Anonymous

Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

τίθημι: Difference between revisions

From LSJ

τίθημι (view source)

Revision as of 15:58, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{ls\n\|lstext.*}}\n)({{bailly.*}}\n)" to "$2$1")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 15: Line 15:
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[θήσω]], <i>ao.</i> [[ἔθηκα]], <i>pf.</i> τέθηκα, <i>pqp.</i> ἐτεθήκειν;<br /><i>Pass. f.</i> τεθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἐτέθην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]] <i>ou</i> [[κεῖμαι]];<br /><b>I. 1</b> poser, placer : [[θεμείλια]] [[θεῖναι]] IL poser des fondements ; τρόπαια τιθέναι ESCHL dresser des trophées ; <i>avec une prép. avec</i> dat. <i>ou</i> gén. <i>si l'on veut exprimer l'idée du lieu où l'on a déposé, avec</i> acc. <i>si l'on veut marquer l'idée du mouvement par lequel on dépose</i> ; τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τ., τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] HDT mettre sens dessus dessous, bouleverser ; [[ποτέρωθι]] θήσομεν ; XÉN de quelle manière jugerons-nous cette tromperie ? [[ἐν]] χειρὶ <i>ou</i> χερσὶ τιθέναι [[τί]] τινι IL mettre à qqn qch dans la main ; τιθέναι τινὰ [[ἐν]] Λυκίης δήμῳ IL transporter qqn parmi le peuple de Lycie ; [[ἐν]] αἰτίῃ τιθέναι τινα HDT imputer la faute à qqn ; [[ἐν]] λεχέεσσι τ. IL mettre au lit ; [[ἐς]] δίφρον [[θεῖναι]] IL charger sur un char ; [[ἐς]] ταφάς SOPH, [[ἐν]] τάφῳ SOPH mettre au tombeau ; [[ἐς]] πυρὰν [[θεῖναι]] SOPH mettre sur le bûcher ; [[ἐς]] μέσον τιθέναι [[τι]] IL présenter publiquement (un prix proposé) ; τὴν ἐλπίδα τ. ἔν τινι PLUT mettre son espoir en qch;<br /><b>2</b> mettre à une place appropriée, disposer, exposer, proposer : ἄεθλα IL des prix ; <i>Pass.</i> ἆθλα τίθεται THC on établit des prix ; τιθέναι [[δέπας]] IL, βοῦν IL proposer comme prix une coupe, un bœuf ; τιθέναι τὸ [[μέρος]] ἕκαστον XÉN placer chaque détachement de troupes ; [[αἱ]] τράπεζαι κατὰ τοὺς ξένους ἀεὶ ἐτίθεντο XÉN les tables étaient toujours placées à proximité des hôtes ; <i>particul.</i> planter, acc.;<br /><b>II.</b> déposer, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> mettre de côté, garder : [[τιθήμεναι]] ὀστέα IL enterrer des ossements, des restes ; [[ἐν]] τάφῳ, [[ἐν]] τάφοισι [[θεῖναι]] SOPH <i>m. sign. ; Pass.</i> τὰ [[ὀστᾶ]] φασι [[τεθῆναι]] [[ἐν]] [[τῇ]] Ἀττικῇ THC on dit que ses restes ont été déposés dans l'Attique;<br /><b>2</b> donner en garde : [[ἀργύριον]] τιθέναι ATT déposer de l'argent ; [[τι]] mettre qch en gage, engager ; <i>ellipt.</i> τιθέναι ATT déposer, mettre en gage ; <i>fig.</i> χάριν <i>ou</i> [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί HDT <i>litt.</i> déposer chez qqn un service qui mérite la reconnaissance, <i>càd</i> bien mériter de qqn par un service;<br /><b>3</b> déposer une somme d'argent ; payer, acquitter, acc.;<br /><b>4</b> déposer par écrit ; inscrire, porter en ligne de compte, acc.;<br /><b>III.</b> mettre dans telle situation, dans tel état ; <i>au propre</i> θεῖναί τινα αἰχμητήν IL faire de qqn un guerrier armé d'une lance ; ἄλοχόν τινος τιθέναι τινά IL faire d'une personne l'épouse de qqn, la lui donner pour épouse ; [[σῦς]] [[θεῖναι]] ἑταίρους OD changer les compagnons (d'Ulysse) en porcs ; θεῖναί τινα λίθον IL, λᾶαν OD changer qqn en pierre ; avec un adj. : θεῖναί τινα πηρόν IL, τυφλόνrendre qqn paralysé, aveugle ; εὐδαίμονα τιθέναι τινά XÉN rendre qqn heureux ; ἀναστάτους οἴκους τιθέναι SOPH renverser les maisons, détruire les familles ; <i>avec un adv.</i> : [[οὕτω]] [[νῦν]] Ζεὺς θείη OD puisse Zeus arranger cela ainsi ; [[ὡς]] [[ἄρ]]’ ἔμελλον [[θησέμεναι]] IL c'est ainsi qu’ils devaient l'arranger;<br /><b>IV.</b> poser en principe ; regarder comme : [[δαιμόνιον]] αὐτὸ τίθημ’ [[ἐγώ]] SOPH je considère cela comme venant d'une puissance supérieure ; [[εὐεργέτημα]] τιθέναι [[τι]] DÉM considérer qch comme un bienfait ; ὕστερόν τινος τ. [[τι]] PLUT mettre une chose après une autre, estimer une chose moins qu'une autre ; avec [[ὡς]] : ἃ [[ἄν]] μοι δοκῇ [[τούτῳ]] [[τῷ]] λόγῳ ξυμφωνεῖν [[τίθημι]] [[ὡς]] ἀληθῆ [[ὄντα]] PLAT ce qui peut me paraître s'accorder avec ce principe, je le tiens pour vrai ; [[ποῦ]] [[ἄν]] [[τις]] θείη τινά ; LUC quel cas doit-on faire de qqn ? [[πρόσθεν]] τινὸς τιθέναι [[τι]] EUR estimer une ch. plus haut qu'une autre, mettre une ch. au-dessus d'une autre ; [[ἐν]] τοῖς φίλοις τιθέναι τινά XÉN compter qqn parmi les amis ; τοὺς ὀλίγα κεκτημένους, ἐὰν οἰκονομικοὶ [[ὦσιν]], [[εἰς]] τοὺς πλουσίους τ. XÉN mettre au nombre des riches ceux qui n’ont qu'une petite fortune, s'ils sont capables de la bien administrer ; avec une prop. inf. : [[οὐ]] τίθημ’ ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον SOPH de celui-ci je n’admets pas qu’il vive, il ne vit pas selon moi;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> créer : [[ἐν]] δ’ ἐτίθει νειόν, [[τέμενος]] IL là-dessus (sur le bouclier d'Achille) il représenta un champ nouvellement défriché, un enclos sacré ; [[δόρπον]] ἔμελλε [[θησέμεναι]] OD le repas qu’elle devait bientôt faire;<br /><b>2</b> faire arriver, exciter, provoquer, produire : ὀρυμαγδόν OD un grand bruit, du tumulte ; μνηστήρων σκέδασιν [[θεῖναι]] OD une dispersion des prétendants ; πολέεσσι δὲ θῆκε κέλευθον IL il ouvrit un chemin à beaucoup ; [[σῆμα]] τ. [[Τρώεσσι]] IL envoyer un présage aux Troyens ; φιλότητα μετ’ ἀμφοτέροισιν τ. IL faire naître l'amitié entre deux personnes ; Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκεν IL il causa des souffrances aux Grecs ; κακὸν πολέεσσι τ. IL causer des malheurs à beaucoup ; [[φῶς]] τιθέναι τινί IL, [[φάος]] τ. τινί IL produire de la lumière, <i>càd</i> procurer le salut à qqn ; τ. [[ἐν]] στήθεσσι νόον IL, βουλὴν [[ἐν]] στήθεσσι θεῖναί τινι IL faire naître dans l'esprit de qqn, <i>càd</i> suggérer à qqn une pensée, un dessein ; ἐπὶ <i>ou</i> ἐνὶ φρεσὶ θεῖναί τινι IL, OD inspirer à qqn une pensée ; avec un inf. : inspirer la pensée de;<br /><b>3</b> fixer, déterminer, disposer, instituer : [[ὄνομα]] θεῖναί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τιθέναι νόμον SOPH donner une loi ; [[κήρυγμα]] [[θεῖναι]] SOPH faire connaître publiquement un ordre ; τιθέναι ἀγῶνα organiser <i>ou</i> instituer un concours;<br /><i><b>Moy.</b></i> τίθεμαι (<i>f.</i> [[θήσομαι]], <i>ao.</i> ἐθηκάμην, <i>ao.2</i> [[ἐθέμην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]]);<br /><b>I.</b> poser qch à soi, pour soi <i>ou</i> sur soi, <i>particul.</i><br /><b>1</b> poser qch à soi : τετράποδος βάσιν θηρὸς τ. EUR <i>litt.</i> poser un pas de quadrupède, <i>càd</i> marcher comme un quadrupède ; <i>en parl. de bulletins de vote</i> τὴν ψῆφον τίθεσθαι ESCHL déposer son suffrage (dans l'urne) ; <i>ellipt.</i> τίθεσθαί τινι ATT voter pour qqn ; τίθεσθαι [[τῇ]] γνώμῃ SOPH approuver une opinion ; [[δῶμα]] [[θέσθαι]] OD se bâtir une maison ; οἰκίαν [[θέσθαι]] IL avoir établi sa demeure, habiter;<br /><b>2</b> poser pour soi : δίφρον OD se placer <i>ou</i> se faire placer un siège ; [[ἐς]] δίφρον [[θέσθαι]] IL charger sur sa voiture (des victimes);<br /><b>3</b> poser sur soi qch à soi : ἀμφ’ ὤμοισι [[ἔντεα]] τίθεσθαι IL mettre une armure autour de ses épaules ; τὰ ὅπλα τίθεσθαι <i>ou</i> [[θέσθαι]] ATT mettre ses armes sur soi <i>ou</i> entre ses mains, s'établir <i>ou</i> se poster armé, se présenter armé et prêt au combat ; τίθεσθαι τὰ ὅπλα [[παρά]] τινα THC, [[μετά]] τινος passer armé du côté de qqn, entrer dans son parti ; [[θέσθαι]] τὰ ὅπλα περὶ τὴν σκηνήν XÉN entourer la tente en armes;<br /><b>II.