά]] την αρμόζουσα [[αναλογία]]<br />ιστ) «πρὸς ἰθύ» — [[κατευθείαν]] σε<br />ιζ) «πρὸς τὰ μέγιστα» — στον μεγαλύτερο βαθμό<br />IV. <b>φρ.</b> α) «[[πρός]] τινος [[λαμβάνω]]» — [[εκλαμβάνω]], [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως διαφορετικό από ό,τι [[είναι]]<br />β) «τὸ [ή τὰ] [[πρός]] τι» — ο [[σχετικός]] όρος ή οι σχετικοί όροι (<b>Αριστοτ.</b>)<br />γ) «τὸ [[πρός]] τι»<br />(στους Πυθαγορείους) η [[ονομασία]] του αριθμού δύο<br />δ) «πρὸς [[οὐδέν]]» — για [[τίποτε]], [[μάταια]]<br />ε) «πρὸς ταῦτα» — [[αφού]] [[έτσι]] [[είναι]] τα πράγματα<br />στ) «πρὸς δέ» και «καὶ πρὸς» και «καὶ δὴ [[πρός]]» — επί [[πλέον]], [[εκτός]] ἀπό αυτά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[πρόθεση]] [[πρός]] έχει σχηματιστεί από τον αρχικό τ. [[προτί]] με συριστικοποίηση του -τ- προ του -ι-. Ο τ. [[προτί]] (από όπου ο τ. [[πορτί]] με [[μετάθεση]] του -ρ-) και ο [[αμάρτυρος]] τ. πρετί (από όπου τα περτί και πρές) μπορούν να συνδεθούν με τα: αρχ. ινδ. prati, αρχ. σλαβ. protivŭ «[[ενάντιος]]» και το λεττον. pret «[[μπροστά]]». Αμφίβολη θεωρείται η [[σύνδεση]] τών τ. με το λατ. pretium. Η [[πρόθεση]] [[πρός]], δηλωτική κατ' εξοχήν κατεύθυνσης (από όπου η σημ. της εχθρικής κατεύθυνσης, εναντιότητας, αντίκρουσης), κίνησης από [[τόπο]] (από όπου η σημ. της προέλευσης, καταγωγής) [[αλλά]] και στάσης σε [[τόπο]], τοποθέτησης (από όπου και η σημ. του προσανατολισμού, της τοπικής εγγύτητας) χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει και [[προσθήκη]], [[εξάρτηση]], στενή [[σχέση]] [[μεταξύ]] προσώπων, [[συμφωνία]], [[αρμονία]] (<b>βλ.</b> και λ. προσ-). Επίσης η [[πρόθεση]] [[πρός]] με αιτ. χρησιμοποιείται με επιρρηματική σημ.: [[πρός]] βίαν, [[πρός]] ηδονήν, [[πρός]] [[αποφυγή]]. Η [[πρόθεση]] [[πρός]], από ετυμολογική [[άποψη]], εντάσσεται πιθανότατα στην [[οικογένεια]] τών πρό και [[πρόσω]] (<b>βλ. λ.</b> πρό). Σημασιολογικά συνώνυμη με την [[πρόθεση]] [[πρός]] / [[προτί]], [[τέλος]], [[είναι]] η [[πρόθεση]] [[ποτί]], [[αλλά]] διαφορετικής προέλευσης και ετυμολογίας (<b>βλ. λ.</b> [[ποτί]])].
|mltxt=[[πρός]] ΝΜΑ, επικ. τ. [[προτί]], κρητ. τ. [[πορτί]], αργείος τ. προτ(ί), [[παμφυλιακός]] τ. περτ(ί), αιολ. τ. πρές Α<br />([[πρόθεση]], κύρια, μονοσύλλαβη, η οποία, γενικά, συντάσσεται με γενική, [[δοτική]] και [[αιτιατική]] και δηλώνει την από τόπου [[κίνηση]], τη [[στάση]] σε [[τόπο]] και την [[κίνηση]] σε [[τόπο]]) ΣΥΝΤΑΞΗ - ΣΗΜΑ<br />ΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. [[καταγωγή]] (α. «αυτό το [[σπίτι]] το έχουμε πάππου [[προς]] πάππου» β. «[[γένος]] ἐξ Ἀλικαρνησσοῦ τὰ πρὸς πατρός», <b>Ηρόδ.</b><br />γ. «οἱ πρὸς αἵματος» — οι συγγενείς εξ αίματος, <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (σε [[ικεσία]], [[διαμαρτυρία]], όρκο) εν [[ονόματι]] (α. «πρὸς θεού, τί σκέπτεσαι να κάνεις!» β. «πρὸς θεῶν πατρώων», <b>Σοφ.</b>)<br />II. (στη [[λόγια]] [[γλώσσα]]) (με δοτ. προκειμένου να δηλώσει [[προσθήκη]] και [[κυρίως]] στις επιρρμ. φρ. «[[προς]] τούτοις» και «πρὸς τοῖς ἄλλοις») [[εκτός]] από αυτά, [[εκτός]] τών άλλων, [[κοντά]] στα άλλα<br />III. (με αιτ.) δηλώνει: 1. τον [[τόπο]] [[προς]] τον οποίο κινείται ή κατευθύνεται ένα [[πρόσωπο]] ή ένα [[πράγμα]] (α. «ο [[λόχος]] βάδισε [[προς]] τα χαρακώματα του εχθρού» β. «εἶμ' αὐτὴ πρὸς Ὄλυμπον ἀγάννιφον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> τη [[θέση]] προσώπου ή πράγματος σε [[σχέση]] με τα [[σημεία]] του ορίζοντα (α. «η Πεντέλη βρίσκεται [[προς]] τα ανατολικά τών Αθηνών<br />β. «χθαμαλὴ πανυπερτάτη εἰν' ἁλὶ κεῖται πρὸς ζόφον [πρὸς Δυσμάς]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[πρόσωπο]] ή την [[αρχή]] στην οποία απευθύνεται [[κάποιος]] ή [[κάτι]] (α. «[[αναφορά]] [[προς]] τον διευθυντή» β. «[[αίτηση]] [[προς]] το [[υπουργείο]]» γ. «πρὸς ἀλλήλους ἔπεα πτερόεντ' ἀγόρευον», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> τη [[σχέση]] [[μεταξύ]] προσώπων ή την [[αναφορά]] σε κάποιο [[πρόσωπο]] (α. «αυτό που έκανες ήταν [[αγένεια]] [[προς]] τους γονείς σου» β. «ως [[προς]] αυτό [[αδιαφορώ]] πλήρως» γ. «πρὸς ἀλλήλους ἡσυχίαν εἶχον», Ισοκρ.<br />δ. «ἡ πρὸς ὑμᾱς [[ἔχθρα]]», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> τον χρόνο ή, στην αρχαία Ελληνική, την [[ηλικία]] και, ειδικότερα τη χρονική [[εγγύτητα]], η οποία όμως δηλώνεται με κάποια [[χαλαρότητα]] (α. «θα σέ πάρω [[τηλέφωνο]] [[προς]] το [[βράδυ]]» θα σού τηλεφωνήσω [[κατά]] το [[βράδυ]], [[περίπου]] το [[βράδυ]]<br />β. «[[προς]] το [[παρόν]]» γ. «[[προς]] στιγμήν» — προσωρινά<br />δ. «πρὸς [[γῆρας]]» και «πρὸς τὸ [[γῆρας]]» — [[κοντά]] στα [[γεράματα]] ή στα [[γεράματα]], <b>Ευρ.</b><br />ε. «πρὸς [[εὐάνθεμον]] φυάν» — [[κατά]] την πιο ανθηρή [[ηλικία]] της ζωής του ανθρώπου, δηλ. στη [[νιότη]] του, <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>6.</b> τον σκοπό (α. «[[προς]] τί τέτοια [[βιασύνη]];» β. «[[ενεργώ]] [[προς]] όφελός σου» γ. «ὡδοιπόρεις δὲ πρὸς τί τούσδε τοὺς τόπους», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> τη [[σύγκριση]] ή τη μαθηματική [[αναλογία]] (α. «[[βοήθεια]] 7 [[προς]] 10» β. «τοκίζει [[προς]] 10%» γ. «πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους», <b>Ηρόδ.</b><br />δ. «[[οἶος]] ὁ [[πρῶτος]] ([[ὅρος]]) [[ποτὶ]] τὸν δεύτερον καὶ ὁ [[δεύτερος]] [[ποτὶ]] τὸν [[τρίτον]]», Αρχύτ.)<br /><b>8.</b> την [[αξία]] ή την [[τιμή]] (α. «αγόρασα αυτό το ύφασμα [[προς]] 1.000 δραχμές το [[μέτρο]]» β. «πωλεῖται ὁ σταθμὸς αὐτοῦ πρὸς διπλοῦν [[ἀργύριον]]», <b>Διοσκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. τον σκοπό («[[πάει]] [[προς]] νερού του»)<br /><b>2.</b> τον χρόνο («[[προς]] ώρας» — πρόσκαιρα, προσωρινά)<br />II. (με αιτ.) δηλώνει τον τρόπο [[κατά]] τον οποίο γίνεται [[κάτι]], όπου η [[παραπάνω]] [[πρόθεση]] παρεμβάλλεται [[ανάμεσα]] σε δύο λέξεις (α. «μέτρησα τους κινδύνους έναν [[προς]] έναν» β. «προχώρησε [[βήμα]] [[προς]] [[βήμα]] στην [[επιτυχία]]»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «πρὸς ὀλίγον» και «πρὸς ὀλίγον καιρόν» — για μικρό [[χρονικό]] [[διάστημα]], για λίγο<br /><b>αρχ.</b><br />ΣΥΝΤΑΞΗ - ΣΗΜΑΣΙΑ. Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. τον [[τόπο]] και ειδικότερα: α) την [[προέλευση]] (α. «τὸν πρὸς Σάρδεων [[ἤλεκτρον]]», <b>Σοφ.</b><br />β. «ὡς ἄν... τιμὴν καὶ κῡδος [[ἄρηαι]] πρὸς πάντων Δαναῶν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) το ενώπιον («μάρτυροι ἔστων [[πρός]] τε θεῶν μακάρων [[πρός]] τε θνητῶν ἀνθρώπων», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />γ) (με εχθρική σημ.) το [[εναντίον]] («φυλακαὶ πρὸς Αἰθιόπων, πρὸς Ἀραβίων», <b>Ηρόδ.</b>)<br />δ) <b>μτφ.</b> i) (σχετικά με πρόσ.) το ποιητικό [[αίτιο]] («[[προτὶ]] Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />ii) (σχετικά με πράγματα) την [[αιτία]] («πρὸς τίνος ποτ' αἰτίας», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> την [[εξάρτηση]] ή τη στενή [[σχέση]] και ειδικότερα: α) το [[πρόσωπο]] από το οποίο εξαρτάται [[κάποιος]], [[δηλαδή]] το [[πρόσωπο]] από το οποίο προστατεύεται («πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοί τε πτωχοί τε», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) το [[πρόσωπο]] για [[χάρη]] του οποίου γίνεται [[κάτι]] («πρὸς τῶν ἐχόντων... τὸν νόμον τίθης», <b>Ευρ.