λαγχάνω: Difference between revisions

{{bailly

|btext=<i>f.</i> λήξομαι, <i>ao.2</i> [[ἔλαχον]], <i>pf.</i> [[εἴληχα]];<br /><i>Pass. ao.</i> ἐλήχθην, <i>pf.</i> εἴληγμαι;<br /><b>A.</b> <i>tr.</i> <b>I.</b> obtenir par le sort <i>ou</i> par la volonté des dieux ; <i>en gén.</i> obtenir en partage, <i>à l'ao. et au pf.</i> avoir en partage : [[γέρας]] IL un honneur ; ἐμὲ Κὴρ [[ὕπερ]] [[λάχε]] γεινόμενον IL le destin qui me reçut à ma naissance ; κλήρῳ [[λαχεῖν]] IL, πάλῳ [[λαχεῖν]] HDT avoir obtenu par le sort, avoir en partage;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i> obtenir par le sort un poste, une charge, <i>etc.</i> :<br /><b>1</b> être désigné par le sort pour occuper un poste : πρὸς Θύμβρης [[ἔλαχον]] Λύκιοι IL les Lyciens ont leur poste assigné du côté de Thymbrè ; [[ἐπί]], [[ἐν]], πρὸς πύλαις [[λαχεῖν]] ESCHL avoir son poste aux portes (de la ville) ; <i>abs.</i> [[λαχεῖν]] HDT avoir un poste assigné ; avec un inf. : κλήρῳ [[λάχον]] ἐνθάδ’ ἕπεσθαι IL j’ai été désigné par le sort pour venir ici à sa suite ; [[ἔλαχον]] πολιὴν ἅλα [[ναιέμεν]] IL j’ai eu pour ma part la blanche mer pour l'habiter;<br /><b>2</b> <i>à Athènes en parl. des magistrats désignés par le sort</i> οὐδεμίαν λαχὼν οὐδὲ χειροτονηθείς ESCHN n’ayant exercé ni par désignation au sort ni par élection aucune charge ; avec l'inf. : ὁ λαχὼν πολεμαρχέειν HDT celui qui fut désigné par le sort comme polémarque ; <i>abs.</i> [[οἱ]] λαχόντες βουλευταί LYS les sénateurs désignés au sort;<br /><b>3</b> <i>t. de droit att.</i> λαγχάνειν [[δίκην]] obtenir le droit d'intenter des poursuites (<i>parce que les causes étaient entendues selon l'ordre assigné par un tirage au sort</i>) : [[πρός]] τινα, contre qqn;<br /><b>4</b> <i>avec le gén.</i> obtenir une part de, obtenir, recevoir : [[ὥς]] κεν Ἀχιλλεὺς δώρων [[ἐκ]] Πριάμοιο λάχῃ IL afin qu’Achille reçoive des présents de Priam ; τῆς εὐπρεπεστάτης τελευτῆς [[λαχεῖν]] THC obtenir la fin la plus glorieuse;<br /><b>III.</b> tirer au sort;<br /><b>IV.</b> <i>à l'ao.2 épq.</i> [[λέλαχον]], faire obtenir, accorder : πυρὸς θανόντα IL faire obtenir, <i>càd</i> accorder, rendre à un mort les honneurs du bûcher;<br /><b>B.</b> <i>intr.</i> tomber au sort, tomber en partage à qqn : [[ἐς]] ἑκάστην ([[νῆα]]) [[ἐννέα]] λάγχανον αἶγες OD un lot de neuf chèvres était assigné à chaque navire.<br />'''Étymologie:''' R. Λαχ, atteindre.

