Anonymous

προΐστημι: Difference between revisions

From LSJ
m
Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{.*}}\n)({{elnl.*}}\n)({{elru.*}}\n)" to "$3$4$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf.</i> προΐστην, <i>f.</i> προστήσω, <i>ao.</i> προέστησα, <i>p. contr.</i> [[προὔστησα]] ; <i>pf.</i> προέστηκα, <i>p. contr.</i> [[προὔστηκα]]) mettre en avant, placer en tête : τινα μάχεσθαι IL mettre qqn en avant pour combattre;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : ao.2</i> προέστην, <i>p. contr.</i> [[προὔστην]], <i>pf.</i> προέστηκα, <i>pqp.</i> προειστήκειν);<br /><b>1</b> se placer en face de : τινί <i>ou</i> τινα, se placer devant qqn ; <i>avec idée d'hostilité</i> se dresser en face de, τινι ; <i>fig.</i> se présenter (à l'esprit);<br /><b>2</b> se placer devant pour protéger, protéger, défendre : τινός qqn ; <i>ou avec le gén. de l'objet contre lequel on protège</i> : ἀναγκαίας τύχης SOPH protéger contre les rigueurs de la fortune;<br /><b>3</b> se placer à la tête de ; <i>à l'ao. et au pf.</i> être à la tête de : [[τοῦ]] δήμου THC du peuple ; [[οἱ]] [[τοῦ]] δήμου προεστηκότες THC les premiers de la cité ; [[οἱ]] [[ἐν]] ταῖς πόλεσι προστάντες THC les premiers citoyens dans les villes ; <i>en mauv. part</i> être le meneur, le chef d'un parti de conjurés ; présider à : τῆς εἰρήνης ESCHN à la paix ; φόνου SOPH à un meurtre ; <i>fig.</i> gouverner (sa vie, <i>etc.</i>) gén.;<br /><i><b>Moy.</b></i> προΐσταμαι (<i>impf.</i> προϊστάμην, <i>f.</i> προστήσομαι, <i>ao.</i> προεστησάμην);<br /><b>I.</b> placer devant soi, acc. ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> mettre à sa tête, acc.;<br /><b>2</b> mettre devant soi pour se protéger : τὰ [[τῶν]] Ἀμφικτυόνων δόγματα LUC alléguer les décrets des Amphictyons;<br /><b>3</b> se proposer : τινα [[παράδειγμα]] LUC qqn comme modèle;<br /><b>II.</b> mettre en avant, mettre en relief, en évidence : [[τοῦ]] ἀγῶνος τὴν πρὸς ἐμὲ ἐχθρὰν προΐσταται DÉM il met ainsi en évidence comme motif réel de cette lutte sa haine contre moi.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[ἵστημι]].
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf.</i> προΐστην, <i>f.</i> προστήσω, <i>ao.</i> προέστησα, <i>p. contr.</i> [[προὔστησα]] ; <i>pf.</i> προέστηκα, <i>p. contr.</i> [[προὔστηκα]]) mettre en avant, placer en tête : τινα μάχεσθαι IL mettre qqn en avant pour combattre;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : ao.2</i> προέστην, <i>p. contr.</i> [[προὔστην]], <i>pf.</i> προέστηκα, <i>pqp.</i> προειστήκειν);<br /><b>1</b> se placer en face de : τινί <i>ou</i> τινα, se placer devant qqn ; <i>avec idée d'hostilité</i> se dresser en face de, τινι ; <i>fig.</i> se présenter (à l'esprit);<br /><b>2</b> se placer devant pour protéger, protéger, défendre : τινός qqn ; <i>ou avec le gén. de l'objet contre lequel on protège</i> : ἀναγκαίας τύχης SOPH protéger contre les rigueurs de la fortune;<br /><b>3</b> se placer à la tête de ; <i>à l'ao. et au pf.</i> être à la tête de : [[τοῦ]] δήμου THC du peuple ; [[οἱ]] [[τοῦ]] δήμου προεστηκότες THC les premiers de la cité ; [[οἱ]] [[ἐν]] ταῖς πόλεσι προστάντες THC les premiers citoyens dans les villes ; <i>en mauv. part</i> être le meneur, le chef d'un parti de conjurés ; présider à : τῆς εἰρήνης ESCHN à la paix ; φόνου SOPH à un meurtre ; <i>fig.</i> gouverner (sa vie, <i>etc.</i>) gén.;<br /><i><b>Moy.</b></i> προΐσταμαι (<i>impf.</i> προϊστάμην, <i>f.</i> προστήσομαι, <i>ao.</i> προεστησάμην);<br /><b>I.</b> placer devant soi, acc. ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> mettre à sa tête, acc.;<br /><b>2</b> mettre devant soi pour se protéger : τὰ [[τῶν]] Ἀμφικτυόνων δόγματα LUC alléguer les décrets des Amphictyons;<br /><b>3</b> se proposer : τινα [[παράδειγμα]] LUC qqn comme modèle;<br /><b>II.</b> mettre en avant, mettre en relief, en évidence : [[τοῦ]] ἀγῶνος τὴν πρὸς ἐμὲ ἐχθρὰν προΐσταται DÉM il met ainsi en évidence comme motif réel de cette lutte sa haine contre moi.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[ἵστημι]].
