3,258,334
edits
πίμπρημι: Difference between revisions
From LSJ
m
Text replacement - "S.''Ant.''" to "S.''Ant.''"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2") |
|||
| (15 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=pimprimi | |Transliteration C=pimprimi | ||
|Beta Code=pi/mprhmi | |Beta Code=pi/mprhmi | ||
|Definition=pres. and impf. non-thematic; imper. < | |Definition=pres. and impf. non-thematic; imper.<br><span class="bld">A</span> πίμπρη [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''527, 974; part. nom. pl. πιμπράντες Th.6.94; inf. πιμπράναι [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]'' 810, E.''Tr.''81, ([[ἐμ]]-) Plb.11.5.6, etc.: impf. ἐν-επίμπρην Th.6.94; 3pl. ἐνεπίμπρασαν X.''HG''6.5.32:—other tenses formed from [[πρήθω]] ([[quod vide|q.v.]]): fut. πρήσω A.''Th.''434, ([[ἐμ]]-) Il.9.242, etc.: aor. ἔπρησα 2.415, [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''390, etc.; 3sg. shortened ἔπρεσε Hes.''Th.''856: pf. [[πέπρηκα]] (<b class="b3">ὑπο-, ἐμ-, κατα</b>-) Hp.''Ep.''17, Alciphr.1.32, D.C.59.16:—Med., Nic.''Al.''345: aor. ἐπρησάμην ([[ἐν]]-) Q.S.5.485:—Pass., fut. πρησθήσομαι [[LXX]] ''Nu.''5.27; [[πεπρήσομαι]] ([[varia lectio|v.l.]] [[πρήσομαι]] ([[ἐμ]]-)) [[Herodotus|Hdt.]]6.9: aor. ἐπρήσθην Hp.''Nat.Mul.''10, Amphis 30.10 (dub.), ([[ἐν]]-) [[Herodotus|Hdt.]]8.55, [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 469e: pf. (ἐμ-) πέπρησμαι [[Herodotus|Hdt.]]8.144, Paus.2.5.5; but [[πέπρημαι]] is the Att. form acc. to Phot. [[sub verbo|s.v.]] [[σέσωται]], and <b class="b3">ἐμ-πέπρημαι</b> is found in Ar.''V.''36 cod. Rav.; imper. πέπρησο Pherecr.80.—Collat. pres. [[ἐμπιπράω]] (v. [[ἐμπίμπρημι]]).—In the compd. [[ἐμπίμπρημι]] ([[quod vide|q.v.]]; more freq. in Prose) the second μ is sometimes dropped, as [[ἐμπίπρημι]]; but returns with the augm., as [[ἐνεπίμπρασαν]]; cf. [[πίμπλημι]]:—[[burn]], [[burn up]], γῆν… πυρὶ πρῆσαι κατάκρας [[Sophocles|S.]]''[[Antigone|Ant.]]''201, cf.E.''Tr.''81; πρῆσαι δὲ πυρὸς… θύρετρα Il.2.415, cf.9.242 ([[varia lectio|v.l.]]); without [[πυρί]] or [[πυρός]], Hes.''Th.''856; πρήσω πόλιν A.''Th.''434, cf. ''Pers.''810; δῶμα [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''390, etc.:—Pass., [[πίμπραμαι]] to [[be burnt]], Ar.''Lys.''341; [[πέπρησο]] [[burn with fever]], Pherecr. 80, cf. ''SIG''1180.10 (Cnidus); of wounds, to [[be inflamed]], Nic.''Th.''306 (but intr. in Act. πίμπρησι δὲ χείλη Id.''Al.''438): metaph., ἐπί τινι πίμπρασθαι Luc.''Jud.Voc.''8; ἐπὶ Ῥωμαίοις App.''Ital.''3.