Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

δίδωμι: Difference between revisions

From LSJ

δίδωμι (view source)

Revision as of 12:40, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 18: Line 18:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>impf.</i> [[ἐδίδουν]], <i>f.</i> [[δώσω]] ; <i>ao.</i> [[ἔδωκα]], <i>seul. à l'ind. ; ao.2</i> *ἔδων, <i>seul. au plur. &gt; impér.</i> [[δός]], <i>sbj.</i> [[δῶ]], <i>opt.</i> [[δοίην]], <i>inf.</i> [[δοῦναι]], <i>part. [[δούς]] ; pf.</i> [[δέδωκα]];<br /><i>Pass. f.</i> δοθήσομαι, <i>ao.</i> ἐδόθην, <i>pf.</i> [[δέδομαι]];<br /><b>I.</b> donner :<br /><b>1</b> faire don de : τινί [[τι]], de qch à qqn ; <i>particul.</i> donner en mariage : δ. θυγατέρα [[ἀνδρί]] IL <i>ou simpl.</i> θυγατέρα IL donner une fille en mariage à qqn ; <i>abs.</i> ἐδίδοσαν καὶ ἥγοντο [[ἐξ]] [[ἀλλήλων]] HDT ils se donnaient en mariage et épousaient les filles les uns des autres ; ὁ δοὺς καὶ γήμας EUR celui qui a donné en mariage et celui qui a épousé, <i>càd</i> le beau-père et le gendre;<br /><b>2</b> remettre de la main à la main : δ. [[ἐς]] χεῖρας [[λαβεῖν]] SOPH remettre entre les mains (de qqn);<br /><b>3</b> offrir : ἱρὰ θεοῖσιν OD des sacrifices aux dieux;<br /><b>4</b> servir, présenter : δ. [[πιεῖν]] HDT donner à boire;<br /><b>5</b> procurer : δ. τινι [[εὖ]] SOPH procurer du bonheur <i>ou</i> être favorable à qqn ; τινι τὴν τύχην δ. [[εὖ]] EUR procurer à qqn une heureuse fortune ; [[εὖ]] δ. EUR procurer du bonheur ; τῆς τύχης [[εὖ]] διδούσης SOPH la fortune étant favorable ; <i>en mauv. part</i> δ. ἄλγεα IL, πημονάς ESCHL envoyer <i>ou</i> causer des souffrances, des douleurs (à qqn);<br /><b>6</b> livrer : τινα κυσίν IL qqn aux chiens ; ὀδύνῃσι τινα δ. IL <i>ou</i> ἀχέεσσι OD livrer qqn aux souffrances, aux douleurs ; avec un inf. : τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] [[εἶναι]] XÉN (mon père) me l'a donné pour qu’il m'obéisse ; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς DÉM s'exposer à des dangers;<br /><b>7</b> transmettre, enseigner;<br /><b>8</b> produire, fournir, apporter : δ. ψῆφον, γνώμην DÉM donner son vote, son avis ; ἀκοὴν δ. τινί SOPH prêter l'oreille à qqn;<br /><b>9</b> accorder, concéder (un bienfait, une faveur, l'objet d'une demande, <i>etc.</i>) ; [[δός]] avec un inf. accorde (moi) de ; avec une prop. inf. accorde <i>ou</i> permets que : [[τούτω]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί ESCHL puissent les dieux donner à celui-ci d'être heureux ! <i>d'où</i> concéder (à un interlocuteur, <i>etc.</i>) : εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς [[εἶναι]] [[ταῦτα]] PLAT si tu m'accordes cela et que tu conviennes qu’il en est ainsi;<br /><b>10</b> permettre;<br /><b>11</b> faire remise (d'une peine), remettre ; pardonner (une faute);<br /><b>II.</b> <i>au prés. et à l'impf.</i> offrir de donner, consentir à donner : ὁμήρους [[οὐκ]] ἐδίδωσαν XÉN ils ne voulaient pas donner d'otages.<br />'''Étymologie:''' R. Δο, donner, avec redoubl. cf. <i>lat.</i> dare.