}}
{{elnl
|elnltext=προ-ΐστημι, sigm. aor. προύστησα en προέστησα, med. προυστησάμην en προεστησάμην, stamaor. προύστην en προέστην; aor. pass. προεστάθην; perf. προέστηκα, plqperf. προειστήκειν met acc., causat. ( praes., fut., en sigm. aor. προύστησα, προυστησάμην, en aor. pass. προυστάθην ) vooraan stellen, vooraan plaatsen ( act. en med. ):; οἶον προστήσας πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι omdat ik je in je eentje vooraan heb opgesteld om als voorvechter van de Grieken met de Trojanen te strijden Il. 4.156; π. τὰ ἅρματα de strijdwagens vooraan opstellen Xen. Hell. 4.1.18; ter bescherming, pass..; βέλεα... ἀρωγὰ προσταθέντα pijlen die als hulp ter bescherming geboden worden Soph. OT 206; ervoor plaatsen:; σκίπωνα π. een staf voor (de deur) zetten Hdt. 4.172.2; naar voren brengen:. προστησώμεθα... Τύρταιον laten we Tyrtaeus als voorbeeld nemen Plat. Lg. 629a; τί τάδε προυστήσω λόγῳ; waarom heb je dat naar voren gebracht in je betoog? Eur. Cycl. 319. aan het hoofd stellen (van), als leider kiezen (van) ( med. ): met acc. en gen..; ἕνα τινὰ ἀεὶ δῆμος εἴωθεν... προίστασθαι ἑαυτοῦ het volk heeft de gewoonte steeds één enkele figuur als zijn leider aan te stellen Plat. Resp. 565c; προΐσταται Στέφανον... αὐτῆς zij kiest Stephanos als haar legale beschermheer Apollod. [Dem.] 59.37; overdr..; ὦτα τοῦ νοῦ προστησάμενοι omdat ze hun oren de leiding geven over hun verstand (d.w.z. wat ze horen stellen boven wat ze denken) Plat. Resp. 531b; overdr. voorop stellen (in), het belangrijkste maken (van):. τοῦτο προστήσασθαι τοῦ ἑαυτοῦ βίου dat in zijn leven vooropstellen Plat. Resp. 599a; τοῦ μὲν ἀγῶνος ὅλου τὴν πρὸς ἔμ’ ἔχθραν προΐσταται zijn persoonlijke vijandschap jegens mij laat hij de boventoon voeren in dit hele proces Dem. 18.15. med.-pass. ( praes., stamaor. προέστην, perf. προέστηκα ), meestal met dat. voor... gaan staan:; ἦ σοὶ γὰρ Αἴας πολέμιος προὔστη ποτέ; heeft Aias zich dan ooit vijandig opgesteld tegenover jou? Soph. Ai. 1133; met acc. smeken:; ἡ σε πολλά... προυστην ik die u vaak gesmeekt heb Soph. El. 1378; overdr. beschermen: met gen.. πρόστητ’ ἀναγκαίας τύχης bescherm mij tegen het onafwendbare lot Soph. Ai. 803. aan het hoofd gaan staan: abs. subst. ptc..; οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες degenen die in de steden aan de macht waren gekomen Thuc. 3.82.8; meestal perf. aan het hoofd staan (van), de leiding hebben (over); met gen..; τῶν Σκυθέων οἱ προεστεῶτες de leiders van de Skythen Hdt. 4.79.5; οὐδὲν ὅμοιόν ἐστι χοροῦ τε καὶ στρατεύματος προεστάναι het is zeker niet hetzelfde leider van een koor of van een leger te zijn Xen. Mem. 3.4.3; οὐκ ὀρθῶς σεωυτοῦ προέστηκας u leidt uzelf niet op de juiste manier Hdt. 2.173.2; τοῦ ἑαυτοῦ βίου καλῶς προεστηκέναι goed leiding geven aan zijn eigen leven Xen. Mem. 3.2.2; abs..; οἱ προεστηκότες ἐν ταῖς πόλεσι de leidende figuren in de stad Xen. Hell. 3.5.1; overdr. overtreffen:. πάντων... προστᾶσα εὐψυχίᾳ allen in dapperheid overtreffend Plat. Tim. 25b.