<br><span class="bld">II</span>= [[πρήθω]] 1.1, [[blow up]], [[distend]], in Pass., Hp.''Nat.Mul.''10, ''Flat.''8, Nic.''Al.'' 477, ''Act.Ap.''28.6 ([[varia lectio|v.l.]]); ἐπέπρητο ὅλα ''IG''42(1).122.123 (Epid.):—Act., [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''522b28, Dsc.4.32. (Cf. Russ. [[prèt]]' 'sweat', 'stew'.) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0616.png Seite 616]] im Präs. u. Impf. ganz nach [[ἵστημι]], die übrigen tempp. s. unter [[πρήθω]] (über das Wegfallen des μ der Reduplication vgl. [[ἐμπίπρημι]]), | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0616.png Seite 616]] im Präs. u. Impf. ganz nach [[ἵστημι]], die übrigen tempp. s. unter [[πρήθω]] (über das Wegfallen des μ der Reduplication vgl. [[ἐμπίπρημι]]), [[entzünden]], [[verbrennen]]; πιμπράναι [[νεώς]], Aesch. Pers. 796; [[ναῦς]] πιμπράναι πυρί; Eur. Troad. 81; πίμπρη, Ion 527; ἐπίμπρας Ἐρεχθέως δόμους, 1293; πιμπράμενος, Ar. Lys. 341; in Prosa selten, οὐ μετρίως ἐπὶ τούτοις πίμπραμαι, Luc. iud. voc. 8. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>impf.</i> ἐπίμπρην, <i>f.</i> πρήσω, <i>ao.</i> [[ἔπρησα]], <i>pf.</i> πέπρηκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπρήσθην, <i>pf.</i> πέπρημαι <i>et</i> [[πέπρησμαι]];<br />brûler, incendier : πόλιν ESCHL une ville ; πυρί SOPH mettre un pays à feu et à sang ; <i>ou</i> avec le gén. : πυρὸς θύρετρα IL détruire des portes par le feu ; <i>fig.</i> s'enflammer (de colère) : | |btext=<i>impf.</i> ἐπίμπρην, <i>f.</i> πρήσω, <i>ao.</i> [[ἔπρησα]], <i>pf.</i> πέπρηκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπρήσθην, <i>pf.</i> πέπρημαι <i>et</i> [[πέπρησμαι]];<br />brûler, incendier : πόλιν ESCHL une ville ; πυρί SOPH mettre un pays à feu et à sang ; <i>ou</i> avec le gén. : πυρὸς θύρετρα IL détruire des portes par le feu ; <i>fig.</i> s'enflammer (de colère) : ἐπί τινι au sujet de qch.<br />'''Étymologie:''' R. Πρα, avec redoubl. πι-μ-πρα- ; cf. [[πρήθω]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
|elnltext= | |elnltext=πίμπρημι, in bet. 1 ook them. praes. πρήθω; med. πίμπραμαι, imperf. later ἐπίμπρων, imperat. πίμπρη, ptc. πιμπράς, plur. πιμπράντες, inf. πιμπράναι; aor. ἔπρησα, pass. ἐπρήσθην; perf. πέπρηκα in compos.; med.-pass. πέπρησμαι en πέπρημαι doen opbollen, doen opzwellen (door blazen):; ἔπρησεν δ’ ἄνεμος μέσον ἱστίον de wind liet het zeil in het midden opbollen Od. 2.427; doen opwellen, laten stromen:; τὸ ἀνὰ στόμα καὶ κατὰ ῥῖνας πρῆσε dat (bloed) spoot hij uit zijn mond naar boven en uit zijn neusgaten naar beneden Il. 16.350; pass. opzwellen:. αἱ φλέβες... πρησθεῖσαι τὸν πόνον ἐμποιέουσι als de aderen gezwollen zijn, veroorzaken zij ongemak Hp. Flat. 8; προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι zij verwachtten dat hij zou opzwellen NT Act. Ap. 28.6. aansteken, in brand steken (vaker ἐμπίμπρημι, zie daar): vaak π. πυρός of πυρί:; πρίν... με... πρῆσας... πυρὸς δηΐοιο θύρετρα voordat ik de deur met een verwoestend vuur in brand heb gestoken Il. 2.415; γῆν... πυρὶ πρῆσαι het land in brand steken Soph. Ant. 201; πρήσαντες οἴκους τούσδε κατθανούμεθα nadat we dit huis in brand hebben gestoken, zullen wij sterven Eur. Or. 1150; overdr., pass..; πίμπραμαι ik word witheet van woede Luc. 16.8; geneesk., pass. ontstoken raken, ontsteken. Hp. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''πίμπρημι:''' στον ενεστ. και παρατ., όπως [[ἵστημι]]· προστ. <i>πίμπρη</i>, απαρ. <i>πιμπράναι</i>, παρατ. <i>ἐπίμπρην</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχηματίζονται από το [[πρήθω]] (το οποίο έχει επίσης ιδιαίτερη [[σημασία]], βλ. αυτ.), μέλ. [[πρήσω]], αόρ. | |lsmtext='''πίμπρημι:''' στον ενεστ. και παρατ., όπως [[ἵστημι]]· προστ. <i>πίμπρη</i>, απαρ. <i>πιμπράναι</i>, παρατ. <i>ἐπίμπρην</i>· οι υπόλοιποι χρόνοι σχηματίζονται από το [[πρήθω]] (το οποίο έχει επίσης ιδιαίτερη [[σημασία]], βλ. αυτ.), μέλ. [[πρήσω]], αόρ. αʹ [[ἔπρησα]], Επικ. <i>πρῆσα</i>, Επικ. γʹ ενικ. συντετμ. [[ἔπρεσε]] — Παθ., μέλ. <i>πεπρήσομαι</i> ή <i>πρήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπρήσθην</i>, παρακ. [[πέπρησμαι]] (από √<i>ΠΡΑ</i>)· [[καίω]], [[κατακαίω]], [[πυρός]], με [[φωτιά]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πυρί</i>, σε Σοφ.· απόλ., σε Ησίοδ., Αισχύλ. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[to blow (on)]], [[to blow up]], [[to stoke up, to kindle, to burn]] (Il.).<br />Other forms: Inf. <b class="b3">-άναι</b> (IA.), also <b class="b3">-άω</b> (X., Plb.), ipf. <b class="b3">ἐν-έπρηθον</b> (I 589), fut. [[πρήσω]], aor. [[πρῆσαι]] (Il.), pass. aor. [[πρησθῆναι]], perf. [[πέπρησμαι]], <b class="b3">-ημαι</b> (IA., also Epid.), perf. act. [[πέπρηκα]] (Hp.).<br />Compounds: Often w. prefix, esp. <b class="b3">ἐν-</b>.<br />Derivatives: 1. [[πρηστήρ]], <b class="b3">-ῆρος</b> m. [[heavy gale]], [[hurricane]], [[sparking bolt]], [[lightning]] (Hes.), also [[bellows]], [[jugular]] and name of a snake that causes inflammation (Arist., Ds.; Fraenkel IF 32, 108 f. a. 120) with [[πρηστηριάζω]] [[to burn by lightning]] (Hdn. Epim.); [[ἐμπρηστής]] m. [[incendiary]] (Aq., Ptol.). 2. [[πρῆσις]] (mostly <b class="b3">ἔμ-</b>πίμπρημι) f. [[blowing up]], [[ignation]], [[inflammation]] (IA., Aret.); 3. [[ἐμπρησμός]] m. [[ignation]], [[inflammation]] (hell.); 4. [[πρῆσμα]] n., <b class="b3">-μονή</b> f. <b class="b2">id.</b> (Gal., Hippiatr.); <b class="b3">παραπρή(σ)ματα</b> n. pl. [[inflammations on the legs of horses]] (pap.). 