3,273,757
edits
κοινός: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2") |
||
| Line 15: | Line 15: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ή <i>ou</i> ός, όν :<br /><b>A.</b> <i>en parl. de choses</i> :<br /><b>I.</b> commun à, gén. <i>ou</i> dat.;<br /><b>II.</b> commun à tout le peuple, public : τὸ κοινὸν ἀγαθόν THC bien public ; τὰ κοινὰ χρήματα XÉN les ressources communes ; <i>subst.</i><br /><b>1</b> • τὸ κοινόν : -- l'État ATT ; τὸ κοινὸν [[τῶν]] Σπαρτιητέων HDT l'État des Spartiates ; le gouvernement, les autorités publiques ; ἀπὸ [[τοῦ]] κοινοῦ HDT par l'autorité publique ; -- le conseil de l'État, le sénat ; -- consentement de tous, volonté <i>ou</i> décision commune : σὺν [[τῷ]] κοινῷ HDT d'un consentement unanime ; [[ἄνευ]] [[τοῦ]] [[τῶν]] πάντων κοινοῦ THC sans le consentement de la ligue ; -- trésor public ; ἀπὸ κοινοῦ XÉN avec les ressources communes ; -- confédération de Cités ; -- <i>dans certaines Cités désigne</i> l'Assemblée ; -- association religieuse <i>ou</i> professionnelle;<br /><b>2</b> <i>plur.</i> • τὰ κοινά -- les affaires publiques : τὰ κοινὰ διοικεῖν DÉM <i>ou</i> πράττειν PLUT administrer <i>ou</i> gérer les affaires publiques ; -- l'État ; -- autorités publiques ; -- ressources communes ; trésor public;<br /><b>III.</b> communiqué à d'autres, public ; commun à tous, commun, usuel, ordinaire;<br /><b>B.</b> <i>en parl. de <i>pers.</i> et de choses</i>;<br /><b>I.</b> qui participe à, qui est en communauté : ἔν τινι, de qch;<br /><b>II.</b> qui est d'une origine commune, de même race, de même nature;<br /><b>III.</b> qui se prête à tous également, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> sociable, affable;<br /><b>2</b> équitable, impartial ; <i>en parl. d'événements</i> κοιναὶ τύχαι THC chances égales;<br /><b>3</b> accessible;<br /><i>Cp.</i> κοινότερος, <i>Sp.</i> κοινότατος.<br />'''Étymologie:''' [[σύν]] ; cf. [[ξυνός]]. | |btext=ή <i>ou</i> ός, όν :<br /><b>A.</b> <i>en parl. de choses</i> :<br /><b>I.</b> commun à, gén. <i>ou</i> dat.;<br /><b>II.</b> commun à tout le peuple, public : τὸ κοινὸν ἀγαθόν THC bien public ; τὰ κοινὰ χρήματα XÉN les ressources communes ; <i>subst.</i><br /><b>1</b> • τὸ κοινόν : -- l'État ATT ; τὸ κοινὸν [[τῶν]] Σπαρτιητέων HDT l'État des Spartiates ; le gouvernement, les autorités publiques ; ἀπὸ [[τοῦ]] κοινοῦ HDT par l'autorité publique ; -- le conseil de l'État, le sénat ; -- consentement de tous, volonté <i>ou</i> décision commune : σὺν [[τῷ]] κοινῷ HDT d'un consentement unanime ; [[ἄνευ]] [[τοῦ]] [[τῶν]] πάντων κοινοῦ THC sans le consentement de la ligue ; -- trésor public ; ἀπὸ κοινοῦ XÉN avec les ressources communes ; -- confédération de Cités ; -- <i>dans certaines Cités désigne</i> l'Assemblée ; -- association religieuse <i>ou</i> professionnelle;<br /><b>2</b> <i>plur.</i> • τὰ κοινά -- les affaires publiques : τὰ κοινὰ διοικεῖν DÉM <i>ou</i> πράττειν PLUT administrer <i>ou</i> gérer les affaires publiques ; -- l'État ; -- autorités publiques ; -- ressources communes ; trésor public;<br /><b>III.</b> communiqué à d'autres, public ; commun à tous, commun, usuel, ordinaire;<br /><b>B.