</b>)<br />γ) το [[πρόσωπο]] που αποτελεί τον αποδέκτη κάποιου πράγματος («ἐλείπετο ἀθάνατον μνήμην πρὸς Ἑλλησποντίων», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> αυτό που αρμόζει, που ταιριάζει σε κάποιον, το [[πρέπον]] («οὐκ ἧν πρὸς τοῦ Κύρου τρόπον», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>4.</b> το [[σύμφωνο]] με [[κάτι]] («ἆρ' [[οἶσθα]] [[δῆτα]] πρὸς δίκης οὐδὲν τρέμων;», <b>Σοφ.</b>)<br />II. (με δοτ.) δηλώνει: 1. την [[εγγύτητα]], το [[πλησίον]] (α. «τὸ πρὸς ποσί» — αυτό που βρίσκεται [[κοντά]] στα πόδια κάποιου, <b>Σοφ.</b><br />β. «αἱ πρὸς τῇ βάσει γωνίαι» — οι γωνίες της βάσης, Ευκλ.)<br /><b>2.</b> το ενώπιον («ἃ δὲ πρὸς τοῖς θεσμοθέταις ἔλεγε», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>3.</b> το [[μέρος]] [[πάνω]] στο οποίο τοποθετείται [[κάτι]] («[[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> δηλώνει: α) την [[προσκόλληση]] («πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχονται», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br />β) την πολύ επιμελή [[ενασχόληση]] με [[κάτι]] («ὁ πρὸς τοῖς γράμμασι [[τεταγμένος]]», <b>Πολ.</b>)<br />III. 1. (με αιτ.) δηλώνει: α) την εχθρική [[κατεύθυνση]], το [[εναντίον]] («πρὸς Τρῶας μάχεαι», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β) (σχετικά με επιχειρήματα) την [[αντίκρουση]] («ταῦτα πρὸς Πιττακὸν εἴρηται», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> σε επιγραφές δικανικών λόγων [[συχνά]] χρησιμοποιείται [[μαζί]] με αιτ. προσώπου: [[πρός]] τινα, [[δηλαδή]] σε [[απάντηση]] κάποιου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] την πολύ ισχυρότερη [[έκφραση]] [[κατά]] τινος, [[δηλαδή]] [[εναντίον]] κάποιου, για [[κατηγορία]] κάποιου<br /><b>4.</b> (σε νομικές διαδικασίες) δηλώνει το ενώπιον και ειδικότερα: α) το ενώπιον ενός άρχοντα<br />β) το ενώπιον δικαστηρίου<br />γ) το ενώπιον μάρτυρα που κλήθηκε για [[επιβεβαίωση]] κάποιου στοιχείου<br />δ) τη στενή [[σχέση]] δύο αντικειμένων και, ειδικότερα: i) αυτό με το οποίο σχετίζεται [[κάτι]] (α. «τὰ πρὸς τὸν πόλεμον» — οι πολεμικές προετοιμασίες, <b>Θουκ.</b><br />β. «τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]]» — οι σχέσεις με τον βασιλιά, <b>Δημοσθ.</b><br />γ. «τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]] πράγματα» — οι συναλλαγές, οι διαπραγματεύσεις με τον βασιλιά, <b>Θουκ.</b><br />δ. «οὐδὲν αὐτῷ πρὸς τὴν πόλιν» — δεν σχετίζεται [[καθόλου]] με την [[πόλη]], <b>Δημοσθ.</b>)<br />ii) τη [[συμφωνία]] με μουσικό όργανο<br />ε) (σχετικά με αριθμούς) την [[έννοια]] του [[περίπου]]<br /><b>5.</b> (στους Αττικούς συγγραφείς) η [[πρόθεση]] [[προς]] με αιτ. χρησιμοποιείται [[συχνά]] σε περιφράσεις με επιρρμ. σημ. όπως: α) «πρὸς βίαν»<br />i) με τη [[χρήση]] βίας, βιαίως<br />ii) [[εναντίον]] της θέλησης κάποιου<br />β) «πρὸς τὸ βίαιον» — βιαίως<br />γ) «πρὸς τὸ καρτερόν» — καρτερικά<br />δ) «πρὸς ἀλκήν» — με [[δύναμη]]<br />ε) «πρὸς ἀνάγκην» — αναγκαίως<br />στ) «πρὸς ἡδονήν» ([[λέγω]])<br />[[μιλώ]] [[έτσι]] ώστε να προκαλέσω [[ηδονή]] στους ακροατές<br />ζ) «πρὸς τὸ τερπνόν» — για [[τέρψη]]<br />η) «πρὸς [[χάριν]]» — για [[χάρη]] (ενν. κάποιου)<br />θ) «πρὸς ἰσχύος [[χάριν]]» — μέσω της ισχύος<br />ι) «πρὸς ὀργήν» — με [[οργή]], οργίλως<br />ια) «πρὸς εὐσέβειαν» — με [[ευσέβεια]]<br />ιβ) «πρὸς καιρόν» — [[προσηκόντως]]<br />ιγ) «πρὸς φύσιν» — [[φυσικά]]<br />ιδ) «πρὸς εὐτέλειαν» — σε μικρή [[τιμή]]<br />ιε) «πρὸς [[μέρος]]» — [[κατά]] την αρμόζουσα [[αναλογία]]<br />ιστ) «πρὸς ἰθύ» — [[κατευθείαν]] σε<br />ιζ) «πρὸς τὰ μέγιστα» — στον μεγαλύτερο βαθμό<br />IV. <b>φρ.</b> α) «[[πρός]] τινος [[λαμβάνω]]» — [[εκλαμβάνω]], [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως διαφορετικό από ό,τι [[είναι]]<br />β) «τὸ [ή τὰ] [[πρός]] τι» — ο [[σχετικός]] όρος ή οι σχετικοί όροι (<b>Αριστοτ.</b>)<br />γ) «τὸ [[πρός]] τι»<br />(στους Πυθαγορείους) η [[ονομασία]] του αριθμού δύο<br />δ) «πρὸς [[οὐδέν]]» — για [[τίποτε]], [[μάταια]]<br />ε) «πρὸς ταῦτα» — [[αφού]] [[έτσι]] [[είναι]] τα πράγματα<br />στ) «πρὸς δέ» και «καὶ πρὸς» και «καὶ δὴ [[πρός]]» — επί [[πλέον]], [[εκτός]] ἀπό αυτά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[πρόθεση]] [[πρός]] έχει σχηματιστεί από τον αρχικό τ. [[προτί]] με συριστικοποίηση του -τ- προ του -ι-. Ο τ. [[προτί]] (από όπου ο τ. [[πορτί]] με [[μετάθεση]] του -ρ-) και ο [[αμάρτυρος]] τ. πρετί (από όπου τα περτί και πρές) μπορούν να συνδεθούν με τα: αρχ. ινδ. prati, αρχ. σλαβ. protivŭ «[[ενάντιος]]» και το λεττον. pret «[[μπροστά]]». Αμφίβολη θεωρείται η [[σύνδεση]] τών τ. με το λατ. pretium. Η [[πρόθεση]] [[πρός]], δηλωτική κατ' εξοχήν κατεύθυνσης (από όπου η σημ. της εχθρικής κατεύθυνσης, εναντιότητας, αντίκρουσης), κίνησης από [[τόπο]] (από όπου η σημ. της προέλευσης, καταγωγής) [[αλλά]] και στάσης σε [[τόπο]], τοποθέτησης (από όπου και η σημ. του προσανατολισμού, της τοπικής εγγύτητας) χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει και [[προσθήκη]], [[εξάρτηση]], στενή [[σχέση]] [[μεταξύ]] προσώπων, [[συμφωνία]], [[αρμονία]] (<b>βλ.</b> και λ. προσ-). Επίσης η [[πρόθεση]] [[πρός]] με αιτ. χρησιμοποιείται με επιρρηματική σημ.: [[πρός]] βίαν, [[πρός]] ηδονήν, [[πρός]] [[αποφυγή]]. Η [[πρόθεση]] [[πρός]], από ετυμολογική [[άποψη]], εντάσσεται πιθανότατα στην [[οικογένεια]] τών πρό και [[πρόσω]] (<b>βλ. λ.</b> πρό). Σημασιολογικά συνώνυμη με την [[πρόθεση]] [[πρός]] / [[προτί]], [[τέλος]], [[είναι]] η [[πρόθεση]] [[ποτί]], [[αλλά]] διαφορετικής προέλευσης και ετυμολογίας (<b>βλ. λ.</b> [[ποτί]])].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πρός:''' πρόθ. με γεν., δηλώνει [[κίνηση]] από [[τόπο]]· με δοτ., [[στάση]] σε [[τόπο]]· με αιτ., [[κίνηση]] προς [[τόπο]]· Επικ. επίσης [[προτί]], [[ποτί]], Δωρ. [[ποτί]].<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], από, εκ, σε Όμηρ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[δήλωση]] θέσης αντικειμένων, <i>νήσοισι πρὸς Ἤλιδος</i>, τα νησιά που κοιτάζουν προς το [[μέρος]] της Ήλιδας, δηλ. είναι κοντά στην Ήλιδα, σε Ομήρ. Οδ.· πρὸς τοῦ Ἑλλησπόντου ἵδρυται [[μᾶλλον]] ἢ τοῦ Στρυμόνος, βρίσκεται αρκετά κοντά (δηλ. πιο κοντά) στον Ελλήσποντο [[παρά]] στον Στρυμόνα, σε Ηρόδ.· <i>ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς Ὀλύνθου</i>, σε Θουκ. κ.λπ.· [[συχνά]] με λέξεις που δηλώνουν [[σημείο]] του ορίζοντα, [[δύω]] θύραι εἰσίν, <i>αἱ μὲν πρὸς βορέαο</i>, <i>αἱ δ' αὖ πρὸς νότου</i>, η [[μία]] κοιτάζει προς το βορρά, η [[άλλη]] προς το νότο, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, <i>οἰκέουσι πρὸς νότου ἀνέμου</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[μπροστά]], προς το [[μέρος]], [[μπροστά]] στα μάτια σε, [[πρός]] τε [[θεῶν]] μακάρων [[πρός]] τε θνητῶν ἀνθρώπων, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για [[ικεσία]], [[διαμαρτυρία]], [[διακήρυξη]], όρκος, ενώπιον, στο όνομα, Λατ. [[per]], γουνάζομαί σε [[πρός]] τ' ἀλόχου καὶ πατρός, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος</i>, ορκίζομαι [[ψευδώς]] στους θεούς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸςθεῶν</i>, σε Αττ.