5. [[πρηστικός]] [[blowing up]] (Hp. ap. Gal.). Also 6. [[πρηδών]], <b class="b3">-όνος</b> f. [[inflammatory swelling]] (Nic., Aret.; Chantraine Form. 361) and, with <b class="b3">μ-</b>suffix, [[πρημαίνω]] [[blowing intensively]] (Ar. Nu. 336 [lyr.], Herod.), [[πρημονάω]] about [[to snore]], [[to roar]] (Herod.), as from <b class="b3">*πρῆ-μα</b>, <b class="b3">*πρη-μονή</b>. -- As 2. member in <b class="b3">βού-πρηστις</b>, <b class="b3">-ιδος</b>. <b class="b3">-εως</b> f. "inflammatress of cows" name of a poisonous insect (Hp.); on the formation cf. <b class="b3">βού-βρωστις</b>. On the simplex [[πρῆστις]], which a.o. is attested as fishname beside [[πρίστις]], s. Strömberg Fischn. 44 w. lit., also Thompson Fishes s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [809?] <b class="b2">*pr-</b> [[sprinkle]]?<br />Etymology: The series [[πίμπρημι]]: [[πιμπράναι]]: [[πρήσω]]: [[πρῆσαι]]: [[πρησθῆναι]]: [[πρήθω]] agrees exactly to that of [[πίμπλημι]]: [[πιμπλάναι]] etc.; [[sub verbo|s.v.]] and Schwyzer 688f., 703 a. 761 w. further details. How the individual forms are to be evaluated and how the system was formed, cannot be reconstructed as there are no agreeing forms outside Greek. For comparison many words with [[pr-]] have been adduced, e.g. Skt. <b class="b2">próthati</b> [[cough]], [[sneeze]], <b class="b2">pruṣṇóti</b> [[sprinkle]], Germ., e.g. OWNo. [[frūsa]], [[frysa]], Swed. [[frusta]] [[sneeze]], Hitt. [[parāi-]] ([[prāi-]]?) [[breathe]], [[blow]], [[stir up]]. Orig. onomatop. as still (with retained [[pr-]]) LG. [[prusten]]. -- Several further forms w. lit. in Bq s. v., WP. 2, 27 f., Pok. 809. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 45: | Line 45: | ||
{{Chinese | {{Chinese | ||
|sngr='''原文音譯'''：p⋯mprhmi 屏普雷米<br />'''詞類次數'''：動詞（1）<br />'''原文字根'''：紅腫 相當於： （[[צָבָה]]‎）<br />'''字義溯源'''：燃燒，紅腫，腫起來；源自（[[πρεσβῦτις]]）X*=點火，焚燒）<br />'''出現次數'''：總共（1）；徒（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 腫起來（1） 徒28:6 | |sngr='''原文音譯'''：p⋯mprhmi 屏普雷米<br />'''詞類次數'''：動詞（1）<br />'''原文字根'''：紅腫 相當於： （[[צָבָה]]‎）<br />'''字義溯源'''：燃燒，紅腫，腫起來；源自（[[πρεσβῦτις]]）X*=點火，焚燒）<br />'''出現次數'''：總共（1）；徒（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 腫起來（1） 徒28:6 | ||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=καί [[πρήθω]] (=[[καίω]]). Θέματα: α) ἰσχυρό: πρημέ ἐνεστ. ἀναδιπλ. πι καί τό εὐφωνικό μ → [[πίμπρημι]], [[β]]) ἀσθενές: πρα μέ μετάπτωση.<br><b>Παράγωγα:</b> [[πρηστήρ]] (=[[θύελλα]] μέ κεραυνούς), πρηστῆρες (=οἱ φλέβες τοῦ λαιμοῦ πού ἐξογκώνονται ἀπό τό θυμό), [[πρηστήριος]], [[πρήθω]] (=[[φουσκώνω]]), [[πρηδών]] (=[[φλόγωση]]), [[πρῆσις]] (=[[πρήξιμο]]), [[πρῆσμα]], [[πρησμονή]], [[ἐμπίμπρημι]], [[ἔμπρησις]], [[ἐμπρηστής]], ἐμπρηστικός, [[ἐμπρησμός]]. | |||
}} | }} | ||