|btext=<i>impf.</i> [[ἐδίδουν]], <i>f.</i> [[δώσω]] ; <i>ao.</i> [[ἔδωκα]], <i>seul. à l'ind. ; ao.2</i> *ἔδων, <i>seul. au plur. &gt; impér.</i> [[δός]], <i>sbj.</i> [[δῶ]], <i>opt.</i> [[δοίην]], <i>inf.</i> [[δοῦναι]], <i>part. [[δούς]] ; pf.</i> [[δέδωκα]];<br /><i>Pass. f.</i> δοθήσομαι, <i>ao.</i> ἐδόθην, <i>pf.</i> [[δέδομαι]];<br /><b>I.</b> donner :<br /><b>1</b> faire don de : τινί [[τι]], de qch à qqn ; <i>particul.</i> donner en mariage : δ. θυγατέρα [[ἀνδρί]] IL <i>ou simpl.</i> θυγατέρα IL donner une fille en mariage à qqn ; <i>abs.</i> ἐδίδοσαν καὶ ἥγοντο [[ἐξ]] [[ἀλλήλων]] HDT ils se donnaient en mariage et épousaient les filles les uns des autres ; ὁ δοὺς καὶ γήμας EUR celui qui a donné en mariage et celui qui a épousé, <i>càd</i> le beau-père et le gendre;<br /><b>2</b> remettre de la main à la main : δ. [[ἐς]] χεῖρας [[λαβεῖν]] SOPH remettre entre les mains (de qqn);<br /><b>3</b> offrir : ἱρὰ θεοῖσιν OD des sacrifices aux dieux;<br /><b>4</b> servir, présenter : δ. [[πιεῖν]] HDT donner à boire;<br /><b>5</b> procurer : δ. τινι [[εὖ]] SOPH procurer du bonheur <i>ou</i> être favorable à qqn ; τινι τὴν τύχην δ. [[εὖ]] EUR procurer à qqn une heureuse fortune ; [[εὖ]] δ. EUR procurer du bonheur ; τῆς τύχης [[εὖ]] διδούσης SOPH la fortune étant favorable ; <i>en mauv. part</i> δ. ἄλγεα IL, πημονάς ESCHL envoyer <i>ou</i> causer des souffrances, des douleurs (à qqn);<br /><b>6</b> livrer : τινα κυσίν IL qqn aux chiens ; ὀδύνῃσι τινα δ. IL <i>ou</i> ἀχέεσσι OD livrer qqn aux souffrances, aux douleurs ; avec un inf. : τοῦτον ἔδωκεν ἐμοὶ [[ὑπήκοον]] [[εἶναι]] XÉN (mon père) me l'a donné pour qu’il m'obéisse ; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς DÉM s'exposer à des dangers;<br /><b>7</b> transmettre, enseigner;<br /><b>8</b> produire, fournir, apporter : δ. ψῆφον, γνώμην DÉM donner son vote, son avis ; ἀκοὴν δ. τινί SOPH prêter l'oreille à qqn;<br /><b>9</b> accorder, concéder (un bienfait, une faveur, l'objet d'une demande, <i>etc.</i>) ; [[δός]] avec un inf. accorde (moi) de ; avec une prop. inf. accorde <i>ou</i> permets que : [[τούτω]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί ESCHL puissent les dieux donner à celui-ci d'être heureux ! <i>d'où</i> concéder (à un interlocuteur, <i>etc.</i>) : εἴ μοι δίδως καὶ συγχωρεῖς [[εἶναι]] [[ταῦτα]] PLAT si tu m'accordes cela et que tu conviennes qu’il en est ainsi;<br /><b>10</b> permettre;<br /><b>11</b> faire remise (d'une peine), remettre ; pardonner (une faute);<br /><b>II.</b> <i>au prés. et à l'impf.</i> offrir de donner, consentir à donner : ὁμήρους [[οὐκ]] ἐδίδωσαν XÉN ils ne voulaient pas donner d'otages.<br />'''Étymologie:''' R. Δο, donner, avec redoubl. cf. <i>lat.</i> dare.