· οι Αττ. μερικές φορές εισάγουν την αντων. <i>σε</i> [[ανάμεσα]] στην πρόθ. και την [[πτώση]], όπως το Λατ. [[per]] te omnes deos [[oro]], [[πρός]] νύν σε πατρὸς [[πρός]] τε μητρὸς ἱκνοῦμαι, σε Σοφ.· μὴ [[πρός]] σε [[γούνων]], σε Ευρ.<br /><b class="num">5.</b> λέγεται για [[προέλευση]] ή [[καταγωγή]] από, από μέρους του, <i>τὰ πρὸς πατρός</i>, από την [[μεριά]] του [[πατέρα]], σε Ηρόδ.· <i>Ἀθηναῖον καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός</i>, σε Δημ.· <i>πρὸς αἵματος</i>, συγγενείς εξ αίματος, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για πράγματα που προέρχονται από μια [[αιτία]], από, από τη [[μεριά]], <i>τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες</i>, σε Ομήρ. Οδ.· τυγχάνειν τινὸς πρὸς [[θεῶν]], σε Αισχύλ.· ομοίως, με όλα τα παθητικά ρήματα, <i>προτὶἈχιλλῆος δεδιδάχθαι</i>, διδάσκομαι από τον Αχιλλέα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὸποιεύμενον Λακεδαιμονίων</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· με τα μέσα ή τη [[βοήθεια]] από, πρὸς ἀλλήλοιν [[θανεῖν]], σε Ευρ.· επίσης, λέγεται για πράγματα, <i>πρὸς τίνος πότ' αἰτίας τέθνηκεν</i>, από ή για ποια [[αιτία]]; σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για [[εξάρτηση]] ή [[στενή]] [[σχέση]], και ομοίως·<br /><b class="num">1.</b> εξαρτώμενος από κάποιον, υπό την [[προστασία]] κάποιου, πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι, σε Ομήρ. Οδ.· <i>πρὸς ἄλλης ἵστὸν ὑφαίνειν</i>, [[υφαίνω]] για [[άλλη]] [[γυναίκα]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> για κάποιον, για [[χάρη]] κάποιου, <i>πρὸς σοῦ</i>, σε Σοφ.· πρὸς [[τῶν]] [[ἐχόντων]] τὸν νόμον τίθης, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[παρά]], με, μέσω, μνήμην [[πρός]] τινος λείπεσθαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> αρμόζον, κατάλληλο, οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος [[ἀνδρός]], δεν είναι αρμόζον σε [[κάθε]] άνδρα, στον ίδ.· <i>ἦκάρτα πρὸς γυναικός ἐστιν</i>, είναι [[πολύ]] όμοιο με [[γυναίκα]], σε Αισχύλ.· <i>οὐπρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν</i>, σε Σοφ.· επίσης, λέγεται για [[ποιότητα]], <i>πρὸς δίκης</i>, σύμφωνα προς το [[δίκαιο]], στον ίδ.· <i>οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης</i>, σε Θουκ. <b>Β.</b> ΜΕ ΔΟΤ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> [[πλησίον]], κοντά σε, πάνω, μέσα, [[ποτὶ]] γαίῃ, σε Ομήρ. Οδ.· [[ποτὶ]] δρυσίν, [[ανάμεσα]] στις βελανιδιές, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄγκυραν [[ποτὶ]] ναU κρημάντων, στο ίδ.· <i>πρὸς μέσῃ ἀγορᾷ</i>, σε Σοφ.· <i>πρὸς τῇ γῇ ναυμαχεῖν</i>, σε Θουκ.· <i>αἱ πρὸς θαλάττῃ πόλεις</i>, σε Ξεν.· τὰ πρὸς [[ποσί]], αυτά που βρίσκονται κοντά στα πόδια, αυτά που βρίσκονται [[μπροστά]] σε κάποιον, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> ενώπιον, με την [[παρουσία]] κάποιου, <i>πρὸς τοῖς θεσμοθέταις λέγειν</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα που δηλώνουν [[κίνηση]] και ακολουθ. από [[στάση]] σε [[τόπο]] ή δηλώνουν το [[πλησίον]], [[επάνω]], [[εναντίον]], [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ, σε Όμηρ.· <i>βάλλειν τινὰ πρὸς πέτρῃ</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">4.</b> με τη [[σημασία]] της στενής προσκόλλησης, <i>πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι</i>, στο ίδ.· <i>προσπεπλασμένας πρὸς οὔρεσι</i>, σε Ηρόδ.· ομοίως λέγεται για να δηλώσει εγγύτατη [[ενασχόληση]], σε, [[επάνω]], πρὸς [[αὐτῷ]] γ' εἰμι τῷ δεινῷ λέγειν, σε Σοφ.· [[εἶναι]] ή [[γίγνεσθαι]] [[πρός]] τινι, [[ασχολούμαι]] με ή πάνω σ' ένα [[πράγμα]], σε Πλάτ.· ὅλον [[εἶναι]] [[πρός]] τινι, σε Δημ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[προσθήκη]], [[επιπλέον]], <i>πρὸς τοῖς παροῦσιν ἄλλα</i>, σε Αισχύλ.· [[δέκα]] μῆνας πρὸς ἄλλοις [[πέντε]], σε Σοφ.· <i>πρὸς τῇ σκυτοτομίᾳ</i>, κοντά στο [[επάγγελμα]] του σκυτοτόμου, σε Πλάτ.· <i>πρὸςτούτοις</i>, πέρα απ' αυτά, Λατ. [[praeterea]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>πρὸς τοῖς ἄλλοις</i>, πέρα από όλα τα υπόλοιπα, σε Θουκ. <b>Γ.</b> ΜΕ ΑΙΤ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], προς, σε, Λατ. [[versus]], [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιον</i>, [[ποτὶ]] ζόφον, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με ρήματα που υπονοούν προηγούμενη [[κίνηση]], [[επάνω]], [[εναντίον]], [[ἑστάναι]] πρὸς κίονα, σε Ομήρ. Οδ.· [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρότες, [[ποτὶ]] βωμὸν ἵζεσθαι, στο ίδ.· [[ἑστάναι]] πρὸς σφαγάς, [[στέκομαι]] [[έτοιμος]] για [[σφαγή]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα που δηλώνουν όραση κ.λπ.· προς, <i>ἰδεῖνπρός τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, [[στῆναι]] [[ποτὶ]] πνοίην, [[στέκομαι]] έτσι ώστε να το αντιμετωπίσω, [[αντιστέκομαι]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>κλαίειν πρὸς οὐρανόν</i>, έκλαιγε βλέποντας τον ουρανό, στο ίδ.· λέγεται για τα [[σημεία]] του ορίζοντα, <i>πρὸς ζόφον κεῖσθαι</i>, βρίσκομαι προς τη [[δύση]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ναίειν πρὸςἨῶ τ' Ἠέλιόν τε</i>, στο ίδ.· <i>πρὸς ἑσπέραν</i>, <i>ἄρκτον</i>, προς τη [[δύση]] κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται με εχθρική [[σημασία]], [[εναντίον]], <i>πρὸς Τρῶας μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸς θεὸν ἐρίζειν</i>, σε Πίνδ.· χωρεῖν [[πρός]] τινα, σε Σοφ.· χρησιμ. σε ομιλίες, λογικά επιχειρήματα, [[πρός]] τινα, ως [[απάντηση]] προς, Λατ. [[adversus]], λιγότερο ισχυρό από το κατά τινος, [[εναντίον]], Λατ. in, σε Δημ.<br /><b class="num">5.</b> [[χωρίς]] εχθρική [[σημασία]], <i>ἀγορεύειν</i>, [[εἰπεῖν]] [[πρός]] τινα, [[λέγω]], απευθύνομαι σε αυτόν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμείβεσθαι πρόςτινα</i>, σε Ηρόδ.· επίσης, λέγεται για κάποιον που συνδιαλέγεται, [[εἶπε]] πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν, [[προτὶ]] ὃν μυθήσατο θυμόν, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για [[κάθε]] είδους [[σχέση]], [[ὀμόσαι]] [[πρός]] τινα, ορκίζομαι στο όνομά του, σε Ομήρ. Οδ.· <i>σπονδάς</i>, συνθήκας ποιεῖσθαι [[πρός]] τινα, σε Θουκ.· ἡ [[πρός]] τινα [[ξυμμαχία]], στο ίδ.· ἡ [[πρός]] τινα [[φιλία]], [[πίστις]], σε Ξεν. κ.λπ.· [[αλλά]] επίσης, [[πρός]] τινα [[ἔχθρα]], [[ἀπιστία]], [[μῖσος]], [[πόλεμος]], σε Αισχύλ., Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> λέγεται για [[συναλλαγή]], <i>πρὸς Τυδεΐδην τεύχε'</i>, αντάλλαξε τα όπλα του με τον Τυδείδη, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για υποθέσεις που έφταναν [[μπροστά]] στους άρχοντες, <i>λαγχάνειν πρὸς τὸν ἄρχοντα γράφεσθαι πρὸς τοὺς θεσμοθέτας</i>, [[παρά]] Δημ.<br /><b class="num">7.</b> [[εἶναι]] [[πρός]] τι, είμαι απασχολημένος με..., σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για χρόνο, [[περίπου]] ή κοντά, κατά ή [[περίπου]] κατά, [[ποτὶ]] ἕσπερα, κατά την [[εσπέρα]], σε Ομήρ. Οδ.· [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν, σε Ξεν.· <i>πρὸς ἠῶ</i>, σε Θεόκρ.