</b> <i>en parl. de <i>pers.</i> et de choses</i>;<br /><b>I.</b> qui participe à, qui est en communauté : ἔν τινι, de qch;<br /><b>II.</b> qui est d'une origine commune, de même race, de même nature;<br /><b>III.</b> qui se prête à tous également, <i>càd</i> :<br /><b>1</b> sociable, affable;<br /><b>2</b> équitable, impartial ; <i>en parl. d'événements</i> κοιναὶ τύχαι THC chances égales;<br /><b>3</b> accessible;<br /><i>Cp.</i> κοινότερος, <i>Sp.</i> κοινότατος.<br />'''Étymologie:''' [[σύν]] ; cf. [[ξυνός]]. | ||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=κοινός -ή -όν, post- Hom. f. ook - ός gemeenschappelijk van zaken gemeenschappelijk (aan), gedeeld (door):; ἐκ κοινοῦ πλείστη τε χάρις δαπανή τ’ ὀλιγίστη wat gemeenschappelijk is geeft het meeste plezier en de minste kosten Hes. Op. 723; met gen.:; πάντων … κοινὸν φάος licht dat gemeenschappelijk is aan alle mensen Aeschl. PV 1092; met dat.:; ὑμῖν φῶς … καὶ τοῖσδ’ ἅπασι κοινόν een gemeenschappelijk licht voor jullie en alle mensen hier Aeschl Ag. 523; οὕτω κοινόν τι ἄρα χαρᾷ καὶ λύπῃ δάκρυά ἐστιν zozeer zijn tranen iets dat vreugde en smart delen Xen. Hell. 7.1.32; οἰκία κοινοτάτη ἀεὶ τῷ δεομένῳ een huis dat altijd het meest open stond voor wie in nood was And. 1.147; spreekw.: κοινὰ τὰ τῶν φίλων bezit van vrienden is gemeenschappelijk Eur. Or. 735. algemeen geldend, gewoon:; ὁ μῦθος … κοινὸς οὐδαμῶς ὅδε dit verhaal was zeker niet voor ieders oren bestemd Eur. Hipp. 609; ἔστιν ἐν τῷ κοινῷ het hoort bij het algemene lot And. 2.6; ταῦτα δὴ τὰ κοινὰ ‘ φίλτατον τέκνον’ zo'n gemeenplaats als ‘liefste kind' Men. Sam. 242; christ. profaan, onrein:. κ. χεῖρες onreine handen NT Marc. 7.2; οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν καὶ ἀκάθαρτον ik heb nooit iets profaans of onreins gegeten NT Act. Ap. 10.14. spec. politiek, van staatszaken gemeenschappelijk, (van het) collectief:; τὸ κ. ἀγαθόν het algemeen goed Thuc. 5.90; τὰ κ. χρήματα staatsfinanciën Xen. Hell. 6.5.34; κ. ἀδικήματα vergrijpen jegens de gemeenschap Dem. 21.45; εἰς κοινὸν publiekelijk Dem. 19.156; κατὰ κοινόν gezamenlijk Dem. 21.94; subst. τὰ κοινά het algemeen belang; staatszaken:; πρὸς τὰ κοινὰ προσελθεῖν aan staatszaken deelnemen Dem. 18.257; stadsbestuur:; τὰ κοινὰ τῶν Βαβυλωνίων het stadsbestuur van Babylon Hdt. 3.156.2; τὸ κοινόν staat, bond:; τῶν Ἰώνων de Ionische bond Hdt. 5.109.3; τὸ κοινὸν τὸ τῶν πολιτῶν de gemeenschap van de burgers Aristot. Pol. 1283b41; regering:; ἀπὸ τοῦ κοινοῦ van overheidswege Hdt. 5.85.1; ἄνευ τοῦ πάντων κοινοῦ zonder toestemming van de algemene vergadering Thuc. 4.78.3; van publieke gelden, sing. en plur. staatskas, openbare middelen:. γενομένων χρημάτων μεγάλων ἐν τῷ κοινῷ toen er grote bedragen in de staatskas gekomen waren Hdt. 7.144.1; πλουτήσαντες δ’ ἀπὸ τῶν κοινῶν rijk geworden dankzij de openbare middelen Aristoph. Pl. 569; ἀπὸ κοινοῦ op staatskosten Xen. An. 4.7.27. van pers. van gemeenschappelijke afkomst, verwant:; ἠθέλησε δ’ αἵματος κοινοῦ πάσασθαι hij wilde zich verzadigen aan bloed van zijn verwant Soph. Ant. 202; κοιναί γε πατρὸς ἀδελφεαί ja, bloedeigen zusters van hun vader Soph. OC 535; deelnemend:; κοινὸς ἐν κοινοῖσι