}}
{{elru
|elrutext='''δίδωμι:''' (δῐ) (impf. ἐδιδων, fut. [[δώσω]], aor. 1 [[ἔδωκα]] - pl. [[ἔδομεν]], pf. [[δέδωκα]], imper. [[δίδου]] - aor. 2 [[δός]], conjct. διδῶ aor. 2 δῶ, opt. [[διδοίην]] - aor. 2 [[δοίην]]; pass.: fut. [[δοθήσομαι]], aor. [[ἐδόθην]], pf. [[δέδομαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[давать]] (τινί τι Hom., Thuc. etc.): [[δοῦναι]] ἐς χεῖρας [[λαβεῖν]] Soph. передать в руки; δ. καὶ λαμβάνειν Plat., Anth.; давать и принимать (взамен), т. е. обмениваться; [[δοῦναι]] καὶ [[λαβεῖν]] λόγον Arst. высказать свои доводы и выслушать чужие; δ. ὅρκον Isae., Arst., Dem.; давать клятву; δ. ψῆφον Dem. подавать (свой) голос, голосовать; δ. γνώμην Dem. высказывать (свое) мнение; δ. τὰς εὐθύνας Arst. давать отчет; τῇ δοθείσῃ δυνάμει τὸ δοθὲν [[βάρος]] κινῆσαι [[δυνατόν]] ἐστι Plut. (Архимед сказал, что) с помощью данной (т. е. любой) силы можно сдвинуть любую тяжесть; δ. ἀκοήν τινι Soph. выслушивать кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[отдавать]], [[передавать]] (τινὰ κυσίν Hom.): δ. τινὰ πυρὶ [[δαπτέμεν]] Hom. выдать чье-л. тело для предания сожжению; δ. ἑαυτόν τινι Her., Thuc., Soph., Xen.; отдать себя в чье-л. распоряжение; ὀδύνῃσι или ἀχέεσσι δ. τινά обречь кого-л. на муки; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς Dem. и εἰς κινδύνους Polyb. подвергать себя опасностям; δ. ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν Polyb. вступить в беседу; δ. ἑαυτὸν εἰς λῃστείας καὶ καταδρομάς Diod. предаться разбою и набегам; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν [[ἀπό]] τινος ἐπί τι Plut. перейти от чего-л. к чему-л.; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν φρονεῖν Plut. принять самоуверенный вид;<br /><b class="num">3)</b> [[передавать]], [[вручать]] (τί τινι [[φορῆναι]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> культ. [[приносить]] (ἱρὰ θεοῖσιν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[давать]], [[ниспосылать]] (νίκην τινί Hom.; πημονὰς βροτοῖς Aesch.): ἡ [[τύχη]] ἡ εὖ διδοῦσα Soph. благодетельная судьба; [[τούτῳ]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί! Aesch. да пошлют ему боги счастья!; [[δίδοτε]], καὶ δοθήσεται [[ὑμῖν]] NT давайте, и дастся вам;<br /><b class="num">6)</b> [[давать]], [[предоставлять]], [[позволить]] (ἐδίδοσαν τοῖς συμμάχοις λόγον Xen.): δὸς τίσασθαι Ἀλέξανδρον Hom. дай (мне) отомстить Александру; δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου πράττειν Plat. законом разрешается делать (это); ἃ εἴ μοι δίδως Plat. если ты согласен со мною в этом; [[εἴτε]] δῴη τις αὐτοῖς [[τοῦτο]] Arst. если даже уступить им в этом; δ. δίοδον ὑγρῷ Arst. давать (свободный) выход влаге;<br /><b class="num">7)</b> [[преподавать]] (τέχνην ῥητορικήν Plat.): [[μουσικὴ]] ἐκείνοις ἐδόθη Plat. они обучены музыке;<br /><b class="num">8)</b> [[выдавать замуж]] (θυγατέρα τινί Hom. и θυγατέρα τινὶ γυναῖκα Her.): ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] Her. они выдавали (дочерей) замуж и женились в своей среде; ὁ [[δούς]] Eur. и ὁ διδούς Anth. выдающий замуж (свою дочь), т. е. тесть; τὴν Σάμηνδ᾽ ἔδοσαν Hom. ее выдали замуж в Самос; [[δοθῆναι]] πρὸς γάμον Plut. быть выданной замуж;<br /><b class="num">9)</b> [[отпускать]], [[прощать]] (τινί τι Eur., Xen., Dem.);<br /><b class="num">10)</b> [[соглашаться дать]] (ὁμήρους Her.): Ἱππίῃ ἐδίδου Ἀνθεμοῦντα, ὁ δὲ οὐκ αἱρέετο Hom. Гиппию он предложил Антемунт, но тот не принял;<br /><b class="num">11)</b> (sc. ἑαυτόν) предаваться (ἡδονῇ Eur.; εἰς δημοκοπίαν Diod.).