· πρὸς [[γῆρας]], προς, κατά τα [[γεράματα]] ή στα [[γεράματα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για να δηλώσει [[σχέση]] [[ανάμεσα]] σε [[δύο]] αντικείμενα·<br /><b class="num">1.</b> σε [[σχέση]] με, αναφορικά με, <i>τὰπρὸς τὸν πόλεμον</i>, δηλ. τα πολεμικά πράγματα, σε Θουκ.· τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]], οι σχέσεις μας με το βασιλιά, σε Δημ.· <i>τὰπρὸς τοὺς θεούς</i>, τα καθήκοντά μας προς τους θεούς, σε Σοφ.· ὁλόγος οὐδὲν πρὸς [[ἐμέ]], δεν έχει να κάνει με εμένα, δεν με ενδιαφέρει, σε Δημ.· οὐδὲν [[αὐτῷ]] πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν, αυτός δεν έχει να κάνει [[τίποτα]] με αυτή, στον ίδ.· [[συχνά]] με επίρρ., [[ἀσφαλῶς]] ἔχεινπρός τι, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> σε [[σχέση]] με, ως [[συνέπεια]], πρὸς [[τοῦτο]] τὸ [[κήρυγμα]], σε Ηρόδ.· [[ἀθύμως]] ἔχειν [[πρός]] τι, σε Ξεν.· [[συχνά]] με ουδ. αντων., <i>πρὸς τί;</i> για ποιο σκοπό; για ποιο [[τέλος]]; σε Σοφ.· <i>πρὸςοὐδέν</i>, για το [[τίποτα]], [[μάταια]], στον ίδ.· πρὸς [[ταῦτα]], για αυτά, με το να έχουν αυτά έτσι, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">3.</b> για κάποιο σκοπό, <i>ὡς πρὸς τί χρείας;</i>, σε Σοφ.· [[ἕτοιμος]] [[πρός]] τι, σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> σε [[σχέση]] ή [[συνάφεια]], σε [[σύγκριση]] με, κοῖός τις ἀνὴρ δοκέοι [[εἶναι]] πρὸς τὸν [[πατέρα]], σε Ηρόδ.· δηλώνει [[υπεροχή]], <i>πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους</i>, Λατ. [[prae]] aliis omnibus, στον ίδ.· πρὸς [[τὰς]] μεγίστας καὶ ἐλαχίστας [[ναῦς]] τὸ [[μέσον]] σκοπεῖν, ο [[μέσος]] όρος [[ανάμεσα]] στα μεγαλύτερα και στα μικρότερα πλοία, σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> σε [[σχέση]] με, σύμφωνα με, <i>πρὸςτὸ παρεὸν βουλεύεσθαι</i>, σε Ηρόδ.· <i>πρὸς τὴν δύναμιν</i>, σύμφωνα με τη [[δύναμη]] κάποιου, σε Δημ.· πρὸς [[τὰς]] τύχας, σύμφωνα με την [[τύχη]] κάποιου, σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> σε [[συμφωνία]] με τα μουσικά όργανα, <i>πρὸς κάλαμον</i>, σε Πίνδ.· <i>πρὸς αὐλόν</i> ή <i>τὸν αὐλόν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">7.</b> [[συχνά]] τίθεται περιφραστικά αντί επιρρ., όπως το πρὸς βίαν = [[βιαίως]], με [[βία]], [[βιαίως]], σε Αισχύλ.· <i>πρὸς τὸ καρτερόν</i>, στον ίδ.· πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], σε Σοφ.· <i>πρὸς ἡδονὴν λέγειν</i>, <i>δημηγορεῖν</i>, έτσι ώστε να προκαλέσει [[ηδονή]], σε Θουκ.· <i>πρὸς τὸ τερπνόν</i>, υπολογισμένο ώστε να προκαλέσει [[ηδονή]], στον ίδ.· πρὸς [[χάριν]], έτσι ώστε να ευχαριστήσει, σε Δημ.· και με γεν. πράγμ., πρὸς [[χάριν]] τινός, όπως το [[χάριν]] μόνο του, Λατ. [[gratia]], για το καλό του, πρὸς [[χάριν]] βορᾶς, σε Σοφ.· πρὸς ἰσχύος [[χάριν]], με τη δύναμή της, σε Ευρ.· επίσης, <i>πρὸς ὀργήν</i>, με [[οργή]], οργισμένα, σε Σοφ. κ.λπ.· <i>πρὸς τὸ λιπαρές</i>, με πολλή [[επιμονή]], στον ίδ.· <i>πρὸς καιρόν</i>, εποχιακά, στον ίδ. <b>Δ.</b> ΑΠΟΛ. ΩΣ ΕΠΙΡΡ.: =πρόςΒ.II., εντούτοις, πέρα και [[επιπλέον]], <i>πρὸς δέ</i> ή [[ποτὶ]] δέ, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.· πρὸς δὲ [[καί]], πρὸς δὲ [[ἔτι]], καὶ [[πρός]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· καὶ [[πρός]] γε, σε Ευρ.· καὶ δὴ [[πρός]], σε Ηρόδ. <b>Ε.</b> ΣΕ ΣΥΝΘ.:<br /><b class="num">I.</b> [[κίνηση]] προς, [[προσάγω]], [[προσέρχομαι]].<br /><b class="num">II.</b> [[προσθήκη]], το [[επιπλέον]], [[προσκτάομαι]], [[προστίθημι]].<br /><b class="num">III.</b> [[σύνδεση]] και [[εγγύτητα]] με ένα [[πράγμα]], όπως [[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]].
|lsmtext='''πρός:''' πρόθ. με γεν., δηλώνει [[κίνηση]] από [[τόπο]]· με δοτ., [[στάση]] σε [[τόπο]]· με αιτ., [[κίνηση]] προς [[τόπο]]· Επικ. επίσης [[προτί]], [[ποτί]], Δωρ. [[ποτί]].<br /><b class="num">Α.</b> ΜΕ ΓΕΝ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], από, εκ, σε Όμηρ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για [[δήλωση]] θέσης αντικειμένων, <i>νήσοισι πρὸς Ἤλιδος</i>, τα νησιά που κοιτάζουν προς το [[μέρος]] της Ήλιδας, δηλ. είναι κοντά στην Ήλιδα, σε Ομήρ. Οδ.· πρὸς τοῦ Ἑλλησπόντου ἵδρυται [[μᾶλλον]] ἢ τοῦ Στρυμόνος, βρίσκεται αρκετά κοντά (δηλ. πιο κοντά) στον Ελλήσποντο [[παρά]] στον Στρυμόνα, σε Ηρόδ.· <i>ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς Ὀλύνθου</i>, σε Θουκ. κ.λπ.· [[συχνά]] με λέξεις που δηλώνουν [[σημείο]] του ορίζοντα, [[δύω]] θύραι εἰσίν, <i>αἱ μὲν πρὸς βορέαο</i>, <i>αἱ δ' αὖ πρὸς νότου</i>, η [[μία]] κοιτάζει προς το βορρά, η [[άλλη]] προς το νότο, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, <i>οἰκέουσι πρὸς νότου ἀνέμου</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> [[μπροστά]], προς το [[μέρος]], [[μπροστά]] στα μάτια σε, [[πρός]] τε [[θεῶν]] μακάρων [[πρός]] τε θνητῶν ἀνθρώπων, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων, σε Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για [[ικεσία]], [[διαμαρτυρία]], [[διακήρυξη]], όρκος, ενώπιον, στο όνομα, Λατ. [[per]], γουνάζομαί σε [[πρός]] τ' ἀλόχου καὶ πατρός, σε Ομήρ. Οδ.· <i>ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος</i>, ορκίζομαι [[ψευδώς]] στους θεούς, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸςθεῶν</i>, σε Αττ.· οι Αττ. μερικές φορές εισάγουν την αντων. <i>σε</i> [[ανάμεσα]] στην πρόθ. και την [[πτώση]], όπως το Λατ. [[per]] te omnes deos [[oro]], [[πρός]] νύν σε πατρὸς [[πρός]] τε μητρὸς ἱκνοῦμαι, σε Σοφ.· μὴ [[πρός]] σε [[γούνων]], σε Ευρ.<br /><b class="num">5.</b> λέγεται για [[προέλευση]] ή [[καταγωγή]] από, από μέρους του, <i>τὰ πρὸς πατρός</i>, από την [[μεριά]] του [[πατέρα]], σε Ηρόδ.· <i>Ἀθηναῖον καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός</i>, σε Δημ.· <i>πρὸς αἵματος</i>, συγγενείς εξ αίματος, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για πράγματα που προέρχονται από μια [[αιτία]], από, από τη [[μεριά]], <i>τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες</i>, σε Ομήρ. Οδ.· τυγχάνειν τινὸς πρὸς [[θεῶν]], σε Αισχύλ.· ομοίως, με όλα τα παθητικά ρήματα, <i>προτὶἈχιλλῆος δεδιδάχθαι</i>, διδάσκομαι από τον Αχιλλέα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>τὸποιεύμενον Λακεδαιμονίων</i>, σε Ηρόδ. κ.λπ.· με τα μέσα ή τη [[βοήθεια]] από, πρὸς ἀλλήλοιν [[θανεῖν]], σε Ευρ.· επίσης, λέγεται για πράγματα, <i>πρὸς τίνος πότ' αἰτίας τέθνηκεν</i>, από ή για ποια [[αιτία]]; σε Σοφ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για [[εξάρτηση]] ή [[στενή]] [[σχέση]], και ομοίως·<br /><b class="num">1.</b> εξαρτώμενος από κάποιον, υπό την [[προστασία]] κάποιου, πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι, σε Ομήρ. Οδ.· <i>πρὸς ἄλλης ἵστὸν ὑφαίνειν</i>, [[υφαίνω]] για [[άλλη]] [[γυναίκα]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> για κάποιον, για [[χάρη]] κάποιου, <i>πρὸς σοῦ</i>, σε Σοφ.· πρὸς τῶν [[ἐχόντων]] τὸν νόμον τίθης, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[παρά]], με, μέσω, μνήμην [[πρός]] τινος λείπεσθαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">IV.</b> αρμόζον, κατάλληλο, οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος [[ἀνδρός]], δεν είναι αρμόζον σε [[κάθε]] άνδρα, στον ίδ.