</b> déposer pour soi, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> déposer à terre qch à soi : [[θέσθαι]] τὴν ἀσπίδα XÉN déposer son bouclier;<br /><b>2</b> mettre de côté pour soi : τὰ [[ὄντα]] XÉN son avoir;<br /><b>3</b> déposer qch à soi entre les mains d'un autre : ἐγγύην ESCHL fournir une garantie, une caution;<br /><b>4</b> payer : [[εἴκοσι]] τάλαντα XÉN vingt talents;<br /><b>III.</b> mettre pour soi, dans son intérêt, dans telle situation, dans tel état, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> faire pour soi, rendre pour soi : [[θέσθαι]] τινὰ γυναῖκα OD, ἄκοιτιν OD faire d'une femme son épouse, la prendre pour femme ; <i>abs.</i> τίθεσθαί τινα PLUT adopter qqn ; [[ὥς]] μ’ ἔθεσθε προσφιλῆ SOPH comme vous m'avez rendu votre ami ; τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι [[δεῖ]] ἕκαστον ἑαυτῷ XÉN il faut que chacun se crée des partisans, des amis fidèles ; γέλωτα [[θέσθαι]] τινά HDT se faire de qqn un objet de risée, <i>càd</i> se moquer de qqn;<br /><b>2</b> régler, organiser pour soi : [[θέσθαι]] τὸ πάρον THC arranger les affaires présentes ; τὰ ἴδια [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC arranger convenablement ses affaires privées ; [[θέσθαι]] τὸν πόλεμον diriger la guerre, terminer la guerre ; [[νεῖκος]] [[εὖ]] [[θέσθαι]] SOPH arranger une querelle ; τὸ σφέτερον ἀπρεπὲς [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC pallier leur honte d'une bonne manière ; εὐτυχίαν τὴν παροῦσαν [[καλῶς]] [[θέσθαι]] THC faire du bonheur présent un emploi utile ; [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]] ; SOPH comment doit-on s'accommoder de cela ? <i>càd</i> que faut-il penser de cela ? [[θήσω]] [[οὕτω]] DÉM je veux l'admettre ainsi;<br /><b>IV.</b> poser un principe pour soi, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> admettre;<br /><b>2</b> regarder comme : [[τί]] δ’ ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε ; OD pourquoi regardez-vous cela comme un outrage ? [[πόρρω]] τ. [[τί]] τινος DÉM mettre une ch. bien loin derrière une autre ; [[ἐν]] οὐδένι λόγῳ τίθεσθαι PLUT regarder comme n'étant digne d'aucune attention, considérer comme rien ; [[ἐν]] ἀδικήματι [[θέσθαι]] THC regarder comme un tort ; [[ἐν]] οἰωνῷ τίθεσθαι PLUT considérer comme un présage ; [[ἐν]] αἰσχρῷ τίθεσθαί [[τι]] EUR considérer qch comme une honte ; [[ἐν]] παρέργῳ τίθεσθαί [[τι]] SOPH mettre qqn au nombre des choses dont on doit s'occuper, dût cette personne n’avoir parmi elles que le dernier rang ; [[ἐν]] ὑστέρῳ τίθεσθαί [[τι]] PLUT mettre une ch. après une autre ; οὐδὲν τίθεσθαι PLUT regarder comme rien;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> créer, faire naître pour soi <i>ou</i> en soi : μεγάλην ἐπιγουνίδα OD se faire des cuisses fortes ; [[θέσθαι]] κέλευθον IL se faire <i>ou</i> se frayer une voie ; κότον [[θέσθαι]] τινί IL nourrir de la colère contre qqn ; avec un inf. : οὐδ’ [[ὑμεῖς]] περ ἐνὶ φρεσὶ θέσθε μ’ ἀνεγεῖραι OD vous ne pensiez pas à me réveiller ; [[θέσθαι]] μάχην IL livrer un combat ; ἀγορῆν [[θέσθαι]] OD tenir une assemblée ; εὐκλεᾶ [[θέσθαι]] βίον SOPH mener une vie glorieuse ; ἐπιστροφὴν [[θέσθαι]] SOPH montrer de l'attention ; λησμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir un oubli, oublier ; συγγνωμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir le pardon, pardonner ; [[θέσθαι]] φόνον SOPH perpétrer un meurtre ; τάφον [[θέσθαι]] τινός SOPH se charger d'enterrer qqn;<br /><b>2</b> fixer, déterminer, instituer : [[ὄνομα]] τίθεσθαί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τ. νόμον HDT donner une loi.<br />'''Étymologie:''' R. Θε, poser ; cf. [[θέσις]], [[θέμα]], [[θήκη]].
|btext=<i>f.</i> [[θήσω]], <i>ao.</i> [[ἔθηκα]], <i>pf.</i> τέθηκα, <i>pqp.</i> ἐτεθήκειν;<br /><i>Pass. f.</i> τεθήσομαι, <i>ao.</i> [[ἐτέθην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]] <i>ou</i> [[κεῖμαι]];<br /><b>I. 1</b> poser, placer : [[θεμείλια]] [[θεῖναι]] IL poser des fondements ; τρόπαια τιθέναι ESCHL dresser des trophées ; <i>avec une prép. avec</i> dat. <i>ou</i> gén. <i>si l'on veut exprimer l'idée du lieu où l'on a déposé, avec</i> acc. <i>si l'on veut marquer l'idée du mouvement par lequel on dépose</i> ; τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τ., τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] HDT mettre sens dessus dessous, bouleverser ; [[ποτέρωθι]] θήσομεν ; XÉN de quelle manière jugerons-nous cette tromperie ? [[ἐν]] χειρὶ <i>ou</i> χερσὶ τιθέναι [[τί]] τινι IL mettre à qqn qch dans la main ; τιθέναι τινὰ [[ἐν]] Λυκίης δήμῳ IL transporter qqn parmi le peuple de Lycie ; [[ἐν]] αἰτίῃ τιθέναι τινα HDT imputer la faute à qqn ; [[ἐν]] λεχέεσσι τ. IL mettre au lit ; [[ἐς]] δίφρον [[θεῖναι]] IL charger sur un char ; [[ἐς]] ταφάς SOPH, [[ἐν]] τάφῳ SOPH mettre au tombeau ; [[ἐς]] πυρὰν [[θεῖναι]] SOPH mettre sur le bûcher ; [[ἐς]] μέσον τιθέναι [[τι]] IL présenter publiquement (un prix proposé) ; τὴν ἐλπίδα τ. ἔν τινι PLUT mettre son espoir en qch;<br /><b>2</b> mettre à une place appropriée, disposer, exposer, proposer : ἄεθλα IL des prix ; <i>Pass.</i> ἆθλα τίθεται THC on établit des prix ; τιθέναι [[δέπας]] IL, βοῦν IL proposer comme prix une coupe, un bœuf ; τιθέναι τὸ [[μέρος]] ἕκαστον XÉN placer chaque détachement de troupes ; [[αἱ]] τράπεζαι κατὰ τοὺς ξένους ἀεὶ ἐτίθεντο XÉN les tables étaient toujours placées à proximité des hôtes ; <i>particul.</i> planter, acc.;<br /><b>II.</b> déposer, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> mettre de côté, garder : [[τιθήμεναι]] ὀστέα IL enterrer des ossements, des restes ; [[ἐν]] τάφῳ, [[ἐν]] τάφοισι [[θεῖναι]] SOPH <i>m. sign. ; Pass.</i> τὰ [[ὀστᾶ]] φασι [[τεθῆναι]] [[ἐν]] [[τῇ]] Ἀττικῇ THC on dit que ses restes ont été déposés dans l'Attique;<br /><b>2</b> donner en garde : [[ἀργύριον]] τιθέναι ATT déposer de l'argent ; [[τι]] mettre qch en gage, engager ; <i>ellipt.</i> τιθέναι ATT déposer, mettre en gage ; <i>fig.</i> χάριν <i>ou</i> [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί HDT <i>litt.</i> déposer chez qqn un service qui mérite la reconnaissance, <i>càd</i> bien mériter de qqn par un service;<br /><b>3</b> déposer une somme d'argent ; payer, acquitter, acc.;<br /><b>4</b> déposer par écrit ; inscrire, porter en ligne de compte, acc.;<br /><b>III.</b> mettre dans telle situation, dans tel état ; <i>au propre</i> θεῖναί τινα αἰχμητήν IL faire de qqn un guerrier armé d'une lance ; ἄλοχόν τινος τιθέναι τινά IL faire d'une personne l'épouse de qqn, la lui donner pour épouse ; [[σῦς]] [[θεῖναι]] ἑταίρους OD changer les compagnons (d'Ulysse) en porcs ; θεῖναί τινα λίθον IL, λᾶαν OD changer qqn en pierre ; avec un adj. : θεῖναί τινα πηρόν IL, τυφλόνrendre qqn paralysé, aveugle ; εὐδαίμονα τιθέναι τινά XÉN rendre qqn heureux ; ἀναστάτους οἴκους τιθέναι SOPH renverser les maisons, détruire les familles ; <i>avec un adv.</i> : [[οὕτω]] [[νῦν]] Ζεὺς θείη OD puisse Zeus arranger cela ainsi ; [[ὡς]] [[ἄρ]]’ ἔμελλον [[θησέμεναι]] IL c'est ainsi qu’ils devaient l'arranger;<br /><b>IV.