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 36: Line 39:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''δίδωμι:''' γʹ ενικ. παρατ. <i>ἐδίδω</i>, Επικ. <i>[[δίδω]]</i>, γʹ πληθ. <i>δίδωσι</i> ([[παρά]]-), ([[ωστόσο]], οι συνήθεις τύποι του ενεστ. και παρατ. προέρχονται από το <i>*διδόω</i>, βλ. [[διδοῖς]] ή [[διδοῖσθα]], [[διδοῖ]], διδοῦσι· προστ. [[δίδου]], Επικ. [[δίδωθι]], απαρ. <i>διδοῦν</i>, Επικ. [[διδοῦναι]]· Δωρ. <i>διδῶν</i>, παρατ. [[ἐδίδουν]], Επικ. γʹ ενικ. [[δίδου]], επίσης <i>ἔδιδον</i>, <i>δίδον</i>, Επικ. επίσης [[δόσκον]])· μέλ. [[δώσω]], Επικ. <i>διδώσω</i>, αόρ. αʹ [[ἔδωκα]], Επικ. [[δῶκα]], αόρ. βʹ <i>ἔδων</i>, γʹ ενικ. υποτ. Επικ. αορ. βʹ, [[δώῃ]], [[δώῃσι]], [[δῷσι]], αʹ πληθ. [[δώομεν]], γʹ πληθ. [[δώωσι]], απαρ. [[δόμεναι]], [[δόμεν]], παρακ. [[δέδωκα]], υπερσ. <i>ἐδεδώκειν</i> — Παθ., μέλ. [[δοθήσομαι]], αόρ. αʹ <i>ἐδόθην</i>, παρακ. [[δέδομαι]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἐδέδοτο</i> (αναδιπλ. από √<i>ΔΟ</i>, Λατ. do, dare). Αρχική [[σημασία]]:<br /><b class="num">I. 1.</b> [[δίνω]], [[αποδίδω]], [[δωρίζω]], [[χαρίζω]], <i>τί τινι</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· στον ενεστ. και παρατ., είμαι [[έτοιμος]] να [[δώσω]], να [[προσφέρω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τους θεούς, [[παρέχω]], [[απονέμω]], [[χορηγώ]], [[κῦδος]], <i>νίκην</i>· χρησιμ. και για τα [[δεινά]], <i>δ. ἄλγεα</i>, <i>ἄτας κήδεα</i>, στον ίδ.· [[έπειτα]], <i>εὖ διδόναι τινί</i>, [[παρέχω]], [[δίνω]] [[ευτυχία]] σε κάποιον, σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[προσφέρω]] στους θεούς, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με την [[προσθήκη]] απαρ., δῶκε τεύχεα θεράποντι [[φορῆναι]], του έδωσε να μεταφέρει τα όπλα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>διδοῖπιεῖν</i>, προσφέρει για να πιει, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> σε φράσεις του πεζού λόγου: <i>δ. ὅρκον</i>, αντίθ. προς το <i>λαμβάνειν</i>, [[δίνω]] όρκο· δ. [[χάριν]] = χαρίζεσθαι, όπως το ὀργῇ [[χάριν]] [[δούς]], έχοντας καταλαγιάσει το θυμό του, σε Σοφ.· <i>λόγον τινὶ δ</i>., [[δίνω]] σε κάποιον την [[άδεια]] να μιλήσει, σε Ξεν.· [[αλλά]], <i>δ. λόγον ἑαυτῷ</i>, [[διασκέπτομαι]], [[διαλογίζομαι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με αιτ. προσ., [[παραδίδω]] ως [[λεία]], [[παραχωρώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για γονείς, [[δίνω]] την [[κόρη]] μου σε γάμο, την [[παντρεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> στην Αττ., <i>διδόναι τινά τινι</i>, [[χαρίζω]] [[κάτι]] ενδίδοντας στις παρακλήσεις κάποιου, τον [[συγχωρώ]] για [[χάρη]] κάποιου άλλου, σε Ξεν.