λυπεῖσθαι gezamenlijk met de kameraden delen in verdriet Soph. Ai. 267; die met iedereen omgaat, dienstvaardig, vriendelijk:; τῷ κοινῷ καὶ φιλανθρώπῳ door zijn toegankelijkheid en menslievendheid Plut. Cr. 7.4; met dat.:; κοινοὺς τῶν Ἑλλήνων τῷ βουλομένῳ μανθάνειν toegankelijk voor elke Griek die wil leren Plat. Men. 91b; onpartijdig:. κοινοὺς εἶναι τῷ τε διώκοντι καὶ τῷ φεύγοντι onpartijdig zijn ten opzichte van aanklager en beschuldigde Lys. 15.1. filos. algemeen, universeel:. τὸ κοινὸν λαμβάνειν περὶ αὐτῶν het algemene hierover vatten Plat. Tht. 185b. adv. κοινῶς gezamenlijk, collectief:; κ. ὠφέλησαν door hun collectief optreden hebben zij voordeel gebracht Thuc. 2.42.3; κοινῶς πράττειν gezamenlijk optreden Plut. Ant. 33.1; sociaal:; οὐδὲ κοινῶς οὐδὲ πολιτικῶς οὐδεπώποτ’ ἐβίωσαν zij hebben hun leven nooit laten leiden door sociaal of staatkundig belang Isocr. 4.151; in het algemeen:. τὰ δὲ σκῦλα σπόλια μὲν κοινῶς, ἰδίως δ’ ὀπίμια ταῦτα καλοῦσι de oorlogsbuit noemen ze in het algemeen spolia, maar met een specifieke term opimia Plut. Marc. 8.9. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''κοινός:'''<br /><b class="num">1)</b> [[общий]], [[касающийся всех]], [[принадлежащий всем]], [[распространяющийся на всех]] ([[ὠφέλημα]] θνητοῖσιν Aesch.): κοινὰ τὰ τῶν [[φίλων]] Eur., Plat. у друзей все общее; κοινὴ ἐς φίλους [[ἀρωγή]] Soph. помощь всем друзьям; ἥκει [[ὑμῖν]] [[φῶς]] καὶ τοῖσδε ἅπασι [[κοινόν]] Aesch. воссиял свет и для вас, и для всех них; κοινὸν [[τοῦτο]] Λακεδαιμονίων τε καὶ Ἀθηναίων Plat. это (победа при Платеях) есть общее дело лакедемонян и афинян;<br /><b class="num">2)</b> [[общий]], [[свойственный всем]] ([[κοινόν]] τι χαρᾷ καὶ λύπῃ δάκρυα Xen.): οὔ μοι [[κοινόν]] τι πρὸς Ὀθρυάδαν γεγένηται Anth. у меня ничего не было общего с Отриадом;<br /><b class="num">3)</b> [[общий]], [[общественный]], [[публичный]] (τὸ ἀγαθόν Thuc.; τὰ χρήματα Xen.): κοινῷ λόγῳ Her. по общему решению; ὁ τῆς πόλεως κ. [[δήμιος]] Plat. государственный исполнитель приговоров;<br /><b class="num">4)</b> [[общий]], [[общеупотребительный]], [[обычный]], [[обыкновенный]]: ἡ κοινὴ [[διάλεκτος]] грам. общеупотребительный, т. е. разговорный язык; ἡ κοινὴ [[ἔννοια]] или [[ἐπίνοια]] Polyb. здравый смысл; κ. [[τόπος]] (лат. [[locus]] [[communis]]) рит. общее место, общеизвестная истина;<br /><b class="num">5)</b> [[общедоступный]], [[подлежащий оглашению]]: ὁ [[μῦθος]] κ. [[οὐδαμῶς]] [[ὅδε]] Eur. такое признание не должно стать всеобщим достоянием;<br /><b class="num">6)</b> [[участвующий в общем деле]], [[причастный]] (κοινὸν ποιεῖσθαί τινα ἔν τινι Soph.): οὐδὲ τῷ νοινῷ γέ μοι Arph. (он ничего не дал) даже мне, (своему) сотоварищу;<br /><b class="num">7)</b> [[родственный]], [[родной]] ([[αἷμα]] Soph.);<br /><b class="num">8)</b> беспристрастный, тж. нейтральный (φοβούμεθαύμᾶς μὴ οὐ κοινοὶ ἀποβῆτε Thuc.; κοινοὺς εἶναι τῷ τε διώκοντι καὶ τῷ φεύγοντι Lys.): κ. τῷ βουλομένῳ μανθάνειν Plat. одинаково доступный для всякого желающего учиться;<br /><b class="num">9)</b> [[обходительный]], [[приветливый]], [[любезный]] (ἅπασι Isocr.);<br /><b class="num">10)</b> [[равный]], [[одинаковый]]: κοινότεραι τύχαι ἢ κατὰ τὸ διαφέρον [[πλῆθος]] Thuc. результаты (военных действий) более равные, чем это соответствовало бы различной численности (противников);<br /><b class="num">11)</b> [[лишенный святости]] (κοινὸν ἡγεῖσθκί τι NT): κοιναῖς χερσὶν ἐσθίειν NT есть немытыми руками;<br /><b class="num">12)</b> лог. [[общий]], [[лежащий в основе]], [[основной]] (αἱ ἀρχαί, τὰ ἀξιώματα Arst.);<br /><b class="num">13)</b> грам. общий: κοινὴ [[συλλαβή]] (лат. [[syllaba]] [[anceps]]) слог, могущий быть то долгим, то кратким; κ. τῷ [[γένει]] (лат. generis comrnunis) имеющий одинаковую форму для мужского и женского родов - см. тж. [[κοινόν]], [[κοινά]], [[κοινῇ]]. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
| Line 33: | Line 39: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''κοινός:''' -ή, -όν [[σπανίως]] -ός, -όν (από το [[ξύν]] = [[σύν]], πρβλ. [[ξυνός]])·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> κοινά μοιρασμένος, αυτός που ανήκει σε πολλούς, αντίθ. προς το [[ἴδιος]], σε Ησίοδ., Αττ.· παροιμ., κοινὸν [[τύχη]], σε Αισχύλ.· κοινὰ τὰ [[τῶν]] [[φίλων]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., <i>κ. τινι</i>, [[κοινός]] σε ή με [[κάτι]] [[άλλο]], σε Αισχύλ.· επίσης με γεν., πάντων κ. [[φάος]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> [[κοινός]] σε όλους τους ανθρώπους, [[δημόσιος]], [[κοινόχρηστος]], [[γενικός]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> <i>τὸ κοινόν</i>, [[πολιτεία]], Λατ. [[respublica]], σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[διακυβέρνηση]], δημόσιες αρχές, σε Θουκ., Ξεν.· <i>ἀπὸ τοῦ κοινοῦ</i>, μέσω δημόσιας εξουσίας, σε Ηρόδ.· [[ἄνευ]] τοῦ [[τῶν]] πάντων κοινοῦ, [[χωρίς]] τη [[συναίνεση]] της συμμαχίας, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[δημόσιο]] [[ταμείο]], σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> <i>τὰ κοινά</i>, δημόσια ζητήματα, σε Ρήτ.· <i>πρὸς τὰ κοινὰ προσελθεῖν</i>, <i>προσιέναι</i>, [[μπαίνω]] στο [[δημόσιο]] βίο, σε Δημ. κ.λπ.· επίσης τα δημόσια χρήματα, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">IV.</b> [[κοινός]], [[συνηθισμένος]], [[κανονικός]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">V.</b> 1. λέγεται για πρόσωπα κοινής καταγωγής ή συγγενεύοντα [[μεταξύ]] τους, [[ιδίως]] για όσους έχουν αδελφική [[σχέση]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[κοινωνός]], [[συμμέτοχος]], σε Σοφ., Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> αυτός που ακούει τους πάντες, [[αντικειμενικός]], [[αμερόληπτος]], σε Θουκ., Πλάτ.· [[καταδεκτικός]], [[προσηνής]], [[φιλοπροσήγορος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για περιστατικά, <i>κοινότεραι τύχαι</i>, περισσότερο ίσες (δηλ. δικαιότερες) ευκαιρίες, σε Θουκ.<br /><b class="num">VI.</b> λέγεται για κρέατα, [[κοινός]], [[ανόσιος]], [[ακάθαρτος]], [[βέβηλος]], σε Καινή Διαθήκη <b>Β. I. 1.</b> επίρρ. [[κοινῶς]], από κοινού, μαζί, αντίθ. προς το [[ἰδίᾳ]], σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> δημόσια, σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> κοινωνικά, όπως οι άλλοι πολίτες, σε Αριστ., Πλούτ.<br /><b class="num">4.