</b> poser en principe ; regarder comme : [[δαιμόνιον]] αὐτὸ τίθημ’ [[ἐγώ]] SOPH je considère cela comme venant d'une puissance supérieure ; [[εὐεργέτημα]] τιθέναι [[τι]] DÉM considérer qch comme un bienfait ; ὕστερόν τινος τ. [[τι]] PLUT mettre une chose après une autre, estimer une chose moins qu'une autre ; avec [[ὡς]] : ἃ [[ἄν]] μοι δοκῇ [[τούτῳ]] [[τῷ]] λόγῳ ξυμφωνεῖν [[τίθημι]] [[ὡς]] ἀληθῆ [[ὄντα]] PLAT ce qui peut me paraître s'accorder avec ce principe, je le tiens pour vrai ; [[ποῦ]] [[ἄν]] [[τις]] θείη τινά ; LUC quel cas doit-on faire de qqn ? [[πρόσθεν]] τινὸς τιθέναι [[τι]] EUR estimer une ch. plus haut qu'une autre, mettre une ch. au-dessus d'une autre ; [[ἐν]] τοῖς φίλοις τιθέναι τινά XÉN compter qqn parmi les amis ; τοὺς ὀλίγα κεκτημένους, ἐὰν οἰκονομικοὶ [[ὦσιν]], [[εἰς]] τοὺς πλουσίους τ. XÉN mettre au nombre des riches ceux qui n’ont qu'une petite fortune, s'ils sont capables de la bien administrer ; avec une prop. inf. : [[οὐ]] τίθημ’ ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον SOPH de celui-ci je n’admets pas qu’il vive, il ne vit pas selon moi;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> créer : [[ἐν]] δ’ ἐτίθει νειόν, [[τέμενος]] IL là-dessus (sur le bouclier d'Achille) il représenta un champ nouvellement défriché, un enclos sacré ; [[δόρπον]] ἔμελλε [[θησέμεναι]] OD le repas qu’elle devait bientôt faire;<br /><b>2</b> faire arriver, exciter, provoquer, produire : ὀρυμαγδόν OD un grand bruit, du tumulte ; μνηστήρων σκέδασιν [[θεῖναι]] OD une dispersion des prétendants ; πολέεσσι δὲ θῆκε κέλευθον IL il ouvrit un chemin à beaucoup ; [[σῆμα]] τ. [[Τρώεσσι]] IL envoyer un présage aux Troyens ; φιλότητα μετ’ ἀμφοτέροισιν τ. IL faire naître l'amitié entre deux personnes ; Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκεν IL il causa des souffrances aux Grecs ; κακὸν πολέεσσι τ. IL causer des malheurs à beaucoup ; [[φῶς]] τιθέναι τινί IL, [[φάος]] τ. τινί IL produire de la lumière, <i>càd</i> procurer le salut à qqn ; τ. [[ἐν]] στήθεσσι νόον IL, βουλὴν [[ἐν]] στήθεσσι θεῖναί τινι IL faire naître dans l'esprit de qqn, <i>càd</i> suggérer à qqn une pensée, un dessein ; ἐπὶ <i>ou</i> ἐνὶ φρεσὶ θεῖναί τινι IL, OD inspirer à qqn une pensée ; avec un inf. : inspirer la pensée de;<br /><b>3</b> fixer, déterminer, disposer, instituer : [[ὄνομα]] θεῖναί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τιθέναι νόμον SOPH donner une loi ; [[κήρυγμα]] [[θεῖναι]] SOPH faire connaître publiquement un ordre ; τιθέναι ἀγῶνα organiser <i>ou</i> instituer un concours;<br /><i><b>Moy.</b></i> τίθεμαι (<i>f.</i> [[θήσομαι]], <i>ao.</i> ἐθηκάμην, <i>ao.2</i> [[ἐθέμην]], <i>pf.</i> [[τέθειμαι]]);<br /><b>I.</b> poser qch à soi, pour soi <i>ou</i> sur soi, <i>particul.</i><br /><b>1</b> poser qch à soi : τετράποδος βάσιν θηρὸς τ. EUR <i>litt.</i> poser un pas de quadrupède, <i>càd</i> marcher comme un quadrupède ; <i>en parl. de bulletins de vote</i> τὴν ψῆφον τίθεσθαι ESCHL déposer son suffrage (dans l'urne) ; <i>ellipt.</i> τίθεσθαί τινι ATT voter pour qqn ; τίθεσθαι [[τῇ]] γνώμῃ SOPH approuver une opinion ; [[δῶμα]] [[θέσθαι]] OD se bâtir une maison ; οἰκίαν [[θέσθαι]] IL avoir établi sa demeure, habiter;<br /><b>2</b> poser pour soi : δίφρον OD se placer <i>ou</i> se faire placer un siège ; [[ἐς]] δίφρον [[θέσθαι]] IL charger sur sa voiture (des victimes);<br /><b>3</b> poser sur soi qch à soi : ἀμφ’ ὤμοισι [[ἔντεα]] τίθεσθαι IL mettre une armure autour de ses épaules ; τὰ ὅπλα τίθεσθαι <i>ou</i> [[θέσθαι]] ATT mettre ses armes sur soi <i>ou</i> entre ses mains, s'établir <i>ou</i> se poster armé, se présenter armé et prêt au combat ; τίθεσθαι τὰ ὅπλα [[παρά]] τινα THC, [[μετά]] τινος passer armé du côté de qqn, entrer dans son parti ; [[θέσθαι]] τὰ ὅπλα περὶ τὴν σκηνήν XÉN entourer la tente en armes;<br /><b>II.</b> déposer pour soi, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> déposer à terre qch à soi : [[θέσθαι]] τὴν ἀσπίδα XÉN déposer son bouclier;<br /><b>2</b> mettre de côté pour soi : τὰ [[ὄντα]] XÉN son avoir;<br /><b>3</b> déposer qch à soi entre les mains d'un autre : ἐγγύην ESCHL fournir une garantie, une caution;<br /><b>4</b> payer : [[εἴκοσι]] τάλαντα XÉN vingt talents;<br /><b>III.</b> mettre pour soi, dans son intérêt, dans telle situation, dans tel état, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> faire pour soi, rendre pour soi : [[θέσθαι]] τινὰ γυναῖκα OD, ἄκοιτιν OD faire d'une femme son épouse, la prendre pour femme ; <i>abs.</i> τίθεσθαί τινα PLUT adopter qqn ; [[ὥς]] μ’ ἔθεσθε προσφιλῆ SOPH comme vous m'avez rendu votre ami ; τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι [[δεῖ]] ἕκαστον ἑαυτῷ XÉN il faut que chacun se crée des partisans, des amis fidèles ; γέλωτα [[θέσθαι]] τινά HDT se faire de qqn un objet de risée, <i>càd</i> se moquer de qqn;<br /><b>2</b> régler, organiser pour soi : [[θέσθαι]] τὸ πάρον THC arranger les affaires présentes ; τὰ ἴδια [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC arranger convenablement ses affaires privées ; [[θέσθαι]] τὸν πόλεμον diriger la guerre, terminer la guerre ; [[νεῖκος]] [[εὖ]] [[θέσθαι]] SOPH arranger une querelle ; τὸ σφέτερον ἀπρεπὲς [[εὖ]] [[θέσθαι]] THC pallier leur honte d'une bonne manière ; εὐτυχίαν τὴν παροῦσαν [[καλῶς]] [[θέσθαι]] THC faire du bonheur présent un emploi utile ; [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]] ; SOPH comment doit-on s'accommoder de cela ? <i>càd</i> que faut-il penser de cela ? [[θήσω]] [[οὕτω]] DÉM je veux l'admettre ainsi;<br /><b>IV.</b> poser un principe pour soi, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> admettre;<br /><b>2</b> regarder comme : [[τί]] δ’ ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε ; OD pourquoi regardez-vous cela comme un outrage ? [[πόρρω]] τ. [[τί]] τινος DÉM mettre une ch. bien loin derrière une autre ; [[ἐν]] οὐδένι λόγῳ τίθεσθαι PLUT regarder comme n'étant digne d'aucune attention, considérer comme rien ; [[ἐν]] ἀδικήματι [[θέσθαι]] THC regarder comme un tort ; [[ἐν]] οἰωνῷ τίθεσθαι PLUT considérer comme un présage ; [[ἐν]] αἰσχρῷ τίθεσθαί [[τι]] EUR considérer qch comme une honte ; [[ἐν]] παρέργῳ τίθεσθαί [[τι]] SOPH mettre qqn au nombre des choses dont on doit s'occuper, dût cette personne n’avoir parmi elles que le dernier rang ; [[ἐν]] ὑστέρῳ τίθεσθαί [[τι]] PLUT mettre une ch. après une autre ; οὐδὲν τίθεσθαι PLUT regarder comme rien;<br /><b>V.</b> établir, produire, <i>d'où</i> :<br /><b>1</b> créer, faire naître pour soi <i>ou</i> en soi : μεγάλην ἐπιγουνίδα OD se faire des cuisses fortes ; [[θέσθαι]] κέλευθον IL se faire <i>ou</i> se frayer une voie ; κότον [[θέσθαι]] τινί IL nourrir de la colère contre qqn ; avec un inf. : οὐδ’ [[ὑμεῖς]] περ ἐνὶ φρεσὶ θέσθε μ’ ἀνεγεῖραι OD vous ne pensiez pas à me réveiller ; [[θέσθαι]] μάχην IL livrer un combat ; ἀγορῆν [[θέσθαι]] OD tenir une assemblée ; εὐκλεᾶ [[θέσθαι]] βίον SOPH mener une vie glorieuse ; ἐπιστροφὴν [[θέσθαι]] SOPH montrer de l'attention ; λησμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir un oubli, oublier ; συγγνωμοσύνην [[θέσθαι]] SOPH faire intervenir le pardon, pardonner ; [[θέσθαι]] φόνον SOPH perpétrer un meurtre ; τάφον [[θέσθαι]] τινός SOPH se charger d'enterrer qqn;<br /><b>2</b> fixer, déterminer, instituer : [[ὄνομα]] τίθεσθαί τινι OD attribuer un nom à qqn <i>ou</i> à qch ; τ. νόμον HDT donner une loi.<br />'''Étymologie:''' R. Θε, poser ; cf. [[θέσις]], [[θέμα]], [[θήκη]].