}}
{{elru
|elrutext='''προΐστημι:'''<br /><b class="num">1)</b> (impf. προΐστην, fut. προστήσω, aor. 1 προέστησα - стяж. [[προὔστησα]], pf. [[προέστηκα]] - стяж. [[προὔστηκα]]; med.: impf. προϊστάμην, fut. προστήσομαι, aor. 1 προεστησάμην) ставить впереди или во главе (τινὰ τοῦ κέρατος Polyb.; τινὰ τῆς πόλεως Plat.; τινὰ Τρωσὶ μάχεσθαι Hom.);<br /><b class="num">2)</b> (формы как в 1) выставлять вперед, выдвигать: προστησάμενος τὰ ἅρματα Xen. расставив впереди колесницы; π. τῆς ἐναντίας γνώμης Polyb. выдвигать противоположное мнение; [[καλῶν]] ἔργων προΐστασθαι NT творить добрые дела; προΐστασθαί τινα στρατηγόν Dem. назначать кого-л. своим полководцем;<br /><b class="num">3)</b> (aor. 2 προέστην, pf. [[προέστηκα]], ppf. προειστήκειν) становиться впереди, представать (τινί Her. и τινά Soph.): ἦ σοὶ [[πολέμιος]] προὔστη [[ποτέ]]; Soph. разве (Эант) представал когда-л. перед тобой как враг?; ὡς δέ μιν προστῆναι [[τοῦτο]] Her. (говорят, что) когда это вспомнилось ему;<br /><b class="num">4)</b> (формы как в 1) заслонять собой, становиться на защиту, защищать: π. τινός Her., Plut. защищать кого-л.; π. ἀναγκαίας τύχης Soph. защищать от роковой судьбы; πρὸ τοῦ φωτὸς προστησάμενος τὸν χεῖρα Arst. заслонившись рукой от света; προστήσασθαί τινα [[αὑτοῦ]] Dem. взять кого-л. себе в заступники (опекуном); τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Dem. сослаться в свою защиту на амфиктионийские положения;<br /><b class="num">5)</b> (формы как в 3) становиться во главе (τῆς πόλεως Plat.): οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες Thuc. первые граждане (руководящие лица) городов; οἱ προεστῶτες, ион. προεστεῶτες Her., Thuc. руководители, старейшины; οἱ τοῦ δήμου προεστηκότες Thuc. и προϊστάμενοι Plut. вожди народа; τοῖς ἐχθροῖς π. φόνου Soph. нести смерть врагам; προειστήκει (τῶν ταραξάντων) [[Καλλίμαχος]] Xen. во главе мятежников стал Каллимах; π. [[ἑαυτοῦ]] [[ὀρθῶς]] Her. или [[καλῶς]] Xen. хорошо вести себя;<br /><b class="num">6)</b> (формы как в 3) ставить впереди или выше, предпочитать (τὰ [[ὦτα]] τοῦ νοῦ Plat.);<br /><b class="num">7)</b> (формы как в 3) опережать, превосходить (τινὸς εὐψυχίᾳ Plat.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 33: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''προΐστημι:''' μέλ. <i>-στήσω</i>, αόρ. αʹ [[προὔστησα]], μτχ. <i>προστήσας</i>, απαρ. <i>προστῆσαι</i>·<br /><b class="num">Α.