· <i>διδόναι τινί τι</i>, [[συγχωρώ]] [[κάτι]] σε κάποιον, δεν [[απαιτώ]] την [[τιμωρία]] του, σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">4.</b> <i>διδόναι ἑαυτόν τινι</i>, παραδίδομαι, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> δ. [[δίκην]], βλ. [[δίκη]] IV. 3.<br /><b class="num">III.</b> σε όρκους, κατάρες, ευχές, ικεσίες, με αιτ. προσ. και απαρ., [[χαρίζω]], [[επιτρέπω]], [[εγκρίνω]], [[ενεργώ]] ώστε, σε Όμηρ., Τραγ.<br /><b class="num">IV.</b> φαινομενικά αμτβ., παραδίδομαι, αφιερώνομαι, <i>τινι</i>, σε Ευρ.
|lsmtext='''δίδωμι:''' γʹ ενικ. παρατ. <i>ἐδίδω</i>, Επικ. <i>[[δίδω]]</i>, γʹ πληθ. <i>δίδωσι</i> ([[παρά]]-), ([[ωστόσο]], οι συνήθεις τύποι του ενεστ. και παρατ. προέρχονται από το <i>*διδόω</i>, βλ. [[διδοῖς]] ή [[διδοῖσθα]], [[διδοῖ]], διδοῦσι· προστ. [[δίδου]], Επικ. [[δίδωθι]], απαρ. <i>διδοῦν</i>, Επικ. [[διδοῦναι]]· Δωρ. <i>διδῶν</i>, παρατ. [[ἐδίδουν]], Επικ. γʹ ενικ. [[δίδου]], επίσης <i>ἔδιδον</i>, <i>δίδον</i>, Επικ. επίσης [[δόσκον]])· μέλ. [[δώσω]], Επικ. <i>διδώσω</i>, αόρ. αʹ [[ἔδωκα]], Επικ. [[δῶκα]], αόρ. βʹ <i>ἔδων</i>, γʹ ενικ. υποτ. Επικ. αορ. βʹ, [[δώῃ]], [[δώῃσι]], [[δῷσι]], αʹ πληθ. [[δώομεν]], γʹ πληθ. [[δώωσι]], απαρ. [[δόμεναι]], [[δόμεν]], παρακ. [[δέδωκα]], υπερσ. <i>ἐδεδώκειν</i> — Παθ., μέλ. [[δοθήσομαι]], αόρ. αʹ <i>ἐδόθην</i>, παρακ. [[δέδομαι]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἐδέδοτο</i> (αναδιπλ. από √<i>ΔΟ</i>, Λατ. do, dare). Αρχική [[σημασία]]:<br /><b class="num">I. 1.</b> [[δίνω]], [[αποδίδω]], [[δωρίζω]], [[χαρίζω]], <i>τί τινι</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· στον ενεστ. και παρατ., είμαι [[έτοιμος]] να [[δώσω]], να [[προσφέρω]], στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για τους θεούς, [[παρέχω]], [[απονέμω]], [[χορηγώ]], [[κῦδος]], <i>νίκην</i>· χρησιμ. και για τα [[δεινά]], <i>δ. ἄλγεα</i>, <i>ἄτας κήδεα</i>, στον ίδ.