}}
{{elru
|elrutext='''τίθημι:''' (impf. ἐτίθην, aor. 1 sing. ind. [[ἔθηκα]], aor. 2 pl. [[ἔθεμεν]], fut. [[θήσω]], pf. [[τέθεικα]], ppf. ἐτεθείκειν; praes. conjct. τιθῶ, aor. 2 conjct. θῶ; praes. opt. τιθείην, aor. 2 opt. [[θείην]]; praes. imper. [[τίθει]], aor. 2 imper. [[θές]]; praes. inf. τιθέναι, aor. 2 inf. [[θεῖναι]]; part. praes. [[τιθείς]], part. aor. 2 [[θείς]]; med.: praes. τίθεμαι, impf. ἐτιθέμην, aor. 2 [[ἐθέμην]]; praes. conjct. τιθῶμαι, praes. aor. 2 [[θῶμαι]]; praes. impf. opt. [[τιθείμην]], aor. 2 opt. θείμην; praes. imper. τίθεσο, imper. aor. 2 θοῦ; praes. inf. τίθεσθαι, aor. 2 inf. [[θέσθαι]]; part. praes. τιθέμενος, part. aor. 2 [[θέμενος]]; med.-pass.: pf. [[τέθειμαι]], ppf. ἐτεθείμην; pass.: fut. τεθήσομαι, aor. 1 [[ἐτέθην]], adj. verb. [[θετός]]) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> [[ставить]], [[класть]]: κλισίην τιθήμεναί τινι Hom. поставить кресло для кого-л.; [[ἄλλοσε]] τ. Hom. ставить на другое место, передвигать; [[πόδα]] или [[ἴχνος]] τ. Aesch., Eur.; ступать, идти; [[τετράποδος]] βάσιν θηρὸς τίθεσθαι Eur. передвигаться как четвероногое животное (на четвереньках); τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τ., τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] Her. ставить верхнее вниз, а нижнее вверх, т. е. переворачивать (все) вверх дном; ἀπάτερθέν τινος τ. Hom. выносить из чего-л.; [[θέσθαι]] τι ἐπὶ τὰ [[γόνατα]] Xen. положить что-л. себе на колени; τὰ [[ὅπλα]] τίθεσθαι Xen., Plut.; (о войске) располагаться;<br /><b class="num">2)</b> [[складывать]] ([[ἱστία]] ἐν [[νηΐ]], [[ἔναρα]] ἐς [[δίφρον]] Hom.): ἐς τὸ κοινὸν τ. τι Xen. складывать что-л. вместе (в общую массу); ἐπὶ [[κρᾶτα]] τίθεσθαι χέρα Eur. хвататься руками за голову; [[θέσθαι]] τὰ [[ὅπλα]] Diod. сложить оружие;<br /><b class="num">3)</b> [[переносить]], [[перемещать]] (τινὰ ἑν Λυκίης δήμῳ Hom.; τινὰ εἰς ἐρημίαν Plat.);<br /><b class="num">4)</b> вкладывать, (от)давать (τι [[χερσί]] τινι или ἐν [[χερσί]] τινος Hom.): εἰς χεῖρά τινος δεξιὰν τ. Soph. подавать кому-л. правую руку;<br /><b class="num">5)</b> [[ставить]], [[воздвигать]], [[водружать]] (στήλας ἐν γαίῃ Hom.): οἰκίας τίθεσθαι Hom. строить себе дома, селиться;<br /><b class="num">6)</b> [[вкладывать]]: ἐς ταφὰς и ἐν τάφῳ τ. Soph. хоронить; ψήφους ἐς [[τεῦχος]] τ. Aesch. опускать голоса в урну; ψῆφον ἐπί τινι [[θέσθαι]] Eur. подать голос за что-л.; σὺν τῷ νόμῳ τὴν ψῆφον τίθεσθαι Xen. подавать свой голос в соответствии с законом;<br /><b class="num">7)</b> [[хоронить]], [[предавать погребению]] (τὰ [[ὀστᾶ]] Hom., Thuc.): οἱ τιθέμενοι Plat. погребаемые, т. е. почившие; τάφον [[θέσθαι]] τινός Soph. озаботиться погребением кого-л.;<br /><b class="num">8)</b> [[подавать голос]], [[голосовать]]: τίθεσθαί τινι Dem. и [[μετά]] τινος Aesch. голосовать за кого-л.; [[ταύτῃ]] ([[varia lectio|v.l.]] ταύτην) γνώμην τίθεσθαι Soph., Arph.; присоединяться к тому же мнению; οὔ σοι βουλοίμην ἂν [[ἐναντία]] τίθεσθαι Plat. я не собираюсь возражать тебе;<br /><b class="num">9)</b> [[возлагать]], [[надевать]] (κυνέην ἐπὶ [[κρατί]] Hom.; στέφανον ἀμφὶ βοστρύχοις Eur.): [[τιθήμενος]] [[ἔντεα]] Hom. одетый в доспехи; τίθεσθαι τὰ [[ὅπλα]] [[παρά]] τινα и [[μετά]] τινος Thuc. переходить с оружием на чью-л. сторону; [[θέσθαι]] τὰ [[ὅπλα]] πρός τινος Plat. и [[ὑπέρ]] τινος Dem. взяться за оружие в защиту кого-л., т. е. стать на чью-л. сторону; [[ὅπλα]] ἱππικὰ τίθεσθαι Plat. служить в коннице; οἱ τὴν ἀσπίδα τιθέμενοι Plat. щитоносцы, т. е. гоплиты;<br /><b class="num">10)</b> [[устанавливать]], [[отмечать]], [[обозначать]] (τέρματα Hom.);<br /><b class="num">11)</b> [[назначать]], [[предлагать]] (ἆθλα Thuc., Plat.): ἐς μέσσον τ. τί τινι Hom. предлагать что-л. кому-л. (в возмещение); назначать в награду ([[δέπας]] Hom.): τὰ τιθέμενα Dem. назначенные награды;<br /><b class="num">12)</b> [[прилагать]], [[проявлять]]: σπουδὴν [[θέσθαι]] Soph. проявить усердие; πόνον [[πλέον]] [[τίθου]] Aesch. приложи побольше усилий; πρόνοιαν [[θέσθαι]] Soph. проявить благоразумие;<br /><b class="num">13)</b> [[приносить]] (в дар), посвящать (ἀσπίδας θεοῖς Eur.);<br /><b class="num">14)</b> [[сажать]] (τὰ φυτά Xen.);<br /><b class="num">15)</b> [[убирать]] или [[укрывать]], [[прятать]] (χρήματα μυχῷ ἄντρου Hom.): τὰ τῶν [[φίλων]] [[ἀσφαλῶς]] τ. Xen. хранить имущество друзей в безопасном месте;<br /><b class="num">16)</b> [[выставлять]], [[представлять]]: [[βούλομαι]] [[ὑμῖν]] εἰς τὸ [[μέσον]] αὐτὸ [[θεῖναι]] Plat. я хочу это вам представить в ясном виде (разъяснить);<br /><b class="num">17)</b> [[сдавать на хранение]], [[вкладывать]] ([[ἀργύριον]] Plat.);<br /><b class="num">18)</b> [[вносить]], [[платить]], [[уплачивать]] (τὰς εἰσφορας Dem.): [[θεῖναι]] [[ἐνέχυρον]] Dem. внести (в) залог; πρόπαντος ἐγγύην [[θέσθαι]] χρόνου Aesch. дать ручательство на вечные времена;<br /><b class="num">19)</b> [[вносить в залог]] (τι Arph.): τὰ τεθέντα Dem. залог;<br /><b class="num">20)</b> [[оказывать]] ([[χάριν]] τινί Her., Aesch.): [[χάριτα]] τίθεσθαί τινι Her. заслужить чью-л. благодарность;<br /><b class="num">21)</b> [[полагать]], [[возлагать]] (τὴν ἐλπίδα ἔν τινι τ. Plut.);<br /><b class="num">22)</b> [[вносить]], [[заносить]], [[вписывать]] (ἐν στήλῃ Plat.): τὰ ἐν γράμμασι τεθέντα Plat. писаные законы;<br /><b class="num">23)</b> превращать, делать, тж. избирать (τὴν ἔθηκαν Ἀθηναίης ἱέρειαν Hom.): τινὰ ἄλοχόν τινι θήσειν Hom. сделать кого-л. чьей-л. женой; [[θέσθαι]] τινὰ γυναῖκα Hom. жениться на ком-л.; [[θέσθαι]] τινὰ πόσιν αὑτᾷ Aesch. выйти за кого-л. замуж; θεῖναί τινα λίθον Hom. превратить кого-л. в камень; ἀΰπνους τινὰς [[θεῖναι]] Hom. прервать чей-л. сон; υἱὸν [[θέσθαι]] τινά Plat. усыновить кого-л.; θέμενός τινα Plut. усыновив кого-л.; ἀνάπυστον θεῖναί τί τινι Hom. открыть кому-л. что-л.; θεῖναί τινα ἐρᾶν τι Eur. внушить кому-л. стремление к чему-л.; σχολὴν τ. Aesch. откладывать, медлить; τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι ἑαυτῷ Xen. приобретать себе верных друзей; [[θέσθαι]] τινὰ μάρτυρα Aesch. выставить кого-л. свидетелем; γέλωτα [[θέσθαι]] τινά Her. поднять кого-л. на смех;<br /><b class="num">24)</b> [[устраивать]], [[упорядочивать]], [[налаживать]] ([[οὕτω]] [[νῦν]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] θείη! Hom.): [[τέλος]] [[καλῶς]] [[θεῖναι]] Soph. обеспечить благополучный исход; θέντων [[θεῶν]] Plat. по произволению богов; ἀγορὴν [[θέσθαι]] Hom. устроить собрание; [[θέσθαι]] γάμον ἑαυτῷ Pind. вступить в брак; εὖ [[θέσθαι]] τὰ [[ἴδια]] Thuc. или τὰ οἰκεῖα Plat. хорошо устроить свои личные дела; [[θέσθαι]] τὸν πόλεμον Thuc. повести войну (ср. 44); [[θέσθαι]] μάχην Hom., Plut.; дать сражение;<br /><b class="num">25)</b> [[полагать]], [[считать]], [[допускать]]: τί τι τ. Soph. и τι ἔν τινι τίθεσθαι Soph., Eur., Plut.; считать что-л. чем-л.; τ. τι ὡς ἀληθῆ [[ὄντα]] Plat. считать что-л. истинным; εὐτυχίαν [[ἑαυτοῦ]] [[θέσθαι]] τι Luc. счесть что-л. счастьем для себя; θῶμεν Plat. (пред)положим, допустим; [[οὐδαμοῦ]] τ. τι Eur., ἐν οὐδενὶ λόγῳ и ἐς οὐδένα λόγον τίθεσθαι Plut. ни во что не ставить что-л.; [[πρόσθεν]] τινὸς τ. τι Eur. предпочитать что-л. чему-л.; [[δεύτερον]] τίθεσθαί τί τινος Diod. ставить что-л. на второй план после чего-л.;<br /><b class="num">26)</b> [[помещать]], [[относить]], [[причислять]], [[включать]] (ἐν τοῖς φίλοις τ. τινα Xen.): [[τοῦτο]] [[ποτέρωσε]] θετέον; Xen. к какой категории это отнести?; [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]]; Soph. что подумать об этом?; τ. τί τινος Plat. включать что-л. в состав чего-л.;<br /><b class="num">27)</b> [[приписывать]], [[вменять]]: ἐν αἰτίῃσι τ. τινά Her. считать кого-л. виновником; τῆς ἀμελείας τινὸς τ. τι Dem. приписывать что-л. чьей-л. беспечности;<br /><b class="num">28)</b> [[изображать]], [[представлять]], [[чеканить]] ([[μέγα]] [[σθένος]] Ὠκεανοῖο Hom.);<br /><b class="num">29)</b> [[поднимать]], [[издавать]] (πολὺν κέλαδον Hom.; κραυγήν Eur.);<br /><b class="num">30)</b> [[готовить]], [[приготовлять]] ([[δόρπον]] Hom.);<br /><b class="num">31)</b> [[прокладывать]], [[открывать]] (κέλευθόν τινι Hom.);<br /><b class="num">32)</b> [[ниспосылать]], [[давать]] (σῆμά τινι Hom.);<br /><b class="num">33)</b> [[вызывать]], [[возбуждать]] (ἔριν μετ᾽ ἀμφοτέροισιν Hom.; [[γέλων]] τινί Eur.): βουλὴν ἐν στήθεσσι θεῖναί τινι Hom. внушить кому-л. план; φόβον θεῖναί τινι Hom. внушить кому-л. страх; κότον [[θέσθαι]] τινί Hom. (вос)пылать злобой к кому-л.;<br /><b class="num">34)</b> [[устанавливать]], [[водворять]] (φιλότητα ἐν ἀμφοτέροισιν Hom.);<br /><b class="num">35)</b> med. [[заключать]] (εἰρήνην πρός τινα Polyb., Plut.; συμμαχίαν τινί Plut.);<br /><b class="num">36)</b> [[причинять]] (ἄλγεά τινι Hom.; [[πῆμα]] ἑαυτῷ Soph.; βλάβην Aesch.);<br /><b class="num">37)</b> [[давать]], [[наделять]], [[присваивать]] (ὄνομά τινι Hom., Plat.; [[ὄνομα]] τίθεσθαί τινι Hom., Her., Plat.);<br /><b class="num">38)</b> [[прилагать название]], [[давать имя]]: τινὶ λίθον τίθεσθαι Plat. называть что-л. камнем (ср. 23);<br /><b class="num">39)</b> [[воздавать]] (τιμήν τινι Hom.);<br /><b class="num">40)</b> [[объявлять]], [[возвещать]], [[провозглашать]] ([[θεῖναι]] [[κήρυγμα]] Soph.): ὅρκον τίθεσθαι πρός τινα Polyb. давать клятву кому-л.;<br /><b class="num">41)</b> [[устанавливать]], [[вводить]] (νόμον Soph., Plat.; νόμοι τοὺς ἄν [[σφι]] [[Σόλων]] [[θῆται]] Her.);<br /><b class="num">42)</b> [[назначать]], [[определять]] (ἡμέραν [[θέσθαι]] Dem.): τιμωρίαι, [[αἵπερ]] καὶ [[πρόσθεν]] ἐτέθησαν Plat. (те же) наказания, которые были назначены и прежде;<br /><b class="num">43)</b> [[устраивать]], [[учреждать]] (ἀγῶνα Xen., Plat.);<br /><b class="num">44)</b> [[улаживать]], [[оканчивать]] (τὸν πόλεμον Thuc. - ср. 24): [[νεῖκος]] εὖ [[θέσθαι]] Soph. окончить ссору; τὸ [[σφέτερον]] ἀπρεπὲς εὖ [[θέσθαι]] Thuc. загладить свой позор.