</b> Μτβ. σε αυτούς τους χρόνους, [[καθώς]] επίσης σε ενεστ. και Μέσ. αόρ. αʹ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στήνω]] από [[πριν]] ή [[εμπρός]], <i>προστήσας</i> (<i>σε</i>) <i>Τρωσὶ μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[στήνω]], [[τοποθετώ]] πάνω από τους άλλους, με γεν., σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., [[κυρίως]] στον αόρ. αʹ, [[τοποθετώ]] κάποιον [[μπροστά]] μου, [[εκλέγω]] κάποιον ως αρχηγό, σε Ηρόδ.· με γεν., προΐσασθαι τουτονὶ [[ἑαυτοῦ]], [[θέτω]] κάποιον ως οδηγό μου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[εμπρός]] μου, [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], [[προβάλλω]] ως [[δικαιολογία]], [[προφασίζομαι]], τὰ [[τῶν]] Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι, σε Δημ.· με γεν., [[χρησιμοποιώ]] ένα [[πράγμα]] ως [[πρόφαση]] για [[κάτι]] [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτιμώ]], [[εκτιμώ]] κάποιον ανώτερο από κάποιον [[άλλο]], <i>τινά τινος</i>, σε Πλάτ. <b>Β.</b> Παθ., με Ενεργ. αόρ. βʹ [[προὔστην]], παρακ. <i>προέστηκα</i>, Ιων. βʹ πληθ. [[προέστατε]], απαρ. <i>προεστάναι</i>, μτχ. [[προεστώς]], Παθ. αόρ. αʹ <i>προεστάθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τοποθετώ]] τον εαυτό μου [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[μπροστά]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[πλησιάζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> με δοτ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[απέναντι]], ή [[αντιμετωπίζω]] τον [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> με γεν., είμαι τοποθετημένος [[επάνω]], είμαι η κύρια [[δύναμη]], <i>τῆς Ἑλλάδος</i>, [[τῶν]] Ἀρκάδων, σε Ηρόδ.· είμαι στην [[κορυφή]] της συντροφιάς, [[ενεργώ]] ως [[αρχηγός]] ή [[οδηγός]], <i>τῶνπαράλων</i>, [[τῶν]] ἐκ τοῦ πεδίου, στον ίδ.· <i>τοῦ δήμου</i>, σε Θουκ.· απ' όπου απόλ., <i>οἱ προεστῶτες</i>, Ιων. <i>-εῶτες</i>, οδηγοί, αρχηγοί, ηγέτες, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει ποικίλες σχέσεις, [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], [[διοικώ]], οὐκ [[ὀρθῶς]] [[σεωυτοῦ]] προέστηκας, δεν κυβερνάς [[καλά]] τον εαυτό [[σου]], σε Ηρόδ.· προέστηκα τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στέκομαι]] [[μπροστά]] έτσι ώστε να [[οδηγώ]] αυτόν, σε Ηρόδ.· <i>πρόστητε τύχης</i>, ο [[υπερασπιστής]] μας ενάντια στη [[μοίρα]], σε Σοφ.· <i>ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης</i>, [[προστάτης]] της ειρήνης, σε Αισχίν.· επίσης, <i>προὐστήτην φόνου</i>, ήταν πρωτεργάτες του φονικού, σε Σοφ.· απόλ., <i>βέλεα ἀρωγὰ προσταθέντα</i>, στον ίδ.