· <i>ἦκάρτα πρὸς γυναικός ἐστιν</i>, είναι [[πολύ]] όμοιο με [[γυναίκα]], σε Αισχύλ.· <i>οὐπρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν</i>, σε Σοφ.· επίσης, λέγεται για [[ποιότητα]], <i>πρὸς δίκης</i>, σύμφωνα προς το [[δίκαιο]], στον ίδ.· <i>οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης</i>, σε Θουκ. <b>Β.</b> ΜΕ ΔΟΤ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> [[πλησίον]], κοντά σε, πάνω, μέσα, [[ποτὶ]] γαίῃ, σε Ομήρ. Οδ.· [[ποτὶ]] δρυσίν, [[ανάμεσα]] στις βελανιδιές, σε Ομήρ. Ιλ.· ἄγκυραν [[ποτὶ]] ναU κρημάντων, στο ίδ.· <i>πρὸς μέσῃ ἀγορᾷ</i>, σε Σοφ.· <i>πρὸς τῇ γῇ ναυμαχεῖν</i>, σε Θουκ.· <i>αἱ πρὸς θαλάττῃ πόλεις</i>, σε Ξεν.· τὰ πρὸς [[ποσί]], αυτά που βρίσκονται κοντά στα πόδια, αυτά που βρίσκονται [[μπροστά]] σε κάποιον, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> ενώπιον, με την [[παρουσία]] κάποιου, <i>πρὸς τοῖς θεσμοθέταις λέγειν</i>, σε Δημ.<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα που δηλώνουν [[κίνηση]] και ακολουθ. από [[στάση]] σε [[τόπο]] ή δηλώνουν το [[πλησίον]], [[επάνω]], [[εναντίον]], [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ, σε Όμηρ.· <i>βάλλειν τινὰ πρὸς πέτρῃ</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">4.</b> με τη [[σημασία]] της στενής προσκόλλησης, <i>πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι</i>, στο ίδ.· <i>προσπεπλασμένας πρὸς οὔρεσι</i>, σε Ηρόδ.· ομοίως λέγεται για να δηλώσει εγγύτατη [[ενασχόληση]], σε, [[επάνω]], πρὸς [[αὐτῷ]] γ' εἰμι τῷ δεινῷ λέγειν, σε Σοφ.· [[εἶναι]] ή [[γίγνεσθαι]] [[πρός]] τινι, [[ασχολούμαι]] με ή πάνω σ' ένα [[πράγμα]], σε Πλάτ.· ὅλον [[εἶναι]] [[πρός]] τινι, σε Δημ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για [[προσθήκη]], [[επιπλέον]], <i>πρὸς τοῖς παροῦσιν ἄλλα</i>, σε Αισχύλ.· [[δέκα]] μῆνας πρὸς ἄλλοις [[πέντε]], σε Σοφ.· <i>πρὸς τῇ σκυτοτομίᾳ</i>, κοντά στο [[επάγγελμα]] του σκυτοτόμου, σε Πλάτ.· <i>πρὸςτούτοις</i>, πέρα απ' αυτά, Λατ. [[praeterea]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· <i>πρὸς τοῖς ἄλλοις</i>, πέρα από όλα τα υπόλοιπα, σε Θουκ. <b>Γ.</b> ΜΕ ΑΙΤ.:<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για [[τόπο]], προς, σε, Λατ. [[versus]], [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸς ἠῶ τ' ἠέλιον</i>, [[ποτὶ]] ζόφον, στο ίδ.<br /><b class="num">2.</b> με ρήματα που υπονοούν προηγούμενη [[κίνηση]], [[επάνω]], [[εναντίον]], [[ἑστάναι]] πρὸς κίονα, σε Ομήρ. Οδ.· [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρότες, [[ποτὶ]] βωμὸν ἵζεσθαι, στο ίδ.· [[ἑστάναι]] πρὸς σφαγάς, [[στέκομαι]] [[έτοιμος]] για [[σφαγή]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> με ρήματα που δηλώνουν όραση κ.λπ.· προς, <i>ἰδεῖνπρός τινα</i>, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως, [[στῆναι]] [[ποτὶ]] πνοίην, [[στέκομαι]] έτσι ώστε να το αντιμετωπίσω, [[αντιστέκομαι]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>κλαίειν πρὸς οὐρανόν</i>, έκλαιγε βλέποντας τον ουρανό, στο ίδ.· λέγεται για τα [[σημεία]] του ορίζοντα, <i>πρὸς ζόφον κεῖσθαι</i>, βρίσκομαι προς τη [[δύση]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ναίειν πρὸςἨῶ τ' Ἠέλιόν τε</i>, στο ίδ.· <i>πρὸς ἑσπέραν</i>, <i>ἄρκτον</i>, προς τη [[δύση]] κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται με εχθρική [[σημασία]], [[εναντίον]], <i>πρὸς Τρῶας μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πρὸς θεὸν ἐρίζειν</i>, σε Πίνδ.· χωρεῖν [[πρός]] τινα, σε Σοφ.· χρησιμ. σε ομιλίες, λογικά επιχειρήματα, [[πρός]] τινα, ως [[απάντηση]] προς, Λατ. [[adversus]], λιγότερο ισχυρό από το κατά τινος, [[εναντίον]], Λατ. in, σε Δημ.<br /><b class="num">5.</b> [[χωρίς]] εχθρική [[σημασία]], <i>ἀγορεύειν</i>, [[εἰπεῖν]] [[πρός]] τινα, [[λέγω]], απευθύνομαι σε αυτόν, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀμείβεσθαι πρόςτινα</i>, σε Ηρόδ.· επίσης, λέγεται για κάποιον που συνδιαλέγεται, [[εἶπε]] πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν, [[προτὶ]] ὃν μυθήσατο θυμόν, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για [[κάθε]] είδους [[σχέση]], [[ὀμόσαι]] [[πρός]] τινα, ορκίζομαι στο όνομά του, σε Ομήρ. Οδ.· <i>σπονδάς</i>, συνθήκας ποιεῖσθαι [[πρός]] τινα, σε Θουκ.· ἡ [[πρός]] τινα [[ξυμμαχία]], στο ίδ.· ἡ [[πρός]] τινα [[φιλία]], [[πίστις]], σε Ξεν. κ.λπ.· [[αλλά]] επίσης, [[πρός]] τινα [[ἔχθρα]], [[ἀπιστία]], [[μῖσος]], [[πόλεμος]], σε Αισχύλ., Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">6.</b> λέγεται για [[συναλλαγή]], <i>πρὸς Τυδεΐδην τεύχε'</i>, αντάλλαξε τα όπλα του με τον Τυδείδη, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για υποθέσεις που έφταναν [[μπροστά]] στους άρχοντες, <i>λαγχάνειν πρὸς τὸν ἄρχοντα γράφεσθαι πρὸς τοὺς θεσμοθέτας</i>, [[παρά]] Δημ.<br /><b class="num">7.</b> [[εἶναι]] [[πρός]] τι, είμαι απασχολημένος με..., σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για χρόνο, [[περίπου]] ή κοντά, κατά ή [[περίπου]] κατά, [[ποτὶ]] ἕσπερα, κατά την [[εσπέρα]], σε Ομήρ. Οδ.· [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν, σε Ξεν.· <i>πρὸς ἠῶ</i>, σε Θεόκρ.· πρὸς [[γῆρας]], προς, κατά τα [[γεράματα]] ή στα [[γεράματα]], σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> λέγεται για να δηλώσει [[σχέση]] [[ανάμεσα]] σε [[δύο]] αντικείμενα·<br /><b class="num">1.</b> σε [[σχέση]] με, αναφορικά με, <i>τὰπρὸς τὸν πόλεμον</i>, δηλ. τα πολεμικά πράγματα, σε Θουκ.· τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]], οι σχέσεις μας με το βασιλιά, σε Δημ.· <i>τὰπρὸς τοὺς θεούς</i>, τα καθήκοντά μας προς τους θεούς, σε Σοφ.· ὁλόγος οὐδὲν πρὸς [[ἐμέ]], δεν έχει να κάνει με εμένα, δεν με ενδιαφέρει, σε Δημ.· οὐδὲν [[αὐτῷ]] πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν, αυτός δεν έχει να κάνει [[τίποτα]] με αυτή, στον ίδ.· [[συχνά]] με επίρρ., [[ἀσφαλῶς]] ἔχεινπρός τι, σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> σε [[σχέση]] με, ως [[συνέπεια]], πρὸς [[τοῦτο]] τὸ [[κήρυγμα]], σε Ηρόδ.· [[ἀθύμως]] ἔχειν [[πρός]] τι, σε Ξεν.· [[συχνά]] με ουδ. αντων., <i>πρὸς τί;</i> για ποιο σκοπό; για ποιο [[τέλος]]; σε Σοφ.· <i>πρὸςοὐδέν</i>, για το [[τίποτα]], [[μάταια]], στον ίδ.· πρὸς [[ταῦτα]], για αυτά, με το να έχουν αυτά έτσι, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">3.</b> για κάποιο σκοπό, <i>ὡς πρὸς τί χρείας;</i>, σε Σοφ.· [[ἕτοιμος]] [[πρός]] τι, σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> σε [[σχέση]] ή [[συνάφεια]], σε [[σύγκριση]] με, κοῖός τις ἀνὴρ δοκέοι [[εἶναι]] πρὸς τὸν [[πατέρα]], σε Ηρόδ.· δηλώνει [[υπεροχή]], <i>πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους</i>, Λατ. [[prae]] aliis omnibus, στον ίδ.· πρὸς τὰς μεγίστας καὶ ἐλαχίστας [[ναῦς]] τὸ [[μέσον]] σκοπεῖν, ο [[μέσος]] όρος [[ανάμεσα]] στα μεγαλύτερα και στα μικρότερα πλοία, σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> σε [[σχέση]] με, σύμφωνα με, <i>πρὸςτὸ παρεὸν βουλεύεσθαι</i>, σε Ηρόδ.· <i>πρὸς τὴν δύναμιν</i>, σύμφωνα με τη [[δύναμη]] κάποιου, σε Δημ.· πρὸς τὰς τύχας, σύμφωνα με την [[τύχη]] κάποιου, σε Ευρ.