}}

{{ls

{{lsm

|lsmtext='''λαγχάνω:''' (√<i>ΛΑΧ</i>), μέλ. <i>λήξομαι</i>, Ιων. [[λάξομαι]]· αόρ. βʹ <i>ἔλᾰχον</i>, Επικ. [[ἔλλαχον]], [[λάχον]] (για το <i>λέλᾰχον</i>, βλ. κατωτ. IV)· παρακ. [[εἴληχα]]· υπερσ. <i>εἰλήχειν</i>, ποιητ. και Ιων. παρακ. [[λέλογχα]], γʹ ενικ. υπερσ. <i>ἐλελόγχει</i>, Δωρ. <i>λελόγχη</i> — Παθ., αόρ. <i>ἐλήχθην</i>, παρακ. [[εἴληγμαι]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> με αιτ. πράγμ., [[λαμβάνω]] με κλήρο, λόγω τύχης ή θέλησης των θεών, σε Όμηρ.· με απαρ., [[ἔλαχον]] πολιὴν ἅλα [[ναιέμεν]], μου έλαχε σαν [[μερίδιο]] να [[κατοικώ]] τη [[θάλασσα]], λέει ο Ποσειδώνας (για τη [[διανομή]] του σύμπαντος [[μεταξύ]] των γιων του Κρόνου), σε Ομήρ. Ιλ.· ἔλαχ' [[ἄναξ]] δούλην σ' ἔχειν, σε Ευρ.· λέγεται για θεό που ορίζει την [[ζωή]] κάποιου, ἐμὲ μὲν Κὴρ [[λάχε]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[ιδίως]] στον παρακ., είμαι η [[θεότητα]] που προστατεύει κάποιον [[τόπο]], η [[πολιούχος]] [[θεότητα]], <i>θεοῖσιν</i>, ἡ [[Περσίδα]] γῆν λελόγχασι</i>, σε Ηρόδ.· απόλ., πρὸς Θύμβρης [[ἔλαχον]] Λύκιοι, η [[θέση]] τους είχε ορισθεί κοντά στο «Θυμβραίο [[πεδίο]]», σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για δημόσιους άρχοντες, [[λαμβάνω]] [[αξίωμα]] με κλήρο (βλ. λ. [[κύαμος]] II)· ἀρχὴν [[λαχεῖν]], αντίθ. προς το <i>χειροτονηθῆναι</i> (εκλέγομαι με [[ανάταση]] των χεριών), σε Αριστοφ.· ομοίως, με απαρ., <i>ὁ λαχὼν πολεμαρχέειν</i>, αυτός στον οποίο έπεσε ο [[κλήρος]] να είναι [[πολέμαρχος]], σε Ηρόδ.· <i>οἱ λαχόντες βουλευταί</i> (ενν. [[εἶναι]]), σε Ρήτ.· απόλ., <i>οἱ λαχόντες</i>, εκείνοι στους οποίους έπεσε ο [[κλήρος]], σε Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> ως Αττ. [[νομικός]] όρος, λαγχάνειν [[δίκην]], [[λαμβάνω]] την [[άδεια]] να παρουσιάσω [[αγωγή]] στο δικαστήριο, σε Πλάτ., σε Ρήτ.· ([[χωρίς]] το [[δίκην]]) <i>λαγχάνειν τινί</i>, κάνω [[μήνυση]] [[εναντίον]] κάποιου, σε Ρήτ.<br /><b class="num">II.</b> με γεν. διαιρ., [[γίνομαι]] [[κάτοχος]] κάποιου πράγματος, [[λαμβάνω]], [[αποκτώ]] [[κάτι]], σε Όμηρ., Αττ.<br /><b class="num">III.</b> απόλ., [[λαμβάνω]], [[τραβώ]] κλήρο, σε Ομήρ. Οδ.· [[ρίχνω]] ψήφο, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">IV.</b>μτβ., Επικ. αναδιπλ. αορ., <i>λέλᾰχον</i>, [[κατέχω]], [[εξουσιάζω]], <i>πυρὸς λελαχεῖν τινα</i>, [[χορηγώ]] σε κάποιον το [[δικαίωμα]] της νεκρώσιμης ακολουθίας [[μετά]] [[πυρός]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">V.</b> αμτβ., [[πέφτω]] στον κλήρο ή στο [[μερίδιο]] κάποιου, [[λαχαίνω]], σε Ομήρ. Ιλ., Ευρ.

}}

{{etym