|lsmtext='''προΐστημι:''' μέλ. <i>-στήσω</i>, αόρ. αʹ [[προὔστησα]], μτχ. <i>προστήσας</i>, απαρ. <i>προστῆσαι</i>·<br /><b class="num">Α.</b> Μτβ. σε αυτούς τους χρόνους, [[καθώς]] επίσης σε ενεστ. και Μέσ. αόρ. αʹ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στήνω]] από [[πριν]] ή [[εμπρός]], <i>προστήσας</i> (<i>σε</i>) <i>Τρωσὶ μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[στήνω]], [[τοποθετώ]] πάνω από τους άλλους, με γεν., σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., [[κυρίως]] στον αόρ. αʹ, [[τοποθετώ]] κάποιον [[μπροστά]] μου, [[εκλέγω]] κάποιον ως αρχηγό, σε Ηρόδ.· με γεν., προΐσασθαι τουτονὶ [[ἑαυτοῦ]], [[θέτω]] κάποιον ως οδηγό μου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[εμπρός]] μου, [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], [[προβάλλω]] ως [[δικαιολογία]], [[προφασίζομαι]], τὰ [[τῶν]] Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι, σε Δημ.· με γεν., [[χρησιμοποιώ]] ένα [[πράγμα]] ως [[πρόφαση]] για [[κάτι]] [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτιμώ]], [[εκτιμώ]] κάποιον ανώτερο από κάποιον [[άλλο]], <i>τινά τινος</i>, σε Πλάτ. <b>Β.</b> Παθ., με Ενεργ. αόρ. βʹ [[προὔστην]], παρακ. <i>προέστηκα</i>, Ιων. βʹ πληθ. [[προέστατε]], απαρ. <i>προεστάναι</i>, μτχ. [[προεστώς]], Παθ. αόρ. αʹ <i>προεστάθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τοποθετώ]] τον εαυτό μου [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[μπροστά]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[πλησιάζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> με δοτ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[απέναντι]], ή [[αντιμετωπίζω]] τον [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> με γεν., είμαι τοποθετημένος [[επάνω]], είμαι η κύρια [[δύναμη]], <i>τῆς Ἑλλάδος</i>, [[τῶν]] Ἀρκάδων, σε Ηρόδ.· είμαι στην [[κορυφή]] της συντροφιάς, [[ενεργώ]] ως [[αρχηγός]] ή [[οδηγός]], <i>τῶνπαράλων</i>, [[τῶν]] ἐκ τοῦ πεδίου, στον ίδ.· <i>τοῦ δήμου</i>, σε Θουκ.· απ' όπου απόλ., <i>οἱ προεστῶτες</i>, Ιων. <i>-εῶτες</i>, οδηγοί, αρχηγοί, ηγέτες, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει ποικίλες σχέσεις, [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], [[διοικώ]], οὐκ [[ὀρθῶς]] [[σεωυτοῦ]] προέστηκας, δεν κυβερνάς [[καλά]] τον εαυτό [[σου]], σε Ηρόδ.· προέστηκα τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στέκομαι]] [[μπροστά]] έτσι ώστε να [[οδηγώ]] αυτόν, σε Ηρόδ.· <i>πρόστητε τύχης</i>, ο [[υπερασπιστής]] μας ενάντια στη [[μοίρα]], σε Σοφ.· <i>ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης</i>, [[προστάτης]] της ειρήνης, σε Αισχίν.· επίσης, <i>προὐστήτην φόνου</i>, ήταν πρωτεργάτες του φονικού, σε Σοφ.· απόλ., <i>βέλεα ἀρωγὰ προσταθέντα</i>, στον ίδ.