<br /><b class="num">6.</b> σε [[συμφωνία]] με τα μουσικά όργανα, <i>πρὸς κάλαμον</i>, σε Πίνδ.· <i>πρὸς αὐλόν</i> ή <i>τὸν αὐλόν</i>, σε Ευρ.<br /><b class="num">7.</b> [[συχνά]] τίθεται περιφραστικά αντί επιρρ., όπως το πρὸς βίαν = [[βιαίως]], με [[βία]], [[βιαίως]], σε Αισχύλ.· <i>πρὸς τὸ καρτερόν</i>, στον ίδ.· πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], σε Σοφ.· <i>πρὸς ἡδονὴν λέγειν</i>, <i>δημηγορεῖν</i>, έτσι ώστε να προκαλέσει [[ηδονή]], σε Θουκ.· <i>πρὸς τὸ τερπνόν</i>, υπολογισμένο ώστε να προκαλέσει [[ηδονή]], στον ίδ.· πρὸς [[χάριν]], έτσι ώστε να ευχαριστήσει, σε Δημ.· και με γεν. πράγμ., πρὸς [[χάριν]] τινός, όπως το [[χάριν]] μόνο του, Λατ. [[gratia]], για το καλό του, πρὸς [[χάριν]] βορᾶς, σε Σοφ.· πρὸς ἰσχύος [[χάριν]], με τη δύναμή της, σε Ευρ.· επίσης, <i>πρὸς ὀργήν</i>, με [[οργή]], οργισμένα, σε Σοφ. κ.λπ.· <i>πρὸς τὸ λιπαρές</i>, με πολλή [[επιμονή]], στον ίδ.· <i>πρὸς καιρόν</i>, εποχιακά, στον ίδ. <b>Δ.</b> ΑΠΟΛ. ΩΣ ΕΠΙΡΡ.: =πρόςΒ.II., εντούτοις, πέρα και [[επιπλέον]], <i>πρὸς δέ</i> ή [[ποτὶ]] δέ, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.· πρὸς δὲ [[καί]], πρὸς δὲ [[ἔτι]], καὶ [[πρός]], σε Ηρόδ. κ.λπ.· καὶ [[πρός]] γε, σε Ευρ.· καὶ δὴ [[πρός]], σε Ηρόδ. <b>Ε.</b> ΣΕ ΣΥΝΘ.:<br /><b class="num">I.</b> [[κίνηση]] προς, [[προσάγω]], [[προσέρχομαι]].<br /><b class="num">II.</b> [[προσθήκη]], το [[επιπλέον]], [[προσκτάομαι]], [[προστίθημι]].<br /><b class="num">III.</b> [[σύνδεση]] και [[εγγύτητα]] με ένα [[πράγμα]], όπως [[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]].
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 44: Line 47:
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />prep. with [[genitive]], implying [[motion]] from a [[place]]; with dat., [[abiding]] at a [[place]]; with acc., [[motion]] to a [[place]]<br />A. WITH GEN.,<br /><b class="num">I.</b> of [[place]], from, from [[forth]], Hom., Soph.<br /><b class="num">2.</b> on the [[side]] or [[quarter]] of, νήσοισι πρὸς Ἤλιδος islands looking (as it were) from [[Elis]], i. e. [[towards]] [[Elis]], Od.; πρὸς τοῦ Ἑλλησπόντου ἵδρυται [[μᾶλλον]] ἢ τοῦ Στρύμονος lies [[more]] [[towards]] (i. e. nearer) the [[Hellespont]] [[than]] the [[Strymon]], Hdt.; ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς Ὀλύνθου Thuc., etc.:—often with words denoting the points of the [[compass]], δύω θύραι εἰσίν, αἱ μὲν πρὸς βορέαο, αἱ δ' αὖ πρὸς νότου one looking [[north]] wards, the [[other]] [[south]] wards, Od.; so, οἰκέουσι πρὸς νότου ἀνέμου Hdt., etc.<br /><b class="num">3.</b> [[before]], in [[presence]] of, in the eyes of, πρός τε [[θεῶν]] μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων Il.: ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων Thuc.<br /><b class="num">4.</b> in [[supplication]], [[adjuration]], [[protestation]], oaths, [[before]], by, Lat. per, γουνάζομαί σε πρός τ' ἀλόχου καὶ πατρός Od.; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος to [[forswear]] [[oneself]] by the god, Il.; πρὸς [[θεῶν]] [[attic]]:—the Trag. [[sometimes]] [[insert]] the pron. σε [[between]] the prep. and its [[case]], as in Lat. per te omnes deos oro, πρός νύν σε πατρὸς πρός τε μητρὸς ἱκνοῦμαι Soph.; μὴ πρός σε [[γούνων]] Eur.<br /><b class="num">5.</b> of [[origin]] or [[descent]], from, on the [[side]] of τὰ πρὸς πατρός by the [[father]]'s [[side]], Hdt.; Ἀθηναῖον καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός Dem.; πρὸς αἵματος [[blood]]-relations, Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[proceeding]] from [[some]] [[cause]], from, at the [[hand]] of, τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες Od.; τυγχάνειν τινὸς πρὸς [[θεῶν]] Aesch.:—so with all Passive Verbs, [[προτὶ]] Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι to be taught by [[Achilles]], Il.; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων Hdt., etc.:— by [[means]] or [[agency]] of, πρὸς ἀλλήλοιν [[θανεῖν]] Eur.:—also of things, πρὸς τίνος ποτ' αἰτίας τέθνηκεν; from or by [[what]] [[cause]]? Soph.<br /><b class="num">III.</b> of [[dependence]] or [[close]] [[connection]]; and so,<br /><b class="num">1.</b> [[dependent]] on one, under one's [[protection]], πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι Od.; πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνειν to [[weave]] a web at the [[beck]] of [[another]] [[woman]], Il.<br /><b class="num">2.</b> on one's [[side]], in one's [[favour]], πρὸς σοῦ Soph.; πρὸς τῶν [[ἐχόντων]] τὸν νόμον τίθης Eur.<br /><b class="num">3.</b> with, by, μνήμην πρός τινος λείπεσθαι Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> [[fitting]], [[suitable]], οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος [[ἀνδρός]], not [[befitting]] [[every]] man, Hdt.; ἦ [[κάρτα]] πρὸς γυναικός ἐστιν 'tis [[very]] like a [[woman]], Aesch.; οὐ πρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν Soph.:—also of qualities, πρὸς δίκης [[agreeable]] to [[justice]], Soph.; οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης Thuc.<br />B. WITH DAT.<br /><b class="num">1.</b> [[hard]] by, near, at, on, in, [[ποτὶ]] γαίῃ Od.; [[ποτὶ]] δρυσίν [[among]] the oaks, Il.; ἄγκυραν [[ποτὶ]] ναῒ κρημνάντων Il.; πρὸς μέσῃ ἀγορᾷ Soph.; πρὸς τῇ γῇ ναυμαχεῖν Thuc.; αἱ πρὸς θαλάττῃ πόλεις Xen.; τὰ πρὸς [[ποσί]] that [[which]] is [[close]] to the feet, [[before]] one, Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[before]], in the [[presence]] of, πρὸς τοῖς θεσμοθέταις λέγειν Dem.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs denoting [[motion]], followed by [[rest]] in or by a [[place]], [[upon]], [[against]], [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ Hom.; βάλλειν τινὰ πρὸς πέτρῃ Od.<br /><b class="num">4.</b> with a [[notion]] of clinging [[closely]], πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι Od.; προσπεπλασμένας πρὸς οὔρεσι Hdt.; so, to [[express]] [[close]] [[employment]], in, [[upon]], πρὸς [[αὐτῷ]] γ' [[εἰμὶ]] τῷ δεινῷ λέγειν Soph.; [[εἶναι]] or γίγνεσθαι πρός τινι to be employed in or on a [[thing]], Plat.; ὅλον [[εἶναι]] πρός τινι Dem.<br /><b class="num">II.</b> in [[addition]] to, [[besides]], πρὸς τοῖς παροῦσιν ἄλλα Aesch.; [[δέκα]] μῆνας πρὸς ἄλλοις [[πέντε]] Soph.; πρὸς τῇ σκυτοτομίᾳ in [[addition]] to his [[trade]] of [[leather]]-cutter, Plat.; πρὸς τούτοις [[besides]] [[this]], Lat. [[praeterea]], Hdt., etc.; πρὸς τοῖς ἄλλοις [[besides]] all the [[rest]], Thuc.<br />C. WITH ACCUS.,<br /><b class="num">I.</b> of [[place]], [[towards]], to, Lat. [[versus]], [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον Il.; πρὸς ἠῶτ' ἠέλιόν τε, [[ποτὶ]] ζόφον Il.<br /><b class="num">2.</b> with Verbs implying [[previous]] [[motion]], [[upon]], [[against]], [[ἑστάναι]] πρὸς κίονα Od.; [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρότες, [[ποτὶ]] βωμὸν ἵζεσθαι Od.; [[ἑστάναι]] πρὸς σφαγάς to [[stand]] [[ready]] for [[slaughter]], Aesch.