</b> με συνηθισμένη [[γλώσσα]] ή τρόπο, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ομοίως δοτ. θηλ. [[κοινῇ]], από κοινού, με [[κοινή]] [[συναίνεση]], [[συμφώνως]], σε Ηρόδ., Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> δημοσίως, σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> ομοίως με πρόθ., <i>ἐς κοινόν</i>, από κοινού, σε Αισχύλ.· <i>εἰς τὸ κ</i>., για [[κοινή]] [[χρήση]], σε Πλάτ. | |lsmtext='''κοινός:''' -ή, -όν [[σπανίως]] -ός, -όν (από το [[ξύν]] = [[σύν]], πρβλ. [[ξυνός]])·<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> κοινά μοιρασμένος, αυτός που ανήκει σε πολλούς, αντίθ. προς το [[ἴδιος]], σε Ησίοδ., Αττ.· παροιμ., κοινὸν [[τύχη]], σε Αισχύλ.· κοινὰ τὰ [[τῶν]] [[φίλων]], σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., <i>κ. τινι</i>, [[κοινός]] σε ή με [[κάτι]] [[άλλο]], σε Αισχύλ.· επίσης με γεν., πάντων κ. [[φάος]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> [[κοινός]] σε όλους τους ανθρώπους, [[δημόσιος]], [[κοινόχρηστος]], [[γενικός]], σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> <i>τὸ κοινόν</i>, [[πολιτεία]], Λατ. [[respublica]], σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> [[διακυβέρνηση]], δημόσιες αρχές, σε Θουκ., Ξεν.· <i>ἀπὸ τοῦ κοινοῦ</i>, μέσω δημόσιας εξουσίας, σε Ηρόδ.· [[ἄνευ]] τοῦ [[τῶν]] πάντων κοινοῦ, [[χωρίς]] τη [[συναίνεση]] της συμμαχίας, σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[δημόσιο]] [[ταμείο]], σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> <i>τὰ κοινά</i>, δημόσια ζητήματα, σε Ρήτ.· <i>πρὸς τὰ κοινὰ προσελθεῖν</i>, <i>προσιέναι</i>, [[μπαίνω]] στο [[δημόσιο]] βίο, σε Δημ. κ.λπ.· επίσης τα δημόσια χρήματα, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">IV.</b> [[κοινός]], [[συνηθισμένος]], [[κανονικός]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">V.</b> 1. λέγεται για πρόσωπα κοινής καταγωγής ή συγγενεύοντα [[μεταξύ]] τους, [[ιδίως]] για όσους έχουν αδελφική [[σχέση]], σε Πίνδ., Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> όπως το [[κοινωνός]], [[συμμέτοχος]], σε Σοφ., Αριστοφ.<br /><b class="num">3.</b> αυτός που ακούει τους πάντες, [[αντικειμενικός]], [[αμερόληπτος]], σε Θουκ., Πλάτ.· [[καταδεκτικός]], [[προσηνής]], [[φιλοπροσήγορος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για περιστατικά, <i>κοινότεραι τύχαι</i>, περισσότερο ίσες (δηλ. δικαιότερες) ευκαιρίες, σε Θουκ.<br /><b class="num">VI.</b> λέγεται για κρέατα, [[κοινός]], [[ανόσιος]], [[ακάθαρτος]], [[βέβηλος]], σε Καινή Διαθήκη <b>Β. I. 1.</b> επίρρ. [[κοινῶς]], από κοινού, μαζί, αντίθ. προς το [[ἰδίᾳ]], σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> δημόσια, σε Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> κοινωνικά, όπως οι άλλοι πολίτες, σε Αριστ., Πλούτ.<br /><b class="num">4.</b> με συνηθισμένη [[γλώσσα]] ή τρόπο, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ομοίως δοτ. θηλ. [[κοινῇ]], από κοινού, με [[κοινή]] [[συναίνεση]], [[συμφώνως]], σε Ηρόδ., Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> δημοσίως, σε Ξεν.<br /><b class="num">III.</b> ομοίως με πρόθ., <i>ἐς κοινόν</i>, από κοινού, σε Αισχύλ.· <i>εἰς τὸ κ</i>., για [[κοινή]] [[χρήση]], σε Πλάτ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