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 40: Line 43:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''τίθημι:''' [ῐ], (από √<i>ΘΕ</i>) <i>τίθης</i>, Επικ. [[τίθησθα]]· <i>τίθησι</i>, Δωρ. [[τίθητι]], γʹ πληθ. [[τιθέασι]], Ιων. [[τιθεῖσι]]· επίσης βʹ και γʹ ενικ. [[τιθεῖς]], [[τιθεῖ]] (όπως αν προερχόταν από το ρ. [[τιθέω]])· παρατ. <i>ἐτίθην</i>, <i>ἐτίθης</i>, <i>ἐτίθη</i>, Επικ. <i>τίθη</i>· επίσης, το βʹ και γʹ πρόσ. είναι <i>ἐτίθεις</i>, <i>ἐτίθει</i>, Επικ. γʹ πληθ. <i>τίθεσαν</i>, [[τίθεν]], μεταγεν. <i>ἐτίθουν</i>· Ιων. παρατ. <i>ἐτίθεα</i>· προστ. [[τίθει]], απαρ. <i>τιθέναι</i>. Επικ. επίσης [[τιθήμεναι]], [[τιθέμεν]]· μέλ. [[θήσω]], Επικ. απαρ. [[θησέμεναι]], <i>θησέμεν</i>· αόρ. [[ἔθηκα]], σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ.· Επικ. γʹ πληθ. <i>θῆκαν</i>· αόρ. βʹ <i>ἔθην</i>, δεν είναι σε [[χρήση]] στον ενικ. της οριστ., πληθ. [[ἔθεμεν]], <i>ἔθεσαν</i>, Επικ. [[θέσαν]]· προστ. [[θές]], υποτ. <i>θῶ</i>, Ιων. [[θέω]], Επικ. [[θείω]], Επικ. βʹ και γʹ ενικ. <i>θείῃς</i>, [[θείῃ]], αʹ πληθ. <i>θέωμεν</i>, [[θείομεν]] αντί <i>θείωμεν</i>· ευκτ. [[θείην]], αʹ πληθ. <i>θείημεν</i> και [[θεῖμεν]], γʹ πληθ. <i>θεῖεν</i>· απαρ. [[θεῖναι]], Επικ. [[θέμεναι]], [[θέμεν]]· μτχ. [[θείς]], παρακ. [[τέθεικα]] — Μέσ., <i>τίθεμαι</i>, βʹ ενικ. <i>τίθεσαι</i>, προστ. <i>τίθεσο</i>, <i>τιθοῦ</i>, Επικ. <i>τίθεσσο</i>· Επικ. μτχ. [[τιθήμενος]]· μέλ. [[θήσομαι]], αόρ. <i>ἐθηκάμην</i>, σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ. και στη μτχ.· βʹ ενικ. <i>ἐθήκαο</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>θήκατο</i>· μτχ. <i>θηκάμενος</i>· αόρ. βʹ [[ἐθέμην]], προστ. [[θέο]], <i>θοῦ</i>· υποτ. [[θῶμαι]], ευκτ. <i>θείμην</i> — Παθ., <i>τίθεμαι</i>, μέλ. <i>τεθήσομαι</i>, αόρ. [[ἐτέθην]], παρακ. [[τέθειμαι]].<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Με τοπική [[σημασία]], [[θέτω]], [[βάζω]], [[τοποθετώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· στους Αττ., <i>πόδατίθημι</i>, [[θέτω]] ή [[στηρίζω]] το [[πόδι]] μου, δηλ. περπατάω, [[τρέχω]], σε Αισχύλ.· [[τετράποδος]] βάσιν θηρὸς τίθεσθαι, δηλ. [[βαδίζω]] με τα [[τέσσερα]], σε Ευρ.· <i>θεῖναί τινί τι ἐν χερσίν</i>, να βάλει [[κάτι]] στα χέρια κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐς χεῖρά τινος</i>, μέσα στο [[χέρι]] του, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[θέσθαι]] τὴν ψῆφον, να βάλει [[κάποιος]] την ψήφο του στην [[κάλπη]], σε Αισχύλ.· ομοίως, <i>τίθεσθαι τὴν γνώμην</i>, να δίνει [[κάποιος]] τη [[γνώμη]] του, την άποψή του, σε Ηρόδ.· και <i>τίθεσθαι</i> απόλ., [[ψηφίζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> <i>θεῖναί τινί τι ἐν φρεσί</i>, <i>ἐν στήθεσσι</i>, να τοποθετήσεις, να φυτέψεις [[κάτι]] στην [[καρδιά]] κάποιου, σε Όμηρ.· ἐνστήθεσσι [[τιθεῖ]] νόον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Μέσ., [[θέσθαι]] θυμὸν ἐν στήθεσσι, να θέτεις [[οργή]] στην [[καρδιά]] κάποιου, στο ίδ.· [[θέσθαι]] τινὶ κότον, να τρέφεις [[μίσος]] [[εναντίον]] κάποιου, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[καταθέτω]], όπως στην [[τράπεζα]], σε Ηρόδ., Ξεν.· επίσης, ἐγγύην [[θέσθαι]], σε Αισχύλ. — Παθ., <i>τὰ τεθέντα</i>, οι καταθέσεις, σε Δημ.· μεταφ., [[χάριν]] ή [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί, κάνω [[κάτι]] σε κάποιον ώστε να μου οφείλει [[χάρη]], [[υποχρεώνω]] κάποιον, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[πληρώνω]], [[καταβάλλω]], σε Δημ.<br /><b class="num">6.</b> [[βάζω]] στον λογαριασμό, [[υπολογίζω]], [[λογαριάζω]], in rationes referre, στον ίδ.<br /><b class="num">7.</b> στη στρατιωτική [[ορολογία]], <i>τίθεσθαι τὰ ὅπλα</i>, έχει [[τρεις]] σημασίες· <b>α)</b> [[συσσωρεύω]] τα άρματα, τα [[θέτω]] σε [[τάξη]], όπως σε [[στρατόπεδο]], [[κατασκηνώνω]], σε Θουκ.· απ' οπου, [[λαμβάνω]] κάποια [[θέση]], παρατάσσομαι σε [[θέση]] μάχης, σε Ηρόδ. κ.λπ. <b>β)</b> [[βάζω]] [[κάτω]] τα όπλα μου, παραδίδομαι, σε Ξεν.· ομοίως, πόλεμον [[θέσθαι]], [[καταλύω]] τον πόλεμο, τον [[παύω]], σε Θουκ. <b>γ)</b> εὖ [[θέσθαι]] ὅπλα, να τηρεί [[κάποιος]] τα όπλα του σε [[καλή]] [[τάξη]], σε Ξεν.· όπως το <i>εὖ ἀσπίδα θέσθω</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">8.</b> [[βάζω]] σε τάφο, [[θάβω]], στο ίδ., σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">9.</b> τιθέναι τὰ [[γόνατα]], [[γονατίζω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> [[ορίζω]] [[βραβείο]] σε αγώνες, Λατ. proponere, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Παθ., <i>τὰ τιθέμενα</i>, τα [[βραβεία]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[θεῖναι]] ἐς [[μέσον]], Λατ. in [[medio]] ponere, [[θέτω]] στην [[κρίση]] του λαού, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[τίθημι]] εἰς τὸ κοινόν, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στήνω]] σε ναό, [[αφιερώνω]], σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> [[παρέχω]], [[δίδω]], <i>τιμήν τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ. — Μέσ., [[ὄνομα]] [[θέσθαι]], [[δίνω]] όνομα σε κάποιον, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> <i>τιθέναι νόμον</i>, [[θέτω]] ή [[δίδω]] νόμο, [[νομοθετώ]], λέγεται για νομοθέτη, σε Σοφ. κ.λπ. — Μέσ., λέγεται για τα δημοκρατικά νομοθετικά σώματα, [[ορίζω]] νόμο, [[ψηφίζω]] νόμο για τον εαυτό μου, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, [[θεῖναι]] θεσμόν, σε Αισχύλ.· σκῆψιν [[θεῖναι]], [[προφασίζομαι]], [[υπαινίσσομαι]], [[εφευρίσκω]] [[δικαιολογία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">V.</b> [[ορίζω]], [[ιδρύω]], <i>ἀγῶνα</i>, σε Αισχύλ., Ξεν.<br /><b class="num">VI.</b>[[διορίζω]], [[διατάζω]], με αιτ. και απαρ., σε Ξεν.· <i>γυναιξὶ θήσει</i>, σε Ευρ.· ομοίως με επίρρ., [[οὕτω]] [[νῦν]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] θείη, [[μακάρι]] έτσι να δώσει ο [[θεός]], σε Ομήρ. Οδ.· ὥςἄρ' ἔμελλον [[θησέμεναι]], σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β. I. 1.</b> [[θέτω]] σε ορισμένη [[κατάσταση]], <i>θεῖναί τινα αἰχμητήν</i>, <i>μάντιν</i>, σε Όμηρ.· <i>θεῖναί τινα ἄλοχόν τινος</i>, κάνω κάποια [[γυναίκα]] κάποιου (λέγεται για τρίτο [[πρόσωπο]] που χρησιμεύει ως [[προξενητής]]), σε Ομήρ. Ιλ.· τοῖόν με ἔθηκε [[ὅπως]] ἐθέλει, με κατέστησε τέτοιον όπως ήθελε, σε Ομήρ. Οδ.· <i>σῦςἔθηκας ἑταίρους</i>, έκανε τους συντρόφους μου γουρούνια, στο ίδ.· <i>ναῦνλᾶαν ἔθηκε</i>, στο ίδ.· ομοίως με επίθ., <i>θεῖναί τινα ἀθάνατον</i>, κάνω κάποιον αθάνατο, στο ίδ.· επίσης λέγεται για πράγματα, <i>ὄλεθρον ἀπευθέα θῆκε</i>, τον κατέστησε άγνωστο, στο ίδ.· [[συχνά]] στη Μέσ., <i>γυναῖκα</i> ή ἄκοιτιν [[θέσθαι]] τινά, κάνω κάποια [[γυναίκα]] μου, την κάνω σύζυγό μου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>παῖδα</i> ή <i>υἱὸν τίθεσθαί τινα</i>, όπως το <i>ποιεῖσθαι</i>, κάνω κάποιον [[παιδί]] μου, τον [[υιοθετώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., κάνω κάποιον να πράξει [[κάτι]], <i>τιθέναι τινὰ νικῆσαι</i>, κάνω κάποιον να αναδειχθεί [[νικητής]], σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σχετικά με πνευματική [[ενέργεια]], [[κυρίως]] στη Μέσ., [[θέτω]], [[αναλαμβάνω]], [[κρατώ]], [[υπολογίζω]] ή [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως...· τί δ' ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε; σε Ομήρ. Οδ.· [[εὐεργέτημα]] [[τίθημι]] τι, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με επίρρ., [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]]; πώς πρέπει να θεωρούμε τα πράγματα; σε Σοφ.· [[οὐδαμοῦ]] τιθέναι τι, [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως ανάξιο λόγου ή προσοχής, [[nullo]] in [[numero]] habere, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> ακολουθ. από εμπρόθ. προσδ., <i>τίθημί τινα ἐν τοῖς φίλοις</i>, σε Ξεν.· <i>τίθεσθαί τινα ἐν τιμῇ</i>, σε Ηρόδ.· [[θέσθαι]] παρ' οὐδὲν, να θεωρεί [[κάτι]] ως μηδαμινό, ως ανάξιο λόγου, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., οὐ τίθημ' ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον, δεν [[θεωρώ]] ότι ζει, δεν τον [[λογαριάζω]] ως ζωντανό, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[λαμβάνω]] [[κάτι]] ως δεδομένο, [[υποθέτω]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> κάνω, [[εργάζομαι]], [[εκτελώ]], Λατ. ponere, λέγεται για τεχνίτη, <i>ἐν δ' ἐτίθει νεῖον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[ποιώ]], [[προξενώ]], [[απεργάζομαι]], <i>ἔργα</i>, στο ίδ.· <i>ὀρυμαγδόν</i>, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> στη Μέσ., κάνω ή [[παρασκευάζω]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου, [[θέσθαι]] κέλευθον, [[ανοίγω]] δρόμο για τον εαυτό μου, σε Ομήρ. Ιλ.· μεγάλην ἐπιγουνίδα [[θέσθαι]], να αποκτήσει μεγάλους μηρούς, σε Ομήρ. Οδ.· [[θέσθαι]] πόνον, [[προκαλώ]] στον εαυτό μου ενοχλήσεις, του [[προξενώ]] βάσανα, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> περιφραστικά αντί απλού ρήματος, σκέδασιν [[θεῖναι]] = σκεδάσαι, [[διασκορπίζω]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως στη Μέσ., [[θέσθαι]] μάχην αντί <i>μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σπουδὴν</i>, πρόνοιαν [[θέσθαι]], σε Σοφ.<br /><b class="num">IV.</b> εὖ [[θέσθαι]], [[διευθετώ]], [[τακτοποιώ]] ή [[κυβερνώ]] [[καλά]], τὰ [[σεωυτοῦ]], σε Ηρόδ.· τὸ [[παρόν]], σε Θουκ.· επίσης, [[καλῶς]] [[θεῖναι]] ή [[θέσθαι]], σε Σοφ., Ευρ.· εὖ [[θέσθαι]], σε Σοφ.
|lsmtext='''τίθημι:''' [ῐ], (από √<i>ΘΕ</i>) <i>τίθης</i>, Επικ. [[τίθησθα]]· <i>τίθησι</i>, Δωρ. [[τίθητι]], γʹ πληθ. [[τιθέασι]], Ιων. [[τιθεῖσι]]· επίσης βʹ και γʹ ενικ. [[τιθεῖς]], [[τιθεῖ]] (όπως αν προερχόταν από το ρ. [[τιθέω]])· παρατ. <i>ἐτίθην</i>, <i>ἐτίθης</i>, <i>ἐτίθη</i>, Επικ. <i>τίθη</i>· επίσης, το βʹ και γʹ πρόσ. είναι <i>ἐτίθεις</i>, <i>ἐτίθει</i>, Επικ. γʹ πληθ. <i>τίθεσαν</i>, [[τίθεν]], μεταγεν. <i>ἐτίθουν</i>· Ιων. παρατ. <i>ἐτίθεα</i>· προστ. [[τίθει]], απαρ. <i>τιθέναι</i>. Επικ. επίσης [[τιθήμεναι]], [[τιθέμεν]]· μέλ. [[θήσω]], Επικ. απαρ. [[θησέμεναι]], <i>θησέμεν</i>· αόρ. [[ἔθηκα]], σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ.· Επικ. γʹ πληθ. <i>θῆκαν</i>· αόρ. βʹ <i>ἔθην</i>, δεν είναι σε [[χρήση]] στον ενικ. της οριστ., πληθ. [[ἔθεμεν]], <i>ἔθεσαν</i>, Επικ. [[θέσαν]]· προστ. [[θές]], υποτ. <i>θῶ</i>, Ιων. [[θέω]], Επικ. [[θείω]], Επικ. βʹ και γʹ ενικ. <i>θείῃς</i>, [[θείῃ]], αʹ πληθ. <i>θέωμεν</i>, [[θείομεν]] αντί <i>θείωμεν</i>· ευκτ. [[θείην]], αʹ πληθ. <i>θείημεν</i> και [[θεῖμεν]], γʹ πληθ. <i>θεῖεν</i>· απαρ. [[θεῖναι]], Επικ. [[θέμεναι]], [[θέμεν]]· μτχ. [[θείς]], παρακ. [[τέθεικα]] — Μέσ., <i>τίθεμαι</i>, βʹ ενικ. <i>τίθεσαι</i>, προστ. <i>τίθεσο</i>, <i>τιθοῦ</i>, Επικ. <i>τίθεσσο</i>· Επικ. μτχ. [[τιθήμενος]]· μέλ. [[θήσομαι]], αόρ. <i>ἐθηκάμην</i>, σε [[χρήση]] μόνο στην οριστ. και στη μτχ.· βʹ ενικ. <i>ἐθήκαο</i>, Επικ. γʹ ενικ. <i>θήκατο</i>· μτχ. <i>θηκάμενος</i>· αόρ. βʹ [[ἐθέμην]], προστ. [[θέο]], <i>θοῦ</i>· υποτ. [[θῶμαι]], ευκτ. <i>θείμην</i> — Παθ., <i>τίθεμαι</i>, μέλ. <i>τεθήσομαι</i>, αόρ. [[ἐτέθην]], παρακ. [[τέθειμαι]].<br /><b class="num">Α. I. 1.</b> Με τοπική [[σημασία]], [[θέτω]], [[βάζω]], [[τοποθετώ]], σε Όμηρ. κ.λπ.· στους Αττ., <i>πόδατίθημι</i>, [[θέτω]] ή [[στηρίζω]] το [[πόδι]] μου, δηλ. περπατάω, [[τρέχω]], σε Αισχύλ.· [[τετράποδος]] βάσιν θηρὸς τίθεσθαι, δηλ. [[βαδίζω]] με τα [[τέσσερα]], σε Ευρ.· <i>θεῖναί τινί τι ἐν χερσίν</i>, να βάλει [[κάτι]] στα χέρια κάποιου, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἐς χεῖρά τινος</i>, μέσα στο [[χέρι]] του, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[θέσθαι]] τὴν ψῆφον, να βάλει [[κάποιος]] την ψήφο του στην [[κάλπη]], σε Αισχύλ.· ομοίως, <i>τίθεσθαι τὴν γνώμην</i>, να δίνει [[κάποιος]] τη [[γνώμη]] του, την άποψή του, σε Ηρόδ.· και <i>τίθεσθαι</i> απόλ., [[ψηφίζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> <i>θεῖναί τινί τι ἐν φρεσί</i>, <i>ἐν στήθεσσι</i>, να τοποθετήσεις, να φυτέψεις [[κάτι]] στην [[καρδιά]] κάποιου, σε Όμηρ.· ἐνστήθεσσι [[τιθεῖ]] νόον, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Μέσ., [[θέσθαι]] θυμὸν ἐν στήθεσσι, να θέτεις [[οργή]] στην [[καρδιά]] κάποιου, στο ίδ.· [[θέσθαι]] τινὶ κότον, να τρέφεις [[μίσος]] [[εναντίον]] κάποιου, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[καταθέτω]], όπως στην [[τράπεζα]], σε Ηρόδ., Ξεν.· επίσης, ἐγγύην [[θέσθαι]], σε Αισχύλ. — Παθ., <i>τὰ τεθέντα</i>, οι καταθέσεις, σε Δημ.· μεταφ., [[χάριν]] ή [[χάριτα]] [[θέσθαι]] τινί, κάνω [[κάτι]] σε κάποιον ώστε να μου οφείλει [[χάρη]], [[υποχρεώνω]] κάποιον, σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">5.</b> [[πληρώνω]], [[καταβάλλω]], σε Δημ.<br /><b class="num">6.</b> [[βάζω]] στον λογαριασμό, [[υπολογίζω]], [[λογαριάζω]], in rationes referre, στον ίδ.<br /><b class="num">7.</b> στη στρατιωτική [[ορολογία]], <i>τίθεσθαι τὰ ὅπλα</i>, έχει [[τρεις]] σημασίες· <b>α)</b> [[συσσωρεύω]] τα άρματα, τα [[θέτω]] σε [[τάξη]], όπως σε [[στρατόπεδο]], [[κατασκηνώνω]], σε Θουκ.· απ' οπου, [[λαμβάνω]] κάποια [[θέση]], παρατάσσομαι σε [[θέση]] μάχης, σε Ηρόδ. κ.λπ. <b>β)</b> [[βάζω]] [[κάτω]] τα όπλα μου, παραδίδομαι, σε Ξεν.· ομοίως, πόλεμον [[θέσθαι]], [[καταλύω]] τον πόλεμο, τον [[παύω]], σε Θουκ. <b>γ)</b> εὖ [[θέσθαι]] ὅπλα, να τηρεί [[κάποιος]] τα όπλα του σε [[καλή]] [[τάξη]], σε Ξεν.· όπως το <i>εὖ ἀσπίδα θέσθω</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">8.</b> [[βάζω]] σε τάφο, [[θάβω]], στο ίδ., σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">9.</b> τιθέναι τὰ [[γόνατα]], [[γονατίζω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">II. 1.</b> [[ορίζω]] [[βραβείο]] σε αγώνες, Λατ. proponere, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ. — Παθ., <i>τὰ τιθέμενα</i>, τα [[βραβεία]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> [[θεῖναι]] ἐς [[μέσον]], Λατ. in [[medio]] ponere, [[θέτω]] στην [[κρίση]] του λαού, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[τίθημι]] εἰς τὸ κοινόν, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στήνω]] σε ναό, [[αφιερώνω]], σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> [[παρέχω]], [[δίδω]], <i>τιμήν τινι</i>, σε Ομήρ. Ιλ. — Μέσ., [[ὄνομα]] [[θέσθαι]], [[δίνω]] όνομα σε κάποιον, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">IV.