· [[έπειτα]], <i>εὖ διδόναι τινί</i>, [[παρέχω]], [[δίνω]] [[ευτυχία]] σε κάποιον, σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> [[προσφέρω]] στους θεούς, σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με την [[προσθήκη]] απαρ., δῶκε τεύχεα θεράποντι [[φορῆναι]], του έδωσε να μεταφέρει τα όπλα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>διδοῖπιεῖν</i>, προσφέρει για να πιει, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> σε φράσεις του πεζού λόγου: <i>δ. ὅρκον</i>, αντίθ. προς το <i>λαμβάνειν</i>, [[δίνω]] όρκο· δ. [[χάριν]] = χαρίζεσθαι, όπως το ὀργῇ [[χάριν]] [[δούς]], έχοντας καταλαγιάσει το θυμό του, σε Σοφ.· <i>λόγον τινὶ δ</i>., [[δίνω]] σε κάποιον την [[άδεια]] να μιλήσει, σε Ξεν.· [[αλλά]], <i>δ. λόγον ἑαυτῷ</i>, [[διασκέπτομαι]], [[διαλογίζομαι]], σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με αιτ. προσ., [[παραδίδω]] ως [[λεία]], [[παραχωρώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για γονείς, [[δίνω]] την [[κόρη]] μου σε γάμο, την [[παντρεύω]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> στην Αττ., <i>διδόναι τινά τινι</i>, [[χαρίζω]] [[κάτι]] ενδίδοντας στις παρακλήσεις κάποιου, τον [[συγχωρώ]] για [[χάρη]] κάποιου άλλου, σε Ξεν.· <i>διδόναι τινί τι</i>, [[συγχωρώ]] [[κάτι]] σε κάποιον, δεν [[απαιτώ]] την [[τιμωρία]] του, σε Ευρ., Δημ.<br /><b class="num">4.</b> <i>διδόναι ἑαυτόν τινι</i>, παραδίδομαι, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> δ. [[δίκην]], βλ. [[δίκη]] IV. 3.<br /><b class="num">III.</b> σε όρκους, κατάρες, ευχές, ικεσίες, με αιτ. προσ. και απαρ., [[χαρίζω]], [[επιτρέπω]], [[εγκρίνω]], [[ενεργώ]] ώστε, σε Όμηρ., Τραγ.<br /><b class="num">IV.</b> φαινομενικά αμτβ., παραδίδομαι, αφιερώνομαι, <i>τινι</i>, σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''δίδωμι:''' (δῐ) (impf. ἐδιδων, fut. [[δώσω]], aor. 1 [[ἔδωκα]] - pl. [[ἔδομεν]], pf. [[δέδωκα]], imper. [[δίδου]] - aor. 2 [[δός]], conjct. διδῶ aor. 2 δῶ, opt. [[διδοίην]] - aor. 2 [[δοίην]]; pass.: fut. [[δοθήσομαι]], aor. [[ἐδόθην]], pf. [[δέδομαι]])<br /><b class="num">1)</b> [[давать]] (τινί τι Hom., Thuc. etc.): [[δοῦναι]] ἐς χεῖρας [[λαβεῖν]] Soph. передать в руки; δ. καὶ λαμβάνειν Plat., Anth.; давать и принимать (взамен), т. е. обмениваться; [[δοῦναι]] καὶ [[λαβεῖν]] λόγον Arst. высказать свои доводы и выслушать чужие; δ. ὅρκον Isae., Arst., Dem.; давать клятву; δ. ψῆφον Dem. подавать (свой) голос, голосовать; δ. γνώμην Dem. высказывать (свое) мнение; δ. τὰς εὐθύνας Arst. давать отчет; τῇ δοθείσῃ δυνάμει τὸ δοθὲν [[βάρος]] κινῆσαι [[δυνατόν]] ἐστι Plut. (Архимед сказал, что) с помощью данной (т. е. любой) силы можно сдвинуть любую тяжесть; δ. ἀκοήν τινι Soph. выслушивать кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[отдавать]], [[передавать]] (τινὰ κυσίν Hom.): δ. τινὰ πυρὶ [[δαπτέμεν]] Hom. выдать чье-л. тело для предания сожжению; δ. ἑαυτόν τινι Her., Thuc., Soph., Xen.; отдать себя в чье-л. распоряжение; ὀδύνῃσι или ἀχέεσσι δ. τινά обречь кого-л. на муки; δ. ἑαυτὸν τοῖς δεινοῖς Dem. и εἰς κινδύνους Polyb. подвергать себя опасностям; δ. ἑαυτὸν εἰς ἔντευξιν Polyb. вступить в беседу; δ. ἑαυτὸν εἰς λῃστείας καὶ καταδρομάς Diod. предаться разбою и набегам; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν [[ἀπό]] τινος ἐπί τι Plut. перейти от чего-л. к чему-л.; [[δοῦναι]] ἑαυτὸν φρονεῖν Plut. принять самоуверенный вид;<br /><b class="num">3)</b> [[передавать]], [[вручать]] (τί τινι [[φορῆναι]] Hom.);<br /><b class="num">4)</b> культ. [[приносить]] (ἱρὰ θεοῖσιν Hom.);<br /><b class="num">5)</b> [[давать]], [[ниспосылать]] (νίκην τινί Hom.; πημονὰς βροτοῖς Aesch.): ἡ [[τύχη]] ἡ εὖ διδοῦσα Soph. благодетельная судьба; [[τούτῳ]] εὐτυχεῖν [[δοῖεν]] θεοί! Aesch. да пошлют ему боги счастья!; [[δίδοτε]], καὶ δοθήσεται [[ὑμῖν]] NT давайте, и дастся вам;<br /><b class="num">6)</b> [[давать]], [[предоставлять]], [[позволить]] (ἐδίδοσαν τοῖς συμμάχοις λόγον Xen.): δὸς τίσασθαι Ἀλέξανδρον Hom. дай (мне) отомстить Александру; δέδοται ὑπὸ τοῦ νόμου πράττειν Plat. законом разрешается делать (это); ἃ εἴ μοι δίδως Plat. если ты согласен со мною в этом; [[εἴτε]] δῴη τις αὐτοῖς [[τοῦτο]] Arst. если даже уступить им в этом; δ. δίοδον ὑγρῷ Arst. давать (свободный) выход влаге;<br /><b class="num">7)</b> [[преподавать]] (τέχνην ῥητορικήν Plat.): [[μουσικὴ]] ἐκείνοις ἐδόθη Plat. они обучены музыке;<br /><b class="num">8)</b> [[выдавать замуж]] (θυγατέρα τινί Hom. и θυγατέρα τινὶ γυναῖκα Her.): ἐδίδοσαν καὶ ἤγοντο ἐξ [[ἀλλήλων]] Her. они выдавали (дочерей) замуж и женились в своей среде; ὁ [[δούς]] Eur. и ὁ διδούς Anth. выдающий замуж (свою дочь), т. е. тесть; τὴν Σάμηνδ᾽ ἔδοσαν Hom. ее выдали замуж в Самос; [[δοθῆναι]] πρὸς γάμον Plut. быть выданной замуж;<br /><b class="num">9)</b> [[отпускать]], [[прощать]] (τινί τι Eur., Xen., Dem.);<br /><b class="num">10)</b> [[соглашаться дать]] (ὁμήρους Her.): Ἱππίῃ ἐδίδου Ἀνθεμοῦντα, ὁ δὲ οὐκ αἱρέετο Hom. Гиппию он предложил Антемунт, но тот не принял;<br /><b class="num">11)</b> (sc. ἑαυτόν) предаваться (ἡδονῇ Eur.; εἰς δημοκοπίαν Diod.).
}}
}}
{{etym
{{etym
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2676155"