}}
{{elnl
|elnltext=προ-ΐστημι, sigm. aor. προύστησα en προέστησα, med. προυστησάμην en προεστησάμην, stamaor. προύστην en προέστην; aor. pass. προεστάθην; perf. προέστηκα, plqperf. προειστήκειν met acc., causat. ( praes., fut., en sigm. aor. προύστησα, προυστησάμην, en aor. pass. προυστάθην ) vooraan stellen, vooraan plaatsen ( act. en med. ):; οἶον προστήσας πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι omdat ik je in je eentje vooraan heb opgesteld om als voorvechter van de Grieken met de Trojanen te strijden Il. 4.156; π. τὰ ἅρματα de strijdwagens vooraan opstellen Xen. Hell. 4.1.18; ter bescherming, pass..; βέλεα... ἀρωγὰ προσταθέντα pijlen die als hulp ter bescherming geboden worden Soph. OT 206; ervoor plaatsen:; σκίπωνα π. een staf voor (de deur) zetten Hdt. 4.172.2; naar voren brengen:. προστησώμεθα... Τύρταιον laten we Tyrtaeus als voorbeeld nemen Plat. Lg. 629a; τί τάδε προυστήσω λόγῳ; waarom heb je dat naar voren gebracht in je betoog? Eur. Cycl. 319. aan het hoofd stellen (van), als leider kiezen (van) ( med. ): met acc. en gen..; ἕνα τινὰ ἀεὶ δῆμος εἴωθεν... προίστασθαι ἑαυτοῦ het volk heeft de gewoonte steeds één enkele figuur als zijn leider aan te stellen Plat. Resp. 565c; προΐσταται Στέφανον... αὐτῆς zij kiest Stephanos als haar legale beschermheer Apollod. [Dem.] 59.37; overdr..; ὦτα τοῦ νοῦ προστησάμενοι omdat ze hun oren de leiding geven over hun verstand (d.w.z. wat ze horen stellen boven wat ze denken) Plat. Resp. 531b; overdr. voorop stellen (in), het belangrijkste maken (van):. τοῦτο προστήσασθαι τοῦ ἑαυτοῦ βίου dat in zijn leven vooropstellen Plat. Resp. 599a; τοῦ μὲν ἀγῶνος ὅλου τὴν πρὸς ἔμ’ ἔχθραν προΐσταται zijn persoonlijke vijandschap jegens mij laat hij de boventoon voeren in dit hele proces Dem. 18.15. med.-pass. ( praes., stamaor. προέστην, perf. προέστηκα ), meestal met dat. voor... gaan staan:; ἦ σοὶ γὰρ Αἴας πολέμιος προὔστη ποτέ; heeft Aias zich dan ooit vijandig opgesteld tegenover jou? Soph. Ai. 1133; met acc. smeken:; ἡ σε πολλά... προυστην ik die u vaak gesmeekt heb Soph. El. 1378; overdr. beschermen: met gen.. πρόστητ’ ἀναγκαίας τύχης bescherm mij tegen het onafwendbare lot Soph. Ai. 803. aan het hoofd gaan staan: abs. subst. ptc..; οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες degenen die in de steden aan de macht waren gekomen Thuc. 3.82.8; meestal perf. aan het hoofd staan (van), de leiding hebben (over); met gen..; τῶν Σκυθέων οἱ προεστεῶτες de leiders van de Skythen Hdt. 4.79.5; οὐδὲν ὅμοιόν ἐστι χοροῦ τε καὶ στρατεύματος προεστάναι het is zeker niet hetzelfde leider van een koor of van een leger te zijn Xen. Mem. 3.4.3; οὐκ ὀρθῶς σεωυτοῦ προέστηκας u leidt uzelf niet op de juiste manier Hdt. 2.173.2; τοῦ ἑαυτοῦ βίου καλῶς προεστηκέναι goed leiding geven aan zijn eigen leven Xen. Mem. 3.2.2; abs..; οἱ προεστηκότες ἐν ταῖς πόλεσι de leidende figuren in de stad Xen. Hell. 3.5.1; overdr. overtreffen:. πάντων... προστᾶσα εὐψυχίᾳ allen in dapperheid overtreffend Plat. Tim. 25b.