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs of [[seeing]], etc., [[towards]], [[ἰδεῖν]] πρός τινα Od.; so, [[στῆναι]] [[ποτὶ]] πνοιήν to [[stand]] so as to [[face]] it, Il.; κλαίειν πρὸς οὐρανόν to cry to [[heaven]], Il.:—of points of the [[compass]], πρὸς ζόφον κεῖσθαι to lie [[towards]] the West, Od.; ναίειν πρὸς Ἠῶ τ' Ἠέλιόν τε Od.; πρὸς ἑσπέραν, ἄρκτον [[towards]] the West, etc.<br /><b class="num">4.</b> in [[hostile]] [[sense]], [[against]], πρὸς Τρῶας μάχεσθαι Il.; πρὸς θεὸν ἐρίζειν Pind.; χωρεῖν πρός τινα Soph.;—in speeches, πρός τινα in [[reply]] to, Lat. [[adversus]], [[less]] [[strong]] [[than]] [[κατά]] τινος [[against]], Lat. in, Dem.<br /><b class="num">5.</b> without any [[hostile]] [[sense]], ἀγορεύειν, [[εἰπεῖν]] πρός τινα to [[address]] [[oneself]] to him, Il.; ἀμείβεσθαι πρός τινα Hdt.; also of communing with [[oneself]], [[εἶπε]] πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν, [[προτὶ]] ὃν μυθήσατο θυμόν Il.:—of all sorts of [[intercourse]], [[ὀμόσαι]] πρός τινα to [[take]] an [[oath]] to him, Od.; σπονδάς, συνθήκας ποιεῖσθαι πρός τινα Thuc.; ἡ πρός τινα [[ξυμμαχία]] Thuc.; ἡ πρός τινα [[φιλία]], [[πίστις]] Xen., etc.; but also, πρός τινα [[ἔχθρα]], [[ἀπιστία]], [[μῖσος]], [[πόλεμος]] Aesch., Xen., etc.<br /><b class="num">6.</b> of transactions, πρὸς Τυδείδην τεύχε' ἄμειβεν changed [[arms]] with Tydeides, Il.: of matters brought [[before]] a [[magistrate]], λαγχάνειν πρὸς τὸν ἄρχοντα, γράφεσθαι πρὸς τοὺς θεσμοθέτας ap. Dem.<br /><b class="num">7.</b> [[εἶναι]] πρός τι to be [[engaged]] in . ., Plut.<br /><b class="num">II.</b> of [[time]], [[towards]] or near, at or [[about]], [[ποτὶ]] ἕσπερα at [[even]], Od.; [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν Xen.; πρὸς ἠῶ Theocr.; πρὸς [[γῆρας]] for or in old age, Eur.<br /><b class="num">III.</b> of Relation [[between]] two objects,<br /><b class="num">1.</b> in [[reference]] to, in [[respect]] of, [[touching]], τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, i. e. [[military]] matters, Thuc.; τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]] our relations to the King, Dem.; τὰ πρὸς τοὺς θεούς our duties to the gods, Soph.; ὁ [[λόγος]] οὐδὲν πρὸς ἐμέ is [[nothing]] to me, concerns me not, Dem.; οὐδὲν [[αὐτῷ]] πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν he has [[nothing]] to do with it, Dem.:—often with Advs., [[ἀσφαλῶς]] ἔχειν πρός τι Xen.<br /><b class="num">2.</b> in [[reference]] to, in [[consequence]] of, πρὸς [[τοῦτο]] τὸ [[κήρυγμα]] Hdt.; [[ἀθύμως]] ἔχειν πρός τι Xen.:—often with neut. Pron., πρὸς τί; [[wherefore]]? to [[what]] end? Soph.; πρὸς [[οὐδέν]] for [[nothing]], in [[vain]], Soph.; πρὸς [[ταῦτα]] [[therefore]], [[this]] [[being]] so, Hdt., [[attic]]<br /><b class="num">3.</b> for a [[purpose]], ὡς πρός τι χρείας; Soph.; [[ἕτοιμος]] πρός τι Xen.<br /><b class="num">4.</b> in [[proportion]] or [[relation]] to, in [[comparison]] of, κοῖός τις ἀνὴρ δοκέοι [[εἶναι]] πρὸς τὸν πατέρα Hdt.; implying Superiority, πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους, Lat. [[prae]] aliis omnibus, Hdt.; πρὸς τὰς μεγίστας καὶ ἐλαχίστας [[ναῦς]] τὸ [[μέσον]] σκοπεῖν the [[mean]] [[between]] the largest and smallest ships, Thuc.<br /><b class="num">5.</b> in [[reference]] to, according to, πρὸς τὸ παρεὸν βουλεύεσθαι Hdt.; πρὸς τὴν δύναμιν according to one's [[power]], Dem.; πρὸς τὰς τύχας [[agreeably]] to one's fortunes, Eur.<br /><b class="num">6.</b> in [[accompaniment]] to [[musical]] instruments, πρὸς κάλαμον Pind.; πρὸς αὐλόν or τὸν αὐλόν Eur.<br /><b class="num">7.</b> often [[merely]] periphr. for adv., as πρὸς βίαν = [[βιαίως]], by [[force]], [[forcibly]], Aesch.; πρὸς τὸ καρτερόν Aesch.; πρὸς ἰσχύος [[κράτος]] Soph.:— πρὸς ἡδονὴν λέγειν, δημηγορεῖν so as to [[please]], Thuc.; πρὸς τὸ τερπνόν calculated to [[delight]], Thuc.; πρὸς [[χάριν]] so as to [[gratify]], Dem.;—and c. gen. rei, πρὸς [[χάριν]] τινός, like [[χάριν]] [[alone]], Lat. [[gratia]], for the [[sake]] of, πρὸς χ. βορᾶς Soph.; πρὸς ἰσχύος χ. by [[means]] of, Eur.; also, πρὸς ὀργήν with [[anger]], [[angrily]], Soph., etc.; πρὸς τὸ λιπαρές [[importunately]], Soph.; πρὸς καιρόν [[seasonably]], Soph.<br />D. ABSOL. AS ADV., = πρός B. II, [[besides]], [[over]] and [[above]], πρὸς δέ or [[ποτὶ]] δέ Il., Hdt., etc.; πρὸς δὲ καί, πρὸς δὲ ἔτι, καὶ πρός Hdt., etc.; καὶ πρός γε Eur.; καὶ δὴ πρός Hdt.<br />E. IN COMPOS., it expresses<br /><b class="num">I.</b> [[motion]] [[towards]], [[προσάγω]], [[προσέρχομαι]].<br /><b class="num">II.</b> [[addition]], [[besides]], [[προσκτάομαι]], [[προστίθημι]].<br /><b class="num">III.</b> [[connection]] and [[engagement]] with [[anything]], as [[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]].
|mdlsjtxt=prep. with [[genitive]], implying [[motion]] from a [[place]]; with dat., [[abiding]] at a [[place]]; with acc., [[motion]] to a [[place]]<br />A. WITH GEN.,<br /><b class="num">I.</b> of [[place]], from, from [[forth]], Hom., Soph.<br /><b class="num">2.</b> on the [[side]] or [[quarter]] of, νήσοισι πρὸς Ἤλιδος islands looking (as it were) from [[Elis]], i. e. [[towards]] [[Elis]], Od.; πρὸς τοῦ Ἑλλησπόντου ἵδρυται [[μᾶλλον]] ἢ τοῦ Στρύμονος lies [[more]] [[towards]] (i. e. nearer) the [[Hellespont]] [[than]] the [[Strymon]], Hdt.; ἐστρατοπεδεύοντο πρὸς Ὀλύνθου Thuc., etc.:—often with words denoting the points of the [[compass]], δύω θύραι εἰσίν, αἱ μὲν πρὸς βορέαο, αἱ δ' αὖ πρὸς νότου one looking [[north]] wards, the [[other]] [[south]] wards, Od.; so, οἰκέουσι πρὸς νότου ἀνέμου Hdt., etc.<br /><b class="num">3.</b> [[before]], in [[presence]] of, in the eyes of, πρός τε [[θεῶν]] μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων Il.: ἄδικον [[οὔτε]] πρὸς [[θεῶν]] [[οὔτε]] πρὸς ἀνθρώπων Thuc.<br /><b class="num">4.</b> in [[supplication]], [[adjuration]], [[protestation]], oaths, [[before]], by, Lat. per, γουνάζομαί σε πρός τ' ἀλόχου καὶ πατρός Od.; ἐπιορκεῖν πρὸς δαίμονος to [[forswear]] [[oneself]] by the god, Il.; πρὸς [[θεῶν]] Attic:—the Trag. [[sometimes]] [[insert]] the pron. σε [[between]] the prep. and its [[case]], as in Lat. per te omnes deos oro, πρός νύν σε πατρὸς πρός τε μητρὸς ἱκνοῦμαι Soph.; μὴ πρός σε [[γούνων]] Eur.<br /><b class="num">5.</b> of [[origin]] or [[descent]], from, on the [[side]] of τὰ πρὸς πατρός by the [[father]]'s [[side]], Hdt.; Ἀθηναῖον καὶ τὰ πρὸς πατρὸς καὶ τὰ πρὸς μητρός Dem.; πρὸς αἵματος [[blood]]-relations, Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[proceeding]] from [[some]] [[cause]], from, at the [[hand]] of, τιμὴν πρὸς Ζηνὸς ἔχοντες Od.; τυγχάνειν τινὸς πρὸς [[θεῶν]] Aesch.:—so with all Passive Verbs, [[προτὶ]] Ἀχιλλῆος δεδιδάχθαι to be taught by [[Achilles]], Il.; τὸ ποιεύμενον πρὸς Λακεδαιμονίων Hdt., etc.:— by [[means]] or [[agency]] of, πρὸς ἀλλήλοιν [[θανεῖν]] Eur.:—also of things, πρὸς τίνος ποτ' αἰτίας τέθνηκεν; from or by [[what]] [[cause]]? Soph.<br /><b class="num">III.</b> of [[dependence]] or [[close]] [[connection]]; and so,<br /><b class="num">1.</b> [[dependent]] on one, under one's [[protection]], πρὸς [[Διός]] εἰσι ξεῖνοι Od.; πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνειν to [[weave]] a web at the [[beck]] of [[another]] [[woman]], Il.