</b> <i>τιθέναι νόμον</i>, [[θέτω]] ή [[δίδω]] νόμο, [[νομοθετώ]], λέγεται για νομοθέτη, σε Σοφ. κ.λπ. — Μέσ., λέγεται για τα δημοκρατικά νομοθετικά σώματα, [[ορίζω]] νόμο, [[ψηφίζω]] νόμο για τον εαυτό μου, σε Ηρόδ. κ.λπ.· ομοίως, [[θεῖναι]] θεσμόν, σε Αισχύλ.· σκῆψιν [[θεῖναι]], [[προφασίζομαι]], [[υπαινίσσομαι]], [[εφευρίσκω]] [[δικαιολογία]], σε Σοφ.<br /><b class="num">V.</b> [[ορίζω]], [[ιδρύω]], <i>ἀγῶνα</i>, σε Αισχύλ., Ξεν.<br /><b class="num">VI.</b>[[διορίζω]], [[διατάζω]], με αιτ. και απαρ., σε Ξεν.· <i>γυναιξὶ θήσει</i>, σε Ευρ.· ομοίως με επίρρ., [[οὕτω]] [[νῦν]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] θείη, [[μακάρι]] έτσι να δώσει ο [[θεός]], σε Ομήρ. Οδ.· ὥςἄρ' ἔμελλον [[θησέμεναι]], σε Ομήρ. Ιλ. <b>Β. I. 1.</b> [[θέτω]] σε ορισμένη [[κατάσταση]], <i>θεῖναί τινα αἰχμητήν</i>, <i>μάντιν</i>, σε Όμηρ.· <i>θεῖναί τινα ἄλοχόν τινος</i>, κάνω κάποια [[γυναίκα]] κάποιου (λέγεται για τρίτο [[πρόσωπο]] που χρησιμεύει ως [[προξενητής]]), σε Ομήρ. Ιλ.· τοῖόν με ἔθηκε [[ὅπως]] ἐθέλει, με κατέστησε τέτοιον όπως ήθελε, σε Ομήρ. Οδ.· <i>σῦςἔθηκας ἑταίρους</i>, έκανε τους συντρόφους μου γουρούνια, στο ίδ.· <i>ναῦνλᾶαν ἔθηκε</i>, στο ίδ.· ομοίως με επίθ., <i>θεῖναί τινα ἀθάνατον</i>, κάνω κάποιον αθάνατο, στο ίδ.· επίσης λέγεται για πράγματα, <i>ὄλεθρον ἀπευθέα θῆκε</i>, τον κατέστησε άγνωστο, στο ίδ.· [[συχνά]] στη Μέσ., <i>γυναῖκα</i> ή ἄκοιτιν [[θέσθαι]] τινά, κάνω κάποια [[γυναίκα]] μου, την κάνω σύζυγό μου, σε Ομήρ. Οδ.· <i>παῖδα</i> ή <i>υἱὸν τίθεσθαί τινα</i>, όπως το <i>ποιεῖσθαι</i>, κάνω κάποιον [[παιδί]] μου, τον [[υιοθετώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με απαρ., κάνω κάποιον να πράξει [[κάτι]], <i>τιθέναι τινὰ νικῆσαι</i>, κάνω κάποιον να αναδειχθεί [[νικητής]], σε Πίνδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> σχετικά με πνευματική [[ενέργεια]], [[κυρίως]] στη Μέσ., [[θέτω]], [[αναλαμβάνω]], [[κρατώ]], [[υπολογίζω]] ή [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως...· τί δ' ἐλέγχεα [[ταῦτα]] τίθεσθε; σε Ομήρ. Οδ.· [[εὐεργέτημα]] [[τίθημι]] τι, σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με επίρρ., [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]]; πώς πρέπει να θεωρούμε τα πράγματα; σε Σοφ.· [[οὐδαμοῦ]] τιθέναι τι, [[θεωρώ]] [[κάτι]] ως ανάξιο λόγου ή προσοχής, [[nullo]] in [[numero]] habere, σε Ευρ.<br /><b class="num">3.</b> ακολουθ. από εμπρόθ. προσδ., <i>τίθημί τινα ἐν τοῖς φίλοις</i>, σε Ξεν.· <i>τίθεσθαί τινα ἐν τιμῇ</i>, σε Ηρόδ.· [[θέσθαι]] παρ' οὐδὲν, να θεωρεί [[κάτι]] ως μηδαμινό, ως ανάξιο λόγου, σε Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">4.</b> με απαρ., οὐ τίθημ' ἐγὼ [[ζῆν]] τοῦτον, δεν [[θεωρώ]] ότι ζει, δεν τον [[λογαριάζω]] ως ζωντανό, σε Σοφ.<br /><b class="num">5.</b> [[λαμβάνω]] [[κάτι]] ως δεδομένο, [[υποθέτω]], σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">III. 1.</b> κάνω, [[εργάζομαι]], [[εκτελώ]], Λατ. ponere, λέγεται για τεχνίτη, <i>ἐν δ' ἐτίθει νεῖον</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[ποιώ]], [[προξενώ]], [[απεργάζομαι]], <i>ἔργα</i>, στο ίδ.· <i>ὀρυμαγδόν</i>, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> στη Μέσ., κάνω ή [[παρασκευάζω]] [[κάτι]] για τον εαυτό μου, [[θέσθαι]] κέλευθον, [[ανοίγω]] δρόμο για τον εαυτό μου, σε Ομήρ. Ιλ.· μεγάλην ἐπιγουνίδα [[θέσθαι]], να αποκτήσει μεγάλους μηρούς, σε Ομήρ. Οδ.· [[θέσθαι]] πόνον, [[προκαλώ]] στον εαυτό μου ενοχλήσεις, του [[προξενώ]] βάσανα, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> περιφραστικά αντί απλού ρήματος, σκέδασιν [[θεῖναι]] = σκεδάσαι, [[διασκορπίζω]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως στη Μέσ., [[θέσθαι]] μάχην αντί <i>μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>σπουδὴν</i>, πρόνοιαν [[θέσθαι]], σε Σοφ.<br /><b class="num">IV.</b> εὖ [[θέσθαι]], [[διευθετώ]], [[τακτοποιώ]] ή [[κυβερνώ]] [[καλά]], τὰ [[σεωυτοῦ]], σε Ηρόδ.· τὸ [[παρόν]], σε Θουκ.· επίσης, [[καλῶς]] [[θεῖναι]] ή [[θέσθαι]], σε Σοφ., Ευρ.· εὖ [[θέσθαι]], σε Σοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''τίθημι:''' (impf. ἐτίθην, aor. 1 sing. ind. [[ἔθηκα]], aor. 2 pl. [[ἔθεμεν]], fut. [[θήσω]], pf. [[τέθεικα]], ppf. ἐτεθείκειν; praes. conjct. τιθῶ, aor. 2 conjct. θῶ; praes. opt. τιθείην, aor. 2 opt. [[θείην]]; praes. imper. [[τίθει]], aor. 2 imper. [[θές]]; praes. inf. τιθέναι, aor. 2 inf. [[θεῖναι]]; part. praes. [[τιθείς]], part. aor. 2 [[θείς]]; med.: praes. τίθεμαι, impf. ἐτιθέμην, aor. 2 [[ἐθέμην]]; praes. conjct. τιθῶμαι, praes. aor. 2 [[θῶμαι]]; praes. impf. opt. [[τιθείμην]], aor. 2 opt. θείμην; praes. imper. τίθεσο, imper. aor. 2 θοῦ; praes. inf. τίθεσθαι, aor. 2 inf. [[θέσθαι]]; part. praes. τιθέμενος, part. aor. 2 [[θέμενος]]; med.-pass.: pf. [[τέθειμαι]], ppf. ἐτεθείμην; pass.: fut. τεθήσομαι, aor. 1 [[ἐτέθην]], adj. verb. [[θετός]]) тж. med.<br /><b class="num">1)</b> [[ставить]], [[класть]]: κλισίην τιθήμεναί τινι Hom. поставить кресло для кого-л.; [[ἄλλοσε]] τ. Hom. ставить на другое место, передвигать; [[πόδα]] или [[ἴχνος]] τ. Aesch., Eur.; ступать, идти; [[τετράποδος]] βάσιν θηρὸς τίθεσθαι Eur. передвигаться как четвероногое животное (на четвереньках); τὰ μὲν [[ἄνω]] [[κάτω]] τ., τὰ δὲ [[κάτω]] [[ἄνω]] Her. ставить верхнее вниз, а нижнее вверх, т. е. переворачивать (все) вверх дном; ἀπάτερθέν τινος τ. Hom. выносить из чего-л.; [[θέσθαι]] τι ἐπὶ τὰ [[γόνατα]] Xen. положить что-л. себе на колени; τὰ [[ὅπλα]] τίθεσθαι Xen., Plut.; (о войске) располагаться;<br /><b class="num">2)</b> [[складывать]] ([[ἱστία]] ἐν [[νηΐ]], [[ἔναρα]] ἐς [[δίφρον]] Hom.): ἐς τὸ κοινὸν τ. τι Xen. складывать что-л. вместе (в общую массу); ἐπὶ [[κρᾶτα]] τίθεσθαι χέρα Eur. хвататься руками за голову; [[θέσθαι]] τὰ [[ὅπλα]] Diod. сложить оружие;<br /><b class="num">3)</b> [[переносить]], [[перемещать]] (τινὰ ἑν Λυκίης δήμῳ Hom.; τινὰ εἰς ἐρημίαν Plat.);<br /><b class="num">4)</b> вкладывать, (от)давать (τι [[χερσί]] τινι или ἐν [[χερσί]] τινος Hom.): εἰς χεῖρά τινος δεξιὰν τ. Soph. подавать кому-л. правую руку;<br /><b class="num">5)</b> [[ставить]], [[воздвигать]], [[водружать]] (στήλας ἐν γαίῃ Hom.): οἰκίας τίθεσθαι Hom. строить себе дома, селиться;<br /><b class="num">6)</b> [[вкладывать]]: ἐς ταφὰς и ἐν τάφῳ τ. Soph. хоронить; ψήφους ἐς [[τεῦχος]] τ. Aesch. опускать голоса в урну; ψῆφον ἐπί τινι [[θέσθαι]] Eur. подать голос за что-л.; σὺν τῷ νόμῳ τὴν ψῆφον τίθεσθαι Xen. подавать свой голос в соответствии с законом;<br /><b class="num">7)</b> [[хоронить]], [[предавать погребению]] (τὰ [[ὀστᾶ]] Hom., Thuc.): οἱ τιθέμενοι Plat. погребаемые, т. е. почившие; τάφον [[θέσθαι]] τινός Soph. озаботиться погребением кого-л.;<br /><b class="num">8)</b> [[подавать голос]], [[голосовать]]: τίθεσθαί τινι Dem. и [[μετά]] τινος Aesch. голосовать за кого-л.; [[ταύτῃ]] ([[varia