}}
{{elru
|elrutext='''προΐστημι:'''<br /><b class="num">1)</b> (impf. προΐστην, fut. προστήσω, aor. 1 προέστησα - стяж. [[προὔστησα]], pf. [[προέστηκα]] - стяж. [[προὔστηκα]]; med.: impf. προϊστάμην, fut. προστήσομαι, aor. 1 προεστησάμην) ставить впереди или во главе (τινὰ τοῦ κέρατος Polyb.; τινὰ τῆς πόλεως Plat.; τινὰ Τρωσὶ μάχεσθαι Hom.);<br /><b class="num">2)</b> (формы как в 1) выставлять вперед, выдвигать: προστησάμενος τὰ ἅρματα Xen. расставив впереди колесницы; π. τῆς ἐναντίας γνώμης Polyb. выдвигать противоположное мнение; [[καλῶν]] ἔργων προΐστασθαι NT творить добрые дела; προΐστασθαί τινα στρατηγόν Dem. назначать кого-л. своим полководцем;<br /><b class="num">3)</b> (aor. 2 προέστην, pf. [[προέστηκα]], ppf. προειστήκειν) становиться впереди, представать (τινί Her. и τινά Soph.): ἦ σοὶ [[πολέμιος]] προὔστη [[ποτέ]]; Soph. разве (Эант) представал когда-л. перед тобой как враг?; ὡς δέ μιν προστῆναι [[τοῦτο]] Her. (говорят, что) когда это вспомнилось ему;<br /><b class="num">4)</b> (формы как в 1) заслонять собой, становиться на защиту, защищать: π. τινός Her., Plut. защищать кого-л.; π. ἀναγκαίας τύχης Soph. защищать от роковой судьбы; πρὸ τοῦ φωτὸς προστησάμενος τὸν χεῖρα Arst. заслонившись рукой от света; προστήσασθαί τινα [[αὑτοῦ]] Dem. взять кого-л. себе в заступники (опекуном); τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Dem. сослаться в свою защиту на амфиктионийские положения;<br /><b class="num">5)</b> (формы как в 3) становиться во главе (τῆς πόλεως Plat.): οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες Thuc. первые граждане (руководящие лица) городов; οἱ προεστῶτες, ион. προεστεῶτες Her., Thuc. руководители, старейшины; οἱ τοῦ δήμου προεστηκότες Thuc. и προϊστάμενοι Plut. вожди народа; τοῖς ἐχθροῖς π. φόνου Soph. нести смерть врагам; προειστήκει (τῶν ταραξάντων) [[Καλλίμαχος]] Xen. во главе мятежников стал Каллимах; π. [[ἑαυτοῦ]] [[ὀρθῶς]] Her. или [[καλῶς]] Xen. хорошо вести себя;<br /><b class="num">6)</b> (формы как в 3) ставить впереди или выше, предпочитать (τὰ [[ὦτα]] τοῦ νοῦ Plat.);<br /><b class="num">7)</b> (формы как в 3) опережать, превосходить (τινὸς εὐψυχίᾳ Plat.).
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':prosthmi 普羅-衣士帖米<br />'''詞類次數''':動詞(8)<br />'''原文字根''':前-站起 相當於: ([[קָרָא]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':站在前面,管理,治理,作,提供,轄制,注意,從事;由([[πρό]])*=前)與([[ἵστημι]])*=站)組成<br />'''出現次數''':總共(8);羅(1);帖前(1);提前(4);多(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 管理(3) 提前3:4; 提前3:5; 提前3:12;<br />2) 提供(1) 多3:14;<br />3) 作(1) 多3:8;<br />4) 管理的(1) 提前5:17;<br />5) 治理的(1) 羅12:8;<br />6) 治理(1) 帖前5:12
|sngr='''原文音譯''':prosthmi 普羅-衣士帖米<br />'''詞類次數''':動詞(8)<br />'''原文字根''':前-站起 相當於: ([[קָרָא]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':站在前面,管理,治理,作,提供,轄制,注意,從事;由([[πρό]])*=前)與([[ἵστημι]])*=站)組成<br />'''出現次數''':總共(8);羅(1);帖前(1);提前(4);多(2)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 管理(3) 提前3:4; 提前3:5; 提前3:12;<br />2) 提供(1) 多3:14;<br />3) 作(1) 多3:8;<br />4) 管理的(1) 提前5:17;<br />5) 治理的(1) 羅12:8;<br />6) 治理(1) 帖前5:12
}}
}}