<br /><b class="num">2.</b> on one's [[side]], in one's [[favour]], πρὸς σοῦ Soph.; πρὸς τῶν [[ἐχόντων]] τὸν νόμον τίθης Eur.<br /><b class="num">3.</b> with, by, μνήμην πρός τινος λείπεσθαι Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> [[fitting]], [[suitable]], οὐ πρὸς τοῦ ἅπαντος [[ἀνδρός]], not [[befitting]] [[every]] man, Hdt.; ἦ [[κάρτα]] πρὸς γυναικός ἐστιν 'tis [[very]] like a [[woman]], Aesch.; οὐ πρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν Soph.:—also of qualities, πρὸς δίκης [[agreeable]] to [[justice]], Soph.; οὐ πρὸς τῆς ὑμετέρας δόξης Thuc.<br />B. WITH DAT.<br /><b class="num">1.</b> [[hard]] by, near, at, on, in, [[ποτὶ]] γαίῃ Od.; [[ποτὶ]] δρυσίν [[among]] the oaks, Il.; ἄγκυραν [[ποτὶ]] ναῒ κρημνάντων Il.; πρὸς μέσῃ ἀγορᾷ Soph.; πρὸς τῇ γῇ ναυμαχεῖν Thuc.; αἱ πρὸς θαλάττῃ πόλεις Xen.; τὰ πρὸς [[ποσί]] that [[which]] is [[close]] to the feet, [[before]] one, Soph.<br /><b class="num">2.</b> [[before]], in the [[presence]] of, πρὸς τοῖς θεσμοθέταις λέγειν Dem.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs denoting [[motion]], followed by [[rest]] in or by a [[place]], [[upon]], [[against]], [[ποτὶ]] δὲ [[σκῆπτρον]] [[βάλε]] γαίῃ Hom.; βάλλειν τινὰ πρὸς πέτρῃ Od.<br /><b class="num">4.</b> with a [[notion]] of clinging [[closely]], πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχεσθαι Od.; προσπεπλασμένας πρὸς οὔρεσι Hdt.; so, to [[express]] [[close]] [[employment]], in, [[upon]], πρὸς [[αὐτῷ]] γ' [[εἰμὶ]] τῷ δεινῷ λέγειν Soph.; [[εἶναι]] or γίγνεσθαι πρός τινι to be employed in or on a [[thing]], Plat.; ὅλον [[εἶναι]] πρός τινι Dem.<br /><b class="num">II.</b> in [[addition]] to, [[besides]], πρὸς τοῖς παροῦσιν ἄλλα Aesch.; [[δέκα]] μῆνας πρὸς ἄλλοις [[πέντε]] Soph.; πρὸς τῇ σκυτοτομίᾳ in [[addition]] to his [[trade]] of [[leather]]-cutter, Plat.; πρὸς τούτοις [[besides]] [[this]], Lat. [[praeterea]], Hdt., etc.; πρὸς τοῖς ἄλλοις [[besides]] all the [[rest]], Thuc.<br />C. WITH ACCUS.,<br /><b class="num">I.</b> of [[place]], [[towards]], to, Lat. [[versus]], [[ἰέναι]] πρὸς Ὄλυμπον Il.; πρὸς ἠῶτ' ἠέλιόν τε, [[ποτὶ]] ζόφον Il.<br /><b class="num">2.</b> with Verbs implying [[previous]] [[motion]], [[upon]], [[against]], [[ἑστάναι]] πρὸς κίονα Od.; [[ποτὶ]] τοῖχον ἀρηρότες, [[ποτὶ]] βωμὸν ἵζεσθαι Od.; [[ἑστάναι]] πρὸς σφαγάς to [[stand]] [[ready]] for [[slaughter]], Aesch.<br /><b class="num">3.</b> with Verbs of [[seeing]], etc., [[towards]], [[ἰδεῖν]] πρός τινα Od.; so, [[στῆναι]] [[ποτὶ]] πνοιήν to [[stand]] so as to [[face]] it, Il.; κλαίειν πρὸς οὐρανόν to cry to [[heaven]], Il.:—of points of the [[compass]], πρὸς ζόφον κεῖσθαι to lie [[towards]] the West, Od.; ναίειν πρὸς Ἠῶ τ' Ἠέλιόν τε Od.; πρὸς ἑσπέραν, ἄρκτον [[towards]] the West, etc.<br /><b class="num">4.</b> in [[hostile]] [[sense]], [[against]], πρὸς Τρῶας μάχεσθαι Il.; πρὸς θεὸν ἐρίζειν Pind.; χωρεῖν πρός τινα Soph.;—in speeches, πρός τινα in [[reply]] to, Lat. [[adversus]], [[less]] [[strong]] [[than]] [[κατά]] τινος [[against]], Lat. in, Dem.<br /><b class="num">5.</b> without any [[hostile]] [[sense]], ἀγορεύειν, [[εἰπεῖν]] πρός τινα to [[address]] [[oneself]] to him, Il.; ἀμείβεσθαι πρός τινα Hdt.; also of communing with [[oneself]], [[εἶπε]] πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν, [[προτὶ]] ὃν μυθήσατο θυμόν Il.:—of all sorts of [[intercourse]], [[ὀμόσαι]] πρός τινα to [[take]] an [[oath]] to him, Od.; σπονδάς, συνθήκας ποιεῖσθαι πρός τινα Thuc.; ἡ πρός τινα [[ξυμμαχία]] Thuc.; ἡ πρός τινα [[φιλία]], [[πίστις]] Xen., etc.; but also, πρός τινα [[ἔχθρα]], [[ἀπιστία]], [[μῖσος]], [[πόλεμος]] Aesch., Xen., etc.<br /><b class="num">6.</b> of transactions, πρὸς Τυδείδην τεύχε' ἄμειβεν changed [[arms]] with Tydeides, Il.: of matters brought [[before]] a [[magistrate]], λαγχάνειν πρὸς τὸν ἄρχοντα, γράφεσθαι πρὸς τοὺς θεσμοθέτας ap. Dem.<br /><b class="num">7.</b> [[εἶναι]] πρός τι to be [[engaged]] in . ., Plut.<br /><b class="num">II.</b> of [[time]], [[towards]] or near, at or [[about]], [[ποτὶ]] ἕσπερα at [[even]], Od.; [[ἐπεὶ]] πρὸς ἑσπέραν ἦν Xen.; πρὸς ἠῶ Theocr.; πρὸς [[γῆρας]] for or in old age, Eur.<br /><b class="num">III.</b> of Relation [[between]] two objects,<br /><b class="num">1.</b> in [[reference]] to, in [[respect]] of, [[touching]], τὰ πρὸς τὸν πόλεμον, i. e. [[military]] matters, Thuc.; τὰ πρὸς τὸν [[βασιλέα]] our relations to the King, Dem.; τὰ πρὸς τοὺς θεούς our duties to the gods, Soph.; ὁ [[λόγος]] οὐδὲν πρὸς ἐμέ is [[nothing]] to me, concerns me not, Dem.; οὐδὲν [[αὐτῷ]] πρὸς τὴν πόλιν ἐστίν he has [[nothing]] to do with it, Dem.:—often with Advs., [[ἀσφαλῶς]] ἔχειν πρός τι Xen.<br /><b class="num">2.</b> in [[reference]] to, in [[consequence]] of, πρὸς [[τοῦτο]] τὸ [[κήρυγμα]] Hdt.; [[ἀθύμως]] ἔχειν πρός τι Xen.:—often with neut. Pron., πρὸς τί; [[wherefore]]? to [[what]] end? Soph.; πρὸς [[οὐδέν]] for [[nothing]], in [[vain]], Soph.; πρὸς [[ταῦτα]] [[therefore]], [[this]] [[being]] so, Hdt., [[Attic]]<br /><b class="num">3.</b> for a [[purpose]], ὡς πρός τι χρείας; Soph.; [[ἕτοιμος]] πρός τι Xen.<br /><b class="num">4.</b> in [[proportion]] or [[relation]] to, in [[comparison]] of, κοῖός τις ἀνὴρ δοκέοι [[εἶναι]] πρὸς τὸν πατέρα Hdt.; implying Superiority, πρὸς πάντας τοὺς ἄλλους, Lat. [[prae]] aliis omnibus, Hdt.; πρὸς τὰς μεγίστας καὶ ἐλαχίστας [[ναῦς]] τὸ [[μέσον]] σκοπεῖν the [[mean]] [[between]] the largest and smallest ships, Thuc.<br /><b class="num">5.</b> in [[reference]] to, according to, πρὸς τὸ παρεὸν βουλεύεσθαι Hdt.; πρὸς τὴν δύναμιν according to one's [[power]], Dem.; πρὸς τὰς τύχας [[agreeably]] to one's fortunes, Eur.<br /><b class="num">6.</b> in [[accompaniment]] to [[musical]] instruments, πρὸς κάλαμον Pind.; πρὸς αὐλόν or τὸν αὐλόν Eur.<br /><b class="num">7.</b> often [[merely]] [[periphrasis]] for adv., as πρὸς βίαν = [[βιαίως]], by [[force]], [[forcibly]], Aesch.; πρὸς τὸ καρτερόν Aesch.; πρὸς ἰσχύος [[κράτος]] Soph.:— πρὸς ἡδονὴν λέγειν, δημηγορεῖν so as to [[please]], Thuc.; πρὸς τὸ τερπνόν calculated to [[delight]], Thuc.; πρὸς [[χάριν]] so as to [[gratify]], Dem.;—and c. gen. rei, πρὸς [[χάριν]] τινός, like [[χάριν]] [[alone]], Lat. [[gratia]], for the [[sake]] of, πρὸς χ. βορᾶς Soph.; πρὸς ἰσχύος χ. by [[means]] of, Eur.; also, πρὸς ὀργήν with [[anger]], [[angrily]], Soph., etc.; πρὸς τὸ λιπαρές [[importunately]], Soph.; πρὸς καιρόν [[seasonably]], Soph.<br />D. ABSOL. AS ADV., = πρός B. II, [[besides]], [[over]] and [[above]], πρὸς δέ or [[ποτὶ]] δέ Il., Hdt., etc.; πρὸς δὲ καί, πρὸς δὲ ἔτι, καὶ πρός Hdt., etc.; καὶ πρός γε Eur.; καὶ δὴ πρός Hdt.<br />E. IN COMPOS., it expresses<br /><b class="num">I.</b> [[motion]] [[towards]], [[προσάγω]], [[προσέρχομαι]].<br /><b class="num">II.</b> [[addition]], [[besides]], [[προσκτάομαι]], [[προστίθημι]].<br /><b class="num">III.</b> [[connection]] and [[engagement]] with [[anything]], as [[πρόσειμι]], [[προσγίγνομαι]].
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2668590...3260255"