lectio|v.l.]] ταύτην) γνώμην τίθεσθαι Soph., Arph.; присоединяться к тому же мнению; οὔ σοι βουλοίμην ἂν [[ἐναντία]] τίθεσθαι Plat. я не собираюсь возражать тебе;<br /><b class="num">9)</b> [[возлагать]], [[надевать]] (κυνέην ἐπὶ [[κρατί]] Hom.; στέφανον ἀμφὶ βοστρύχοις Eur.): [[τιθήμενος]] [[ἔντεα]] Hom. одетый в доспехи; τίθεσθαι τὰ [[ὅπλα]] [[παρά]] τινα и [[μετά]] τινος Thuc. переходить с оружием на чью-л. сторону; [[θέσθαι]] τὰ [[ὅπλα]] πρός τινος Plat. и [[ὑπέρ]] τινος Dem. взяться за оружие в защиту кого-л., т. е. стать на чью-л. сторону; [[ὅπλα]] ἱππικὰ τίθεσθαι Plat. служить в коннице; οἱ τὴν ἀσπίδα τιθέμενοι Plat. щитоносцы, т. е. гоплиты;<br /><b class="num">10)</b> [[устанавливать]], [[отмечать]], [[обозначать]] (τέρματα Hom.);<br /><b class="num">11)</b> [[назначать]], [[предлагать]] (ἆθλα Thuc., Plat.): ἐς μέσσον τ. τί τινι Hom. предлагать что-л. кому-л. (в возмещение); назначать в награду ([[δέπας]] Hom.): τὰ τιθέμενα Dem. назначенные награды;<br /><b class="num">12)</b> [[прилагать]], [[проявлять]]: σπουδὴν [[θέσθαι]] Soph. проявить усердие; πόνον [[πλέον]] [[τίθου]] Aesch. приложи побольше усилий; πρόνοιαν [[θέσθαι]] Soph. проявить благоразумие;<br /><b class="num">13)</b> [[приносить]] (в дар), посвящать (ἀσπίδας θεοῖς Eur.);<br /><b class="num">14)</b> [[сажать]] (τὰ φυτά Xen.);<br /><b class="num">15)</b> [[убирать]] или [[укрывать]], [[прятать]] (χρήματα μυχῷ ἄντρου Hom.): τὰ τῶν [[φίλων]] [[ἀσφαλῶς]] τ. Xen. хранить имущество друзей в безопасном месте;<br /><b class="num">16)</b> [[выставлять]], [[представлять]]: [[βούλομαι]] [[ὑμῖν]] εἰς τὸ [[μέσον]] αὐτὸ [[θεῖναι]] Plat. я хочу это вам представить в ясном виде (разъяснить);<br /><b class="num">17)</b> [[сдавать на хранение]], [[вкладывать]] ([[ἀργύριον]] Plat.);<br /><b class="num">18)</b> [[вносить]], [[платить]], [[уплачивать]] (τὰς εἰσφορας Dem.): [[θεῖναι]] [[ἐνέχυρον]] Dem. внести (в) залог; πρόπαντος ἐγγύην [[θέσθαι]] χρόνου Aesch. дать ручательство на вечные времена;<br /><b class="num">19)</b> [[вносить в залог]] (τι Arph.): τὰ τεθέντα Dem. залог;<br /><b class="num">20)</b> [[оказывать]] ([[χάριν]] τινί Her., Aesch.): [[χάριτα]] τίθεσθαί τινι Her. заслужить чью-л. благодарность;<br /><b class="num">21)</b> [[полагать]], [[возлагать]] (τὴν ἐλπίδα ἔν τινι τ. Plut.);<br /><b class="num">22)</b> [[вносить]], [[заносить]], [[вписывать]] (ἐν στήλῃ Plat.): τὰ ἐν γράμμασι τεθέντα Plat. писаные законы;<br /><b class="num">23)</b> превращать, делать, тж. избирать (τὴν ἔθηκαν Ἀθηναίης ἱέρειαν Hom.): τινὰ ἄλοχόν τινι θήσειν Hom. сделать кого-л. чьей-л. женой; [[θέσθαι]] τινὰ γυναῖκα Hom. жениться на ком-л.; [[θέσθαι]] τινὰ πόσιν αὑτᾷ Aesch. выйти за кого-л. замуж; θεῖναί τινα λίθον Hom. превратить кого-л. в камень; ἀΰπνους τινὰς [[θεῖναι]] Hom. прервать чей-л. сон; υἱὸν [[θέσθαι]] τινά Plat. усыновить кого-л.; θέμενός τινα Plut. усыновив кого-л.; ἀνάπυστον θεῖναί τί τινι Hom. открыть кому-л. что-л.; θεῖναί τινα ἐρᾶν τι Eur. внушить кому-л. стремление к чему-л.; σχολὴν τ. Aesch. откладывать, медлить; τοὺς πιστοὺς τίθεσθαι ἑαυτῷ Xen. приобретать себе верных друзей; [[θέσθαι]] τινὰ μάρτυρα Aesch. выставить кого-л. свидетелем; γέλωτα [[θέσθαι]] τινά Her. поднять кого-л. на смех;<br /><b class="num">24)</b> [[устраивать]], [[упорядочивать]], [[налаживать]] ([[οὕτω]] [[νῦν]] [[Ζεύς|Ζεὺς]] θείη! Hom.): [[τέλος]] [[καλῶς]] [[θεῖναι]] Soph. обеспечить благополучный исход; θέντων [[θεῶν]] Plat. по произволению богов; ἀγορὴν [[θέσθαι]] Hom. устроить собрание; [[θέσθαι]] γάμον ἑαυτῷ Pind. вступить в брак; εὖ [[θέσθαι]] τὰ [[ἴδια]] Thuc. или τὰ οἰκεῖα Plat. хорошо устроить свои личные дела; [[θέσθαι]] τὸν πόλεμον Thuc. повести войну (ср. 44); [[θέσθαι]] μάχην Hom., Plut.; дать сражение;<br /><b class="num">25)</b> [[полагать]], [[считать]], [[допускать]]: τί τι τ. Soph. и τι ἔν τινι τίθεσθαι Soph., Eur., Plut.; считать что-л. чем-л.; τ. τι ὡς ἀληθῆ [[ὄντα]] Plat. считать что-л. истинным; εὐτυχίαν [[ἑαυτοῦ]] [[θέσθαι]] τι Luc. счесть что-л. счастьем для себя; θῶμεν Plat. (пред)положим, допустим; [[οὐδαμοῦ]] τ. τι Eur., ἐν οὐδενὶ λόγῳ и ἐς οὐδένα λόγον τίθεσθαι Plut. ни во что не ставить что-л.; [[πρόσθεν]] τινὸς τ. τι Eur. предпочитать что-л. чему-л.; [[δεύτερον]] τίθεσθαί τί τινος Diod. ставить что-л. на второй план после чего-л.;<br /><b class="num">26)</b> [[помещать]], [[относить]], [[причислять]], [[включать]] (ἐν τοῖς φίλοις τ. τινα Xen.): [[τοῦτο]] [[ποτέρωσε]] θετέον; Xen. к какой категории это отнести?; [[ποῦ]] χρὴ τίθεσθαι [[ταῦτα]]; Soph. что подумать об этом?; τ. τί τινος Plat. включать что-л. в состав чего-л.;<br /><b class="num">27)</b> [[приписывать]], [[вменять]]: ἐν αἰτίῃσι τ. τινά Her. считать кого-л. виновником; τῆς ἀμελείας τινὸς τ. τι Dem. приписывать что-л. чьей-л. беспечности;<br /><b class="num">28)</b> [[изображать]], [[представлять]], [[чеканить]] ([[μέγα]] [[σθένος]] Ὠκεανοῖο Hom.);<br /><b class="num">29)</b> [[поднимать]], [[издавать]] (πολὺν κέλαδον Hom.; κραυγήν Eur.);<br /><b class="num">30)</b> [[готовить]], [[приготовлять]] ([[δόρπον]] Hom.);<br /><b class="num">31)</b> [[прокладывать]], [[открывать]] (κέλευθόν τινι Hom.);<br /><b class="num">32)</b> [[ниспосылать]], [[давать]] (σῆμά τινι Hom.);<br /><b class="num">33)</b> [[вызывать]], [[возбуждать]] (ἔριν μετ᾽ ἀμφοτέροισιν Hom.; [[γέλων]] τινί Eur.): βουλὴν ἐν στήθεσσι θεῖναί τινι Hom. внушить кому-л. план; φόβον θεῖναί τινι Hom. внушить кому-л. страх; κότον [[θέσθαι]] τινί Hom. (вос)пылать злобой к кому-л.;<br /><b class="num">34)</b> [[устанавливать]], [[водворять]] (φιλότητα ἐν ἀμφοτέροισιν Hom.);<br /><b class="num">35)</b> med. [[заключать]] (εἰρήνην πρός τινα Polyb., Plut.; συμμαχίαν τινί Plut.);<br /><b class="num">36)</b> [[причинять]] (ἄλγεά τινι Hom.; [[πῆμα]] ἑαυτῷ Soph.; βλάβην Aesch.);<br /><b class="num">37)</b> [[давать]], [[наделять]], [[присваивать]] (ὄνομά τινι Hom., Plat.; [[ὄνομα]] τίθεσθαί τινι Hom., Her., Plat.);<br /><b class="num">38)</b> [[прилагать название]], [[давать имя]]: τινὶ λίθον τίθεσθαι Plat. называть что-л. камнем (ср. 23);<br /><b class="num">39)</b> [[воздавать]] (τιμήν τινι Hom.);<br /><b class="num">40)</b> [[объявлять]], [[возвещать]], [[провозглашать]] ([[θεῖναι]] [[κήρυγμα]] Soph.): ὅρκον τίθεσθαι πρός τινα Polyb. давать клятву кому-л.;<br /><b class="num">41)</b> [[устанавливать]], [[вводить]] (νόμον Soph., Plat.; νόμοι τοὺς ἄν [[σφι]] [[Σόλων]] [[θῆται]] Her.);<br /><b class="num">42)</b> [[назначать]], [[определять]] (ἡμέραν [[θέσθαι]] Dem.): τιμωρίαι, [[αἵπερ]] καὶ [[πρόσθεν]] ἐτέθησαν Plat. (те же) наказания, которые были назначены и прежде;<br /><b class="num">43)</b> [[устраивать]], [[учреждать]] (ἀγῶνα Xen., Plat.);<br /><b class="num">44)</b> [[улаживать]], [[оканчивать]] (τὸν πόλεμον Thuc. - ср. 24): [[νεῖκος]] εὖ [[θέσθαι]] Soph. окончить ссору; τὸ [[σφέτερον]] ἀπρεπὲς εὖ [[θέσθαι]] Thuc. загладить свой позор.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2687967"